ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI MANİSA GELİŞİM PLANI

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI MANİSA GELİŞİM PLANI (2014-2018)

İçindekiler ÖNSÖZ... 1 1 GENEL BİLGİLER... 3 1.1 KONUMU... 3 1.2 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ... 3 1.2.1 Dağları... 3 1.2.2 Platoları... 5 1.2.3 Vadileri-Ovaları... 5 1.2.4 Su Kaynakları... 7 1.3 İKLİMİ... 8 1.4 BİTKİ ÖRTÜSÜ... 9 1.5 TARIM ARAZİLERİ... 9 1.6 HAYVAN TÜRLERİ... 10 1.7 NÜFUSU... 11 2 MEVCUT DURUM VE POTANSİYEL... 12 2.1 SU VE SU YAPILARI... 12 2.2 ORMANCILIK VE EROZYONLA MÜCADELE... 18 2.3 DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR... 23 2.4 METEOROLOJİ... 27 3 YATIRIM VE HİZMETLER... 29 3.1 SU VE SU YAPILARI... 29 3.2 ORMANCILIK VE ÇÖLLEŞMEYLE MÜCADELE FAALİYETLERİ... 36 3.3 DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR... 49 3.4 METEOROLOJİ... 54

Manisa Gelişim Planı 1 ÖNSÖZ İçinde bulunduğumuz yüzyıl, pek çok imkânı insanlığın hizmetine sunarken diğer taraftan tabii kaynaklar ve çevresel değerler üzerindeki baskıyı artırmıştır. Tabii kaynaklarımızın başında yer alan orman ve su kaynaklarımız koruma kullanma dengesi gözetilerek işletilmekte ve insanlarımızın hizmetine sunulmaktadır. Ülkemizin önemli ziraat, turizm ve ticaret merkezlerinden biri olan Manisa da, tabii kaynakların korunması ve geliştirilmesinin yanı sıra projelendirilen yatırımların hızla tamamlanması Manisa nın yanı sıra bölge açısından büyük önem arz etmektedir. Planlı yatırımlar bir bölgenin, bir ilin gelişimine hız kazandırmaktadır. Bu minvalde planlı, nereye ulaşmak istediğini bilen, hedef ve faaliyetlerini belirlemiş ve bu hedeflere ulaşmak için stratejisini ortaya koymuş bir teşkilat olarak Manisa ya ve halkına faydalı hizmetler sunmanın gayreti içerisindeyiz. Ağaçlandırmadan erozyon kontrolüne ve çölleşmeyle mücadeleye, sulamadan içme suyu teminine, taşkın koruma tesislerinden dere ıslah projelerine, etkili ve güvenilir meteorolojik verinin sağlanmasına kadar pek çok faaliyet ve yatırımlar Bakanlığımızca gerçekleştirilmekte ve bu hizmetlerin Manisa nın en ücra köşesine kadar ulaştırılmasına çalışılmaktadır. Bu minvalde Bakanlığımız birimlerinin görev ve sorumlulukları dâhilinde, Manisa nın potansiyelini ortaya koyan, mevcut ve gelecekte yapılması planlanan iş, faaliyet ve projelerden teşekkül eden 2014-2018 dönemi Manisa Gelişim Planı nın hazırlanmasında desteklerini esirgemeyenlere ve emeği geçenlere teşekkür eder, Plan ın ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ederim. Prof. Dr. Veysel EROĞLU Orman ve Su İşleri Bakanı

2 Manisa Gelişim Planı

Manisa Gelişim Planı 3 1 GENEL BİLGİLER 1.1 Konumu Manisa, Batı Anadolu nun denize kıyısı bulunmayan, fakat kıyıya en yakın ilidir. Coğrafi bakımdan, Ege Bölgesi nin orta ve kuzeyinde olup, batısı Asıl Ege, doğusu ise İç Batı Anadolu Bölgesi nde yer almaktadır. Gediz Havzası nın büyük bölümü il sınırları içinde bulunmaktadır. İl idari bakımdan, doğudan Uşak ın Merkez ve Eşme, Kütahya nın Gediz ve Simav, kuzeyden Balıkesir in Sındırgı, Merkez, Savaştepe ve İvrindi, güneyden Aydın ın Nazilli ve Kuyucak, güneydoğudan Denizli nin Buldan ve Güney, güneybatıdan İzmir in Kiraz, Ödemiş, Bayındır ve Kemalpaşa, batıdan ise İzmir in Bornova, Menemen, Aliağa, Bergama ve Kınık ilçeleriyle çevrilidir. Ege Bölgesi'nde yer alan Manisa İli'nin yüzölçümü 13.810 km 2 'dir. Yükselti ise 50 m. ile 850 m. arasında değişmektedir. İl merkezinden doğuya gidildikçe yükselti artmaktadır. 1.2 Yeryüzü Şekilleri Manisa da arazinin ana çizgilerini, doğu-batı doğrultusunda uzanan ve kuzey-güney ve güneydoğu-kuzeybatı doğrultularına çatallanan oluk şekilli çukurlar oluşturmaktadır. Söz konusu oluk şekilli çukurlardan olan Gediz Ovası, Manisa ilinin Ege Bölümü nü boydan boya yarmakta, Akhisar ve Alaşehir kollarıyla da İç Batı Anadolu nun il sınırları içindeki kenarı boyunca uzanmaktadır. Bu kenarın doğusunda ise il topraklarının önemli bir kısmını oluşturan Kula-Gördes Platosu yer almaktadır. Ege Denizi ne dikey olarak uzanan dağ sıraları arasındaki il topraklarında, birbirinden kesin çizgilerle ayrılabilen üç değişik yeryüzü şekli vardır. Bunlardan ilki dağlık ve sarp alanlar, ikincisi tepelik ve dalgalı kesimler, üçüncüsü de taban topraklar ve düzlüklerdir. Dağlık ve sarp alanlar, ilin doğu, güney ve kuzeyinde bulunmaktadır. Batıya gidildikçe yükseltisi azalan dağlar, dere ve çaylarla kesilmektedir. Manisa ilinin doğu kısımları, daha doğusunda yer alan İç Anadolu geniş çanağı ile Ege Bölümü nde yer alan Gediz ve Kumçayı ovaları arasında güneydoğu-kuzeybatı eksenli bir eşikte yer almaktadır. İlin güneyindeki Bozdağlar kuzeye doğru, yani Bozdağ molozlarının uzandığı Gediz Vadisi üzerine, oldukça dik inmektedir. Manisa da yeryüzü şekillerinin bütün biçimlerine rastlanabilmektedir. Fakat, ağırlık il alanının %54.3 ünü kaplayan dağlarındır. İkinci sırada %27.8 ile platolar ve üçüncü sırada %17.9 ile ovalar yer almaktadır. 1.2.1 Dağları Manisa nın doğal sınırlarının önemli bir kısmını dağlar oluşturmaktadır. Bu dağların ana çatısı III. zamanın sonlarındaki tektonik hareketlerle oluşmuştur. İl alanı II. zamanın başlarında yavaş yavaş alçalmaya başlamıştır. Bu alçalma sırasında ve sonrasında, çok şiddetli yer

4 Manisa Gelişim Planı hareketleri sonucu oluşan kırılmalarla, doğu-batı yönünde uzanan dağlar kabararak şekillenmiştir. Dağlar ilin doğu kesiminde daha düzenli, batısında ise genellikle tek kütleler biçiminde yükselmektedir. Doğu kesimindeki dağlar Kula-Gördes Platosu üzerinde alçalarak ovaya inerken, güney kesimindeki dağlar dik yamaçlarla ovadan ayrılmaktadır. Batı Anadolu Dağları nın bir bölümünü oluşturan bu dağların başlıcaları şunlardır: Spil Dağı Doğu-batı doğrultusunda uzanan dağ kütlesi, güney ve batıdan zengin bitki örtüsüne sahip yamaçlarla, kuzeyden ise fay diklikleri ile sınırlanmaktadır. En yüksek yeri 1.513 m. yüksekliğindeki Eskikarlık zirvesidir. Dağın kuzeybatı kısmında yer alan, yaklaşık 1.400 m. yüksekliğindeki Atalanı mevkii, 1.968 yılında milli park haline getirilmiştir. Yamanlar Dağı Yamanlar Dağı nın düşük yükseltili doğu kısımları Manisa ili sınırları içindedir. Bu kısımlar büyük ölçüde orman ile kaplıdır. Yunt Dağı İzmir-Manisa il sınırını oluşturan Yunt Dağı, Bakırçay ve Gediz vadileri arasında yükselen bir kütledir. Oldukça düzenli ve yumuşak geçişli tepelerle yükselen dağın, bazı kesimleri taşlık, bazı kesimleri ise zengin doğal örtü ile kaplıdır. Bozdağlar Manisa-İzmir il sınırını oluşturan düzenli bir sıradır. Bozdağlar ın il sınırı içinde kalan en yüksek zirveleri, 2.070 m. yüksekliğindeki Kumpınar Tepe ile 1.148 m. yüksekliğindeki Gökbel Tepedir. Genellikle zengin bir doğal örtü ile kaplıdır.

