2008 Faaliyet Yönetim Merkezi Adresi : Atatürk Bulvarı No:21 06053 Opera/ANKARA Telefon ve Faks Numarası : 0(312) 508 70 00 0(312) 508 73 99 Elektronik Site Adresi : http://www.ilbank.gov.tr Elektronik Posta Adresi : ilbank@ilbank.gov.tr
2008 Faaliyet 2
BELEDİ YELERİ N, Ş EHİ RLERİ N TANZİ M VE TESİ S İ İŞLERİ NDE YAPACAKLARI AMME Hİ ZMETLERİ İ Ç İ N F İ NANSMAN BANKASI KURULMALIDIR. 3
2008 Faaliyet 4 İ Ç İ N D E K İ L E R
Sayfa No BÖLÜM I: SUNUŞ Yıllık Faaliyet Uygunluk Görüşü 7 Olağan Genel Kurul Gündemi 8 Vizyonumuz-Misyonumuz 9 2008 Yılı Faaliyet Sonuçlarına İlişkin Finansal Bilgiler 10 Kısa Tarihçe 11 Sermaye ve Ortaklık Yapısı 13 Bayındırlık ve İskan Bakanı nın Mesajı 14 Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürün Mesajı 17 Bankanın 2008 Yılı Faaliyetleri 18 Banka Yatırımları 18 Krediler ve Yasal Paylar 31 Ortaklıklarımız 37 Bankamızca Yürütülen Diğer Hizmetler 38 Yeni Hizmet ve Faaliyetlerle İlgili Olarak Araştırma Geliştirme Uygulamaları 41 BÖLÜM II: YÖNETİM VE KURUMSAL YÖNETİM UYGULAMALARI Banka Yönetimi / Denetimi 42 Organizasyon Şeması 48 Genel Kurula Sunulan Özet Yönetim Kurulu 49 İnsan Kaynakları Uygulamaları 53 Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuyla İlgili İşlemler 55 Destek Hizmeti Alımına İlişkin Bilgiler 55 BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER Banka Denetçiler 56 Denetim Komitesinin İller Bankası İç kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetimi Sistemlerinin İşleyişlerine İlişkin Değerlendirmesi ve 2008 Yılı Faaliyetleri Hakkındaki Bilgiler 60 Bağımsız Denetim 62 Konsolide Olmayan Finansal Tablolar ve Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar 63 Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Bilgiler 120 Risk Türleri İtibariyle Uygulanan Risk Yönetim Politikaları 128 Derecelendirmeyle İlgili Bilgiler 129 Son 5 Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler 130 Bankamızca 2008 Yılında Bitirilen İşlere Ait Bilgiler 131 İletişim Bilgileri 154 5
2008 Faaliyet Y ı l l ı k F a a l i y e t R a por u U y g u n 6 l u k G ö r ü ş ü
7
2008 Faaliyet Genel Kurul Toplantı Tarihi 27 Nisan 2009 Pazartesi Saat : 14: 00 Toplantı Mahalli İller Bankası Macunköy Ek Tesisleri Toplantı Salonu Genel Kurul Toplantı Gündemi 1- Açılış ve saygı duruşu 2- Başkanlık divanı seçimi 3- Yönetim Kurulu ve Denetçiler nun okunması, müzakeresi ve onanması 4-2008 yılı Bilanço ile Kâr ve Zarar hesaplarının onanması 5- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun ilgili yönetmeliği gereği 2010 ve sonraki dönemler için Bankanın bağımsız denetimini yapacak bağımsız denetim kuruluşunun bir sonraki Genel Kurul a sunulmak üzere belirlenmesi ve sözleşme imzalanması hususlarında Banka Yönetim Kuruluna yetki verilmesi 6-4759 sayılı Kanun un 13 ncü maddesi kapsamında Banka alacaklarının terkini hususunda karar verilmesi 7-4759 sayılı Kanun un 19 ncu maddesine göre Bankanın 2008 yılı safi kârından Köy Tüzel Kişiliği hesabına ayrılacak ve 2010 yılında tevzisi yapılacak %55 köy kalkınma payından kaç köyün faydalanacağı hususunda karar alınması 8-2009 yılı için bir denetçi seçilmesi 9- Dilek ve temenniler 10- Kapanış 8
Misyonumuz Vizyonumuz Yerel yönetimlere, kentsel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla uluslararası standartlarda proje üretmek ve geliştirmek, kredi sağlamak, danışmanlık yapmak ve teknik destek vermek yoluyla sürdürülebilir bir şehirleşmeye katkıda bulunmaktır. Modern kentlerin geliştirilmesi sürecine katılan, hizmet kalitesi kanıtlanmış uluslararası bir yatırım bankası olmaktır. 9
2008 Faaliyet ÖZET FİNANSAL BİLGİLER Krediler Bin YTL Değişim % 2008 5.351.314 2007 4.161.900 28,58 Özkaynaklar 2008 5.281.512 23,84 2007 4.264.617 Net Dönem Kârı 2008 301.977 52,41 2007 198.126 Bilanço Hesapları Bin YTL 2007 2008 Krediler 4.161.900 5.351.314 Toplam Aktifler 5.612.711 6.910.160 Kullanılan Krediler 12.159 93.630 Özkaynaklar 4.264.617 5.281.512 Ödenmiş Sermaye 2.942.296 3.823.565 Kâr-Zarar Hesapları Bin YTL 2007 2008 Faiz Gelirleri 408.686 540.069 Kredilerden Alınan Faizler 320.737 393.990 Faiz Giderleri (88) (121) Net Faiz Geliri 408.598 539.948 Diğer Faaliyet Gelirleri 31.121 36.905 Kredi ve Diğer Alacaklar Karşılığı (2) (1.910) Diğer Faaliyet Giderleri (149.182) (162.424) Dönem Kârı 290.535 412.519 10
Kurumsal Profil 76 YILLIK TARİHİYLE Atatürk döneminde Belediyelerin kısa zamanda bayındır hale getirilmesini gerçekleştirmek; mali kaynak ve imkandan yoksun bu idareleri kredi ile desteklemek amacıyla 11 Haziran 1933 tarih ve 2301 sayılı Kanunla Belediyeler Bankası 15 Milyon TL sermaye ile kurulmuştur. Kısa zamanda Belediyelere sağlanan teknik ve mali destekle başarılı hizmetlerin yapılması karşısında Bankanın bir devamı olmak üzere 13 Haziran 1945 tarih ve 4759 sayılı İller Bankası Kanunu ile hem bankanın adı hem de bankanın görev, yetki ve sorumluluğu büyütülerek yeni bir hukuki statü oluşturulmuştur. 11
2008 Faaliyet Kanununun 1 nci maddesine göre; İl Özel İdareleriyle Belediye ve Köy İdarelerinin ve bu idarelerin kuracakları birliklerle adı geçen idarelere bağlı, tüzel kişiliği haiz olan veya olmayan ve katma bütçeli idare ve kurumların imar işleriyle ilgili konularla uğraşmak ve bütün işlemlerinde özel hukuk hükümleriyle bu kanuna bağlı olmak üzere İller Bankası adıyla tüzel kişiliğe haiz bir Banka kurulmuştur.bankanın merkezi Ankara dır. Kanununun 7 nci maddesinde Bankanın görevleri şu şekilde ifade edilmiştir. A) Birinci maddede gösterilen idare ve kurumların yapacakları mahalli kamu hizmetleriyle ilgili tesisler, yapılar ve diğer işler vücuda getirmelerini kolaylaştırmak; şehir, kasaba ve köylerin kuruluş ve imarı yolundaki plan ve programların gerçekleştirilmesini desteklemek amacıyla bunlara kendi yönetmeliğinde yazılı esas ve şartlara göre kredi sağlamak; B) Bayındırlık ve İskan Bakanlığının kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu idare ve kurumların istemleri üzerine harita, plan, proje, keşif ve etütleri yapmak veya yaptırmak, idare ve kurumların vücuda getirecekleri tesis ve yapılardan mahallince yaptırılmasına imkan olmayan veya Banka tarafından toplu olarak yapılmasında fayda bulunanları, yatırım programları içinde meydana getirmek, idare ve kurumların istemleri aranmaksızın bunların Banka yatırım programında