RESUSĐSTASYONDA STASYONDA GÖRÜNTÜLEME DOÇ. DR. SADIK GİRİŞGİN SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP AD Resusitasyonda ne yapmalıyız? Elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız Hastayı canlandırmayı ve /veya hayatta kalmasını sağlamayı amaçlamalıyız. Doğru olanı yapmalıyız Başarısız Resusitasyon Kendimize karşı Dışardakilere karşı açıklama Resusitasyonda hangi hastaları kurtarırız? Zamanında yakaladıklarımızı Resusitasyon Resusitasyonda Görüntüleme??? 1. Resusitasyon (yapılan) oda(sın)da görüntüleme 2. Görüntüleme yapılan yerde resusitasyon 3. Hastaya resusitasyonyapabilmek amacıyla görüntüleme 1
Resusitasyonda Görüntüleme Resusitasyonda ne görmek istersiniz? Amaç: Resüstasyonda ki başarıyı artırmak olmalıdır. Patoloji Nerede?. Hastanın hayatını tehlikeye sokar mı? Resusitasyondagörüntülemede hangi (görüntüleme) aletlerini kullanırız? Rutinde kullanılan Acil görüntüleme için kullanılan Bu aletler neler? 1. Direk grafi 2. Bilgisayarlı Tomografi 3. Ultrasonografi 4. Manyetik rezonans 5...? Bu aletler neler? 1. Direk grafi 2. Bilgisayarlı Tomografi 3. Ultrasonografi 4. Manyetik rezonans 5...? Direk grafi Travmada mutlaka olması gereken grafiler PelvikGrafi:3. boşluk, büyük damarlar PA Akciğer Grafisi: Pnomöni, px, hx Servikal Grafi PAS P A S 2
Direk grafi Diğer direk grafilerdeihtiyaç olursa resusitasyon odasında (ya da resusitasyon sırasında) radyolojik görüntüleme aracı olarak kullanılabilirler Lodox Statscan Tüm vücut direk grafisini 13 saniyede çeker Daha az radyasyonla yüksek kalite görüntü sağlar Küçük parçalarında detayını(digitalolarak) gösterebilir Multipltravmalı, acil görüntüleme gereken hastalarda daha az masrafla görüntüler Ultrasonografi (USG) Ultrasonografi (USG) Portabl Ucuz, Kolay ulaşılır, Radyasyon içermez, Sık tekrarlanabilir Probe çeşitliliği Knoboloji (aynı dili kullanma) düşük maliyetli, 3
1971 İLK VAKA SUNUMU 1988 İLK MAKALE TARİHÇE 1990 2001 FAST İLK ACEP KURSU MÜFREDAT MODELLERİ 2008 ACEP KLAVUZU ACEP KLAVUZU Intravenous lines Internal jugular Femoral Deep brachial Paracentesis Thoracentesis 1. Procedural Santral venöz kateter takılırken USG Perikardiyosentez Plevral sıvı ve torasentez Parasentez Serbest abdominal sıvı 4
2.FAST Focused Assessmentwith Sonographyfor Trauma Focused Abdominal Sonographyfor Trauma Geleneksel olarak 4 pencere (3 abdominal ve 1 kardiak) İlave olarak Anterior plevral pencere (pnomotoraks) VCİ (hemoperikardiyum) Sağ üst kadran (perihepatik) Kardiyak FAST Sol üst kadran (perisplenik) Pelvik 3. Obstetri/Jinekoloji 4. Kardiak USG Abdominalağrı ve vajinalkanama (gebelikte bu yakınmalar hayati) İU ya da EU gebelik olup olmadığı Pelvikserbest sıvı Genel olarak kalp duvar hareketleri nasıl? Perikardiyal efüzyon var mı? Kardiak USG Nedeni bilinemeyen hipotansiyon / dispne PE Hipovolemi Miyokard iskemisi Efüzyon/tamponad Kardiak arrestte/ Nabızsız elektriksel aktivite Kapak yetmezliği Perikardiyosentez Eksternal pacer (yakalanma oldu mu?) Transvenöz pacer takılması 5
