DOĞUSAN BORU SANAYİİ VE TİCARET A.Ş YILI RAPORU

Transkript

1 DOĞUSAN BORU SANAYİİ VE TİCARET A.Ş YILI RAPORU

2 Bu rapor, tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ile tarih ve 4046 sayılı Kanun gereğince düzenlenmiştir.

3 Kuruluşun Adı Merkezi İlgili Kuruluş Sermaye Tavanı (kayıtlı sermaye)* : Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. : Erzincan : Özelleştirme İdaresi Başkanlığı : TL SERMAYE DURUMU Ortaklar Taahhüt Edilen TL Ödenmiş Sermaye TL Ödenmemiş Sermaye TL Pay Oranı % Taahhüt Ödenmiş Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ,09 56,09 Diğer** ,91 43,91 Toplam ,00 100,00 *Şirket 2499 sayılı Kanun Hükümlerine göre kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası Kurulu nun tarih ve 908 sayılı izni ile bu sisteme geçmiştir. ** Tamamı adet olan hisse senetlerinin %43,91 ini teşkil eden adedi ikinci ulusal pazarda işlem görmektedir.

4 Kuruluşun unvanı : Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A. Ş. Merkezi : Erzincan Bağlı olduğu kuruluş : Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Karar organı (Yönetim Kurulu) Karar Görevli bulunduğu süre organındaki Adı ve soyadı Temsil ettiği kuruluş Kuruluştaki görevi veya mesleği unvanı Başlama tarihi Ayrılma tarihi 1-Başkan Adnan TAYLAN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Özelleştirme İ. B. Uzman S.Ahmet EŞMEDERELİ Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Özelleştirme İ. B. Uzman Devam ediyor 2-Üye S.Ahmet EŞMEDERELİ Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Özelleştirme İ. B. Uzman Adnan TAYLAN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Özelleştirme İ. B. Uzman Devam ediyor 3-Üye Z. Tijen SÖZMEZ DAL Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Özelleştirme İ. B. Uzman Özlem ÇÖRTOĞLU Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Özelleştirme İ. B. Avukat Devam ediyor 4-Üye Cemil DOĞAN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Özelleştirme İ. B. Uzman Devam ediyor 5-Üye Mustafa KALELİ Gerçek kişiler İller Bankası İdari İşl. Dai. Başkanı Sıdıka TURHAN Gerçek kişiler ÖİB- Proje Grup Bşk.-Uzman Ebru AKÇAY Gerçek Kişiler Özelleştirme İ. B. Uzman Devam ediyor

5 Denetim Kurulu Sıra Denetçilerin adı ve soyadı Asıl görevleri 1- Hüseyin TÖREN İller Bankası Ankara Bölge Md. Yardımcısı Önder GENÇ ÖİB- Avukat Müzeyyen Ekmekçi ÖİB- Hukuk Müşaviri Görev Süresi Başlama tarihi Ayrılma tarihi Devam ediyor 2- Fadime YILMAZ Özelleştirme İdaresi Başkanlığı-Avukat Hilal ÖZTÜRK ÖİB- Sermaye Piyasaları Dairesi Bşk.-Uzman Elif Burcu CAN ÖİB- Uzman Devam ediyor

6 KISALTMALAR A.Ş.: Anonim Şirketi ABD: Amerika Birleşik Devletleri Ad.: Adet ÇATIDER: Çatı Sanayici ve İş Adamları Derneği DIN: Deutsche Industrie Norm (Alman Endüstri Standardı) GSMH: Gayri Safi Milli Hasıla GSYİH: Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ICR: International Certification Registrar Ltd. ISO: Uluslararası Standartlar Örgütü (International Organization for Standardization) İMKB: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı KDV: Katma Değer Vergisi Kgf: Kilogram kuvet KİK: Kamu İhale Kurumu Kr.: Kuruş Ltd.: Limited MDV: Maddi Duran Varlıklar ÖİB: Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖYK: Özelleştirme Yüksek Kurulu Paz.: Pazarlama San.: Sanayi SPK: Sermaye Piyasası Kurulu SSK: Sosyal Sigortalar Kurumu Şti.: Şirketi TBMM KİT Komisyonu: Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu Tic.: Ticaret TİS: Toplu İş Sözleşmesi TL: Türk Lirası TOBB: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği TOKİ: Toplu Konut İdaresi TPE: Türk Patent Enstitüsü TSE: Türk Standartları Enstitüsü TSEK belgesi: Türk Standartları Enstitüsü Kalite Uygunluk Belgesi TTK: Türk Ticaret Kanunu VUK: Vergi Usul Kanunu YDK: Yüksek Denetleme Kurulu YPK: Yüksek Planlama Kurulu

7 İÇİNDEKİLER I. TOPLU BAKIŞ... I II. İDARİ BÜNYE... 1 A- Mevzuat... 1 B- Teşkilat... 4 C- Personel durumu... 7 III. MALİ BÜNYE A- Mali durum B- Mali sonuçlar IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI A-İşletme bütçesinin genel durumu.. 19 B- Giderler C- Tedarik işleri D- Üretim ve maliyetler E- Pazarlama F- Sigorta işleri G- İşletme sonuçları H-İştirakler I-Kalkınma planı ve yıllık programlar V. BİLANÇO Aktif Pasif VI. GELİR TABLOSU VII. EKLER... 70

8 I. TOPLU BAKIŞ A- Kuruluşun tarihçesi, Türkiye ekonomisindeki yeri ve gelişimi: Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret Anonim Şirketi 1974 yılında yurt dışında çalışan 180 işçi tarafından Lira sermaye ile kurulmuştur. Modern inşaat teknolojisinin gelişmesi ölçüsünde ve amaçlarına uygun olarak her türlü yalıtım malzemeleri, prefabrike ve her türlü çatı gereçleri kısaca inşaata gerekli bütün yapı gereçlerinin imal edilmesi ve ticaretinin yapılması amacıyla kurulduktan sonra; yurtiçi gerçek kişi ortaklar, mahalli idareler, İller Bankası ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası nın iştirakleri sonucunda, çok ortaklı halka açık Anonim Şirket olmuştur. Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu'na kayıtlı olup, hisseleri 1987 yılından beri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmektedir. Şirket, kurulup üretime başladığı yıllardan itibaren genel olarak içme suyu ve kanalizasyon alt yapısının inşasında kullanılan asbest elyaflı çimento boru üretimi yapmaktayken, 2000 li yılların başından itibaren söz konusu ürüne olan talep daralması neticesinde, portlant çimento, doğal perlit agrega, demir oksit boya ve su ilavesi ile imal edilen çimento esaslı perlitli beton kiremit ve yardımcı elemanları yanında perlit yer karoları ile ilgili üretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Dünyada 1940 lı yıllardan beri yapı malzemesi olarak kullanılmakta olan perlitin Türkiye de kullanımı 1980 li yıllara tekabül etmektedir. Hammaddesinde kum yerine perlit kullanılan beton kiremit üretimi ilk kez 1992 yılında Doğusan tarafından gerçekleştirilmiştir. Perlit, bileşiminde %75 oranında silisyum bulunan volkanik camsı dokuda bir malzeme olup, dünya perlit rezervlerinin %60 ı Türkiye dedir. Şirket 2499 sayılı Kanun Hükümlerine göre kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası Kurulu nun tarih ve 908 sayılı izni ile bu sisteme geçmiştir yılı itibariyle herhangi bir ana sözleşme değişikliği yapılmamıştır tarihinde yapılan olağanüstü genel kurulda Doğuser Yapı Gereçleri Sanayii ve Ticaret A.Ş. nin, TTK nın 451 ve 452 inci maddeleri gereğince ortaklık devralma yoluyla Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. bünyesinde birleşmesine karar verilmiş ve SPK nın seri X No: 31 sayılı Birleşme İşlemlerine İlişkin Esaslar Tebliği gereğince yapılan işlemler ve diğer ilgili mercilerdeki yasal prosedürün tamamlanması sonucunda alınan karar aynı gün Ticaret Siciline tescil edilmiş ve yayınlanmıştır. Yönetim Kurulu tarihli toplantısının 4/3 sayılı oturumunda; kayıtlı sermaye tavanının 10 milyon TL den, 25 milyon TL ye yükseltilmesine ve bu amaçla şirket ana sözleşmesinin 7 nci maddesinin tadil edilerek geçici madde eklenmesine karar vermiştir. Kayıtlı sermaye tavanının 10 milyon TL den, 25 milyon TL ye yükseltilmesi hususu, Sermaye Piyasası Kurulu nun tarih sayılı yazısı ile uygun görülmüştür. Sermaye tavanı 25 milyon TL olan Şirket in taahhüt