yer alan işlerinde hibe veya fon yardımlarının katkısıyla gerçekleştirilecek olanları Banka eliyle yapmak veya yaptırmak; C) Bankadan alınan kredilerle yapılan işlerden kanunlarla Yapım ve Denetlemeleri Bayındırlık ve İskan Bakanlığına verilenler dışında kalanların isteme ve imkana göre fenni nezaret ve denetlenmesini üzerine almak; D) Birinci maddede gösterilen idare ve kurumlara gerekli olacak makine, aletler ve edevat, gereç ve eşyadan temin edebileceklerini bu idare ve kurumlara satmak veya kiralamak; E) Bu idare ve kurumların Banka aracılığıyla sigorta ettirmek isteyecekleri menkul ve gayrimenkul malları sigorta ettirmek; F) Yönetmeliğinde izin verilecek Banka işlerini yapmak; G) Yukarıda yazılı ödevleri yapmak üzere her türlü araç ve malzeme temin etmek ve bu işler için gerekli tesisleri doğrudan doğruya veya ortaklık suretiyle vücuda getirmek, bu konuda yapılacak işlere, gerekli görülürse ortaklık etmek. Demokrasinin okulu niteliğini taşıyan yerel yönetimler (BELEDİYELER, İL ÖZEL İDARELERİ VE KÖYLER) anayasal ve yasal kuruluşlar olup, demokratik ilke ve prensiplerin toplumda yerleştirilip geliştirilmesinde önemli yeri ve katkısı vardır. İller Bankası; Genel Müdürlük ve 18 Bölge Müdürlüğünde çalışan toplam 3087 personel ile bu kuruluşlara karşı görev, yetki ve sorumluluğunu en iyi şekilde yerine getirmenin gayreti içindedir. 12
Sermaye ve Ortaklık Yapısı 4759 sayılı İller Bankası Kuruluş Kanununun 3 ncü maddesinde Bankanın sermaye kaynakları; İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kesinleşmiş bütçe gelirlerinin % 5 i, İl Özel İdareleri ile Belediyelere bağlı tüzel kişiliğe haiz olan veya olmayan veya katma bütçeli idare ve kurumların ve birliklerin bağlı bulundukları idare bütçelerine intikal etmeyen gelirlerinden vergiler düştükten sonra kalan safi kazançlarının % 5 i, Bankanın yıllık safi kazancından köy idareleri adına ayrılan % 30 lar, Özel kanunlarla Banka sermayesine eklenmek üzere sağlanacak para ve ayınlar, Bütçeden veya diğer herhangi bir yerden yapılacak her türlü yardımlar, Belli bir tahsis yeri gösterilmeksizin veya sermayeye katılmak üzere yapılan bağışlar şeklinde belirlenmiştir. Bu oluşum nedeniyle Banka sermayesi paylara bölünmemiş olup, kayıtlı sermaye sistemi uygulanmamaktadır. Banka, kuruluş kanunu ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere yukarıdaki kaynaklardan sağladığı sermayenin tamamlanması halinde Kanun ya da Kanun Hükmünde Kararnameler ile nominal sermayesini yükseltmektedir. Banka sermayesi en son olarak 22.05.2004 tarih ve 25469 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 5173 sayılı Kanun ile 3 Milyar YTL ye, 01.10.2007 tarih ve 2007/12827 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de 9 Milyar YTL ye çıkartılmıştır. 31.12.2008 tarihi itibariyle 9 Milyar YTL sermayenin 3.823.565 Bin YTL si ödenmiştir. Bankamızın yıllara göre nominal sermayesi, sermaye tahsilatı, ödenmiş ve ödenmemiş sermaye durumu aşağıda gösterilmiştir. Yıllar BANKAMIZIN YILLARA GÖRE SERMAYE TAHSİLATI (Bin YTL) Nominal Sermaye Yıllık Sermaye Tahsilatı Ödenmiş Sermaye Ödenmemiş Sermaye 1999 43.200 52.322 95.114 -.- 2000 300.000 91.454 186.568 113.432 2001 900.000 145.892 332.460 567.540 2002 900.000 160.727 493.187 406.813 2003 900.000 256.153 749.339 150.661 2004 3.000.000 342.920 1.092.259 1.907.741 2005 3.000.000 454.164 1.546.422 1.453.578 2006 3.000.000 629.007 2.175.430 824.570 2007 9.000.000 766.866 2.942.296 6.057.704 2008 9.000.000 881.269 3.823.565 5.176.435 13
2008 Faaliyet Bayındırlık ve İskan Bakanı nın Mesajı Cumhuriyetimizin ülkemize kazandırdığı köklü kuruluşlar arasında yer alan İller Bankası, 1580 sayılı Belediyeler Kanunu nun 131 nci maddesi gereği 11 Haziran 1933 tarihinde 15 Milyon TL sermaye ile Belediyeler Bankası adıyla Belediyelere, şehirlerin tanzim ve tesisi işlerinde yapacakları esaslı amme hizmetleri için muhtaç olacakları parayı ikraz etmek; kısa ve uzun vadeli avans ve cari hesaplar açmak veya bunlara tavassut ve kefalet etmek ve nizamnamei esasile müsaade edilecek banka işlerini yapmak üzere tüzel kişiliğe sahip bir banka olarak kurulmuştur. 1580 sayılı Belediye Kanunu na bir ek yapılarak, kentsel planlama ve altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak üzere merkezi bir örgüt olarak Belediyeler İmar Heyeti oluşturulmuştur. Belediyeler Bankası ile Belediyeler İmar Heyeti, 23 Haziran 1945 tarihinde 4759 sayılı İller Bankası kuruluş kanununun yürürlüğe girmesiyle, bir çatı altında toplanmıştır. Her iki kurumun deneyimi, personeli ve mal varlığı İller Bankası na devredilmiştir. Kurulduğu tarihten bu yana pek çok hizmeti bir arada yürüten ve mahalli idarelere hizmet veren temel kurumlardan biridir. Bu nedenle, İller Bankası nın kuruluşundaki gerekçeler, geçerliliğini bugün de korumaktadır. İller Bankası, gelişen Türkiye ve değişen dünya şartlarını yakından takip edip kendini yenileyerek, daha dinamik ve esnek bir yönetim anlayışını benimsemek suretiyle, mahalli idarelerimizin yalnızca bugün değil, gelecek yıllarda da en önemli finans kaynağı olacaktır. Özellikle Belediyelerin; yönetim kapasitesinin geliştirilmesinde, teknik birikimlerinin artmasında, kendi kendilerine yeterli hale gelmelerinde İller Bankası nın katkısı göz ardı edilemez. Banka, mahalli idarelere yardımcı olma anlamındaki tarihi misyonunu hükümetimiz döneminde önemli ölçüde yerine getirmeye başlamıştır. Kuruluşundan günümüze kadar Ülkemizde kentsel hizmetlerin karşılanmasında yerel yönetimler üzerinde eğitici, yol gösterici ve her alandaki kalifiye insan gücünün yetiştirilmesinde adeta bir okul görevi yapmıştır. Ayrıca, İller Bankası yerel yönetimlere, kentsel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla uluslararası standartlarda proje üretmek ve geliştirmek, kredi sağlamak, danışmanlık yapmak ve teknik destek vermek yoluyla sürdürülebilir bir şehirleşmeye katkıda bulunmaktadır. Diğer taraftan, yerel yönetimlerin çok ciddi kaynak sıkıntısı çektiğini ve kullanılan krediler ile ciddi borç yüklerinin altına girdiğini belirleyen İller Bankası, hükümetimizin desteği ile bu sorunu çözmek 14
