Düşük gerilimli motorlar. SIMOTICS TN Series N-compact. Tip 1LA8. Alan 2'de kullanım için (IEC/EN ) II 3G Ex ec IIC T3 Gc

Transkript

1 Alan 2'de kullanım için (IEC/EN ) II 3G Ex ec IIC T3 Gc İşletme kılavuzu Montaj kılavuzu Düşük gerilimli motorlar SIMOTICS TN Series N-compact Tip 1LA8 Baskı 08/2017

2 :54 V15.00

3 Giriş 1 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2 Düşük gerilimli motorlar SIMOTICS TN Series N-compact Tip 1LA8 İşletme kılavuzu Montaj kılavuzu Tanımlama 3 Uygulama ön hazırlığı 4 Montaj 5 Elektrik bağlantısı 6 İşletmeye alış 7 İşletme 8 Denetim ve koruma 9 Yedek parçalar 10 Atığa ayırma 11 Alan 2'de kullanım için (IEC/EN ) II 3G Ex ec IIC T3 Gc Servis ve destek Teknik Özellikler Kalite dokümanları A B C Baskı 08/2017

4 Yasal bilgi ve uyarılar İkaz bilgisi konsepti Bu kullanma kılavuzu, kendi güvenliğiniz ve mal kaybı veya zarar oluşmasını önlemek için dikkat etmeniz gereken bilgi ve uyarılar içermektedir. Kişisel güvenliğiniz ile ilgili bilgi ve uyarılar bir ikaz üçgeni ile belirtilmiştir, genel mal hasarı ile ilgili bilgi ve uyarılar için ise ikaz üçgeni kullanılmamıştır. Tehlike kademesine bağlı olarak, ikaz bilgi ve uyarıları, en önemliden daha az önemlilere göre, aşağıdaki şekilde sıralanmıştır. TEHLİKE eğer bildirilen dikkat etme önlemlerine uyulmazsa, ölüm veya ağır yaralanma olacağı anlamına gelir. İKAZ eğer bildirilen dikkat etme önlemlerine uyulmazsa, ölüm veya ağır yaralanma olabileceği anlamına gelir. DİKKAT eğer bildirilen dikkat etme önlemlerine uyulmazsa, hafif yaralanma olabileceği anlamına gelir. DİKKAT eğer bildirilen dikkat etme önlemlerine uyulmazsa, mal hasarı olabileceği anlamına gelir. Birden fazla tehlike derecesinin aynı anda ortaya çıkması halinde, en yüksek tehlike derecesine ait uyarı bilgisi kullanılır. Eğer ikaz üçgenli bir uyarı bilgisinde insanlara zarar gelebileceği hususuna dikkat çekiliyorsa, aynı ikaz bilgisine ayrıca bir mal hasarı ile ilgili uyarı da eklenmiş olabilir. Yetkili personel Bu dokümantasyon içinde açıklanan ürünü/sistemi sadece ilgili görev için uygun nitelikte olan kalifiye personel kullanabilir. Ürünün/Sistemin kullanımı esnasında ilgili göreve ilişkin dokümantasyona ve özellikle bu dokümantasyon içinde belirtilen güvenlik ve uyarı bilgilerine dikkat edilecektir. Kalifiye personel, gerekli eğitime ve deneyime sahip olduğundan bu ürünleri/sistemleri kullanırken riskleri fark edebilecek ve olası tehlikeleri önleyebilecek bilgiye sahiptir. Siemens ürünlerinin amaca uygun kullanımı Lütfen şunlara dikkat ediniz: Markalar İKAZ Siemens ürünleri sadece katalogda ve ilgili teknik dokümantasyonda öngörülmüş kullanım durumları için kullanılmalıdır. Eğer yabancı ürünler ve yabancı bileşenler kullanılırsa, bu ürün ve bileşenler Siemens tarafından tavsiye edilmiş ya da kullanımına izin verilmiş olmalıdır. Ürünlerin kusursuz ve güvenli kullanımı için, gerektiği şekilde taşınması, gerektiği şekilde depolanması, yerleştirilmesi, montajı, kurulması, devreye sokulması, kullanılması ve muhafaza edilmesi ya da onarılması şarttır. İzin verilen çevre koşullarına uyulmalıdır. İlgili dokümantasyonlarda verilen bilgi ve uyarılara dikkat edilmelidir. Tescil ibaresi ile işaretlenmiş tüm isim ve tanımlar, tescil edilmiş Siemens AG markalarıdır. Bu yazıdaki diğer isim ve tanımlar, üçüncü kişiler tarafından kendi amaçları için kullanılmaları halinde sahiplerinin haklarına tecavüz edilmiş olması söz konusu olabilecek markalar olabilir. Sorumluluk üstlenmeme mesuliyeti Bu yazının içeriğini, tarif edilen donanım ve yazılıma uygunluğu açısından kıyasladık. Yine de farklılıklar ve sapmalar olabilir ve bu nedenle tamamen uyumluluk hususunda herhangi bir sorumluluk üstlenmiyoruz ve garanti vermiyoruz. Bu yazıda verilen bilgiler muntazam aralıklar ile kontrol edilmektedir ve gerekli düzeltmeler yazının müteakip baskılarına işlenmektedir. Siemens AG Process Industries and Drives Postfach NÜRNBERG ALMANYA Doküman sipariş numarası: A5E P 08/2017 Değişiklikler yapma hakkımız saklıdır Copyright Siemens AG Tüm Hakları Saklıdır

5 İçindekiler 1 Giriş Bu kılavuz hakkında Kişisel dokümanların oluşturulması Güvenlik bilgi ve uyarıları Sistem sorumlusu için bilgiler Güvenlik kurallarına uyulması Kalifiye personel Elektrikli makinelerin güvenli kullanımı Patlama tehlikesi olan Bölge 2 veya 22 alanlarında kullanım Elektrostatik tehlike altındaki yapı grupları Güçlü şarj oluşturan prosesler Arızalanamaya karşı dayanıklılık Yoğun şekilde oynayan tork durumunda besleme şebekesinin etkilenmesi Dönüştürücüde işletim sırasında parazit gerilimleri Elektrikli enerji tekniği sistemlerinin işletilmesindeki elektromanyetik alanlar Tanımlama IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) Uygulama ön hazırlığı Sistem projelendirilmesindeki güvenlik açısından önemli unsurlar İşletim türüne uyulması Soğutmanın sağlanması Termik motor koruması Bağımsız ısıtma için kilitleme devresi (opsiyon) IM B5 yapı tarzı için destek ayağı Gürültü emisyonları Devir sayısı sınır değerleri Devir sayısı tork işletimine uyun Şebeke değiştirmede aşama senkronizasyonu Yer gereksinimi Şebekede gerilim ve frekans dalgalanmaları Sistemin kendi frekansları...35 İşletme kılavuzu 08/2017 5

6 İçindekiler 4.14 Elektrik bağlantısındaki arızalardan kaynaklanan mil ünitesinin torsiyon yüklenmeleri Transport (taşıma) ve depolama Transport işaretleri Teslimatın kontrol edilmesi Yukarı kaldırma ve taşıma Rotorun emniyete alınması Makine takımının (setinin) taşınması Depolama Makinenin korozyona karşı korunması Dönüştürücüde işletme Patlamaya karşı korunmuş makinelerin dönüştürücü modu Şebeke biçimi İnvertör giriş gerilimi Yatak akımlarının düşürülmesi Toprak hattına sahip ağda dönüştürücü modu Dönüştürücüde işletmede izolasyonlu yataklar Montaj Montajın hazırlanması Montaj için ön koşullar İzolasyon direnci ve polarizasyon endeksi İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin kontrol edilmesi Bağlantı yüzeylerinin hazırlanması Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması Doğru hizalama ve güvenli sabitleme için ön koşullar Yük takma donanımının test edilmesi Rotor tutma düzeneğinin çıkartılması Dik yapı tarzındaki makinelerde rotor tutma düzeneğinin sökülmesi Korozyon korumasının çıkarılması Tahrik çıkış elemanlarının monte edilmesi Makinenin yukarı kaldırılması ve taşınması Yoğuşuk suyun boşaltılması Makinenin indirilmesi Makinenin kabaca hizalandırılması Makinenin monte edilmesi Montaj için güvenlik bilgi ve uyarıları Sabitleme cıvatalarının seçilmesi Sakin, sarsıntısız bir çalışma için önkoşullar Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması ve sabitlenmesi (IM B3 / IM B35) Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması ve sabitlenmesi (IM B5) Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması ve sabitlenmesi (IM V1, IM V10) Eksenel ve radyal güçler Elektrik bağlantısı Temel kurallar Klemens kutusu Klemens kutusu 1XB Klemens kutusu 1XB Klemens kutusu 1XB İşletme kılavuzu 08/2017

7 İçindekiler 6.3 Hazırlık Sarım devre bağlantısını kontrol ediniz Klemens tanımı (ismi) Kablo seçilmesi Toprak hattının bağlanması Metal blendajın terminal kutusuna bağlanması Dönüştürme modunda yüksek frekanslı toprak bağlantısı Klemens kutusuz bağlantı Dönüş yönü Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Kabloların kablo vidalı bağlantısıyla 1XB16 klemens kutusuna sokulması Belgelenmiş hat girişleri, yiv adaptörleri ve kapatma tıpaları Kabloların 1XB.. terminal kutusuna soğan conta ile sokulması Kablo yerleştirilmesi Kablo pabuçları ile kablo bağlanması Kablo pabuçsuz bağlantı Alüminyum kablolar kullanılması Tek damarlı (telli) kablo Dahili potensiyal dengelemesi Klemens kutusu kapağındaki conta için kademesiz temas yüzeyi (GT640'ta değil) Asgari hava mesafeleri Bağlantı çalışmalarının tamamlanması Yardımcı akım devrelerini bağlama Kablo seçilmesi Kabloların yardımcı klemens kutusuna sokulması ve yerleştirilmesi Metal blendajın terminal kutusuna bağlanması Sensörler ve algılayıcılar için kendinden emniyetli akım devreleri Stator sarımı sıcaklık denetiminin bağlanması Nihai önlemler İşletmeye alış İşletmeye almadan önceki kontroller Dönüştürücüde işletme Düşük vurum frekanslı dönüştürücüde işletme İlk kullanım öncesinde yalıtım direncinin ölçülmesi Rulmanlar işletmeye almadan önce yağlanmalıdır Yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Deneme çalıştırması Kapatma İşletme Çalışma sırasında güvenlik uyarıları Patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda işletme Bağımsız ısıtmanın kapatılması Makinenin devreye sokulması İşletme kılavuzu 08/2017 7

8 İçindekiler 8.5 Rulmanda ardıl yağlama Acil Kapatma sonrasında yeniden devreye sokma Çalıştırma araları Makine iç kısmında buğu çözülmesi ya da kondanse su oluşması önlenmesi Rulmanda durma hasarları olmasının önlenmesi Mil topraklama fırçaları (opsiyon) Uzun durma sonrasında izolasyon direncinin ölçülmesi Makinenin devre dışı bırakılması Makinenin tekrar devreye sokulması Arızalar Arızalar sırasında denetimler Elektriksel arızalar Mekanik arızalar Rulmanda arızalar Denetim ve koruma Denetim ve bakım İnceleme ve bakım için güvenlik bilgileri İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin bakım çalışmaları kapsamında ölçülmesi Arızalar sırasında denetimler Montaj veya onarımdan sonra ilk denetim Ana denetim Rulman yatakların denetimi Bağımsız ısıtmanın denetimi ve bakımı Rulmanlı yatakların çalıştırılması için müteakip yağlama aralıkları ve gres türleri Rulmanlırın contalanması (seçmeli "Yükseltilmiş koruma türü") Soğutma havası akımı temiz tutulmalıdır Boya hasarlarının düzeltilmesi Ardıl boyama Klemens kutularının bakımı Onarım Onarım çalışmalarının hazırlanması Makinelerin sızdırmaz kılınması (contalanması) precote kaplamalı cıvatalar Fan davlumbazı Metalden dış fan Plastikten dış fan İç fan Rulmanlı yatak Rulmanın sökülmesi V halkayı sökünüz Labirent contanın sökülmesi Rulman monte edilmesi V halka takılması V halkanın takılması (seçmeli "Yükseltilmiş koruma türü") Labirent contanın takılması İşletme kılavuzu 08/2017

9 İçindekiler 10 Yedek parçalar Sipariş bilgileri İnternet üzerinden yedek parça siparişi Bağımsız (duran) ısıtma Stator ve rotor Havalandırma Yatak gövdeli rulman, DE tarafı Yatak gövdesiz rulman, DE tarafı DE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Yatak gövdeli rulman, NDE tarafı Yatak gövdesiz rulman, NDE tarafı NDE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Klemens kutusu 1XB Terminal kutusu 1XB Klemens kutusu 1XB Atığa ayırma RoHS - Belirli bazı tehlikeli maddelerin kullanımının sınırlanması Demonte etme işleminin hazırlanması Makinenin parçalarına ayrılması Komponentlerin giderilmesi A Servis ve destek B Teknik Özellikler B.1 Cıvata bağlantılarının sıkma torkları C Kalite dokümanları Endeks Tablolar Tablo 3-1 Makine versiyonu...23 Tablo 3-2 Tablo 3-3 Tablo 3-4 Tablo 3-5 Tablo 4-1 Tablo 5-1 Tablo 5-2 Patlama koruması na veya patlama koruması ec ateşleme koruma türüne sahip makine modeli...24 Güç levhası üzerindeki veriler...27 Rulman varyantları...28 Eksen seviyesinden klemens kutusuna göre tertip...29 Hava girişi için asgari ölçü...34 Stator sargısının 40 'de izolasyon direnci...54 Elastik kuplajlı makinenin hizalanmasında izin verilen sapmalar...66 İşletme kılavuzu 08/2017 9

10 İçindekiler Tablo 6-1 Terminal tanımları, örnekte 1U Tablo 6-2 Toprak hattı kesitinin belirlenmesi...74 Tablo 6-3 Bağlantı tekniği (kablo pabuçlu / kablo pabuçsuz bağlantı)...77 Tablo 6-4 Kablo giriş plakası versiyonları...78 Tablo 6-5 Soğan contalı terminal kutuları...79 Tablo 6-6 Alternatif gerilim U eff efektif değerine bağlı olarak asgari hava boşluk mesafesi...85 Tablo 7-1 Devreye sokmadan önce yatak sıcaklıklarının kontrolü için ayar değerleri...93 Tablo 7-2 Normal işletme modunda yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri...93 Tablo 7-3 Devreye sokmada sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri...93 Tablo 7-4 Normal işletme modunda sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri...94 Tablo 8-1 Elektriksel arızalar Tablo 8-2 Mekanik arızalar Tablo 8-3 Rulmanlı yatakta arızalar Tablo 9-1 Montaj veya onarımdan sonra yapılacak kontroller Tablo 9-2 Ana denetimde kontroller Tablo 9-3 Rulman greslerinin seçimi için kriterler Tablo 9-4 Dik ve yatay yapı tarzları için rulman gresleri Tablo 9-5 Yatay yapı tarzına sahip motorlar için NLGI sınıf 2 türü alternatif yağlama gresleri Tablo 10-1 Stator ve rotor için yedek parçalar Tablo 10-2 Havalandırma için yedek parçalar Tablo 10-3 Yatak gövdeli rulmanlar (DE tarafı) için yedek parçalar Tablo 10-4 Yatak gövdesiz rulmanlar (DE tarafı) için yedek parçalar Tablo 10-5 Rulmanlı yataklar için yedek parçalar, DE tarafı Tablo 10-6 Yatak gövdeli rulmanlar (NDE tarafı) için yedek parçalar Tablo 10-7 Yatak gövdesiz rulmanlar (NDE tarafı) için yedek parçalar Tablo 10-8 Rulmanlı yatak için yedek parçalar, NDE tarafı Tablo 10-9 Terminal kutusu 1XB1621 için yedek parçalar Tablo Ek yedek parçalar Tablo İki parçalı kablo kılavuzuna sahip 1XB1631 terminal kutusu için yedek parçalar Tablo Klemens kutusu 1XB1634 için yedek parçalar Tablo B-1 ± %10'luk bir toleransa sahip cıvata bağlantılarının sıkma torkları Resimler Resim 3-1 Şematik gösterim güç levhası...27 Resim 4-1 Rotorun eksenel sabitlenmesi...39 Resim 4-2 Prensipsel gösterim tekil tahrik...48 Resim 4-3 Prensipsel gösterim çift (tandem) tahrik...48 Resim 5-1 Tahrik tarafında balanslama türü İşletme kılavuzu 08/2017

11 İçindekiler Resim 5-2 Su boşalma deliği için esas çizimi...62 Resim 5-3 Prensip görüntü: Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması...65 Resim 6-1 Damla oluğu...70 Resim 6-2 Terminal kutusu 1XB Resim 6-3 Terminal kutusu 1XB Resim 6-4 Klemens kutusu 1XB Resim 6-5 Yüksek frekans toprak hattı...76 Resim 6-6 Çekme yükü azaltımı ve conta elemanı...79 Resim 6-7 Kablo pabucu ve sabitleme cıvatası ile bağlantı (ilkesel görüntü)...81 Resim 6-8 Klemens bilezikleri ile bağlantı (ilkesel görüntü)...83 Resim 9-1 Havalandırma (eksenel fanlı ilkesel gösterim) Resim 9-2 Havalandırma (radyal fanlı ilkesel gösterim) Resim 9-3 V halkayı sökünüz Resim 9-4 Labirent conta demontajı (ilkesel gösterimi) Resim 9-5 V halka takılması Resim 9-6 Gres ön bölmeli rulman (ilkesel gösterim) Resim 9-7 Labirent contanın vida dişli pimlerinin dış yatak kapağındaki pozisyonu Resim 10-1 Stator ve rotor Resim 10-2 Yatak gövdeli rulman, DE tarafı Resim 10-3 Yatak gövdesiz rulman, DE tarafı Resim 10-4 DE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Resim 10-5 Yatak gövdeli rulman, NDE tarafı Resim 10-6 Yatak gövdesiz rulman, NDE tarafı Resim 10-7 NDE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Resim 10-8 Standart kablo girişli 1XB1621 terminal kutusu Resim 10-9 İki parçalı kablo girişi Resim Terminal kutusu 1XB Resim Standart kablo girişli 1XB1634 terminal kutusu Resim İki parçalı kablo girişi İşletme kılavuzu 08/

12 İçindekiler 12 İşletme kılavuzu 08/2017

13 Giriş Bu kılavuz hakkında Bu kılavuz makineyi tarif eder ve ayrıca makinenin tesliminden giderilmesine kadar yapılacak işlemler hakkında bilgi verir. Bu kılavuzu ileride söz konusu olacak kullanım için muhafaza ediniz. Makine ile çalışmaya başlamadan önce, bu işletme kılavuzunu okuyunuz ve talimatlara uyunuz. Böylelikle tehlikesiz ve arızasız bir işlevin yanı sıra, makinenin uzun süre kullanılmasını sağlamış olursunuz. Dokümanın daha iyi olması için önerileriniz varsa lütfen yetkili Servis Merkezi ile temasa geçiniz. Ayrıca bakınız Servis ve destek (Sayfa 151) Tekst özellikleri İkaz bilgileri tasarımı, iç başlık kısmının arka yüzünde açıklanmıştır. Bu kılavuzdaki güvenlik bilgilerine her zaman uyunuz ve dikkat ediniz. Güvenlik sebeplerinden dolayı kesinlikle uymanız gereken ikaz bilgilerinin yanı sıra, bu kılavuzda aşağıdaki tekst özelliklerini bulabilirsiniz: 1. İşlem talimatları, numaralanmış liste şeklinde gösterilmiştir. İşlem adımlarının sıralamasına uyunuz. Sayım şeklindeki dizinler için liste noktaları kullanılmıştır. Tire işareti, ikinci kademedeki sayım şeklinde dizinleri bildirir. Not Bir bilgi veya uyarı, ürün hakkında, ürünün kullanımı hakkında veya dokümantasyonun ilgili bölümü hakkında önemli bir bilgidir. İlgili bilgi size yardımcı olur veya ek fikirler verir. 1.2 Kişisel dokümanların oluşturulması Industry Online Support içindeki internet sayfalarında, Documentation ( support.industry.siemens.com/my/ww/en/documentation) fonksiyonu ile kişisel dokümanlar oluşturabilirsiniz "Dokümantasyon" fonksiyonu ile ürün destek içindeki işletme kitaplarından kendi "Dokümantasyon"unuzu oluşturabilirsiniz. SSS ve karakteristik eğriler gibi ürün destek içerikleriyle bu birleştirdiğiniz dokümantasyonları tamamlayabilirsiniz. İşletme kılavuzu 08/

14 Giriş 1.2 Kişisel dokümanların oluşturulması "Dokümantasyon" fonksiyonunda kendi birleştirdiğiniz içerikler için kendi yapınızı oluşturmak ve yönetmek de mümkündür. Böylece belirli bölümleri veya konuları silebilir veya bunların yerlerini değiştirebilirsiniz. Not fonksiyonu üzerinden kendi içeriklerinizi de eklemeniz mümkündür. Hazırlanan "dokümantasyon" örneğin PDF olarak dışa aktarılabilir. "Dokümantasyon" fonksiyonuyla kendi sistem dokümantasyonunuzu verimli biçimde birleştirebilirsiniz. Bir dilde birleştirilmiş bir "dokümantasyon" otomatik olarak diğer kullanılabilir dillerde de gösterilebilir. Tüm fonksiyonlar sadece oturum açan kullanıcıların kullanımına açıktır. 14 İşletme kılavuzu 08/2017

15 Güvenlik bilgi ve uyarıları Sistem sorumlusu için bilgiler Bu elektrikli makine 2014/35/EU yönergesinin ("alçak gerilim talimatnamesi") bilgilerine göre tasarlanmış ve üretilmiştir ve endüstri tesislerinde kullanılması öngörülmüştür. Elektrikli makinenin Avrupa Birliği haricinde kullanılması halinde, ilgili ülkeye özgü yönetmeliklere dikkat ediniz. Yerel ve sektöre özgü güvenlik ve kurma yönetmeliklerine dikkat edilmelidir. Tesisten sorumlu kişi veya kuruluşlar, aşağıdaki işlemleri sağlamakla yükümlüdür: Planlama ve projelendirme çalışmaları, makine üzerinde ve makine ile yapılacak tüm çalışmalar yalnızca yetkili ve kalifiye personel tarafından gerçekleştirilmelidir. İşletme kılavuzu, tüm çalışmalarda daima kullanıma hazırdır. Teknik veriler ve izin verilen montaj, bağlantı, çevre ve işletme koşulları kesinlikle dikkate alınmalıdır. Özel kurma, hazırlama ve güvenlik yönetmeliklerinin yanı sıra, kişisel koruyucu donanımların kullanımı ile ilgili yönetmeliklere de uygulanmalıdır. Not Planlama, montaj, devreye sokma ve servis işlemleri için yetkili Servis Merkezi (Sayfa 151) tarafından sunulan destek ve hizmetlerden yararlanınız. Bu dokümanın ilgili bölümlerinde güvenlik uyarıları belirtilmiştir. Kendi güvenliğinizi ve diğer kişilerin güvenliğini sağlamak ve maddi hasarların oluşmasını önlemek için bu güvenlik uyarılarına mutlaka uyunuz. Makinede ve makine ile yapılan tüm çalışmalarda, aşağıdaki güvenlik bilgi ve uyarılarına dikkat ediniz. Bu makine, 2014/34/EU ("Patlamaya karşı koruma direktifi") uyarınca tasarlanıp üretilmiştir ve patlayıcı atmosfer bulunan endüstri tesislerinde kullanılmak için öngörülmüştür. 2006/42/EG yönergesi ("Makine yönergesi") uyarınca, makinenin içine monte edileceği tesisin bu direktife uygunluğu tespit edilinceye kadar, Avrupa Birliği dahilinde kullanılması yasaktır. Makinenin Avrupa Birliği haricinde kullanılması halinde, ilgili ülkeye özgü yönetmeliklere dikkat ediniz. İKAZ Uygunluk tespit edilmeden işletime alma durumunda patlama tehlikesi Makine, sistemin uygunluğu tespit edilmeden önce işletime alınırsa, sistemin patlamaya karşı koruma özelliği garanti edilemez. Bir patlama oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Makineyi yalnızca, sistemin patlamaya karşı koruma direktifine uygunluğu onaylandıktan sonra işletime alınız. İşletme kılavuzu 08/

16 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2.2 Güvenlik kurallarına uyulması 2.2 Güvenlik kurallarına uyulması Kendi güvenliğinizin sağlanması ve maddi hasarların önlenmesi için tüm çalışmalar sırasında güvenlik ilişkili bilgileri ve "Gerilimsiz durumda çalışma" bölümünde yer alan EN uyarınca aşağıdaki beş güvenlik kuralını her zaman dikkate alınız. Çalışmalara başlamadan önce beş güvenlik kuralını bildirilen sıraya göre uygulayınız. Beş güvenlik kuralı 1. Kullanıma açın (onay). Yardımcı akım devrelerinin de gerilimini kesin, örn. bağımsız ısıtma. 2. Tekrar devreye sokmaya karşı önlem alın. 3. Gerilim olmamasını sağlayın. 4. Toprak hattını bağlayın ve kısa devre bağlantısı kurun. 5. Komşu, gerilim altında bulunan parçaların kapatılması veya bloke edilmesi. Çalışmalar tamamlandıktan sonra, alınan önlemleri uygulama sıralamasının tersi yönde tekrar gideriniz. 2.3 Kalifiye personel Makinede yapılacak tüm çalışmalar sadece kalifiye personel tarafından yapılmalıdır. Bu dokümantasyonda kast edilen kalifiye personel, aşağıdaki koşullara uyan kişilerdir: Bu kişiler, eğitimleri ve tecrübeleri sayesinde, ilgili çalışma alanlarında söz konusu olabilecek riskleri tespit etme ve muhtemel tehlikeleri önleme kabiliyetine sahiptir. Bu kişiler ilgili sorumlular tarafından, makinede yapılacak çalışmaları yapmakla görevlendirilirler. 2.4 Elektrikli makinelerin güvenli kullanımı İş yerindeki güvenlik, dikkatli olunmasına, gerekli önlemlerin alınmasına ve makineyi kuran, çalıştıran ve bakım çalışmalarını uygulayan bütün kişilerin uyumlu ve düşünceli davranmasına bağlıdır. Bildirilen güvenlik önlemlerinin dikkate alınmasının yanı sıra, makinelerin yakınında genel olarak dikkatli olunmalıdır. Güvenliğinize daima dikkat ediniz. Kaza oluşmasını önlemek için aşağıdakilere dikkat ediniz: Sistemin kullanılacağı ilgili ülkenin genel güvenlik yönetmelikleri İşleticinin ve kullanma alanının özel yönetmelikleri İşletici ile kararlaştırılmış özel sözleşmeler Makine ile birlikte teslim edilmiş olan özel güvenlik bilgi ve uyarıları Makinedeki ve ambalajındaki güvenlik sembolleri ve bilgiler 16 İşletme kılavuzu 08/2017

17 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2.4 Elektrikli makinelerin güvenli kullanımı İKAZ Gerilim altındaki parçalar Elektrikli makineler, gerilim altında olan parçalara sahiptir. Kapakların çıkarılması, makinelerin esaslara uygun şekilde kullanılmaması, yanlış çalıştırılması veya yetersiz bakım yapılması, ölüm, ağır yaralanma veya maddi hasarlara sebep olabilir. Makinedeki çalışmalarda daima "Beş güvenlik kuralı" (Sayfa 16) dikkate alınmalıdır. Kapakları sadece bu işletme kılavuzundaki talimatlara göre sökünüz. Makineyi esaslara uygun, gerektiği şekilde kullanınız. Makinenin bakımını muntazam aralıklar ile ve uzmanlar tarafından "Bakım" bölümündeki talimatlara uygun olarak yapınız. İKAZ Dönen parçalar Elektrikli makineler, tehlikeli dönen parçalar içermektedir. Kapakların çıkarılması, makinelerin esaslara uygun şekilde kullanılmaması, yanlış çalıştırılması veya yetersiz bakım yapılması, ölüm, ağır yaralanma veya maddi hasarlara sebep olabilir. Kapakları sadece bu işletme kılavuzundaki talimatlara göre sökünüz. Makineyi esaslara uygun, gerektiği şekilde kullanınız. Makinenin bakımını muntazam aralıklar ile ve uzmanca yapınız. Açıkta duran mil uçlarını ve diğer dönen parçaları, örneğin kavramayı ve kayış kasnağını temasa karşı koruma altına alınız. İKAZ Sıcak yüzeyler Elektrikli makineler sıcak yüzeylere sahiptir. Sıcak yüzeylere dokunmak ciddi yanıklara sebep olabilir. Makinede yapılacak çalışmaları uygulamaya başlamadan önce, makinenin soğumasını bekleyiniz. Kapakları sadece bu işletme kılavuzundaki talimatlara göre sökünüz. Makineyi esaslara uygun, gerektiği şekilde işletiniz. İşletme kılavuzu 08/

18 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2.5 Patlama tehlikesi olan Bölge 2 veya 22 alanlarında kullanım DİKKAT Sağlık açısından tehlikeli maddeler Makinenin kurulması, işletilmesi ve korunması için gerekli olan kimyasal maddeler, sağlık açısından zararlı olabilir. Bunun sonucunda zehirlenme, ciltte hasarlar, solunum organlarında aşınıp yanmalar ve sağlık açısından başka hasarlar söz konusu olabilir. Bu işletme kılavuzundaki bilgi ve uyarılara ve üreticinin verdiği ürün bilgilerine dikkat ediniz. İlgili güvenlik yönetmeliklerine uyunuz ve öngörülmüş vücut koruma malzemelerini kullanınız. DİKKAT Kolay alevlenen ve yanıcı maddeler Makinenin kurulması, işletilmesi ve korunması için gerekli olan kimyasal maddeler, kolay alevlenebilir veya yanıcı olabilir. Bunun sonucunda yanmalar, başka sağlık açısından zararlı durumlar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bu işletme kılavuzundaki bilgi ve uyarılara ve üreticinin verdiği ürün bilgilerine dikkat ediniz. İlgili güvenlik yönetmeliklerine uyunuz ve öngörülmüş vücut koruma malzemelerini kullanınız. İKAZ Gürültü emisyonları Makine çalışırken, çalışma yerleri için izin verilmeyen seviyede gürültü emisyonu oluşabilir. Bunun sonucunda işitmede hasarlar oluşabilir. Örn. kapaklar, ses izolasyonları veya işitme koruma önlemeleri gibi gürültü azaltan önlemler alarak, makinenin sisteminiz dahilinde güvenli işletilmesini sağlayınız. 2.5 Patlama tehlikesi olan Bölge 2 veya 22 alanlarında kullanım Patlama tehlikesi söz konusu olan alanlardaki elektrik tertibatları, sorumlu kişilerce, ilgili kullanım için geçerli yönetmelikler ve talimatlara uygun şekilde monte edilmeli, kurulmalı ve işletilmelidir. Not Elektrikli sistemlere ve bu sistemlerin patlama tehlikesi olan alanlarda kullanılmasına yönelik temel gereksinimleri örn. 1999/92/EG Direktifi veya IEC / EN Normu içinde bulabilirsiniz. 18 İşletme kılavuzu 08/2017