9 ettiği sermaye 11.2 milyon TL olup tamamı ödenmişken, tarihinde 15.8 milyon TL ye çıkarılarak tescil edilmiş ve keyfiyet tarih 411 sayılı Ticaret Sicili gazetesinde ilan edilmiştir. Artırılan sermayenin tamamı 2008 yılında ödenmiştir. Bundan sonra Şirket Yönetim Kurulu nun tarih ve 2010/06-01 nolu kararı ile Şirket sermayesinin bin TL den bin TL ye artırılması konusunda başlatılan sermaye artırımı işlemleri, artırılan bin TL nominal değerli hisse senetlerinin bedellerinin nakden ve tamamen ödenmesi suretiyle satılarak tamamlanmıştır. Şirket, ürünleri için tarihinde TSEK belgesi almıştır, Belge, tarihi itibariyle TS EN 490/Nisan 1998 Beton Çatı Kiremitleri ve Özel Parçaları-Özellikler standardına sahip TSE belgesine dönüştürülmüştür. Şirket tarihinde TSE-EN-ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi belgesi almıştır. Ayrıca, tarihinde özel vekil firma aracılığı ile patent başvurusu yapılmış ancak Türk Patent Enstitüsü tarafından tarihinde reddedilmiştir. Şirketin hissedarları 1 Tüzel kişi ve yurt dışında çalışan işçiler ile yurt içi ortaklar olmak üzere tamamı İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında kota edilmiş ve işlem gören hisselere göre yaklaşık hissedardan oluşmaktadır. Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2007/49 sayılı kararı ile Şirketin İller Bankası Genel Müdürlüğüne ait hisseleri Özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Böylece Şirket Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlı ve 4046 sayılı kanun hükümlerine tabi hale gelmiştir. Kuruluşun çatı kaplama sektörü içinde çimento esaslı beton kiremit sektöründe faaliyetlerini yürütmektedir. Resmi istatistikler olmamasına rağmen Türkiye nin dünya pazarındaki payının çatı kaplama ürünleri bazında %1,5, çatı strüktürü ve kaplamaları ile çatı yapımı bir bütün olarak ele alındığında %3 dolayında olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye de çatı kaplama malzemeleri toplam üretim kapasitesinin 250 milyon, pazar büyüklüğünün ise 100 milyon m2 alan ve 3 milyar TL yi bulduğu tahmin edilmektedir. Pazar payının % 36 sı bitüm esaslı, %29 u metal esaslı,% 24 ü kil esaslı, %7 si plastik esaslı,% 4 ü çimento esaslı çatı kaplama malzemelerinden oluşmaktadır. Çimento ve kil esaslı kiremit 2003 yılında Pazar payının yaklaşık yarısını oluştururken (çimento %10 + kil %40),bu oranın giderek azaldığı görülmektedir. Çimento esaslı beton kiremit üreticilerinin yıllık üretim kapasitesi 35 milyon adet iken şirketin teorik kapasitesi 12,7 milyon, gerçek kapasitesi ise 8 milyon adettir. Şirketin son beş yıllık çalışmalarına ilişkin toplu bilgiler aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.

10 Toplu bilgiler Ölçü Son iki yıl farkı Artış veya azalış % Sermaye Bin TL Ödenmiş sermaye Bin TL Öz kaynaklar Bin TL (1.206) (5) Yabancı kaynaklar Bin TL (300) (20) Finansman giderleri Bin TL Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL (11) - Maddi duran varlıklar birikmiş amortismanı Bin TL Yatırımlar için yapılan nakit ödemeler Bin TL Yatırımlar gerçekleşme oranı (Nakdi) % İştiraklere ödenen sermaye Bin TL İştirakler temettü geliri Bin TL Tüm alım tutarı Bin TL (526) (44) Başlıca (mal ve hizmet) üretim miktarı : Kiremit, karo ve eklentileri Bin adet (1.358) (53) Tüm üretim tutarı (Üretim maliyeti) Bin TL (723) (46) Üretim kapasitesi: Kiremit Fabrikası Bin adet/yıl Kapasiteden yararlanma oranı: Kiremit % (11) (55) Net satış tutarı Bin TL (23) (2) Stoklar : İlk madde ve malzeme Bin TL Yarı mamul Bin TL Mamul Bin TL (35) (2) Ticari mallar Bin TL (2) (13) Diğer stoklar Bin TL (12) (19) İşçi (Ortalama) Adet (5) (19) Cari yıla ilişkin : İşçiler için yapılan giderler Bin TL İşçi başına aylık ortalama gider TL Personel için yapılan tüm giderler Bin TL Dönem karına ilişkin vergi ve diğ.yas.yük. Tahakkuk eden vergiler Bin TL GSYİH ya katkı (üretici fiyatlarıyla) Bin TL 947 (561) (426) (43) GSYİH ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL (350) (34) GSMH ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL (350) (34) Faaliyet karlılığı % Mali karlılık % Zararlılık (Özkaynaklar yönünden) % Faaliyet karı veya zararı Bin TL (188) (815) (815) (401) (847) (446) 111 Dönem zararı Bin TL (1.295) (1.138) (1.219) (1.264) (1.207) 57 (5) Bilanço zararı Bin TL (3.814) (4.952) (6.171) (7.435) (8.642) (1.207) 16