Manisa Gelişim Planı 5 Demirci Dağları Manisa ilinin Kütahya ve Balıkesir illeriyle sınırı durumundadır. Dağ sırasının en yüksek doruğunu, Demirci ile Simav arasında 1.800 m. yüksekliğindeki Ziyaret Tepe oluşturmaktadır. Demirci Dağları ve uzantılarını oluşturan kütlenin etekleri, Manisa ilinin doğu ve kuzeydoğusunu kaplayan geniş bir plato durumundadır. Buralar aynı zamanda ilin en iyi ormanlarıyla kaplıdır. Çal Dağı Gediz Nehri, Kumçayı ve Gölmarmara üçgeninde yükselen Çal Dağı, Demirci Dağları nın kolları durumunda olan, Çomaklı Dağı ve Dibek Dağı nın güneybatı uzantısıdır. Dağ ortasında oluşmuş bir çöküntü koridoru ile ikiye ayrılmaktadır. Batı kesimi daha geniş ve yüksek bir kütledir. Dağın en yüksek zirvesi batı kısmında yer alan 1.034 m. yüksekliğindeki Aysekizi Tepedir. Uysal Dağı Uysal Dağı, Alaşehir Çayı na paralel olarak uzanan, pek yüksek ve düzenli olmayan bir yükseltidir. Alaşehir in güneyinde yer alan bu dağın en yüksek yeri 1.135 m. dir. 1.2.2 Platoları Demirci Dağları nın geniş etekleri, Manisa daki platoların bulunduğu alanlardır. Gediz Irmağı nın kollarıyla sıklıkla yarılmış olan bu alanlar, kuzeydoğuda 1.000 m. nin üzerine çıkarken, güney ve güneybatıda yavaşça alçalmaktadır. Gediz Vadisi yakınlarında dik kenarlarla sona eren bu geniş yaylaların tümüne Kula-Gördes Platosu adı verilmektedir. Özellikle Kula yöresinde volkanik oluşumlarla kaplıdır. Vadileri dolduran şekli ve renkleri değişik volkanik oluşumlar, ilginç görünümlere sahiptir. Vadileri dolduran yeni lavlar, henüz doğal örtünün beslenebileceği kadar ayrışmamış olduğundan, genellikle çıplak bir görünüme sahiptir. Kula-Gördes platoları dışında, Soma yöresinde Yunt Dağı kütlesinin Bakırçay a uzanan eteklerinde, ortalama yüksekliği 400 m. olan platolar da bulunmaktadır. Bakırçay vadisi ile dağlık kesim arasında bir eşik oluşturan ve Bakırçay ın kollarıyla sıklıkla parçalanmış bu düzlüklere, Uzunca Yaylaları adı verilmektedir. Çoğunlukla zengin çayırlarla kaplı bu yaylalar, küçüklüğüne rağmen il hayvancılığı açısından oldukça önemlidir. 1.2.3 Vadileri-Ovaları Manisa il alnının genel çizgilerini belirleyen özelliklerin başında, vadiler ve üzerlerindeki ovalar gelmektedir. Denize dik olarak uzanan dağların arasında kalan çöküntü alanlarında akarsular tarafından düzenli ve geniş vadiler oluşturulmuştur. Manisa nın, il merkezi yakınlarında birleşen iki ana vadisini, güneydoğu yönünden gelen Alaşehir vadisiyle birleşen Gediz ve kuzeydoğudan gelen Kumçayı vadileri oluşturmaktadır. Gediz Vadisi Kütahya nın Gediz ilçesi yakınlarından itibaren, dar bir şekilde batıya uzanarak, Manisa yı doğudan batıya kat eden Gediz Irmağı nın eksenini oluşturduğu vadidir. Gediz Irmağı ve kolları, vadideki alüvyal topraklarla kaplı geniş düzlükler üzerinden yataklar açarak akmaktadır. Vadi tabanının yüksekliği, Gediz ilçesi yakınlarında 1.208 m. iken, Demirci Çayı ile birleştiği noktada 160 m. ye düşmektedir.

6 Manisa Gelişim Planı Bakırçay Vadisi Gelenbe nin doğusundan başlayan Bakırçay Vadisi nin, çok küçük bir bölümü il alanı içinde kalmaktadır. Vadinin Manisa il sınırları içinde kalan kısmında, Soma-Kırkağaç Ovası bulunmaktadır. Nif Çayı Vadisi İlin güneybatı sınırında yer alan Nif Çayı nın oluşturduğu küçük vadinin bir kısmı il sınırı içinde yer almaktadır. Gördes-Kum Çayı Vadisi Dar ve dik alandan oluşan vadi, önce güneye daha sonra ise batıya kıvrılarak Gölmarmara nın kuzeyinde genişler ve Akhisar Ovası na kavuşur. Alaşehir Vadisi/Ovası İl alanının güneydoğusunda, güneydoğu-kuzeybatı ekseninde uzanan Alaşehir Çayı nın merkezini oluşturduğu alandır. Soma-Kırkağaç Ovası Kırkağaç ın doğusu ile Soma nın doğu ve güneyini çevreleyen ovanın uzunluğu 30, genişliği 10 km. dolaylarındadır. Bakırçay dan yararlanılarak sulanan ovada, sanayi bitkileri başta olmak üzere tüm tarla bitkileri yetiştirilmektedir. Gediz Ovası Alaşehir den başlayarak il sınırlarının dışında denize kadar ulaşan geniş ve verimli bir ovadır. Manisa Ovası Gediz Vadisi ve Ovası nın Manisa şehri önünde batıya, kuzeye ve doğuya uzanan kısmıdır. Ova Batı Anadolu nun denize dik dağları arasındaki genel çöküntülerle, Gediz Nehri nin getirdiği birikintilerden oluşmuştur. Verimli topraklara sahip olan ova sulama imkanlarının da katkısıyla daha çok ürün çeşidine sahip olmuştur. Akhisar Ovası Farklı yüzey şekillerine sahip olan ova, Akselendi ile Manisa Ovası arasındaki platonun Kumçayı tarafından yarılması ve birikintilerle dolması ile oluşmuştur. Salihli Ovası Gediz Ovası bütünü içinde bulunan ova, doğuda Alaşehir, batıda Turgutlu ovaları arasında yer almaktadır. Gediz Nehri nin doğudan batıya kat ettiği sulak ve verimli bir arazidir. Turgutlu Ovası Gediz Ovası bütünü içinde yer alan ovalardan birisi olan Turgutlu Ovası, Salihli ve Manisa ovaları arasında yer alır. Gediz Nehri, ovanın kuzeyinden doğu-batı istikametinde geçmektedir.

Manisa Gelişim Planı 7 1.2.4 Su Kaynakları 1.2.4.1 Akarsular İl sınırları içindeki akarsuların çoğu Gediz Havzası içinde, Soma ve Kırkağaç yöreleri ile Yunt Dağı nın batı kesimlerini kaplayan küçük bir kısmı Ege havzası içinde yer almaktadır. Ege havzasının en önemli ana taşıyıcı akarsuyu, Kırkağaç ve Soma yakınlarından geçen Bakırçay dır. Manisa il sınırları içindeki akarsuların çoğu Gediz havzasında, çok az bir kısmı Ege havzasında toplanmaktadır. İlin Gediz ve Ege havzalarına bağlı akarsuları şunlardır. Gediz Irmağı Manisa nın en önemli akarsuyudur. Gediz Irmağı; Salihli, Turgutlu, Manisa ve Menemen ovalarını geçtikten sonra Ege Denizi ne dökülür. Toplam uzunluğu 386 km. olup, bunun 204 km. si il sınırları içinde bulunmaktadır. Alaşehir Çayı Sarıgöl ilçesinin güneyindeki Çal Dağı nın yamaçlarından doğar. Gediz Nehri ne birleştiği yere kadar uzunluğu 115 km. yi bulur. Salihli Ovası nda Gediz Nehri ne kavuşur. Selendi Çayı Gediz Irmağı nın kuzeyden aldığı bir kol olan Selendi Çayı, ilin doğu sınırlarındaki Salhane Dağları ndan kaynaklanır. Selendi Platosu nu derin vadiler açarak geçer ve Tahtacı köyü yakınlarında Gediz e kavuşur. Demirci Çayı Demirci nin 13 km. doğusunda Demirci Dağları nın güney yamaçlarından kaynaklanan Demirci Çayı, Adala nın doğusunda Gediz Irmağı na kavuşur. Deliniş Çayı Simav ın 3 km. kuzeybatısında, Simav Dağları nın güney yamaçlarından doğar. Gördes Çayı Demirci Dağları nın güneyindeki Türkmen Dağı ndan doğar. Gördes yöresinde birçok küçük dereyle beslenerek, Akhisar ın doğusundan gelen Gördük (Medar) Çayı ile birleştikten sonra Kum Çayı adını alır. Kum Çayı Akhisar Ovası nda Gördük (Medar), Gördes ve Kapaklı çaylarının birleşmesiyle oluşan Kum Çayı, Manisa ya 5 km. mesafede Gediz le birleşmektedir. Nif Çayı Manisa Dağı ile Bozdağlar arasında kalan boğazdan ve Manisa Dağı nın doğusundan kıvrılarak, İzmir-Bursa yolu üzerindeki köprü yakınlarında Gediz le birleşmektedir. Bakırçay Irmağı Gölcük Dağları nın doğu yamaçlarından kaynaklanan Bakırçay, Kırkağaç ve Soma yakınlarından geçerek, Kınık ın kuzeyinde Yağcı Çayı ile birleşir.