19 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2.6 Elektrostatik tehlike altındaki yapı grupları Ateşlenme tehlikeleri İşletme risklerinin, yerel işletme koşullarının ve gerekli denetleme yöntemlerinin değerlendirilmesi, yetkili denetleme dairesi ile karşılıklı anlaşılmış olması şartıyla, işletici tarafından açıklanmalıdır. Gerekli önlemler işletmeci tarafından mutlaka alınmalıdır. Makine üreticisi bu konuda genel anlamda geçerli önerilerde bulunamaz. Bu işletme kılavuzundaki bilgilere uyun ve dikkat edin. Not Elektrikli cihazların ve bu cihazların patlama tehlikesi olan bölgelerde kullanılması sonucu ortaya çıkabilecek tutuşma tehlikelerinin değerlendirilmesine ilişkin temel bilgileri örn. 2014/34/ EU ("patlama koruma talimatnamesi") ve 1999/92/EG Direktifi ve IEC / EN Norm serisi içinde bulabilirsiniz. Makine için bir üçüncü taraf sertifikasyonu mevcutsa, burada belirtilen teknik verilere ve özel koşullara uyun. Sertifika, makine çalıştırılmaya başlamadan önce alınmış olmalıdır. 2.6 Elektrostatik tehlike altındaki yapı grupları EGB koruyucu önlemler DİKKAT Elektrostatik deşarj Elektronik yapı grupları elektrostatik tehlike altındaki yapı elemanlarını içerir. Bu yapı elemanları, usulüne uygun kullanılmazsa hasar veya zarar görebilir. Maddi hasarları önlemek için aşağıdaki talimatlara dikkat edin. Elektronik yapı gruplarına ancak, bu yapı gruplarında mutlaka çalışmanız gerekiyorsa temas edin. Elektronik yapı gruplarına temas edilmeden önce ilgili kişinin gövdesi elektrostatik açıdan deşarj edilmiş ve topraklanmış olmalıdır. Elektronik yapı grupları elektrik izoleli malzemelerle temas ettirilmemelidir, örn.: Plastik folyo Plastik parçalar İzole tezgah altlıkları Sentetik elyaf kıyafetler Ünite gruplarını sadece iletken altlıklar üzerine koyun. Elektronik yapı gruplarını ve yapı parçalarını sadece iletken ambalajlarda paketleyiniz, depolayınız ve sevk ediniz, örn.: Metalize plastik veya metal kaplar İletken köpüklü malzemeler Ev tipi alüminyum folyo İşletme kılavuzu 08/

20 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2.7 Güçlü şarj oluşturan prosesler Elektrostatik açıdan tehlikeye maruz kalan üniteler için geçerli olan gerekli EGB koruyucu önlemler, aşağıdaki çizimlerde tekrar detaylı gösterilmiştir: a = İletken zemin b = EGB masa (tezgah) c = EGB ayakkabılar d = EGB kaput (manto) e = EGB kol bandı f = Dolapların toprak hattı bağlantısı İKAZ Elektrostatik deşarj nedeniyle patlama tehlikesi Elektrostatik deşarjlar, potansiyel bir kıvılcım kaynağı oluşturur. Mekanik sürtünme, partiküllerle yüklü hava akımları veya topraklanmamış kişiler gibi nedenlerle, örneğin bakım veya temizleme çalışmaları sırasında tehlikeli elektrostatik yüklenmeler ortaya çıkabilir. Patlama oluşabilecek ortamda patlama söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Metalik olmayan parçalarda, örneğin ses izolasyonu sağlayan köpüklerde yukarıda bahsi geçen işlerden kaçınınız. EGB koruyucu önlemler bilgi ve uyarılarına dikkat ediniz. 2.7 Güçlü şarj oluşturan prosesler Manuel sürtünmeden daha güçlü şarj oluşturan prosesler örneğin aşağıdakilerdir: Yüksek gerilim elektrotları ve iyonizatörlerin çalışması Yüzeylerde hızlı hareket eden parçacıkların olması, örneğin elektrostatik kaplama proseslerinde püskürtülen yükler (elektron veya iyon rüzgarı) Pnömatik olarak sevk edilen tozlar ve dökme malzemeler Akan veya hidrolik olarak sevk edilen sıvılar ve damlacıklar Makineyle tahrik edilen kayışlar, fırçalar, folyolar vb. 20 İşletme kılavuzu 08/2017

21 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2.8 Arızalanamaya karşı dayanıklılık İKAZ Güçlü şarj oluşturan prosesler nedeniyle patlama tehlikesi Güçlü şarj prosesleri kayar halka fırça deşarjı / fırça deşarjına ve buna bağlı olarak patlamalara neden olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Gaz ve toz patlama tehlikesi olan alanlarda, metalik olmayan dış parçalara, örneğin boyalara bu prosesleri uygulamaktan kaçınınız. Bu deşarj biçimler güncel normların kapsamında değildir. Kullanılan metalik olmayan dış parçalar, örneğin boyalar fabrikada elektrostatik performans testlerine tabi tutulur. Motor teslimatta orijinal boyalıdır. Üzerine yeniden boya uygulamak için test edilmiş orijinal boyaları kullanınız. SIEMENS tarafından test edilmemiş, ama elektrostatik açısından uygun boyalar kullanılabilir. Tüm sistemin elektrostatik uygunluk durumu, işletmecinin sorumluluğundadır. 2.8 Arızalanamaya karşı dayanıklılık Komple tesis işletmecisi uygun sinyal hatlarını ve değerlendirme birimlerini seçerek, makinenin parazite dayanıklılığının etkilenmemesini sağlamalıdır. 2.9 Yoğun şekilde oynayan tork durumunda besleme şebekesinin etkilenmesi Örn. bir pistonlu kompresörün tahrikinde söz konusu olan, yoğun şekilde oynayan bir torktan dolayı, zoraki oluşturulan, sinüs şeklinde olmayan bir motor elektrik akımı söz konusu olur. Oluşan üst titreşimler, bağlantı hatları üzerinden besleme şebekesini izin verilmeyen tarzda etkileyebilir. İşletme kılavuzu 08/

22 Güvenlik bilgi ve uyarıları 2.10 Dönüştürücüde işletim sırasında parazit gerilimleri 2.10 Dönüştürücüde işletim sırasında parazit gerilimleri İKAZ Dönüştürücüde işletim sırasında parazit gerilimleri Dönüştürücüde işletim sırasında, dönüştürücüye (üretici, tip, alınan parazit önlemleri) bağlı olarak, farklı güçte parazit yayılmaları ortaya çıkmaktadır. Örneğin soğuk iletkenler gibi entegre sensörlere sahip makinelerde, dönüştürücü nedeniyle sensör hattı üzerinde buna bağlı parazit gerilimleri oluşabilir. Doğrudan veya dolaylı olarak ölüme, ağır bedensel yaralanmalarla veya maddi hasarlarla sonuçlanabilecek arızalar meydana gelebilir. İnvertör üreticisinin elektromanyetik uygunluk uyarılarına dikkat edilmelidir. Bu sayede makine ve invertörden oluşan tahrik sisteminde, IEC/EN uyarınca sınır değerlerin aşılması engellenmiş olur. İlgili EMV önlemlerini alın Elektrikli enerji tekniği sistemlerinin işletilmesindeki elektromanyetik alanlar İKAZ Elektrik enerjisi teknolojisine sahip sistemler nedeniyle elektrikli cihazlarda parazitlenme Elektrik enerjisi teknolojisine sahip sistemler çalışırken elektromanyetik alanlar oluşturur. Makinelerin hemen yakınında bulunmaları durumunda kalp pili gibi tıbbi implantlar taşıyan kişiler için hayati tehlike söz konusu olabilir. Manyetik veya elektronik veri kayıt ortamlarında veri kayıpları söz konusu olabilir. Bu nedenle kalp pili taşıyan kişilerin makinenin yakınında bulunması yasaktır. Sistem üzerinde çalışmakla görevli kişileri, örn. işaretler, bariyerler, güvenlik dokümanları ve ikaz bilgileri sayesinde koruyunuz. Milli (yerel) korunma ve güvenlik yönetmeliklerine dikkat ediniz. Yanınızda manyetik veya elektronik veri ortamları taşımayınız. 22 İşletme kılavuzu 08/2017

23 Tanımlama 3 Uygulama alanı Bu elektrikli makine, tahrik tekniğinde ve enerji dönüşümünde geniş uygulama alanları için tasarlanmıştır. Bu sistem, büyük dayanıklılık, uzun ömür ve güvenilirlik özelliklerinin yanı sıra, söz konusu işleve optimum uyarlama ile ilgili güçlü esnekliği ile de kendisini göstermektedir. Teslim edilen makine modelinin detayları ve izin verilen işletme koşulları hakkında gerekli bilgileri, bu dokümantasyonda bulabilirsiniz. Makine, sipariş veren kişi veya kuruluşun taleplerine göre yapılmıştır ve sadece ilgili sözleşmede belirlenmiş uygulama için kullanılmalıdır. İzin verilen işletme koşullarını güç levhası üzerinde bulabilirsiniz. Teknik veriler katalog içinde açıklanmıştır. Ateşleme koruma türü Patlama koruması na veya Patlama koruması ec Bu makine, Patlama koruması na veya patlama koruması ec ateşleme koruma türünde IEC / EN veya -7 standartlarına uygun olarak tasarlanmıştır. Bu nedenle, IEC / EN standardına göre, Bölüm 2 patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda çalıştırılabilir. İKAZ Patlama tehlikesi Bu makine, tozdan kaynaklanan patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda veya hibrit gaz karışımlarından dolayı patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda kullanılmak için tasarlanmamıştır. Bu tür alanlarda kullanılırsa bir patlama meydana gelebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bu makineyi, tozdan kaynaklanan patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda veya hibrit gaz karışımlarından dolayı patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda çalıştırmayın. Makine versiyonu Makinenin tasarımında ve kontrolünde uygulanmış yönetmelikler ve normlar için güç levhasına bakın. Makine versiyonu genel anlamda aşağıdaki normlara uygundur. Referans alınan uyumlu hale getirilmiş standartların son durumlarını AB uygunluk beyanları içinde bulabilirsiniz. Tablo 3-1 Makine versiyonu Karakteristik Norm Ölçüm ve işletme davranışı IEC / EN Koruma türü IEC / EN İşletme kılavuzu 08/

24 Tanımlama 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) Karakteristik Norm Soğutma IEC / EN Yapı tarzı IEC / EN Bağlantı tanımları ve dönme yönü IEC / EN Gürültü emisyonu IEC / EN Harekete geçiş tutumu, dönen elektrikli makineler IEC / EN * Titreşim (salınım) ebadı kademeleri IEC / EN Titreşim sınır değerleri DIN ISO * Sadece şebeke modu için makineler Ayrıca bakınız Kalite dokümanları (Sayfa 155) Patlamaya karşı korunmuş makinelerde ek olarak aşağıdaki normlar geçerlidir: Tablo 3-2 Patlama koruması na veya patlama koruması ec ateşleme koruma türüne sahip makine modeli Karakteristik Patlama koruması na veya Patlama koruması ec 1 ateşleme koruma türü Norm IEC / EN IEC / EN veya -7 1 Seçmeli olarak, siparişe göre 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) IEC ve GOST norm karşılaştırması IEC / EN normları aşağıdaki GOST normları ile örtüşmektedir. IEC / EN GOST IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST R IEC Bu makine, 2014/34/EU yönetmeliği ve "Patlama tehlikesi olan ortamlarda çalışan ekipman güvenliği" (TR CU 012/2011) konulu Gümrük Birliği teknik düzenlemeleri kapsamındaki hükümlere uygun şekilde tasarlanmış, üretilmiş ve patlama tehlikesi olan endüstri tesislerinde kullanımına izin verilmiştir. 24 İşletme kılavuzu 08/2017

25 Tanımlama 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) IEC / EN normları aşağıdaki GOST normları ile örtüşmektedir. IEC / EN GOST IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST IEC IEC / EN GOST R IEC IEC / EN GOST IEC IEC / EN GOST IEC IEC / EN GOST R IEC Ateşleme koruma türü Patlama koruması na IIC T3 Gc veya Patlama koruması ec IIC T3 Gc için patlama koruması işareti II 3 G Ex na IIC T3 Gc ec AA87 2 Ex na IIC T3 Gc X CE- veya EAC tanımı 2 Patlamaların önlenmesi için işaretleme 3 Cihaz grubu: II Madencilik için değil, başka patlama tehlikesi olan alanlar için 4 Cihaz kategorisi: 3 Seyrek ve kısa süreli tehlike için 5 Atmosfer: G Gaz için 6 Patlama koruması: Uluslararası 7 Ateşleme koruma türü: "na" veya "ec" 8 Patlama grubu: IIC Asetilen için 9 Isı derecesi sınıfı: T3 Maksimum yüzey sıcaklığı 200 C için 10 Cihaz koruma düzeyi: Gc Patlayıcı gaz bulunan alanlarda genişletilmiş koruma düzeyi için 11 Adı geçen kontrol yerinin tanım numarası veya adı 12 Bölüm 2 13 "X" özel koşullar İşletme kılavuzu 08/

26 Tanımlama 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) Ateşleme koruma türü Patlama koruması na IIB T3 Gc veya Patlama koruması ec IIB T3 Gc için patlama koruması işareti II 3 G Ex na IIB T3 Gc ec AA87 2 Ex na IIB T3 Gc X CE- veya EAC tanımı 2 Patlamaların önlenmesi için işaretleme 3 Cihaz grubu: II Madencilik için değil, başka patlama tehlikesi olan alanlar için 4 Cihaz kategorisi: 3 Seyrek ve kısa süreli tehlike için 5 Atmosfer: G Gaz için 6 Patlama koruması: Uluslararası 7 Ateşleme koruma türü: "na" veya "ec" 8 Patlama grubu: IIB Etilen için 9 Isı derecesi sınıfı: T3 Maksimum yüzey sıcaklığı 200 C için 10 Cihaz koruma düzeyi: Gc Patlayıcı gaz bulunan alanlarda genişletilmiş koruma düzeyi için 11 Adı geçen kontrol yerinin tanım numarası veya adı 12 Bölüm 2 13 "X" özel koşullar Güç levhası Güç levhası, tanım verilerini ve en önemli teknik verileri içermektedir. Güç levhası üzerindeki veriler ve sözleşmede belirlenmiş koşullar, amaca uygun kullanımın sınırlarını belirler. 26 İşletme kılavuzu 08/2017

27 Tanımlama 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) Resim 3-1 Şematik gösterim güç levhası Tablo 3-3 Güç levhası üzerindeki veriler Poz Tanımlama Poz Tanımlama (1) Motor türü (12) Ölçüm devir sayısı [ 1 / dak ] (2) Motor tipi (13) Harekete geçiş akım oranı (3) Seri numarası (14) (boş) (4) Yapı şekli (15) Sertifika numarası (5) Isı sınıfı (16) Koruma türü (6) Ölçüm gerilimi [V] ve devre (17) Rotor sınıfı (7) Ölçüm frekans [Hz] (18) Motor ağırlığı [kg] (8) (içerik modele bağlıdır) (19) İlave bilgiler (seçmeli) (9) Ölçüm akımı [A] (20) Azami devir sayısı [ 1 / dak ] (10) Ölçüm gücü [kw] (21) Üretim ülkesi / Yer (11) Güç faktörü [cos φ] Rotor Kafes sarımlı rotor paketi, mil üzerine preslenmiştir. Milin normal olarak DE tarafında bir silindirik mil ucu vardır. Versiyona bağlı olarak, NDE tarafında ikinci bir mil ucu mevcut olabilir. Soğutma Soğutma sistemi kapalı, dahili soğutma devresi olarak tasarlanmıştır. Makinenin ısı kaybı yüzey üzerinden çevredeki havaya aktarılır. Bir mil fanı dahili birincil sirkülasyon devresindeki soğutma havasını hareket ettirir. Harici ikincil sirkülasyon devresindeki soğutma havasının hareketi bir mil fanı tarafından sağlanır. İşletme kılavuzu 08/

28 Tanımlama 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) Fan İç fanlar dönüş yönünden bağımsızdır. Dış fanlar: Dört ve daha fazla kutuplu makineler ve 1L : Dış fanlar dönüş yönünden bağımsızdır. İki kutuplu makineler, 1L hariç: Dış fanlar dönüş yönüne bağlıdır. Makineler, ek bir "Dönme yönü oku" levhası ile yetek levhasında ve güç levhasında işaretlenmiştir. Opsiyon olarak 1L bir dönüş yönüne bağlı dış fan ile de donatılmış olabilir. Rulman yataklama Makineler versiyonlarına göre ve siparişte belirlenmiş işletme koşullarına göre, farklı rulman varyantları ile donatılmıştır. İlgili tipler, makinenin yağlama levhası (etiketi) üzerinde belirtilmiştir. Dönüştürücü (konvertisör) modunda, normal olarak NDE tarafına izole edilmiş bir yatak takılır. Müteakip rulman varyantları mevcuttur: Tablo 3-4 Rulman varyantları Versiyon Rulmanlı yatak Yapı şekli yatay, kuplajlı tahrik DE tarafı: Sabit yatak olarak, oluklu bilyalı yatak Yapı şekli yatay, daha yüksek enine kuvvet için; örn. kayışlı tahrik Yapı şekli dikey, eksen seviyesi 315, kuplajlı tahrik Yapı şekli dikey, eksen seviyesi NDE tarafı: Eksenel basınç yaylı serbest yatak olarak, oluklu bilyeli yatak DE tarafı: Serbest (gezer) yatak olarak, silindir makaralı yatak NDE tarafı: Sabit yatak olarak, oluklu bilyalı yatak DE tarafı: Sabit yatak olarak, oluklu bilyalı yatak NDE tarafı: Eksenel basınç yaylı serbest yatak olarak, oluklu bilyeli yatak DE tarafı: Sabit yatak olarak, eğik bilyeli yatak / oluklu bilyeli yatak çifti NDE tarafı: Eksenel basınç yaylı serbest yatak olarak, oluklu bilyeli yatak "Yükseltilmiş koruma türü" için rulman versiyonu (opsiyon) Asıl yatak elemanının önünde yataklanmış gres ön odası düzenlemesi sayesinde, yatak elemanlarının toz ve su girmesine karşı güçlendirilmiş bir sızdırmazlığına ulaşılır. Amaca uygun olarak her iki durumda da aynı gres kullanılmasına rağmen, gres farklı işlevlerine uygun olarak "yağlama gresi" ve "sızdırmazlık gresi" olarak tanımlanır. Yapı Dış yatak kapağı, yatak gövdesi ile birlikte eski yağlama gresi için toplama bölmesini ve labirent contası (opsiyon) ile sızdırmazlık gresi için gres ön odasını oluşturur. Dış yatak kapağına, sızdırmazlık gresinin preslenmesi için gres kanallı ikinci bir yağlama nipeli yerleştirilmiştir. Ön odaya preslenmiş sızdırmazlık gresinin toplama bölmesine girmesini engellemek için, gres ön odasının yağlama gresi toplama bölmesine karşı sızdırmazlığı bir V halkası ya da V keçe 28 İşletme kılavuzu 08/2017

29 Tanımlama 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) halkası kombinasyonu ile sağlanmıştır. Gres ön odasındaki mevcut sızdırmazlık gresi, işletim sırasında yavaşça labirentten dışarı çıkar ve labirentin sızdırmazlığını sağlar veya muhtemelen içeri girmiş ve dış bölgede bağlanmış tozu temizler. Terminal kutusu Terminal kutusu makinenin soluna veya sağına tertip edilmiş olabilir. Sonradan donanımı makinenin diğer tarafına almak mümkün değildir. Eğer sonradan bir büyük klemens kutusuna geçmek isterseniz, lütfen üretici ile irtibata geçiniz. Kablo bağlantısı için, eksen seviyesine göre şu klemens kutuları kullanılabilir: Tablo 3-5 Eksen seviyesinden klemens kutusuna göre tertip Eksen seviyesi Klemens kutusu 315 GT XB XB XB XB Patlamaya karşı korunmuş versiyonlar için değil Ek tertibatlar Siparişe uygun olarak, örn. yatak denetimi veya sarım denetimi için örn. sıcaklık sensörleri gibi farklı ek tertibatlar entegre edilmiş veya monte edilmiş olabilir. Bağımsız ısıtma (opsiyon) Makine bağımsız bir ısıtma ile donatılmıştır. Bağlantı verilerini, makine üzerindeki bir ek levha üzerinde bulabilirsiniz. İşletme kılavuzu 08/

30 Tanımlama 3.1 IEC ve GOST norm karşılaştırması (D47) 30 İşletme kılavuzu 08/2017

31 Uygulama ön hazırlığı 4 Basit ve doğru kurulum, güvenli işletme ve makinenin bakımı ve onarımı için erişilebilirliği, makinenin kullanılmasının iyi planlanması ve hazırlanması için önemli koşullardır. Bu bölümde, bu makine için sisteminizin projelendirilmesinde nelere dikkat etmeniz gerektiği ve makinenin teslim edilmesinden önce neleri hazırlamanız gerektiği hakkında bilgi alacaksınız. 4.1 Sistem projelendirilmesindeki güvenlik açısından önemli unsurlar Makinede bakiye tehlikeler söz konusudur. Bu tehlikeler, "Güvenlik bilgi ve uyarıları" (Sayfa 15) bölümünde veya konulara göre tertip edilmiş bölümlerde tarif edilmiştir. Örn. kapaklar, blokajlar, işaretlemeler vs. gibi uygun güvenlik önlemleri sayesinde, makinenin sisteminiz dahilinde güvenli işletilmesini sağlayınız. 4.2 İşletim türüne uyulması Makinenin işletim türüne uyunuz. Uygun bir kontrol ünitesi sayesinde, aşırı devir sayıları olmasını ve böylelikle de makinede hasarlar olmasını önleyiniz. 4.3 Soğutmanın sağlanması Makinenin kullanıldığı yerde soğutma havası akımı sayesinde yeterince soğutulmasını sağlayınız: Soğutma havasının engellenmeden içeri ve dışarı akabilmesini sağlayınız. Fanın tam sevk gücüne ancak, hareket çarkı serbestçe hareket ettiğinde ulaşılabilir. Eksenel yönde en az 1 x içeri akış çapı kadar bir boş alanın mevcut olduğundan emin olunuz. Makinenin sıcak çıkış havasını doğrudan emmesini engelleyiniz. Üstten hava girişine sahip dikey yapı biçimindeki bir makinede, hava giriş delikleri yabancı cisimlerin ve suyun girişine karşı korunmalıdır. 4.4 Termik motor koruması Makineyi işletme esnasında aşırı yüklenmeye karşı korumak için, motor ısı derecesini doğrudan denetleme amacıyla makine soğut iletkenler ile donatılmıştır. Denetleme için uygun bir devre öngörünüz. İşletme kılavuzu 08/

32 Uygulama ön hazırlığı 4.5 Bağımsız ısıtma için kilitleme devresi (opsiyon) Ayrıca bakınız Sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri (Sayfa 93) Yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri (Sayfa 93) 4.5 Bağımsız ısıtma için kilitleme devresi (opsiyon) Bağımsız (duran) ısıtma çalışan makinede işletilirse, makinede yüksek sıcaklık dereceleri söz konusu olabilir. Makine devreye sokulduğunda bağımsız ısıtmayı kapatan bir kilitleme devresi öngörün. Bağımsız ısıtma sistemini ancak makineyi kapattıktan sonra devreye sokun. Ayrıca bakınız Bağımsız ısıtmanın kapatılması (Sayfa 99) İKAZ Patlama tehlikesi Bağımsız ısıtma sistemi makine kapatıldıktan hemen sonra açılırsa, sıcaklık sınıfı veya makinenin maksimum yüzey sıcaklığı aşılabilir. Patlama oluşabilecek ortamda patlama söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bağımsız ısıtma sistemini ancak makineyi kapattıktan sonra devreye sokun. Bunun için bağımsız ısıtma sisteminin levhasındaki verilere uyunuz. 4.6 IM B5 yapı tarzı için destek ayağı IM B5 yapı tarzında ilgili makine ayrıca tahrik bulunmayan taraftan bir destek ayağı ile desteklenmelidir. Destek ayağı teslimat kapsamına dahil değildir. Uygun sağlamlıkta ve yeterli boyutta bir destek ayağı temin edilmelidir. Bu destek ayağı taşıma kapasitesi komple makine ağırlığı için yeterli olmalıdır. Makinenin ağırlık bilgisini güç levhasında, geometri verilerini ise ölçü çiziminde bulabilirsiniz. Makinenin alt kısmında bir M36 vida yuvası bulunur, buraya destek ayağını sabitleyebilirsiniz. 32 İşletme kılavuzu 08/2017

33 Uygulama ön hazırlığı 4.7 Gürültü emisyonları İKAZ Tahrik bulunmayan tarafta destek eksik Makine tahrik bulunmayan taraftan desteklenmezse, flanş makine ağırlığını kaldıramaz. Makine veya makine parçaları gevşeyebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Gerekli ölçülere sahip bir destek ayağını hazır bulundurun. 4.7 Gürültü emisyonları İKAZ Gürültü emisyonları Makine çalışırken, çalışma yerleri için izin verilmeyen seviyede gürültü emisyonu oluşabilir. Bunun sonucunda işitmede hasarlar oluşabilir. Örn. kapaklar, ses izolasyonları veya işitme koruma önlemeleri gibi gürültü azaltan önlemler alarak, makinenin sisteminiz dahilinde güvenli işletilmesini sağlayınız. 4.8 Devir sayısı sınır değerleri İKAZ Çok yüksek devir sayıları Çok yüksek devir sayıları makinenin tahrip olmasına neden olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Kumanda aracılığıyla izin verilen devir sayısının üzerinde işletimi önleyin. Güç levhası üzerindeki devir sayısı bilgilerine dikkat edin. İşletme kılavuzu 08/

34 Uygulama ön hazırlığı 4.9 Devir sayısı tork işletimine uyun 4.9 Devir sayısı tork işletimine uyun İKAZ Sıcaklık sınıfını aşma Devir sayısı tork gidişine uyulmadığında, sıcaklık sınıfı da aşılamaz. Bir patlama oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Devir sayısı tork işlemine uyun. Motordaki ek levhadaki bilgilerine dikkat edin Şebeke değiştirmede aşama senkronizasyonu DİKKAT Şebeke değişimi Faz konumlu başka bir elektrik şebekesine geçilmesi, makinede arızalara neden olabilir. Değiştirme sırasında aşamalar senkron olmalıdır. Aşama senkronizasyonu için uygun araçları kullanın Yer gereksinimi Makinenin kullanıldığı yerde hava girişi için asgari ölçüye uyunuz: Tablo 4-1 Hava girişi için asgari ölçü Eksen seviyesi mm 140 mm 150 mm 160 mm 4.12 Şebekede gerilim ve frekans dalgalanmaları Güç levhası üzerinde başka bir bilgi yoksa, IEC / EN içindeki Alan A uyarınca izin verilen gerilim oynaması % ±5 ve izin verilen frekans oynaması % ±2 olarak belirlenmiştir. Bunun dışındaki izin verilen oynamalar güç levhası üzerinde belirtilmiştir, örneğin IEC / EN uyarınca Alan B içindeki gerilim oynaması % ±10. Genel olarak şu kural geçerlidir: Pratik uygulama için geçerli işletme koşullarında, bir makine bazen A bölümünün sınırları dışında işletilmek zorundadır. Bu tür istisnalar, mevcut değerler ve bu değerlerin süresi ve ortaya çıkma sıklığı hususunda sınırlandırılmalıdır. Mümkünse 34 İşletme kılavuzu 08/2017

35 Uygulama ön hazırlığı 4.13 Sistemin kendi frekansları uygun bir süre içinde düzeltici önlemler alınız, örn. gücün düşürülmesi gibi. Bu sayede, makinenin termik yaşlanmadan dolayı ömrünün kısalması önlenmiş olur. DİKKAT Sarımın aşırı ısınması İzin verilen gerilim ve frekans toleranslarının aşılması, sarımın kabul edilemeyecek oranda yüksek ısınmasına ve böylelikle uzun vadede makinede hasarlar oluşmasına neden olabilir Sistemin kendi frekansları DİKKAT Sistem rezonansları Çok yüksek titreşimler ve sistem rezonansları makine grubuna zarar verebilir. Temelden ve makine grubundan oluşan sistem, izin verilen titreşim değerlerinin aşıldığı herhangi bir sistem rezonansı oluşmayacak şekilde tasarlanmalıdır. DIN ISO kapsamındaki titreşim sınır değerleri aşılmamalıdır Elektrik bağlantısındaki arızalardan kaynaklanan mil ünitesinin torsiyon yüklenmeleri İşletme esnasında elektrik bağlantısındaki arızalarda yüksek hava boşluk torkları meydana çıkabilir ve bu torklar mil ünitesinde ilave mekanik torsiyon yüklenmelerine neden olabilir. Not Tüm mil ünitesinin sorumluluğu sistem planlayıcısına aittir. İKAZ Makinenin tahrip olması Yanlış projelendirme sonucunda mil ünitesinde oluşan mekanik torsiyon yüklenmeleri makinenin tahrip olmasına neden olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Sistem planlamasında projelendirme verilerini dikkate alınız. Not Daha fazla bilgi için kataloğa bakınız. İşletme kılavuzu 08/

36 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Makinedeki tüm çalışmalar sırasında, elektrikli sistemlerin güvenli şekilde çalıştırılmasına yönelik genel güvenlik uyarılarını (Sayfa 15) ve EN gerekliliklerini dikkate alınız Transport işaretleri Taşıma yoluna ve ebatlarına bağlı olarak farklı şekillerde ambalajlama gerçekleştirilir. Eğer özellikle sözleşmede kararlaştırılmamışsa, ambalaj, bitkisel koruyucu önlemler için uluslararası standartlara göre ambalaj yönetmeliklerine uygundur (ISPM). Ambalaj üzerindeki şekilsel işaretlere dikkat ediniz. Bu işaretlerin anlamı şöyledir: Üst Kırılabilen mal Neme karşı koruyunuz Isıya karşı koruyunuz Ağırlık merkezi El kancası kullanılması yasaktır Buraya bağlayınız Teslimatın kontrol edilmesi Teslimat özel duruma göre tamamlanmıştır. Sevkiyatı teslim aldıktan hemen sonra, teslimat kapsamı ile malzeme refakatindeki evrakların birbirine uyup uymadığını kontrol ediniz. Eksikler ve hasarlar için sonradan yapılan şikayetlerde hiçbir sorumluluk kabul edilmez. Görünen transport hasarlarını derhal teslimatçıya bildirip şikayetçi olunuz. Görünen hasarları / eksik teslimatları derhal sizinle ilgilenen elemana bildiriniz ve şikayetçi olunuz. İşletme kılavuzu, teslimat kapsamının bir parçası olup, rahat ulaşılır biçimde saklanmalıdır Yukarı kaldırma ve taşıma Makineyi güvenli şekilde kaldırmak ve taşımak için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekir: İlgili personel, vinç ve forklift kullanımı için gerekli niteliğe sahip olmalıdır. Makine paketlenmişse sandık ve nakliye çerçevesini, boyut, ağırlık ve yerel koşullara bağlı olarak, kaldırma askıları kullanarak bir vinçle veya bir forklift ile kaldırın. İlgili yüke uygun bir forklift veya vinç kullanın. 36 İşletme kılavuzu 08/2017