11 Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş yurt dışında çalışan 180 işçi tarafından 940 bin lira sermaye ile halka açık anonim şirket olarak 1974 yılında kurulmuştur. Değişik tarihlerde şirkete, Erzincan İl Özel İdaresi, Erzincan Belediyesi, Erzincan Ticaret Odası, İller Bankası ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası iştirak etmiş, zaman içinde İller Bankası ve Gerçek kişiler dışındaki kamu kurumlarına ait hisselerin Borsa da satılması suretiyle ortaklıkları sona ermiştir. İller Bankası nin hisseleri ise Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devredilerek, Şirketin özelleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih 2007/49 sayılı ve tarih 2008/48 sayılı kararları ile özelleştirme kapsam ve programına alınan %56,09 oranındaki hissesinin satışı için açılan ihaleye verilen teklifler den sonuncusu da Temmuz 2012 tarihinde teminatlarını yakarak ihaleden çekilmişlerdir. Şirkette çalışan personel sayısı yetersiz ve bazı birimler ise tamamen boştur. Şirket özelleştirme sürecinde olduğundan mevcut personel boşluğunun giderilmesi hususunda bir çaba gözlenmemiştir Şirketin faaliyet gösterdiği sektördeki rekabet karşısında özellikle iş hacmi ve pazarlama ağındaki sorunların mevcut yapılanma ile işlerin yürütülebilirliğinin mümkün olmadığı; şirket yönetici personel kadrolarının, şirket yönetim kuruluna, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na, Sermaye Piyasası Kuruluna, İMKB ye ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlara evrak üretimi ve sevk işlemleri ile uğraşan ve istatistiki veriler düzenleyen birimlere dönüştüğü ve bu durumda Şirketin ana faaliyet konusu işlerinin ikinci planda kaldığı görülmektedir. Ayrıca şirketin özelleştirme kapsam ve programına alınmasından itibaren işten ayrılan veya emekli olan personelin yerine herhangi bir personel alımı yapılmadığı için üretim faaliyetinin sürdürülmesi çok zorlaşmış, neredeyse imkansız hale gelmiştir. Geçici olarak bir elemana birden fazla görev verilerek veya fazla mesai yaptırılmak suretiyle sürdürülmeye çalışılan üretim faaliyetlerinde, üretim aksamaları, işçilerin dikkat dağınıklığı, iş kazaları ve verim düşmesi doğabilecektir. Personel hizmet alımına ilişkin şirketin tarih 127 sayılı yazısı ile bu sorunlar Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na iletilmiş, gerekli olan personel ihtiyacının giderilmesi için talepte bulunulmuştur. Fakat (Nisan 2012) tarihi itibariyle Özelleştirme İdaresi tarafından herhangi bir cevap verilmemiştir. Şirketin piyasada rekabet edecek düzeyde yeniden yapılandırılmasına yönelik olarak, işletmenin temel faaliyetlerinin etkin ve verimli bir şekilde sürdürülebilmesi ve kâra geçilebilmesi için, başta personel ve idari işler, ticaret ve satış, özel güvenlik ve

12 üretim birimleri olmak üzere tüm birimlerin görev yetki ve sorumluluk kriterleri doğrultusunda personel yapısı bakımından güçlendirilmesi zorunludur. Şirkete herhangi bir getirisi olmayan ve gerçek değerinin kayıtlı değerinden düşük olduğu görülen iştirak hisselerinin elden çıkarılması ile yapılmakta olan yatırım hesaplarında izlenen montajı yapılmamış makine ve cihazların gelecekte üretim sürecine dahil edilmek suretiyle değerlendirilebilmesi için pazarlama çalışmalarına hız ve etkinlik kazandırılarak Şirketin kendi kaynaklarıyla ilerleyebilir hale getirilmesi gerekmektedir. Şirketin zararlılıktan kurtulabilmesi için; etkin bir pazarlama politikası oluşturulması, ürün tanıtımına ağırlık verilmesi ve mevcut pazar dışında yeni pazarlar bulunması ile sektördeki pazar payını artırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Hareket görmeyen ve üretim programlarına göre yakın gelecekte kullanma imkanı olmayan malzemelerin, atıl boru tesis ve elemanlarının bir komisyon marifetiyle belirlenmesi ve değerlendirilmesi, açık sahada dış hava şartlarında özellikle ahşap palet ve plastik ambalajlarının kullanılmaz hale gelmesini önlenmesi açısından stok malzemelerin durumlarının iyileştirilmesi konusunda tedbirler alınmalıdır. Çoğu açık stok sahasında bekleyen karo mamullerin, özellikle paketlenmesinde kullanılan ahşap palet ve streç malzemenin zarar görerek, yeniden işçilik ve malzeme kullanımına sebep olunmaması için bir an önce satışının sağlanması yönünde etkin pazarlama çalışmaları yapılması, açık stok sahası yerine kapalı mahallerde depolanmalıdır. Şirket, pazarlama biriminin olmaması, personel yetersizliği, finansman sıkıntısı, pazara uzaklık nedeni ile nakliye giderlerinin yüksekliği gibi çeşitli sebeplerle ürettiği ürünleri mevcut şartlar altında kendi imkanları ile pazarlama imkanı bulunmadığından; yetkili satış sözleşmesi imzaladığı firmalara bağımlı kalmaktadır. 81 ilde yeni bayilikler oluşturma çalışmaları hızla yapılması gerekmektedir. Bu gibi eksikliklerin tamamlanmasıyla birlikte piyasada marka ve kalite olma özelliğini taşıyan ürünlerin satışlarının artırılması mümkün olabilecektir. B-Öneriler: Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş nin 2011 yılındaki çalışmaları üzerine Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonucunda getirilen öneriler aşağıdadır. 1-Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih 2007/49 sayılı ve tarih 2008/48 sayılı kararları ile özelleştirme kapsam ve programına alınan %56,09 oranındaki hissesinin bir an önce özelleştirilmesi hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdindeki girişimlerin sürdürülmesi, (Sayfa; 3 ) 2-Şirketin zararlılıktan kurtulabilmesi için;

13 -Personel ve idari işler, ticaret ve satış, özel güvenlik ve üretim birimleri olmak üzere tüm birimlerin görev yetki ve sorumluluk kriterleri doğrultusunda personel yapısı bakımından güçlendirilmesi hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdinde girişimlerin sürdürülmesi, -Etkin bir pazarlama politikası oluşturulması, -Ürün tanıtımına ağırlık verilmesi ve mevcut pazar dışında yeni pazarlar bulunması ile sektördeki pazar payını artırmaya yönelik çalışmalar yapılması, -Bayilik sisteminin etkinleştirilmesine yönelik tedbirlerin alınması, -Kapasite kullanım oranı ve verimliliğin artırılarak maliyetlerin düşürülmesi, (Sayfa; 6, 18 ) 3-Hareket görmeyen ve üretim programlarına göre yakın gelecekte kullanma imkanı olmayan malzemelerin, atıl boru tesis ve elemanlarının bir komisyon marifetiyle belirlenerek değerlendirilmesi ile açık sahada dış hava şartlarında özellikle ahşap palet ve plastik ambalajlarının kullanılmaz hale gelmesinin önlenmesi açısından, stok malzemelerin durumlarının muhafazası konusunda tedbirler alınması, (Sayfa;25,33 ) 4 Raporun ilgili bölümlerinde yer alan ve rapor ekinde (Ek:10) listesi verilen diğer öneri ve tavsiyelerinde yerine getirilmesi. Sonuç: Doğusan Boru Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi nin tarihinde kendi Genel Kurulu nda kabul edilen 2011 yılı bilançosu ve Türk Lirası dönem zararı ile kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur.

