SAKLI Sakl TAR H Tarih Sinan Meydan Sinan Meydan flte Atatürk flte Cumhuriyet Mucizesi 1 Rakamlar, istatistikler, belge ve bilgilerle Cumhuriyet mucizesi Her 10 Kas m da Atatürk ü neden mi çok büyük bir özlemle ve minnetle an yoruz? flte Yan t : Atatürk ün Cumhuriyeti yoksul, periflan, cahil, y lg n, moralsiz ve emperyalizmle kuflat lm fl ve k flk rt lm fl bir topluluktan önce bir birlik, sonra bir ordu sonra da bir millet yaratm flt r. Atatürk, cumhuriyetin ilan ndan bir gün sonra 30 Ekim 1923 te smet Pafla y köflke davet ederek, ona ülkenin içinde bulundu u durumu, Osmanl dan devral nan miras anlatm flt r. Atatürk sözlerine, Bize geri, borçlu, hastal kl bir vatan miras kald. Yoksul bir köylü devletiyiz... diye bafllam flt r. Atatürk, 19 Ocak 1923 te zmit te halka yapt konuflmada ülkenin içinde bulundu u yoksulluktan flöyle söz 23
etmifltir: Memlekete bak n z! Bafltan sona kadar harap olmufltur. Memleketin kuzeyden güneye kadar her noktas n gözlerinizle görünüz. Her taraf viranedir, baykufl yuvas d r. Memlekette yol yok, memlekette hiçbir uygar kurum yoktur. Memleket ciddi düzeyde viranedir; memleket ac ve keder veren, gözlerden kanl yafl ak tan feci bir görüntü arz ediyor. Milletin refah ve mutlulu undan söz etmek mümkün de il. Halk çok yoksuldur; sefil ve ç plakt r. Atatürk çok hakl d r Osmanl dan Cumhuriyete kalan miras, iflgal alt nda bir vatan, bolca d fl borç, yoksulluk ve bir de ba nazl kt r. Osmanl dan Cumhuriyete kalan miras Bütün bu olumsuzluklara, bir de 1911-1922 y llar aras nda aral ks z 11 y l süren y k c savafllar eklenmifltir. Osmanl, Balkan Savafllar nda 750 bin- Osmanl döneminin sonunda ülke "Yoksul bir köylü devleti görünümündeydi 24 den fazla, I. Dünya Savafl nda ise 550 binden fazla kay p vermifltir. Ölenlerin ço u 15-35 yafl aral ndaki gençlerdir. Bu gençlerin aras nda Tanzimat tan beri devam eden k r lgan ve karars z Osmanl modernleflmesinin etkisiyle k smen ayd nlanm fl, okur-yazar, meslek sahibi gençlerin de olmas, Atatürk ü her bak mdan geri kalm fl, okuma-yazma bile bilmeyen, ayd nlanmam fl yafll bir nesille Cumhuriyeti kurmak zorunda b rakm flt r. Nüfusun % 80 i k rsal bölgede yafl yor. Bunun önemli bir bölümü yerleflik de il göçebe. 40.000 köyün 37.000 inde ne okul var, ne yol var ne posta ne de dükkan. 40 bin köyde yaklafl k 11 milyon insan yafl yor. Bu insanlar n ancak % 2 si okur-yazar. 1922 istatistiklerine göre 1950 köyde s r vebas var. Kurtulufl Savafl s ras nda 830 köy tümüyle, 930 köy k smen düflman taraf ndan yak lm flt r. Yanan bina say s 114.408, hasar gören bina say s ise 11.404 tür. Ülkeyi neredeyse yeniden kurmak gerekiyor. Dört mevsim kullan labilir karayolu yok denecek kadar az. K fl n bata a dönüfltü ü için geçilmesi çok zor. Türkiye deki toplam karayolu uzunlu u 2500 km kadar. 3756 km demiryolu var Anadolu da. Bir metresi bile bizim de il. Üstelik yetersiz bir demiryolu a. Vatan n bütünlü ünü
40.000 köyün 37.000 inde ne okul var, ne yol var ne posta ne de dükkan. sa lamak için ülkenin kuzeyini güneyine, bat s n do usuna ba lamak laz m. Denizcili imiz ac nacak durumda. Donanma, II. Abdülhamit döneminde Haliç te çürütülmüfl.toplam nüfusun % 82 si tar mla u rafl yor. Toplam ulusal gelirin % 58 i tar mdan sa lan yor. Tar m ilkel yöntemlerle yap ld için ve topraklar bilinçsiz kullan ld için üretim çok az. Güya tar m ülkesiyiz ama çok az tar m mühendisimiz var. Ekmeklik unumuzun ço unu d flar dan getiriyoruz. S r vebas hayvanc l m z öldürüyor. Ayr ca köylü topraks z. Saban ve öküzü bile yok. Do u da, Cumhuriyetle de insanl kla da ba daflmayan afliret, bey, a