37 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Makinenin yukarı kaldırılması için, izin verilmiş, hasarsız ve yeterli ebatlara sahip halat veya germe tertibatları kullanın. Kaldırma düzeneklerini kullanımdan önce kontrol edin. Makinenin ağırlığını makinenin güç levhasında bulabilirsiniz. Makineyi yukarı kaldırırken, kaldırma levhası üzerindeki bilgilere uyun. Bildirilen germe açısına uyun. Muhtemelen kaldırma levhası üzerinden bildirilmiş olan, kaldırma işlemi için geçerli azami ivmeleme ve hız değerlerini aşmayın. Makineyi ani hareket olmayacak şekilde kaldırın. İvmelenme a 0,4 g ( 4 m/s 2 ) Hız v 20 m/dak İKAZ Farklı yapı tarzında nakliye Makine, yapı tarzına uygun bir konumda taşınmaz veya kaldırılmazsa devrilebilir, kaldırma yönünde kayabilir veya düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Kaldırma için yalnızca stator gövdesine yerleştirilmiş yük kaldırma tertibatlarını kullanın. Yük kaldırma tertibatlarını makinenin konumuna uygun olarak kullanın. Sadece uygun halat ve germe tertibatları kullanılmalıdır. İKAZ Ağırlık merkezi ortada değildir Bir yükün ağırlık merkezi, iki dayanak noktası arasında orta konumda bulunmuyorsan, makine taşınırken veya kaldırılırken devrilebilir, kaldırma yönüne doğru kayabilir ve düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar veya maddi hasarlar meydana gelebilir. Tüm taşıma işlemleri sırasında makine üzerindeki kullanım bilgileri dikkate alınmalıdır. Tespit halatlarının veya kaldırma bantlarının farklı yüklenmelerine yanı sıra kaldırma düzeneğinin taşıma kapasitesine dikkat edin. Makineyi sadece ağırlık merkezi konumuna uygun şekilde taşıyın veya kaldırın. Eğer ağırlık merkezi iki tespit noktasının arasında ortada bulunmuyorsa, bu durumda kaldırma kancasını kaldırmak üzere ağırlık merkezinin üzerine ayarlayın. İşletme kılavuzu 08/

38 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Rotorun emniyete alınması Versiyona bağlı olarak, makine bir rotor tutma düzeneği ile donatılmış olabilir. Bu düzenek yatağı, taşıma veya depolama sırasında oluşan sarsıntılarda hasar görmekten korur. DİKKAT Nakliye sırasında sarsıntılar Rotor tutma düzeneği kullanılmazsa makine taşınırken sarsıntılar nedeniyle hasar görebilir. Bunun sonucunda maddi hasarlar oluşabilir. Eğer makine bir rotor tutma düzeneği ile donatılmışsa, makineyi daima bu rotor tutma düzeneği ile birlikte taşıyın. Rotor tutma düzeneği taşıma sırasında monte edilmiş olmalıdır. Rotor tutma düzeneğini ancak çıkış elemanının geçirilmesinden sonra çıkartın. Dikey yapı tarzındaki makinelerde: Rotor tutma düzeneğini sadece dikey konumda demonte edin. Yatay konumda taşıma sırasında, makine yatırılmadan önce rotor sabitlenmelidir. Dikey makineler üretici fabrika tarafından yatay konumda teslim edilebilir. 38 İşletme kılavuzu 08/2017

39 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Alternatif rotor emniyeti Eğer tahrik çıkış elemanının geçirilmesinden sonra makinenin taşınması gerekiyorsa bu durumda rotorun eksenel sabitlenmesi için başka uygun önlemler alın. 1 Kovan 2 Mil cıvatası ve pul Resim 4-1 Rotorun eksenel sabitlenmesi Mil sonunda vida dişi M20 M24 M30 Sıkma torku 80 Nm 150 Nm 230 Nm Diğer rotor emniyeti türleri için sıkma torkları Mil ucundaki yiv, rotor gövdesi için bir durma noktasıdır. Böylece rotorun eksenel sabitlemesi için gereken ön gerilme kuvveti elde edilir. Mil sonunda vida dişi M20 M24 M30 Ön gerilme kuvveti 20 kn 30 kn 40 kn Diğer rotor emniyeti türleri için eksenel ön gerilme kuvveti Not Rotor tutma düzeneğinin muhafaza edilmesi Rotor tutma düzeneğini muhafaza ediniz. Muhtemel bir demontaj ve yeniden taşıma durumunda tekrar monte edilmelidir. İşletme kılavuzu 08/

40 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Makine takımının (setinin) taşınması İKAZ Makinenin düşmesi Makinenin kaldırma kopçaları sadece makinenin ağırlığı için tasarlanmıştır. Bir makine seti tek bir makine üzerinde kaldırılıp taşınırsa kaldırma halkaları kırılabilir. Makine ya da makine seti aşağı düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Makine setlerini münferit makinelere asarak kaldırmayınız. Makine setlerinin taşınması için sadece bu işlem için öngörülmüş, örn. temel paletlerin delikleri veya kaldırma kopçaları gibi tertibatlar kullanın. Bu esnada kaldırma donanımının taşıma kapasitesine dikkat ediniz. Not Makinenin yükseltilmiş ve güvenli bir pozisyona konumlandırılması Makinenin alt tarafına tehlikesiz ve basit ulaşmak için makineyi yükseltilmiş ve güvenli bir pozisyona konumlandırın. TEHLİKE Sallanan yükler altında durmayın Eğer kaldırma veya yük takma tertibatları işlevini yapamazsa, makine aşağı düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Yukarı kaldırılmış makinenin altında veya çevresinde durmayın Depolama Makine, teslimat sonrasında kurulmayacak ve kullanılmayacaksa, usulüne uygun şekilde depolanmalıdır. DİKKAT Uygun olmayan depolama nedeniyle depolama hasarları söz konusu olabilir Kurallara uygun olmayan depolamada, yataklarda bekleme (durma) hasarları tehlikesi söz konusudur. Depolama deformasyonları ve korozyon görülebilir. Depolama talimatlarına uyulmalıdır. 40 İşletme kılavuzu 08/2017

41 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Ön koşullar ve hazırlamalar Malzemeleri sadece hasarsız ambalajlar içinde depolayın. Hasarlı ambalaj içindeki cihazları çıkarın. İlgili cihazları usulüne uygun şekilde depolayın. Eğer kurallara uygun depolama açısından gerekliyse, depolamadan önce ambalajdaki hasarları onarın. Depolama için genel koşullar Makineyi mümkünse bir depolama yerinde depolayın. Depolama yeri genel olarak aşağıdaki koşullara uygun olmalıdır: Yeteri kadar büyüklüğe sahip, yatay konumda, su baskınlarına karşı emniyetli, sarsıntısız (v eff 0,2 mm/sn.) ve kuru bir depo yeri seçin. Depolama yeri iyi havalandırılıyor olmalıdır ve ayrıca toza ve donma olasılığına karşı korunmuş olmalıdır. Aşırı hava koşullarına karşı önlem alın. 10 C ile 50 C veya 50 F ile 120 F arasında sabit depolama sıcaklıkları sağlanmalıdır. İlgili yerin ısı derecesi, dışarıdaki ısı derecesinden yakl. 10 K daha yüksek olmalıdır. Isı derecesi 20 C altına düşmemelidir. Bağıl hava nemi %60'tan daha az olmalıdır. Depolama yerinin zemini yeterince sağlam olmalıdır. Azami izin verilen tavan yükü ya da depolama özel yükü aşılmamalıdır. Çevredeki hava agresif gazlar içermemelidir. Makineyi darbelere ve neme karşı koruyun. Makineleri, cihazları ve sandıkları, yerden nem almalarını önlemek amacıyla paletlerin, kirişlerin veya temellerin üzerine yerleştirin. Depo malının altındaki hava sirkülasyonunun engellenmemesini sağlayın. Kaplamalar ve makine arasına mesafe tahtaları yerleştirin. Kaplamalar ve brandalar çepeçevre yerde bulunmamalıdır. Açıkta depolama Açık alanda depolama yapılacaksa, ayrıca şu koşullara da uyulmalıdır: Zemin yeterince sağlam olmalıdır. Makinenin toprağa gömülmesini engelleyin. Hava şartlarına karşı koruma için kaplamalar ve brandalar, depo malının yüzeylerine temas etmemelidir. Aksi halde depolanan ürün altındaki hava sirkülasyonu engellenir. İşletme kılavuzu 08/

42 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Neme karşı koruma Kuru depolama yeri mevcut değilse makineyi aşağıdaki şekilde neme karşı korumaya alın: Makineyi nem alan bir malzemeye sarın. Makineyi folyoya sayın: Folyo içine bir nem gösterici cihaz yerleştirin. Folyoya kurutma maddesi uygulayın. Makineyi hava geçirmeyecek şekilde ambalajlayın. Makineyi muntazam aralıklar ile kontrol edin. DİKKAT Usulüne uygun olmayan depolama veya nakliye Usulüne uygun olmayan depolama veya nakliye nedeniyle yatak hasarları görülebilir. Bir rotor tutma düzeneği ile teslim edilen makinelerde, rotoru Taşıma (Sayfa 38) bölümündeki bilgilere uygun olarak emniyete alın. Depolama sırasında makine güçlü radyal sarsıntılara karşı korunmalıdır, rotor sabitleme ekipmanı bu titreşimleri tamamen sönümleyemez. Müşteri tarafından önceden monte edilen montaj parçaları (örneğin kavrama veya kayış kasnağı) varsa, nakliye sırasında yataklarda hasar oluşabilir. Bu durumda, müşteri tarafından dahili bir rotor tutma düzeneği kullanılmasını sağlayın. İKAZ Hasarlı contalama malzemeleri nedeniyle patlama tehlikesi Makineyi belirtilen sıcaklık sınırının dışında muhafaza ettiğinizde, contalama malzemelerinde hasar oluşabilir ve malzemelerin fonksiyonları bozulabilir. Bunun sonucu olarak patlama eğilimli atmosfer makinenin içine girebilir ve çalışma sırasında tutuşabilir. Bir patlama oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar veya maddi hasarlar meydana gelebilir. Kullanılan malzemeler sipariş edilen sıcaklık bölgesi için optimize edilmiştir. Makineyi spesifize edilmiş sıcaklık sınırlarının dışında depolamayın. Spesifik sıcaklık sınırlarını güç levhası üzerinde bulabilirsiniz. Uzun süreli depolama Makineyi altı aydan uzun bir süre depolayacaksanız, her altı ayda bir makinenin sorunsuz ve usulüne uygun durumda olduğunu kontrol ediniz. Makineyi "Depolama (Sayfa 40)" bölümündeki bilgi ve talimatlara göre, mümkün olduğunca ambalajıyla depolayınız. Makineyi hasar bakımından kontrol ediniz. Gerekli bakım çalışmalarını uygulayınız. 42 İşletme kılavuzu 08/2017

43 Uygulama ön hazırlığı 4.15 Transport (taşıma) ve depolama Uygun depolama koşulları sayesinde, makinede yoğuşma suyu oluşmamasını sağlayınız. Makine folyo ile paketlenmemişse, makineyi örneğin bir bağımsız ısıtma sistemi ile sürekli olarak hafifçe ısıtınız ve depolama alanında hava sirkülasyonu sağlayınız. Üç aydan uzun bir süre depolama Depodaki makineyi iki sene sonra tekrar yağlayınız. 1. Makineyi ambalajından çıkarınız. 2. Eğer mevcutsa rotor tutma düzeneğini çıkarınız. 3. İki yıldan uzun süre depolandığı takdirde rotoru yağlama levhası üzerinde gösterilenin iki katı gresle yağlayınız. Böylece gres eşit olarak dağılır ve tüm yüzeyleri kaplar. Korozyon hasarları da bu şekilde engellenmiş olur. DİKKAT Rulmanlı yatak hasarları Rulmanlı yatakların aynı veya neredeyse aynı bekleme pozisyonları, rulmanlı yataklarda hasarlara neden olabilir. Üç ayda bir rotoru beş tam tur elle çeviriniz. Rotor döndükten sonra rulmanlı yatağın bekleme pozisyonunda öncekine göre bir değişiklik olmadığından emin olunuz. Bunun için referans noktası olarak (mevcutsa) poyra yayı kullanınız. 4. Korozyon korumasını yenileyiniz. 5. Mevcutsa rotor tutma düzeneğini yeniden takınız. 6. Makineyi yeniden paketleyiniz Makinenin korozyona karşı korunması Eğer makine kuru koşullarda depolanırsa, aşağıdaki korozyona karşı koruyucu önlemleri alınız. Azami altı aya kadar depolama: Serbest mil ucu, flanş veya makine ayakları gibi ulaşılabilen tüm çıplak parçaları bir koruyucu kılıf veya kaplama ile koruyunuz. Altı aydan uzun bir süre depolama: Ulaşılabilen tüm çıplak parçalara korozyona karşı uzun süreli koruma maddesi sürünüz, örn. Tectyl 506. Makineyi düzenli aralıklarla kontrol ediniz ve gerekirse korozyona karşı koruyucu tabakayı yenileyiniz. Muhafaza çalışmalarını kağıda dökün, böylece daha sonraki bir çalıştırmadan önce bunlar geriye dönüştürülebilir. İşletme kılavuzu 08/

44 Uygulama ön hazırlığı 4.16 Dönüştürücüde işletme 4.16 Dönüştürücüde işletme Aşağıdaki bölüm sadece 1PQ8 serisine ait makineler için veya makinenin dönüştürücüde işletilmek için sipariş edilmiş olması durumu için önemlidir. Not Sipariş numarası üzerinden, makinenin dönüştürücüde işletilmek için sipariş edilip edilmediğini görebilirsiniz: Sipariş numarasının 9. hanesinde "P" veya "Q" harfi vardır. İKAZ İzin verilmeyen dönüştürücüyle işletim Eğer kontrol belgesinde, ek levhada veya sertifikada bir dönüştürücü tipi tespit edilmişse, bu durumda makinenin sadece bu dönüştürücü ile işletimine izin verilir. İzin verilmeyen bir dönüştürücü ile çalıştırma sırasında ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Motoru sadece tespit edilmiş bir dönüştürücü ile çalıştırın Patlamaya karşı korunmuş makinelerin dönüştürücü modu Patlamaya karşı korunmuş makinelerin frekans dönüştürücüde işletilmesine ancak devir sayısı aralığı ve tork karakteristiği bilgilerine uyulursa ve takılı olan ısı derecesi denetlemesi ve ilgili bir tetikleme cihazı üzerinden bir sarım (bobin) ısı derecesi denetlemesi sağlanmış olması halinde izin verilir Şebeke biçimi DİKKAT Delta bağlantısıyla TN ağında işletme sırasında simetrik olmayan gerilim yükü Topraklanmış bir dış iletkene sahip delta bağlantısıyla TN ağında işletme sırasında makine sargısında simetrik olmayan bir gerilim yükü ortaya çıkabilir. Bunun sonucunda sarım hasarları ortaya çıkabilir. Makineyi topraklanmış bir dış iletkene sahip TN ağında işletmeyiniz. 44 İşletme kılavuzu 08/2017

45 Uygulama ön hazırlığı 4.16 Dönüştürücüde işletme DİKKAT IT ağında işletmede topraklama hattı IT şebekesinde işletim sırasında bir topraklama bağlantısı ortaya çıkarsa izolasyona aşırı yük biner. Bunun sonucunda sarım hasarları ortaya çıkabilir. Prosesi mümkünse iki saat içinde sonlandırınız. Hata nedenini gideriniz. Bir topraklama bağlantısı denetimi kurunuz İnvertör giriş gerilimi SIMOTICS makinelerinin izolasyon sistemi, C dayanma kategorisinin (IVIC C = güçlü) gereksinimlerini tamamen karşılamaktadır. IVIC C değerlerinden yüksek gerilim uç noktaları söz konusu olursa, ilgili katalog ( Pages/order_form.aspx) bilgilerine dikkat edilmelidir: Maks. 480 V şebeke gerilimi (invertör giriş gerilimi) ve ayarsız / ayarlı beslemeli SINAMICS G / SINAMICS S invertör işletimi için: Motor ve invertör proje planlamasına yönelik talimatlara uyulmalıdır. 480 V değerinin üzerindeki şebeke gerilimi (invertör giriş gerilimi) için invertör işletimine yönelik olarak sipariş edilmiş motorlarda uygun bir izolasyon sistemi bulunur. Başka bir üreticinin invertörü ile işletim durumunda: İlgili şebeke gerilimine (invertör giriş gerilimi) ve motor izolasyon sistemine bağlı olarak IEC uyarınca ve dayanma kategorisi C doğrultusunda izin verilen gerilim uç noktalarına uyulmalıdır. DİKKAT Çok yüksek bağlantı gerilimi nedeniyle maddi hasar Bağlantı gerilimi izolasyon sistemi için çok yüksekse, izolasyon sistemi hasar görür. Bu durumda makine komple hasar görebilir. Yukarıda belirtilen direktiflerde talep edilen uç gerilim değerlerine uyulmalıdır Yatak akımlarının düşürülmesi Yatak akımlarını aşağıdaki önlemler ile düşürebilirsiniz: Temas durumunu büyük yüzeyli gerçekleştirin. Masif bakır hatlar, akım uzaklaştırma etkisi nedeniyle yüksek frekanslı topraklama için uygun değildir. İşletme kılavuzu 08/

46 Uygulama ön hazırlığı 4.16 Dönüştürücüde işletme Potansiyel dengeleme hatları: Potansiyel dengeleme hatlarını kullanın: Motor ve çalışma makinesi arasında Motor ve dönüştürücü arasında Terminal kutusu ve motor gövdesindeki yüksek frekans toprak hattı arasında. Kablonun seçilmesi ve bağlanması: Mümkünse simetrik yapılı, siperli bağlantı hatları kullanın. Mümkün mertebe çok sayıda tekli iletkenden oluşmuş blendaj örgüsü, iyi bir elektrik iletkenliğine sahip olmalıdır. Bakır ve alüminyumdan örülmüş blendajlar uygundur. Yalıtım bağlantısı hem motorda hem de dönüştürücüde gerçekleştirilmelidir. Yüksek frekanslı akımların iyi bir şekilde aktarılması için, temas durumunu büyük yüzeyli uygulayın: Dönüştürücüde 360 temas için Motorda, örneğin kablo kılavuzlarında EMV vidalı bağlantıları ile. Kablo yalıtımının tarif edildiği gibi temas etmesi sağlanmışsa, motor gövdesi ile dönüştürücü arasındaki potansiyel dengelemesini oluşturur. Bu durumda ayrı bir yüksek frekanslı potansiyel dengelemesi hattı gerekli değildir. Eş merkezli bakır veya alüminyum blendaj Çelik koruma Özel çevre koşulları nedeniyle kablo yalıtımı ile yeterince veya hiç temas sağlanamazsa, gereken potansiyel dengelemesi sağlanamaz. Bu durumda ayrı bir yüksek frekans potansiyel dengeleme hattı kullanın: Motor gövdesi ve dönüştürücünün toprak hattı çubuğu arasında. Motor gövdesi ve çalışma makinesi arasında Ayrı yüksek frekanslı potansiyel dengeleme hattını örülmüş yassı bakır bantlar veya yüksek frekans ince telli hatlar ile döşeyin. Temas durumunu büyük yüzeyli gerçekleştirin. 46 İşletme kılavuzu 08/2017

47 Uygulama ön hazırlığı 4.16 Dönüştürücüde işletme Ağın yapısı Yatak akımlarının belirli bir oranda azaltılması için motor, konvertör ve iş makinesinden oluşan komple sistemi dikkate alın. Aşağıdaki önlemler yatak akımlarının azaltılmasını destekler ve hasarların önlenmesine yardımcı olur: Sistemin tamamına yönelik olarak, düşük empedansa sahip olan ve sorunsuz şekilde birbirine geçirilmiş bir topraklama sistemi kurun. Dönüştürücü çıkışında senkron filtre (sönümleme nüveleri) kullanın. Seçim ve boyutlandırma veya ölçülendirme Siemens pazarlama partneri tarafından yapılır. Gerilim yükselmesini çıkış filtreleri kullanarak sınırlayın. Çıkış filtreleri, çıkış gerilimindeki üst salınım oranlarını sönümler. Not Dönüştürücü dokümantasyonu Dönüştürücü işletme kılavuzu bu dokümantasyonun bir parçası değildir. Dönüştürücü projelendirme bilgilerine de dikkat edin Toprak hattına sahip ağda dönüştürücü modu DİKKAT Toprak hattı akımlarından dolayı hasarlar Makinenin toprak hattına kısa devre denetimi olmayan, akım sınırlayıcılı dönüştürücülerde işletilmesinde, çıkış tarafında bir toprak hattına kısa devre durumunda, dış hat akımının 1,7 misline kadar koruyucu hat akımları söz konusu olabilir. Hem normal ölçümlendirilmiş çok damarlı bağlantı hatlarının koruyucu hatları, hem de normal klemens kutularının koruyucu hat bağlantı yerleri bu işlem için uygundur. Bunun sonucunda maddi hasarlar oluşabilir. Yeterli ölçümlendirilmiş bir toprak hattı (koruyucu hat) döşeyiniz. Toprak hattını (koruyucu hattı), motor gövdesine tertip edilmiş toprak hattı klemensine bağlayınız Dönüştürücüde işletmede izolasyonlu yataklar Makine bir düşük gerilim dönüştürücüsünde çalıştırılacaksa, NDE tarafına izolasyonlu bir yatak ve izole yataklı bir devir sayısı sezicisi (opsiyon) monte edilir. Yatak izolasyonu ve muhtemel köprülemeler hususunda, makine üzerindeki levhalara dikkat ediniz. İşletme kılavuzu 08/

48 Uygulama ön hazırlığı 4.16 Dönüştürücüde işletme 1 Çalışma makinesi 4 İzolasyonlu yatak (rulman) 2 Motor 5 İzolasyonlu tako montajı 3 Kavrama Resim 4-2 Prensipsel gösterim tekil tahrik DİKKAT Yatak hasarları Yatak izolasyonu köprülenmemelidir. Akım akışı nedeniyle yatak hasarları oluşabilir. Örn. bir otomatik yağlama sisteminin veya bir izolasyonsuz titreşim sönümleyicinin takılması gibi ilave montaj çalışmalarında da, yatak izolasyonunun köprülenmemesine dikkat ediniz. Gerektiğinde Servis Merkezi'ne başvurunuz. Tandem tahrik (çift tahrik) Eğer iki motoru "Tandem tahrik" (çift tahrik) diye adlandırılan şekilde arka arkaya bağlarsanız, bu durumda iki motorun arasına bir izolasyonlu kuplajı monte ediniz. 1 Çalışma makinesi 4 İzolasyonlu yatak (rulman) 2 Motor 5 İzolasyonlu tako montajı 3 Kavrama 6 İzolasyonlu kuplaj Resim 4-3 Prensipsel gösterim çift (tandem) tahrik 48 İşletme kılavuzu 08/2017

49 Uygulama ön hazırlığı 4.16 Dönüştürücüde işletme DİKKAT Yatak hasarları Tandem tahrik motorları arasında izole kavrama kullanılmamışsa, yatak akımları ortaya çıkabilir. Her iki motorun tahrik tarafındaki yataklarında hasarlar söz konusu olabilir. Motorları birleştirmek için izolasyonlu bir kuplaj kullanınız. Ayrıca bakınız Servis ve destek (Sayfa 151) Eğer iki motoru "Çift tahrik" diye adlandırılan şekilde arka arkaya bağlarsanız, 2014/34/EU direktifi veya kurulum yapılan ülkede geçerli talimatlar uyarınca motorlar arasına belirtilen bir kavrama monte edilmelidir. İşletme kılavuzu 08/

50 Uygulama ön hazırlığı 4.16 Dönüştürücüde işletme 50 İşletme kılavuzu 08/2017

51 Montaj 5 Makinedeki tüm çalışmalar sırasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Genel güvenlik uyarılarına uyulmalıdır. Kurulum yerinde geçerli ulusal veya sektöre özgü talimatlara uyulmalıdır. Makine Avrupa Birliği içinde kullanılacaksa, elektrikli tesisatların güvenli işletimine yönelik EN direktiflerine uyulmalıdır. Ayrıca bakınız Güvenlik bilgi ve uyarıları (Sayfa 15) Not Avrupa yönergelerine uygun özelliğinin kaybı Teslim edildiği tarihte makine Avrupa yönergelerinin gerekliliklerine uygundur. Makinede izinsiz olarak gerçekleştirilen değişiklikler veya tadilatlar, Avrupa yönergelerine uygunluk özelliğinin kaybedilmesine ve garanti hakkının yitirilmesine neden olur. İKAZ Makinede değişiklikler yapılması halinde patlama tehlikesi Makinede önemli değişiklikler yapılması yasaktır ya da sadece üretici tarafından yapılmalıdır. Aksi halde, patlama tehlikesinin olduğu ortamlarda patlamalar söz konusu oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Gerektiğinde Servis Merkezi'ne başvurunuz. Ayrıca bakınız Servis ve destek (Sayfa 151) İşletme kılavuzu 08/

52 Montaj 5.1 Montajın hazırlanması 5.1 Montajın hazırlanması Montaj için ön koşullar Montaj çalışmalarına başlanmadan önce, aşağıdaki koşulların sağlanması gerekir: Bu montaj ve işletme kılavuzu personelde mevcut olmalıdır. Makine, ambalajı sökülmüş halde montaj yerinde montaja hazırdır. Not Montaj çalışmalarına başlamadan önce, sarım izolasyon direncini ölçünüz Sarım izolasyon direncini, mümkünse montaj çalışmalarına başlamadan önce ölçünüz. Eğer izolasyon direnci şart koşulmuş değerin altındaysa, gereken yardım önlemlerini uygulayınız. Yardım önlemleri için makinenin sökülmesi ve taşınması gerekli olabilir. DİKKAT Yüksek sıcaklıklar İşletim sırasında makine yapı parçaları ısınır. Hat izolasyonu gibi montaj parçaları, yüksek sıcaklıklar nedeniyle hasar görebilir. Sıcaklığa karşı hassas parçalar (örn. normal hatlar veya elektronik yapı parçaları), makine montaj parçaları üzerine konulmamalı veya sabitlenmemelidir. Sadece ısıya dayanıklı montaj parçaları kullanınız. Bağlantı hatları, kablo ve hat girişleri, çevre sıcaklığı için uygun olmalıdır İzolasyon direnci ve polarizasyon endeksi İzolasyon direnci ve polarizasyon endeksi (PI) ölçülerek, makinenin durumu hakkında bilgi elde edebilirsiniz. Bu nedenle izolasyon direncini ve polarizasyon endeksini şu zamanlarda kontrol ediniz: Makine ilk kez çalıştırılmadan önce Uzun süre depolamadan veya durma halinden sonra Bakım çalışmaları çerçevesinde Böylelikle sarım izolasyonu hakkında şu bilgileri elde edersiniz: Sarım başı izolasyonu iletken şekilde pislenmiş mi? Sarım izolasyonu nem aldı mı? Bu bilgiler sayesinde makinenin devreye sokulması veya gerekirse sarımın temizlenmesi ve / veya kurutulması gibi gerekli önlemler hakkında karar verebilirsiniz: Makine devreye sokulabilir mi? Temizleme veya kurutma önlemleri uygulanmalı mı? 52 İşletme kılavuzu 08/2017

53 Montaj 5.1 Montajın hazırlanması Kontrol ve sınır değerler ile ilgili detaylı bilgileri burada bulabilirsiniz: "İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin kontrol edilmesi" (Sayfa 53) İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin kontrol edilmesi İKAZ Terminallerde tehlikeli gerilim Stator sargısının izolasyon direncinin veya polarizasyon endeksinin (PI) ölçülmesinden hemen sonra, terminaller kısmen tehlikeli gerilimlere sahiptir. Temas sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bağlı şebeke hatları olması durumunda, şebeke gerilimi verilememesi hususunu emniyet altına alınız. Sarımı ölçme işleminden sonra tehlike ortadan kalkıncaya kadar deşarj ediniz, örn. şu önlemler ile: Bağlantı terminallerini ardıl şarj gerilimi tehlikesiz değerlere düşünceye kadar toprak hattı potansiyeline bağlayınız. Bağlantı kablosunu bağlayınız. Yalıtım direncinin ölçülmesi 1. İzolasyon direncinin ölçümüne başlamadan önce kullanılan izolasyon ölçüm cihazının işletme talimatını dikkate alınız. 2. Şebeke hatlarının bağlanmadığından emin olunuz. 3. Sarım sıcaklığını ve sarımın makine gövdesine karşı olan izolasyon direncini ölçünüz. Sarım ısı derecesi ölçümde 40 C'yi aşmamalıdır. Ölçülen izolasyon dirençlerini formüle göre referans sıcaklık 40 C için hesaplayıp dönüştürünüz. Böylelikle bildirilen asgari değerler ile kıyaslanabilirlik sağlanmış olur. 4. İzolasyon direncini ölçme gerilimi uygulandıktan 1 dakika sonra okuyunuz. İşletme kılavuzu 08/

54 Montaj 5.1 Montajın hazırlanması Stator sarımının izolasyon direnci için sınır değerler Aşağıdaki tabloda, izolasyon direnci sınır değerleri ve ölçme gerilimi belirtilmiştir. Bu değerler, IEEE kapsamındaki öneriler ile örtüşmektedir. Tablo 5-1 Stator sargısının 40 'de izolasyon direnci U N [V] U Ölçüm [V] R C [MΩ] U U (azm. 1000) < U (azm. 2500) 5000 < U (azm. 5000) U > (azm ) U N = Ölçüm gerilimi için güç levhasına bakınız U Ölçüm = DC ölçüm gerilimi R C = 40 C referans sıcaklık için asgari izolasyon direnci Referans sıcaklığa dönüştürülmesi 40 C haricindeki sarım sıcaklıkları ile gerçekleştirilen ölçümlerde, ölçüm değerini aşağıdaki IEEE denklemlerini kullanarak yeniden hesaplayıp 40 C referans sıcaklık değerine dönüştürünüz. (1) (2) R C = K T R T K T = (0,5) (40-T)/10 R C 40 C referans sıcaklık değerine dönüştürülen izolasyon direnci K T Eşitlemeden sonraki sıcaklık katsayısı (2) R T Ölçme / sarım sıcaklığı T ( C) için ölçülen izolasyon direnci 40 Referans sıcaklık ( C) K ile izolasyon direncini ikiye bölme / ikiyle çarpma T Ölçme / sarım sıcaklığı ( C) Bu işlemde, 10 K sıcaklık değişiminde izolasyon direncinin iki misline çıkması ya da yarıya düşmesi temel alınır. Her 10 K sıcaklık artışı için izolasyon direnci yarıya düşer. Her 10 K sıcaklık düşüşü için direnci ikiye katlanır. Yakl. 25 C sarım sıcaklığı için asgari izolasyon dirençleri 20 MΩ (U 1000 V) veya 300 MΩ (U > 1000 V) olur. Değerler, topraklamaya karşı tüm sarım için geçerlidir. Her bir demetin ölçülmesi için asgari değerlerin iki katı geçerlidir. Kuru, yeni sarımların izolasyon dirençleri MΩ arasında olup, gerektiğinde daha yüksek değerlere de ulaşabilir. Eğer izolasyon direnç değeri minimum değere yakınsa bunun nedeni rutubet ve/veya kirlilik olabilir. Sarımın büyüklüğü, ölçüm gerilimi ve diğer özellikler de izolasyon direncini etkiler ve duruma göre önlem belirlenmesinde dikkate alınmalıdır. Çalıştırma sırasında sarımların izolasyon direnci çevre ve çalışma etkilerinden ötürü düşebilir. İzolasyon direncinin kritik değerini, anma gerilimine bağlı olarak ölçüm gerilimini (kv) spesifik kritik direnç değeri ile çarparak hesaplayınız. Ölçme zamanındaki güncel sarım sıcaklık değerini hesaplayınız, üstteki tabloya bakınız. 54 İşletme kılavuzu 08/2017

