TKBB Olağan Genel Kurulu

Transkript

1 TKBB Olağan Genel Kurulu Ekonomi ve Katılım Bankacılığı Görünüm ve Beklentiler Melikşah Utku Yönetim Kurulu Başkanı 9 Mayıs 2018

2 Gündem Ekonomik Görünüm Dijitalleşme ve Katılım Bankacılığı Katılım Bankacılığında Güncel Gelişmeler

3 Dünya genelinde yeni jeopolitik gerilimler gün yüzüne çıkarken, pozitif gelişmeler de kendini gösteriyor. Korumacı Politikalarda Yeni Bir Boyut: Ticaret Savaşı Yeniden Soğuk Savaş Çanları: ABD - Rusya Soğuk Savaşın Sıcak Çatışma Noktası: Suriye 70 Yıllık Gerginlikte Yeni Bir Sayfa: Kuzey&Güney Kore Yumuşak Geçiş Süreci: Brexit Küresel Ekonomide Yüz Güldüren Tablo: Güçlü Büyüme

4 05/17 06/17 07/17 08/17 09/17 10/17 11/17 12/17 01/18 02/18 03/18 04/18 05/18 Küresel büyümede iyimser hava devam ederken, petrol ve metal fiyatlarında hareket yukarı yönlü. GSYH Büyümesi (%) Emtia Fiyatları Endeksi (2017 Mayıs=100) ,3 3,5 2,3 4,4 3,2 1,7 4,8 3,8 2,3 4,9 3,9 2,5 5,1 3,9 2,2 5,1 3,8 1, T 2019T 2020T 80 Gelişmiş Ekonomiler Küresel Ekonomi Gelişmekte Olan Ekonomiler Brent Petrol Ana Metaller Emtia Tarım Kaynak: IMF, Ocak 2018 & Bloomberg

5 Türkiye Hindistan Çin Endonezya İspanya Almanya ABD Kanada Hollanda Güney Kore Euro Bölgesi Avustralya Brezilya Fransa Japonya İsviçre İtalya İngiltere Meksika Rusya 10 1Ç 10 2Ç 10 3Ç 10 4Ç 11 1Ç 11 2Ç 11 3Ç 11 4Ç 12 1Ç 12 2Ç 12 3Ç 12 4Ç 13 1Ç 13 2Ç 13 3Ç 13 4Ç 14 1Ç 14 2Ç 14 3Ç 14 4Ç 15 1Ç 15 2Ç 15 3Ç 15 4Ç 16 1Ç 16 2Ç 16 3Ç 16 4Ç 17 1Ç 17 2Ç 17 3Ç 17 4Ç Bu ortamda, Türkiye ekonomisi 2017 yılında %7,4 büyüyerek G20 ülkeleri arasında 1. oldu. 7,4 7,2 6,8 5, GSYH Büyümesi (%) 2,9 2,9 2,9 2,9 2,9 2,8 2,5 2,4 2,1 2,1 2,0 1,9 1,4 1,2 1,2 0, Türkiye GSYH Büyümesinin Payları (Cari Fiyatlarla, Stok Hariç, %) Özel Tüketim Kamu Harcamaları Yatırım İhracat İthalat Kaynak: Bloomberg, TUIK

6 11,3 29,9 39,9 12,4 35,7 14,0 17,6 35,3 16,1 40,1 56,2 67,4 39,9 17,2 44,4 36,9 18,2 19,6 18,7 17,9 17,3 44,8 52,4 62,0 67,5 45,9 43,0 35,8 31,6 30,6 29,1 28,4 28,3 Bununla birlikte, son on yılda özel sektör borçluluk oranında ciddi bir artış yaşandığı gözlemlenmektedir. Ülkelere Göre Toplam Borcun GSYH ye Oranı (%) Türkiye de Toplam Borcun GSYH ye Oranı (%) Kamu Özel Sektör Hanehalkı -4% 42% 40% % % % % % ,1 9% 88,0 8% 95,2 4% -1% 0% 3% 4% 5% 2% 0% 109,0 103,6 105,5 99,2 98,5 98,8 113,5 113, Rusya Türkiye Çekya G.Afrika Polonya Hindistan Brezilya Macaristan Kaynak: Bloomberg, BIS, Hazine Müsteşarlığı, TCMB