için önemli adımlar atmış ve kredi faiz oranlarını 2005 yılından itibaren % 35 lerden % 9 lara indirmiştir. Bankanın, bankacılık bölümü harekete geçirilerek bu konuda mevcut mevzuatın elverdiği bütün bankacılık işlemlerini yapmaya başlamıştır. İller Bankası, Kuruluş Kanununa, Bankacılık Kanununa, İller Bankası Kanunun Uygulama Yönetmeliğine ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre mevduat bankacılığı dışında diğer tüm bankacılık işlemlerini yürütmektedir. Değişen ve gelişen dünyada ülkemizin gelişmesine ve çağdaş ülkeler arasında yer almasına uluslararası standartlarda hizmet vererek katkı sağlayan, hizmet kalitesi kanıtlanmış uluslararası bir yatırım bankası olan İller Bankasının bilgi birikimini ülkemizin yarınlarına başarıyla taşıyacağına inanıyorum. Bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da çalışmalarını azim ve kararlılıkla sürdürmeye devam edecektir. Bu azim ve kararlılığın bir örneği olarak İller Bankası nın 2008 hizmet yılına ait bu Faaliyet, İller Bankası Genel Kurulu nun ve kamuoyunun bilgi ve takdirlerine sunulmuştur. Faruk Nafız ÖZAK Bayındırlık ve İskan Bakanı 15
2008 Faaliyet 16 Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürün M e s a j ı
Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürün Mesajı Türkiye Cumhuriyeti gücünü; ülkenin gelecek tasavvuruna yön veren kurumları sağlam temeller üzerine bina etmiş olmasından alır. Toplumumuzun temel ihtiyaçlarından doğan söz konusu teşekküllerin en büyük işlevi kuşkusuz, günün değişen koşullarının gereklerine azami seviyede yanıt verebilmektir. Milletimizin yokluk ve yoksunlukları yaşandığı yeniden doğuş dönemine tekabül eden, insanımızın toplumsal refah ve kalkınma özleminin ürünlerinden olan kurumların başında, İller Bankası gelir. Büyük önder Atatürk ün Milletimizi en kısa yoldan medeniyetin nimetlerine kavuşturmaya, mesut ve müreffeh kılmaya çalışacağız ve bunu yapmaya mecburuz sözlerinde ifadesini bulan İller Bankası, 1933 yılından günümüze 76 yıllık hizmet ömrüne, büyük bir ülke kalkınmasını sığdırmış nadir kurumlardandır. O günün kısıtlı imkanları ölçüsünde 15 milyon lira sermaye ile kurulan Belediyeler Bankası ndan, bugün gelinen noktada 9 milyar liralık sermaye ile Türkiye nin en güçlü kurumları arasında yer alan İller Bankası, yerel yönetimler eliyle gerçekleştirilen ülke kalkınmasının lokomotifi olma görevini sürdürmektedir. Dünyada başka örneği bulunmayan ve özgün bir kurum olan İller Bankası; kuruluşundan günümüze, bir yandan yerel yönetimlerimize mali destek sağlarken diğer yandan da söz konusu desteği yatırımlara dönüştürmüştür. Yerel kalkınma ihtiyacı ve beklentilerinin kökten farklılaştığı günümüzde, kurumların değişimi kaçınılmazdır. İller Bankası nda da büyük bir zihniyet değişimi gerçekleşmektedir. Kuruluş yılları dikkate alındığında;1930 lu ve 1940 lı yıllarda ülkemiz, İller Bankası na ne derece ihtiyaç duymuş ise bugün de en az o dönemki kadar ihtiyaç hissetmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, Bankamızın, değişen ekonomik ve sosyal koşullara uyum sağlayabilmesi, yönlendirme fonksiyonunu zamanında ve etkin bir şekilde yerine getirebilmesidir. Belediyeler Bankası nın kuruluş felsefesini ve motivasyonunu bugün tüm canlılığı ile ayakta tutan İller Bankası, her zaman güzide bir kurum olarak varlığını sürdürecektir. Önemli olan; finansman sağlama, proje geliştirme ve danışmanlık gibi fonksiyonlarını hak ettiği ölçüde yerine getirebilmesidir. Hidayet ATASOY Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür 17
2008 Faaliyet Bankanın 2008 Yılı Faaliyetleri 2008 Yılı Yatırım ve Finansman Programı İller Bankası nın 2008 yılı yatırım ve finansman programı; Banka yatırım programında yürütülen projeler 740 Milyon YTL, Yerel yönetimlerin yatırım programında Belediyeler ve il özel idarelerince yürütülen işler 250 Milyon YTL, Malzeme-ekipman, araç-gereç kredileri 350 Milyon YTL, olmak üzere toplam 1 Milyar 340 Milyon YTL olarak belirlenmiştir. 2008 yılında, Banka Yatırım ve Finansman Programında yürütülen işler için toplam 1 Milyar 249 Milyon 862 Bin 253 YTL kredi kullandırılmış ve %93 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. 2008 YILI YATIRIM VE FİNANSMAN PROGRAMI (YTL) %93 18 BANKA YATIRIM PROGRAMI Bankamızın 2008 yılı yatırım programı 509 Milyon 816 Bin YTL öz kaynak, 230 Milyon 184 Bin YTL dış kredi olmak üzere toplam 740 Milyon YTL olarak 15 Ocak 2008 tarih ve 26757 Mükerrer sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yayımlanan programda; Kanalizasyon Sektörüne 466 Milyon YTL, İçmesuyu Sektörüne 189 Milyon 809 Bin YTL, Harita Sektörüne 27 Milyon YTL, Yerleşme-Şehirleşme Sektörüne 4 Milyon 236 Bin YTL, İmalat-Gıda Sektörüne 1 Milyon 500 Bin YTL, Belediye Hizmetleri Sektöründe yer alan Belediye Yapıları İnşaatı Projelerine 34 Milyon 754 Bin YTL, Katı Atık Projelerine 9 Milyon 151 Bin YTL, Jeotermal Enerji Projelerine 4 Milyon 606 Bin YTL, Jeoteknik Araştırma Projelerine 667 Bin YTL ve Bankamız Bilgi İşlem Hizmetleri Projelerine 2 Milyon 277 Bin YTL ödenek ayrılmıştır.
2008 YILI BANKA YATIRIM PROGRAMI ÖDENEĞİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (YTL) Ayrıca Banka Yatırım Programında ismen yeralan ancak ödeneği yatırım tavanına dâhil olmayan dış kredili projeler için 66 Milyon 588 Bin YTL, kentsel altyapı projeleri için 121 Milyon 492 Bin YTL tutarında yatırım harcaması yapılması planlanmıştır. Bankamızın 2008 yılında 740 Milyon YTL olarak belirlenmiş olan Yatırım Programı ile yaptığı 411 Milyon 569 bin 142 YTL yatırım harcamalarının 348 Milyon 929 Bin 500 YTL si Banka özkaynaklarından, 62 Milyon 639 Bin 642 YTL si Dünya Bankası ndan sağlanan krediden karşılanmıştır. Yatırım harcamalarında resmi programa göre %55,6 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. 2008 YILI RESMİ YATIRIM PROGRAMI (YTL) 19