a, fleyh düzeni var. Her yerde tefeciler, vurguncular, savafl zenginleri halk eziyor. Tüm Türkiye de sadece 337 doktor var. 150 kadar ilçede doktor yok. Doktor bafl na 30 bin kifli düflüyor. Sa l k memuru say s 434. Pek az flehirde eczane var. Türkiye deki toplam eczac say s 60. Salg n hastal klar insan m z k r yor. Üç milyon insan m z trahomlu. S tma, tifüs, verem, frengi, tifo salg n halinde. Nüfusun % 14 ü s tmal, % 9 u frengili, % 72 si tifüse yakalanabilecek durumda. Evlerin % 97 sinde tuvalet yok. Bit ciddi sorun. Nüfusumuzun yar s hasta denebilir. Bebek ölüm BD KASIM 2012 oran % 60 geçiyor. Ebe say s çok az. 40 bin köye karfl - l k diplomal ebe say m z 136. Telefon, motor ve makine yok denecek kadar az. Teknolojiden yoksun bir ülkeyiz. Radyo ve sinema yok... Ekonomik hayat m z da içler ac s bir halde. Kapitülasyonlar belimizi bükmüfl, Duyunu Umumiye (Genel Borçlar) daresi devlet içinde devlet olmufl durumda. Bütün sanayi ürünlerini d flar dan al yoruz. fieker, un ve hatta kiremiti bile ithal etmek durumunday z. Avrupa n n her çeflit mal için aç k pazar halindeyiz. Toplam sanayi kuruluflumuz 282. Bunlar n yaln zca % 9 u devlete ait. Bu kurulufllardaki sermaye ve eme in sadece % 15 i Türklerin, % 85 i yabanc ve az nl klar n. Madenler, limanlar ve demiryollar yabanc lar n elinde. A rl g da, dokuma ve deri sanayi oluflturuyor. Osmanl dan bize kalan sadece dört fabrika var: Hereke pek Dokuma, Feshane Yün plik, Bak rköy Bez ve Beykoz Deri fabrikalar. Sanayi geliflmemifl, iktisatç m z da çok az. Ço u bilip okudu u kavramlar n d fl na ç kam yor. Mühendisimiz olmad gibi ara eleman m z da yok. Elektrik yaln z stanbul ve zmir gibi baz kentlerde var. Yunanistan dan gelen göçmen say s 400.000 i geçmifl. Göçmenlere ordunun yiyecek stoklar ndan yard m ediliyor. Zorunlu okuma yafl ndaki çocuklar n ancak dörtte birini okutabiliyoruz. Halk n e itimi ise hiç çözülmemifl bir sorun olarak duruyor. Erkeklerin %7 si, kad nlar n %4 ü okuma yaz- 25
Medreselerde Türkçe yasak. Ülkede sadece bir üniversite var. O da yüksek Medrese düzeyinde e itim veriyor. Ça n geliflmelerine kapal. Ak l ve bilim çoktand r unutulmufl. ma biliyor. Kürtler aras nda okuma yazma oran %1 bile de il. Türkiye de toplam 4.770 ilkokul bulunuyor. Bu ilkokullarda 337.618 ilkokul ö rencisi var. Bu zorunlu ö renim görmesi gereken çocu un sadece dörtte biri. Tüm ülkede sadece 72 ortaokul, bu orta okullarda 5905 ö renci var. Tüm ülkede sadece 23 lise var. Bu liselerde 1241 ö renci var. Ortaokullarda sadece 543, liselerde 230 k z ö renci okuyor. Ö retmenlerin üçte biri ö retmenlik e itimi görmemifl. Bizim okullar m z n azl na ve niteliksizli ine karfl n yabanc lar n çok say da nitelikli okulu var. Medreseler askerden kaçma yeri ve ba nazl k yuvas durumunda. Hurafeleri din diye ö reten ve ö rencilere salavat tefriciye çektiren bir anlay fl egemen. Medreselerde Türkçe yasak. Ülkede sadece bir üniversite var. O da yüksek Medrese düzeyinde e itim veriyor. Ça n geliflmelerine kapal. Ak l ve bilim çoktand r unutulmufl. Halk kitap okumuyor. 1729 dan 1830 y l na 26 kadar 100 y l içinde Osmanl da bas - lan toplam kitap say s sadece 180. Ayn sürede Bat da bas lan kitap say s ise 90.000. Bas n n toplam tiraj 100.000 i geçmiyor. Gazete ve dergiler, sadece stanbul ve zmir gibi büyük kentlerde az say da okuyucu bulabiliyor. Kitap yok, kütüphane yok, müze yok, resim yok, heykel yok, spor yok, evrensel ve ulusal müzik yok, tiyatro yok, sinema yok, radyo yok; halk ayd nlatacak, bilinçlendirecek, e itecek kurumlar yok. Halk adeta kendi kaderine ve cami imam n n, tarikat fleyhinin, Medrese ehlinin bilgisine ve insaf na terk edilmifl durumda. Halk akla ve bilme çok uzak. Halkta tarih bilinci yok. Tarih denince peygamberlerin ve padiflahlar n hayat öyküleri anlafl l yor. Bir çok tarihi eserler yurt d - fl na kaç r lm fl. Antik tarihten ve Arkeolojiden anlayan insan say s bir elin parmaklar kadar. Türkçe ihmal edilmifl, sözcükler unutulmufl. Türkçe Türkçeli ini yitirdi i için dilin ad na Osmanl ca denilmifl. 