ELEKTROMANYETİK ALANLARIN ORGANİZMADAKİ ETKİLERİ ve KORUNMA PRENSİPLERİ HANDAN TUNCEL İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı hntuncel@istanbul.edu.tr
ELEKTROMANYETİK ALAN: Elektrik yüklerin hareketinden doğan, elektrik ve manyetik alan bileşenleri, elektromanyetik enerji içeren kuvvet alanı *Elektrosmog : elektromanyetik alan kirliligi
SPEKTRUM 00-300 GHZ 0 Hz : Trenler, manyetik rezonans Çok Düsük Frekanslı Elektromanyetik Alan (0-300 Hz) Elektrik üretimi, dagıtımı Elektrikle çalısan aletler Orta Frekanslı Alan Hırsızlıga karsı ve güvenlik için kullanılan araçlar Ekranlar Radyofrekans Dalgaları Mobil telefon, Radar Bilgisayar ekranı
GENEL ÖZELLİKLER Kimyasal bağları koparacak enerjileri yok. Biyolojik etkileşim Duyu organları ile algılanamaz Ölçülebilir (Gaussmetre) Uzaklaştıkça şiddeti azalır Korunulabilir
Cep telefonları ile baz istasyonlarının ışın yayma şekilleri farklıdır. farklıdır Cep telefonları konuşma süresince ve açık durumda belirli aralıklarla radyasyon yayarlar. Baz istasyonları ise sürekli radyasyon yayarlar.
Baz istasyonundan uzaklaşıldıkça RF alan şiddeti önce artar ve belirli bir uzaklık aşıldıktan sonra ise düşer.
Cep telefonu sayısı ve kullanımı arttıkça hücre ve baz istasyonu sayısı da artar. Baz istasyonlarının artmasıyla birlikte, her istasyonun üstlendiği iş hacmi azalır. Böylece aygıtlar hiçbir zaman tam kapasite ile çalışmak zorunda kalmaz. Bu da daha az radyasyonun açığa çıkması anlamına gelir.
Bir cep telefonu kullanıcısının RF lar ile etkileşimi, baz istasyonu yakınında yaşayan birine göre, çok daha yüksektir.
Cep telefonlarından kaynaklanan RF alanlar frekansa bağlı olarak doku derinliklerine ulaşabilirler. Ulaşılan bu derinlik cep telefonlarında 1 cm ye kadar ulaşabilir. RF enerjisi vücut tarafından soğrulur ve ısı oluşturur. Bu ısı termoregülatör sistem tarafından yok edilir.
Beyin, göz, kas, kan, deri ve sinir dokusu gibi su içeriği fazla olan dokulardaki sıcaklık artışı yağ veya kemik gibi su içeriği az olan dokulara göre daha fazladır.
EMA NIN OLASI ETKİLERİ Hücreler arası aktivite Hormon salgısı immun sistem Embriyo
EMA MARUZİYETİ Depresyon Uyku bozukluğu Konsantrasyon ve dikkat bozulması Kulak çınlaması Bas ağrısı Yorgunluk Sırt ağrısı Parkinson Alzheimer Hafızada zayıflama Embriyo gelişimi bozuklukları Kan hücrelerinde bozulma İmmun yetmezlik Beyin tümörleri Çocukluk çağı lösemileri Artmış düşük riski Yüksek intihar sıklıgı Davranış değişiklikleri
ULUSLARARASI KANSER ARASTIRMA KURUMU (IARC) Haziran 2001 Çok düşük frekanslı EMA ları, Mayıs 2011 Radyo frekanslı EMA ları insanlar için olası karsinojen karsinojen olarak sınıflandırdı.
DEPRESYON-İNTİHAR İngiltere de kanser ve kanser olmayan diğer hastalıklar yüksek enerji hatlarına yakın yerlerde yasamak ile iliskilidir. Kaynak: D.L.Henshaw, Does our electricity distribution system pose a serious risk to public health?, Medical Hypotheses 59(1)39-51, 2002 1997 40,335 Güney Kaliforniya elektrik şirketi çalışanı 2-2,6 intihar 4,7 depresyon 2000 ABD 138,905 elektrik şirketi çalışanı Elektrikçi : intihar 2,18 Hat çalısanları : 1,59
CEP TELEFONUNUN ETKİLERİNDEN KORUNMA Cep telefonu görüşmelerini mümkün olduğunca kısa tutmak Çocuklara cep telefonu kullandırtmamak, telefonları çocukların yakınında bulundurmamak.
Cep telefonları çaldığında ve bağlanma zamanlarında baş bölgesinden uzakta tutulmalıdır. SAR değeri düşük cep telefonlarını tercih etmek gerekir. (maksimum 2 W / kg ) Cep telefonlarında yüksek SAR değeri olanların satışa sunulması yasaklanmalıdır. Cep telefonunuzun SAR değerini de www.sarvalues.com adresinden öğrenebilirsiniz.