14 A - Mevzuat: II. İDARİ BÜNYE Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. (Doğusan A.Ş.) yurt dışında çalışan 180 işçi tarafından 940 bin lira sermaye ile halka açık anonim şirket olarak kurulmuştur. Erzincan Ticaret Siciline tescili tarihinde yapılmış, şirket ana sözleşmesi, tarih ve 5148 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde yayımlanmıştır yılları arasında gerçek kişi ortak sayısı 3500 e ulaşmıştır. Değişik tarihlerde şirkete, Erzincan İl Özel İdaresi, Erzincan Belediyesi, Erzincan Ticaret Odası, İller Bankası ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası iştirak etmiş, zaman içinde İller Bankası ve Gerçek kişiler dışındaki kamu kurumlarına ait hisselerin Borsa da satılması suretiyle ortaklıkları sona ermiştir. İller Bankası; 1974 yılında şirkete %30 oranında iştirak etmiş olup, sermaye arttırımlarında, kullanılmayan diğer rüçhan haklarını da kullanarak, 2007 yılında hisse oranını %56,09 seviyesine yükseltmiş, dolayısıyla şirket İller Bankası nın bir iştiraki olmuştur. Sermayesinin %50 den fazlası kamuya ait olduğundan 3346 ve 6085 sayılı kanunlara göre TBMM ve Sayıştay denetimine girmiştir. Sermaye Piyasası Kurulu nun tarih ve 147 sayılı kararı ile Şirketin, Kayıtlı Sermaye Sistemine geçmesine izin verilmiş olup, tarihi itibariyle 25 milyon TL kayıtlı sermayesi, 20 milyon TL ödenmiş sermayesi bulunmaktadır. Doğusan ın hisseleri 1987 yılında İMKB Ulusal Pazarında, 1999 yılında Gözaltı Pazarında, 2005 yılında da tekrar İkinci Ulusal Pazarda işlem görmeye başlamıştır ve devam etmektedir. TBMM KİT Komisyonunun tarihli toplantısında; şirketin sürekli zarar eder bir durumda olması nedeniyle, istihdam yapısı bozulmadan üretim faaliyetini sürdürmesi ve bölge ekonomisine katkı yapmaya devam etmesi kaydıyla, mevcut pay sahiplerinin hakları da gözetilerek, özelleştirme kapsam ve programına alınmasının Özelleştirme Yüksek Kurulu na tavsiye edilmesi yönünde bir karar alınmıştır. TBMM KİT Komisyonu nun tavsiye kararı doğrultusunda, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun (ÖYK) tarih ve 2007/49 sayılı kararında; 1-İller Bankası Genel Müdürlüğü nün Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. deki %56,09 oranındaki hissesinin özelleştirme kapsam ve programına alınması, 2- Söz konusu hisselerin satış yöntemi ile özelleştirilmesi, 3- Özelleştirme işlemlerinin bir yıl içinde tamamlanması

15 kabul edilmiştir sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun 17/B maddesi çerçevesinde, İller Bankası Genel Müdürlüğüne ait %56,09 oranındaki hisse oranı, %50 nin üstünde olması nedeniyle, Doğusan A.Ş, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na bağlanmıştır. Özelleştirme kapsam ve programına alınan kamu hisseleri dışındaki şirket hisseleri, İMKB de işlem görmekte olduğundan; özelleştirme çalışmaları çerçevesinde, Şirketin ana sözleşmesinin 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkındaki Kanun a uygun hale getirilmesini teminen, yeniden düzenlenen bazı maddeleri, Sermaye Piyasası Kurulu nun tarih ve sayılı yazısı ile Şirket Genel Kurulu nda görüşülerek karara bağlanması uygun görülmüştür sayılı Kanunun 20/A maddesine istinaden, Şirket ana sözleşmesinde yapılan değişiklikler tarihli ÖİB oluru ile ana sözleşme değişikliklerinin onaylanmasını ve görüşülerek karara bağlanmasını teminen yapılacak ilk genel kurul toplantısı gündemine alınarak Şirkete bildirilmesine karar verilmiştir. Şirketin tarihli 33 üncü Olağan Genel Kurul toplantısında; Sermaye Piyasası Kurulu görüşleri doğrultusunda ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü nün tarih ve 1349 sayılı ön izinlerine istinaden hazırlanan ana sözleşme değişikliği kabul edilmiştir. İller Bankası nın %56,09 oranındaki hisselerini devralan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) Doğusan a yazdığı tarih, sayılı yazıda, anılan hisselerin Blok Satış yöntemi ve Pazarlık Usulü uygulanmak suretiyle 4046 Sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirilmesine ilişkin ihale ilanlarının tarihinden itibaren basın yayın organlarında yayınlanacağını, bu hususun Sermaye Piyasası Kurulu nun Seri:VII, No.39 sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlşkin Esaslar tebliği uyarınca İstanbul Menkul Kıymetler borsası Başkanlığı ile SPK ya da bildirilmiştir. Özelleştirme ile ilgili süre, enson ÖİB ca tarihine kadar uzatılmıştır. Ancak yapılan ihale daha sonra gerçekleşmiştir tarihinde yapılan özelleştirme ihalesinde 6 firma teklif vermiş olup, denetim tarihi (Nisan 2012) itibariyle ilk üç firma teminatlarını yakarak alımdan vaz geçmiş, dördüncü firma ise 8 Mayıs 2012 tarihine kadar ek süre telep etmiş olup, henüz nihai kararını bildirmemiştir. Özelleştirme kapsam ve programında bulunan Şirketin, mevcut şartlarda karlılık ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde işletme faaliyetlerini sürdürmesini teminen yeniden yapılandırılması mümkün olmadığı taktirde; bir an önce özelleştirilerek ülke ekonomisine kazandırılması gerekmektedir. Bu nedenle;

16 Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih 2007/49 sayılı ve tarih 2008/48 sayılı kararları ile özelleştirme kapsam ve programına alınan %56,09 oranındaki hissesinin bir an önce özelleştirilmesi hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdindeki girişimlerin sürdürülmesi önerilir. Şirket, faaliyetlerini ana sözleşmesi doğrultusunda özel hukuk hükümlerine göre sürdürmektedir.şirket halka açık olduğundan Sermaye Piyasası Kanununa tabi olup, aynı zamanda, hisseleri İMKB da alınıp satılmaktadır. Ana sözleşmesinde mevcut olmayan hükümler hakkında ise Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve 4046 sayılı Kanun Hükümleri uygulanmaktadır. Doğusan A.Ş. de çalışan personelin tamamı işçi statüsündedir. İşçilerin özlük ve sosyal hakları; 4857 sayılı İş Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, bunların ek ve değişiklikleri ile bu kanunlara göre düzenlenen tüzük, yönetmelik ve toplu iş sözleşmeleri hükümleri çerçevesinde yürütülmektedir. Şirketin; Personel, Mal ve Hizmet Alımları, Harcırah, Kasa İşlemleri, Sabit Kıymet, Yangın Afet, Muhasebe, Ambar ve İşçi Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili yönetmelikleri bulunmaktadır ve 1988 yıllarında yürürlüğe girmiş olan bu yönetmelikler, güncelliğini yitirmiş, Şirket in yeni faaliyet, üretim, piyasa payı ve pazar arayışlarına yanıt veremez olmuştur. Ayrıca, 2002 yılından itibaren Şirket sermayesindeki kamu payının %50 nin üstüne çıkması ile kamu hukukuna tabi olması sonucunda yönetmeliklerin yenilenmesi ihtiyacı daha da belirginleşmiştir. Yönetim Kurulu nun tarih, 2009/5/03 sayılı kararıyla Satınalma ve İhale Yönetmeliği başta olmak üzere yönetmeliklerin güncelleştirilmesine başlanılmış olup yönetmeliklerle ilgili son durum aşağıda özetlenmiştir. Mal ve Hizmet Alımları Hakkında Yönetmelik; güncellenmiş, uyulamaya konulması için, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın onayı beklenmektedir. Personel Yönetmeliği; güncellenmiş ve Devlet Personel Dairesi Başkanlığına gönderilmiş olup, uygun görüş beklenmektedir. Harcırah yönetmeliğinde herhangi bir değişiklik ihtiyacı olmadığından mevcut yönetmelik uygulanmaya devam edilmektedir. Diğer adı geçen yönetmeliklerin güncellenmesi hususunda yapılan çalışmalar sürdürülmektedir. Özelleştirme süreci ile Şirket in hukuki ve mali yapısı dikkate alınarak, 1986 ve 1988 yıllarında yürürlüğe giren ve güncelliğini kaybeden yönetmelikler üzerinde