55 Montaj 5.1 Montajın hazırlanması Polarizasyon endeksinin ölçülmesi 1. Polarizasyon endeksinin belirlenmesi için, izolasyon direncini 1 dakika ve 10 dakika sonra ölçünüz. 2. Ölçülmüş değerlerin birbirine oranını belirleyiniz: PI = R İzol 10 dak / R İzol 1 dak Çoğu ölçüm cihazı bu değerleri ölçme süreleri sona erdikten sonra otomatik olarak gösterir MΩ üzerindeki izolasyon dirençlerinde PI ölçümü artık bir şey ifade etmediği için değerlendirmeye dahil edilmez. R (10 dak) / R (1 dak) 2 Değerlendirme İzolasyon iyi durumda < 2 İzolasyondaki genel diyagnoz sonucuna bağlı DİKKAT İzolasyonda hasar Kritik izolasyon direncine ulaşılınca veya altına düşülünce, bunun sonucunda izolasyonda hasarlar ve gerilim atlamaları söz konusu olabilir. Servis Merkezi'ne (Sayfa 151) başvurunuz. Eğer ölçülen değer kritik değere yakınsa izolasyon direnci daha sonraki zamanlarda kısa aralıklarla kontrol edilmelidir. Bağımsız ısıtmanın izolasyon direncinin sınır değerleri Dururken ısıtmanın makine gövdesine karşı izolasyon direnci, DC 500 V ile ölçüm sırasında 1 MΩ değerinin altına inmemelidir. İşletme kılavuzu 08/

56 Montaj 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması Bağlantı yüzeylerinin hazırlanması Kurma yüzeyini makinenin yapı tarzına göre hazırlayın: Bir temel üzerine kurma Temel yüzeylerinin düz ve tamamen temiz olmasına dikkat edin. Ayak delik ölçülerini kontrol edin. Flanş bağlantısı Kurulum öncesinde flanşı temizleyin. Flanş yüzeylerinin düz ve temiz olmasına dikkat edin. Flanş geometrisini kontrol edin. Duvar sabitlemesi Duvar yüzeylerinin düz ve tamamen temiz olmasına dikkat edin. Ayak delik ölçülerini kontrol edin. Makineyi örn. bir duvar pervazı ile aşağıya doğru destekleyiniz veya pim ile emniyete alın. 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması Doğru hizalama ve güvenli sabitleme için ön koşullar Düzgün doğrultma ve güvenli sabitleme için gerekli önlemler hakkında, aşağıdaki detaylı uzman bilgileri gereklidir: Temelin hazırlanması Kavrama seçimi ve montajı Düzgün çalışma (kosantriklik) ve düz çalışma sapmalarının ölçümü Makinenin konumlandırılması Eğer bu konu ile ilgili gerekli önlemleri ve çalışma adımlarını bilmiyorsanız, yetkili Servis Merkezi (Sayfa 151) tarafından sunulan hizmetlerden yararlanabilirsiniz. 56 İşletme kılavuzu 08/2017

57 Montaj 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması Yük takma donanımının test edilmesi Makineyi kaldırmadan önce örneğin yük mesnetleri, kaldırma halkaları veya halka cıvatalar gibi yük kaldırma düzeneklerini kontrol ediniz: Makineye monte edilmiş yük kaldırma donanımlarında hasar kontrolü yapınız. Eğer yük takma donanımları hasarlıysa değiştiriniz. Kullanmadan önce, yük takma donanımlarının muntazam sabitlenmiş olduğunu kontrol ediniz. Makinenin yukarı kaldırılması için, sadece izin verilmiş, hasarsız ve yeterli ebatlara sahip kaldırma malzemeleri kullanınız. Bu tertibatları kullanımdan önce kontrol ediniz. İKAZ Makine aşağıya düşebilir Yük kaldırma düzenekleri ve kaldırma araçları hasar görmüşse veya usulüne uygun şekilde sabitlenmemişse, kaldırma işlemi sırasında makine aşağı düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Yük takma donanımlarını ve kaldırma malzemelerini kullanımdan önce kontrol ediniz Rotor tutma düzeneğinin çıkartılması Eğer makinede bir rotor tutma düzeneği mevcutsa, bu düzeneği mümkün olan en geç anda sökünüz, örn. tahrik giriş ve tahrik çıkış elemanlarının takılmasından kısa süre önce. Not Rotor tutma düzeneğinin muhafaza edilmesi Rotor tutma düzeneğini muhafaza ediniz. Muhtemel bir demontaj ve yeniden taşıma durumunda tekrar monte edilmelidir Dik yapı tarzındaki makinelerde rotor tutma düzeneğinin sökülmesi DİKKAT Rotor sabitleme ekipmanının yatay konumda sökülmesi Rotor tutma düzeneğini makine yatay pozisyondayken sökerseniz yatak hasar görebilir. Rotor tutma düzeneğini yalnızca makine dikey konumdayken sökün. DİKKAT Rotor sabitleme ekipmanı olmadan yan yatırma Eğer rotor tutma düzeneği monte edilmemişse, makine yan yatırıldığında yatak zarar görebilir. Makineyi yatay pozisyona çevirmeden önce, rotoru sabitleyin. İşletme kılavuzu 08/

58 Montaj 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması Korozyon korumasının çıkarılması Motorun işlenmiş metal yüzeylerine (örneğin mil ucu, poyra yayı, taban ve flanş yüzeyleri) bir korozyondan koruma maddesi uygulanmıştır. 1. Motorun montaj yüzeylerinde bulunan bu korozyondan koruma tabakasını, emici bir bez veya kağıt ile silerek çıkarınız. DİKKAT Makine yüzeyinde hasarlar Korozyon korumasının çıkartılması için kazıyıcı, mala veya sac şerit gibi metal cisimler kullanmayınız. Bu cisimler makine parçalarının yüzeylerinde hasara neden olabilir. 2. Ardından parlak yüzeyleri tekrar hafifçe yağlayınız Tahrik çıkış elemanlarının monte edilmesi Balans kalitesi Rotor dinamik olarak balanslanmıştır. Ucunda poyra yayı olan millerde balans şekli, aşağıda belirtilen tanımlamada mil ucunun tahrik tarafında gösterilmiştir: "H" karakteri, yarım poyra yayı ile balanslama anlamına gelmektedir "F" karakteri, tam poyra yayı ile balanslama anlamına gelmektedir Resim 5-1 Tahrik tarafında balanslama türü 58 İşletme kılavuzu 08/2017

59 Montaj 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması Tahrik elemanlarının takılması Ön koşullar: Kuplaj ya da tahrik çıkış elemanı işletme durumu için uygun ölçümlendirilmiş olmalıdır. Balans kalitesi gerekliliklere uygun olmalıdır. Kuplaj üreticisinin verdiği bilgi ve değerlere dikkat edin. Rotorun balansına istinaden, tahrik elemanının balans şeklinin doğruluğuna dikkat edin. Sadece hazır delinmiş ve balans yapılmış tahrik çıkış elemanları kullanın. Delik çapını ve balans durumunu takma işleminden önce kontrol edin. Mil ucunu iyice temizleyin. Takma: Tahrik çıkış elemanlarının genişlemesi için takma işleminden önce ısıtmak gerekir. Isıtmak için ısı farkını kuplaj çapına, uyum toleranslarına ve malzemeye göre seçin. Kuplaj üreticisinin verdiği bilgi ve değerlere dikkat edin. Tahrik elemanlarını sadece uygun düzenekle takın ve sökün. Tahrik çıkış elemanı bir hamlede, ya mildeki ön vida dişli deliğin üzerinden ya da elle iterek takılmalıdır. Yataklamaya zarar vermemek için çekiç darbesi uygulamayın. Poyra yaylı mil ucu Balans kalitesini korumak için şu olanaklara sahipsiniz: "H" balans türünde tahrik çıkış elemanı poyra yayından daha kısa ise, mil kenarından ve tahrik çıkış elemanından taşan poyra yayı parçası kesilmelidir. Alternatif olarak kütle dengelemesi yapabilirsiniz. Eğer tahrik çıkış elemanı mil çapı değişim yerinin ucuna kadar takılırsa, kuplajda balans ayarı yapılırken kuplaj yivinin poyra yayı tarafından doldurulmayan kısmını dikkate alın. Tüm iki kutuplu makinelerde ve Frekans 60 Hz durumu için dört kutuplu makinelerde şu geçerlidir: Eğer kavrama göbeği poyra yayından kısa ise, poyra yayı kesilmelidir. Kavrama yarısının ağırlık noktası mil ucunun uzunluğu dahilinde olmalıdır. Kullanılan kavrama (kuplaj), sistem balanslanması için hazırlanmış olmalıdır. Makinenin kutup sayısını, güç levhası üzerindeki motor tipi tanımında bulabilirsiniz. İşletme kılavuzu 08/

60 Montaj 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması İKAZ Poyra yayı dışarı fırlatılabilir Sadece transport sırasında düşmemesi için kamalar emniyet altına alınmıştır. Eğer iki mil ucuna sahip bir makine bir mil ucunda tahrik elemanına sahip değilse, bu durumda poyra yayı çalışma sırasında dışarı fırlatılabilir. Bunun sonucunda ölüm veya ağır bedensel yaralanmalar meydana gelebilir. Eğer makine, tahrik çıkış elemanları olmadan çalıştırılırsa, poyra yayı açıktaki mil ucunda savrulmaya karşı emniyete alınmalıdır. Dengesizliğin önlenmesi için poyra yayı "H" balans türünde kütlesinin %60'ı kadar kısaltılmalıdır Makinenin yukarı kaldırılması ve taşınması Makineyi güvenli şekilde kaldırmak ve taşımak için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekir: İlgili personel, vinç ve forklift kullanımı için gerekli niteliğe sahip olmalıdır. Makine paketlenmişse sandık ve nakliye çerçevesini, boyut, ağırlık ve yerel koşullara bağlı olarak, kaldırma askıları kullanarak bir vinçle veya bir forklift ile kaldırın. İlgili yüke uygun bir forklift veya vinç kullanın. Makinenin yukarı kaldırılması için, izin verilmiş, hasarsız ve yeterli ebatlara sahip halat veya germe tertibatları kullanın. Kaldırma düzeneklerini kullanımdan önce kontrol edin. Makinenin ağırlığını makinenin güç levhasında bulabilirsiniz. Makineyi yukarı kaldırırken, kaldırma levhası üzerindeki bilgilere uyun. Bildirilen germe açısına uyun. Muhtemelen kaldırma levhası üzerinden bildirilmiş olan, kaldırma işlemi için geçerli azami ivmeleme ve hız değerlerini aşmayın. Makineyi ani hareket olmayacak şekilde kaldırın. İvmelenme a 0,4 g ( 4 m/s 2 ) Hız v 20 m/dak İKAZ Farklı yapı tarzında nakliye Makine, yapı tarzına uygun bir konumda taşınmaz veya kaldırılmazsa devrilebilir, kaldırma yönünde kayabilir veya düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Kaldırma için yalnızca stator gövdesine yerleştirilmiş yük kaldırma tertibatlarını kullanın. Yük kaldırma tertibatlarını makinenin konumuna uygun olarak kullanın. Sadece uygun halat ve germe tertibatları kullanılmalıdır. 60 İşletme kılavuzu 08/2017

61 Montaj 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması İKAZ Ağırlık merkezi ortada değildir Bir yükün ağırlık merkezi, iki dayanak noktası arasında orta konumda bulunmuyorsan, makine taşınırken veya kaldırılırken devrilebilir, kaldırma yönüne doğru kayabilir ve düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar veya maddi hasarlar meydana gelebilir. Tüm taşıma işlemleri sırasında makine üzerindeki kullanım bilgileri dikkate alınmalıdır. Tespit halatlarının veya kaldırma bantlarının farklı yüklenmelerine yanı sıra kaldırma düzeneğinin taşıma kapasitesine dikkat edin. Makineyi sadece ağırlık merkezi konumuna uygun şekilde taşıyın veya kaldırın. Eğer ağırlık merkezi iki tespit noktasının arasında ortada bulunmuyorsa, bu durumda kaldırma kancasını kaldırmak üzere ağırlık merkezinin üzerine ayarlayın. Not Makinenin yükseltilmiş ve güvenli bir pozisyona konumlandırılması Makinenin alt tarafına tehlikesiz ve basit ulaşmak için makineyi yükseltilmiş ve güvenli bir pozisyona konumlandırınız. TEHLİKE Sallanan yükler altında durmayınız Eğer kaldırma veya yük takma tertibatları işlevini yapamazsa, makine aşağı düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Yukarı kaldırılmış makinenin altında veya çevresinde durmayın Yoğuşuk suyun boşaltılması Şu koşullarda makinede kondanse su birikebilir: Çevre ısı derecesinde yoğun oynamalar, örn. doğrudan güneş ışığı ve yüksek hava nemi İndirme modu ya da işletmede yükte oynamalar DİKKAT Yoğuşma suyuna bağlı hasarlar Stator sargısı nemliyse, bu durumda stator sargısının izolasyon direnci düşer. Bunun sonucunda, sargının tahrip olmasına neden olabilecek gerilim sıçramaları oluşur. Ayrıca kondanse sudan dolayı makinede pas oluşabilir. Yoğuşma suyunun tahliye edilmesini sağlayın. İşletme kılavuzu 08/

62 Montaj 5.2 Makinenin kullanım yerinde yukarı kaldırılması ve konumlandırılması Yoğuşuk suyun akıtıp boşaltılması DE tarafında ve NDE tarafında yatak levhalarında, ayak bölgesinde veya ardıl yağlama düzeneğinin karşısının her birinde su tahliye delikleri düzenlenmiştir ve duruma göre kapatma cıvatası ile kapatılmıştır. Su tahliye delikleri kuruluma bağlı olarak her defasında altta düzenlenmiştir. Resim 5-2 Su boşalma deliği için esas çizimi 1. Kondanse suyun (yoğuşma suyunun) boşaltılabilmesini sağlamak için, kapatma vidalarını çıkartınız. 2. Ardından kapatma cıvatasını tekrar yerine takınız. DİKKAT Koruma türü düşürülür Koruma türü, kapatma cıvatasının çıkartılması sayesinde nominal olarak IP44'e düşürülür Makinenin indirilmesi Şartlar Makine kullanım yerine indirilmeden önce aşağıdaki koşulların sağlanması gerekir: Bağlantı yüzeyleri temiz. Korozyona karşı koruyucu tabaka bağlantı yüzeylerinde giderilmiş, örn. makine ayaklarında, flanşta,... Makinenin içinde kondanse su yok. Makinenin indirilmesi Makineyi kullanım yerine yavaş ve dikkatlice indiriniz, darbe almasını önleyiniz. 62 İşletme kılavuzu 08/2017

63 Montaj 5.3 Makinenin monte edilmesi Ayrıca bakınız Yoğuşuk suyun boşaltılması (Sayfa 61) Makinenin kabaca hizalandırılması Ön koşul Örn. kuplaj yarısı gibi tahrik çıkış elemanı takılmış durumda. Makinenin kabaca hizalandırılması Yatay pozisyonlama için makineyi temel üzerinde yanlamasına kaydırınız. Bu esnada, eksenel pozisyonun korunmasına dikkat ediniz. 5.3 Makinenin monte edilmesi Montaj için güvenlik bilgi ve uyarıları İKAZ Uygun olmayan sabitleme malzemesi Eğer cıvatalar yanlış sağlamlık sınıfı ile seçilmişse veya yanlış sıkma torku ile sabitlendilerse, söz konusu cıvatalar kırılabilir veya gevşeyebilir. Makine hareket eder, yataklar zarar görebilir. Rotor makine gövdesini tahrip edebilir, makine parçaları etrafa fırlatılabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Cıvatalar için talep edilen sağlamlık sınıflarına uyunuz. Cıvata bağlantılarını bildirilen sıkma torkları ile sıkınız. İKAZ Yanlış yön Eğer makine doğru hizalandırılmazsa, sabitleme parçalarında gerilmeler olabilir. Cıvatalar gevşeyebilir veya kırılabilir, makine hareket eder, makine parçaları etrafa fırlatılabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Makineyi çalışma makinesine göre itinayla hizalandırınız. İşletme kılavuzu 08/

64 Montaj 5.3 Makinenin monte edilmesi DİKKAT Usulüne uygun olmayan kullanım Sıcaklık sezicisi veya devir sayısı sensörü gibi montaj parçaları makineye takılmıştır ve usulüne uygun kullanılmamaları durumunda kopmaları veya tahrip olmaları söz konusu olabilir. Bunun sonucunda makinede hatalı işlevler ve hatta makinenin tamamen tahrip olması söz konusu olabilir. Makinede montaj çalışmaları yapacağınız zaman, uygun yukarı çıkma yardım donanımları kullanınız. Montaj çalışmaları esnasında hatların veya monte edilmiş parçaların üzerine basmayınız. Montaj parçalarını destek veya basamak olarak kullanmayınız Sabitleme cıvatalarının seçilmesi Aksi belirtilmedikçe sertlik sınıfı en az 8.8 (ISO uyarınca) olan sabitleme cıvataları kullanınız. Bu sayede makinenin güvenli bir şekilde sabitlenmesini ve tork üzerinden güç aktarımını sağlarsınız. Arıza durumunda ortaya çıkan maksimum kuvvetlere dikkat edilmelidir, örneğin kısa devre veya karşıt fazlarda şebeke geçişleri: Cıvataların seçimi sırasında Temel tasarımı sırasında Ayrıca bakınız Cıvata bağlantılarının sıkma torkları (Sayfa 153) Sakin, sarsıntısız bir çalışma için önkoşullar Sakin, sarsıntısız bir çalışma için önkoşullar: Sağlam temel tasarımı Makinenin hassas hizalanması Milin ucuna geçirilecek parçaların tam olarak balansının alınması ISO uyarınca titreşim hızlarına uyulması 64 İşletme kılavuzu 08/2017

65 Montaj 5.3 Makinenin monte edilmesi Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması ve sabitlenmesi (IM B3 / IM B35) 1. Çalışma makinesinin hizalanması için ve kuplaj üreticisinin muhtemel koşullarını dikkate alınız. 2. Kuplaj tahrik çıkışlı makineleri, işletme sıcaklığındaki millerin orta çizgileri paralel ve açısal kayma olmayacak konumda olacak şekilde ayarlayınız. Böylelikle işletme esnasında yatak düzenlerine ek kuvvetler etki etmez. Motor ve tahrik edilen makinede termik gelişimin farklı olması durumunda, soğuk durumdayken uygun bir ayar boşluğuyla bağlayınız. Soğuk durumda ayarlanacak olan ayar boşluğu sistem sorumlusu tarafından belirlenmeli ve önceden belirtilmelidir. 3. Dikey pozisyonlama (x 0) için makine ayaklarının altına büyük yüzeyli ince saclar yerleştiriniz. Sacların adedi, mümkün olduğu kadar az olmalıdır; bunun için üst üste istiflenmiş mümkün olduğunca az pul kullanınız. Böylelikle makinede gerilmeler olması da önlenmiş olur. Makineyi biraz yukarı kaldırmak için, bastırma cıvataları için mevcut olan vida dişlerini kullanınız. Özellikle yüksek motor devir sayılarında veya sabit kuplajlar kullanıldığında, milin balans durumu (tam kamalı veya yarım kamalı balans) ve hizalama hataları her şeyden önce yatağın ömrünü etkiler. 4. Pozisyonlama sırasında kuplajda eşit dolaşan eksenel boşluğuna (y 0) dikkat ediniz. 5. Makineyi temel üzerine sabitleyiniz. Sabitleme elemanlarının seçimi temele bağlıdır ve sistem işleticisinin sorumluluğundadır. 1 Motorun düzgün hizalanması için, altına sac konularak dengelenmesi 2 Lazerli hizalama Resim 5-3 Prensip görüntü: Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması İşletme kılavuzu 08/

66 Montaj 5.3 Makinenin monte edilmesi Tablo 5-2 Elastik kuplajlı makinenin hizalanmasında izin verilen sapmalar Azami devir sayısı n max Azami paralel boşluk x Azami açı boşluğu y n max 1500 dev/dak x azm = 0,08 mm y azm = 0,08 mm / 100 mm D 1500 dev/dak < n max 3600 dev/dak x max = 0,05 mm y max = 0,05 mm / 100 mm D Not Makinede genleşme Makineyi hizalayıp ayarlarken, ısınmadan dolayı makinede söz konusu olan genleşmeyi dikkate alınız Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması ve sabitlenmesi (IM B5) Standart flanş bir merkezleme donanımına sahiptir. Çalışma makinesinin kontra flanşının uyum toleransları seçimi, sistem üreticisinin veya sistem işleticisinin sorumluluğundadır. Not Eğer makine bir standart flanşa sahip değilse, makineyi çalışma makinesine uyacak şekilde hizalayıp ayarlayınız. Yapılacak işlem Makine ekseni kaldıma esnasında yatay terazili olmalıdır, flanş kontra flanşa paralel ayarlanmış olmalıdır, böylelikle sıkışma ve gerilme önlenmiş olur. Aksi halde merkezleme donanımında hasar oluşması söz konusudur. 1. İşlemi kolaylaştırmak için, merkezleme flanşını montaj macunu ile gresleyiniz. 2. Üç tespit cıvatasını yakl. 120 aralıklar ile çalışma makinesinin flanş vida dişlerine vidalayınız. Tespit cıvataları pozisyon yardımı olarak görev yapar. 3. Makineyi, henüz tam temas etmeyecek şekilde çalışma makinesine eksenel simetrik konumlandırınız. Makineyi yavaş konumlandırınız, aksi halde merkezlemede hasarlar oluşabilir. 4. Gerekirse makineyi doğru konuma çeviriniz ki, flanş delikleri vida dişi deliklerinin ortasına konumlandırılsın. 5. Makineyi tamamen temas edinceye kadar, tam olarak kontra flanşa oturtunuz. 6. Makineyi flanş sabitleme cıvataları ile sabitleyiniz ve tespit cıvatalarını son olarak yenileyiniz. 66 İşletme kılavuzu 08/2017

67 Montaj 5.3 Makinenin monte edilmesi Makinenin alt kısmında bir M36 vida yuvası bulunur, buraya destek ayağını sabitleyebilirsiniz. Destek ayağını, gövdede ilave mekanik gerilim oluşmayacak şekilde monte edin. İKAZ Mekanik gerilimler Destek ayağının gerektiği gibi monte edilmemesi, gövdede ilave mekanik gerilimlerin oluşmasına ve dolayısıyla makinenin hasar görmesine neden olabilir. Makine veya makine parçaları çalışma sırasında gevşeyebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Destek ayağını, gövdede ilave mekanik gerilim oluşmayacak şekilde monte edin. Ayrıca bakınız Cıvata bağlantılarının sıkma torkları (Sayfa 153) Makinenin çalışma makinesine göre hizalanması ve sabitlenmesi (IM V1, IM V10) Standart flanş bir merkezleme donanımına sahiptir. Çalışma makinesinin kontra flanşının uyum toleransları seçimi, sistem üreticisinin veya sistem işleticisinin sorumluluğundadır. Not Eğer makine bir standart flanşa sahip değilse, makineyi çalışma makinesine uyacak şekilde hizalayıp ayarlayınız. Yapılacak işlem Makine ekseni kaldıma esnasında dikey terazili olmalıdır, flanş kontra flanşa paralel ayarlanmış olmalıdır, böylelikle sıkışma ve gerilme önlenmiş olur. Aksi halde merkezleme donanımında hasar oluşması söz konusudur. 1. İşlemi kolaylaştırmak için, merkezleme flanşını montaj macunu ile gresleyiniz. 2. Çalışma makinesinin flanş vida dişlerine karşı karşıya iki noktada iki tespit cıvatası vidalayınız. Tespit cıvataları pozisyon yardımı olarak görev yapar. 3. Makineyi, henüz tam temas etmeyecek şekilde, çalışma makinesinin üst tarafında merkezleme içine indiriniz. Çok hızlı indirme halinde, merkezlemede hasarlar oluşabilir. 4. Gerekirse makineyi doğru konuma çeviriniz ki, flanş delikleri vida dişi deliklerinin ortasına konumlandırılsın. 5. Makineyi tamamen temas edinceye kadar, tam olarak kontra flanş üzerine oturtunuz ve tespit cıvatalarını çıkarınız. 6. Makineyi flanş sabitleme cıvataları ile sabitleyiniz. İşletme kılavuzu 08/

68 Montaj 5.3 Makinenin monte edilmesi Ayrıca bakınız Cıvata bağlantılarının sıkma torkları (Sayfa 153) Doğrultma hassasiyeti Elektrikli makinenin ve çalışma makinesinin millerinin koeksenelliği, çap ölçüsünde 0,05 mm'yi aşmamalıdır Eksenel ve radyal güçler Eksenel ve radyal güçler için izin verilen değerleri Siemens Servis Merkezi (Sayfa 151) üzerinden veya ilgili makine kataloğuna bakarak öğrenebilirsiniz. DİKKAT Yatak hasarları veya mil hasarları Büyük tahrik çıkış kütleleri ve bunların mil uçları haricinde kalan ağırlık noktalarının konumları, rezonans moduna neden olabilir. Bunun sonucunda yatak hasarları ve mil hasarları oluşabilir. Mil sonundaki kuvvetler için izin verilen yüklere, katoloğdaki bilgilere veya proje verilerine göre uyunuz. 68 İşletme kılavuzu 08/2017

69 Elektrik bağlantısı 6 Makinedeki tüm çalışmalar sırasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Genel güvenlik uyarılarına uyulmalıdır. Kurulum yerinde geçerli ulusal veya sektöre özgü talimatlara uyulmalıdır. Makine Avrupa Birliği içinde kullanılacaksa, elektrikli tesisatların güvenli işletimine yönelik EN direktiflerine uyulmalıdır. Ayrıca bakınız Güvenlik bilgi ve uyarıları (Sayfa 15) Not Service Center Makinenin elektrik bağlantısı konusunda desteğe ihtiyacınız olursa, Service Center (Sayfa 151) bölümüne başvurunuz. İKAZ Bağlantı parçaları gevşeyebilir Eğer yanlış malzemeden yapılmış sabitleme elemanları kullanırsanız veya yanlış sıkma torku ile sabitlerseniz, akım geçişi önlenebilir veya bağlantı parçaları gevşeyebilir. Sabitleme elemanları dönebilir, böylelikle asgari hava mesafelerinin altına düşülebilir. Kıvılcım oluşabilir, patlama oluşabilecek ortamda patlama söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır yaralanmalar, makinede hasarlar ve bozulup devre dışı kalma durumları, ayrıca makinenin devre dışı kalması sonucunda sistemde dolaylı hasarlar söz konusu olabilir. Cıvata bağlantılarını bildirilen sıkma torkları ile sıkınız. Sabitleme elemanlarından muhtemelen talep edilen malzemelere uyunuz. İncelemelerde bağlantı yerlerini kontrol ediniz. Ayrıca bakınız Cıvata bağlantılarının sıkma torkları (Sayfa 153) İşletme kılavuzu 08/

70 Elektrik bağlantısı 6.1 Temel kurallar 6.1 Temel kurallar Elektrik bağlantısı için genel olarak aşağıdakiler geçerlidir: Çalışmalara başlamadan önce, güvenli bir toprak hattı bağlantısı kurunuz. Klemens kutusunun kablo girişinde bağlantı hatları conta elemanı ile contalanabilir ve sabitlenebilir. Bağlantı hatlarını ve özellikle de toprak hattını klemens kutusunda açığa çıkarınız ve öyle önlem alınız ki, hat izolasyonu sürtünüp aşınmasın. Makineyi, sürekli, güvenli bir elektrik bağlantısı sağlanabilecek şekilde bağlayınız. Kalkık veya yerleşmemiş tel uçları olması önlenmelidir. Harici ilave edilmiş ve takılmış yardımcı hatları, ana hattan ayrı döşeyiniz ve sabitleyiniz. Bunun için duruma göre kablo bağlama tellerine sahip parçalar mevcuttur. Nem oranının yüksek olduğu durumlarda veya dış mekan kurulumlarında su damlaları kablo blendajından içeri sızabilir ve bu sayede kablo bağlantısı ve kablo girişi üzerinden motorun içine kaçabilir. Damla oluklu kablo döşerseniz su, terminal kutusundaki kablo girişine ulaşamaz, aksine dışarı atılır. Resim 6-1 Damla oluğu 6.2 Klemens kutusu Versiyona bağlı olarak makineye farklı terminal kutuları monte edilmiş olabilir. Terminal kutusuna göre farklı kablo girişleri ve kablo bağlantı olnakları mümkündür. Makineye monte edilmiş terminal kutularını aşağıdaki bölümlerdeki gösterimlere göre tanımlayabilirsiniz. Klemens kutusu 1XB1621 (Sayfa 71) 70 İşletme kılavuzu 08/2017

71 Elektrik bağlantısı 6.2 Klemens kutusu Klemens kutusu 1XB1631 (Sayfa 72) Klemens kutusu 1XB1634 (Sayfa 73) Klemens kutusu 1XB1621 Resim 6-2 Terminal kutusu 1XB1621 Bağlantı hatları, kablo cıvata bağlantıları üzerinden 2 x M80 x 2 ve 2 x M25 x 1,5 dişli delikler ile 1XB1621 terminal kutusuna sokulur. Vida dişli kablo bağlantıları standart teslimat kapsamına dahil değildir. Soğan conta versiyonu seçmeli olarak sunulur. Daha fazla bilgi için bakınız: Kabloların kablo vidalı bağlantısıyla 1XB16 klemens kutusuna sokulması (Sayfa 77) Kabloların 1XB.. terminal kutusuna soğan conta ile sokulması (Sayfa 79) Kablo pabuçları ile kablo bağlanması (Sayfa 81) İşletme kılavuzu 08/

72 Elektrik bağlantısı 6.2 Klemens kutusu Klemens kutusu 1XB1631 Resim 6-3 Terminal kutusu 1XB1631 Bağlantı hatları, kablo cıvata bağlantıları üzerinden 4 x M80 x 2 ve 2 x M25 x 1,5 dişli delikler ile 1XB1631 terminal kutusuna sokulur. Vida dişli kablo bağlantıları standart teslimat kapsamına dahil değildir. Soğan conta versiyonu seçmeli olarak sunulur. Daha fazla bilgi için bakınız: Kabloların kablo vidalı bağlantısıyla 1XB16 klemens kutusuna sokulması (Sayfa 77) Kabloların 1XB.. terminal kutusuna soğan conta ile sokulması (Sayfa 79) Kablo pabuçları ile kablo bağlanması (Sayfa 81) 72 İşletme kılavuzu 08/2017

73 Elektrik bağlantısı 6.3 Hazırlık Klemens kutusu 1XB1634 Resim 6-4 Klemens kutusu 1XB1634 Bağlantı hatları, kablo cıvata bağlantıları üzerinden 4 x M80 x 2 ve 2 x M25 x 1,5 dişli delikler ile 1XB1634 terminal kutusuna sokulur. Vida dişli kablo bağlantıları standart teslimat kapsamına dahil değildir. Soğan conta versiyonu seçmeli olarak sunulur. Daha fazla bilgi için bakınız: Kabloların kablo vidalı bağlantısıyla 1XB16 klemens kutusuna sokulması (Sayfa 77) Kabloların 1XB.. terminal kutusuna soğan conta ile sokulması (Sayfa 79) Kablo pabuçları ile kablo bağlanması (Sayfa 81) Kablo pabuçsuz bağlantı (Sayfa 82) 6.3 Hazırlık Sarım devre bağlantısını kontrol ediniz Açık sargı versiyonunda, yani sargı başlangıçları ve sonları (bakınız bölüm "Klemens tanımı" (Sayfa 74)) doğrudan klemens kutularının içine iletilmişse, bu durumda devre, şalt köprüleri yardımıyla klemens kutusu içinde gerçekleştirilir. Açık devre için şalt köprüleri sarım denetlemesinde çıkarılmamalıdır; bu işlemde devre şemasını dikkate alınız. Devrenin (yıldız veya üçgen), güç levhası üzerinde bildirilmiş bilgiler ile uyuşup uyuşmadığını kontrol ediniz. Bağlantı değerlerinin güç levhası üzerinde bildirilen bilgiler uymasını sağlayınız. İşletme kılavuzu 08/