8 Manisa Gelişim Planı 1.2.4.2 Gölleri ve Barajları Manisa da, Marmara adıyla bir doğal göl, Demirköprü, Avşar ve Sevişler adlarıyla da baraj gölleri bulunmaktadır. Gördes barajı ise yapım aşamasındadır. Marmara Gölü Manisa nın tek doğal gölü olan Marmara Gölü, adını verdiği Gölmarmara ve Salihli ilçesi sınırları içinde yer alır. Tektonik çöküntü alanının sularla dolması sonucu oluşmuştur. Göl çevresi Sulak Alan olarak korunmaya alınmıştır. Demirköprü Barajı Baraj, tarımsal sulama alanı, taşkın kontrolü ve elektrik enerjisi üretimi amaçlı bir tesistir. Kış sularının bir bölümü, yapılan besleme kanalı ile Marmara Gölü ne aktarılmaktadır. Uzunluğu 543 m. olan barajın, yüksekliği 74 m., yüzölçümü 47,66 km2 ve dolgu hacmi 4.300.000 m3 tür. Avşar Barajı 43.5 m. yüksekliğinde ve toprak dolgu tipindeki baraj, 69 milyon m3 su depolamaktadır. Yüzölçümü 5.25 km2 dir. Sevişler Barajı Zonlu toprak dolgu tipinde olan baraj 59.5 m. yükseklikte olup, 127 milyon m3 su depolama kapasitesine sahiptir. 1.3 İklimi Ege Bölgesi içinde geniş bir alanı kapsayan Manisa da, Akdeniz iklimi ile beraber İç Anadolu'nun karasal iklim özellikleri egemendir. Ovalar ve ovaları çevreleyen vadilerde,

Manisa Gelişim Planı 9 karasal nitelikli Akdeniz iklimi görülürken, yüksek dağlık bölgeler ve platolar ile kuzey ve kuzey doğusundaki dağlar ve platolarda İç Anadolu'nun karasal nitelikli ikliminin etkileri görülür. Manisa ovalarına hakim olan iklim, Akdeniz kara iklim tipi olarak da adlandırılır. Yaz aylarında sıcaklık yükselirken, yağışlar kış aylarında yoğunlaşır. Ovaların çevresindeki dağlar, deniz etkisini kesecek kadar yüksek olmadığından ve denize dik konumlarından dolayı denizin etkisi batıdan doğuya doğru azalan ölçüde hissedilir. Ovalık kesimlerin ikliminde denize yakınlık nedeniyle yumuşama söz konusudur. Ancak Manisa şehri Manisa Dağı nın etkisi altındadır. Dağın şehre bakan çıplak ve sarp yüzü yazın yakıcı, kışın dondurucu bir etki yapmaktadır. Manisa nın büyük bölümünde karasal nitelikli Akdeniz ikliminin özellikleri egemen olduğundan yaz ayları oldukça sıcak geçer. Manisa merkezde, yılda ortalama olarak 151 gün açık güneşli gün olarak tespit edilmiştir. Sıcaklığın sıfırın altına düştüğü, yıllık ortalama gün sayısı 22 civarındadır. Yıllık ortalama sıcaklık 16,3º C dir. (2012 Yılı) Batı Anadolu Bölgesi, Akdeniz iklim tipinin yağış özelliklerini taşır. Yağışlar genelde kış aylarında görülürken yazlar kurak geçer. Yılın ortalama 72 günü yağışlı geçmektedir. Ortalama yağış miktarı (mm) 705,8 kg. dir. (2012 Yılı) İl topraklarında yükselti ve yeryüzü şekillerine bağlı olarak iklim şartları değişiklik gösterdiğinden, ovalar ve vadilerde ender görülen kar yağışı dağlık ve yüksek kesimlerde daha fazla gerçekleşmektedir. 1.4 Bitki Örtüsü İl alanında doğudan batıya gidildikçe toprak, iklim, topografya gibi çevre şartlarında yaşanan değişim bitki örtüsüne de yansımaktadır. Dağ kütlelerinin deniz etkisini kesmesi, Akdeniz iklimi ve karasal iklim bitki türlerinin iç içe bulunmasına neden olmaktadır. Manisa il topraklarının % 46 sı orman ve makilerle kaplıdır. Geniş bir alanı kaplayan makiler dağların kuzey ve batı yamaçlarında yer alır. Ormanlar meşe, dişbudak, karaağaç, karaçam, kızılçam, ardıç, ahlat ve çınardan ibârettir. Ormanlar genelde 1000 m. üzerindeki yüksekliklerde bulunur. Yaygın maki türleri ise geniş yapraklı taş ıhlamuru, mastık, kocayemiş, funda, ladin, zeytin ve az miktarda da defne, kuşkonmaz ve üvezdir. 1.5 Tarım Arazileri Bağlar ve zeytinlikler de geniş bir yer kaplar. İl topraklarının % 39.1 i ekili ve dikili arâzi, % 6.6 sı çayır ve meralardan, % 8 i tarıma elverişsiz alanlardan ibârettir. Son yıllarda, yüksek kesimlerdeki doğal bitki örtüsünü olumlu anlamda etkilemek ve ekonomik fayda sağlamak amacıyla, delice zeytin aşılaması, menengiçe antepfıstığı aşılaması, ceviz, kestane, fıstıkçamı yetiştiriciliği yaygınlaşmaktadır. Manisa da bitki örtüsü bakımından farklılık gösteren

10 Manisa Gelişim Planı bölgelerin başında Spil Dağı gelmektedir. Dağ üzerindeki milli parkta, 600 civarında bitki çeşidi belirlenmiştir. Manisa il sınırları içinde 20 milyon civârında zeytin ağacı ile 73.192 hektar bağlık alan mevcuttur. 1.6 Hayvan Türleri Manisa, coğrafi büyüklüğü, toprak yapısı, iklim ve bitki örtüsünün elverişliliği sebebiyle, oldukça çeşitli yabani hayvan varlığına sahiptir. Başta doğu ve kuzeydeki dağlar, platolar olmak üzere, ilin yüksek kesimlerinde seyrek olarak geyik ve karacaya rastlanmaktadır. Aynı yörelerde daha sık olarak domuz, tilki, çakal, sincap, kirpi, boz ayı, tavşan gibi yaban hayvanları bulunur. İlde kanatlı hayvanlar olarak; atmaca, şahin, yaban güvercini, sığırcık, çulluk, tahtalı ve çil keklik, leylek, yaban kazı ve yaban örneği türleri bulunmaktadır. Nehirler ile Marmara Gölü su alanı, sulak çayırları, sazlıkları ile su kuşları için önemli bir kışlak ve kuluçka yeridir. Kutan, kara boyunlu batağan, karabatak, çamurcun, boz dalağan, sakarmeke, yılan kartalı, kızılbacak, mahmuzlu kız kuşu, kuğu, angıt türleri yılın önemli bölümünü bu alanda geçirirler. Yine ilin göl ve barajlarında sazan, yılan balığı, tatlı su levreği, yayın gibi balık türleri bulunmaktadır.