17 başlatılan güncelleştirme çalışmalarının sonuçlandırılması hususunda gerekli çabanın yoğunlaştırılması önerilir. B - Teşkilat: 1-Teşkilatın yapısı: Ana Sözleşmesine göre Şirketin teşkilat yapısı; karar organı olarak Genel Kurul ve Yönetim Kurulu, yürütme organı olarak da Genel Müdür ve bağlı alt birimlerden oluşmaktadır. Yürürlükte olan teşkilat şemasında belirtilmiş olan birimlerde çalışan personel sayısı yetersiz ve bazı birimler ise tamamen boştur. Şirket özelleştirme sürecinde olduğundan mevcut personel boşluğunun giderilmesi hususunda bir çaba gözlenmemiştir. Dolayısıyla teşkilat şeması fiili durumu yansıtmamaktadır. Şirketin mevcut durumu yansıtan bir teşkilat şeması düzenleyerek görev yetki ve sorumluluklarında bu şema paralelinde yeniden belirlemesi önerilir. Teşkilat şeması raporun ekleri arasında (Ek:1) yer almaktadır. 2-Genel kurul ve denetçiler: Şirketin Genel Kurulu; ana sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu nun ilgili hükümlerine göre, yılda bir defa toplanmakta, Şirket in yıllık genel işlemleri ve hesapları incelenerek gerekli kararlar alınmaktadır. Olağanüstü Genel Kurul gerektiği takdirde her zaman toplanabilmektedir. Genel Kurul, Şirketin en yetkili karar organıdır. Şirketin olağan genel kuruluna, Özelleştirme İdaresi Başkanlığını temsilen bir kişi dışında, diğer ortaklar katılmamakta ve kararlar bir temsilcinin oyu ile alınmaktadır yılı Olağan Genel Kurulu, tarihide yapılmıştır. 3-Karar organı: Şirketin politikasını saptama yetki ve sorumluluğu yönetim kurulundadır sayılı Kanuna uyum sağlanması için ana sözleşmede yapılan değişiklikle, 2007 yılı Şirket Olağan Genel Kurulunda, Yönetim Kurulu üye sayısı 3 üyeden 5 üyeye, denetim kurulu üye sayısı ise 1 üyeden 2 üyeye çıkartılmıştır. Ayrıca, Yönetim ve Denetim Kurulu üyelerinin görev süresi de 2 yıldan 1 yıla indirilmiştir. Şirketin Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleri, Genel Kurulca, diğer bir ifadeyle ÖİB belirlenen bir temsilci tarafından seçilmektedir.

18 Yönetim Kurulu, 2011 yılı içinde çeşitli konularda 23 adet toplantı yaparak toplam 32 karar almıştır. Özelleştirme kapsam ve programında olan Şirketin, yönetim ve denetim kurulu üye sayısının, Şirketin yapısı dikkate alınarak azaltılması önerilir. Yönetim ve denetim kurulunda görev alanlar, raporun giriş kısmındaki çizelgede gösterilmiştir. 4-Yürütme organı: Yönetim kurulunun tarih ve 2010/01/01 sayılı kararıyla yeniden düzenlenen teşkilat şemasına göre şirketin yürütme organı, yönetim kurulu tarafından atanan bir genel müdür, iki genel müdür yardımcısı ile yeteri kadar birim müdürü ve alt kadrolarından oluşmaktadır. Yönetim Kurulunun tarih ve 09/02 sayılı kararıyla genel müdürün görevine son verildiğinden, Sayıştay denetiminin sürdüğü tarihte (Nisan 2012) şirkette idari genel müdür yardımcısı, aynı yönetim kurulu kararı ile genel müdürlük görevini de vekaleten yürütmektedir. Teşkilat şemasında ifadesini bulan kadrolardan; yönetici pozisyonunda bulanan genel müdür, teknik genel müdür yardımcısı, personel müdürü, ticaret müdürü, muhasebe müdürü, teknik müdür kadroları boş bulunmakta, daha alt kadrolarda çalışan personel sayısının ise yetersiz kaldığı gözlenmiştir. Şirketin faaliyet gösterdiği sektördeki rekabet karşısında özellikle iş hacmi ve pazarlama ağındaki sorunların mevcut yapılanma ile işlerin yürütülebilirliğinin mümkün olmadığı; şirket yönetici personel kadrolarının, şirket yönetim kuruluna, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na, Sermaye Piyasası Kuruluna, İMKB ye ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlara evrak üretimi ve sevk işlemleri ile uğraşan ve istatistiki veriler düzenleyen birimlere dönüştüğü ve bu durumda Şirketin ana faaliyet konusu işlerinin ikinci planda kaldığı görülmektedir. Ayrıca 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine dair kanun ve uygulanmasına ilişkin yönetmelik gereğince fabrikanın güvenliğinin, şirket içinde özel güvenlik birimi oluşturmak veya dışarıdan özel güvenlik teşkilatı hizmeti veren bir firmadan hizmet alımı yapmak suretiyle sağlanması gerekmektedir. Yönetmeliğin 7 nci maddesinde Kanun kapsamında özel güvenlik, kişiler tarafından özel güvenlik görevlisi istihdam edilerek; kurum veya kuruluş bünyesinde özel güvenlik birimi kurularak veya özel güvenlik şirketlerinden hizmet satın alınmak suretiyle sağlanabilir. Özel güvenlik hizmetinin ne şekilde sağlanacağı kişi veya kuruluşlar tarafından belirlenir derken, 8 inci maddesinde Kişi ve kuruluşlar, özel güvenlik izni için valiliğe yapacakları başvuruda özel güvenlik hizmetinin konusunu,