74 Elektrik bağlantısı 6.3 Hazırlık Klemens tanımı (ismi) IEC / EN standardına göre terminal tanımlarında, trifazeakım makineleri için aşağıdaki tanımlar geçerlidir: Tablo 6-1 Terminal tanımları, örnekte 1U1-1 1 U 1-1 Tanım (işaret) x Kutupları değiştirilebilen makinelerde, duruma göre kutup tertipleri tanım sayıları. Düşük bir sayı, düşük bir devir sayısına eşittir. Bölmeli sarımlar için özel durum. x Faz tanımı U, V, W x Sarım başlangıcı (1) veya sarım bitişi (2) için tanım numarası ya da birden fazla bağlantıda her bir sarımda x İlave tanım numarası, eğer birden fazla klemenste aksi halde aynı tanıma sahip paralel şebeke hatlarının bağlantısı zaruri gerekli ise Kablo seçilmesi Bağlantı hatlarının seçiminde aşağıdaki kriterler dikkate alınmalıdır: Ölçüm akım şiddeti Ölçüm gerilimi Gerekirse servis faktörü Örn. çevre sıcaklığı, yerleştirme türü, gerekli kablo uzunluğuna göre kablo kesiti vs. gibi sisteme bağlı koşullar. IEC/EN uyarınca talepler IEC/EN uyarınca talepler Projelendirme bilgileri Toprak hattının bağlanması Makinenin toprak hattı kesiti, kurulum düzenlemeleriyle (örn. IEC / EN ) örtüşmelidir. Tablo 6-2 Toprak hattı kesitinin belirlenmesi Harici hat kesiti S [mm²] Toprak hattı kesiti [mm²] S > 35 S/2 Stator gövdesinde işaretlenmiş bağlantı yerinde toprak hattı için yay halkalı ve pullu bir altı köşeli cıvata mevcuttur. Toprak hattını şu şekilde bağlayabilirsiniz: Çok damarlı veya telli kablo pabuçlu hatlar ile Uygun şekillendirilmiş kablo uçlu yassı bantlar ile 74 İşletme kılavuzu 08/2017

75 Elektrik bağlantısı 6.3 Hazırlık Alternatif olarak toprak hattını kablo pabuçsuz olarak bir terminal plakası üzerinden işaretlenmiş bağlantı yerlerine bağlayabilirsiniz. Toprak hattının bağlanması Bağlantı yüzeyinin kontak yüzeyi olacak şekilde temiz olmasını ve uygun bir madde ile korozyona karşı korunmasını sağlayınız, örn. asitsiz vazelin ile. Cıvata kafasının altına yaylı rondela ve pul yerleştiriniz. Kablo pabucu ya da yassı bant için izin verilen 10 mm'lik azami terminal kalınlığının aşılmadığını kontrol ediniz. Sıkıştırma cıvatasını aşağıdaki tabloya göre sabitleyiniz. Vidalama derinliği ve sıkma torku, kablo pabuçlarının ve topraklama terminallerinin kullanımı için farklıdır. Kablo pabucu kullanılması durumunda Topraklama terminalleri kullanılması durumunda Cıvata Vidalama derinliği Sıkma torku M6 > 6 mm 8 Nm M8 > 8 mm 20 Nm M12 x 25 > 16 mm 38 Nm M16 x 35 > 20 mm 92 Nm M6 > 9 mm 8 Nm M8 > 12 mm 20 Nm M10 > 15 mm 40 Nm M12 > 18 mm 70 Nm M16 > 20 mm 170 Nm Terminal kutusunda toprak hattı için işaretlenmiş bağlantı terminallerini kullanınız Metal blendajın terminal kutusuna bağlanması Kendinden emniyetli akım devreleri olmayan yardımcı terminal kutusuna veya terminal kutusuna sokulacak metal donanımlı hatlara sahipseniz, terminal kutusundaki metal blendajı topraklayınız. Başka topraklama noktalarına da izin verilir. İç topraklama parçası olan terminal kutularında, metal blendajı iç topraklama parçasına bağlayınız. İç topraklama parçası olmayan terminal kutularında, metal blendajı yeşil-sarı topraklama terminallerinden birine bağlayınız Dönüştürme modunda yüksek frekanslı toprak bağlantısı Dönüştürücü modunda, dönüştürücüden yüksek frekanslı alternatif akımlar çıkar. Yüksek frekans tekniği açısından motor klemens kutusu ve motor gövdesi arasında mükemmel bir bağlantı oluşturulması için, ince telli, örülmüş düşük empedanslı ve geniş frekans aralıklı bakır yassı bantlar kullanabilirsiniz. Yüksek frekans toprak hattını yassı bant hatları ile bağlayınız. Alternatif olarak, yüksek frekans toprak hattını kablo pabuçları ile bağlayınız. İşletme kılavuzu 08/

76 Elektrik bağlantısı 6.3 Hazırlık 1 Altı köşeli cıvata 5 Altı köşeli somun 2 Yay halkası (rondela) 6 Yüksek frekans toprak hattı 3 Sıkıştırma plakası 7 Kablo pabucu 4 Toprak hattı Resim 6-5 Yüksek frekans toprak hattı Daha fazla bilgi için bakınız bölüm "Dönüştürücüde işletme" Klemens kutusuz bağlantı Makine dışarı uzanan kablolar ile, yani terminal kutusuz sipariş edilmişse; ilgili kablolar usulüne uygun bir şekilde harici bir terminal kutusuna bağlanmalıdır. İKAZ Usulüne uygun olmayan teknik döşeme Bağlantı sırasında ilgili teknik verilere (örn. koruma türü, asgari hava mesafeleri ve kaçak mesafeleri) uyulmazsa, arızalar söz konusu olabilir. Bu arızalar doğrudan veya dolaylı olarak ölüme, ağır yaralanmalara veya maddi hasarlara neden olabilir. Harici terminal kutusunun güç levhası üzerindeki bilgilere göre tasarlanmış olmasını ve ilgili kullanıma uygun olmasını sağlayın. Makine dışarı iletilmiş hatlar ile sipariş edildiyse, bu durumda Bölge 2 için ilgili koşullar dikkate alınmalıdır. Tertibatı sipariş edenin yanı sıra kuranın ve işletenin bu koşulları bildiği ve yerine getireceği şarkı koşulmaktadır. 76 İşletme kılavuzu 08/2017

77 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Dönüş yönü Eğer makine bir mil ucuna veya farklı çaplarda iki mil ucuna sahipse, tek mil ucunun veya daha kalın olan mil ucunun alın (ön) tarafına bakıldığında dönme yönü şu şekilde tanımlanmıştır: Şebeke hatlarını L1, L2, L3 faz sırası ile U, V, W ile bağlarsanız saat dönüş yönünde hareket elde edilir. İki bağlantıyı değiştirirseniz, örn. hatları B. L1, L2, L3 faz sırasıyla W, V, U ile bağlarsanız, saat dönüş yönünün tersine hareket elde edilir. Sadece belli bir dönme yönüne doğru hareket etmesi gereken makinelerin güç levhası üzerinde, bir dönme yönü ok işareti ve ilgili gerekli faz sıralamasını gösteren terminal tanımları belirtilmiştir. DİKKAT Yanlış dönüş yönü Eğer makine sipariş edildiğinden farklı olarak ya da yanlı dönme yönünde işletilirse, yeterince soğutulmaz. Bunun sonucunda makine hasarları söz konusu olabilir. Güç levhası üzerindeki dönme yönü bilgilerine dikkat ediniz. 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Tablo 6-3 Bağlantı tekniği (kablo pabuçlu / kablo pabuçsuz bağlantı) Klemens kutusu GT640 1XB1621 1XB1631 1XB1634 1XB9600 Bağlantı Kablo pabuçlu (Sayfa 81) Kablo pabuçsuz (Sayfa 82) Kablo pabuçsuz bağlantı mümkün değildir Kabloların kablo vidalı bağlantısıyla 1XB16 klemens kutusuna sokulması Bağlantı hatları, değiştirilebilir bir kablo giriş plakası ya da kablo giriş ağızları üzerinden klemens kutusu içine sokulur. Kablo giriş plakası standart versiyonda delinmiştir. Vida dişli kablo bağlantıları standart teslimat kapsamına dahil değildir. İşletme kılavuzu 08/

78 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Kablo girişi plakasını 180 çevirebilirsiniz. Tablo 6-4 Kablo giriş plakası versiyonları Klemens kutusu Standart Kablo giriş plakası ebatları ile delinmiş 1XB x M80 x x M25 x 1,5 1XB x M80 x x M25 x 1,5 1XB1634 Patlamaya karşı korunmuş versiyon Delinmemiş (Sayfa 77) 1XB9600 Sadece soğan conta - Kabloların klemens kutusuna sokulması 1. Kablo iletim plakasını sökün. 2. Kablo iletim plakasına gerekli sayıda deliği veya vida dişini, ihtiyaç duyulan büyüklükte delin. Kablo giriş plakasının delme işleminden sonra monte edilebilir olmasına ve yeterli sağlamlık sunmasına dikkat ediniz. 3. Gerekli vida dişli kablo bağlantılarını monte ediniz. 4. Kabloları kablo vida bağlantılarından geçiriniz. 5. Kabloların monte edilmiş olduğu kablo giriş plakasını klemens kutusuna monte ediniz. 6. Kablo uçlarını devre şemasına göre klemenslere bağlayınız. Devre planını klemens kutusunun içinde bulacaksınız. Konuyla ilgili daha fazla bilgi için, "Kabloların bağlanması..." bölümüne bakınız Kablo girişi plakasına deliklerin açılması Patlama korumalı motorlarda kablo girişi plakalarını delmeniz gerektiğinde, motor dokümantasyonunda eklenen deliklerin verilerini tutun: Deliklerin sayısı ve boyutu Diş biçimi, örn. metrik veya NPT Boru hatlarının ve aksesuar parçaların enstalasyonuna ilişkin verileri IEC / EN içinde bulabilirsiniz Belgelenmiş hat girişleri, yiv adaptörleri ve kapatma tıpaları Sadece ilgili patlama tehlikesi söz konusu olan alanda (bölge) kullanım için belgelenmiş ve işaretlenmiş kapatma tıpaları, kablo girişleri ve hat girişleri veya yiv adaptörleri kullanınız. 78 İşletme kılavuzu 08/2017

79 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Kabloların 1XB.. terminal kutusuna soğan conta ile sokulması Aşağıdaki terminal kutuları bir soğan conta ile donatılmış olabilir: Tablo 6-5 Soğan contalı terminal kutuları Terminal kutusu 1XB9600 1XB1621, 1XB1631, 1XB1634 Soğan conta Standart versiyon Seçmeli Bağlantı hattı, giriş noktasında, kesilebilir bir conta elemanının kullanılması ile sızdırmaz kılınır ve bir çekme yükünü düşürme düzeneği ile sabitlenir. Kabloların terminal kutusuna sokulması ve bağlanması Terminal kutusu açık, kablo doğru uzunlukta kesilmiş ve izolasyonu açılmış. Kablo bağlantısının harici kuvvetlere maruz kalmamasına dikkat edin. Resim 6-6 Çekme yükü azaltımı ve conta elemanı 1. Çekme yükü azaltması üst kısmını 3 sökün ve çekme yükü alt kısmı 2 sabitleme cıvatalarını gevşetin. Çekme yük düşürme düzeneği terminal kutusuna veya dışarıya düzenlenebilir. Gerekirse çekme yükü azaltması parçasının yerini değiştirin. 2. Conta elemanını 1, sahip olduğu deliği hat çapına göre 1-3 mm kadar daha küçük olacak şekilde kesin. 3. Conta ünitesini kablo ucu üzerine çekip takın. 4. Kablo ucunu, kullanılan kabloya ve kullanım durumuna göre hazırlayın, örn. kablo pabucu ile. 5. Kablo uçlarını devre şemasına göre terminallere bağlayın. Devre planını terminal kutusunun içinde bulacaksınız. Konuyla ilgili daha fazla bilgi için, "Kabloların bağlanması..." bölümüne bakın 6. Hat çapını, gerekirse contalama yeri kısmına uygun contalama bandı sararak sağlayın. Conta ünitesini hazırlanmış sarım üzerine itin. İşletme kılavuzu 08/

80 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi 7. Üstüne yerleştirilmiş conta elemanına sahip hattı ağız deliğine yerleştirin. Tesisat ağız deliğinde konsantrik oturduğunda çekme yükü azaltma kelepçesini vidalayın. 8. Çekme yükü azaltma kelepçesini sabitleyin. 9. Gerekli sıkıştırma etkisi mevcut olacak ve tesisat izolasyonu hasar görmeyecek şekilde çekme yükü azaltma kelepçesi için sıkıştırma cıvatalarını sıkın. Bunun için 5 Nm'lik bir tork önerilir. 10.Sıkıştırma cıvatalarını 24 saat sonra yeniden sıkın. İKAZ Çekme yükü azaltma kelepçesi için sıkıştırma cıvataları Çekme yükü azaltma kelepçesi için sıkıştırma cıvataları çok fazla sıkılırsa, izolasyon zarar görebilir. Bunun sonucunda gerilim sıçraması söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Çekme yükü azaltma kelepçesi sıkıştırma cıvatalarını bildirilen tork ile sıkın Kablo yerleştirilmesi Kabloları IEC / EN 'ye göre döşeyin. Sabit yerleştirilmiş hatlar için, çekme yükünü azaltmalı, EMV ve patlama belgeli kablo bağlantılarını kullanın. Kablo bağlantılarını, sökülebilir giriş plakasının dişli deliklerine vidalayın. Vida dişli kablo bağlantıları teslimat kapsamına dahil değildir. Belgede bu vida bağlantıları için belirlenmiş montaj ve işletim şartlarının dikkate almasını ve bu şartlara uyulmasını kontrol edin ve dikkate alın. Sabit yerleştirilmemiş hatlarda, torsiyona karşı korunmuş çekme kuvvetini gideren donanımlı hat girişleri kullanınız. Blendajları vida dişli EMV kablo bağlantıları üzerinden geniş yüzeyli olarak makinenin klemens kutusuna iletken şekilde bağlanan, blendajlı (siperli) hatlar kullanınız. Serbest yerleşmiş bağlantı hatlarını klemens kutusunda öyle tertip ediniz ki, koruyucu hat uzunluk fazlalığıyla döşenmiş ve hat damarlarının izolasyonu zedelenemez olsun. Alüminyum bağlantı kızakları takılmışsa, kablo pabucuyla bağlantı kızağının arasına çelikten bir altlık pulu ilave edin. Bununla temas korozyonu önlenir. Kullanılmayan vida dişlerini veya delikleri, IP koruma türüne uyarak uzmanca kapatınız. IP koruma türünü güç levhası üzerinde bulabilirsiniz. Kullanılmayan kablo kapakları yerine belgeli kapatma cıvataları takınız. 80 İşletme kılavuzu 08/2017

81 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Kablo pabuçları ile kablo bağlanması 1. Kablo pabuçlarını gerekli kablo kesitine ve sabitleme cıvatalarının ya da saplamaların ebadına göre seçiniz. İlgili standart terminal kutusu versiyonu için azami hat kesiti ile ilgili bilgiler için kataloga bakın. Giriş hatlarının eğik konumlu tertibine ancak gerekli asgari hava boşluk mesafelerine uyulursa izin verilir. 2. Hat uçlarını, kalan izolasyon hemen hemen kablo pabucuna 1 ulaşacak şekilde izole ediniz. Her kablo pabucu için yalnızca bir iletken bağlayınız. 3. Kablo pabucunu hat ucuna uygun şekilde bağlayınız, örn. sıkıştırarak. Resim 6-7 Kablo pabucu ve sabitleme cıvatası ile bağlantı (ilkesel görüntü) 4. Gerekirse kablo pabucu kovanlarını, asgari hava mesafelerinin ve kaçak hattının korunması için izole ediniz. 5. Kablo pabucunu terminal desteği üzerine oturtunuz. Burada duruma göre mevcut olabilecek devre kulpunun tertibine dikkat ediniz. Terminal kutusu 1XB7740 ve 1XB7750'de kablo pabucunu akım rayına yerleştirin. 6. Sabitleme elemanını 2 ilgili tork ile sıkınız: Sabitleme elemanı Sabitleme cıvatası M12 Sabitleme cıvataları M16 Sabitleme somunları M12 Sıkma torku 20 Nm 40 Nm 20 Nm İKAZ Kenar çıkıntısı olmayan kablo pabuçları kullanılması halinde patlama tehlikesi söz konusudur Kablo kesitleri 70 mm 2 olması durumunda, kenar çıkıntısı olmayan kablo pabuçları dönebilir. Asgari hava boşluk mesafelerinin altına düşülebilir, patlama söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Kablo kesitleri 70 mm 2 olması durumunda, kenar çıkıntısı olan kablo pabuçları kullanınız. Gerekli asgari hava boşluğumesafeleri (Sayfa 85)'ne uyunuz. İşletme kılavuzu 08/

82 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Kablo pabuçsuz bağlantı Uygun sipariş verildiğinde, ince veya birden fazla telli iletkenlerin bağlantısı veya damar uç kovanlarının kullanımı için uygun klemens bilezikleri monte edilmiş olabilir. Kablo damarı uç kovanları kullanmak istiyorsanız, bağlantı kurmadan önce bu kovanları uzmanca, akım taşıyabilecek bir presleme bağlantısı üzerinden iletken ucuna sabitleyiniz. DİKKAT İletken uçlarının aşırı ısınması İletken ucu kablo damarı uç kovanı tarafından doğru kavranmaz ve sıkıştırılmazsa, aşırı ısınma söz konusu olabilir. Her kablo damarı uç kovanı için sadece bir iletken ucu kullanınız. Kablo damarı uç kovanını uzmanca sabitleyiniz. Her klemense sadece bir iletken ucu bağlayınız. Yapılacak işlem Bağlantıda 10 mm asgari hava mesafelerine ve 20 mm kaçak hattına uyulmasına dikkat ediniz. 1. Terminal kutusunu açınız ve kabloyu doğru uzunlukta kesiniz. 2. Kablo ucunu, kullanılan kabloya ve kullanım durumuna göre hazırlayınız. Kablo bağlantısının harici kuvvetlere maruz kalmamasına dikkat ediniz. 3. Kalan izolasyon klemens bileziğinin yakınına kadar ulaşacak şekilde, iletken uçlarını izole ediniz. 82 İşletme kılavuzu 08/2017

83 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi 4. Kablo büyüklüğüne bağlı olarak klemens kelepçelerinin (3, 4) doğru tertip edilmesine dikkat ediniz. Kabloyu klemens bilezikleri içine yerleştiriniz. Sıkıştırma somunlarını 5, 8 Nm sıkma torku ile sıkınız. 5. Eğer sıkıştırma cıvatasını 2 çözdüyseniz, tekrar 40 Nm tork ile sıkınız. GT640 terminal kutusunda sıkıştırma ünitesinin 1 sabitlenmesi, klemens desteğinin vida dişli saplaması üzerine bir sıkıştırma somunu M12 ile 20 Nm tork uygulanarak gerçekleştirilir. Resim 6-8 Klemens bilezikleri ile bağlantı (ilkesel görüntü) Uygun sipariş verildiğinde, ince ve birden fazla telli iletkenlerin bağlantısı veya damar uç kovanlarının kullanımı için uygun kelepçe klemensler monte edilmiş olabilir. Kablo damarı uç kovanları kullanmak istiyorsanız, bağlantı kurmadan önce bu kovanları uzmanca, akım taşıyabilecek bir presleme bağlantısı üzerinden iletken ucuna sabitleyiniz. İKAZ İletken uçlarının aşırı ısınması nedeniyle patlama tehlikesi İletken ucu kablo damarı uç kovanı tarafından doğru kavranmaz ve sıkıştırılmazsa, aşırı ısınma söz konusu olabilir. Makinenin sahip olduğu sıcaklık sınıfı aşılabilir. Ateşlenebilir bir karışımın ateşlenmesi söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Her kablo damarı uç kovanı için sadece bir iletken ucu kullanınız. Kablo damarı uç kovanını uzmanca sabitleyiniz. Her terminale sadece bir iletken ucu bağlayın. İşletme kılavuzu 08/

84 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Alüminyum kablolar kullanılması Alüminyum iletken kullanılıyorsa, şu hususlara dikkat edilmelidir: Sadece alüminyum iletken bağlantısına uygun kablo pabuçları kullanılmalıdır. Alüminyum iletkenin yerleştirilmesinden hemen önce, iletken ve/veya karşı parçanın temas yerlerindeki oksit tabakası temizlenmelidir. Bunun için bir fırça veya eğe kullanılmalıdır. Hemen ardından temas yerleri doğal vazelin ile yağlanmalıdır. Bu sayede yeniden oksitlenmeyi önlemiş olursunuz. DİKKAT Alüminyumun kontak baskısına bağlı akışı Kontak basıncına bağlı olarak, montajdan sonra alüminyum akışı olur. Bu sırada sıkıştırma somunu bağlantısı gevşeyebilir. Geçiş direnci artar ve akım geçişi engellenir. Makinenin devre dışı kalmasına varan yangın ve maddi hasarlar görülebilir ve makinenin devre dışı kalması nedeniyle tesiste maddi hasarlar ortaya çıkabilir. Sıkıştırma somunu yakl. 24 saat sonra ve ardından yakl. dört hafta sonra sıkılmalıdır. Bu esnada terminallerin gerilimsiz olmasına dikkat edin Tek damarlı (telli) kablo İKAZ İndüklenmiş anaforlu akımlardan dolayı yüksek ısı dereceleri Yüksek akımlarda ve çok telli kablo yerine tek telli kablo kullanıldığında, kablo giriş kısımlarında indüklenmiş anaforlu (türbülanslı) akımlardan dolayı yüksek ısı dereceleri oluşabilir. Bir kısa devre ve bir patlama olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Devreye alma işleminden sonra, bağlı şebeke hatlarının işletmeye uygun ısı derecesi sınırlarını aşmamasını sağlayınız. Değiştirilmiş giriş koşullarından ya da değiştirilmiş kablo giriş plakalarından dolayı bu ısı efekti, üretici firma ile konuşularak azaltılabilir. Demir olmayan bir metalden bir kablo giriş plakası kullanınız Dahili potensiyal dengelemesi Klemens kutusu gövdesindeki toprak klemensi ve motor gövdesi arasında, klemens kutusunun sabitleme cıvataları toprak hattı bağlantısı olarak kullanılır. Klemens kutusu kapağı ve klemens kutusu gövdesi arasında kapak sabitleme cıvataları potansiyel dengelemesi olarak kullanılır. Özel bir harici toprak hattı ancak, örn. ek destekleri olmayan yassı contalar monte edilmişse gereklidir ve ek olarak takılır. Montaj çalışmalarında, tüm potansiyel dengeleme önlemlerinin etken kalmasına dikkat ediniz. 84 İşletme kılavuzu 08/2017

85 Elektrik bağlantısı 6.4 Kablo sokulması ve yerleştirilmesi Klemens kutusu kapağındaki conta için kademesiz temas yüzeyi (GT640'ta değil) Klemens kutusunun conta yüzeyi, klemens kutusu gövdesi ve kablo sokma ünitesi tarafından oluşturulur. Bu nedenle, sızdırmazlığı ve dolayısıyla koruma türünü sağlamak için, muntazam hizalandırmaya dikkat ediniz. Kablo sokma ucunu ya da kablo sokma plakasını, klemens kutusu gövdesine göre öyle tertip ediniz ki, klemens kutus ve klemens kutusu kapağı arasındaki contalama yüzeyi kademesiz bir düzlem oluştursun. Contalama alanında kerhangi bir kedeme mevcut olmamalıdır Asgari hava mesafeleri Uzmanca montajdan sonra, izolasyonsuz parçalar arasındaki asgari hava boşluk mesafelerine uyulup uyulmadığını kontrol ediniz. Kalkık veya yerleşmemiş tel uçlarına dikkat ediniz. Tablo 6-6 Alternatif gerilim U eff efektif değerine bağlı olarak asgari hava boşluk mesafesi Alternatif gerilimin U eff efektif değeri 500 V 630 V 800 V 1000 V 1250 V Asgari hava mesafesi 8 mm 10 mm 12 mm 14 mm 18 mm Değerler azami 2000 m yerleştirme yüksekliğinde geçerlidir. Gerekli asgari hava boşluğu mesafelerinin belirlenmesi sırasında, tablodaki gerilim değeri 1,1 kat yükseltilmelidir, böylelikle ölçüm gerilimi aralığının genel kullanımda dikkate alınması sağlanır Bağlantı çalışmalarının tamamlanması 1. Klemens kutusunu kapatmadan önce, aşağıdakileri kontrol edin: Klemens kutusundaki elektriksel bağlantılar, yukarıdaki bölümlerdeki bilgilere göre uygulanmış ve doğru tork ile sıkılmış. Makine öngörülen dönüş yönüne uygun şekilde bağlanmıştır. Klemens kutusunun içi temiz, kablo artıklarından, pislik ve yabancı maddelerden arınmış olmalıdır. Bütün contalar ve klemens kutusunun conta yüzeyleri hasarsız ve kurallara uygun yapıda. Kullanılmayan girişler yapıştırılmış metalik veya belgelenmiş kapatma elemanları ile kapatılmış. Kapatma elemanları sadece alet yardımı ile çözülebilir. Bağlantı hatları serbest biçimde düzenlenmiş, hat izolasyonu işletme esnasında hasar göremez. 2. Klemens kutusunu kapak sabitleme cıvataları ile kapatınız, bakınız bölüm Cıvata bağlantılarının sıkma torkları (Sayfa 153). İşletme kılavuzu 08/

86 Elektrik bağlantısı 6.5 Yardımcı akım devrelerini bağlama 6.5 Yardımcı akım devrelerini bağlama Kablo seçilmesi Yardımcı akım devrelerinin bağlantı hatlarının seçiminde aşağıdaki kriterler dikkate alınmalıdır: Ölçüm akım şiddeti Ölçüm gerilimi Örneğin ortam sıcaklığı, yerleştirme biçimi, kablo enine kesiti gibi sisteme bağlı koşullara göre gerekli kablo uzunluğu vs. IEC/EN uyarınca talepler IEC/EN uyarınca talepler Sadece ilgili patlama tehlikesi söz konusu olan alanda (bölge) kullanım için belgelenmiş ve işaretlenmiş kapatma tıpaları, kablo girişleri ve hat girişleri veya yiv adaptörleri kullanınız Kabloların yardımcı klemens kutusuna sokulması ve yerleştirilmesi Yardımcı akım devrelerinin bağlantısı için gerekli bilgileri, söz konusu yardımcı klemens kutusu kapağının ya da klemens kutusu kapağının iç tarafındaki klemens planında bulabilirsiniz. Yardım akımı devresinin bağlanması için, duruma göre ana klemens kutusunda bir klemens pervazı monte edilmiştir. Yardımcı klemensler için olan hatlarda gerekli yalıtım giderme uzunluğu, klemens tipine bağlı olarak 6-9 mm aralığındadır. Doğru uzunlukta, hat klemensin içine sonuna kadar yeter ve aynı zamanda hattın izolasyonu klemensin temas kısmına kadar yeter. Kablo vida bağlantılarının uygun kılınması Bağlantı tesisatlarının iletilmesi için klemens kutusu gövdesinde dikdörtgen bir kesitin üzerinde vidalanmış bir plaka mevcut olmalıdır. Normal olarak bu plaka vida dişli delikler ve vida dişli kablo bağlantıları ile teslim edilir. 1. Yardımcı klemens kutusunu açınız ve kablo sokma plakasını sökünüz. Klemens kutusu modeline bağlı olarak çelik sac blendajın altında bir kablo sokma plakası mevcuttur. 2. Delinmemiş versiyonda, kablo giriş plakasına gerekli sayıda deliği veya vida dişini, ihtiyaç duyulan kablo vida bağlantısı büyüklüğünde açınız. 3. Kabloları gerekirse sonradan soğru tertip edebilmek için işaretleyiniz. 4. Kabloları kablo vida bağlantılarından ve kablo giriş plakasından geçiriniz ve kabloları bağlayınız. 5. Kablo sokma plakasını monte ediniz. 6. Kablo vida bağlantılarının vidalama ağızlarındaki contaların koruma türüne uygun olmasını sağlayınız. 86 İşletme kılavuzu 08/2017

87 Elektrik bağlantısı 6.5 Yardımcı akım devrelerini bağlama Ayrıca bakınız Cıvata bağlantılarının sıkma torkları (Sayfa 153) Yedek parçalar (Sayfa 131) Metal blendajın terminal kutusuna bağlanması Kendinden emniyetli akım devreleri olmayan yardımcı terminal kutusuna veya terminal kutusuna sokulacak metal donanımlı hatlara sahipseniz, terminal kutusundaki metal blendajı topraklayınız. Başka topraklama noktalarına da izin verilir. İç topraklama parçası olan terminal kutularında, metal blendajı iç topraklama parçasına bağlayınız. İç topraklama parçası olmayan terminal kutularında, metal blendajı yeşil-sarı topraklama terminallerinden birine bağlayınız Sensörler ve algılayıcılar için kendinden emniyetli akım devreleri Bağlantı tesisatlarının seçilmesi ve döşenmesi sırasında IEC / EN normunu dikkate alın. DİKKAT Sensörler ve algılayıcılar için kendinden emniyetli akım devreleri Sensörler veya algılayıcılar için mavi bağlantı terminalleri monte edilmişse, bunlar belgeli ve kendinden emniyetli akım devrelerine bağlanmalıdır. Aksi taktirde maddi hasarlar oluşabilir. Bu sırada, kendinden emniyetli işletme maddelerinin yanı sıra, ilgili bağlantı hatları için IEC / EN standartlarındaki ek taleplerini de dikkate alın. DİKKAT Sıcaklık sezicisi bağlantısı Sıcaklık sensörleri, yalnızca belgelenmiş değerlendirme cihazlarına sahip kendinden emniyetli akım devrelerine bağlanmalıdır. AB numune kontrol belgesi uyarınca izin verilen maksimum giriş akımları ve güçleri aşılmamalıdır. Aksi taktirde maddi hasarlar oluşabilir. Blendajlı, kendinden emniyetli sıcaklık sensörleri monte edilmişse, bunları mavi bağlantı terminalleri aracılığıyla bağlayın. Hat kılıfı (blendajı) yalnızca bir kez topraklanmıştır, çoklu bir toprak hattı bağlantısına izin verilmez Stator sarımı sıcaklık denetiminin bağlanması Stator sargısının termik aşırı yüklenmeye karşı denetlenmesi için stator sargısına sıcaklık sensörleri monte edilmiştir. İşletme kılavuzu 08/