Suprasternal yön tamponad Kardiyak ultrason hareketsiz Koordine kalp hareketleri Hareketleri zayıf sağ vent boş (hipovolemi) Kanama? Aort, plevra, peritoneum kanama var, ona yönelik tedavi Sağ vent dilate PE veya sağ vent MI kanama yok AMI EKG Bradikardi Ca ++ kanal blok., digoksin, beta-bloker anafilaksi? sepsis? Addison s? dehidrasyon? geniş QRS trisiklik., hiper K +, asidoz 5. Toraks USG Toraks USG değerlendirmesi Plevral sıvı, hemotoraks Pnomotoraks SLS (Sliding Lung Sign) Sahil görüntüsü- Stratosfer bulgusu Kuyruklu yıldız bulgusu -B hattı -AC roket bulgusu A Hattı Normal SLS (Sliding Lung Sign) Normal Sahil-Kumsal 6
Pnomotoraks Strotosfer Bulgusu A Hattı (Akciğer Roket Bulgusu Kaybı) Pnomotoraks B Hatti (Akciğer Roket Bulgusu) Normal Plevral Kayma Sesi (PSS) 6. AAA Retroperitoneal USG değerlendirilmesinde çok az element vardır Böbrekler Abdominal Aort Common iliak arter VCİ AAA semptomları olan hastalara 7. Oftalmolojik USG Retinal dekolman Vitreous hemorojileri Oculer yabancı cisim Glob penetrasyonu Lens çıkığı Retrobulbar hematom Optik sinir çapı May 2009 CPT Assistant(Volume 19 Issue5) 7
Oftalmolojik Đntrakraniyal basınç yüksek mi? 8. Entübasyonda USG 9. Serbest peritoneal hava Acad Emerg Med. 2010 Apr;17(4):464-5. Epub 2010 Mar 8. Emergency ultrasound for the detection of esophageal intubation. Hoffmann B, Gullett JP. Department of Emergency Medicine Johns Hopkins University Baltimore, MD Johns Hopkins Bayview Medical Center Baltimore, MD, Serbest peritoneal hava 10. Sternum (Kemik) Fraktürü 8
Bilgisayarlı Tomografi Bilgisayarlı Tomografi 1. Konvansiyonel BT 2. Multislice BT 3. BT Angio 4. Single Photon Emition BT (SPECT). 1. Konvansiyonel BT 2. Multislice BT 3. BT Angio 4. Single Photon Emition BT (SPECT). Multislice BT Multislice BT 10 20 40 Kesit tarayıcılar 4 16 64256 Alan Dedektörlü BT Neredeyse tek bir kalp vurusunda Tüm koroner anatomiyi Masa hareketi olmadan elde edebilir Triple Rule-out Koroner Arter Anjiografisi ile birlikte toraksta ölümcül olabilecek diğer göğüs ağrısı nedenlerinin araştırılması Aort Disseksiyonu AKS Pulmoner Embolizm 9
ResusitasyondaGörüntüleme ile İlgili Çalışmalar ne diyor? 10
Resusitasyonda Görüntüleme Resusitasyon odasında mı görüntülemeli Görüntüleme odasında mı resusitasyon yapmalı Bu arada direk grafiyi PAS geçmemeli Tabii ki Lodox a da lüks dememeli USG yi baş tacı ederken Tomografiyi de mutlaka düşünmeli Resüstasyon odasına sadece direk grafi ve USG girer Diğer tetkiklerde ise hasta dışarı gider Eğer hastayı iyi stabil etmezsek korkarım sonunda hayatı tehlikeye girer Santral katater ve sentezlerde kullanırız onu FAST ve kardiak görüntülemde de unutma ultrasonu BT angio ve multislice son noktayı koyarken Triple role out ön görür bize o kötü sonu TEŞEKK EKKÜRLER 11