600 y ldan fazla bir zaman içindeki özensizlik nedeni ile Arapça-Farsça ve Frans zca Türkçeyi adeta istila etmifl. Dahas eklemeli ve sesli harf say s çok fazla bir dil olan Türkçe, Türkçeye hiç uymayan çekimli ve sesli harf say s çok az bir dil olan Arapçan n alfabesiyle yaz lmaya çal fl l yor. Kad nlar ikinci s n f,
medeni, sosyal ve siyasal haklardan yoksun. Kad n erkek eflitli i yok. Bir gün kad nlar n da erkeklerle eflit haklara sahip olacaklar, avukatl k, hakimlik, pilotluk, profesörlük, milletvekilli i, atletizm yapabileceklerini hayal bile etmek mümkün de il. Bir çok tarikat hayata yön vermeye çal fl yor. Mezhep çat flmalar had safhada. Falc lar, büyücüler, fleyhler, fl hlar ayr cal kl konumda. Din istismar çok yayg n. 600 y l boyunca Türkler ihmal edilmifl. Yönetim dönme devflirmelere b rak lm fl. Türkler, devlet yönetiminden d fllanm fl, sadece köylü, çiftçi ve asker olabilmifl. Bu nedenle de kimli- ini, kiflili ini ve kendine güvenini kaybetmifl. Hukuk sistemi, yarg sistemi, anayasal düzen, hatta takvim, saat, ölçüler bile ça a uymayan bir durumda. K l k k yafet, Atatürk ün deyifli ile, ne milli ne beynelmilel, gülünç durumda. Halk her bak mdan ça dafl dünyan n çok gerisinde; a rl k, uzunluk ölçüleriyle, giyim kuflam yla adeta ortaça yaflamaya devam ediyor gibi. Biat kültürü hakim, 600 y ldan fazla devam eden saltanat sistemi içinde halk n kaderi hep padiflah n iki duda aras nda olmufl. Padiflah rai (çoban) mant - yla reaya (sürü) diye gördü ü halk gütmüfl. Saray, devlet adamlar, din adamlar, gayrimüslim zenginler ayr - cal kl havas yani üstün s n f, Müslüman Türk halk ise alt tabaka, yani avam olarak görülmüfl. flte Cumhuriyet mucizesi bu korkunç tabloyu çok k sa bir sürede tamamen tersine çevirmifltir. Bu yokluk, yoksulluk ve geri kalm fll k içinde Atatürk ve çevresindeki devrimci kadro, sadece 15 y l gibi çok k sa bir sürede dünyaya parmak s rtacak bir baflar ya imza atm flt r. Üstelik Atatürk, Cumhuriyet mucizesine imza atarken, ilk on y l içinde bir büyük isyan (fieyh Sait syan ), irili ufakl çat flmalar, iki k smi seferberlik ve bir büyük dünya krizi yaflanm flt r. K s tl bütçesine ra men yabanc lardan çok fazla borç almadan kalk nmay baflarm flt r. Cumhuriyet, zmir ktisat Kongresi ile bafllayan kalk nma sürecinde denk bütçe, aç k diplomasi, yurtta bar fl dünyada bar fl ilkeleriyle hareket etmifltir. Milletler Cemiyeti ne ancak davet edilince girmifltir. Bu dönemde % 10 kalk nma h z, %20 sanayileflme h z yakalam flt r. Son befl y lda ise, bir büyük isyan (Dersim syan ) ve irili ufakl çat flmalar, Hatay ve Bo azlar sorununa ra men Devletçi ekonomiyle ve kalk nma planlar yla fabrikalar n, demiryollar n, kurmufl ve büyük bir h zla sanayileflmifltir. Halkç l k ilkesi do rultusunda halkevleri, halkodalar, köy ö retmen okullar, köy okullar, millet mektepleri, enstitüleri, yüksek okullar ve üniversitesini kurarak halk bilinçlendirmifltir. 15 y l gibi k sa bir sürede, ortaça kal nt s geri kalm fl ba ml bir toplumdan ça dafl bir ulus yarat lm flt r. Neresinden bak l rsa bak ls n bunun ad Atatürk ve Cumhuriyet Mucizesi dir. sinanmeydan@butundunya.com.tr 27