88 Elektrik bağlantısı 6.5 Yardımcı akım devrelerini bağlama Sıcaklık sensörünün bağlantı hatları modele bağlı olarak ana veya yardımcı terminal kutusuna gider. Terminallerin devre ve yerleşim bilgilerini ilgili devre şemasında bulabilirsiniz. İKAZ Elektrik çarpması nedeniyle tehlike Sarım denetlemesi için sıcaklık sensörü izolasyonu, sarım için temel izolasyon gerekliliklerine uygun olarak tasarlanmıştır. Sıcaklık sensörünün bağlantıları, terminal kutularında izole edilmiş olarak bulunur ve güvenlik amaçlı bir ayrım parçasına sahip değildir. Bu nedenle hata durumunda ölçüm sensörü hattında, temas edilmesi halinde ciddi maddi hasarlara, ağır fiziksel yaralanmalara ve hatta ölüme neden olabilecek tehlikeli bir gerilim mevcut olabilir. Sıcaklık sensörünü harici bir sıcaklık denetlemesine bağlarken, gerekirse IEC veya IEC uyarınca "Elektrik çarpması nedeniyle tehlike" gerekliliklerine uyulması çerçevesinde ilave önlemler alın Nihai önlemler 1. Yardımcı klemens kutusunu kapatmadan önce, aşağıdakileri kontrol ediniz: Hatlar, klemens planı uyarınca bağlanmıştır. Bağlantı hatları serbest biçimde düzenlenmiştir, hat izolasyonu hasar görmez. Klemens kutusunun içi temiz, kablo artıklarından, pislik ve yabancı maddelerden arınmış olmalıdır. Kablo vida bağlantı parçaları iyice sıkılmış ve koruma türü, tesisat döşeme türü, onaylı tesisat çapı vs. bakımından uygun ve kurallara göre monte edilmiş. Bağlantı plakasındaki yivler kablo ve hat girişleri, yiv adaptörleri veya kapatma tıpaları ile kapatılmıştır ve bu tıpalar ilgili koruma türünü sağlar. Kullanılmayan girişler kapatılmıştır. Kapatma elemanları sıkıca vidalanmıştır ve sadece alet yardımı ile çözülebilir. Bütün contalar ve klemens kutusunun conta yüzeyleri kurallara uygun yapıdadır. Sıkıştırma cıvataları, kullanılmasalar dahi vida klemensleri iyice sıkılmıştır. 2. Yardımcı klemens kutusunu ilgili kapak ile kapatınız. Kapağın sabitleme cıvataları için sıkma torkunu "Cıvata bağlantılarının sıkma torkları (Sayfa 153)" bölümünde bulabilirsiniz. 88 İşletme kılavuzu 08/2017

89 İşletmeye alış 7 Makinedeki tüm çalışmalar sırasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Genel güvenlik uyarılarına uyulmalıdır. Kurulum yerinde geçerli ulusal veya sektöre özgü talimatlara uyulmalıdır. Makine Avrupa Birliği içinde kullanılacaksa, elektrikli tesisatların güvenli işletimine yönelik EN direktiflerine uyulmalıdır. Ayrıca bakınız Güvenlik bilgi ve uyarıları (Sayfa 15) 7.1 İşletmeye almadan önceki kontroller Sistemin uzmanca montajından sonra ve devreye sokulmasında önce, şunları kontrol ediniz: Not İşletmeye almadan önceki kontroller Aşağıda sunulan devreye sokma kontrollerinin listesi eksiksiz olamaz. Daha fazla kontrol, gerekirse sisteme özel koşullara uygun şekilde ek olarak uygulanmalıdır. Makinede hasar yok. Makine nizamına göre monte edilmiş ve hizalanmıştır; tahrik çıkış elemanları doğru dengelenmiş ve ayarlanmıştır. Tüm sabitleme cıvatalarının, bağlantı elemanlarının ve elektriksel bağlantıların öngörülen sıkma torklarıyla sıkılmış olması. İşletme şartları, teknik dokümantasyondaki öngörülmüş verilere uygundur, örn. koruma türü, çevre ısı derecesi vs. hususunda. Örn. kuplaj gibi hareketli parçalara rahat ulaşılabilir. Hareketli ve gerilim ileten parçalar için sürtünmeye karşı tüm koruma önlemleri uygulanmıştır. İkinci mil ucu İkinci mil ucu kullanılmayacaksa: Poyra yayı savrulmaya karşı emniyete alınmış ve "H" (standart model) rotor balans türünde kütlesinin %60'ı kadar kısaltılmış. Kullanılmayan mil ucu örtülmeli ve temasa karşı korunmalıdır. İşletme kılavuzu 08/

90 İşletmeye alış 7.2 Dönüştürücüde işletme Soğutma Makinenin soğutmasının devreye sokma işlemi için sağlanıp sağlanmadığını kontrol ediniz. Elektrik bağlantısı Topraklama ve potensiyal dengeleme bağlantılarının kurallara uygun yapılması. Makine öngörülen dönüş yönüne göre bağlanmış olmalıdır. Uygun şekilde tasarlanmış kumanda ve devir sayısı denetimi sayesinde, teknik verilerde bildirilmiş izin verilen devir sayılarından daha yüksek devir sayılarına çıkılmaması garanti edilmiştir. Bunun için güç levhası üzerindeki verileri veya duruma göre sisteme özel dokümantasyonu kıyaslayınız. Asgari izolasyon dirençlerine uyulmuştur. Asgari hava mesafelerine uyulmuştur. Makine denetimi için mevcut olabilecek ek donanımların uygun biçimde bağlandığı ve fonksiyonel olduğu. Mevcut frenler veya geri akış blokajları kusursuz çalışmaktadır. Denetim tertibatlarında, "Uyarı" ve "Kapatma" için değerler ayarlanmıştır. Ayrıca bakınız Sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri (Sayfa 93) Yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri (Sayfa 93) 7.2 Dönüştürücüde işletme Aşağıdaki bölüm sadece 1PQ8 serisine ait makineler için veya makinenin dönüştürücüde işletilmek için sipariş edilmiş olması durumu için önemlidir. Not Sipariş numarası üzerinden, makinenin dönüştürücüde işletilmek için sipariş edilip edilmediğini görebilirsiniz: Sipariş numarasının 9. hanesinde "P" veya "Q" harfi vardır. Dönüştürücüde işletme Eğer motor versiyonu dönüştürücünün özel bir düzenlemesini gerektiriyorsa, güç levhasının üzerinde ilgili ilave bilgiler bulunur. Dönüştürücü doğru parametrelenmiştir. Bu parametreleme verilerini, makinenin güç levhası veya etiketi üzerinde bulabilirsiniz. Parametreler ile ilgili bilgileri dönüştürücünün işletme kılavuzunda bulabilirsiniz. 90 İşletme kılavuzu 08/2017

91 İşletmeye alış 7.3 İlk kullanım öncesinde yalıtım direncinin ölçülmesi Makine denetimi için mevcut ek donanımların uygun biçimde bağlandığı ve fonksiyonel olduğu. Daimi işletim sırasında verilen sınır devri n max aşılmamalı ve verilen sınır devri n min altına inilmemelidir. İzin verilen işletmeye geçiş süresi, n min devir sayısına kadardır ve ayarlanan parametreleme verilerine göre belirlenir Düşük vurum frekanslı dönüştürücüde işletme İKAZ Yüksek motor sıcaklığından dolayı patlama tehlikesi Vurum frekansı ölçülen vurum frekansından daha küçükse, motordaki kayıplar artar. Bunun sonucunda daha yüksek motor ısı derecesi söz konusu olur. Çalıştırılması halinde de patlama oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Makine levhasındaki verilere uyunuz. Asla minimum vurum frekansının altına inmeyiniz. Böylece sıcaklık sınıfı aşılmamış olur ve buna bağlı olarak patlayıcı ortamda bir ateş alma durumu engellenir. İKAZ Dönüştürücüden dolayı tehlikeli gerilim Besleyen dönüştürücü kapatılmadığı sürece veya dönüştürücünün ara devresi deşarj olmadığı sürece, rotor dursa dahi motor klemenslerinde elektrik gerilimi mevcut olabilir. Dönüştürücü tipine göre gerilim 1000 V kadar olabilir. Motorda çalışmalar yapılmadan önce beş güvenlik kuralına (Sayfa 16) uyulmasını sağlayınız. Yatak izolasyonu ilgili levhalara uygun olarak yapılmış. 7.3 İlk kullanım öncesinde yalıtım direncinin ölçülmesi İzolasyon direnci ve polarizasyon endeksi (PI) ölçülerek, makinenin durumu hakkında bilgi elde edebilirsiniz. Bu nedenle izolasyon direncini ve polarizasyon endeksini şu zamanlarda kontrol ediniz: Makine ilk kez çalıştırılmadan önce Uzun süre depolamadan veya durma halinden sonra Bakım çalışmaları çerçevesinde İşletme kılavuzu 08/

92 İşletmeye alış 7.4 Rulmanlar işletmeye almadan önce yağlanmalıdır Böylelikle sarım izolasyonu hakkında şu bilgileri elde edersiniz: Sarım başı izolasyonu iletken şekilde pislenmiş mi? Sarım izolasyonu nem aldı mı? Bu bilgiler sayesinde makinenin devreye sokulması veya gerekirse sarımın temizlenmesi ve / veya kurutulması gibi gerekli önlemler hakkında karar verebilirsiniz: Makine devreye sokulabilir mi? Temizleme veya kurutma önlemleri uygulanmalı mı? Kontrol ve sınır değerler ile ilgili detaylı bilgileri burada bulabilirsiniz: "İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin kontrol edilmesi" (Sayfa 53) 7.4 Rulmanlar işletmeye almadan önce yağlanmalıdır Aşağıdaki bilgiler, belirlenmiş olan depolama koşullarına uyulması durumunda geçerlidir. Genel bilgiler Ardıl yağlama için yağlama levhası üzerindeki bilgileri dikkate alın. Yağlamayı azar azar yapınız. Gresin rulmanlar içinde dağılabilmesi için bu işlem esnasında mil dönmelidir. Rulmanlar işletmeye almadan önce ardıl yağlamaya tabi tutulmalıdır Teslimat ile devreye alma arasında bir yıldan fazla ve dört yıldan az zaman geçtiyse: Rulmanları, yağlama levhasında belirtilenin iki katı gresle yağlayınız. Bu esnada yatak ısı derecesini mümkün olduğunca kontrol ediniz. Rulmanların işletmeye almadan önce yeniden yağlanması Aşağıdaki koşullarda rulmanları yeniden yağlamalısınız: Makine dört yıldan uzun sürede depolanmışsa. Makine, "Depolama" bölümündeki bilgilere uygun olarak depolanmamışsa. Yapılacak işlem 1. Yatağı, ardıl yağlama borularını, yağlama nipelini ve yatak kapağını sökünüz. 2. Eski gresi temizleyiniz. 3. Yeniden yağlamadan önce yatağı kontrol ediniz. Gerekiyorsa yeni yatak monte ediniz. 4. Yatağı yağlayınız ve yatak ünitelerini yeniden birleştiriniz. 92 İşletme kılavuzu 08/2017

93 İşletmeye alış 7.5 Yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Ayrıca bakınız Rulmanlı yatakların çalıştırılması için müteakip yağlama aralıkları ve gres türleri (Sayfa 111) Çalıştırma araları (Sayfa 100) Transport (taşıma) ve depolama (Sayfa 36) 7.5 Yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Devreye almadan önce Eğer makine yatak termometreleri ile donatılmışsa, makineyi ilk kez harekete geçirmeden önce, kontrol (denetim) tertibatında kapatma işlemi için sıcaklık değerini ayarlayınız. Tablo 7-1 Devreye sokmadan önce yatak sıcaklıklarının kontrolü için ayar değerleri Ayar değeri Sıcaklık Devreye sokmada kapatma 120 C Normal işletme Kurma yerinde, T işletme normal işletme sıcaklığını C türünden ölçünüz. Kapatma ve ikaz değerlerini T işletme işletme sıcaklığına göre ayarlayınız. Tablo 7-2 Normal işletme modunda yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Ayar değeri Sıcaklık Normal işletmede ikaz T işletme + 5 K 115 C Normal işletmede kapatma T işletme + 10 K 120 C Ayrıca bakınız Termik motor koruması (Sayfa 31) 7.6 Sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Devreye almadan önce Makineyi ilk kez harekete geçirmeden önce, kontrol (denetim) tertibatında kapatma işlemi için sıcaklık değerini ayarlayın. Tablo 7-3 Devreye sokmada sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Ayar değeri Sıcaklık Kapatma 145 C İşletme kılavuzu 08/

94 İşletmeye alış 7.7 Deneme çalıştırması Normal işletme Kurma yerinde, T işletme normal işletme sıcaklığını C türünden ölçünüz. Kapatma ve ikaz değerlerini T işletme işletme sıcaklığına göre ayarlayınız. Tablo 7-4 Normal işletme modunda sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri Ayar değeri İzolasyon sınıfı 155(F) Uyarı T işletme + 10 K 145 C Kapatma T işletme + 15 K 155 C 7.7 Deneme çalıştırması Montajdan veya revizyonlardan sonra bir deneme sürüşü gerçekleştirin: 1. Makineyi yüksüz harekete geçiriniz. Bunun için güç şalterini kapatınız ve mümkünse erken kapatmayınız. Düzgün hareket etme durumunu kontrol edin. Devir sayısı kontrolü veya kesinlikle gerekli ölçüye göre denetleme işlemi için, harekete geçiş kapatmalarını sadece düşük devir sayılarında yapın. Tekrar devreye sokma işleminden önce, makinenin o andaki hareketini tamamlayıp durmasını bekleyiniz. 2. Makinenin kusursuz mekanik hareket etmesi durumunda, mevcut soğutma tertibatlarını devreye sokunuz. Makineyi bir süre daha rölantide gözlemleyiniz. 3. Mükemmel çalışma durumunda makineye yük veriniz. DİKKAT Şebeke gerilimiyle işletilen motorlarda termik aşırı yük İşletmeye geçiş süresi, karşı momentin yanı sıra hızlanma atalet momentinden de ciddi biçimde etkilenir. Şebekede işletmeye geçiş süresi sırasında motorun akım yükü, beyan akımının birkaç katıdır. Bunun neticesinde termik bir aşırı yük oluşabilir. Motor zarar görebilir. Bu nedenle işletmeye geçiş süresince aşağıdakilere dikkat ediniz: İşletmeye geçiş süresini ve birbiriyle çakışan işletmeye geçiş sürelerini denetleyiniz. Katalogda veya sipariş dokümantasyonunda anılan sınır değerlere ve işletmeye geçiş kurallarına uyunuz. 94 İşletme kılavuzu 08/2017

95 İşletmeye alış 7.8 Kapatma 4. Prova sırasında aşağıdakileri kontrol ediniz ve kaydediniz: Düzgün hareket etme durumunu kontrol edin. Gerilim, akım ve güç değerlerini kaydediniz. Mümkünse, çalışma makinesinin ilgili değerlerini de kaydederek belgeleyiniz. Mevcut ölçüm düzenekleri ile mümkün oluyorsa, yatak ve stator sarımının sıcaklıklarını atalet noktasına ulaşıncaya kadar kontrol ediniz. Mekanik hareketi, yataklarda ve yatak levhalarında gürültü veya titreşim olup olmadığı hususunda kontrol ediniz. 5. Makine düzensiz çalışıyorsa ya da anormal gürültü varsa, makineyi kapatın. Çıkıştaki nedeni belirleyin. Eğer mekanik hareket kapatma işleminden hemen sonra düzelirse, manyetik veya elektriksel sebepler mevcuttur. Kapatma işleminden sonra mekanik çalışma düzelmezse bu durumda mekanik nedenler söz konusudur, örneğin: - Elektrik makinesinin veya çalışma makinesinin balanssızlığı - Makine setinin yetersiz hizalanması - Makinenin sistem rezonansında işletilmesi. Sistem = Motor, ana çerçeve, temel,... DİKKAT Makinenin tahrip olması İşletim sırasındaki salınım değerleri DIN ISO kapsamındaki değerler ile örtüşmüyorsa makine hasar görebilir. İşletim sırasındaki salınım değerleri için DIN ISO standardına uyunuz. 7.8 Kapatma Eğer söz konusu kumanda otomatik olarak gerçekleşmezse, muhtemelen mevcut olan bağımsız ısıtmayı işletme molalarında açınız. Böylelikle yoğuşuk su oluşmasını önlemiş olursunuz. Bağımsız ısıtmayı en erken makineyi kapattıktan iki saat sonra devreye sokunuz. Bu sayede sargı izolasyonundaki hasarları önlersiniz. İşletme kılavuzu 08/

96 İşletmeye alış 7.8 Kapatma 96 İşletme kılavuzu 08/2017

97 İşletme 8 Makinedeki tüm çalışmalar sırasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Genel güvenlik uyarılarına uyulmalıdır. Kurulum yerinde geçerli ulusal veya sektöre özgü talimatlara uyulmalıdır. Makine Avrupa Birliği içinde kullanılacaksa, elektrikli tesisatların güvenli işletimine yönelik EN direktiflerine uyulmalıdır. Ayrıca bakınız Güvenlik bilgi ve uyarıları (Sayfa 15) 8.1 Çalışma sırasında güvenlik uyarıları İKAZ Gerilim altındaki parçalar Terminal kutularında gerilim altında bulunan parçalar mevcuttur. Terminal kutusu kapağını açarsanız, ölümle sonuçlanabilecek ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar oluşabilir. Terminal kutuları işletme esnasında daima kapalı olmalıdır Terminal kutuları sadece duran ve gerilimsiz makinelerde açık olabilir. İKAZ Dönen ve gerilim altında bulunan parçalar Dönen ve gerilim altında bulunan parçalar nedeniyle tehlike durumu söz konusudur. Gerekli kapakları çıkartırsanız, ölümle sonuçlanabilecek ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar oluşabilir. Gerilim altında bulunan veya dönen parçalara dokunulmasını engelleyen, makinede ilgili koruma türünün uygulanmasını sağlayan veya doğru bir hava girişi ve dolayısıyla etkili bir soğutma elde edilmesi için gerekli olan kapaklar, çalışma sırasında açılmamalıdır. İşletme kılavuzu 08/

98 İşletme 8.1 Çalışma sırasında güvenlik uyarıları İKAZ Sıcak yüzeylerden kaynaklanan yanma tehlikesi İşletme esnasında bazı makine parçaları sıcak olur. Temas halinde ciddi yanmalar söz konusu olabilir. Dokunmadan önce, parçaların ısı derecesini kontrol edin. Gerekirse uygun koruma önlemlerini alın. Makinede yapılacak çalışmaları uygulamaya başlamadan önce, makinenin soğumasını bekleyiniz. İKAZ Çalışma sırasında arızalar Normal çalışmaya göre oluşan değişiklikler, örneğin daha yüksek güç girişi, sıcaklıklar ve titreşimler, alışılmamış gürültüler ve kokular ve denetim donanımlarının devreye girmesi vs. gibi değişiklikler işlevin olumsuz etkilendiğini ortaya koyar. Doğrudan veya dolaylı olarak ölüme, ağır bedensel yaralanmalarla veya maddi hasarlarla sonuçlanabilecek arızalar meydana gelebilir. Gecikmeksizin bakım personelini haberdar edin. Şüpheli durumlarda spesifik tesis güvenlik şartlarının dikkate alınması altında makineyi hemen kapatın. DİKKAT Yoğuşma suyuna bağlı korozyon tehlikesi Makine çalışırken, devre dışı kalma ya da yüklenmede sapma durumlarından dolayı iç kısımlarda havadaki nem yoğuşabilir. Yoğuşma suyu makinenin iç kısımlarında toplanabilir. Bunun sonucunda, örn. paslanma gibi maddi hasarlar oluşabilir. Yoğuşma suyunun rahat ve serbestçe dışarı akabilmesini sağlayınız. TEHLİKE İzolasyonlu yatağın köprülemesinin sökülmesi halinde patlama tehlikesi İzolasyonlu yatağın fabrikada takılmış köprülemesinin çıkartılması, rotor ve topraklanmış makine arasında potansiyel farklarına neden olur. Bu yüzden, özellikle patlayabilir ortamları dolduran tozu veya yanıcı gazları ateşleyebilecek kıvılcımlar oluşabilir. Bir patlama oluşabilir. Ayrıca elektrik çarpması tehlikesi bulunmaktadır. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. İşletme esnasında yatak izolasyonunun köprülemesini açmayınız. 98 İşletme kılavuzu 08/2017

99 İşletme 8.2 Patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda işletme 8.2 Patlama tehlikesi söz konusu olan alanlarda işletme Güvenli kullanım Yukarıdaki bölümde bildirilen tehlike bilgi ve uyarılarına ek olarak, aşağıdaki kurallar geçerlidir: Patlama tehlikesi altındaki bölgelerdeki elektrik tertibatları, bunun için geçerli yönetmelikler ve talimatlara uygun şekilde monte edilmeli, kurulmalı ve işletilmelidir. Bu tertibatların işleticilerinin, bu yönetmeliklere ve talimatlara montaj, kurulum ve işletim sırasında uyulmasını ve uygun kontrollerin yapılmasını temin etmeleri şartı koşulmaktadır. Biz bu kontrollerin yetkili makam ile uyumlu bir şekilde uygulanmasını ve raporlanmasını öneriyoruz. Tesise özel kıvılcım tehlikeleri İlgili bölge dağılımı için kriterler uyumlaşmış değildir ve işletme risklerinin değerlendirilmesi, yerel işletme şartları ve çok yönlü denetleme metotları standart değildir. Buna uygun olarak denetim makamları tarafından da önerilen yardım önlemleri, makamsal yetki alanına göre kısmen farklıdır. Makine üreticisinin bununla ilgili genel geçerliliğe sahip tavsiyeler vermesi mümkün değildir. Not Yerel risklere ve muhtemelen tavsiye edilecek önlemelere kesin açıklık getirilmesi ancak işletici tarafından, ilgili tesisten sorumlu denetleme kurumu ile birlikte mümkündür. Tesise özel ateşleme tehlikelerinin değerlendirilmesi için IEC / EN veya -7 standartlarındaki risk değerlendirmelerine başvurulabilir. 8.3 Bağımsız ısıtmanın kapatılması DİKKAT Makine ısısında yükselme Bağımsız (duran) ısıtma çalışan makinede işletilirse, makinede yüksek sıcaklık dereceleri söz konusu olabilir. Bunun sonucunda maddi hasarlar oluşabilir. Makineyi devreye sokmadan önce, bağımsız (duran) ısıtmanın kapatılmış olmasını sağlayınız. Bağımsız (duran) ısıtmayı sadece motor kapalıyken işletiniz. Ayrıca bakınız Bağımsız ısıtma için kilitleme devresi (opsiyon) (Sayfa 32) Kapatma (Sayfa 95) İşletme kılavuzu 08/

100 İşletme 8.4 Makinenin devreye sokulması 8.4 Makinenin devreye sokulması 1. Makineyi mümkün mertebe yük olmadan harekete geçirin ve çalışma sakinliğini kontrol edin. 2. Mükemmel çalışma durumunda makineye yük verin. DİKKAT Şebeke gerilimiyle işletilen motorlarda termik aşırı yük İşletmeye geçiş süresi, karşı momentin yanı sıra hızlanma atalet momentinden de ciddi biçimde etkilenir. Şebekede işletmeye geçiş süresi sırasında motorun akım yükü, beyan akımının birkaç katıdır. Bunun neticesinde termik bir aşırı yük oluşabilir. Motor zarar görebilir. Bu nedenle işletmeye geçiş süresince aşağıdakilere dikkat ediniz: İşletmeye geçiş süresini ve birbiriyle çakışan işletmeye geçiş sürelerini denetleyiniz. Katalogda veya sipariş dokümantasyonunda anılan sınır değerlere ve işletmeye geçiş kurallarına uyunuz. 3. Eğer mevcut ölçüm düzenekleri ile mümkün oluyorsa yatak ve stator sargısının sıcaklıklarını kontrol ediniz. 8.5 Rulmanda ardıl yağlama Rulmanlarıda ardıl yağlama için, yağlama levhası üzerindeki bilgileri dikkate alınız. 8.6 Acil Kapatma sonrasında yeniden devreye sokma Acil kapatma sonrasında çalışma makinesini tekrar devreye sokmadan önce, makineyi kontrol ediniz. Acil kapatmaya neden olmuş tüm sebepleri gideriniz 8.7 Çalıştırma araları İşletme molası, makinenin durduğu ve kullanım yerinde kaldığı zamansal sınırlı işletmeye ara verme süresidir. İşletme molalarında normal çevre koşullarında, örn. duran makineye harici etki eden titreşimler yok, yüksek oranda korozyona maruz kalma durumu yok vs. gibi durumlarda, genel olarak aşağıdaki önlemler gereklidir. 100 İşletme kılavuzu 08/2017

101 İşletme 8.7 Çalıştırma araları DİKKAT Gerektiği gibi depolanmamadan kaynaklanan hasarlar Gerektiği gibi depolanmama durumunda motorda hasarlar oluşabilir. Eğer makine 12 aydan daha uzun bir süre devre dışı bırakılacaksa, bu durumda uygun korozyon koruma, muhafaza, ambalajlama ve kurutma önlemleri uygulanmalıdır. Ayrıca bakınız Transport (taşıma) ve depolama (Sayfa 36) İşletmeye alış (Sayfa 89) Makine iç kısmında buğu çözülmesi ya da kondanse su oluşması önlenmesi Eğer söz konusu kumanda otomatik olarak gerçekleşmezse, muhtemelen mevcut olan bağımsız ısıtmayı işletme molalarında açınız. Böylelikle yoğuşuk su oluşmasını önlemiş olursunuz. Bağımsız ısıtmayı en erken makineyi kapattıktan iki saat sonra devreye sokunuz. Bu sayede sargı izolasyonundaki hasarları önlersiniz. İKAZ Patlama tehlikesi Bağımsız ısıtma sistemi makine kapatıldıktan hemen sonra açılırsa, sıcaklık sınıfı veya makinenin maksimum yüzey sıcaklığı aşılabilir. Patlama oluşabilecek ortamda patlama söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bağımsız ısıtma sistemini ancak makineyi kapattıktan sonra devreye sokun. Bunun için bağımsız ısıtma sisteminin levhasındaki verilere uyunuz Rulmanda durma hasarları olmasının önlenmesi Uzun işletim molalarında rulmanlı yatağın aynı veya hemen hemen aynı durma konumunda olması durma hasarlarına neden olabilir, örn. durma izleri veya korozyon oluşumu. Makine, işletim molalarında düzenli olarak ayda bir defa kısa süreli çalıştırılmalıdır. Rotor en az birkaç defa döndürülmelidir. Eğer makineyi çalışma makinesinden ayırdıysanız ve bir rotor tutma tertibatı ile emniyete aldıysanız, rotoru çevirmeden önce ya da işletme durumu için bu tertibatı uzaklaştırın. Çevirme işleminden sonra rulmanlı yatağın bekleme pozisyonunun öncekinden farklı olmasını sağlayın. Bunun için poyra yayını veya kuplaj yarısını referans olarak kullanın. Tekrar devreye sokma işleminde "Devreye sokma" bölümündeki bilgilere dikkat edin. İşletme kılavuzu 08/

102 İşletme 8.7 Çalıştırma araları Ayrıca bakınız İşletmeye alış (Sayfa 89) Rulmanlar işletmeye almadan önce yağlanmalıdır (Sayfa 92) Mil topraklama fırçaları (opsiyon) Kapsüllenmemiş ve contalanmamış tipte mil toprak hattı fırçaları kullanılması durumunda, uzun süreli işletme araları (mola) söz konusu olunca, fırça hareket yolu üzerinde milde pas oluşabilir. İKAZ Gerilim altındaki parçalar Eğer mil topraklaması usulüne uygun çalışmazsa, milde yüksek gerilimler oluşabilir ve bu gerilimler makine durduğunda yeterince hızlı giderilemez. Elektrik akımı ya da elektrik çarpması sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve yatak hasarları meydana gelebilir. Mil toprak hattı fırçalarını muntazam kontrol ediniz ve gerektiğinde değiştiriniz. Fırça hareket yolunu temiz tutunuz: Fırça hareket yolunu muntazam kontrol ediniz ve devreye sokmadan önce pası gideriniz Uzun durma sonrasında izolasyon direncinin ölçülmesi İzolasyon direnci ve polarizasyon endeksi (PI) ölçülerek, makinenin durumu hakkında bilgi elde edebilirsiniz. Bu nedenle izolasyon direncini ve polarizasyon endeksini şu zamanlarda kontrol ediniz: Makine ilk kez çalıştırılmadan önce Uzun süre depolamadan veya durma halinden sonra Bakım çalışmaları çerçevesinde Böylelikle sarım izolasyonu hakkında şu bilgileri elde edersiniz: Sarım başı izolasyonu iletken şekilde pislenmiş mi? Sarım izolasyonu nem aldı mı? Bu bilgiler sayesinde makinenin devreye sokulması veya gerekirse sarımın temizlenmesi ve / veya kurutulması gibi gerekli önlemler hakkında karar verebilirsiniz: Makine devreye sokulabilir mi? Temizleme veya kurutma önlemleri uygulanmalı mı? Kontrol ve sınır değerler ile ilgili detaylı bilgileri burada bulabilirsiniz: "İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin kontrol edilmesi" (Sayfa 53) 102 İşletme kılavuzu 08/2017

103 İşletme 8.8 Makinenin devre dışı bırakılması 8.8 Makinenin devre dışı bırakılması DİKKAT Uzun süre devre dışı bırakma durumunda durma hasarları Eğer makine altı aydan daha uzun bir süre devre dışı bırakılırsa bu durumda uygun muhafaza ve depolama önlemleri uygulanmalıdır. Aksi taktirde makinede maddi hasarlar oluşur. Devreden çıkarmayı rapor ediniz. Bu rapor ya da protokol tekrar devreye sokma durumunda yararlıdır. 8.9 Makinenin tekrar devreye sokulması Makineyi tekrar devreye soktuğunuzda, şu işlemleri uygulayınız: Devreden çıkarma protokolüne bakınız, uyguladığınız koruma ve depolama önlemlerini iptal ediniz. "Devreye sokma" bölümünde bildirilen önlemleri uygulayınız. Ayrıca bakınız İşletmeye alış (Sayfa 89) 8.10 Arızalar Arızalar sırasında denetimler Doğal afetler veya örn. aşırı yüklenme veya kısa devre gibi olağanüstü işletme koşulları arıza anlamına gelir ve makinede elektriksel veya mekanik aşırı yüklenmeye neden olabilir. Bu tür arızalardan sonra hemen bir denetleme kontrolü uygulayınız. Arıza sebebini, adı geçen yardım önlemlerine göre gideriniz. Makinede ortaya çıkan hasarları da gideriniz. İşletme kılavuzu 08/

104 İşletme 8.10 Arızalar Elektriksel arızalar Not Motoru bir dönüştürücüde işletecek olursanız, elektriksel arızalar söz konusu olursa, dönüştürücünün kullanma kılavuzunu da dikkate alınız. Tablo 8-1 Elektriksel arızalar Motor harekete geçmiyor Motor zor harekete geçiyor Harekete geçişte vınlama sesi Çalışırken vınlama sesi Rölantide yüksek ısınma Yük altında çalışırken yüksek ısınma Münferit sarım bölümlerinde yüksek ısınma Olası arıza nedenleri Giderme önlemleri X X X X Aşırı yüklenme Yükü düşürün. X Besleme hattındaki bir fazda kesiklik Şalter ve giriş hatlarını kontrol edin. X X X X Ek olarak devreye sokma işleminden sonra, besleme hattındaki bir fazda kesiklik X Şebeke gerilimi çok düşük, frekans çok yüksek X Şebeke gerilimi çok yüksek, frekans çok düşük Şalter ve giriş hatlarını kontrol edin. Şebeke ilişkilerini kontrol edin. Şebeke ilişkilerini kontrol edin. X X X X X Stator sargısında yanlış bağlanma Klemens kutusunda sargının devresini kontrol ediniz. X X X X Stator sarımında sarım kısa devresi veya faz kısa devresi Sargı dirençlerini ve izolasyon dirençlerini belirleyiniz. Donanımları üretici ile görüştükten sonra işler duruma getiriniz. X Yanlış dönüş yönü Bağlantıyı kontrol ediniz. 104 İşletme kılavuzu 08/2017