19 özel güvenlik hizmetinin ne şekilde yerine getirileceğini, hizmetin azami olarak kaç personel eliyle yürütüleceğini, ihtiyaç duyulacak silah ve teçhizatın miktar ve niteliğini belirtir denilmektedir. Şirketin özelleştirme kapsam ve programına alındığı tarihinden sonra şirket nizamiyesinde güvenlik görevini yürüten geçici statüdeki personelin işten ayrılması ve 4046 sayılı yasa gereğince kamu kurum kuruluşlarına gönderilmesi sonucunda, şirketin güvenlik işleri, kiremit fabrikası ünitesinden elemanların nizamiyede geçici görevlendirilmesi vasıtasıyla yürütülmüştür. Ancak bu elemanlar olması gereken özel güvenlik sertifikası ve özel güvenlikçi özeliklerine sahip olmayan elemanlardır. Şirkette herhangi bir güvenlik problemi yaşanması durumunda ilgili kanun ve yönetmeliklere göre işlemler yapılmadığı için şirketin tüzel kişiliği ve yetkilileri bir takım cezai müeyyidelerle karşılaşabilecektir. Ayrıca şirketin özelleştirme kapsam ve programına alınmasından itibaren işten ayrılan veya emekli olan personelin yerine herhangi bir personel alımı yapılmadığı için üretim faaliyetinin sürdürülmesi çok zorlaşmış, neredeyse imkansız hale gelmiştir. Geçici olarak bir elemana birden fazla görev verilerek veya fazla mesai yaptırılmak suretiyle sürdürülmeye çalışılan üretim faaliyetlerinde, üretim aksamaları, işçilerin dikkat dağınıklığı, iş kazaları ve verim düşmesi doğabilecektir. Personel hizmet alımına ilişkin şirketin tarih 127 sayılı yazısı ile bu sorunlar Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na iletilmiş, gerekli olan personel ihtiyacının giderilmesi için talepte bulunulmuştur. Fakat denetim tarihi (Nisan 2012) itibariyle Özelleştirme İdaresi tarafından herhangi bir cevap verilmemiştir. Şirketin piyasada rekabet edecek düzeyde yeniden yapılandırılmasına yönelik olarak, işletmenin temel faaliyetlerinin etkin ve verimli bir şekilde sürdürülebilmesi ve kâra geçilebilmesi için, başta personel ve idari işler, ticaret ve satış, özel güvenlik ve üretim birimleri olmak üzere tüm birimlerin görev yetki ve sorumluluk kriterleri doğrultusunda personel yapısı bakımından güçlendirilmesi hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdinde girişimlerin sürdürülmesi önerilir. Raporun ilgili bölümlerinde yer almayan servislerin çalışmalarına aşağıda kısaca değinilmiştir. 5-Servisler : Şirketin muhasebe müdürlüğü, ticaret müdürlüğü, personel ve idari işler müdürlüğü ve işletme müdürlüğü kadrolarının tamamı boş durumdadır. Denetim tarihi (Nisan 2012) itibariyle işletme mühendisi kadrosunda görev yapan iki kişi, şef kadrosunda görev yapan iki kişi olmak üzere toplam dört personel, Şirket in personel, ticaret, muhasebe üretim ve sair idari işlemlerine ilişkin tüm faaliyetlerini yürütmektedir.

20 Şirketin hukuk müşavirliği bulunmamaktadır. Şirket lehinde ve aleyhinde açılmış olan davaları takip etmek ve şirketi savunmak üzere, Erzincan Barosuna kayıtlı. Bir avukat ile Avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden tarihli bir sözleşme imzalanmıştır tarihi itibariyle; şirket taracfından açılmış ve halen devam eden üç alacak davasının parasal tutarı lira, şirket tarafındtan yürütülen 23 icra takibinin parasal tutarı ise liradır. Şirket aleyhine açılmış ve halen devam eden 29 davanın parasal tutarı lira, bir davanın ise ABD Dolarıdır. C - Personel durumu : 1 - Personel kadroları ve personele ilişkin işlemler: Şirketin 2012 yılı personel kadroları ile yılsonu ve ortalama çalışan kişi sayıları aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir Norm Çalışan personel Program Çalışan personel Personel Ortalam a Yıl sonu Kadro Kadro Ortalama Yıl sonu Kişi Kişi Sayı Sayı Kişi Kişi C-İşçiler 1.Sürekli işçiler - Kapsamdışı Kapsamiçi Geçici işçiler 0 0 Toplam (C) Yüklenici işçileri Şirket te istihdam edilen personelin tamamı 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında işçi statüsündedir. Şirkette 2012 yıl sonu itibariyle, 16 kiş toplu iş sözleşmesi çerçevesinde kapsamiçi, 5 kişi kapsamdışı olmak üzere tamamı işçi statüsünde toplam 21 personel çalışmaktadır. Yıl sonu mevcudu 21 işçinin; 7 adedi esas üretim yeri olan kiremit, dış yer ve duvar karoları fabrikasında, 8 adedi yardımcı işletmelerde, 5 adedi Genel Müdürlük idari servislerinde ve 1 adedi de idari servislerde görevlendirilmiş bulunmaktadır. Şirket personelinin servislere dağılımı, rapor ekleri arasındadır. (Ek:2)

21 Şirketin 2011 yılında dört personeli emekli olmuş, 2012 yılına 21 personel devretmiştir. Şirkette 2011 yılında ortalama olarak çalışan personel sayısı da 21 kişi olup; söz konusu personelin 5 i kapsam dışı, 20 si ise kapsam içidir. İşçi personelin yıl içerisindeki hareketi, rapor ekleri arasında (Ek:3) gösterilmiştir. 2-Personele yapılan harcamalar: Şirkette 2011 yılında personele yapılan harcamalar, işletme bütçesi ve önceki yıl değerleri ile mukayeseli olarak aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.

22 Personele yapılan harcamalar Toplam Harcama Bin TL Harcanan Kişi başına ayda düşen TL Ödeneğin son durumu Bin TL Esas ücretler Bin TL Ek ödemeler Bin TL Sosyal Giderler Bin TL Harcanan Cari yıl Toplamı Bin TL Geçmiş yıllarla ilgili ödeme ve geri alışlar Bin TL Toplam Harcama Bin TL Kişi başına ayda düşen TL A-Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler(kuruluş dışı) D-İşçiler ,88 -Kapsam içi ,38 -Kapsam dışı ,33 Genel toplam Geçen yıl toplamı Fark

23 2011 yılında şirkette çalışan personele yapılan harcamalar toplamı; cari yıl için bin lira, geçmiş yılla ilgili olarak da 214 bin lira olup toplamı bin liradır. Personel harcamalarının; 209 bin lirası kuruluş dışı yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler, bin lirasıda işçilere yapılan harcamalar toplamıdır. Cari yılla ilgili personel harcamaları, 2010 yılına göre, %30,5 oranında 357 bin lira tutarında artış göstermiştir yılında kişi başına düşen aylık ortalama harcama tutarı, yönetim kurulu ve denetçiler için 2.486,82 lira, işçiler için ise 5.528,87 liradır. Ayrıntılar yukarıdaki harcama tablosunda gösterilmiştir.. İşçiler, 4857 sayılı İş Kanunu ve Toplu İş Sözleşmesi (TİS) hükümlerine göre istihdam edilmektedirler. Yönetici unvanlı personel, TİS kapsamı dışında tutulmakla birlikte, Yönetim Kurulu kararlarına istinaden TİS teki tüm sosyal hak ve yan ödemelerden yararlandırılmıştır. Ancak, Doğusan A.Ş. deki kamu hisselerinin özelleştirme kapsam ve programına alınması ile Şirketin 2007 yılı Olağan Genel Kurulunda ana sözleşmede yapılan değişiklik gereği (Geçici Madde 2) Şirket sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar, Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleri ile ilgisine göre çalışan personelin ücret ve diğer özlük hakları,yüksek Planlama Kurulu kararları çerçevesinde belirlenmektedir. Şirket ile Kristal-İş Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Sanayi İşçileri Sendikası arasında dönemini kapsayan Toplu İş Sözleşmesi takip eden iki yıl için, iş yeri ile sendika arasında anlaşmazlık çıkmış olup, Toplu İş Sözleşmesi, Yüksek Hakem Kurulunun tarih, 2011/80 kararı ile dönemini kapsayan Toplu İş Sözleşmesi yürürlüğe konmuştur. Şirket sermayesindeki çoğunluk hisse kamu payı olduğu halde yapılan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri kamu işveren sendikaları dışında, doğrudan şirket yetkilileri tarafından yürütülmüştür. 3- Sosyal konular ve giderleri: 2011 yılında tamamı işçi statüsünde olan Şirket personeline yapılan sosyal nitelikli giderler aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.

