PULMONER GÖRÜNTÜLEME. Radyografi planlanması

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PULMONER GÖRÜNTÜLEME. Radyografi planlanması 01.02.2012"

Ilkin Akın
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PULMONER GÖRÜNTÜLEME Dr. Şükrü GÜRBÜZ F.Ü. HASTANESİ ACİL TIP A.D. Dispneli, göğüs ağrılı yada travmalı hastaları değerlendirmede göğüs görüntülemesi sıkca kullanılmaktadır. 1 2 Radyografi planlanması Göğüs radyografisi; akciğer parankimini, kardiyak ve mediastinal boyutları ve göğüs duvarındaki kemik kırıklarını göstermede en çok istenen tetkiktir. Grafi hasta ayaktayken posteror anterior pozisyonda çekilir. Grafi çekilriken hasta derin nefes almalıdır. İyi inspirasyonla diafragma grafide 9.kot hizasında görülür. Lateral grafiler, posterior akciğerin bazisi ve retrosternal alanı görüntülemede, infiltrasyonun lokalizasyonunu belirlemede ve kitlenin yerini göstermede yardımcı olur

tetkiktir. Grafi hasta ayaktayken posteror anterior pozisyonda çekilir. Grafi çekilriken hasta derin nefes almalıdır. İyi inspirasyonla diafragma grafide 9.

2 Anstabil hastalar için, yatakbaşı portable göğüs grafisi hasta oturur pozisyondayken alınır. Yatakbaşı grafiler anterior posterior şekilde çekilir. Cilt katlantıları ve elbiseler grafide pnömotoraksı taklit edebilir. Supin pozisyonundaki hastalarda sıvı kolleksiyonu bulanık bir görüntü oluşturur buda infiltrasyon veya kontüzyonu birbirine karıştırır. 7 8 Mediastinal büyüme, AP görüntülmede aortik yaralanmadan oluşan mediastinal bir hematomu taklit edebilir. PA ve lateral grafiler en iyi görüntüleme yöntemleridir İnspirasyon ve ekspirasyon grafileri pnömotoraks için eşit oranda sensitiflerdir. Ekspiryum grafileri küçük pnömotoraksları daha iyi vurgulayabilir. Yabancı cisim aspirasyonlarında ekspiryum grafileri hiperinfiltrasyon şeklinde etkilenmiş bölgeyi gösterir

Supin pozisyonundaki hastalarda sıvı kolleksiyonu bulanık bir görüntü oluşturur buda infiltrasyon veya kontüzyonu birbirine karıştırır.

3 Lateral dekubit grafileri plevral effüzyon ve küçük pnömotoraksları göstermede yardımcıdır. Apical lordotik grafi akciğerin apeksindeki infiltrasyon ve tümörü göstermede yardımcıdır

Apical lordotik grafi akciğerin apeksindeki

4 Pulmoner ödem İnfiltrasyon Grafide saptanabilecek anormallikler Nodüller, kitleler Hiler boyut ve kontür Kardiyak büyüklük Plevral effüzyon Pnömotoraks Hemotoraks Değerlendirmeye hastanın adına bakılarak bakılmalı, film doğrulanmalıdır. Daha sonra filmin kalitesine bakılmalıdır Kalite Trakea orta hatta Klavikulaların medial kenarları orta hatta superior mediastinumda Torasik vertebralar seçilebilmeli Mediastinum serbest hava açısından ve kardiyak büyüklük açısından değerlendirilir. Endotrakeal ve NG tüpün yeri doğrulanabilir. Diyaframın pozisyonu ve altındaki serbest hava değerlendirilir Plevral kitle, infiltrasyon, serbest hava ve efüzyon değerlendirilir. En son olarak yumuşak dokular ve kemikler kırıklar ve subkutan hava açısından değerlendirilir

19 20 Kalite Trakea orta hatta Klavikulaların medial kenarları orta hatta superior mediastinumda Torasik vertebralar seçilebilmeli Mediastinum serbest hava açısından ve kardiyak büyüklük