105 İşletme 8.10 Arızalar Mekanik arızalar Müteakip tabloda, mekanik etkilerin sebep oladuğu arızalar için muhtemel sebepler ve giderme önlemleri bulunmaktadır. Tablo 8-2 Mekanik arızalar Sürtünme gürültüsü Yüksek ısınma Radyal titreşimler Eksenel titreşimler Olası arıza nedenleri Giderme önlemleri X Dönen parçalarda sürtünme var Nedenini tespit edin ve parçaları düzenleyin. X Hava beslemesi azalmış, duruma göre fanın dönme yönü yanlış olabilir Hava yollarını kontrol ediniz, makineyi temizleyiniz X Rotorun balansı bozuk Rotor kavramasını ayırınız ve ardıl balanslama yapınız. X Rotor konsantrik değil, mil eğik Üretici ile görüşünüz. X X Kötü ayarlama Makine takımını düzeltiniz, kavramayı 1 kontrol ediniz. X Bağlanmış makinede balans bozukluğu Bağlanmış makinenin balansını alın. X Bağlanmış makineden darbeler söz konusu Bağlanmış makineyi kontrol edin. X X Dişli düzende (şanzıman) düzensizlik Dişli düzenini düzeltin. X X Motor ve temelden tüm sistemin rezonansı Temeli üretici ile görüştükten sonra pekiştiriniz X X Temelde değişiklikler Nedenini tespit ediniz ve gideriniz. Makineyi yeniden ayarlayınız. 1 Isınma durumunda oluşabilecek değişiklikleri dikkate alınız. İşletme kılavuzu 08/

106 İşletme 8.10 Arızalar Rulmanda arızalar Rulmanlı yataklardaki hasarlar kısmen zor tespit edilebilir. Emin değilseniz rulmanlı yatağı değiştirin. Başka yatak versiyonlarını sadece üretici ile görüştükten sonra kullanın. Tablo 8-3 Rulmanlı yatakta arızalar Yatak çok sıcak Yatak ötüyor Yatakta vuruntu var Olası arıza nedenleri Giderme önlemleri X Kuplajda basınç Makineyi daha doğru ayarlayın. X Kayış gerginliği çok fazla Kayış gerginliğini azaltın. X Yatak kirlenmiş Yatak temizlenmeli veya değiştirilmelidir. Contaları kontrol edin. X Yüksek çevre sıcaklığı Uygun yüksek ısı gresi kullanın. X X Yağlama yetersiz Kurallara göre yağlayın. X X Yatak yamuk takılmış Yatağı yerine uzmanca monte edin. X X Yatak boşluğu çok küçük Service Merkezi'ne başvurun. X Yatak boşluğu çok fazla Service Merkezi'ne başvurun. X X Yatakta korozyon var Yatağı yenileyin. Contaları kontrol edin. X Yatakta çok fazla gres var Fazla olan gresi giderin. X Yatakta yanlış gres var Doğru gresi kullanın. X Hareket alanında aşınma yerleri Yatağı yenileyin. X Durma izleri Yatağı yenileyin. Durma esnasında titreşimler olması önlenmelidir. 106 İşletme kılavuzu 08/2017

107 Denetim ve koruma 9 Dikkatli ve düzenli bakım, incelemeler ve revizyonlar ile arızalar erkenden tespit edilebilir ve ortadan kaldırılabilir. Böylece oluşacak ikincil hasarlar da engellenmiş olur. Çalıştırma şartları çok farklı olduğundan, burada arızasız çalışma için sadece genel süreler verilebilmektedir. Bundan dolayı bakım aralıklarınızı bölgesel şartlar doğrultusunda ayarlayınız (Kirlilik,çalıştırma sıklığı,yükleme vs). Makinedeki tüm çalışmalar sırasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Genel güvenlik uyarılarına uyulmalıdır. Kurulum yerinde geçerli ulusal veya sektöre özgü talimatlara uyulmalıdır. Makine Avrupa Birliği içinde kullanılacaksa, elektrikli tesisatların güvenli işletimine yönelik EN direktiflerine uyulmalıdır. Ayrıca bakınız Güvenlik bilgi ve uyarıları (Sayfa 15) Not Service Center (Servis merkezi) Eğer denetimde, bakımda veya onarımda yardıma ihtiyacınız olursa, Service Center (Sayfa 151) (Servis Merkezi) bölümüne başvurunuz. 9.1 Denetim ve bakım İnceleme ve bakım için güvenlik bilgileri İKAZ Döner parçalar ve gerilme altındaki parçalar Elektrikli makineler, gerilim altında olan ve dönen parçalara sahiptir. Eğer makine bakım çalışmaları esnasında durmuyorsa ve gerilimsiz değilse, ölüm, ağır yaralanmalar veya maddi hasarlar söz konusu olabilir. Sadece duran makinede bakım çalışmaları uygulayınız. Sadece rulmanlarda ardıl yağlama işlemi yapılması dönen makinede yapılabilir. Bakım çalışmalarında beş güvenlik kuralı (Sayfa 16)'na uyunuz. İşletme kılavuzu 08/

108 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım İKAZ Makine hasarları Eğer makineye bakım uygulanmazsa, makine zarar görebilir. Doğrudan veya dolaylı olarak ölüme, ağır bedensel yaralanmalarla veya maddi hasarlar sonuçlanabilecek arızalar meydana gelebilir. Makinenin bakımını düzenli yapınız. DİKKAT Basınçlı hava çalışmaları sırasında yayılma Basınçlı hava ile temizlik yaparken, toz, metal çapakları veya temizlik malzemeleri havaya kalkıp uçuşabilir. Bunun sonucunda yaralanmalar söz konusu olabilir. Basınçlı hava ile temizlik yaparken havanın uygun şekilde emilmesine ve koruyucu gözlük, koruyucu giysi vs. gibi kişisel koruyucu donanımların kullanılmasına dikkat ediniz. DİKKAT İzolasyonda hasar Basınçlı hava ile temizlik sırasında sarım başına metal çapakları girerse izolasyon hasar görebilir. Hava ve yayılma mesafelerinin altında kalınabilir. Makinede hasarlar oluşabilir, hatta tamamen bozulma dahi olabilir. Basınçlı hava ile temizlik yaparken, havanın uygun şekilde emilmesine dikkat ediniz. DİKKAT Yabancı cisimler nedeniyle makine hasarları Bakım çalışmalarında pislik, aletler veya cıvata vs. gibi sabitlenmemiş parçalar türünden yabancı cisimler makine içinde kalabilir. Bunun sonucunda kısa devre, soğutma gücünde azalma veya çalışma seslerinde yükselme söz konusu olabilir. Makine zarar görebilir. Bakım çalışmalarında makinenin içinde veya üzerinde yabancı cisimler kalmamasına dikkat ediniz. Serbest parçaları bakım çalışmalarından sonra yine sabitleyiniz. Muhtemel pislikleri itinayla gideriniz. Not Çalıştırma şartları çok farklı olduğundan, burada sadece arızasız çalışma için genel denetleme ve bakım önlemleri süreleri bildirilebilir. Makinedeki tüm denetim ve bakım çalışmalarında IEC / EN standardını dikkate alınız. 108 İşletme kılavuzu 08/2017

109 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım İKAZ Statik yüklenme nedeniyle patlama tehlikesi Basınçlı hava ile temizleme sırasında plastik parçalar statik yüklenebilir ve patlayıcı atmosferi ateşleyebilir. Bir patlama oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Patlayıcı ortamda plastik parçaları basınçlı hava ile temizlemeyiniz. Temizleme sırasında makinenin çevresinde gaz ve toz olmamasını sağlayınız İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin bakım çalışmaları kapsamında ölçülmesi İzolasyon direnci ve polarizasyon endeksi (PI) ölçülerek, makinenin durumu hakkında bilgi elde edebilirsiniz. Bu nedenle izolasyon direncini ve polarizasyon endeksini şu zamanlarda kontrol ediniz: Makine ilk kez çalıştırılmadan önce Uzun süre depolamadan veya durma halinden sonra Bakım çalışmaları çerçevesinde Böylelikle sarım izolasyonu hakkında şu bilgileri elde edersiniz: Sarım başı izolasyonu iletken şekilde pislenmiş mi? Sarım izolasyonu nem aldı mı? Bu bilgiler sayesinde makinenin devreye sokulması veya gerekirse sarımın temizlenmesi ve / veya kurutulması gibi gerekli önlemler hakkında karar verebilirsiniz: Makine devreye sokulabilir mi? Temizleme veya kurutma önlemleri uygulanmalı mı? Kontrol ve sınır değerler ile ilgili detaylı bilgileri burada bulabilirsiniz: "İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin kontrol edilmesi" (Sayfa 53) Arızalar sırasında denetimler Doğal afetler veya örn. aşırı yüklenme veya kısa devre gibi olağanüstü işletme koşulları arıza anlamına gelir ve makinede elektriksel veya mekanik aşırı yüklenmeye neden olabilir. Bu tür arızalardan sonra hemen bir denetleme kontrolü uygulayınız. İşletme kılavuzu 08/

110 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım Montaj veya onarımdan sonra ilk denetim İşletime aldıktan yaklaşık 500 çalışma saati sonra, en geç 6 aydan sonra aşağıdaki kontrolleri uygulayınız: Tablo 9-1 Montaj veya onarımdan sonra yapılacak kontroller Kontrol Çalışma sırasında Elektriksel tanım büyüklüklerine uyulmasını. X Yataklarda izin verilen sıcaklıklar aşılmaz. X Makinenin çalışma düzgünlüğü ve çalışma gürültülerinin kötüleşmemesini. X Dururken Temelde çatlak ve çökme oluşmamış olmasını. (*) X X (*) Bu kontrolleri makine çalışırken veya dururken yapabilirsiniz. Diğer kontroller sisteme özel durumlara göre ek olarak gerekli olabilir. DİKKAT Makine hasarları Eğer denetleme esnasında normal duruma kıyasla izin verilmeyen sapmalar tespit ederseniz, bu sapmaları derhal giderin. Aksi halde makinede hasarlar oluşabilir. Ayrıca bakınız Sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri (Sayfa 93) Ana denetim Kurma koşullarına uyulup uyulmadığını kontrol edin. Bu nedenle yakl çalışma saati veya en geç iki yıl sonra aşağıdaki hususların kontrol edilmesini öneriyoruz: Tablo 9-2 Ana denetimde kontroller Kontrol Hareket halinde Elektriksel tanım büyüklüklerine uyulmasını. X Yataklarda izin verilen sıcaklıklar aşılmaz. X Makinenin çalışma düzgünlüğü ve çalışma gürültülerinin kötüleşmemesini. X Durma halinde Temelde çatlak ve çökme oluşmamış olmasını. (*) X X Makinenin dengesinin izin verilen toleranslarda olmalıdır. X Tüm mekanik ve elektriksel bağlantıların cıvataları sıkılmış olmasını. X Tüm potansiyel bağlantıları, toprak hattı bağlantıları ve blendaj temas yüzeyleri doğru oturmalı ve muntazam temas etmelidir. Sarımların izolasyon dirençleri yeterince büyüktür X Muhtemelen mevcut bir yatak izolasyonu etikete göre yapılmıştır. X X 110 İşletme kılavuzu 08/2017

111 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım Kontrol Tesisatlar ve izolasyon parçalarının uygun durumda bulunmasını ve renklenme olmamasını. Hareket halinde Durma halinde Yoğuşma suyu serbestçe tahliye ediliyor. X (*) Bu kontrol durma sırasında veya çalışırken yapılabilir. Eğer denetleme esnasında izin verilmeyen sapmalar tespit ederseniz, bu sapmaları derhal gideriniz. Aksi halde makinede hasarlar oluşabilir. X Ayrıca bakınız Sarım sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri (Sayfa 93) Yatak sıcaklığının kontrolü için ayar değerleri (Sayfa 93) Rulman yatakların denetimi Kural olarak rulmanlı yatakların denetlenmesi sırasında makineleri dağıtmaya gerek yoktur. İlk olarak rulman değişirken dağıtma zorunludur Bağımsız ısıtmanın denetimi ve bakımı Bağımsız ısıtmanın bakıma ihtiyacı yoktur. Eğer bozuksa, Servis Merkezi (Sayfa 151)'ne başvurunuz Rulmanlı yatakların çalıştırılması için müteakip yağlama aralıkları ve gres türleri Bildirilen yağlama verileri, güç levhasında bildirilen veriler ve bu işletme kılavuzunda verilen bilgiler uygun yüksek kaliteli yağlama gresleri için geçerlidir. Bu gresler, DIN ve ISO standartlarında talep edilen özellikleri önemli ölçüde aşar ve bu sayede bildirilmiş yağlama süreleri geçerlidir. İlk yağlama Yağlama levhası üzerinde bildirilmiş yağlama gresi, siparişte bilinen işletme koşullarına göre seçilir ve ilk yağlama için kullanılır. Gres seçme kriterleri Özel talep söz konusu olmayan standart uygulamalar için geçerli olan yağlar ISO uyarınca K3K 20 niteliksel olarak yüksek kaliteye sahip ISO L X BDEA3 gres yağları ve kalınlaştırıcı olarak lityum sabunu kullanılan DIN 51825'e uygun gresleme yağlarıdır ve bunların en yüksek kullanım sıcaklığı en az +130 C / +266 F seviyesindedir. Yağlama gresi seçerken, gresin teknik verilerinin uygulamaya uygun olmasına dikkat edin. İşletme kılavuzu 08/

112 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım Yağlama gresi, aşağıdaki tabloda bildirilen kriterlere uygun olmalı ve kullanım koşulları için elverişli olmalıdır. Eğer yağlama levhasında başka özel yağlama gresleri anılmışsa bu durumda farklı kriterler geçerli olur. Tablo 9-3 Rulman greslerinin seçimi için kriterler Kriterler Norm Özellik, karakteristik değer Birim Temel yağ türü - Mineralli yağ - Katılaştırıcı - Lityum - NLGI sınıfına göre kıvam DIN Dik ve yatay yapı tarzı için "3" Kısaltılmış yağlama sürelerinde yatay yapı tarzı için alternatif olarak "2" Kullanım ısı derecesi aralığı - Asgari -20 C C C Damlama noktası DIN ISO 2176 Asgari +180 C C Temel yağ viskozitesi DIN Yakl. 100 mm²/s, 40 C için Yakl. 10 mm²/s, 100 C için Katkı maddeleri - Antioksidasyon (AO), Anti-Wear (AW) Katı yağlama maddesi yok FE9 Testi: A/1500/6000 DIN /-2 F10 50 h, +130 C'de Alternatif: Extreme-pressure (EP) Sadece gres ve yatak üreticisi ile görüştükten sonra F h, +130 C'de Suya karşı tutum DIN C test ısı derecesinde 0 veya 1 - Bakırda korozyon etkisi DIN test ısı derecesinde 0 veya 1 Korr. Korozyondan koruma derecesi (EM COR) DIN / ISO mm²/s 0-0 Korr. Katı yabancı madde oranı > 25 μm DIN < 10 mg/kg mg/kg Yatak uygunluğu Devir sayısı tanım değeri nxdm - Monte edilmiş motor yatağı, contalar ve bildirilmiş devir sayıları için uygunluk - H - mm/dak Not Farklı çalıştırma şartları Sadece yağlama etiketinde belirtilen gresler kullanılmalıdır. İşletim koşulları belirtilenlerden farklıysa, üretici talimatları doğrultusunda başka gresler kullanılmalıdır. Not Başka gresler kullanılması Yağlama levhasında belirtilmeyen greslerin kullanılması durumunda, bu greslerin sistemin tamamı ile uyumlu olması garanti edilemez. Yalnızca DIN veya ISO kapsamındaki asgari gereklilikleri yerine getiren bir gres kullanıyorsanız yağlama sürelerini yarıya düşürünüz veya gerektiği gibi ayarlayın. Emin olmadığınız durumlarda üretici ile görüşün. 112 İşletme kılavuzu 08/2017

113 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım Tavsiye edilen rulman gresleri Teknik özelliklerden dolayı standart uygulamalar için aşağıdaki yüksek kaliteli rulman gresleri dik ve yatay motor yapı tarzları için tavsiye edilir: Tablo 9-4 Dik ve yatay yapı tarzları için rulman gresleri Üretici Gres türü Shell Gadus S2 V100 3 ExxonMobil Esso BP Fuchs Unirex N3 Energrease LS3 Renolit H443 HD88 Lubcon Turmoplex 3 Addinol LM 3 EP FAG Arcanol Multi 3 Yatay yapı tarzında motorlar için alternatif olarak NLGI sınıfı 2 kalitesinde yağlama gresleri kullanabilirsiniz. Fakat bu durumda yağlama süresi %20 kısalır. Tablo 9-5 Yatay yapı tarzına sahip motorlar için NLGI sınıf 2 türü alternatif yağlama gresleri Üretici Gres türü Shell Gadus S2 V100 2 ExxonMobil Esso Unirex N2 BP Energrease LS2 Castrol Longtime PD2 Lubcon Turmogrease L 802 EP plus Shell Retinax LX2 FAG Arcanol Multi 2 DİKKAT Greslerin karıştırılması nedeniyle azalan yağlama özellikleri Farklı gresleri karıştırmanız durumunda yağlama özellikleri olumsuz etkilenir. Bunun sonucunda maddi hasarlar oluşabilir. Gresleri karıştırmaktan kaçının. Belli greslerin karıştırılabilirliği için sadece gres üreticisi bir garanti verebilir. Yağlama verileri Ardıl yağlama için geçerli verileri makinenin yağlama levhası üzerinde bulabilirsiniz: İşletme saati türünden ardıl yağlama aralıkları Gram türünden ardıl yağlama gresi miktarı Gres çeşidi İşletme kılavuzu 08/

114 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım Rulmanlı yatak, çalışma saatinden bağımsız olarak en geç her 12 ayda bir yağlanmalıdır. DİKKAT Rulmanlı yatak hasarları Rulmanlı yatak için gerekli ardıl yağlama aralıkları, makinenin denetim aralıklarından farklıdır. Ardıl yağlama aralıklarına uyulmazsa rulmanlı yataklar hasar görebilir. Ardıl yağlama için yağlama levhası üzerindeki bilgileri dikkate alın. Gres değiştirme süreleri Bu işletme kılavuzundaki gres değiştirme süreleri ya da levha üzerindeki bilgilerde verilen ardıl yağlama süreleri aşağıdaki koşullar için geçerlidir: Normal yüklenme Levhadaki bilgiler uygun devir sayıları ile işletme Az titreşimli çalışma Etkisiz (nötr) çevre havası Yüksek kaliteli rulman gresleri Uygun olmayan işletim koşullarında, üretici talimatları doğrultusunda ilave yağlama süreleri kısaltılabilir. Rulmanlı yatakta ardıl yağlama Ardıl yağlama için yağlama levhası üzerindeki bilgileri dikkate alın. 1. Yeni gresin yatakta dağılması için ilave yağlama işlemi sırasında ilgili mil döndürülmelidir. İnvertörde çalıştırılan motorlar: Eşit dağılımlı bir yağlamanın sağlanması için düşük ile orta devir sayılarında yağlama yapılmalıdır (n min = 250 dev/ dak, n maks = 3600 dev/ dak ). İKAZ Dönen parçalar Ardıl yağlama sırasında mil dönmelidir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Ardıl yağlamada dönen parçalara dikkat edin. 2. İlave yağlama için yağlama nipelini temizleyin. Uygun miktarda uygun gresi yağlama etiketine ve işletme kılavuzu şablonuna göre porsiyonlar halinde presleyin. Rulmanlı yatak sıcaklığı önce hissedilir biçimde yükselir ve fazla gres yataktan dışarı atıldığında tekrar normal değerine döner. 3. Kullanılmış gres, yatağın dışında eski gres bölmesinde birikir. Çalıştırmadan önce rulmanlı yatakların yağlanması İşletime almadan önce uzun süre geçecekse ve usulüne uygun bir depolama yapılmışsa, normal şartlar altında iki yıl içinde yataklardaki yağlama gresinde bir bozulma olmaz. Bu konuda uzan erimli depolama ile ilgili bilgileri dikkate alın. 114 İşletme kılavuzu 08/2017

115 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım Yatakları devreye sokma işleminde iki misli yağlama gresi ile ardıl yağlayın. Bu esnada, yatak içinde gres değişmesinin sağlanması için, mil dönmelidir. İKAZ Rulman yatakların aşırı ısınması Rulman yataklar düzenli olarak yeniden yağlanmazsa, yerel aşırı ısınmalar oluşabilir ve bunun sonucu olarak patlama tehlikesi olan atmosferlerde patlama söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Rulman yatakları, yağlama levhasına göre düzenli olarak yağlayınız. Henüz mevcut değilse bir yatak sıcaklığı denetlemesi kullanınız Rulmanlırın contalanması (seçmeli "Yükseltilmiş koruma türü") Gres ön bölmesi ardıl yağlama Rulmanlı yatağın optimum sızdırmazlığının sağlanması ve labirent boşluklarının güvenilir bir şekilde arkadan iten gres sayesinde contalanması için, gres ön bölmesinin düzenli olarak yağlanması gereklidir. İşlem yağlama gresindeki gibidir. Düşük miktarda nispeten temiz gres dışarıya itildiği sürece, çalışma sırasındaki conta efekti optimumdur. Ardıl yağlama aralıkları Gerekli ardıl yağlama aralıkları temel olarak ortamın kirliliğine ve makinenin çalışma süresine bağlıdır. Bu nedenle bunlar sadece söz konusu işletme koşullarının dikkate alınması altında belirlenebilir. Conta yivinin daima gres ile dolu olmasını sağlayınız Soğutma havası akımı temiz tutulmalıdır Makinenin yeterince soğutulması için, soğutma hava yolları pislikten arındırılmış olmalıdır. Izgaraları, kanalları, dilimleri, boruları vs. muntazam aralıklar ile tozdan ve pislikten temizleyiniz. İşletme kılavuzu 08/

116 Denetim ve koruma 9.1 Denetim ve bakım Boya hasarlarının düzeltilmesi Eğer boya hasarlıysa, bu boya hasarlarını düzeltiniz. Böylelikle korozyona karşı koruma sağlanmış olur. Not Boyanın yapısı Boya hasarlarını düzeltmeden önce Service Merkezi (Sayfa 151) ile irtibata geçiniz. Orada doğru boya yapısı ve boya hasarlarının düzeltilmesi ile ilgili daha fazla bilgi elde edebilirsiniz Ardıl boyama İKAZ Usulüne uygun olmayan boyama nedeniyle patlama tehlikesi Boya tabakası kalınlığı çok olursa, boya tabakası elektrostatik şarj olabilir (yüklenebilir). Deşarj söz konusu olabilir. Eğer o anda patlayabilecek karışımlar da mevcut ise, patlama oluşması tehlikesi söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Eğer boyanmış yüzeyleri yeniden boyarsanız, aşağıdaki taleplerden birine uyunuz: Toplam boya tabakası kalınlığı sınırlaması için geçerli patlama grubu: IIA, IIB: Toplam boya tabakası kalınlığı 2 mm IIC: Toplam tabaka kalınlığı 0,2 mm; II grup (gaz) motorlarda Kullanılmış boyanın yüzey direnci sınırı: Yüzey direnci 1 GΩ; Grup II ve III (gaz ve toz) motorlarda Şarj aktarımı sınırlaması Grup I veya grup IIA cihazlar için 60 nc Grup IIB cihazlar için 25 nc Grup IIC cihazlar için 10 nc Grup III cihazlar için 200 nc (değerler, güçlü yük oluşturan işlemlerde geçerli değildir) Delip geçme gerilimi 4 kv; patlama grubu III (gaz ve toz) Ex bölgeleri için boyama sistemleri uygunluk kontrolü Standart olarak sipariş verilebilen boyama sistemleri için patlama korumalı makinelerdeki elektrostatik uygunluğa ilişkin destekleyici belgeler mevcuttur. Standart olmayan veya müşteriye özel olarak uygulanan boyama sistemleri için bu belgeler mevcut değildir. Sonradan yapılan boyamalar için mevcut belgelerin geçerli olmadığını dikkate alınız. 116 İşletme kılavuzu 08/2017

117 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Klemens kutularının bakımı Ön koşul Makinede gerilim mevcut değil. Klemens kutusunun kontrol edilmesi Klemens kutularında muntazam aralıklar ile sızdırmazlığı, hasarsız yalıtımları ve bağlantıların sıkı olduğunu kontrol ediniz. Eğer klemens kutusunun içine toz veya nem girmişse, klemens kutusunu temizleyiniz ya da kurutunuz; özellikle de yalıtımları. Contaları ve conta yüzeylerini kontrol ediniz ve sızdırma sebebini gideriniz. İzolatörleri, bağlantı parçalarını ve klemens kutusundaki hat bağlantılarını kontrol ediniz. Gerekirse hasarlı bileşenleri değiştiriniz. İKAZ Kısa devre tehlikesi Hasarlı bileşenlerden dolayı kısa devre vs. oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Hasarlı bileşenleri değiştiriniz. 9.2 Onarım İKAZ Onarım çalışmalarında patlama tehlikesi Onarım çalışmalarına sadece bu işletme kılavuzunda tarif edilen çalışmalar çerçevesinde izin verilmiştir. Aksi halde, patlama tehlikesinin olduğu ortamlarda patlamalar söz konusu oluşabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bunun haricindeki onarımlar için Servis Merkezi'ne başvurunuz. Ayrıca bakınız Servis ve destek (Sayfa 151) Makinedeki tüm çalışmalar sırasında, elektrikli sistemlerin güvenli şekilde çalıştırılmasına yönelik genel güvenlik uyarılarını (Sayfa 15) ve EN gerekliliklerini dikkate alınız. Makinedeki tüm denetim ve bakım çalışmalarında IEC / EN standardını dikkate alınız. İşletme kılavuzu 08/

118 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Not Muhtemelen gerekli makine taşıma işleminde "Taşıma (Sayfa 36)" bölümünü dikkate alınız Onarım çalışmalarının hazırlanması Çizimsel tasarımlar ve parça listeleri, sabitleme elemanlarının ve montaj parçalarının tür, şekil ve ölçüleri hakkında detaylı bilgiler içermez. Bundan dolayı demonte etme işleminde ilgili mevcut düzenlemeyi veya tertibi belirleyiniz ve bu durumu montaj işlemi için işaretleyerek veya not alarak belirginleştiriniz. Parçaların birbirine konum ve tertibini, bu başlangıç konumları yeniden oluşturulabilecek şekilde belgeleyiniz. Demontaj için uygun tertibatlar kullanınız. Parçaları demontaj öncesinde aşağı düşmeye karşı emniyetleyiniz, örn. sabitleme elemanlarının yerine aşırı uzun cıvatalar, vida dişli saplamalar veya benzeri parçalar kullanarak. Böylelikle söz konusu parça dışarı bastırıldıktan sonra taşınır. Mil uçlarındaki merkezlemelerde geri kaydırılmış vida dişleri vardır. Rotor ağırlığına ve yüklenme yönüne göre, uygun yük bağlama malzemeleri kullanınız. İKAZ Rotor aşağıya düşebilir Rotoru bağlayıp asmak için DIN 580 standartına uygun halka cıvatalar elverişli değildir. Rotor aşağıya düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Rotor ağırlığına ve yüklenme yönüne göre, uygun yük bağlama malzemeleri kullanınız. İKAZ Usulüne uygun olmayan onarım çalışmaları nedeniyle makine hasarı Gerektiği gibi yapılmayan onarım çalışmaları nedeniyle makine zarar görebilir. Doğrudan veya dolaylı olarak ölüme, ağır bedensel yaralanmalara veya maddi hasarlara neden olabilecek hasarlar ve/veya arızalar meydana gelebilir. Makineyi uzmanca demonte ve monte ediniz. Sadece uygun aletler ve tertibatlar kullanınız. Hasarlı parçaları hemen değiştiriniz. Gerektiğinde Servis Merkezi (Sayfa 151)'ne başvurunuz. 118 İşletme kılavuzu 08/2017

119 Denetim ve koruma 9.2 Onarım İKAZ Rotor dışarı düşebilir Dikey makine konumunda rotor kılavuz yatağındaki çalışmalarda dışarı düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Dikey mekina konumundaki çalışmalarda rotoru destekleyin veya yük bindirmeyin Makinelerin sızdırmaz kılınması (contalanması) Toplama ve montaj sırasında azami titizliğe ve temizliğe azami dikkat ediniz. Örn. gövdeler, rulman levhaları ve yatak üniteleri vs. arasındaki tüm çıplak parça derzlerini temizleyiniz ve eski contalama maddelerini gideriniz. Çıplak parça derzlerine sertleşmeyen, daima plastiksel kalan sızdırmazlık maddesi sürünüz, örn. "Hylomar M". Bu sırada üreticinin kullanım ve güvenlik uyarılarına dikkat ediniz. Bütün mevcut sızdırmazlık elemanlarını, örn. klemens kutularındakileri, elastikiyet, eskime veya hasar bakımından kontrol ediniz ve etkileri yetersiz ise yenileyiniz. Contaları gerekirse orijinal parçalarla veya kontrol edilmiş conta elemanlarıyla değiştirin. Contalar tamamen motora ya da hava giriş gövdesine yapıştırılmış olmalıdır. Uç uca gelen yerlerde aralıklar ve açıklıklar olmamalıdır. Temas yüzeyleri sıvı contalama maddeleri ile sızdırmaz kılınmış yüzeyler, tekrar orijinal sıvı contalama maddeleri (Hylomar M) ile sızdırmaz kılınabilir. Temas yüzeyleri contalar ile sızdırmaz kılınmış ve tek taraflı yapıştırılmış yüzeyleri, tekrar orijinal contalar ile orijinal yapışkan (Loctite) kullanarak sızdırmaz kılabilirsiniz. Sıvı contalama maddesi ile contalanmış kapak demonte ettiğiniz zaman, makinenin IP koruma türünü tekrar kapatmadan önce garantilemek için aşağıdaki işlemleri yapınız: 1. Sadece izin verilmiş sıvı contalama maddesi kullanınız. 2. Contalama yüzeyini sıvı contalama maddesinin teknik veri sayfasına göre temizleyiniz. Contalama yüzeyleri yeniden montajdan önce temiz ve kuru olmalıdır. 3. Sıvı contalama maddesini yakl. 3 mm çapta kesintisiz fitil şeklinde sürünüz. 4. Çözücü madde havalandırıldıktan sonra, duruma göre montaj süresi sınırlamasına uyarak üniteleri monte ediniz. 5. Kapağın sabitleme cıvatalarını, sıvı sontalama maddesinin sürülmesinden sonra bir kaç dakika bekleyip yeniden sıkınız. Not Service Center Sorularınız olması halinde, Servis Merkezi'ne başvurunuz. İşletme kılavuzu 08/

120 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Ayrıca bakınız Servis ve destek (Sayfa 151) İKAZ Bağımsız ısıtmanın usulüne uygun şekilde onarılması Bağımsız ısıtmanın usulüne uygun olmayan şekilde onarılması nedeniyle (örn. izin verilmeyen veya kontrol edilmemiş yedek parçaların kullanılması) patlayıcı atmosferdeki işletim sırasında olası patlamalar söz konusu olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bağımsız ısıtma sadece Service Center (Sayfa 151) uzmanları tarafından onarılmalı ve ardından gerekli olan parça kontrolü yapılmalıdır, çünkü bu işlem için kapsamlı uzmanlık bilgisi gereklidir. Sadece onaylanmış veya kontrol edilmiş yedek parçalar kullanılmalıdır precote kaplamalı cıvatalar Motorun belli bölümlerinde precote kaplamalı cıvatalar bulunabilir. Cıvata emniyetinin sağlanması için montaj / onarım sırasında precote kaplamalı yeni cıvatalar kullanılmalıdır. Alternatif olarak cıvata emniyet maddesi (örneğin Loctite) bulunan normal cıvatalar da kullanılabilir Fan davlumbazı Dış fanı sökmek veya değiştirmek için, fana başlığını demonte etmeniz gerekir. Fan başlığı cıvatalar ile makine gövdesine sabitlenmiştir. Demonte etme 1. Çalışmalara başlamadan önce fan başlığını aşağı düşmeye karşı emniyetleyiniz. 2. Fan başlığını gövdeye tutturan sabitleme cıvatalarını çözünüz. 3. Mevcut sabitleme elemanlarına dikkat ediniz ve montaj için muhafaza ediniz. Montaj Fan başlığının montajı sökme işleminin tersi sıralamada gerçekleşir. 1. Fan başlığını yerine oturtunuz ve sabitleme cıvatalarını sıkınız. 2. Sabitleme elemanlarının hasarsız ve doğru monte edilmiş olmasına dikkat ediniz. 120 İşletme kılavuzu 08/2017