Manisa Gelişim Planı 11 1.7 Nüfusu ADNK SİSTEMİNE GÖRE 2012 NÜFUSLARI (31.12.2012) TÜRKİYE MANİSA TÜRKİYE'DEKİ SIRALAMASI Toplam Nüfus 75.627.384 1.346.162 14 Şehir 58.448.431 904.513 14 Köy+ Belde 17.178.953 441.649 8 Manisa Merkez 309.050

12 Manisa Gelişim Planı 2 MEVCUT DURUM VE POTANSİYEL 2.1 Su ve Su Yapıları 2003-2013 Yılları arasında yapılan işler ve bunlarla ilgili bilgiler; Manisa ili Gediz Havzası içerisinde yer almaktadır. Gediz Havza Koruma Eylem Planı; Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 2008 yılında hazırlanmış olup 2011 yılında nca söz konusu Eylem Planı için revize çalışmaları TÜBİTAK-MAM aracılığı ile başlatılmıştır. Revize Eylem Planı 2013 yılı sonunda tamamlanacaktır. 2003-2013 Yılları Arasında Tamamlanan Tesisler 2003-2013 döneminde tamamlanan ve devam eden işler için Manisa İlimize, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından 2013 yılı fiyatlarıyla 527.126.000 TL tutarında yatırım yapılmıştır. Gölet, İçmesuyu ve Sulama İşleri Tamamlanan 20 Adet tesis ve 6 adet GÖLSU ile; 7 Gölet ve 9 Damla Sulama Tesisi olmak üzere 29.180 dekar arazi sulu tarıma açılmıştır. 1 baraj ve 2 gölet inşaatı tamamlanmış olup sulama inşaatları da tamamlandığında 151.430 dekar arazi, toplamda 180.610 dekar zirai arazi sulamaya açılmış olacaktır. 1 içmesuyu tesisi ile yılda toplam 2,08 milyon m 3 içmesuyu temin edilmiştir. 1. Gördes Barajı: 2012 yılında tamamlanarak 59 milyon metreküp/yıl içmesuyu kapasitesi sağlanmıştır. 148.060 dekar arazi sulanacaktır. 2. Kula İçmesuyu Sertlik Giderim Tesisleri: 2012 yılında tamamlanarak yılda 2,0805 milyon m 3 içmesuyunun arıtılması sağlanmıştır. 3. Aşağı Gediz II. Merhale Projesi - Alaşehir Sulaması Şebeke Yenilenmesi: 2006 yılında başlamış olup 2007 yılında tamamlanmıştır. 4. Aşağı Gediz II. Merhale Projesi - Alaşehir Sulaması Şebeke Yenilenmesi 2.Ks. : 2009 yılında başlamış olup 2010 yılında tamamlanmıştır. 3345 metre kanal yapılmıştır. 5. Aşağı Gediz Projesi Gediz yan derelerinde yapılan ıslah çalışmaları 2010 yılında başlamış, 2011 yılında tamamlanmış olup 540 dekar arazi ekonomiye kazandırılmış ve Ankara İzmir karayolu taşkınlardan korunmuştur. Ayrıca, 1 İlçe, 4 köy ve 14.160 dekar arazi taşkınlardan korunmuştur. 6. Avşar Baraj Rezervuarı Ağaçlandırması: 2011 yılında % 80 fiziki gerçekleşme seviyesinde iş feshedilmiştir. 7. Aşağı Gediz II. Merhale Projesi - Sarıgöl Sulaması İsale Kanalı Tamamlama: 2011 tarihinde başlayıp 2012 yılında tamamlanmıştır. 27.400 dekar arazide sulama tesislerinde yenileme yapılmıştır. 8. Aşağı Gediz Projesi Tamamlama (Sarıgöl Sulaması İsale Kanalı Tamamlama 2.Kısım): iş 2013 yılında tamamlanmıştır. 9. Kula Göleti ve Sulaması: 2005 yılında tamamlanarak 1790 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 10. Yund Dağı Köseler Göleti ve Sulaması: 2010 yılında tamamlanarak 1280 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 11. Kırkağaç Bakır Göleti ve Sulaması: 2011 yılında tamamlanarak 1420 dekar arazi sulamaya acımıştır.

Manisa Gelişim Planı 13 12. Akhisar Beyoba Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2011 yılında tamamlanarak 400 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 13. Akhisar Medar Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2011 yılında tamamlanarak 2000 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 14. Sarıgöl Çavuşlar Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2011 yılında tamamlanarak 1500 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 15. Sarıgöl Çimentepe Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2012 yılında tamamlanarak 800 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 16. Akhisar Çamönü Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2012 yılında tamamlanarak 250 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 17. Saruhanlı Koldere Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2012 yılında tamamlanarak 1300 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 18. Alaşehir Soğanlı Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2012 yılında tamamlanarak 500 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 19. Alaşehir- Kavaklıdere Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2013 yılında tamamlanarak 3.500 dekar arazi sulamaya açılmıştır. 20. Saruhanlı- Yeniosmaniye Yerüstü Damla Sulama Tesisi: Ödeneği İdaremizce sağlanarak Manisa İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. 2013 yılında tamamlanarak 1800 dekar arazi sulamaya açılmıştır. Münbit Topraklarımızı Sulamaya Açtık

14 Manisa Gelişim Planı Taşkın Koruma Tesisleri (64 adet): BSİ ve KSİ olarak tamamlanan taşkın koruma tesisleriyle; - 1 il - 6 ilçe, - 4 belde, - 14 köy, - 10 mahalle - 1 baraj - 55.800 dekar arazi olmak üzere toplam 35 adet meskûn mahal ve 55.800 dekar arazi taşkınlardan korunmuştur. 1. Sarıgöl İlçe Merkezi Ömerdere ıslahı (270 da.) 2. Merkez Karaoğlanlı Kasabası Tarım Arazisi Nif Çayı (150 da.) 3. Kula Sandal Belediyesi Mes. Saha Güllü Deresi (1 belde) 4. Salihli Mersindere köyü Arazileri Kocadere Islahı (220 da) 5. Merkez Karaoğlanlı Kasabası Tarım Arazisi Nif Çayı (150 da.) 6. Merkez Muradiye Kas. Yandere (6000 da.) 7. Merkez Yeniköy Beldesi Mes. Sahası ve Arazileri (480 da.,1 belde) 8. Selendi İlçe Mrk. Kurbağa 1,Kurbağa 2 ve İnlice Dereleri (400 da.,1 ilçe) 9. Sarıgöl Kızılçukur Köyü arazisi Hisar Çayı T.K. (270 da.) 10. Kırkağaç İlçe Merkezi ve Jandarma Alayı Kavukludere (200 da., 1 ilçe) 11. Kırkağaç Tarım Arazilerinin Bakırçay ve Yeraltısuyu Suni Besleme (3000 da.) 12. Kula İlçe Merkez Barutlu Deresi 2.Kısım (1 ilçe) 13. Merkez Karaoğlanlı Kas.Tarım Arazisi Nif Çayı 3.Kısım (160 da.) 14. Alaşehir Badınca dere Derbent Çay arası (Delemendere ve yan kolu Hamaz dere) TRK (3 mahalle, 1500da.) 15. Alaşehir Kavaklı Dere Kasabası Değirmendere (1 belde) 16. Merkez Yuntdağı Köseler Göleti Seklik ve Kırıkali Dereleri (1 baraj) 17. Akhisar İlçe Merkezi Şahbaz ve Çağlak Dereleri (2 mahalle) 18. Akhisar Süleymanlı Kasabasının Yandereleri ( 1 mahalle) 19. Kırkağaç Gelenbe Köyü ve Arazisi Kocaçay (1 köy) 20. Merkez Yerleşim Yerinin Kırtık Deresi ( 1 mahalle) 21. Salihli Poyrazdamları Beldesi ve Arazisi Kocaderesi (2500 da., 1 belde) 22. Saruhanlı Gümülceli Köyü Yerleşim Alanının Şarlak ve Kuyu Dereler (1 köy) 23. Selendi İlçe Merkezi ve Tarım Arazilerinin İnlice ve Kaklık Derelerinin Yukarı Havza 2.Kısım(400 da., 1 mahalle) 24. Gediz Havzası Taşkın ve Rusubat Kontrolu (Yunt Dağı Köseler Göleti Seklik ve Kırıkali Dereleri 2.Kısım) 25. Gediz Havzası Taşkın ve Rusubat Kontrolu (Merkez Gülbahçe Köyü Kurudere) (1 köy, 300 da.) 26. Ahmetli İlçe Merkezinin Ahmetli Çayı (1 ilçe) Gediz Havzası Taşkın Koruma İşleri 27. Akhisar Başlamış, Kurtulmuş Köyleri Gürdük Çayı( 230 ha. ) 28. Demirci Kılavuzlar köyü Bağırgan dere( 1 ha. 1 Mahalle ) 29. Demirci Kuzeyir köyü Kuzeyir dere( 70 ha. )

