SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU Ezgi Işıl Turhan 1, Nesrin Uğraş 1, Ömer Yerci 1, Seçil Ak 2, Berrin Tunca 2, Ersin Öztürk 3, Tuncay Yılmazlar 3 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi 1 Patoloji Anabilim Dalı 2 Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 3 Genel Cerrahi Anabilim Dalı Kasım 2017
GİRİŞ Kolon yerleşimli kanserler, başta gelişmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyada en sık görülen malignitelerdendir. Dünya genelinde kadınlarda tanımlanan en sık ikinci, erkeklerde ise en sık üçüncü kanser türüdür ve her yıl tanımlanan kanser vakalarının %10 unu oluşturmaktadır. Kansere bağlı ölümlerin kadınlarda üçüncü, erkeklerde ise dördüncü sık karşılaşılan sebebidir.
Tümör yerleşimine göre 3 kategoride; -Sağ kolon -Sol kolon -Rektum
GİRİŞ Sağ ve sol kolon yerleşimli tümörlerin farklı epidemiyolojik,klinik, biyolojik, genetik ve patolojik özellikler taşıdığı gerçeği son yıllarda birçok araştırmacının dikkatini çekmiştir. Sağ taraf kolon yerleşiminin spesifik özellikleri ile, bağımsız kötü prognostik faktör olduğu bildirilmiştir. Özellikle ileri evre kolon kanseri tanılı olgularda hedefe yönelik belirlemede, tümör lokalizasyonu ve moleküler özelliklerin önemi vurgulanmaktadır.
KOLON KANSERİ OLUŞUM BASAMAKLARI Karmaşık bir sürece sahip olan kolon kanser gelişimi, genetik ve epigenetik değişimlerin birikimi ile meydana gelmektedir. Bu süreçte normal bir hücre kademeli olarak premalign, malign ve son olarak da metastatik tümöre dönüşebilmektedir
KOLON KANSERİNDEKİ MOLEKÜLER MEKANİZMALAR Kolon kanseri kromozomal instabilite, mikrosatellite instabilite, epigenetik değişimler (mirna, histon modifikasyonları vs), tüm genom boyunca meydana gelebilen CpG ada metilasyonları ( MLH1 metilasyonu) sonucunda meydana gelmektedir.
Mikrosatellit İnstabilite (MSI) Mikrosatellitler, genom içerisinde belli bölgelerde, bir ya da daha fazla bazın yüz defaya kadar tekrar etmesi sonucunda oluşan bölgelerdir.
AMAÇ Bu çalışmanın amacı, kolon adenokarsinoma tanılı olgularda sağ taraf ve sol taraf tümör lokalizasyonu ile klinik, histopatolojik bulguları ve mikrosatellit instabilite (MSI) durumları arasındaki farklılıkları değerlendirilmesidir. Çalışmamız retrospektif olarak yapılmıştır. Etik kurul onayımız bulunmaktadır.
METOD Hasta Seçimi 2005-2016 tarihleri arasında adenokarsinoma tanısı alan 58 olgu Dahil Edilen: Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi nde tanı alan ve opere olan Ailede kanser öyküsü bulunmayan sporadik vakalar Yandaş hastalığı bulunmayan hastalar Hariç Tutulan: Ameliyat öncesi kemoterapi ve radyoterapi gören hastalar Tümör lokalizasyonu rektum olan olgular Acil koşullarda ameliyat edilen vakalar Senkron karsinoma varlığı olan vakalar 11
METOD Olgulara ait hematoksilen eosin boyalı kesitler lokal invazyon, lenf nodu tutulumu, müsinöz komponent varlığı, lenfovasküler ve perinöral invazyon gibi patolojik prognostik parametreler açısından yeniden değerlendirildi. Olgulara ait tümörü ve normal dokuyu en iyi temsil eden, parafine gömülü materyal örnekleri Tıbbi Biyoloji AD na Mikrosatellit İnstabilite (MSI) gen durumları araştırılmak üzere yönlendirildi.
MSI Durumu İncelenmesi METOD DNA izolasyonuna uygun ticari kit (QiagenRNeasy FFPE kit) kullanılarak prosedüre uygun şekilde tümör ve normal dokudan DNA izolasyonu gerçekleştirildi. Tümör ve normal dokudan elde edilen DNA lardan Bethesda kriterlerine göre belirlenen D2S123, D5S346, D17S250, BAT25 ve BAT26 MSI belirteçleri Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) ile çoğaltılıdı. Otomatik sekanslama cihazında fragman analizi yapılarak Mikrosatellite Instabilite (MSI) durumları belirlendi. İstatistiksel analizler SPSS20 ve web-tabanlı Sabioscience programları kullanılarak yapıldı.
Değerlendirilen Parametreler SAĞ KOLON (n=27) SOL KOLON (N=31) P DEĞERİ YAŞ 51.9 67.2 0.079 KADIN ERKEK 11 16 LOKAL İNVAZYON I-II 2 III 23 IV 2 GRADE Düşük 8 Yüksek 19 11 20 I-II 5 III 26 IV - 0.785 0.543 Düşük 23 0.452 Yüksek 8 LENF NODU TUTULUMU 9 (%29) 5 (%18.5) 0.543 UZAK METASTAZ 3-0.049 LENFOVASKÜLER İNVAZYON 4 4 P>0.05 PERİNÖRAL İNVAZYON 3 6 P>0.05 PERİTÜMORAL LENFOSİTİK İNFİLTRASYON Hafif 9 Orta 14 Belirgin 4 Hafif 11 Orta 13 Belirgin 7 0.084 CEA (>=5ng/ml) 3 3 0.672 CA19.9 (>=37 U/L) 6 2 0.522 MÜSİNÖZ KOMPONENT VARLIĞI 5 3 0.004 MSI 13 5 0.009
BULGULAR Grafik 1:MSI Durumu Grafik 2:Müsinöz Komponent Varlığı
SONUÇ Çalışmamız kolon adenokarsinomunda sağ kolon ve sol kolon tümörlerinin farklı histopatolojik ve biyolojik davranışlara sahip olduğunu göstermektedir. Bulgularımız, ileri analizler ve validasyonlar gerekmekle birlikte bu hastalarda tedavi protokolleri belirlenirken tümör lokalizasyonunun önemli bir prognostik parametre olduğunu vurgulamaktadır.
Teşekkür ederim..