Cep telefonunu bir kulaklık aracılığıyla kullanmalı, Hamilelikte acil durumlar dışında kullanmamalı, Dar ve kapalı alanlarda görüşme yapmamalı, Cep telefonunu gün içinde vücudunuzdan olabildiğince uzakta taşınmalı.
BAZ İSTASYONLARI İLE İLGİLİ ÖNLEMLER Güvenlik sınırı olan 6,1 m den daha yakın mesafeye kurulmamalı, Okul bahçeleri, hastaneler, kreşler, parklar gibi toplu yaşama alanlarına kurulması kesinlikle önlenmeli, Binaların çatılarına ve dış cephelerine de baz istasyonlarının kurulması önlenmelidir, Baz istasyonlarının maruziyet şartlarının uluslararası güvenlik sınırlarını aşıp aşmadığını denetleyen kurum olmalıdır.
BİLGİSAYARIN ETKİLERİNDEN KORUNMA YOLLARI Cihazın güvenlik standartlarını taşıyıp taşımadığını kontrol edin. (yani CE işaretini olup olmadığını) Bilgisayar ekranınız 17 inç üzeri ise 70 cm, 14-15 inç ise en az 60 cm uzağında olun
Ekranların yanlarında ve arkalarında oluşan manyetik alanlara 1m uzaklıkta kimse bulunmamalıdır. Diz üstü bilgisayarlar şarjlı kullanıldığında düşük elektromanyetik alana sahiptir, uzakta şarj edilmelidir
BİLGİSAYAR YERLEŞİMİ Kullanılmadığı zamanlar bilgisayarınızın hard disk ve monitörünü tümüyle kapalı tutun. Birkaç bilgisayarın birlikte çalıştığı mekanlarda yan yana yerleştirmek yerine aralıklı yerleştirmek uygun olur. Yan yana yerleştirilmiş bilgisayarların arasında da en az 1 metre aralık bırakılması önerilmektedir.
İşyerlerinde monitörlerin arkasının müşteriye dönük tutulmamalıdır. Hard diski monitörün altına yerleştirmek yerine uzak bir yere konulması tercih edilmelidir. Monitörler arka arkaya yerine aralıklı yerleştirilmelidir.
EV VE İŞYERLERİNDE EMA ÜRETEN ELEKTRİKLİ CİHAZLAR Fotokopi makineleri Dikiş makinesi Elektrikli tıraş makinesi Televizyonlar Transformatörler Elektrikli süpürge Çamaşır makinesi Bulaşık makinesi Mikrodalga fırınlar Bebek alarmları Alarmlı saat ve radyolar Bilgisayar monitörleri Lap-top Bilgisayar oyun setleri Elektrikli fırınlar Elektrikli battaniyeler Hi-fi müzik setleri Aydınlatma lambaları
EV VE İŞYERLERİNDEKİ ELEKTRİKLİ CİHAZLARIN ETKİLERİNE YÖNELİK ÖNLEMLER Bebek alarmları, alarmlı saat ve radyolar başucunuzdan en az 1m uzakta olmalı Bilgisayar oyun setleri kullanılmadıklarında fişleri prizden çekilmeli Elektrikli fırınlardan çalışırken 1 m uzakta durulmalı Mikrodalga fırınları çalıştırdıktan sonra mutfaktan çıkmalı
Elektrikli battaniyelerin yatmadan önce fişleri prizden çekilmeli Halojen, floransan lambaları mümkünse kullanmayın Fotokopi makinelerinin arkasına 50 cm den daha fazla yaklaşılmamalı Elektrikli tıraş makineleri 7,5 dk dan fazla kullanılmamalı
MİKRODALGA FIRINLARINDAN KORUNMA YOLLARI Çalışırken mutlaka 1m uzakta durmalı Yemek piştikten sonra fırından çıkarılıp 2-3 dakika bekletmeli Her yıl mikrodalga fırınların sızıntı seviyesini kontrol ettirmeli Mikrodalga fırının kapağı iyice kapanmadan fırını çalıştırmamak gerekli
e n t Electromagnetic fields (EMF) Search About us Publications Contact us Electromagnetic fields WHO > Programmes and projects Electromagnetic fields of all frequencies represent one of the most common and fastest growing environmental influences, about which anxiety and speculation are spreading. All populations are now exposed to varying degrees of EMF, and the levels will continue to increase as technology advances. As part of its Charter to protect public health and in response to public concern, the World Health Organization (WHO) established the International EMF Project in 1996 to assess the scientific evidence of possible health effects of EMF in the frequency range from 0 to 300 GHz. The EMF Project is open to broad participation The EMF Project is open to any WHO Member State government, i.e. department of health, or representatives of other national institutions concerned with radiation protection. The project is fully funded by participating countries and agencies. Further information for more information on the EMF Project, please email: emfproject@who.int for contacts and information regarding EMF related matters in your country, click here.