Manisa Gelişim Planı 15 30. Gördes Güneşli Beldesi Gökdere, Haniya, Yelleyen( 30 ha. 1 Mahalle ) 31. Gördes İlçe Merkezi ve Çevre köyleri Gördes (Kum) çayı ( 200 ha. ) 32. Merkez Karaoğlanlı Beldesi Kırcali Dere( 30 ha. ) 33. Merkez Karaoğlanlı Nif çayı 4. Kısım( 21 ha. ) 34. Salihli Dombaylı Köyü Üşümüş ve Karaç Dere( 20 ha. 1 Köy ) 35. Saruhanlı Halitpaşa Alibeyli Köyü( 300 ha. ) 36. Bakırçay Havzası Taşkın Koruma (Kırkağaç İlyas Beldesi Kurudere (Çamlıca) (1 mahalle) 37. Bakırçay Havzası Taşkın Koruma (Soma Bakırçay Islahı 2.Kısım) (1 ilçe, 1000 da.) 38. Kula İlçesi Kurt Deresi (1 ilçe) 39. Kula Kurtderesi 2.Kısım 40. Gediz Havzası Taşkın ve Rusubat Kontrolu 2.Kısım (Alaşehir Kavaklıdere Kasabası Arazisi 41. Koğuk Dere (1 mahalle) 42. Gediz Havzası Taşkın ve Rusubat Kontrolu 2.Kısım (Uluderbent Kasabası Arazisi Derbent Dere) (500 da.) 43. Aşağı Gediz II. Merhale Projesi - Sarıgöl Bahadırlar ve Güneydamları Karal Deresi TRK (1 köy, 1000 da.) 44. Aşağı Gediz II. Merhale Projesi - Turgutlu İlçesi Karaçalı Deresi TRK ( 2500 da. ) 45. Aşağı Gediz II. Merhale Projesi - Sarıgöl İlçesi Çanakçı Köyü Ağıllı Dere TRK zararlarından Korunması (9000 da., 1 köy) 46. Gördes Çayı Islahı 2. Kısım (2000 dekar) 47. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Alaşehir Alhan ve Çağlayan K. Güzelli Dere Islahı) ( 680 da.) 48. Gediz Yandereleri 4. Kısım (Alaşehir Badınca D.-Derbent Çayı Arası Yandereler (Culuyarı,Karsala,Kemer,Delemen Dereleri)) ( 4 köy, 1630 dekar) 49. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Alaşehir Kasaplı K.Gökdere Islahı) (200 da., 1 köy) 50. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Alaşehir Kemaliye Kas.ve Ara.Biçer Dere Islahı) (3000 da.) 51. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Alaşehir Killik Bel.Gökdere Islahı) (200 da) 52. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Alaşehir Uluderbent Bel. Uluderbent Çayı Islahı) (540 da., 1 mahalle) 53. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Alaşehir Yeniköy Mezar Dere Islahı) (1200 da.) 54. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Merkez Eşref Dere Gürle dere, Karaçay, Emlakdere ve Yandereleri Islahı) (200 da., 1 köy) 55. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Salihli Gümüşdere-Yenipazar Arası Yandere Islahı) (760 da.) 56. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Salihli Yeşilkavak-Yenipazar arası Yandere Islahı) ( 700 da.) 57. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Sarıgöl Sığırtmaçlı Deresi Islahı) (800 da., 1 köy) 58. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Sarıgöl-Buldan Tersip Bendi Arası Yandere Islahı)(1130 da.) 59. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Turgutlu Akçapınar Gürlevik Dere Islahı) (2100 da.) 60. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Turgutlu Alahıdır K.Kanlıdere Islahı) (110 da., 1 köy) 61. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Turgutlu Alahıdır K.Zeytindere Islahı)( 340 da.) 62. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Turgutlu Irlamaz Çayı Islahı) (540 da, 1 il) 63. Gediz Yandereleri 4. Kısım(Turgutlu Karaçalı-Irlamaz Çayı arası Yandere Islahı)(650 da)

16 Manisa Gelişim Planı Manisa İli Toprak Ve Su Potansiyeli Toprak Potansiyeli ve kullanımı KULLANIM DURUMU Tarıma Elverişli Arazi ALAN 451.760 ha Toprak Kaynaklarının Tarıma Elverişli Araziye Oranları (%) Sulanabilir Arazi 417.272 ha 91 Etüd Edilen Arazi (DSİ) 231.658 ha 51 Ekonomik Sulanabilir Arazi Varlığı 153.548 ha 34 Sulamaya Açılan Saha (DSİ) 114.920 ha 25 Yatırım Programında Bulunan Saha 9.438 ha 2 Proje Aşamasındaki Saha 20.398 ha 5 Planlama Aşamasındaki Saha 8 792 ha 2 Yıllık Yerüstü Ve Yeraltı Su Potansiyeli (milyon m³) Yerüstü Yeraltı Toplam 1.537 474 2.011 Su Kaynakları Ve Kullanımına İlişkin Öngörüler Kısa, orta ve uzun vadede; 1. İşletmede bulunan ve su kayıplarına yol açan sulama şebekelerinin (kanalet, klasik) kapalı sisteme (borulu şebekeye) dönüştürülmesi amacı ile rehabilitasyon projeleri hazırlanmaktadır. 2. Tarımsal üretimin su kaynaklarına göre planlamasına yönelik öneri ve yaptırımların geliştirilmesi, yeni planlama çalışmalarında ürün desenleri bu kapsamda belirlenmektedir. 3. Bakanlığımızca başlatılan 1000 Günde 1000 Gölet GÖLSU projelerinin hayata geçirilmesi için çalışmalar devam etmektedir. (134 adet proje). Bu projelerin 52 adedi Manisa ilini kapsamaktadır. Kısa vadede 2014 yılında; - 1 adet baraj, - 2 adet sulama (1 adedi YAS Sulaması), - 6 adet taşkın koruma, - 19 adet gölet ve gölet sulaması işlerinin tamamlanması planlanmaktadır. Bu işlerle;

Manisa Gelişim Planı 17-98.690 dekar arazi sulanacak, - 1 meskun mahal ve 7.140 dekar arazi taşkınlardan korunacaktır. Manisa ilinde yapılacak 28 adet proje için toplam yatırım tutarı 198.920.000 TL dir. Orta vadede 2015-2018 yılları arasında; - 2 adet baraj, - 2 adet sulama, - 2 adet sulama rehabilitasyonu, - 2 adet taşkın koruma, - 23 adet gölet ve gölet sulaması işlerinin tamamlanması planlanmaktadır. Bu işlerle; - 32.660 dekar arazi sulanacak, - 160.100 dekar arazinin sulama şebekesi yenilenecek, - 11 meskun mahal ve 180 dekar arazi taşkınlardan korunacaktır. Manisa ilinde yapılacak 31 adet proje için toplam yatırım tutarı 278.500.000 TL dir. Uzun vadede 2019-2023 yılları arasında; - 4 adet baraj, - 3 adet sulama, - 2 adet taşkın koruma, - 3 adet gölet ve gölet sulaması işlerinin tamamlanması planlanmaktadır. Bu işlerle; - 40.980 dekar arazi sulanacak, - Manisa iline yılda 8,88 milyon m 3 içmesuyu temin edilecek, - 9 meskun mahal ve 11.925 dekar arazi taşkınlardan korunacaktır. Manisa ilinde yapılacak 12 adet proje için toplam yatırım tutarı 287.700.000 TL dir.

18 Manisa Gelişim Planı 2.2 Ormancılık ve Erozyonla Mücadele ORMAN ALANI İlin Genel Orman SERVET ARTIM Alanı Alanı İL ADI Normal Bozuk TOPLAM Koru K.T./B Koru K.T./B Bin Bin Bin Bin dekar dekar dekar dekar % m 3 Ster m 3 Ster Manisa 2.705.040 2.641.450 5.346.490 13.184.310 41 18.702 214 668 17 Manisa ilinin ormanlık alanı 5.346.490 dekar olup, yüzölçümünün %41 i ormanlık alandır. Manisa ili ormanlarının %51 i normal, %49 u bozuk ormanlardan oluşmaktadır. Bitki örtüsü batıdan doğuya doğru ova bitkileri, makiler, ormanlar ve alpin bitkilerinden oluşur. Doğal bitki örtüsünün büyük çoğunluğu, kuraklığa dayanıklı, sert yapraklı, sürekli yeşil kalan Akdeniz bitki türleridir. İl sınırları içerisindeki ormanlarda yayılış gösteren başlıca ağaç türleri; kızılçam, karaçam, yapraklılardan meşe ve son yıllarda yapılan ağaçlandırmalarla dikilen fıstık çamı, münferit ve az miktarda çınar, söğüt, kestane, ardıç, karaağaç, kızılağaç, ahlat, kocayemiş, ıhlamur, zeytin (yabani), defne, menengiç vs. bulunmaktadır.