2008 Faaliyet 2008 yılında Genel Bütçe kaynaklarından Bayındırlık ve İskân Bakanlığı bütçesine Bankamıza aktarılmak ve Belediyelerin kentsel altyapı ihtiyaçları için kullanılmak üzere 40 Milyon YTL ödenek konmuştur. Bu ödeneğe ilave olarak 13.06.2008 tarih ve 2008/26 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararı ile 20 Milyon YTL ek ödenek tahsis edilmiş ve toplam 60 Milyon YTL ödeneğin tamamı tahsil edilerek yatırımlarımızın finansmanında kullanılmıştır. Söz konusu ödeneğin kullanımı sektörler bazında; Harita işleri 16.178.017 YTL, İmar Planı işleri 5.230.196 YTL, İçmesuyu ve arıtma tesisi işleri 9.620.324 YTL, kanalizasyon ve arıtma tesis işleri için 26.624.945 YTL olarak gerçekleşmiştir. Yatırım Programında ismen yer alan ancak ödeneği yatırım tavanına dâhil olmayan projeler için kentsel altyapı ödeneğinden 36 Milyon 245 Bin 269 YTL, Hazine Müsteşarlığınca sağlanan dış krediden 42 Milyon 172 Bin 185 YTL harcama gerçekleştirilmiştir. Yatırım programında yer alıp, ödeneği Maliye Bakanlığı Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneğinden karşılanan deprem bölgesindeki Adapazarı 4.Kısım İçmesuyu Projesine 5 Milyon YTL ödenek aktarılmış ve 3 Milyon 037 Bin 290 YTL harcama yapılmıştır. 2008 yılında yapılan etüt ve proje çalışmaları ile; 16 adet içmesuyu proje, 13 adet içmesuyu arıtma, 188 adet kanalizasyon şebeke, 45 adet atıksu-arıtma deşarj, 3 adet deniz deşarjı-katı atık olmak üzere toplam 265 adet işin etüdü; 45 adet içmesuyu proje, 6 adet içmesuyu arıtma, 38 adet kanalizasyon şebeke, 19 adet atıksu arıtma deşarj, 4 adet deniz deşarjı katı atık olmak üzere toplam 112 adet işin proje çalışmaları tamamlanmıştır. Bu işler için 2 Milyon 895 Bin YTL harcama yapılmıştır. ETÜD VE PROJE ÇALIŞMALARI SEKTÖRÜ Etüdü Tamamlanan İş Sayısı İhalesi Yapılan İş Sayısı Yapımı Devam Eden Proje Sayısı Biten Proje Sayısı İçmesuyu Proje 16 29 38 45 İçmesuyu Arıtma 13 6 16 6 Kanalizasyon Şebeke 188 39 27 38 Atıksu Arıtma-Deşarj 45 15 24 19 Deniz Deşarjı-Katı Atık 3 5 6 4 TOPLAM 265 94 111 112 Belediyelerimizin içmesuyu ihtiyaçlarının karşılanması için Bankamızca 2008 yılında sondaj derinliği toplamı 10.839 metre olan 99 adet içmesuyu sondaj kuyusu açılmış ve 1.430 lt/sn su ölçümü yapılmıştır. Jeotermal Enerji sektöründe ise 9 adet jeotermal sondaj kuyusu açılmıştır. 20 Dünya Bankası Belediye Hizmetleri Projesi Ülkemizin çevre altyapısının iyileştirilmesine dış finansman katkısının da sağlanması amacına yönelik olarak Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ile birlikte 2003 yılında Dünya Bankası Belediye Hizmetleri Projesi başlatılmıştır. Bu proje ile;
Su, atıksu ve katı atık sektöründe ihtiyaç duyulan yatırımların gerçekleştirilmesi, Sürdürülebilir bir finansman mekanizması oluşturulması, İller Bankasının kurumsal olarak güçlendirilmesi, hedeflenmektedir. Su, atıksu ve katı atık projelerinin yapımı için kullandırılacak 212,9 Milyon Euro tutarındaki kredi; Hazine Müsteşarlığı, İller Bankası ve Dünya Bankası arasında 08.02.2006 tarihinde imzalanmıştır. Proje kapsamında Muğla; Ödemiş, Bergama, Denizli, Polatlı, Gelibolu, Kütahya, Ilıca, Elbistan Belediyeleri, MESKİ ve ASAT idareleri ile 212.095.551 Euro tutarında Alt Kredi Anlaşması yapılmış ve kredinin kullandırılmasına başlanmıştır. 31.12.2008 tarihi itibariyle krediden kullandırılan miktar toplam 39.7 milyon Euro olup, Polatlı (Ankara) Belediyesi İçmesuyu Arıtma Tesisi ve Kütahya Belediyesi İçmesuyu Şebeke Rehabilitasyon Projeleri tamamlanmıştır. Diğer projelerin inşaat çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca; Dünya Bankası ile Belediye Hizmetleri Projesi için 300 Milyon ABD Doları ek finansman kullanılması ve daha çok küçük ve orta ölçekli Belediyelerin altyapı ihtiyaçlarının (İçmesuyu, kanalizasyon, arıtma) karşılanması amacıyla Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile kredi görüşmeleri devam etmektedir. Körfez Ülkeleri İşbirliği Projesi Marmara Depremi nden sonra depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşaatı projesinde Körfez Ülkeleri İşbirliği kapsamında İller Bankası nca yürütülen; (5.784.080,87 ABD Doları) bedel üzerinden ihale edilen Gölkent-Ferizli-Sinanoğlu-Söğütlü-Kaynarca (Sakarya) grup içmesuyu iletim ve şebeke hatları, (7.282.841,14 ABD Doları) bedel üzerinden ihale edilen Hendek (Sakarya) kanalizasyon şebeke ve atıksu arıtma tesisi, inşaatlarının yapımı 2008 yılında tamamlanarak geçici kabulleri yapılmış ve işletmeye alınmışlardır. Bolu (Merkez) içmesuyu arıtma, isale, depo, şebeke inşaatı (17.398.090,35 ABD Doları), Çınarcık-Teşvikiye-Kocadere (Yalova) grup kanalizasyon şebeke atıksu arıtma tesisleri (17.274.772,66 ABD Doları), Esenköy (Yalova) kanalizasyon, şebeke, atıksu arıtma ve derin deniz deşarjı tesisleri (6.860.953,34 ABD Doları), Yalova (Merkez), Taşköprü-Çiftlikköy-Kadıköy-Termal kanalizasyon şebeke ve atıksu arıtma tesisi (28.110.961,34 ABD Doları), Bolu (Merkez) atıksu arıtma tesisi (5.630.586 ABD Doları), inşaatlarının yapımına 2008 yılında devam edilmiştir. Armutlu (Yalova) atıksu arıtma tesisi inşaatının (2.970.000 ABD Doları), 2008 yılında Uluslararası ihalesi yapılarak inşaatına başlanmıştır. 21
2008 Faaliyet 22 2008 YILI PROGRAMINA GÖRE YATIRIMLARIN GERÇEKLEŞME DURUMU (YTL) 2008 YILI RESMİ PROGRAMI 2008 YILINDA YAPILAN FİZİKİ HARCAMA SEKTÖRÜ PROJE TUTARI 2008 YILI YATIRIMI GERÇEKLEŞME % Sİ TOPLAM ÖZ KAYNAKLAR DIŞ KREDİ TOPLAM DIŞ KREDİ ÖZKAYNAK TOPLAM DIŞ KREDİ Harita 350 100.184.000 27.000.000 27.000.000 16.178.017 16.178.017 59,9 92 8.129.000 4.236.000 4.236.000 5.230.196 5.230.196 123,5 Yerleşme- Şehirleşme 44.956.149 109.885.733 İçmesuyu 70 183.122.000 993.740.000 100.595.000 89.214.000 189.809.000 64.929.584 57,9 (6.374.185) (6.374.185) 16.586.371 216.320.043 Kanalizasyon 144 223.290.000 3.237.262.000 125.735.000 340.265.000 466.000.000 199.733.672 46,4 (35.798.000) (35.798.000) İmalat-Gıda 2 5.446.000 1.500.000 1.500.000 15.090 15.090 1,0 30 9.382.000 180.107.000 3.854.000 47.601.000 51.455.000 1.097.122 62.842.941 63.940.063 123,3 Belediye Hizmetleri 19 122.771.000 34.754.000 34.754.000 58.329.441 58.329.441 167,8 a) Belediye Yapıları b) Katı Atıklar 6 9.382.000 33.122.000 3.854.000 5.297.000 9.151.000 1.097.122 765.809 1.862.931 20,4 3 15.464.000 4.606.000 4.606.000 c) Jeotermal Enerji 1 2.027.000 667.000 667.000 d)jeoteknik Araştırmalar 1 6.723.000 2.277.000 2.277.000 3.747.691 3.747.691 164,6 e) Bilgi İşlem Hizmetleri TOPLAM 688 415.794.000 4.524.868.000 230.184.000 509.816.000 740.000.000 62.639.642 348.929.500 411.569.142 55,6 NOT: 1-Parantez içindeki ödenekler dış kredi olup, toplama dahil değildir. 2-Dünya Bankası Proje harcamaları toplama dahildir. 3-Doğal Afet Giderlerini karşılama ödeneğinden yapılan içmesuyu harcaması ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Bütçesinin Sermaye Transferi Tertibinden yapılan içmesuyu ve kanalizasyon sektörleri kentsel altyapı harcamaları toplama dahil değildir.