7 Enflasyonun çok hızlı artması neticesinde mevduat faizleri ile kar payları arasındaki fark açıldı. Fon Maliyet ve Getirileri (%) Ağırlıklı Ortalama TL Ticari Kredi Faizleri 3 Aya Kadar Vadeli Ağırlıklı Ortalama TL Mevduat Faizleri 16, Aylık TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti 3 Aya Kadar Vadeli Ortalama TL Kar Payı Oranları 13,4 +2, ,8 +4, , Kaynak: TCMB, TKBB

8 Kredilerin son yıllarda mevduatlardan hızlı büyümesi neticesinde kredi/mevduat oranı gitgide artmaktadır. Kredi, Mevduat Büyümesi ve Kredi/Mevduat Oranı(%) Kaynak: BDDK

9 Gündem Ekonomik Görünüm Dijitalleşme ve Katılım Bankacılığı Katılım Bankacılığında Güncel Gelişmeler

10 Teknolojik dönüşüm her yerde, her alanda! İleri petrol ve gaz çıkarma ve yeniden kullanma Yenilenebilir Enerji Dönüştürücüler Mobil İnternet Yapay Zeka Gelişmiş materyaller 12 Dönüştürücü Teknoloji Nesnelerin İnterneti 3D Yazıcı Bulut Teknolojisi Enerji Depolama İleri robotlar Gen Bilimi Tam ve yarı otonom araçlar

11 Alışılagelmiş işler/talepler yeni rakipler tarafından alışılmamış şekilde karşılanıyor. En büyük taksi şirketi En büyük konaklama şirketi En değerli perakendeci En popüler medya sahibi taksi otel stok içerik..sahibi değil..sahibi değil..sahibi değil..sahibi değil En büyük telekom şirketi En büyük yazılım sağlayıcısı En büyük film sağlayıcısı En hızlı büyüyen banka altyapı Uygulama Sinema para..sahibi değil..sahibi değil..sahibi değil..sahibi değil

12 Teknolojik değişimlerden en çok etkilenen sektörlerden biri de «finansal kurumlar ve bankalar». Finans sektörü teknoloji yoğunluklu bir alan Gün geçtikçe daha çok işlem ve operasyon otomatikleşmekte Son bir yılda konvansiyonel bankalarda şube sayısında 250 civarında bir düşüş yaşandı. Bankaların platformlara dönüştüğünü görebiliriz

13 Bankacılık şube merkezlilikten mobil merkezli bir yapıya evriliyor. Geleneksel Bankacılık Modeli Geleceğin Bankacılık Modeli Şube Şube Mobil Online Çağrı merkezi Online Mobil Mail Çağrı merkezi Mail APl

14 Finansal ihtiyaçları gidermek için yeni yöntemler uygulanmaya başlanıyor Kitle Fonlaması P2P Borçlanma Fintech Melek Yatırımcı Blokchain Teknolojisi Robo-danışman

15 Türkiye olarak, inovasyon için gerekli zeminin oluşması ile birlikte genç ve dinamik nüfusumuzla hızlı bir ilerleme sağlayabiliriz Yıllara Göre Türkiye nin Global İnovasyon Endeksi Sıralaması Yaratıcı Çıktılar İnsan Sermayesi ve Araştırma Genel Ortalama Bilgi ve Teknoloji Pazarın Gelişmişliği Altyapı Ekopolitik Ortam İş Dünyasının Çıktıları Gelişmişliği Kaynak: Global Innovation Index Değerlendirilen Ülke Sayıları 2015,16,17 sırasıyla 141,128,127

16 Teknolojik gelişmelerin Katılım Bankaları açısından bir çok fırsat barındırdığına inanıyoruz. Teknoloji, operasyonel süreçlerin azaltılması noktasında ciddi bir maliyeti ortadan kaldıracak İstanbul Finans Merkezi çalışmalarının yoğunlaştırılması Katılım Bankacılığı için fırsat Ortaklık temelli finansmanın önü açılacak Yeni ürünlerin gelişmesi için dijitalleşme uygun bir zemin hazırlar Sermaye piyasaları Sermaye Piyasaları bu noktada daha etkin kullanılabilir Ölçek ekonomisinden negatif ayrışan katılım bankalarına yeni açılım imkanları sunar Blockchain teknolojisinin Katılım Bankacılığı na sağlayacağı faydalar olabilir. Fintech şirketleri ve Start-up larla sinerjiler oluşturulabilir

