GSM 175-ARJANTİN TANGO TARİHİ Dr. Hilal Türkoğlu Şaşmazel
Arjantin Tango çeşitleri Tango, Arjantin - Buenos Aires kaynaklı bir danstır. Dansla ilgili tüm müzik tarzları da bu adla anılmaktadır. Tango, ilk zamanlar sadece Arjantin kökenli bu dansı anlatmak için kullanıldıysa da, günümüzde tangonun Arjantin Tango, Salon Tangosu (Amerikan ve Uluslararası), Fin Tangosu gibi bir çok değişik çeşitleri doğmuştur. Yine de sadece tango denildiğinde genellikle Arjantin Tango dan anlaşılmalıdır.
Arjantin Tango stilleri Buenos Aires te ve Arjantin in diğer kesimlerinde Tango, bireysel ve kişisel bir çok stilde yapılmaktadır ve Arjantin li olmayan bir çok Tango dansçısı kendi danslarının herhangi bir stile girdiğini kabul etmezler. Sadece Tango dansı yaptıklarını söylerler.
Arjantin Tango Stilleri Bazıları da kendi danslarının, diğerlerinin başka bir isimle adlandırdığı bir stile ait olduğunu söyleyerek işi daha da karıştırmaktadırlar. Değişik stillerin kendine has özelliklerinin belirlenmesi, zor, uğraştırıcı ve muhtemelen tartışmalara yol açacak bir iştir.
Arjantin Tango Stilleri Yine de bireysel stillerin oluşturduğu yelpazedeki ortak noktaların ve farkların belirlenmesi, Tango dansının belli birkaç kategoriye ayrılabilmesine olanak verir; Bunlar: Salon, orillero, milonguero, kulüp, nuevo, fantasia ve canyengue dir.
Salon Stili Tango Salon stili Tango tipik olarak dik bir vücut duruşu ile yapılır. Tutuş açık veya kapalı olabilir, ancak genelde hafifçe yamuktur (yani her iki dansçının da merkezi, partnerinin merkezinin biraz sağında kalır) ve V şeklindedir (yani bayanın sol omzu erkeğin sağ omzuna, kendi sağ omzunun erkeğin sol omzuna olan mesafeden daha yakındır).
Salon Stili Tango Salon stili Tango açık tutuşta yapıldığında, dansçıların arasındaki mesafe, bayanın dönüşlerini daha kolay gerçekleştirmesini ve pivot alırken kalçaları ile üst gövdesi arasında daha az bağımsız harekete ihtiyaç duymasını sağlar. Salon stili Tango kapalı tutuşta yapıldığında çift, tutuşunu biraz gevşeterek dönüşlere yer açar ve dönüşlerde bayanın daha rahat hareket etmesini sağlar.
Salon Stili Tango Salon stili Tango, DiSarli gibi genellikle vuruşların en kuvvetli olduğu ve 4/4 ölçüsünde çalınan parçalarda yapılır. Salon stili Tango da dansçıların dans çizgisine uymaları gerekir.
Orillero Stili Tango Bu stil, Tango kafeleri ve barlarındaki gibi küçük salonlar için daha uygundur. Bu Tango türünde, bay ve bayan çok küçük bir alan içinde dans ederek, birbirleri etrafında çok karmaşık figürler yaparlar. Bu stil, kesinlikle daha içtendir. Orillero stili Tango, dans pistlerinin daha geniş olduğu Buenos Aires in çevre mahallerinde ortaya çıkmıştır.
Orillero Stili Tango Orillero stili Tango birçok açıdan Salon stili Tango ya benzer. Bu stilde de çiftin dik bir vücut duruşu vardır ve tutuş hafifçe yamuk ve V şeklinde, açık veya kapalı olabilir. Dönüşlerde bayan rahat bir şekilde dönebilir ve pivot alırken kalçaları ile üst gövdesi arasında fazla bağımsız harekete ihtiyaç duymaz. Orillero stili Tango kapalı tutuşta yapıldığında, çift dönüşlere yer açmak için tutuşu biraz gevşek bırakırlar.
Orillero Stili Tango Orillero stili Tango nun Salon stili Tango dan farkı, her zaman dans çizgisi kuralına uymayan, neşeli ve çok yer kaplayan figürleri olmasıdır.
Milonguero Stili Tango Milonguero stili Tango da çift, göğüslerini birleştiren bir şekilde üst gövdenin hafifçe öne eğik bir konumda (Arjantinlilerin bu duruşa apilado derler) olduğu ve ayakuçları arasında biraz mesafe olan bir duruşta dans ederler. Tutuş genellikle kapalıdır ve bayanın sol omzunun erkeğin sağ omzuna olan mesafesi, bayanın sağ omzunun erkeğin sol omzuna olan mesafesi ile aynıdır. Bayanın sol kolu erkeğin ensesinden aşağıya sarkar.
Milonguero Stili Tango Bu stilin bazı dansçıları, çiftin birbirine doğru eğilmesi gerektiğini, bu görüşe karşı çıkanlar da her iki dansçının yalnızca göğüs temasını sağlayacak kadar eğilmesi gerektiğini ancak özellikle eğilmemeleri gerektiğini söyler. Her iki dansçının üst gövdeleri sürekli olarak temas halindedir ve dönüşlerde veya ocho larda bu temas bozulmaz; aksi halde eğer bayan kalçalarını üst gövdesinden fazlaca bağımsız hareket ettirmezse ve/veya dönüşlerde ayaklarını fazla pivot ettirmezse, çift sadece yürüyüş ve basit ocho lar yapabilir.
Milonguero Stili Tango Ocho cortado Milonguero stili Tango nun kendine has hareketlerinden biridir çünkü bu figür, çiftin tutuşunu bu stile has ritmik duyarlılıkla birleştirmektedir.