2008 Yılında Bitirilen İşlerin Sektörel Dağılımı Bankamız 2008 yılı içinde yatırım programına dahil 4 Milyar 524 Milyon 868 Bin YTL proje tutarlı 688 adet çeşitli iş üzerinde faaliyette bulunmuş olup, bunlardan 2 Milyar 094 Milyon 816 Bin 552 YTL proje tutarlı 256 adet iş bitirilerek Belediyelerimizin hizmetine sunulmuştur. Bankamızca 2008 yılında bitirilen işlerin sektörel dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 2008 Yılı Programı 2008 Yılında Bitirilen İşler Adet Sektörler 2008 YILINDA BİTİRİLEN İŞLER (YTL) 2008 Yılı Programı Toplam Proje 2008 Yılında Bitirilen İşler Sektörü Adet Tutarı Adet Tutarı HARİTA 350 100.184.000 125 36.178.524 YERLEŞME-ŞEHİRLEŞME 92 8.129.000 45 2.461.737 İÇMESUYU 70 993.740.000 27 341.439.000 KANALİZASYON 144 3.237.262.000 51 1.684.232.000 İMALAT-GIDA 2 5.446.000 1 456.658 BELEDİYE HİZMETLERİ 30 180.107.000 7 30.048.633 a) Belediye Yapıları 19 122.771.000 5 16.782.754 b) Katı Atık 6 33.122.000 1 9.518.188 c) Jeotermal Enerji 3 15.464.000 - - d) Jeoteknik Araştırmalar 1 2.027.000 - - e) Bilgi İşlem 1 6.723.000 1 3.747.691 TOPLAM 688 4.524.868.000 256 2.094.816.552 23
2008 Faaliyet YEREL YÖNETİMLERİN YATIRIM PROGRAMINDA BELEDİYELER VE İL ÖZEL İDARELERİNCE YÜRÜTÜLEN İŞLER Banka yatırım programının dışında, yerel yönetimlerin yatırım programlarında bulunan işlere kredi tahsis edilmek sureti ile ortak idarelerin kanalizasyon, içmesuyu, raylı ulaşım sistemi, yol yapımı, kavşak düzenlemesi, alt-üst geçit ve kentsel dönüşüm projelerini gerçekleştirmeleri sağlanmaktadır. 2008 yılında yerel yönetimlere bu tür projeleri için 250 Milyon YTL kredi kullandırılması planlanmış, 624 Milyon 194 Bin 773 YTL kredi kullandırılmıştır. Programa göre %250 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. 2008 YILINDA YEREL YÖNETİMLERİN YATIRIM PROGRAMINDA KREDİ İLE YÜRÜTÜLEN İŞLERİN SEKTÖREL DAĞILIMI (YTL) Sektörü Yürütülen İş Sayısı 2008 Yılında Tahsis Edilen Kredi Sayısı 2008 Yılında Tahsis Edilen Kredi Tutarı 2008 Yılında Kullandırılan Kredi Tutarı(*) Bitirilen İş Sayısı 24 İçmesuyu 39 19 13.839.941 13.107.428 12 Kanalizasyon 37 16 39.932.000 17.445.781 14 İmalat-Gıda 7 2 6.609.616 1.770.022 2 Belediye Yapıları 257 130 1.007.292.407 566.003.509 62 Katı Atık 5 3 31.866.560 25.868.033 1 Jeotermal 2 2 1.695.000 - - TOPLAM 347 172 1.101.235.524 624.194.773 91 (*) 2008 yılında kullandırılan kredi tutarına önceki yıllarda kredi açılan işlerin 2008 yılı harcamaları dahildir.
PROJEYE DAYALI OLARAK UZUN VADELİ AÇILAN VE KULLANDIRILAN YAPIM KREDİLERİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI (YTL) MALZEME EKİPMAN VE ARAÇ GEREÇ KREDİLERİ Yerel yönetimlerin kentsel hizmetlerinin yerine getirilmesinde ihtiyaç duyduğu her türlü malzeme, ekipman, araç ve gereç ihtiyaçlarının karşılanması için 2008 yılında 350 Milyon YTL kredi kullandırılması planlanmış, 471 Belediyeye 214 Milyon 098 Bin 338 YTL kredi kullandırılmıştır. Programa göre %61 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. Çeşitli iş makinesi, otobüs, kamyon ve benzeri 461 adet araç Belediyelerine teslim edilmiştir. 25
2008 Faaliyet Malzeme Ekipman ve Araç Gereç Kredilerinin Dağılımı (YTL) AVRUPA BİRLİĞİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR İller Bankası, Avrupa Birliği ne üyelik sürecinde ülkemizin bölgesel kalkınma ve yerel çevre altyapısının iyileştirilmesi konularında yürüttüğü çalışmalarda aktif rol alarak tecrübesi ve bilgi birikimini diğer kurumlarla paylaşmaktadır. Bankamız IPA (Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı) kapsamında 2007 2009 dönemi için Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan Çevre Operasyonel Programı ekinde yer alan çevre alt yapı projelerinin eş finansmanının sağlanmasından sorumlu kurumdur. AB-Türkiye Mali İşbirliği çerçevesinde finanse edilen öncü yatırım projeleri niteliğinde olan Çanakkale ve Kuşadası Bölgesel Katı Atık Yönetim Projeleri ile Tokat ve Nevşehir Atıksu Arıtma Tesisi Projelerinin ulusal katkı payları Belediyeler adına İller Bankası tarafından sağlanmaktadır. Bu kapsamda, Çanakkale ve Kuşadası Belediyelerine toplam 20.098.000 YTL, Tokat ve Nevşehir Belediyelerine toplam 8.000.000 YTL tutarında kredi açılmıştır. Bankamız söz konusu projelerin Proje Yönlendirme Komitesi üyesidir. Ayrıca; Diyarbakır Belediyesi ne Kentsel Alanlarda Ekonomik ve Sosyal Sorunların Çözümüne Destek Projesi için toplam 2.650.000 YTL tutarında kredi Bankamızca kullandırılmaktadır. Bu projeler için Aralık 2008 tarihi itibariyle eş finansman olarak ulusal fona toplam 6.920.919,93 Euro Bankamızca ödenmiştir. 26
AB Projeleri İçin İller Bankası Tarafından Ulusal Fona Aktarılan Katkı Payları No Proje Adı Ödenen Eş Finansman Miktarı ( ) 1 Çanakkale Katı Atık Yönetimi Projesi 2.270.459,18 2 Kuşadası Katı Atık Yönetimi Projesi 2.722.212,78 3 Nevşehir Atıksu Arıtma Tesisi Projesi 439.027,97 4 Tokat Atıksu Arıtma Tesisi Projesi 426.843,29 5 Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kentsel Alanlarda Ekonomik ve Sosyal Sorunların Çözümüne Destek Projesi 1.062.376,71 TOPLAM 6.920.919,93 SEI (AB Entegrasyon Sürecinin Desteklenmesi Faaliyetleri) 2005 Mali Aracı kapsamında finanse edilen Türkiye de 15 Belediye için Atıksu Arıtma Tesisi, 8 Belediye için İçmesuyu Temini Projelerinin Hazırlanmasına Yönelik Teknik Yardım projeleri ne Bankamızca destek verilmektedir. Söz konusu projeler, Seydişehir, Siverek, Ceyhan, Soma, Lüleburgaz, Merzifon, Polatlı, Çarşamba, Diyarbakır, Erdemli, Erzurum, Adıyaman, Aksaray, Akşehir, Bartın, Erzincan, Nizip, Akçaabat, Manavgat, Silvan, Erciş, Doğubayazıt ve Bulancak Belediyelerini kapsamaktadır. Çevre ve Orman Bakanlığı nın koordinasyonunda Bankamızın da içinde bulunduğu bir çalışma grubu vasıtasıyla yürütülen Turhal ve Ordu Atıksu Arıtma Tesisi Fizibilite, ÇED, Teknik Şartname ve İlgili Eklerinin Hazırlanması Projeleri tamamlanmış ve Avrupa Birliği Komisyonu na sunulma aşamasına gelmiştir. Merkezi Finans ve İhale Birimi koordinasyonunda yürütülen Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi Altyapı ve Atıksu Arıtma Tesisi ve Amasya-Kütahya-Bitlis Katı Atık Yönetimi Projeleri inşaat İhale Değerlendirme Komisyonlarına katılım sağlanmıştır. İller Bankası, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği koordinasyonunda yürütülen Çevre Sektörel İzleme Komitesi ve Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen Çevre Operasyonel Programı Sektörel İzleme Komitelerinin üyesi olup, bu toplantılara katılım sağlanmaktadır. 27