24 Sosyal giderler Kapsam Kapsam dışı içi Bin TL Bin TL Bin TL Toplam Bin TL Fark Bin TL A-Cari yılla ilgili : 1-Aile ve çocuk yardımı Evlenme, doğum ve ölüm yardımı 3-Sosyal yardım zammı 4-Barındırma giderleri 5-Yedirme yardımı Giydirme yardımı (8) 7-Taşıma giderleri T.C.Emekli San.Kur. karş. ve ek karş. 9-Emekli ikramiyesi, işten ayrılma taz. 10-Sosyal Sigortalar. primi işveren payı (2) 11-İşsizlik sigortası primi işveren payı Sağlık giderleri 13-Eğitim giderleri (1) 14-Spor giderleri 15-Dinlenme kamplarına yap.harca. 16-Personel dernek ve vakıflara yard. 17-Ayni ve nakdi başkaca sosyal gid (11) Toplam (A) (20) B-Geçmiş yıllarla ilgili : 0 1-Emekli ikramiyesi, işten ayrılma taz Toplam (B) Genel toplam (A+B) Şirket personeli için 2010 yılında yapılan sosyal nitelikli harcamaların toplamı 416,1 bin liradır. Bu tutarın, %94,4 ü oranında 392,6 bin lirası cari yıl sosyal giderlerine, kalan %5,6 sı oranında 23,5 BinTL si de geçmiş yıllarla ilgilidir. Çizelgeden de görüleceği üzere sosyal giderlerin en önemli kalemlerini, sosyal sigortalar primi işveren payı, işsizlik sigortası prim işveren payı, taşıma giderleri, yedirme giderleri ve işten çıkartılan personele ödenen kıdem tazminatları oluşturmuştur dönemi için akdedilen Toplu İş Sözleşmesi ile tespit edilen ücretler dışında yılda (4) brüt maaş tutarında ikramiye ve ayrıca her ay maaşla birlikte yakacak yardımı, yılda bir takım yazlık, bir takım kışlık iş elbisesi ve ayakkabısı öğrenim yardımı, ölüm yardımı, yılda bir takım harici elbise bedeli, 3 yılda bir palto, çocuk yardımı, evlenme izni ve yardımı, doğum izni ve yardımı, yemek yardımı gibi hak ve menfaatler sağlanmıştır. İşçi sağlığı ve İş Güvenliği konusunda gerekli olan ve öngörülen tedbirler alınmıştır.

25 A - Mali durum: III. MALİ BÜNYE Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. nin mali bünye incelemesine esas olarak 2011 yılı bilançosunun aktif ve pasif değerleri 2010 yılı sonuçlarıyla karşılaştırmalı olarak aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. Mali durum Fark Bin TL % Bin TL % Bin TL Varlıklar ( Aktif ) : 1-Dönen varlıklar a) Hazır değerler , ,9 (1.659) b) Kısa sürede paraya çevrilebilir değerler , ,8 281 Toplam(1) , ,7 (1.378) 2-Duran varlıklar 0 a) Uzun sürede paraya çevrilebilir değerler 16 0,1 13 0,1 (3) b) Bağlı değerler , ,3 (125) Toplam (2) , ,3 (128) Varlıklar toplamı , ,0 (1.506) Kaynaklar (Pasif) : 0 1-Yabancı kaynaklar 0 a)kısa süreli 481 1, ,1 (206) b)uzun Süreli , ,8 (94) Toplam (1) , ,9 (300) 2-Öz kaynaklar , ,1 (1.206) Kaynaklar toplamı , ,0 (1.506) Şirketin 2011 yılı faaliyetleri sonucunda; 2010 yılına göre varlık ve kaynakları %5,8 oranında bin lira azalarak liraya düşmüştür. Varlıkların %11,7 oranında bin lirası dönen, %88,3 oranında lirası da duran değerlerden, kaynakların %4,9 oranında bin lirası yabancı, %95,1 oranında bin lirası da öz kaynaklardan oluşmaktadır. Şirket bilançosunun aktif ve pasifinde yer alan 2011 yılına ait varlık ve kaynakların ayrıntılarına rapor ekleri arasında (Ek: 4, 5) yer verilmiş olup, Şirketin kaynak ve varlıkları arasındaki ilişkiler çeşitli oranlar aracılığıyla aşağıda incelenmiştir.

26 1-Mali Yapı: a)mali kaldıraç: 2011 % 2010 % Yabancı kaynaklar x X 100 = Varlıklar toplamı ,94 5,81 Özelleştirme kapsamında olan Şirket için %4,9 dolaylarında seyreden mali kaldıraç oranının şimdilik risk teşkil etmediği anlaşılmakla birlikte, doğabilecek finansman sıkıntıları da göz önüne alınırsa özellikle faiz yükü olan yabancı kaynak kullanacak bir ekonomik rantabilitesi de bulunmamaktadır. b) Mali yeterlilik (finansman) : 2011 % 2010 % Öz kaynaklar x X 100 = Yabancı kaynaklar , ,44 Şirket öz kaynaklarının, yabancı kaynaklara oranı %1.923,3 olup, önceki döneme göre %18,7 oranında artış göstermiştir. Şirket finansman ihtiyacını, tarihine kadar İller Bankası ve tarihinden itibaren de özelleştirme kapsam ve programına alınmış olmasından dolayı Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca aktarılan kaynaklarla karşılamış, son olarak da sermayesini 2008 yılında 15,8 milyon TL ve 2010 yılında TL ye çıkartmış ve sermayesini nakit olarak artırmak suretiyle kaynak ihtiyacını karşılamıştır. Yabancı kaynaklarda yer alan uzun vadeli yapılandırdığı vergi borçlarını da 2011 yılında bitirmek üzeredir. Şirketin ilave nakit desteğinden kurtulabilmesi için pazarlama faaliyetlerine ağırlık verilmesi ve satışların artırılması gerekli görülmektedir. c) Oto finansman (iç kaynaklar) : 2011 % 2010 % Yedekler x 100 = X ,68 33,68 Ödenmiş sermaye

27 2011 yılı zararla sonuçlandığından şirketin yedeklerinden 2010 yılına göre bir değişiklik olmamıştır. Ödenmiş sermayemin %33,7 oranında yedeklerin bulunan şirketin,işletme faaliyetleri sonucu sürekli kaynak tüketen Şirketin devamlılığı, pazarlama faaliyetlerine ağırlık vererek, kaliteli olan ürününü tüketiciye iyi tanıtıp satışlarını artırmak ve sonuç olarak da karlılık yolu ile kaynak oluşturmasına bağlı bulunmaktadır. d) Bağlı değerlerin finansmanında kullanılan kaynaklar ve bu değerlerin kaynakların içindeki yeri: 2011 % 2010 % Bağlı değerler x X 100 = Öz kaynaklar ,86 93,40 Dönem sonu itibariyle bağlı değerlerin tamamı öz kaynaklardan karşılandığı gibi ayrıca öz kaynakların kalanı diğer uzun ve kısa vadeli varlıkların finansmanında kullanılmış olduğu görülmektedir. Maddi duran varlıklar X 100 (net)x100 = Öz kaynaklar ,10 71,89 Şirketin sahip olduğu maddi duran varlıklarının tamamı Şirket öz kaynaklarıyla finanse edilmiştir. Bağlı değerlerin varlıklar içerisindeki yeri aşağıdaki formülde gösterilmiştir. Bağlı değerler x X 100 = Varlıklar toplamı ,27 83,62 Bağlı değerlerin varlıklar içindeki payı % 88,3 oranındadır yılına göre 4,7 puan artmıştır. Rasyo değeri sanayi işletmeleri için kabul edilebilir düzeylerde olmasına karşın, varlıklar toplamının büyük bir kısmı, Şirkete herhangi bir kaynak sağlamayan