Manisa Gelişim Planı 19 2003-2013 Yılları arasında yapılan işler ve bunlarla ilgili bilgiler; 2005 yılında 742.900 dekar ormanlık alanda ve 4 İşletme şefliğinde amenajman planı, 2006 yılında 152.210 dekar ormanlık alanda ve 1 İşletme şefliğinde amenajman planı 2007 yılında 539.870 dekar ormanlık alanda ve 3 işletme şefliğinde amenajman planı 2009 yılında 693.840 dekar ormanlık alanda ve 5 işletme şefliğinde amenajman planı 2010 yılında 978.570 dekar ormanlık alanda ve 7 işletme şefliğinde amenajman planı 2011 yılında 1.953.800 dekar ormanlık alanda ve 8 işletme şefliğinde amenajman planı 2012 yılında 289.570 dekar ormanlık alanda ve 2 işletme şefliğinde amenajman planı yapılmıştır. Toplam olarak 5.350.760 dekar ormanlık alanda ve 30 adet işletme şefliğinde amenajman planı yenilenmiştir. Manisa İli ne 2003-2013 yılları arasında; - 402 km yeni yol, - 201 km büyük onarım, - 230 km üst yapı, - 506 km sanat yapısı olmak üzere 1.339 km yol yatırım faaliyeti yapılmıştır. ORKÖY çalışmaları kapsamında 2003-2013 döneminde; - Sosyal nitelikli kredilerden 3.193 aileye 4.609.812 TL, - Ekonomik nitelikli kredilerden 725 aileye 8.016.259 TL olmak üzere toplam 3918 aileye 12.626.071 TL kredi desteği sağlanmıştır. 2003-2013 yılları arasında; 1 adet bal ormanı, 3 adet şehir ormanı, 9 adet mesire yeri açılmıştır. 2003-2013 yılları arasında; yakacak odun üretimi 1.559.000 Ster, endüstriyel odun üretiminin ise 3.532.000 m 3 gerçekleşmiştir. 2013 yılında, Erozyonla Mücadele Eylem Planı (2013-2017) gereği, Ağaçlandırma ve Toprak Muhafaza Projesi kapsamında yapılacak çalışmalar; Ağaçlandırma tesis 10.000 dekar, Ağaçlandırma bakım 45.000 dekar, Rehabilitasyon tesis 24.350 dekar, Rehabilitasyon bakım 88.820 dekar, Toprak muhafaza tesisi 3.000 dekar, Toprak muhafaza bakımı 10.000 dekar, Fidan üretimi 5 milyon 500 bin adet 2003-2012 yılları arasında 942.380 dekar alanda çalışılmış ve yaklaşık 53.717.000 adet fidan toprakla buluşturulmuştur. 2008-2012 yılları arasında uygulanan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberliği Eylem Planı kapsamında;

20 Manisa Gelişim Planı - 600 kilometre karayolu/kent içi/köy yolu ağaçlandırması yapılarak yaklaşık 224.081 adet, - 6 adet ibadethane bahçesi ağaçlandırılarak 615 adet, - 497 adet okul bahçesi ağaçlandırılarak 91.975 adet fidan toprakla buluşturulmuştur. 2013 yılı bitimine kadar; gelir getirici türlerle, 59 köyde, 3.156 dekar sahada 77.685

Manisa Gelişim Planı 21 adet ceviz, badem, fıstıkçamı ve kestane fidanı dikilmesi planlanmıştır. 2014 yılı içerisinde Manisa ilinde; Orman Genel Müdürlüğünce yürütülen ağaçlandırma ve toprak muhafaza projesi kapsamında; - 9.000 dekar Ağaçlandırma, - 45.000 dekar Ağaçlandırma bakım, - 31.000 dekar Rehabilitasyon, - 59.930 dekar Rehabilitasyon bakımı çalışması yapılacaktır. Ceviz Eylem Planı (2012-2016) kapsamında; 750 dekar sahada ceviz fidanı dikilmesi planlanmıştır. Badem Eylem Planı (2013-2017) kapsamında; 3.090 dekar sahada badem fidanı dikilmesi planlanmıştır. Fidan üretimi; 6 milyon 549 bin adet/yıl kapasiteli, 125,51 hektar alanda kurulmuş olan Muradiye ve Salihli Orman Fidanlıklarında yapılmaktadır. 2003-2013 yılları arasında; 86 milyon 093 bin adet fidan, 44,3 ton tohum üretilmiştir.

22 Manisa Gelişim Planı Manisa İli nde 2003-2013 yılları arasında yapılan silvikültürel çalışmalar; Ormanların Gençleştirilmesi Ormanların Bakımı YARDOP Rehabilitasyon 17.857 ha 197.609 ha 8.693 ha 71.132 ha Manisa İli nde 2003-2013 yılları arasında; 28.320 dekar Toprak Muhafaza Tesisi yapılmıştır. 2014-2018 yılları arasında ise; 15.000 dekar Toprak Muhafaza Tesisi yapılması planlanmaktadır. SEL EYLEM PLANI KAPSAMINDA ÇALIŞILACAK HAVZALAR İlçe Adı Alt Havza Adı Sel Havzası Adı Sel Havzası Sel Havzası Mikro Havza Alanı (Dekar) Sayısı Akhisar Gürdük çayı Kabuz deresi 1 131.781 Akhisar Gürdük çayı Delice deresi 1 156.410 Akhisar Gürdük çayı Eğdemir deresi 1 198.070 Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü tarafında yürütülen ve Havza İzleme Sistemi ne veri sağlayacak bir alt proje olarak ele alınan Potansiyel Ağaçlandırma Sahalarının Belirlenmesi Projesi yürütülmekte olup Proje kapsamında hazırlanan fizibilite raporu doğrultusunda belirlenen alt havzalarda örnek bir veri tabanı kurulması ve model oluşturulması çalışmaları hedeflenmiştir. Potansiyel Ağaçlandırma Sahlarına yönelik alanlar tespit edilmiştir. Genel alanı 518.226 hektar olup Manisa 201.530 hektar bir alanda uygulanan model sonucunda tarım, yerleşim, mera ve tapulu alanlar dışında 243.000 ha lık Potansiyel Ağaçlandırma Sahası tespit edilmiştir. Potansiyel Ağaçlandırma Sahalarında 199.000 ha alanın kullanıcılar tarafından işgal altında olduğu, bakiye 44.000 ha alan içerisinde 23.000 ha alan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan hazineye ait alanlar olduğu, 16.000 ha alanın maden işletme ruhsatlı alanlar olduğu ve gerçek anlamda ağaçlandırmaya konu olan ve projelendirilebilecek alanların yalnızca 5.000 ha lık bir alanın varlığı tespit edilmiştir.

Manisa Gelişim Planı 23 2.3 Doğa Koruma ve Milli Parklar Manisa İli fauna ve flora yönü ile zengin sahip olması nedeni ile doğa koruma açısından önemli bir yer tutmaktadır. İlde belediyenin 9 adet geçici hayvan barınağı mevcut olup 6 adedi henüz yapılmamıştır. Sokak hayvanlarının kısırlaştırılması konusunda hala eksiklikler mevcuttur. İlin korunan alanları toplamı 13.662,85 hektar olup, il yüzölçümünün % 1,03'ünü oluşturmaktadır. YAPILAN FAALİYET Spil Dağı Milli Parkı İmar Planı yapıldı ve onaylandı. 2009 Mesir Tabiat Parkı ilan edildi. 2009 Spil Dağı Milli Parkı Uygulama Peyzaj ve Avan Planları yapıldı.. 2010 Mesir Tabiat Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı yapıldı. 2010 Spil Dağı Milli Parkı Alt Yapı Projesi Yapıldı. 2011 Spil Dağı Milli Parkı Alt Yapı Yapım İşi İhalesi yapıldı. 2012 Marmara Gölü Alt Havzası Biyolojik Çeşitlilik Projesi yapıldı. 2012 Spil Dağı Milli Parkı Alt Yapı Yapım İşi tamamlandı. 2013 Spil Dağı Milli Parkı Ziyaretçi Merkezi ve Araştırma Enstitüsü ihalesi yapıldı. 2013 Kula Peribacaları Tabiat Anıtı tescil edildi. 2013 Manisa İli Karasal ve İç Su Ekosistemleri Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme İhalesi yapıldı. 2013 YILI