2008 Faaliyet Bankamızca hazırlanan İller Bankası nın Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi SEI 2006 Mali Aracı kapsamında desteklenmeye uygun bulunmuştur. MFİB tarafından yürütülen ve değerlendirme komisyonunda Bankamızın da yer aldığı projenin ihale süreci tamamlanmış ve ihaleyi kazanan MWH Konsorsiyumu ile 28 Kasım 2008 tarihi itibariyle sözleşme imzalanmıştır. 12 ay sürecek olan 833.000 Euro bütçeli proje kapsamında, Bankamız uygulamalarının AB müktesebatı ve uluslararası finans kuruluşlarının prosedürleri ile uyumu, Belediye yatırım projelerinin finansal değerlendirmesi ve uluslararası sözleşme prosedürleri konularına yönelik eğitim ve değerlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Bankamızca hazırlanarak G2G.NL-Çevre 2008 Programına sunulmuş olan Küçük ve Orta Ölçekli Belediyelerde Atıksu Arıtımı için Uygun Yöntemlerin Geliştirilmesi konulu projenin Hollanda hükümeti tarafından yürütülen ihale süreci tamamlanmış olup, ihaleyi kazanan Ameco - Tauw - IBS ortaklığı ile sözleşme imzalanmıştır. Proje süresi 24 ay, bütçesi 400.000 Euro dur. BELEDİYELERİN ALTYAPISININ DESTEKLENMESİ PROJESİ (BELDES) 01.03.2007 tarih 2007/6 sayılı ve 22.06.2007 tarih 2007/36 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararları ile başlatılan ve 2008 yılında da devam eden Belediyelerin Altyapısının Desteklenmesi (BELDES) Projesi kapsamında nüfusu 10.000 in altında bulunan, şebekeli içmesuyu olmayan veya yetersiz olan Belediyelerin içmesuyu tesisleri Bankamızca projelendirilmekte ve inşaatı yapılmaktadır. 2007 yılında 49 adet Belediyenin içmesuyu tesisinin yapımı için toplam 33.500.000 YTL, 2008 yılında 30.04.2008 tarih 2008/12 sayılı ve 20.11.2008 tarih 2008/64 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararları ile 20 adet Belediyenin içmesuyu tesisinin yapımı için 41.150.000 YTL olmak üzere, toplam 69 adet Belediyenin içmesuyu tesisinin yapımı için Bankamıza 74 Milyon 650 Bin YTL ödenek tahsis edilmiştir. Projeleri bulunmayan Belediyeler için öncelikle etüd çalışmaları yapılmış, müteakiben projelerin yapımına ve daha sonra da inşaatlarına başlanmıştır. BELDES projesi ile 2008 yılında 10 adet Belediyenin içmesuyu inşaatının yapımı tamamlanmıştır. BELDES PROJELERİ ADET Etüd Çalışması Devam Eden 6 Proje Yapımı Devam Eden 5 İnşaatı İhale Aşamasında 18 İnşaatına Başlanan 30 İnşaatı Biten 10 TOPLAM 69 28
2009 YILI YATIRIM VE FİNANSMAN PROGRAMI İller Bankasının 2009 yılı yatırım ve finansman programı; Banka Yatırım Programında yürütülen projeler 520 Milyon YTL, Yerel yönetimlerin yatırım programında Belediyeler ve İl Özel İdarelerince yürütülen işler 500 Milyon YTL, Malzeme Ekipman ve Araç Gereç kredileri 250 Milyon YTL, olmak üzere toplam 1 Milyar 270 Milyon YTL olarak belirlenmiştir. Banka Yatırım Programı 15.01.2009 tarih ve 27111 Mükerrer sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yatırım ödeneğinin sektörlere göre dağılımı grafikte ve tabloda gösterilmiştir. 2009 yılında toplam proje tutarı 2 Milyar 142 Milyon 240 Bin YTL olan 609 adet iş üzerinde çalışmalar sürdürülecektir. 2009 YILI BANKA YATIRIM PROGRAMI ÖDENEĞİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (YTL) Yatırım Programı ödenek tavanı dışında, 350 Milyon 480 Bin YTL dış krediden, 147 Milyon 943 Bin YTL Kentsel Altyapı Projeleri için Maliye Bakanlığı Bütçesinden aktarılacak ödenekten karşılanmak üzere toplam 498 Milyon 423 Bin YTL tutarında çeşitli projelerle ilgili çalışmalar yapılacaktır. 29
2008 Faaliyet 30 2009 YILI YATIRIM PROGRAMI ÖZETİ (Bin TL) 2009 YILI YATIRIM TUTARI TOPLAMA DAHİL OLMAYAN 2009 YILI ÖDENEKLERİ 2008 YILI SONUNA KADAR TAHMİNİ HARCAMA PROJE TUTARI PROJE SAYISI SEKTÖRÜ ÖZKAYNAK TOPLAM GENEL BÜTÇE DIŞ KREDİ TOPLAM DIŞ KREDİ ÖZKAYNAK TOPLAM DIŞ KREDİ Harita 349 105.076 3.136 3.136 29.000 29.000 Yerleşme-Şehirleşme 81 8.310 1.362 1.362 4.400 4.400 İçmesuyu 43 (219.845) 675.116 (75.304) 110.076 110.076 (114.926) (53.504) 175.000 175.000 Kanalizasyon 108 (396.392) 1.101.908 (85.417) 235.549 235.549 (224.832) (94.439) 249.000 249.000 İmalat-Gıda 2 8.465 2.465 2.465 1.700 1.700 Belediye Hizmetleri 26 (22.319) 243.365 (2.908) 31.057 31.057 (10.722) 60.900 60.900 a) Belediye Yapıları 16 174.855 25.945 25.945 42.400 42.400 b) Katı Atıklar 6 (22.319) 46.306 (2.908) 2.208 2.208 (10.722) 13.000 13.000 c) Jeotermal Enerji 3 19.624 2.804 2.804 4.800 4.800 d) Jeoteknik Araştırmalar 1 2.580 100 100 700 700 TOPLAM 609 (638.556) 2.142.240 (163.629) 383.645 383.645 (350.480) (147.943) 520.000 520.000 NOT: 1- İçmesuyu Sektöründe Deprem Bölgesi için sağlanan 9 Milyon 150 Bin TL Bolu II İçmesuyu projesine aittir.toplama dahil değildir. 2- İçmesuyu Sektöründe 53 Milyon 504 Bin TL. lik ödenek, Maliye Bakanlığınca Bankamıza aktarılacak denkleştirme ödeneğinden karşılanacaktır. Toplama dahil değildir. 3- İçmesuyu Sektöründe 105 Milyon 776 Bin TL ödenek Dünya Bankası kredisinden karşılanacaktır. Toplama dahildir. 4- Kanalizasyon Sektöründe Deprem Bölgesi için sağlanan 31 Milyon 639 Bin TL ödenek; Bolu, Çiftlikköy, Kadıköy, Termal, Taşköprü, Yalova, Armutlu, Akyazı, Çınarcık, Esenköy, Hendek, Kocadere ve Teşvikiye Kanalizasyon Projelerine aittir. Toplama dahil değildir. 5- Kanalizasyon Sektöründe 94 Milyon 439 Bin TL lik ödenek Maliye Bakanlığınca Bankamıza aktarılacak denkleştirme ödeneğinden karşılanacaktır. Toplama dahil değildir. 6- Kanalizasyon Sektöründe 192 Milyon 193 Bin TL ödenek Dünya Bankası kredisinden,1000 TL ise Küçük ve Orta Ölçekli Belediye Projeleri Kredisinden (JICA) karşılanacaktır. Toplama dahildir. 7- Belediye Hizmetleri Sektörü, Katı Atık projelerinde yeralan 10 Milyon 722 Bin TL ödenek Dünya Bankası kredisinden karşılanacaktır. Toplama dahil değildir.