17 Zira katılım ekonomisi; İslami normları temel alırken finansal gerçeklikleri ve gelişmeleri göz önünde bulundurur İslami Normlar & Değerler Ekonomik ve Finansal Gerçeklikler Katılım Ekonomisi

18 Nitekim, İslam kültür ve hukuku, tarih boyunca farklı kültürlere ve gelişmelere açık olmuştur... Tek madene dayalı para sisteminden Çift madenli para sistemine geçiş Bizans İmparatorluğu Altın Dinarı İslam Hilafeti nin Madeni Paraları Sasani İmparatorluğu Gümüş Dirhemi

19 Diğer medeniyetlere açık olmanın yanı sıra, katılım ekonomisi yenilikçi bir ruha sahiptir. Mudaraba Commenda Risk Sermayesi Başlangıç 6. yüzyıl 11. yüzyıl 20. yüzyıl Araç ve gereçler Kervanlar Ticaret Gemileri Çoğunlukla internet Piyasa aktörleri Sermaye sahipleri ve yöneticileri Sermaye sağlayıcıları & Seyyah tüccarlar Yatırımcılar & Start-ups & diğer firmalar Piyasa Alanı İslam Dünyası Akdeniz Bölgesi Tüm Dünya

20 Küresel ölçekte İslami Finans varlıkları büyümeye devam ediyor, 2017 ortasında Türkiye nin küresel pazardaki payı % 2,7 olarak gerçekleşmiştir. Dünyada Katılım Ekonomisi Finansal Varlıklarının Tarihsel Gelişimi (Milyar $) İslami Fonlar Sukuk Diğer İslami Finansal Kuruluşlar Tekafül İslami Bankacılık 15% (260) 2% (31) % (45) 6% (103) YOBB +6% 16% (345) 2% (43) % (91) 6% (124) YOBB +9% 2% (86) 11% (403) 16% (601) 64% (2.439) 7% (253) 75% (1.301) 73% (1.599) Kaynak: Thomson Reuters

21 Gündem Ekonomik Görünüm Dijitalleşme ve Katılım Bankacılığı Katılım Bankacılığında Güncel Gelişmeler

22 Aktiflerde büyümemiz bankacılık ortalamasının önemli oranda üzerinde. Bankacılık Aktifleri (Milyar TL) Katılım Bankaları Aktifleri (Bank Asya Hariç, Milyar TL) YOBB 17% 19% YOBB 24% 21% ,5% ,8% ,9% ,1% 95,1% ,5% (96) ,2% (104) ,1% (120) ,9% (133) ,9% (160) ,0 4,9 Konvansiyonel Bankalar Katılım Bankaları % Katılım Bankacılığının Bankacılık sektörü payını göstermektedir. Kaynak: BDDK, YOOB=Yıllık Ortalama Bileşik Büyüme Oranı

23 nakdi kredilerde de durum benzer Bankacılık Nakdi Kredileri* (Milyar TL) Katılım Bankaları Nakdi Kredileri (Bank Asya Hariç, Milyar TL) YOBB 19% % YOBB 24% 25% ,7% (1.036) ,4% (1.234) 94,6% (1.491) 95,1% (1.759) 94,9% (2.119) ,3% (70) ,6% (73) ,4% (85) ,9% (91) ,1% (113) ,5 5,1 Konvansiyonel Bankalar Katılım Bankaları % Katılım Bankacılığının Bankacılık sektörü payını göstermektedir. Kaynak: BDDK, YOOB=Yıllık Ortalama Bileşik Büyüme Oranı, (*Krediler, Net Takipteki Alacaklar, Finansal Kiralama Alacakları (Net), Kredi Faiz (Kar Payı) ve Gelir Tah. Reeskontları, Bankalara Kullandırılan Krediler*)

24 İş modelimiz gereği, reel ekonomi ve KOBİ lere oransal olarak daha fazla finansman sağlıyoruz KOBİ Kredileri/Toplam Krediler (%) Katılım Bankaları Kredi Pazar Payı (%) Katılım Bankaları Bankacılık Sektörü 34,2 24, KOBİ Kredileri Toplam Krediler 6,7 4, Kaynak: BDDK