Kulüp Stili Tango Kulüp stili Tango, Salon stili Tango ile Milonguero stili Tango nun duyarlılıklarını birleştirir. Kulüp stili Tango dik bir duruşta ve hafifçe yamuk V şeklinde kapalı tutuşta yapılır. Çift, tutuşunu biraz gevşeterek bayanın dönüşlerini daha kolay gerçekleştirmesini ve pivot alırken kalçaları ile üst gövdesi arasında daha az bağımsız harekete ihtiyaç duymasını sağlar. Kulüp stili Tango nun figürleri arasında ocho cortado ve Milonguero stili Tango da olan ritmik figürler bulunur.
Tango Nuevo (Yeni Tango) Tango Nuevo (Yeni Tango), Tango dansının yapısal bir analizini yaparak daha önce denenmemiş kombinasyonlar ve figürler bulmayı amaçlayan pedagojik bir yaklaşımdır. Tango nun bu stili açık tutuşta, gevşek ve tamamen dik bir konumda yapılır ve dansçıların kendi düşey eksenlerini korumaları çok büyük bir önem taşır. Tango Nuevo taraftarları bazı figürler üzerinde yeni bir yapısal analiz yapılmasının gerektiğini söyleseler de, en belirgin figürlerinden bazıları overturn ocho lar ve dönüşler sırasında yön değişimleridir ki, bunlar da en kolay bir şekilde gevşek tutuşta yapılabilir.
Fantasia (Şov Tango su) Fantasia, Tango gösterilerinde yapılır. Açık tutuşta yapılan Salon, Orillero ve Nuevo stillerinin bir kombinasyonudur ve sosyal tango repertuarında bulunmayan bazı figürler (genellikle baleden alınan) de içerir. Bu balesel unsurlar Salon stili Tango nun doğal bir uzantısıdır, çünkü bu stil baleye benzemektedir.
Canyengue Canyengue, 1920 lerde ve 30 ların başlarında yapılan eski bir stil Tango dur ve şu anda bu stilde faaliyet gösteren dansçıların orijinal kurallara bağlı kalıp kalmadıkları belli değildir. Kapalı ve hafifçe yamuk V şeklinde tutuşta yapılır, dansçılar hareket halindeyken dizleri kırık durumdadır. Bayan cross hareketi yapmaz. Canyengue nin popüler olduğu zamanlarda uzun ve dar elbiseler giyiliyordu.
TEKNİK Açık ve kapalı tutuş Tango Nuevo ve Fantasia dışındaki tüm Tango stilleri kapalı tutuşta yapılabilir. Salon ve Orillero stili Tango dansları açık tutuşta yapılabiliyorsa da, Buenos Aires ve Arjantin in diğer yerlerinde tipik olarak kapalı tutuşta yapılır.
TEKNİK Açık ve kapalı tutuş Milonguero ve Kulüp stili Tango dansları yalnızca kapalı tutuşta yapılır. Milonguero stili Tango da yine tipik olarak kapalı tutuşta yapılır ve bayanın sol omzu ile erkeğin sağ omzu arasındaki mesafe ile bayanın sağ omzu ile erkeğin sol omzu arasındaki mesafe aynıdır. Tango Nuevo kısmında açıklanan bazı figürler, Salon, Orillero ve Kulüp stili Tango da kullanılan hafifçe yamuk, V şeklinde kapalı tutuşta yapılabilir.
TEKNİK Tutuş ve çerçeve Bazılarına göre Milonguero ile diğer stil Tango dansları arasındaki fark, Milonguero stilinde çerçevenin bayanın içinde olması ve diğer stillerde çerçevenin her iki dansçının kollarında olmasıdır. Çerçevenin bayanın içinde veya kollarda olması, geniş ölçüde tutuşun yakınlığı ve yumuşaklığına bağlıdır. Sert ve mesafeli bir tutuşta çerçeve kollardadır. Tutuş daha yakın ve yumuşak oldukça, çerçeve her stil Tango da bayanın vücudunun içine doğru ilerler.
TEKNİK Ric-Tic-Tic Ritmi Ric-Tic-Tic ritmi, Juan D Arienzo, Rodolfo Biagi ve diğer bir çok orkestranın seslendirdiği Tango müziklerindeki öne çıkan ritmik unsurları tanımlamanın bir yoludur. Bazıları ric-tic-tic ritimli müziklerin 2/4 ölçüsünde olduğunu, bu görüşte olmayanlar da üçe karşı iki ölçüsünde olduğunu iddia etmektedir. Bazı orkestralar 2/4 ölçüsünde tango müzikleri çalmıştır and buna syncopated üçe karşı iki ritmini eklemiştir. Diğer orkestralar 4/4 ölçüsünde çaldıkları halde üçe karşı iki ritmini müziklerine eklemişlerdir.
TEKNİK Ric-Tic-Tic Ritmi Tangonun adımları bazen yavaş, yavaş; hızlı, hızlı, yavaş.. şeklinde açıklanır, ancak bu açıklama kesin bir tariften çok doğru ritmi bulmak için bir kılavuz olarak düşünülmelidir. Adımlar şu şekillerde de açıklanabilir: yavaş, yavaş; hızlı, hızlı, hızlı veya bir, iki; bir, iki, üç. Üçe karşı iki dizilerinin iki kere art arda yapılması- ki bu kabaca bir, iki, üç; bir, iki, üç veya hızlı, hızlı, hızlı; hızlı, hızlı, hızlı şeklinde tanımlanabilir- tamamen ritmik olacaktır ve esasında bu müzikte dans etmenin en yaygın biçimlerinden birisidir.