5 Aort yaralanmalarında ve mediastinal hematomlarda mediastinum büyük görünür. Mediastinum, carinada 8 cm den fazla ise yada carinada torasik çapın %25 inden büyükse genişleme vardır VENTİLASYON PERFÜZYON GÖRÜNTÜLEME V/Q görüntüleme sıklıkla pulmoner emboli düşünülen hastalarda kullanılır. Yan etki insidansı düşük, noninvazif, hasta hazırlığında küçük bir avantaja sahiptir İki aşamadan oluşur. İlk olarak teknesiyum-99m-makroagregat albumin enjekte edilir ve pulmoner dolaşıma katılır. Görüntüler hastadan multipl pozisyonlarda alınır. Ventilasyon ise hasta aerosolize DTPA solusyonu alırken görüntüleme yapılır. Farklı planlarda görüntileme yapılır

25 26 VENTİLASYON PERFÜZYON GÖRÜNTÜLEME V/Q görüntüleme sıklıkla pulmoner emboli düşünülen hastalarda kullanılır.

6 V/Q görüntüleme ile PE tanısında normal ventilasyon sırasında perfüzyon defektleri görülür. Perfüzyon defektleri ventilasyon anormallikleri ile birliktelik gösterir PULMONER ANJİYOGRAFİ V/Q görüntüleme radyografi ile korelasyon gösterir. V/Q, Normal Normale yakın Yüksek olasılıkla Tanısal değil olarak sonuç verir. PE tanısında altın standarttır.* Pulmoner anjiografi, periferik büyük bir venden sağ atrium ve ventriküle oradanda pulmoner artere girilerek yapılır. 33 *Kline JA, Johns KL: new diagnostic test for PE. Ann emerg med 35:168, PE, iki görüntülemede intralüminal dolum defekti yada boyanmada kaba cutoff olarak görülür. Daralma yada düzensizlik başka nedenlerden kaynaklanabilir, PE için tanısal değildir. Pulmoner anjiyografi, CT ve MRI ile karşılaştırlımış ve altın standart olarak blirlenmiştir*. 35 *Holmes JF,Brant WE et al: prevalance and importance of pneumothoraces visualized on abdominal computed tomographic scan in children with blunt trauma. J Trauma 50:516,

* Pulmoner anjiografi, periferik büyük bir venden sağ atrium ve ventriküle oradanda pulmoner artere girilerek yapılır. 33 *Kline JA, Johns KL: new diagnostic test for PE.

7 37 38 Komplikasyonları Ölüm % 0.5 Renal yetmezlik, hematom, solunum sıkıntısı % 17 Anjina, ürtiker, bronkospzam % Dezavantajları Çekimden önce ve sonra renal yetmezlik için bol hidrasyon uygulanmalıdır. Sol dal bloğundan A-V tam bloğa kadar ritim bozukluğu yapabilir. Hasta rahat olmaz Maaliyeti yüksek Girişimsel radyoloğa ihtiyaç var

40 Dezavantajları Çekimden önce ve sonra renal yetmezlik için bol hidrasyon

8 Bilgisayarlı Tomografi BT, sıvı kolleksiyonunu ve yumuşak dokular arasındaki ayırımı yapmada keskin bölgesel bir anatomik görüntüleme sağlar. Toraks BT, dokularla mediastinal anormallikleri elimine eder. Çoğunlukla IV radyokontrast ajanlarla çekilir. Pulmoner nodulleri ve interstisyel hastalıkların değerlendirilmesini sağlar.* Bilgisayar programı kullanılarak bronkoskopi gibi havayolu görüntülemeside yapılabilir.** 43 *Griffin CB,Primack SL:High resolution CT:Normal Anatony,techniques and pitfalls.radiol Clin North Am 39:1073,2001 **Maki DD,Gefter WB,Alavi A:Recent advances in pulmonary imaging. Chest 116:1388, Acil serviste PE, aort diseksiyonu, künt travma sonrası mediastinal değerlendirmede helikal BT kullanışlıdır Maaliyeti yüksek Dezavantajları Radyasyon Kontrast maddenin yan etkileri

* Bilgisayar programı kullanılarak bronkoskopi gibi havayolu görüntülemeside yapılabilir.** 43 *Griffin CB,Primack SL:High resolution CT:Normal Anatony,techniques and pitfalls.

