Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 1 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Etki Analizi ve TEPAV ın gündemindeki yeri Güven Sak Ankara, 8 Nisan 2008
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 2 Çerçeve Büyüme stratejisi bir nevi seferberlik halidir Düşünme biçimimizi değiştirmemiz gerekiyor Tavla oynamak bizi bugüne getirdi Satranç oynamayı öğrenmeliyiz. AB süreci satranca benzer Etki analizi kapasitesi bu yüzden önemli İlk projemizin sonuçları Çevre, enerji ve sanayi politikaları TEPAV ın önümüzdeki dönemde etki analizi çalışmaları
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 3 Yeni bir Anlayış: Tavla dan Satranç a Önümüzdeki süreç anlayış şekillerimizin kökten değişmesini gerektirmekte Müzakere süreci çok uzun soluklu bir karar alma sürecidir AB deki karar alıcıların hepsi çok iyi satranç oyuncularıdır: bir çok hamle sonrasını hesaba katarak karar almaktadırlar Türkiye deki karar alıcılar ise çok iyi tavla oyuncularıdır: anlık şartlar ve günlük fırsatlar dahilinde karar almaktadırlar Rekabet gücümüzü arttırmak için geniş perspektifli stratejik kararların alınması ve uygulanması gerekmekte Hem kamu hem özel sektördeki karar alıcıların çok iyi satranç oynamayı öğrenmeleri gerekiyor
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 4 Etkin düzenleme büyüme dostudur Büyümeyi nasıl devam ettireceğiz? Sanayimizin rekabet gücü hizmetler sektörünün performansıyla yakından ilgili Sektörel rekabet politikalarının artan önemi Ancak tutarlı bir reform çerçevemiz henüz yok. Başka türlü iyi ve kötü örnekler nasıl bir arada olabilir? Sivil havacılık İnternet servis sağlayıcılığı
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 5 Sektörlere ilişkin tutarlı politika çerçevesi Özel yolcu taşımacılığı alanının rekabete açılması başarılı sonuçlar verdi Şirket sayısı arttı. Fiyatlar düştü (%70 e kadar). Taşınan yolcu sayısı yükseldi (son üç yılda %100 artış) Piyasa bir bütün olarak büyüdü. Sivil Havacılık İdaresi başarılı bir performans izledi. Aynı durum internet servis sağlayıcılığı için geçerli değil. TT özelleştirme gelirlerini ençoklaştırmanın hedef olarak alınmasının dayanılmaz hafifliği Girişlere kısıtlayıcı yaklaşım. İkisi de aynı bakanlık değil mi?
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 6 Türkiye de havayolu taşımacılığı Havayolu taşımacılığında altyapı kalitesi, 2007, OECD ülkeleri sıralamaları Kaynak: Global Competitiveness Report 2006-2007
30 25 20 15 10 5 0 Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 7 Türkiye de internet kullanımı OECD ülkelerinde 100 kişi başına düşen geniş bant abonesi sayısı, teknolojiye göre, Haziran 2006 DSL Kablo Diğer OECD Ortalaması Iceland Korea Switzerland Finland Norway Sweden Canada United Kingdom Belgium United States Japan Luxembourg Austria France Australia Germany Spain Italy Portugal New Zealand Czech Republic Ireland Hungary Poland Turkey Slovak Republic Mexico Greece Kaynak: Dünya Bankası TEPAV 2007 Denmark Netherlands
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 8 Türkiye de internet erişim maliyeti Aylık ortalama genişbant maliyeti Mbit/saniye için, Ekim 2007, USD PPP Kaynak: OECD
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 9 Etki Analizi Projesi (1) Etki analizinin önemini kavrayan TEPAV, etki analizi konusunda kapasite geliştirmek üzere 2006 yılından itibaren birçok faaliyet gerçekleştirdi Etki Analizi Kapasitesini Güçlendirerek Çevre Başlığında Uygulama ve Farkındalık Yaratma Projesi TEPAV ın AB destekli ilk hibe projesi Proje faaliyetleri Farkındalık yaratma: Kamuda ve sivil toplumda Kapasite geliştirme: Eğitim seminerleri Pilot etki analizi çalışması Linyit Termik Santralleri AB nin Büyük Yakma Tesisleri Direktifi
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 10 Etki Analizi Projesi (2) Pilot uygulama Etki analizinin tüm süreçleri ve bileşenleri uygulandı, ancak kapsam dar tutuldu. Böylece; Direktifin tüm etkilerinin saptanacağı kapsamlı etki analizi için model oluşturuldu Seçilen linyit termik santrallerinde örnek uygulama» Yatağan Termik Santrali» Çan Termik Santrali» Seyitömer Termik Santrali» Soma A Termik Santrali Diğer termik santrallerin ve sanayi tesislerinin (demir-çelik, kağıt vb.) de incelenmesi gerekiyor Farkındalık yaratma ve model uygulama çalışması olduğu için kapsanmadı Projeye katılan kamu temsilcilerinde ve diğer paydaş kuruluşlarda etki analizi yürütebilecek kapasite inşa edildi Paydaş kurumların kapsamlı etki analizini gerçekleştirmesi gerekiyor.
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 11 Projenin önemli sonuçları İkinci nesil reform süreci kamuda ortak akılla sorunların çözülmesi fikrinin yaygınlaştırılmasına dayalıdır Kurumlar arası iletişim geliştirilmeli Düzenlemelerden etkilenen sivil toplum kuruluşlarının da görüşlerinin alınması gerektiği anlaşılmalıdır Termik santrallerin Büyük Yakma Tesisleri Direktifine uyumu sadece bir çevre problemi değildir Enerji planlamasından ve yatırım programlarından bağımsız çevre politikası geliştirilemez
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 12 Çevre Enerji - Sanayi Çevre politikası romantik bir konu değildir Enerji, sanayi ve çevre politikaları sürdürülebilir kalkınmanın birbirinden ayrılmaz parçalarıdır Kyoto için bir düşünme çerçevesi buradan çıkar Kyoto nun çevre üzerindeki etkilerini değerlendirirken, enerji üretimi ve sanayi üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi de gerekmektedir Satranç oyuncusu olmak bunu gerektirir Aksi taktirde tartışmalar çatışan lobilerin savaşından öteye geçemeyecektir
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 13 Gelecek dönemde etki analizi çalışmaları TEPAV da geliştirilen kapasitenin en etkin biçimde kullanılması Sektörel çalışmalar AB politikalarından doğrudan etkilenen sektörlere yönelik etki analizi çalışmaları Düzenleyici etki analizi altyapısının ve uygulanma modelinin oluşturulmasına katkı Politika analizi ve Düzenleyici etki analizine yönelik teknik kapasitenin artırılması eğitimleri
Etki Analizi ve TEPAV'ın Gündemindeki Yeri Slide 14 Sonuçlar İkinci nesil reform süreci kamuda ve kamu-özel sektör arasında ortak aklın aranmasını gerekli kılmaktadır. Büyüme stratejisi bir nevi seferberlik halidir Etki analizi düzenlemenin neden yapıldığını bilmeyi gerektirir. Nereye gideceğini bilmeyene hiçbir rüzgar yardımcı olamaz. Etki analizi aynı zamanda bir mutabakat zemini arayışıdır Mutabakat uygulamayı mümkün kılar.