24 Manisa Gelişim Planı Milli Parklar Adı Tescil Tarihi Yüzölçümü (ha) Spil Dağı Milli Parkı 1968 6.694 ha

Manisa Gelişim Planı 25 Tabiat Parkları Adı Tescil Tarihi Yüzölçümü (ha) Mesir Tabiat Parkı 2009 12 ha Süreyya Tabiat Parkı 2011 4,85 ha Süreyya Tabiat Parkı Mesir Tabiat Parkı

26 Manisa Gelişim Planı Tabiat Anıtları Adı Tescil Tarihi Yüzölçümü (m²) Kula Peribacaları Tabiat Anıtı 2013 152 ha Manisa da Tabiatın Emanetini Korumaya Devam Sulak Alanlar Adı Marmara Gölü Sulak Alanı Yüzölçümü (ha) 6.800 ha Devlet Avlakları Adı İlan Tarihi Yüzölçümü (ha) Çakmak Devlet Avlağı 2012 9.558,02 ha Yuntdağı Devlet Avlağı 2012 7.958,68 ha

Manisa Gelişim Planı 27 2.4 Meteoroloji Manisa İlinde; 20 adet Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu; Akhisar, Kavakalan (ORMAN), Alaşehir, Demirci, Gölmarmara, Gördes, Köprübaşı, Kula, Çakmak (ORMAN), Kent Ormanı (ORMAN), Manisa, Spil Dağı, Salihli, Saruhanlı, Cenkyeri (ORMAN), Soma, Turgutlu, Ahmetli, Sarıgöl, Selendi (732.000 TL) 1 adet Havaalanı Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu bulunmaktadır.

28 Manisa Gelişim Planı Hava Durumu Artık Anlık Öğreniliyor..

Manisa Gelişim Planı 29 3 YATIRIM VE HİZMETLER 3.1 Su ve Su Yapıları AKHİSAR GÖRDES PROJESİ İşin Tanımı Gördes Sol Sahil Sulaması Gördes Sağ Sahil Sulaması İnşaat safhasında ile İlgili Açıklama Sol Sahilde % 62 fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. Sağ Sahilde Sözleşme imzalandı. Başlama-Bitiş Tarihi 2010-2016 230.000.000 TL Sulama: Teknik Özellikleri Gördes Sol Sahil: 5.040 ha, Gördes Sağ Sahil: 9.766ha Yapılacak proje ile kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçünü engellenecek ve Sol ve sağ sahil sulamaları olmak üzere toplamda 5875 kişiye ek istihdam sağlanacaktır. 2013 DSİ birim fiyatlarıyla, 538 TL/da yıllık net gelir artışı sağlanacaktır. MANİSA GÜNEŞLİ PROJESİ İşin Tanımı Güneşli Barajı Güneşli Sulaması Baraj inşaat halinde. Sulama proje safhasında ile İlgili Açıklama Baraj inşaatında % 62 fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. Sulamada aplikasyon çalışmaları devam ediyor. Başlama-Bitiş Tarihi 2011-2015 31.300.000 TL Teknik Özellikleri Depolama: 8,16 milyon m 3, Sulama: 1.140 ha Yapılacak proje ile kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçü engellenecek ve 1300 kişiye ek istihdam sağlanacaktır. 2013 DSİ birim fiyatlarıyla, 565 TL/da yıllık net gelir artışı sağlanacaktır. Tabiata Katkısı Bölge iklimine olumlu katkısı vardır.

30 Manisa Gelişim Planı MANİSA KELEBEK PROJESİ İşin Tanımı Kelebek Barajı Kelebek Sulaması Baraj inşaat halinde. Sulama proje safhasında ile İlgili Açıklama İnşaat ihalesi yapıldı. Sulama projesi ihale edilecek. Başlama-Bitiş Tarihi 2013-2017 55.000.000 TL Teknik Özellikleri Depolama: 22,99 milyon m 3, Sulama: 1.962 ha Yapılacak proje ile kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçü engellenecek ve 1.470 kişiye ek istihdam sağlanacaktır. 2013 DSİ birim fiyatlarıyla, 464 TL/da yıllık net gelir artışı sağlanacaktır. Tabiata Katkısı Bölge iklimine olumlu katkısı vardır. MANİSA SALİHLİ YEŞİLKAVAK PROJESİ İşin Tanımı Yeşilkavak Barajı Yeşilkavak Sulaması Baraj projesi hazırlık aşamasında. 2014 yılında yatırım programına girmesi halinde inşaat ihalesi yapılacak. ile İlgili Açıklama Sulama projesi yapılacak. Başlama-Bitiş Tarihi 2014-2017 272.000.000 TL Teknik Özellikleri Depolama: 29,9 milyon m 3, Sulama: 2.324 ha Yapılacak proje ile kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçü engellenecek ve 975 kişiye ek istihdam sağlanacaktır. 2013 DSİ birim fiyatlarıyla, 690 TL/da yıllık net gelir artışı sağlanacaktır. Tabiata Katkısı Bölge iklimine olumlu katkısı vardır.

Manisa Gelişim Planı 31 SARIGÖL SULAMASI REHABİLİTASYONU Proje yapımı devam ediyor. Başlama-Bitiş Tarihi 2014-2016 28.000.000 TL Teknik Özellikleri Yenileme: 2.740 ha Yapılacak proje ile kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçü engellenecek ve 660 kişiye ek istihdam sağlanacaktır. 2013 DSİ birim fiyatlarıyla, 272 TL/da yıllık net gelir artışı sağlanacaktır. ALAŞEHİR SULAMASI REHABİLİTASYONU Proje yapımı devam ediyor. Başlama-Bitiş Tarihi 2015-2017 150.000.000 TL Teknik Özellikleri Yenileme: 2.740 ha Yapılacak proje ile kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçü engellenecek ve 2.361 kişiye ek istihdam sağlanacaktır. 2013 DSİ birim fiyatlarıyla, 215 TL/da yıllık net gelir artışı sağlanacaktır. MANİSA İLİ GÖLSU GÖLET VE SULAMALARI Bu kapsamda; İşin Tanımı 2 Adet Gölet 39 Adet Gölet ve Sulaması 4 Adet Gölet Sulaması yapılacaktır. Proje yapımı devam ediyor. Başlama-Bitiş Tarihi 2014-2018 285.500.000 TL Teknik Özellikleri 43 milyon m3 su depolanarak 8.493 ha arazi sulanacaktır. Yapılacak proje, kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçünü engelleyip yerinde istihdamı sağlayacaktır. Dekar başına yıllık ortalama 850 TL ek gelir elde edilecektir.

32 Manisa Gelişim Planı MANİSA İLİ KSİ TAŞKIN TESİSLERİ Manisa İlinde muhtelif yerleşim alanları ile tarım arazilerinin İşin Tanımı sel ve taşkın hasarlarından korunması sağlanacaktır. Bu kapsamda; 16 Adet Taşkın Koruma Tesisi 4 Adet Taşkın ve Rusubat Kontrolü Tesisi yapılacaktır. Başlama-Bitiş Tarihi 2014-2018 27.168.000 TL 5 ilçe, 2 belde, 6 köy, 2 mahalle ve 382,2 ha tarım arazisi sel Teknik Özellikleri baskını ile taşkın hasarlarından korunacaktır. Yerleşim yerleri ile tarım arazileri Sel Felaketine karşı daha güvenli hale getirilebilecektir. MANİSA AKHİSAR GÜRDÜK BARAJI VE SULAMASI PLANLAMA Manisa Akhisar Gürdük Barajı ile Manisa iline yıllık 6,13 İşin Tanımı milyon m 3 içme suyu sağlanacaktır. Bu proje kapsamında Gürdük Barajı, isale hattı ve arıtma tesisi yapılacaktır. Planlama safhasında Başlama-Bitiş Tarihi 2011-27.168.000 TL Teknik Özellikleri Yaklaşık 69 km uzunluğunda HDPE boru ve 25.000 m 3 /gün arıtma tesisi Proje ile Manisa ilinde yaşayan insanlara sağlıklı içmesuyu sağlanacaktır.