9 Karına yada göğüse alınan künt travma sıklıkla BT ile değerlendirilir. Supin poziyonda çekilen direk grafilerde görülememiş pnxlar, üst abdomen bt taranmasında görülebilir. Travma hastalarındaki olası aortik yaralanmayı değerlendirmek için IV kontrast ile helikal BT kullanışlı olur. Yüksek hızlı deselarsyon yaralanmalarının hepsine helikal BT çekilmiş, direk grafileri normal olmasına rağmen % 50 sinde multipl yaralanmalar görülmüştür.* 49 *Demetriades D,Gomez H, Velmaho GC,et al:routine Helical CT evaluation of mediastinum in high risk blunt trauma patients.arch surg 133:1084, Helikal BT aort diseksiyonu tanısında da yardımcı olur. Semptom ve bulguları olan hastalara çekilen BT lerde % 96 tanı koydurucu özelliği olduğu gösterilmiştir.* *Novelline RA,Rhea JT,Rao PM,Stuk XL:Helical CT in emergency radiology. Radiology 213:321, Birçok merkezde helikal BT, PE değerlendirilmesinde kullanılan noninvazif bir testtir.* % 86 sensitif, % 93 spesifiktir. Dispne yapabilecek diğer nedenleride göstermede faydalıdır. Dezavantajları kontrast madde verilmesi, maaliyeti, radyasyon miktarıdır. Maki DD,Gafter WB, Alavi A:Recent advances in pulmonary imaging. Chest 116:1388, TORASİK ULTRASONOGRAFİ Kullanıldığı durumlar: Plevral hastalıklar (effüzyon, pnx) Parankimal hastalıklar (pnömoni, tümörler) Göğüs duvarı problemleri (tümör, kot fraktürleri) USG, BT ye göre daha ucuz ve daha uygun bir yöntemdir. Diğer görüntüleme yöntemlerine göre eş zamanlı olarak görülebilir. Dren, aspirasyon ve biyopsi içinde kullanılabilir

Yüksek hızlı deselarsyon yaralanmalarının hepsine helikal BT çekilmiş, direk grafileri normal olmasına rağmen % 50 sinde multipl yaralanmalar görülmüştür.

10 55 56 Acil serviste yatak başı torasik USG ile supin pozisyonundaki hastalarda pnx ve htx saptanabilir. Pnx için anterior 2-4. interkostal aralık ve 6-8. midaksiller interkostal aralıktan görüntüleme yapılabilir. Hemotoraks ise sağ ve sol interkostal aralıklarda oblik olarak bakılır. Sıvı plevral boşlukta anekoik olarak görülür. Diyafram hiperekoik olarak görülür. Yatakbaşı USG travmatik pnx da % 100 sensitif, travmatik hemotoraksta % 96 sensitiftir.* 57 *Ma OJ,Mateer JR:Trauma ultrasound examination versus chest radiography in detection of hemothorax. Ann Emerg Med 29:312, MAGNETİK REZONANS ANJİYOGRAFİ PE hastaları değerlendirmede kullanılan bir yöntemdir.* Hızlı üç boyutlu görüntüleme sağlar. Negatif prediktif değeri % 100 dür. BT kontrastı ile oluşan allerji ve renal hasara alternatif olarak MRA PE hastaların değerlendirilmesinde kullanılabilir. *Maki DD,Gefter WB,Alavi A:Recent advances in pulmonary imaging. Chest 116:1388,

Diyafram hiperekoik olarak görülür. Yatakbaşı USG travmatik pnx da % 100 sensitif, travmatik hemotoraksta % 96 sensitiftir.

11 TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

Kime? Pulmoner Görüntüleme. Hangi tetkik? Akciğer grafisi. Akciğer grafisi. Akciğer grafisi. Travma. Göğüs ağrısı. Nefes darlığı

Kime? Pulmoner Görüntüleme. Hangi tetkik? Akciğer grafisi. Akciğer grafisi. Akciğer grafisi. Travma. Göğüs ağrısı. Nefes darlığı Kime? Pulmoner Görüntüleme Dr. Özlem YİĞİT Akdeniz Acil Tıp A.D. 09.02.2010 Travma Göğüs ağrısı Nefes darlığı 1 2 Hangi tetkik? Ventilasyon-perfüzyon sintigrafisi Toraks tomografisi Pulmoner anjiografi