Krediler ve Yasal Paylar 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 77 nci maddesi çerçevesinde Kalkınma ve Yatırım Bankası olarak faaliyet gösteren Bankamız Bankacılık işlevinin en büyük dilimini yerel yönetimlere (Belediye ve Özel İdareler) kredi kullandırma şekliyle yerine getirmektedir. Bankamız bu kredilerin büyük bir kısmını kendi özkaynaklarından, kalan kısmını ise yabancı kaynaklardan karşılamaktadır. BANKAMIZ ÖZKAYNAKLARINDAN Katkı Payı Kredileri Bankamız yatırım programında yer alan işlerin yıl içi ödeneğini karşılamak ve tesislerin bir an önce tamamlanmasını sağlamak amacıyla Belediyelerden tahsil edilmesi gereken katkı paylarının Belediyesince yatırılmaması nedeniyle, Bankamız eliyle dağıtılan paylarından tutularak kredilendirilen miktarlar olup, 2005 yılından itibaren bu tür kredilendirme işlemine son verilmiştir. 2007 yılından devreden 15.516 Bin YTL lik krediden 14.121 Bin YTL si 2008 yılında tahsil edilmiş, 1.395 Bin YTL ise 2009 yılına devretmiştir. Kısa Vadeli Diğer Krediler 01.07.2008 tarihine kadar 2380 sayılı, bu tarihten sonra 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkındaki Kanun çerçevesinde Bankamızca dağıtılan paylar karşılığında Belediyelere kefaletimiz dolayısıyla verilen kısa vadeli ihtisas kredileri ile Belediyelerin kendi yatırım programında bulunan işler için açılan krediler olup, 2007 yılından itibaren istisnai olan zorunlu haller dışında kısa vadeli kredi kullandırılmamaktadır. Kullandırılan bu kredilerin 59.449 Bin YTL si önceki yıllardan devir olup, 16.414 Bin YTL yıl içinde açılan kredi, 42.394 Bin YTL tahsilattan sonra 2009 yılı devir bakiyesi 38.703 Bin YTL dir. 2008 yılı içerisinde bu kredilerimize 5.234 Bin YTL faiz tahakkuk ettirilmiştir. Orta ve Uzun Vadeli İhtisas Kredileri Bankanın kuruluşundan 2008 yılı sonuna kadar Ortak İdarelerimizin kamu hizmetleri ile ilgili olarak Devlet Planlama Teşkilatınca Bankamız programına alınan çeşitli proje ve tesisler için 5-10 yıl vadeli olarak açılan krediler ile 2005 yılından itibaren Bankanın yatırım programında yer almayıp Ortak İdarelerin kendilerince yapılacak ya da ihale yoluyla yaptıracakları işler için açılan krediler ve bu işlere ait ihtiyaç duydukları her türlü malzeme, ekipman araç ve gereç alımları için verilen kredilerden oluşmakta olup, Bankamız özkaynaklarından karşılanmaktadır. 31
2008 Faaliyet Kullandırılan bu kredilerin 3.931.715 Bin YTL si önceki yıllardan devir olup, 1.188.052 Bin YTL yıl içerisinde açılan kredi, 408.224 Bin YTL yıl içerisinde yapılan tahsilat ile 2009 yılına devir bakiyesi 5.090.971 Bin YTL dir. 2008 yılı içerinde bu kredilerimize 379.428 Bin YTL faiz tahakkuk ettirilmiştir. Bankamız 2008 yılı içerisinde özkaynaklarından kısa, orta ve uzun vadeli olmak üzere toplam 1.204.466 Bin YTL kredi kullandırmıştır. YABANCI KAYNAKLARDAN Orta ve Uzun Vadeli Krediler (Türk Parası) Dünya Bankası, Avrupa İskan Fonu ve diğer yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin edilerek ortak idarelerimizin altyapı ve çevre kirliliğine yönelik projeleri için kullandırılan krediler olup, projelerin tamamlanması nedeniyle geri ödeme dönemine geçilmiştir. Kredi kullanan Belediyelerin 2008 yılı içerisinde yasal paylarından kesilerek kredi veren kuruluşlara Belediyeler adına yapılan ödemelere ait kredilendirilen miktar 3.054 Bin YTL dir. Bu hesabın 2009 yılına devir bakiyesi 100.530 Bin YTL dir. Orta ve Uzun Vadeli Krediler (Yabancı Para) Dünya Bankasından Belediye Hizmetleri Projesi kapsamında Belediyelere kullandırılmak üzere temin edilen 212,9 milyon Euro tutarındaki kredi ve garanti anlaşması 08.02.2006 tarihinde imzalanmış, 06.03.2006 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak 18.05.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. 2008 yılı içerisinde Belediye Hizmetleri Projesi kapsamında kredi kullandırılacak projelerin ihale süreci tamamlanmış, büyük bir bölümünün de inşaatına başlanmıştır. Kredi anlaşması çerçevesinde 6 aylık dönemler itibariyle Dünya Bankası tarafından tahakkuk ettirilen faiz ve kredinin kullanılmayan kısmına ait taahhüt komisyonu ödemeleri yapılmıştır. Bankamızca, 2008 yılı içeriside Dünya Bankası kredisinden 81.471 Bin YTL kredi kullanılmış, kullanılan bu kredinin 73.214 Bin YTL lik kısmı belediyelere kullandırılmıştır. 2008 yılı içerisinde bu kredilerimize 437 Bin YTL faiz tahakkuk ettirilmiştir. Bankamız 2008 yılı içerisinde yabancı kaynaklardan Orta ve Uzun vadeli Türk Parası ve Yabancı Para olmak üzere toplam 76.268 Bin YTL kredi kullandırmıştır. 32
YASAL PAYLAR Belediyelere Dağıtılan Paylar 01.03.1981 tarihine kadar 5237 sayılı, 15.08.2008 tarihine kadar 2380 sayılı, bu tarihten sonra da 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi hakkındaki kanunlar gereğince Bankamızda toplanan, nüfus ve gelişmişlik endeksine göre dağıtılan Büyükşehir dışındaki Belediyelere yüzde 2,85 Büyükşehir İlçe Belediyelerine yüzde 2,50 lik payların yıllara göre miktarı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. BANKAMIZA AKTARILAN BELEDİYE PAYLARININ YILLARA GÖRE MİKTARLARI (Bin YTL) YILLAR AKTARILAN BELEDİYE PAYLARI YIL İÇİNDE DAĞITILAN ERTESİ YILA DEVİR(*) 1948-1999 1.741.772 1.633.362 108.411 2000 1.315.293 1.279.509 144.195 2001 2.044.152 1.919.095 269.251 2002 2.689.484 2.625.385 333.350 2003 2.920.323 2.970.453 283.220 2004 4.496.119 4.237.926 541.413 2005 5.287.598 5.261.485 567.527 2006 6.247.598 6.171.950 643.174 2007 7.048.162 6.885.751 805.586 2008 8.368.934 8.331.671 842.849 TOPLAM 42.159.435 41.316.587 (*) 2009 yılına devir bakiyeleri Aralık ayı sonunda Hazineden Kasım ayı payı olarak tahsil edilen miktarlar olup, müteakip yılın 10 Ocak 2009 tarihine kadar Belediyelere 5779 sayılı Kanun gereğince dağıtılacaktır. -2008 yılında 5779 sayılı Kanun gereği toplanan Belediye payları 8.368.933.632.-YTL dan 538.730 YTL si nüfus farkı olarak Belediyelere ödenmiştir. 33
2008 Faaliyet İl Özel İdarelerine Dağıtılan Paylar İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi hakkındaki 5779 sayılı Kanun gereğince Bankamıza aktarılan, yüzde 50 lik kısmı illerin nüfusuna, yüzde 10 luk kısmı illerin yüzölçümüne, yüzde 10 luk kısmı illerin köy sayısına, yüzde 15 lik kısmı illerin kırsal alan nüfusuna, yüzde 15 lik kısmı illerin gelişmişlik endeksine göre il özel idarelerine dağıtılan yüzde 1,15 lik payların yıllara göre miktarı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. İL ÖZEL İDARELERİNE DAĞITILAN PAYLAR (Bin YTL) Yıllar Toplanan İl Özel İdare Payları Yıl İçinde Dağıtılan Ertesi Yıla Devir (*) 1981-1999 323.489 302.891 20.598 2000 249.687 242.888 27.397 2001 388.389 364.628 51.158 2002 502.595 491.528 62.225 2003 636.372 635.156 63.441 2004 853.010 815.399 101.052 2005 987.286 982.417 105.921 2006 1.172.625 1.158.583 119.963 2007 1.315.764 1.285.351 150.376 2008 1.673.120 1.642.344 181.152 TOPLAM 8.102.337 7.921.185 (*) 2009 yılına ait devir bakiyeleri Aralık ayı sonunda Hazineden Kasım ayı payı olarak tahsil edilen miktarlar olup müteakip yılın 10 Ocak 2009 tarihine kadar İl Özel İdarelerine 5779 sayılı Kanun gereğince dağıtılacaktır. Uzlaşma Kapsamındaki Borçlar 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu nun geçici 3 ncü maddesi ile 5393 sayılı Belediye Kanunu nun geçici 5 nci maddesi gereğince Büyükşehir Belediyelerinin ve bunlara bağlı kuruluşlar ile sermayesinin %50 sinden fazlası Büyükşehir Belediyelerine/Belediyelere ait şirketlerin kamu kurum ve kuruluşlarına olan borçlarının ve alacaklarının takas, mahsup ve kesintiye tabi tutulması için kurulan Uzlaşma Komisyonu tarafından 2004-2008 yılları arasında 2464 adet Belediyenin uzlaşma borçları bildirilmiştir. 2380 sayılı Kanun un Ek:4 ncü maddesi gereğince ilgili kurumlarca bildirilen ve yerel yönetimlerin Bankamızca dağıtılan paylarından kesilerek ödenmesi gereken borçları aşağıda gösterilmiştir. 34