28 iştiraklerdeki sermaye payları ile yapılmakta olan yatırım hesaplarında izlenen, montaj halindeki makine ve cihazlara ait bulunmaktadır. Atıl durumdaki bu makine ve cihazların kurulması halinde kapasitenin iki misline çıkarılması mümkündür. Ancak satışlardaki durgunluk aşılmadan bu konuda bir yatırım montaj harcamasına da gidilmemektedir. Keza gerek sağlığa aykırı görülmesi gerekse ağır ve maliyetli olması nedeniyle vazgeçilen asbestli boru fabrikasının havuzları ve bir kısım tesislerinin gelecekte bir başka imalat için kullanılabileceği de özelleştirme ortamında gözden uzak tutulmamalıdır. Şirkete herhangi bir getirisi olmayan ve gerçek değerinin kayıtlı değerinden düşük olduğu görülen iştirak hisselerinin elden çıkarılması ile yapılmakta olan yatırım hesaplarında izlenen montajı yapılmamış makine ve cihazların gelecekte üretim sürecine dahil edilmek suretiyle değerlendirilebilmesi için pazarlama çalışmalarına hız ve etkinlik kazandırılarak Şirketin kendi kaynaklarıyla ilerleyebilir hale getirilmesi önerilir. e) Paraya çevrilebilir ve hazır değerlerin varlıklar içindeki yeri: 2011 % 2010 % Paraya çevrilebilir ve hazır değ.x100 = X ,73 16,38 Varlıklar toplamı Bağlı değerler x 100 = X ,39 510,62 Paraya çevrilebilir ve hazır değerler Şirketin varlıklarına oranla, paraya çevrilebilir hazır değerleri önceki döneme göre yaklaşık %25 oranında azalarak %11,7 seviyesine gerilemiştir. Bu durum satış miktarının düşmesinden kaynaklanmaktadır. 2 Likidite: Şirketin kısa süreli borçlarını ödeyebilme kabiliyetinin yanı sıra işletme sermayesi ihtiyacı olup olmadığının belirlenmesi amacıyla düzenlenen likidite rasyoları aşağıda gösterilmiştir.

29 2-Likidite: Cari oran 2011 % 2010 % Dönen varlıklar x 100 = X ,09 879,42 Kısa vadeli yabancı kaynaklar 275 Likidite (Dönen varlıklar-stoklar)x100 = 943 X ,91 479,21 Kısa vadeli yabancı kaynaklar 275 Nakit oranı (Hazır değerler+çok kısa sürede paraya çevrilebilir değerler) x X ,91 475,47 = Kısa vadeli yabancı kay. 275 Şirket kaynak üreten değil de kaynak tüketen bir konumda olduğundan, devamlı olarak sermaye enjekte edilmesi yoluyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu kısır döngünün önüne geçmek bakımından Şirketin satışlarının arttırılması ve atıl kapasitesini de kullanarak daha fazla kaynak oluşturması zorunluluk haline gelmektedir. 3 Varlık ve kaynakların net satışlara göre devir hızları: Net satışlar tutarı = ,10 3,32 Ortalama ticari alacaklar 450 Net satışlar tutarı = ,49 0,34 Dönen varlıklar Net satışlar tutarı = ,08 0,08 Maddi duran varlık(net) Net satışlar tutarı = ,06 0,07 Net duran varlıklar

30 Net satışlar tutarı = ,06 0,05 Varlıklar toplamı Net satışlar tutarı = ,54 0,38 Net işletme sermayesi Net satışlar tutarı = ,06 0,06 Öz kaynaklar toplamı Varlık ve kaynakların net satışlara göre devir hızlarında 2010 yılına göre önemli bir değişiklik görülmemektedir. Şirket kaynaklarının rasyonel kullanılması ve devir hızlarının artırılması için; -Mamullerin pazarlanmasında, ürün tanıtımına ağırlık verilmesi ve mevcut pazar dışında yeni pazarlar bulunması ile sektördeki pazar payını artırmaya yönelik çalışmalar yapılması, - Güçlü bir bayilik sistemi kurulmasına yönelik tedbirlerin alınması, -Satışların arttırılmasına bağlı olarak Yapılmakta olan yatırım hesaplarında izlenen ve montajı yapılmamış makine ve cihazların ülke ekonomisine kazandırılması hususunda gerekli çözümün üretilerek uygulamaya konulması gerekmektedir. B - Mali sonuçlar : Şirket, faaliyet dönemini 1,3 milyon lira dönem zararı ile kapatmıştır. Bu döneme ait mali sonucun işletmeye tahsis edilen sermaye, öz kaynaklar ve kullanılan sermaye ile ilişkisi aşağıda incelenmiştir 1 - Zararlılık (İrrantabilite) : - Öz kaynak yitirilişi: 2011 % 2010 % % Dönem karı/zararı x 100 = (1.207) X 100 (6,04) (5,27) Ödenmiş sermaye Dönem karı/zararı x 100 = (1.207) X 100 (5,20) (5,18) Öz kaynaklar Faaliyet karı x 100 = (847) X 100 (3,65) (1,64) Öz kaynaklar

31 Şirket dönem sonu itibariyle öz kaynaklarının %5,2 oranını yitirmiş bulunmaktadır. Şirketin sağlıklı bir mali yapıya kavuşması, işletme faaliyetleri yoluyla kaynak yaratmasına bağlı bulunmaktadır. - Hisse senedi zararlığı: Dönem net zararı x X % 2010 % = = Hisse senedi sayısı ,03 6, yılındaki sermaye artışı neticesinde Şirketin 1 TL değerindeki hisse senedi adedi adete yükselmiştir. Faaliyet döneminde şirketin dönem zararı sonucu hisse başına %6,03 oranında değer kaybına uğramış olması gerekir. 2 - Mali sonucu ilgilendiren diğer etkenler: 2011 % 2010 % Net satışlar x 100 = X 100 5,71 5,47 Kullanılan sermaye Şirketin faaliyet döneminde net satışları, kullanılan sermayenin %5,7 oranına tekabül etmektedir. Diğer bir ifadeyle her 100 liralık kullanılan kaynağa karşılık yılda 5,7 liralık satış yapılmıştır. Şirketin üretim seviyesini yükseltebilme kabiliyeti açısından herhangi bir sorunu bulunmamaktadır. Şirkette en büyük sorun üretmiş olduğu malların satışında ortaya çıkmaktadır. Şirketin etkin bir pazarlama birim ve politikasının olmaması, ürettiği mamullerin satışında sıkıntıya yol açmaktadır. Satış miktarının az olması Şirketin kaynak oluşturamayıp, finansman darboğazına düşmesi sonucunda karlılıktan uzak, zararlı bir şekilde faaliyetlerine devam etmesine neden olmaktadır. Şirketin zararlılıktan kurtulabilmesi için; -Şirketin kamu maliyesine getirdiği yüklere son verilmesi için bir an önce özelleştirilme işlemlerinin tamamlanması yanında, -Etkin bir pazarlama politikası oluşturulması, -Ürün tanıtımına ağırlık verilmesi ve mevcut pazar dışında yeni pazarlar bulunması ile sektördeki pazar payını artırmaya yönelik çalışmalar yapılması, -Bayilik sisteminin etkinleştirilmesine yönelik tedbirlerin alınması, -Kapasite kullanım oranı ve verimliliğin artırılarak maliyetlerin düşürülmesi, önerilir.