PSİKOLOJİ DE. Besinsel. Destekleyiciler

Transkript

1

2

3 PSİKOLOJİ DE Besinsel Destekleyiciler 3

4 Hastalığın En Güzel İlacı, Hastalığın En Güzel İlacı, Hastalıktan Korunmanın Çarelerini Öğrenmektir. Çarelerini Öğrenmektir. Hipokrat Hipokrat 4

5 Bugünün bilgilerine göre, besinsel destekleyicilerin sağlıklı insanlarda kullanılmalarının amacı nedir ve neler kullanabiliyoruz? 1. Vücudun direncini arttırmak, 2. İyi veya kötü huylu hastalıklardan korunmak, 3. Yaşa bağlı olarak eksilen temel maddeleri yerine koymak ve eksikliği fırsat bilerek gelişen hastalıkları engellemeye çalışmak, 4. Günlük zorlu yaşamın içinde performansı arttırmak, 5. Oksidatif stres gibi hücre zarlarımıza ve dokularımıza zarar verebilecek maddeler uzaklaştırmak, 6. Kolesterol gibi maddelerin kalp ve damar sistemimize verebileceği hasarlardan korunabilmek, 5

6 Besin destekleyicileri içinde neler veriyoruz? Vitaminler Mineraller & eser elementler Amino asidler Bağışıklık sistemi uyarıcıları Antioksidanlar Bitkisel steroller Enzimler Yağ asidleri (ω-3, ω-9) 6 Dr.Yıllar

7 PSĠKOLOJĠDE OMEGA 3 VE OMEGA 9 YAĞ ASĠTLERĠNĠN BĠLĠMSEL SONUÇLARI 7

8 Santral Sinir Sistemi DHA ve AA; glial, nöronal ve retinal hücre membranın ana çoklu doymamıģ yağ asidleridir. DHA membran akıģkanlığını arttırır. DHA; biliģsel geliģim, hafıza, nöroplastisite, sinaptogenezis ve sinaptik aģırım için oldukça önemli. 8

9 Doğum öncesi ve sonrasında Ω-3 yağ asidi dengesinin sağlanması, hem anne, hem de bebek için önemlidir. Fötal kanda DHA düzeyi annenin kanına göre yüksek, linoleik asid ise düşüktür. Bu nedenle gebelik sırasında ve doğum sonrasında annenin yeterli miktarda Ω-3 yağ asidi alması gereklidir Fetusun nöronal (sinaptogenezis, kolinerjik sinaptik aşırım) gelişimi görmesinin gelişimi annenin gebelik ve doğum sonrasındaki mood unun korunması için gereklidir. 9

10 Anne ve Çocuk EPA ve DHA nın anne ve çocuk sağlığı için önemi bilinmektedir. Gebelik döneminde hem anne adayının hem de bebeğin sağlığını desteklemek amacıyla, bu doymamıģ yağ asidleri ile takviye edilmelidir. DHA nın, normal bebek geliģimi için gerekli olduğu ve merkez sinir sistemi (% 15-20) ile retina (% 30-50) dahil, bütün membranların yapısına girdiği bilinmektedir. Annedeki omega-3 yağ asidlerinin fetus tarafından tüketilmesi ile, doğum sonrası depresyonu vakaları ve yüksek kan basıncı gibi olumsuzluklar görülebilir. Eksiklerin yerine konulması ile durumun düzeltildiği birçok vakada bildirilmiģtir. 10

11 Hamileliğin özellikle son trimesterinde bebek anneden önemli miktarlarda omega-3 yağ asidlerini alır. Anne adayına bu dönemde bol miktarda balık tüketimi (veya ω-3) özellikle tavsiye edilmektedir. Son yıllarda yapılan çalıģmalarda, kan omega-3 yağ asidi düzeyi düģük olan çocukların hatırı sayılır bir miktarında davranıģ bozukluğu, öğrenme güçlüğü ve çeģitli sağlık problemlerinin olduğu belirtilmektedir. 11

12 Bebeklere 40mg/kg/gün DHA sağlanması gerektiği hesaplanmıģtır. Yapılan araģtırmalar ile depresyon, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve IQ seviyelerinin düģük olmasının besinsel yönünde, DHA düzeyi düģüklüğünün bulunduğu bildirilmiģtir. 12

13 Hiperaktivite. duygusal dengesizlik, düzenli çalıģma bozukluğu, dikkat süresi kısalığı, konsantrasyon zayıflığı, aģırı hareketlilik ve öğrenme güçlüğü olarak tanımlanır. Bu durumun, okul çağındaki çocukların %30-40 ında bulunduğu bildirilmiģtir. Balık yağları, vitamin ve mineraller takviyesinin tabloyu düzelttiği bulguları yayınlarda mevcuttur. DavranıĢ bozukluğu bulunan 6-12 yaģ grubundaki çocuklar arasında yapılan ölçümlerde omega-3 yağ asidi düzeylerinin düģük olduğu gözlenmiģtir. 13

14 Bazı Hastalıklarda, Omega-3 Yağ asidlerinin literatürde bildirilmiģ olası rolleri. Depresyon riskini azaltıyor Balık yağındaki Omega 3 yağ asidlerinin depresyon ve intihar riskinin azalttığı, çalışma sonuçları olarak bildirilmiştir. 14

15 Yağ asidi kompozisyonunun mood üzerinde direkt etkisi olduğu gösterilmiģtir Majör depresyon, bipolar bozukluk, Ω-3 den fakir diyetle beslenenlerde daha fazla. ġizofreni de Ω-3 yağların (6 ay süre ile 2g/gün EPA uygulamasının) verilmesi hem negatif hem de pozitif semptomlarda iyileģme sağladığı gösterilmiģ. 15

16 Majör depresyon, bipolar bozukluk ve Ģizofreni nin yanında nörodejeneratif bir hastalık olan Alzheimer de, DHA nın kan seviyeleri anlamlı olarak düģük bulunmuģtur. EPA ve DHA verilmesinin Alzheimer de hafızadaki bozulmayı yavaģlattığı gösterilmiģ. 16

17 17