25 Topladığımız fonlarda da Bank Asya etkisi çıkarıldığında bankacılık sektör büyümesinin üzerinde performans göstermekteyiz. Bankacılık Mevduatları (Katılım Fonları)* (Milyar TL) Katılım Bankaları (Bank Asya Hariç, Milyar TL) YOBB 16% 17% YOBB 24% 26% ,8% (956) ,1% (1.071) ,3% (1.267) ,6% (1.491) 94,1% (1.729) ,2% (63) ,9% (67) ,7% (76) ,4% (86) ,9% (108) ,5 5,9 Konvansiyonel Bankalar Katılım Bankaları % Katılım Bankacılığının Bankacılık sektörü payını göstermektedir. Kaynak: BDDK, YOOB=Yıllık Ortalama Bileşik Büyüme Oranı (*Mevduat (Katılım Fonu), Faiz (Kar Payı) ve Gider Reeskontları, Bankalar Mevduatı (Katılım Fonu)

26 SYR ve takipteki kredi oranlarında ciddi iyileşmelerle bankacılık ortalaması ile aradaki makas kapanıyor. 19,0 17,9 Sermaye Yeterlilik Oranı (%) 15,1 16,6 14,0 13,9 15,3 14,0 16,3 14,6 15,6 15,0 16,2 15,6 17,0 16, Katılım Bankaları Bankacılık Sektörü 5,4 Takipteki Kredi Oranı (%) 3,7 3,5 2,7 3,1 3,0 2,9 3,4 2,7 4,5 2,8 3,1 3,9 3,2 3,2 3, Kaynak: BDDK

27 Karlılık tarafında KGF nin de etkisi ile Katılım Bankalarında olduğu gibi sektörde de arası karlılık seviyelerine yaklaşıldı 2,5 Aktif Karlılığı (%) 2,0 1,7 1,8 1,6 1,5 1,6 1,3 1,3 0,1 1,2 1,5 0,4 0,9 1,6 1, ,1 Katılım Bankaları Bankacılık Sektörü Öz Kaynak Karlılığı (%) 16,9 15,5 15,7 14,8 14,7 14,2 13,8 12,3 1,6 11,3 4,1 14,3 10,7 16,0 13, Kaynak: BDDK

28 Şube ve çalışan sayısında katılım bankalarının oranı yükselmektedir YOBB ,0% ,3% Şube Sayısı (94,0%) (93,5%) (92,5%) (91,9%) (91,9%) (91,2%) (91,8%) (91,1%) 605 (6,1%) 682 (6,5%) 825 (7,5%) 961 (8,1%) 986 (8,1%) (8,8%) 956 (8,2%) (8,9%) Konvansiyonel Katılım YOBB +1,2% -1,2% Çalışan Sayısı (93,4%) (92,9%) (92,4%) (92,2%) (92,5%) (92,4%) (93,1%) (92,8%) (6,6%) (7,1%) (7,6%) (7,8%) (7,5%) (7,6%) (6,9%) (7,2%) Kaynak: BDDK, Yurtiçi veriler dikkate alınmıştır

29 Niceliksel gelişmelere ek olarak, Katılım Bankacılığı nın gelişmesi ve büyümesi için 5 temel alanda çalışmalarımıza paydaşlarımızın desteği ile devam ediyoruz. 5 Temel Stratejik Alanımız Sektörel Strateji ve Koordinasyon Ürün Çeşitliliği ve Gelişimi Danışma Kurulları Eğitim, İK ve Sertifikasyon Kurumsal İletişim, Algı ve İtibar

30 Sektörel strateji ve koordinasyonda özellikle kamu kurumlarımızın desteği ile ilerlemeye çalışıyoruz. 1. Sektörel Strateji ve Koordinasyon (Çalışmalarımızdan Örnekler) Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu İstanbul Finans Merkezi Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu Faizsiz finans sisteminin daha hızlı ve sağlıklı geliştirilmesi amaçlanıyor İFM projesine dönük sorumluluğumuzdaki eylemler hayata geçiriliyor Uluslararası işbirlikleri geliştirildi (Örn. IDB ve ICD)