UZLAŞMA KAPSAMINDAKİ BORÇLAR (Bin YTL) Alacaklı Kurumlar 2008 Yılına Devir 2008 Yılı İçinde Borç Kaydedilen İptal Edilen ve Ödenen 2009 Yılına Devir Tedaş 734.943 45.204 689.739 Sosyal Sigortalar Kurumu 1.268.784 87.306 1.181.478 Emekli Sandığı 390.163 74.804 315.359 Botaş 23.603 23.603 Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı 7.094 678 6.416 Çocuk Esirgeme Kurumu 11.641 514 11.127 Sağlık Ocakları 23 23 Verem Savaş Derneği 17.468 132 17.336 Kredi ve Yurtlar Kurumu 794 794 Devlet Hastaneleri 3.968 125 3.843 Üniversite Hastaneleri 6.362 421 5.941 Kızılay Derneği 25 0 25 Vakıflar Genel Müdürlüğü 210 16 194 Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü 19.731 228 1.661 18.298 Kültür ve Turizm Bakanlığı(Sinema ve Telif ) 8.926 197 8.729 Çevre Ve Orman Bakanlığı 21.481 1.447 20.034 Türkiye Kömür İşletmeleri 4.125 4.125 Maden Teknik Arama 352 352 Seka 142 142 TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü 190 1 189 İçişleri Bakanlığı Darülaceze 3.603 132 3.471 Samsun Bölge Hıfzısıhha 8 8 İl Sağlık Müdürlüğü 122 6 116 T.C. Telekominikasyon Kurumu 2 1 1 T.C. Tarım Ve Köy İşleri Bakanlığı 21 21 Karayollları Genel Müdürlüğü 2 2 Belediyeler 1.072 42 1.030 İl Özel İdareleri 77.946 3.692 74.254 Büyükşehir Belediyeleri 648.670 93.540 555.130 Bağlı Kuruluşlar 93.720 1.239 92.481 Belediyeler Birliği 5.517 3 5.514 Devlet Su İşleri 15.052 6.423 8.629 Maliye Bakanlığı 699.072 41 14.055 685.058 Hazine Müsteşarlığı 5.723.725 168.412 5.555.313 TOPLAM 9.788.557 269 523.796 9.265.030 35
2008 Faaliyet Uzlaşma Kapsamında Olmayan Borçlar 2380 sayılı Kanunu nun Ek:4 ncü maddesi ve 5779 sayılı Kanunun 7 nci maddesi gereğince Belediyelerin ve Özel İdarelerin 6183 sayılı Kanun kapsamına giren Vergi, SSK, Emekli Sandığı ve muhtelif kurumlar ile 4811 sayılı Kanun kapsamına giren vergi borçları için ilgili kurumlarca bildirilen ve yerel yönetimlerin Bankamızca dağıtılan paylarından kesilerek ödenmesi gereken borçları aşağıda gösterilmiştir. UZLAŞMA KAPSAMINDA OLMAYAN BORÇLAR (Bin YTL) Alacaklı Kurum Adı 2008 Yılına Devir Yıl İçinde Borç Kaydedilen İptal Edilen ve Yerel Yön.Payl. Tahs.Ol.İlgili Kurumlara Ödenen (*) 2009 Yılına Devir Vergi Daireleri 701.064 298.626 218.870 780.819 S.S.K. 820.432 109.992 132.407 798.016 İl Özel İd.M.(Emlak Vergisi) 21.103 1.606 3.494 19.215 Emekli Sandığı 232.631 130.152 124.252 238.531 Sos.Yrd.Day.Fonu 2.987 255 1.087 2.156 Hazine Müsteşarlığı 5.732.570 428.018 180.297 5.980.292 Taşınmaz Kültür V.Katkı Payı 25.354 31.421 8.143 48.632 Belediye Birlikleri 7.239 29.929 28.217 8.951 Diğer Kuruluşlar 82.513 152.913 119.002 116.424 Kalkınma Ajansları 5.925 265 5.660 Sağlık Kurumları 306 139 167 TOPLAM 7.625.893 1.189.143 816.173 7.998.863 (*): Bu sütunda; ilgili kurumlara ödemeler dışında; 1-Maliye Bakanlığınca yapılan kesintiler, 2-Uzlaşmaya giren Belediyelerin 4811 sayılı Kanun ile Vergi Tecil Borçlarının iptali, 3-Hazine Müsteşarlığı tarafından bildirilen borç güncellemeleri, 4-Diğer kurumlar hesabında takip edilen taşınmaz kültür varlıkları katkı payı borçlarının kendi hesaplarına aktarılması da yer almaktadır. 36
Ortaklıklarımız Niğbaş Niğde Beton Sanayii ve Ticaret A.Ş. Merkezi Niğde de bulunan Niğbaş Niğde Beton San. ve Tic. A.Ş nin kayıtlı sermayesi 5.495 Bin YTL dir. Bankamızın bu ortaklıkta %9,16 oranında pay ve oy oranı bulunmaktadır. Şirket 1976 yılında beton ve demir direk, beton boru, beton travers, kanalet, eternit ve renkli kiremit, asbestli boru, prefabrike bina elemanları imalatı, satışı, nakli ve montajı faaliyetlerinde bulunmak amacıyla kurulmuştur. Şirket 2007 yılı faaliyetlerinden 549 Bin YTL kâr elde etmiş olup, oluşan kârdan Bankamız hissesine 50 Bin YTL pay düşmüştür. Dört kişiden oluşan Yönetim Kurulunda Bankamız bir üye ile temsil edilmektedir. Denetim Kurulunda Bankamızın temsilcisi bulunmamaktadır. Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. Merkezi İstanbul da bulunan Emlak G.Y.O. A.Ş. nin sermayesi 649.100 Bin YTL dir. Şirketin Yönetim ve Denetleme Kurulunda Bankamız temsilcisi bulunmamaktadır. Niğbaş Niğde Beton Sanayii ve Ticaret A.Ş ve Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. deki iştirak oranımız % 10 un altında olduğundan, satılmaya hazır finansal varlıklar içerisinde izlenmektedir. 37
2008 Faaliyet Bankamızca Yürütülen Diğer Hizmetler Malzeme İşleri Yerel yönetimlerin ihtiyacı için tesis edilecek olan içmesuyu, kanalizasyon, harita, plan, proje, yapı tesisleri ve sondaj hizmetlerinde gerekli olan malzeme, makine, alet ve eşyanın sağlanması Bankanın kurulduğu ilk yıllarda yüklenicilerce temin edilmekte iken; gün geçtikçe artan iş hacmi, iç ve dış ticaret ile gümrük rejimindeki hızlı değişikliklerin doğurduğu zorluklar, büyük alımlarda ortak idarelerimizin mali kapasiteleri, yüklenicilerin sermaye yetersizliği, malzemenin daha iyi nitelikte, daha çabuk ve ucuza sağlanması göz önünde tutularak, alımların Banka eli ile yapılmasında yarar görülmüştür. Uzun yıllar Ortak İdarelerin yatırımlarına yönelik malzemeler Bankamızca alınıp stok edilerek yerel yönetimlerin bu ihtiyaçlarında kullanılmıştır. 2005 yılından itibaren bu idarelerimiz için gerekli olan malzeme, araç ve gereçler Bankamızca satın alınmakta, ancak; Banka stoklarına alınmadan yerel yönetimlere teslim edilmektedir. 2004-2008 yılları içerisinde Belediyelerimizin ihtiyacı olan alımlar için Bankamızdan talep ettikleri ve Bankamızca işlemleri tamamlanarak ödemeleri yapılan kredili işlerin detayı aşağıda gösterilmiştir. (Bin YTL) Yıllar İş Makinel. İçin Verilen Kredi Tutarı Hizmet Araçları İçin Verilen Kredi Tutarı Boru Pompa İçin Verilen Kredi Tutarı İnşaat Makina İçin Verilen Kredi Tutarı Kamul. İçin Verilen Kredi Tutarı Boru Malz. İçin Verilen Kredi Tutarı Diğer Malz. İçin Verilen Kredi Tutarı Ödenen Toplam Kredi Tutarı 2004 8.226 3.770 12.559 42 35 24.630 2005 50.816 35.935 6.315 15.349 8.076 137 1.425 118.053 2006 99.537 66.525 15.709 30.512 18.557 319 4.121 235.279 2007 39.066 29.228 8.654 47.217 17.433 28 6.634 148.259 2008 29.818 32.401 10.057 101.256 31.277 9.289 214.098 2008 yılında Belediyelere kredi kullandırılarak veya alımı yapılarak teslim edilen 218.586 Bin YTL tutarındaki malzemenin; 38 214.098 Bin YTL Kredili malzeme, makine, araç ve gereç tutarına, 4.294 Bin YTL Kanalizasyon yatırımına, 137 Bin YTL İçmesuyu yatırımına, 29 Bin YTL Bedeli peşin yatırılan malzeme tutarına, 28 Bin YTL Kısa avanstan karşılanan malzeme tutarına ait bulunmaktadır.