Manisa Gelişim Planı 33 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen Projeler GEDİZ HAVZASI KURAKLIK YÖNETİM PLANI HAZIRLANMASI İŞİ İşin Tanımı Gediz Havzasının su bütçesi ve kuraklığa karşı hassasiyeti göz önünde bulundurularak, entegre havza yönetimi yaklaşımı ile kuraklığın ve su kıtlığının üretim kaynaklarına ve sosyoekonomik hayata olumsuz etkilerinin azaltılması ve/ veya önlenmesi, havzadaki kısıtlı su kaynaklarının akılcı ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması için kuraklık ve su kıtlığı indikatörlerinin ve eşik değerlerinin belirlendiği, buna göre kuraklık öncesinde, esnasında ve sonrasında yapılacak çalışmalar ve alınması gereken tedbirlerin ortaya konduğu kuraklık yönetim planı oluşturulacaktır. Gediz Havzası Kuraklık Yönetim Planı Hazırlanması projesinin 2015 yılında başlaması hedeflenmektedir. Başlama-Bitiş Tarihi 2015-2017 Maliyet Teknik Özellikler Tabiata Katkısı 1.400.000TL Gediz Havzası Kuraklık Yönetim Planı Hazırlanması İşi doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir kullanımının planlanması için havza sınırları esas alınarak yapılacaktır. Gediz Havzasının alanı 17.500 km², Türkiye nin 25 nehir havzasından biridir. Gediz Nehri Havzası, Manisa, İzmir, Kütahya ve Uşak olmak üzere 4 ilin ve toplamda 21 ilçenin bölümlerini içine alır. Kuraklığın oluşturması muhtemel sosyo ekonomik etkilerin, kuraklık öncesi, sonrası ve kuraklık esnasında alınacak önlemlerle azaltılması hedeflenmektedir. Kuraklık olayı başta tarım olmak üzere bir çok sektörde ekonomik kayıplar oluşturmaktadır, bu proje sonunda ortaya konacak olan kuraklık yönetim stratejileri ile kuraklığın ekonomiye getirdiği zarar en aza indirilecektir. Proje kapsamında, yaşanması muhtemel kuraklık sebebiyle meydana gelecek havza yüzey suyu ve yeraltı suyu bütçesindeki değişime bağlı olarak içme-kullanma suyunun, tarımsal sulamanın, enerji üretiminin ve sucul ekosistemin ne şekilde etkileneceği belirlenecek ve alınması gereken tedbirler ortaya konacaktır.

34 Manisa Gelişim Planı GÖRDES BARAJ GÖLÜ HAVZASI ÖZEL HÜKÜM BELİRLEME ÇALIŞMASI İşin Tanımı Gördes Barajı için koruma esaslarını belirten Özel Hükümler belirlenecektir. 26.07.2013 tarihinde başlatılmış olup, çalışmalar halen Bakanlığımız kordinasyonunda devam etmektedir. Başlama-Bitiş Tarihi 26.07.2013-18.12.2014 Teknik Özellikleri 600.000 TL Manisa ili sınırları içerisinde kalan Gördes Baraj Gölü'nden İzmir İli ne içme ve kullanma suyu temin edilecek olması sebebiyle; Gördes Baraj Gölü Havzası'nın su kalitesi ve miktarının havza bazında korunması ve iyileştirilmesi gayesiyle sosyal, ekonomik, fiziki, jeolojik, hidrojeolojik, hidromorfolojik, ekolojik ve kimyasal özelliklerinin bilimsel verilere dayalı olarak "Gördes Baraj Gölü Havzası Özel Hüküm Belirleme" çalışması yapılmaktadır. Tabiata Katkısı Bilimsel verilere dayalı olarak belirlenen özel hükümler, sosyal yaşamı en düşük düzeyde kısıtlayarak sürdürülebilir koruma esaslarına dayanacaktır. İçme suyu kaynağının ve ekosisteminin sürdürülebilir korunmasına katkı sağlayacaktır.

Manisa Gelişim Planı 35 NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI-II PROJESİ İşin Tanımı Diğer Projelerle İlişkisi (Etkileme/Etkilenme Durumu) Üst Politika Belgeleri ile İlişkisi Tabiata Katkısı Gediz Havzası havza Yönetim Planı proje kapsamında hazırlanacaktır. Kalkınma Bakanlığı 2014 Yatırım Programına teklif edildi. Gediz Havza Koruma Eylem Planı revize çalışması 2013 yılı sonunda tamamlanacaktır. Projenin çıktıları Gediz Havza Yönetim Planının hazırlanması sürecinde altlık teşkil edecektir. AB Çevre Faslı kapanış kriterleri arasında Nehir Havza Yönetim Planlarının tamamlanması yer almaktadır. Suyun miktar, kalite, ekoloji bütünlüğü içerisinde sosyal ve ekonomik boyutları ile sürdürülebilir yönetimi sağlanacaktır. 1. Bütünleşik bir yönetim anlayışı çerçevesinden bir havza içerisinde farklı kurum kuruluşlarla yapılacak çalışmaların entegrasyonu sağlanarak emek ve maddi israfların önene geçilecektir. 2.Suyun miktar, kalite, ekoloji bütünlüğü içerisinde sosyal ve ekonomik boyutları ile sürdürülebilir yönetimi sağlanacaktır. Suyun miktar, kalite, ekoloji bütünlüğü içerisinde sosyal ve ekonomik boyutları ile sürdürülebilir yönetimi sağlanacaktır.

36 Manisa Gelişim Planı 3.2 Ormancılık ve Çölleşmeyle Mücadele Faaliyetleri AMENEJMAN PLANI YENİLENMESİ İşin Tanımı ile İlgili Açıklama Manisa İlindeki Manisa, Akhisar, Gördes ve Demirci Orman İşletme Müdürlüklerinin amenajman planlarının tamamı 2005-2013 yıllarında yenilendiğinden 2014-2018 yılları arasında Daire Başkanlığımız yatırım programı bulunmamaktadır. Amenajman planı yapım tekniği gereği plan 2015 yılında yürürlüğe girecek ve 20 yıl sonra yenilenecektir. Başlama-Bitiş Tarihi 2014-2018 Tabiata Katkısı Amenajman planlarının yenilenmesi safhasında istihdam yarattığından ekonomik katkısı vardır. Ormanlara bakım ve gençleştirme gayesiyle yapılacak silvikültürel müdehaleler Amenajman planı öngörüleri çerçevesinde yapılacağından üretim işçiliği ve çıkan ürünün pazarlanması açısından dolaylı olarak ekonomik katkısı vardır. Sürdürülebilir Orman Yönetimi kapsamında ormanların sürekliliği için planlama yapıldığından tabiata katkısı bu bağlamda olmaktadır.

Manisa Gelişim Planı 37 ORMAN YOLLARI YAPIMI VE BAKIMI İşin Tanımı ile İlgili Açıklama Manisa İli ormanlarında; 575 km aplikasyon, 200 km yeni yol, 185 km büyük onarım, 190 km üst yapı, 400 km sanat yapısı. Proje ve plan safhasında. 2014 yılı ile 2018 yıları arasında çalışmalara başlanarak tamamlanması sağlanacaktır. Başlama-Bitiş Tarihi 01.01.2014-31.12.2018 Teknik Özellikleri 11.545.000 TL Orman yolları 292 sayılı Orman Yolları Planlaması, Yapımı, Bakımı adlı tebliğde belirtilen özelliklere uygun yapılacaktır. Tabiata Katkısı Yapılan yatırımlar kırsal kesimde yaşayan halkın ormancılık faaliyetlerine etkin katılımını ve köyden kente göçünü engelleyip yerinde istihdamını sağlayacaktır. Manisa İli nde 2014 yılında 2.309.000 TL lik yatırımla ekonomik ve insan işgücü yönünden istihdamda ve kalkınmada katkı sağlanacaktır. Planlı bir şekilde yapılacak yatırımlarla çevreyle uyumlu şekilde çalışmalar yapılacaktır.

38 Manisa Gelişim Planı BİNA VE TESİSLER İNŞASI VE ONARIMI İşin Tanımı ile İlgili Açıklama Bina ve tesisler (işletme şefliği bina onarımı, doğalgaz, su irsale hattı, aydınlatma tesisi vs.) Proje ve plan safhasında. 2014 yılı ile 2018 yıları arasında çalışmalara başlanarak tamamlanması sağlanacak. Başlama-Bitiş Tarihi 01.01.2014-31.12.2018 125.000 TL Yapılan yatırımlar kırsal kesimde yaşayan halkın ormancılık faaliyetlerine etkin katılımını ve köyden kente göçünü engelleyip yerinde istihdamını sağlayacaktır. Manisa İli nde 2014 yılında 25.000 TL lik yatırımla ekonomik ve insan işgücü yönünden istihdamda ve kalkınmada katkı sağlanacaktır. Tabiata Katkısı Planlı yatırımlarla çevreyle uyumlu çalışmalar yapılacaktır.