31 Katılım Bankacılığının ürünlerinin geliştirilmesi noktasında yoğun çaba sarf ediyoruz 2. Ürün Çeşitliliği ve Gelişimi (Çalışmalarımızdan Örnekler) Karzı Hasen Gayrimenkul Sertifikaları Ortak Kart Girişim Sermayesi Vekalet Ürünü

32 Merkezi Danışma Kurulu işlevsellik kazanmasıyla çok önemli katkılarının olmasını bekliyoruz. 3. Danışma Kurulları Kurumsallaşmaya katkı Uyuşmazlıkların çözümü Merkezi referans noktası Bağımsız ve tarafsız kurul Ortak ilke ve standartlar Araştırma ve geliştirme faaliyetleri Uygulama farklılıklarına son Tanıtım, yayın ve eğitim faaliyetleri

33 Eğitim, bilgilendirme ve teşvikler noktasında birçok alanda çalışmalar yapıldı. Burslar Ödüllendirme Üniversite Ders Kitabı 4. Eğitim, İK ve Sertifikasyon (Çalışmalarımızdan Örnekler) Doktora ve master öğrencilerine burslar ve staj imkanları Katkı sağlayan emek ve inovasyonu ödüllendirme «Yaşayan ve Gelişen Katılım Bankacılığı» Makale Yarışması Yayıncılık Eğitim Programları Ödüllü Katılım Bankacılığı Makale Yarışması Kobiler için katılım bankacılığı kitabı Çalışanlara yönelik uzmanlık ve kişisel gelişim eğitimleri

34 Katılım Bankacılığının bilinirliğinin ve algısının güçlendirilmesi noktasında birçok mecrada çalışmalar yürüttük. TKBB Yeni Yerinde İnsani Finans Zirvesi Medya ve Basın 5. Kurumsal İletişim, Algı ve İtibar (Çalışmalarımızdan Örnekler) Yeni lokasyon ve gelişen insan kaynağı MÜSİAD ile ortak GPAS Zirvesi «Birçok yayın organında temsiliyet sağlandı.(örn. TRT Haber) Süreli Yayınımız Standardizasyon Çalışmaları Sisteme Yönelik Bilgi Düzeyinin Artırılması Katılım Finans Dergisi sektöre dair güncel gelişmeleri sunmakta İslami finans terimleri hakkında aydınlatıcı olma amaçlı sözlük AAOIFI faizsiz finans standartları Türkçe ye kazandırıldı

35 Bu çalışmaların neticesinde Türkiye İslami Finans alanındaki birlinirlik ve görünürlüğünü arttırmaktadır Sosyal Sorumluluk Aktivitelerinde 6. İslami Finans Konferanslarında 6. İslami Finans Haberlerinde 10. Kaynak: Thomson Reuters, Islamic Finance Development Report 2017

36 Talep tarafında Katılım Bankacılığının potansiyeli, Otomatik Katılım Sisteminde açıkça görülmektedir. BES Faizsiz Fonlar Pazar Payı (OKS dahil, %) Otomatik Katılım Sistemi Tercihleri (2017 yıl sonu - Milyon) 7,7% 3, % 37% %5,3 %4,6 %3,5 %2,2 63% 63% %0,1 %0,3 %0, Katılımcı Sayısı Fon Büyüklüğü Konvansiyonel Fonlar Faizsiz Fonlar

37 Yüksek potansiyel ve gelişmelere ek olarak, yeni katılım bankalarının sektöre girme iştahlarını getirebilecekleri canlılık ve hareketlilik açısından pozitif değerlendiriyoruz.

38 Önümüzdeki dönemde de Katılım Bankaları olarak, ekonomimizin yanında olmaya devam edeceğiz. Ekonomimizin yanında olmaya, üreticilerimize ve girişimcilerimize destek vermeye devam edeceğiz. Sektöre yeni katılan/katılacak oyuncularla birlikte dağıtım kanallarımızı daha da güçlendireceğiz. Türkiye yi Faizsiz Finans özelinde, Finans Merkezi yapmak için tüm desteği vermeye devam edeceğiz Ortaklık temelli finansmanı (özellikle girişimciliği) yaygınlaştıracağız. Yeni ürün, hizmetlerle büyümeye ve ekonomiyi büyütmeye devam edeceğiz. Dijitalleşmeye ve sermaye piyasalarına dönük yenilikçi adımlarımızı artıracağız.