121 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Metalden dış fan Metalden dış fanlar bir alıştırma yayı bağlantısı ile donatılmıştır ve eksenel kaydırmaya karşı bir emniyet halkası ile emniyetlenmiştir. Demonte etme 1. Dış fan 1 bir emniyet halkası 2 ile mil üzerinde sabitlenmiştir. Emniyet halkasını söküp çıkarınız. Bunun için tercihen DIN 5254 standartına uygun penseler kullanınız. 2. Harici fanı çekip çıkarmak için uygun bir düzenek kullanınız. 3. Çekiç ile vurmaktan kaçınınız. 4. Alıştırma yayını aşağı düşmeye karşı emniyetleyiniz veya dışarı çıkarınız. Resim 9-1 Havalandırma (eksenel fanlı ilkesel gösterim) Montaj 1. Alıştırma yayı emniyetini söküp çıkarınız veya alıştırma yayı yivinin içine yerleştiriniz. 2. Doğru oturmasını kontrol ediniz. 3. Harici fanı 1 sonuna kadar milin üzerine takıp itiniz. Demontaj için uygun tertibatlar kullanınız. 4. Emniyet halkasını 2 ilgili yivin içine yerleştiriniz ve doğru oturduğunu kontrol ediniz. Hava kılavuz memesi İki kutuplu makineler bir hava kılavuz enjektörü 3 ile donatılmıştır. Dış fan ve hava kılavuz enjektörü arasındaki mesafe çepe çevre aynı 2 mm olmalıdır. İşletme kılavuzu 08/

122 Denetim ve koruma 9.2 Onarım İKAZ Sürtünen fan çarkı nedeniyle patlama tehlikesi Metalden yapılmış bir harici fanın fan çarkı başka bir parçaya sürtünüyorsa, bu durum kıvılcım sıçramasına ve patlamaya neden olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Mevcut olası kirlenmeleri temizleyiniz. Fan çarkı ve etrafındaki parçalar, örn. hava kılavuzu memesi, arasındaki mesafeleri düzenli olarak ve her çalışma sonrasında kontrol ediniz. Gerekirse ünitelerin yönünü düzeltiniz. Hava kılavuz memesi ve fan çarkı arasındaki radyal boşluk tüm çevrede en azından 2 mm olmalıdır. Parçaları hizalamada yardıma ihtiyacınız olursa, Service Center bölümüne başvurunuz. Ayrıca bakınız Servis ve destek (Sayfa 151) Plastikten dış fan Plastikten dış fanlar, bir alıştırma yayı gibi fan ile bir bütün oluşturan bir döküm kavrama parçasına sahiptir. Dış fan, bir emniyet halkası ile eksenel itilip kaydırılmaya karşı emniyetlenir. Demonte etme 1. Dış fan 1 bir emniyet halkası 2 ile mil üzerinde sabitlenmiştir. Emniyet halkasını söküp çıkarınız. Bunun için tercihen 5254 standartına uygun penseler kullanınız. 2. Dış fan eliniz ile çekip çıkarınız. Resim 9-2 Havalandırma (radyal fanlı ilkesel gösterim) 122 İşletme kılavuzu 08/2017

123 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Montaj 1. Dış fanı 1 sonuna kadar mil ucu üzerine itiniz. 2. Emniyet halkasını 2 ilgili yivin içine yerleştiriniz ve doğru oturduğunu kontrol ediniz İç fan İç fan fanın üzerinde makinenin içindedir. Eğer iç fan bozuk ise veya değiştirilmesi gerekiyorsa, lütfen Servis Merkezi (Sayfa 151) ile irtibata geçiniz Rulmanlı yatak Rulmanın sökülmesi Hazırlık Gres girişlerini, darbe vurum ölçme yerlerini ve duruma göre alet donanımlarını DE tarafında ve NDE tarafında sökünüz. DE tarafında kuplajı sökünüz ya da mil ucunu serbest ulaşılabilecek duruma getiriniz. NDE tarafında şu işlemi uygulayınız: Önce fan başlığını ya da harici fan başlığını sökünüz. Fan davlumbazı (Sayfa 120) Harici fan başlığı Dış fanı sökünüz. Metalden dış fan (Sayfa 121) Plastikten dış fan (Sayfa 122) Not İlgili parça tertiplerinin ilkesel gösterimleri için bakınız bölüm "Yedek parçalar (Sayfa 131)". İşletme kılavuzu 08/

124 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Yapılacak işlem 1. Yatak sabitlemesinin parçalarını sökünüz. Varsa dış yatak kapağını sökünüz. V halkayı sökünüz (Sayfa 124). Labirent contanın sökülmesi (Sayfa 125). İç yatak kapağının artık yatak gövdesine veya yatak levhasına sabitlenmemiş olmasını sağlayınız. Yatak gövdesinin ya da yatak levhasının sökülmesi için rotoru destekleyiniz. Gerekirse yatak gövdesini yatak levhasından sökünüz. Yatak levhasını sökünüz. Eksen seviyesine, rulmanlı yatak tipine ve versiyonuna bağlı olarak, bir yatak kafası versiyonu veya bir yatak gövdesi versiyonu söz konusudur. Milden emniyet halkasını söküp çıkarınız. 2. Rulmanlı yatağı savrulma diski ile birlikte çekip çıkarınız V halkayı sökünüz Versiyona bağlı olarak bir V halka takılmıştır. Eğer rulmandan aşırı çok gres çıkarsa veya V halkası görünür şekilde hasarlıysa, V halka değiştirilmelidir. Resim 9-3 V halkayı sökünüz 1. Parçaları doğru montaj için işaretleyiniz. 2. V halkasını 1 dış yatak kapağı ile beraber veya özel aletle milden çekip çıkarınız. IP56 (non-heavy-sea) koruma türünde koruyucu halka sökülmesi IP56 (non-heavy-sea) koruma türünde dış yatak contası için V halkası öne konulmuş bir koruyucu halka 2 ile donatılmıştır. Yatak parçasının demontajı için koruyucu halkanın sökülüp çıkarılması gerekmez. Koruma halkasını V halkasıyla birlikte ve dış yatak kapağı veya yatak levhası ile beraber milden çekin. Ayrıca bakınız V halka takılması (Sayfa 127) 124 İşletme kılavuzu 08/2017

125 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Labirent contanın sökülmesi Not "Daha yüksek koruma türü" opsiyonunda makine DE tarafında ve BDE tarafında bir labirent conta ile donatılmıştır. Rulmanın sökülmesinden önce, labirent conta sökülüp çıkarılmalıdır. Labirent conta 3 üç vida dişli saplama ile sabitlenmiştir, bu saplamalar sökülebilir şekilde örn. Loctite 243 gibi bir yapışkan ile emniyetlenmiştir. Resim 9-4 Labirent conta demontajı (ilkesel gösterimi) 1. Doğru toplama için yatak elemanlarının yapı parçalarını işaretleyin. 2. Labirent contadan önce milin üzerine sürülmüş koruyucu tabakayı gideriniz. 3. Halkanın eksenel sabitlenmesi için radyal düzenlenmiş üç vida dişli çubuğunu dışarı çevirin. 4. Çekme için radyal vida dişlerine uygun saplamalar veya cıvatalar vidalayın. Bu sırada milin üzerinde sıkışmayı ya da vida dişinin zarar görmesini önlemek için vidalama uzunluğuna dikkat ediniz. 5. Çekip çıkarma işlemi sırasında labirent contayı ısıtınız. Ayrıca bakınız Labirent contanın takılması (Sayfa 128) İşletme kılavuzu 08/

126 Denetim ve koruma 9.2 Onarım Rulman monte edilmesi Rulmanlı yatağın toplanması ve montajı sırasında azami titizliğe ve temizliğe azami dikkat ediniz. Toplayıp monte etme esnasında parçaların doğru sıraya göre takılmasına dikkat ediniz. Tüm parçaları bildirilen Sıkma torkları (Sayfa 153) ile sabitleyiniz. Not Rulmanın montajı için daha fazla bilgi için kataloğa veya rulman üreticisinin ilgili üretici bilgilerine başvurunuz. Yapılacak işlem 1. Gerekli parçaları sökünüz ve hasarlı parçaları değiştiriniz. 2. Parçalardaki olası kirleri temizleyiniz. Gres artıklarını ve izolasyon maddesi veya sıvı vida emniyeti artıklarını temizleyiniz. 3. Yatak yerlerini şu şekilde hazırlayınız: İç halka yuvasını hafifçe yağlayınız. Dış halka yuvasına örn. Altemp Q NP 50 Anti-Fretting-Paste (aşınmaya karşı koruyucu macun) gibi katı bir yağlama maddesi sürünüz. 4. Rulmanı ısıtınız. 5. Isıtılmış rulmanlı iç halka üzerinden milin üzerine itip takınız. Darbe uygulamayınız, aksi halde yataklar zarar görebilir. 6. Rulmanın mil omuzuna ya da ikinci yatağa dayanmış olmasını sağlayınız. Aksi taktirde eksenel titreşimler ortaya çıkabilir. 7. Yatağı öngörülen yağlama gresi ile doldurun. 8. Savurma diskini ısıtınız ve milin üzerine itip takınız. 9. Emniyet halkasını mil kanalına oturtunuz ve modele bağlı olarak yatağı mil somunuyla veya dişli pimle sabitleyiniz. 10.Yatak gövdesinin ya da yatak levhasının takılması için rotoru destekleyiniz. 11.Yatak noktalarına (yatak levhası/yatak elemanı) örn. Altemp Q NP 50 Anti-Fretting-Paste (aşınmaya karşı koruyucu macun) gibi katı bir yağlama maddesi sürünüz. 12.Toplama işlemi için uygun izolasyon maddeleri kullanınız. 13.Yatak levhasını ya da yatak gövdesini yatak levhası ile birlikte takınız. 14.Mevcutsa dış yatak kapağını takınız. 15.Conta elemanlarını takınız: Mevcutsa: V halka (Sayfa 127) Labirent conta (özel versiyon) (Sayfa 128) 126 İşletme kılavuzu 08/2017

127 Denetim ve koruma 9.2 Onarım V halka takılması Ön koşul Makaralı yatak halihazırda monte edilmiştir. V halka yatak contalamak için takılabilir. V halka takılması 1. Eksenel contalama yüzeyini gresleyiniz. Mil yuvası gressiz kalmalıdır. 1 V halka 2 Montaj yardım diski 3 Koruyucu halka Resim 9-5 V halka takılması 2. V halkasını 1 bir montaj yardım diski 2 ile mil üzerine itip takınız. Ön yüzey ve V halka dış kenarı bitiştiği zaman, V halkasının doğru eksenel konumuna ulaşılmıştır. IP56 (non-heavy-sea) koruma türünde koruyucu halka takılması IP56 (non-heavy-sea) koruma türünde dış yatak contası için V halkası öne konulmuş, yatak kapağı içinde sacdan bir koruyucu halka 3 ile donatılmıştır. 1. Koruyucu halkayı milin üzerine sürünüz. 2. Halkada yeterli ön gerilim olup olmadığını kontrol ediniz. Koruyucu halkayı gerekirse değiştiriniz. 3. Koruyucu halkayı, iki boylama yarığından biri yatak kapağı yakasındaki ya da yatak levhasındaki ilgili su akış yarığı ile aynı hizaya gelecek şekilde konumlandırınız V halkanın takılması (seçmeli "Yükseltilmiş koruma türü") Labirent contanın gres ön bölmesi, V-halka ile birlikte IP65 koruma tipine uyulmasını sağlar. İşletme kılavuzu 08/

128 Denetim ve koruma 9.2 Onarım V-halkanın montajı sırasında önceki labirent halkası montajında olduğu gibi hareket edilmelidir. 1. Eksenel contalama yüzeyini gresleyiniz. Mil yuvası gressiz kalmalıdır. 2. V halkayı 2 mil üzerine itip takınız. V halka mil çapının değiştiği kenardan yakl. 0,2 mm arkada olduğunda, V halkasının gres ön bölmeli versiyonundaki doğru eksenel konumuna ulaşılmış olur. Labirent contanın montajında bu konum elde edilir. 1 Keçe halkası 2 V halka 3 Labirent conta 4 Gres ön odası Resim 9-6 Gres ön bölmeli rulman (ilkesel gösterim) Ayrıca bakınız V halka takılması (Sayfa 127) Labirent contanın takılması Labirent conta, rulmanın montajında son parça olarak takılır. Bu parça IP65 koruma türünü sağlar ve rulmanın içine pislik ve yabancı cisimler girmesini önler. 1. Üç vida dişli çubuğu sökülebilir yapıştırıcı madde örn. Loctite 243 ile donatınız ve bunları kısmen labirent contanın içine çeviriniz. 2. Korozyona karşı koruyucu sürme maddesini milin üzerine labirent conta bölgesine sürünüz. 128 İşletme kılavuzu 08/2017

129 Denetim ve koruma 9.2 Onarım 3. Labirent contayı ısıtınız. Labirent contayı, sürme maddesinin ya da yapıştırma maddesinin vida dişli millerde sertleşmesinden önce yaklaşık 3 mm mesafeye kadar yatak kapağına itip takınız. 3mm Resim 9-7 Labirent contanın vida dişli pimlerinin dış yatak kapağındaki pozisyonu 4. Labirent contayı, vida dişli pimleri vidalayıp takarak sabitleyiniz. Bu sırada gerekirse kısa eksenel hareketler altında vida dişli pim uçlarını milin yarığına geçmesini kontrol edin. Doğru eksenel pozisyon, radyal vidalanmış vida dişli pimler mil yarığının içine kavradığında söz konusudur. İşletme kılavuzu 08/

130 Denetim ve koruma 9.2 Onarım 130 İşletme kılavuzu 08/2017

131 Yedek parçalar Sipariş bilgileri Yedek parça siparişlerinizde yedek parçaların tam tanımlamasının yanında makinenin makine tipi ile üretim numarasını da belirtiniz. Yedek parça tanımlamasının, yedek parça listelerindeki tanımlama ile uyuşmasına dikkat edin ve buna ait parça numarasını ilave edin. Örnek Yatak levhası, DE tarafı (Parça 5.00) Makine tipi Seri numarası Makine tipi ve seri numarası güç levhası üzerinden görünmektedir. Seri numarası, ek olarak milin uç yüzünde DE tarafında çakma şeklinde bildirilmiştir. Not Bu bölümdeki gri tasvirler, temel tiplerin prensip tasvirlerdir. Bunlar yedek parçaların tanımlanmasına hizmet eder. Teslim edilen model detaylar bakımından bu tasvirlere göre farklı olabilir. İKAZ Patlama tehlikesi Orijinal yedek parçalardan başka parçalar kullanırsanız, alevlenmeye karşı koruma bu durumda artık garanti edilemez. Çalıştırılması esnasında, patlamaya elverişli koşullarda bir patlama olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Patlamaya karşı korunmuş makinelerde sadece orijinal yedek parçalar kullanınız; bu öneri örn. contalar, klemensler, kablo ve hat girişleri için de geçerlidir. Sorularınız varsa Servis Merkezi (Sayfa 151)'ne başvurunuz. Eş değerde standart parçaları, örn. cıvatalar, serbest piyasada satın alabilirsiniz İnternet üzerinden yedek parça siparişi "Spares on Web" ile, motorlara yönelik standart yedek parçaların sipariş numaralarını hızlı ve kolay bir şekilde kendiniz de belirleyebilirsiniz. Spares on Web ( İşletme kılavuzu 08/

132 Yedek parçalar 10.3 Bağımsız (duran) ısıtma "Spares on Web" kullanımına yönelik kısa bir kullanım kılavuzu internet platformunda mevcuttur: "Spares on Web" kullanım kılavuzu ( ). Rulmanlı yatak Rulmanlı yatakların siparişi için yatak işaretinin yanında yatak modeli için ardıl yerleştirme işareti de gereklidir. Her iki işaret de yağlama etiketinin üzerinde, makina dokümantasyonunda bulabilir veya takılmış yataktan okuyabilirsiniz. DİKKAT İzolasyonlu rulmanlı yatak İzole rulmanlı yataklar monte edilmişse, yedek parça olarak aynı tipte rulmanlı yataklar kullanılmalıdır. Bu sayede akım geçişinden kaynaklanan yatak hasarlarını önlemiş olursunuz Bağımsız (duran) ısıtma İKAZ Patlama tehlikesi Bağımsız (duran) ısıtmanın onarımı sırasında kurallara aykırı davranışlar nedeniyle, örn. onaylanmamış veya kontrol edilmemiş yedek parçaların kullanımı yüzünden, makinenin işletiminde patlayabilir ortamda patlama olabilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Bağımsız (durma) ısıtma sisteminin onarımı, montajı ve gerekli olan parça kontrolü sadece Service Center (Sayfa 151) (Servis Merkezi) uzmanları tarafından uygulanmalıdır, çünkü bu işlem için kapsamlı uzman bilgisi gerekmektedir. Sadece onaylanmış ve kontrol edilmiş yedek parçalar kullanılmalıdır. 132 İşletme kılavuzu 08/2017

133 Yedek parçalar 10.4 Stator ve rotor 10.4 Stator ve rotor Resim 10-1 Stator ve rotor Tablo 10-1 Stator ve rotor için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama 7.07 İç fan 8.31 Balans halkası NDE tarafı 7.81 Hava aktarım elemanı Sac paketi ve sarım ile birlikte stator gövdesi 8.00 Komple rotor Kaldırma kopçası 8.10 Mil Kapak ve contası 8.20 Sargıyla birlikte rotor sac paketi Klemens kutusu 8.30 Balans halkası DE tarafı İşletme kılavuzu 08/

134 Yedek parçalar 10.5 Havalandırma 10.5 Havalandırma İki kutuplu makinelerdeki model Dört ve daha fazla kutuplu makinelerdeki model Tablo 10-2 Havalandırma için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama 4.80 Yağlama nipeli Fan davlumbazı 4.83 Kauçuk kovan Hava kılavuz memesi 4.84 Yağlama uzatma borusu Koruma ızgarası Dış fan, dönüş yönüne bağlı Koruyucu tavan, IM V1 versiyonunda seçmeli Dış fan, dönüş yönünden bağımsız Sabitleme elemanları Emniyet halkası 134 İşletme kılavuzu 08/2017

135 Yedek parçalar 10.6 Yatak gövdeli rulman, DE tarafı 10.6 Yatak gövdeli rulman, DE tarafı Resim 10-2 Yatak gövdeli rulman, DE tarafı Tablo 10-3 Yatak gövdeli rulmanlar (DE tarafı) için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama 3.00 Rulmanlı yatak elemanı (kılavuz yatak) 3.50 Yatak gövdesi 3.10 V halka 3.60 İç yatak kapağı 3.13 Koruyucu halka 3.80 Yağlama nipeli 3.16 Labirent halka (Opsiyonel) 3.81 Somun 3.20 Dış yatak kapağı 3.82 Yağlama borusu 3.30 Emniyet halkası 5.00 Yatak levhası, yapı şekli B Savurma pulu 5.10 Flanş yatak levhası 3.40 Oluklu bilyalı yatak (kılavuz yatak) 5.67 Kapatma tıkacı İşletme kılavuzu 08/

136 Yedek parçalar 10.7 Yatak gövdesiz rulman, DE tarafı 10.7 Yatak gövdesiz rulman, DE tarafı Resim 10-3 Yatak gövdesiz rulman, DE tarafı Tablo 10-4 Yatak gövdesiz rulmanlar (DE tarafı) için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama 3.00 Rulmanlı yatak elemanı (kılavuz yatak) 3.50 Yatak gövdesi 3.10 V halka 3.60 İç yatak kapağı 3.13 Koruyucu halka 3.80 Yağlama nipeli 3.16 Labirent halka (Opsiyonel) 3.81 Somun 3.20 Dış yatak kapağı 3.82 Yağlama borusu 3.30 Emniyet halkası 5.00 Yatak levhası 3.35 Savurma pulu 5.67 Kapatma tıkacı 3.40 Oluklu bilyalı yatak (kılavuz yatak) 136 İşletme kılavuzu 08/2017

137 Yedek parçalar 10.8 DE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası 10.8 DE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Resim 10-4 DE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Tablo 10-5 Rulmanlı yataklar için yedek parçalar, DE tarafı Parça Açıklama Parça Açıklama 3.00 Rulmanlı yatak elemanı (kılavuz yatak) 3.50 Yatak gövdesi 3.10 V halka 3.60 İç yatak kapağı 3.13 Koruyucu halka 3.80 Yağlama nipeli 3.16 Labirent halka (Opsiyonel) 3.81 Somun 3.30 Emniyet halkası 3.82 Yağlama borusu 3.35 Savurma pulu 5.00 Yatak levhası 3.40 Oluklu bilyalı yatak (kılavuz yatak) 5.67 Kapatma tıkacı İşletme kılavuzu 08/

138 Yedek parçalar 10.9 Yatak gövdeli rulman, NDE tarafı 10.9 Yatak gövdeli rulman, NDE tarafı Resim 10-5 Yatak gövdeli rulman, NDE tarafı Tablo 10-6 Yatak gövdeli rulmanlar (NDE tarafı) için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama 4.00 Rulmanlı yatak elemanı (gezer yatak) 4.50 Yatak gövdesi 4.10 V halka 4.60 İç yatak kapağı 4.20 Dış yatak kapağı 4.81 Somun 4.30 Emniyet halkası 4.82 Yağlama borusu 4.35 Savurma pulu 6.00 Yatak levhası 4.40 Oluklu bilyalı yatak 6.67 Kapatma tıkacı 4.45 Baskı yayı 138 İşletme kılavuzu 08/2017

139 Yedek parçalar Yatak gövdesiz rulman, NDE tarafı Yatak gövdesiz rulman, NDE tarafı Resim 10-6 Yatak gövdesiz rulman, NDE tarafı Tablo 10-7 Yatak gövdesiz rulmanlar (NDE tarafı) için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama 4.00 Rulmanlı yatak elemanı (gezer yatak) 4.45 Baskı yayı 4.10 V halka 4.60 İç yatak kapağı 4.20 Dış yatak kapağı 4.81 Somun 4.30 Emniyet halkası 4.82 Yağlama borusu 4.35 Savurma pulu 6.00 Yatak levhası 4.40 Oluklu bilyalı yatak 6.67 Kapatma tıkacı İşletme kılavuzu 08/

140 Yedek parçalar NDE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası NDE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Resim 10-7 NDE tarafı rulmanlı yatağı - entegre yatak kapaklı yatak levhası Tablo 10-8 Rulmanlı yatak için yedek parçalar, NDE tarafı Parça Açıklama Parça Açıklama 4.00 Rulmanlı yatak elemanı (gezer yatak) 4.60 İç yatak kapağı 4.10 V halka 4.81 Somun 4.30 Emniyet halkası 4.82 Yağlama borusu 4.35 Savurma pulu 6.00 Yatak levhası 4.40 Oluklu bilyalı yatak 6.67 Kapatma tıkacı 4.45 Baskı yayı 140 İşletme kılavuzu 08/2017

141 Yedek parçalar Klemens kutusu 1XB Klemens kutusu 1XB1621 Resim 10-8 Standart kablo girişli 1XB1621 terminal kutusu Resim 10-9 İki parçalı kablo girişi Tablo 10-9 Terminal kutusu 1XB1621 için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama kablo kılavuzsuz terminal kutusu aşağıdaki bileşenlerden oluşur: Terminal kutusu gövdesi Klemens desteği İşletme kılavuzu 08/

142 Yedek parçalar Terminal kutusu 1XB1631 Parça Açıklama Parça Açıklama Taşıyıcı ray Yardımcı akım devresi için terminal bloğu Conta Bilezik klemens komple Kapak Devre bileziği, kademeli, iki delik Conta Toprak hattı için sıkıştırma dili İç tesisata sahip bağlantı sacı Tablo Ek yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama Giriş ağzı Çekme yükü azaltıcı - alt kısım Giriş ağzı - üst kısım Conta Giriş ağzı - alt kısım Giriş için conta elemanı Çekme yükü azaltıcı - üst kısım Terminal kutusu 1XB1631 Resim Terminal kutusu 1XB1631 Parça Tanımlama Parça Tanımlama kablo kılavuzsuz terminal kutusu aşağıdaki bileşenlerden oluşur: Terminal kutusu gövdesi İç tesisata sahip bağlantı sacı Taşıyıcı ray (modele bağlı olarak) Terminal desteği Conta Yardımcı akım devresi için terminal bloğu (modele bağlı olarak) Kapak Devre bileziği, kademeli, iki delik 142 İşletme kılavuzu 08/2017

143 Yedek parçalar Terminal kutusu 1XB1631 Parça Tanımlama Parça Tanımlama Kapak contası Toprak hattı için sıkıştırma dili Yardımcı tesisat için giriş Klemens kutusu sadece tek parça olarak sipariş edilebilir. Tablo İki parçalı kablo kılavuzuna sahip 1XB1631 terminal kutusu için yedek parçalar Parça Tanımlama Parça Tanımlama Giriş ağzı - üst kısım Çekme yükü azaltıcı - alt kısım Giriş ağzı - alt kısım Giriş için conta elemanı Çekme yükü azaltıcı - üst kısım İşletme kılavuzu 08/

144 Yedek parçalar Klemens kutusu 1XB Klemens kutusu 1XB1634 Resim Standart kablo girişli 1XB1634 terminal kutusu Resim İki parçalı kablo girişi Tablo Klemens kutusu 1XB1634 için yedek parçalar Parça Açıklama Parça Açıklama Klemens kutusu gövdesi Çekme yükü azaltıcı (üst parça) Taşıyıcı ray Çekme yükü azaltıcı (alt parça) Conta Conta Kapak Giriş için conta elemanı Conta Klemens desteği Giriş ağzı Yardımcı akım devresi için klemens çıtası 144 İşletme kılavuzu 08/2017

145 Yedek parçalar Klemens kutusu 1XB1634 Parça Açıklama Parça Açıklama Giriş ağzı (üst parça) Toprak hattı için sıkıştırma dili Giriş ağzı (alt parça) İşletme kılavuzu 08/

146 Yedek parçalar Klemens kutusu 1XB İşletme kılavuzu 08/2017

147 Atığa ayırma 11 Çevrenin korunması ve kaynakların itinalı kullanılması, işletmemizin hedefleri açısından en yüksek önceliklerden birine sahiptir. ISO standartına uygun bir dünya çapında çevre idare sistemi sayesinde, yasalara uyulması sağlanır ve yüksek standartlar uygulanır. Daha ürünlerimizin üretiminde çevre dostu şekillendirme, teknik güvenlik ve sağlığın korunması konularını sabit hedeflerimiz olarak belirliyoruz. Müteakip bölümde, makinenin ve komponentlerinin çevre dostu bir giderme yöntemine tabi tutulması için öneriler bulacaksınız. Giderme işleminde yerel yönetmeliklere ve kurallara uyunuz RoHS - Belirli bazı tehlikeli maddelerin kullanımının sınırlanması RoHS ("Restriction of certain Hazardous Substances" ) uyarınca, güncel teknik bilgi düzeyinden yola çıkarak, çevre için tehlikeli maddelerin yerine tehlikesiz maddeler kullanıyoruz.. Bu esnada, işletmedeki ve kullanımdaki güvenlik daima ön planda gelmektedir. Not Ülkeye özgü yasal düzenlemeler Makinenin veya ürün ömrünün belirli aşamalarında ortaya çıkan atıkların imhası sırasında ülkeye özgü yasal düzenlemelere uyun Demonte etme işleminin hazırlanması Makinenin demontajı, uygun uzmanca bilgiye ve eğitime sahip yetkili elemanlar tarafından uygulanmalı ya da denetlenmelidir. 1. Yakınınızdaki bir uzman ve yetkili giderme işletmesi ile irtibata geçiniz. Makinenin parçalarına ayrılmasının ya da komponentlerinin hazırlanmasının hangi kaliteye uygun yapılmasını istediğinizi belirleyiniz. 2. Beş güvenlik kuralı (Sayfa 16)'na uyunuz. 3. Tüm elektrik bağlantılarını ayırınız ve tüm kabloları söküp alınız. 4. Yağ ve soğutma sıvısı gibi mevcut tüm sıvıları boşaltınız. Sıvıları ayrı kaplarda toplayınız ve usulüne uygun olarak imha ediniz. 5. Makinenin sabitleme donanımlarını sökünüz. 6. Makineyi sökme için uygun bir yere naklediniz. İşletme kılavuzu 08/

148 Atığa ayırma 11.3 Makinenin parçalarına ayrılması 11.3 Makinenin parçalarına ayrılması Makineyi genel makine tasarım tipine uygun bir sürece göre parçalarına ayırınız. İKAZ Makine parçaları aşağı düşebilir Makine, ağır parçalardan oluşmaktadır. Bu parçalar, ayırma ve dağıtma işlemi esnasında aşağı düşebilir. Bunun sonucunda ölüm, ağır bedensel yaralanmalar ve maddi hasarlar meydana gelebilir. Gevşetmeden önce makine parçalarını devrilmeye karşı emniyete alınız Komponentlerin giderilmesi Parçalar Makinelerin büyük bölümü çelikten ve farklı oranda bakır ve alüminyumdan ibarettir. Metal malzemeler genel olarak tamamen geri dönüştürülebilir olarak kabul edilir. Parçaları değerlendirmek için şu kategorilere göre ayırınız: Çelik ve demir Alüminyum Renkli metal, örn. sarımlar (bobinler) Sarım izolasyonu, bakır metalinin geri dönüştürülmesinde yanıp kül olur. İzolasyon malzemeleri Kablolar ve hatlar / iletkenler Elektronik hurda Yardımcı maddeler ve kimyasallar Yardımcı malzemeleri ve kimyasalları gidermek için örn. şu kategorilere göre ayırınız: Yağ Gres Temizleme ve çözme malzemeleri Boya/cila artıkları Antikorozyon malzemesi İnhibitörler, donma koruma maddeleri ve biyosit gibi soğutma maddesi ekleri Ayrılmış komponentleri yerel yönetmeliklere göre veya yetkili ve uzman bir giderme işletmesi üzerinden gideriniz. Bu giderme kuralı, makinelerde çalışırken kullanılmış olan bezler ve temizlik malzemeleri için de geçerlidir. 148 İşletme kılavuzu 08/2017

149 Atığa ayırma 11.4 Komponentlerin giderilmesi Ambalaj malzemeleri Gerekirse bir uzman ve yetkili giderme işletmesi ile irtibata geçiniz. Deniz üzerinden taşıma işlemi için kullanılan ahşap ambalajlar emprenye edilmiş odundandır. Yerel yönetmeliklere dikkat ediniz. Sızdırmaz ambalajın folyosu bir katmanlı alüminyum folyodur. Bu folyo termik bir değerlendirme ve geri kazanma işlemine tabi tutulabilir. Pislenmiş folyolar atık yakma işlemi üzerinden giderilmelidir. İşletme kılavuzu 08/

150 Atığa ayırma 11.4 Komponentlerin giderilmesi 150 İşletme kılavuzu 08/2017

151 Servis ve destek A Teknik sorular veya diğer bilgiler Teknik sorularınız varsa veya daha başka bilgilere ihtiyacınız varsa, Teknik Destek ile temasa geçiniz. Bunun için lütfen aşağıdaki verileri hazırlayın: Tip Seri numarası Bu bilgileri, güç levhası üzerinde bulabilirsiniz. İrtibat ve iletişim partneri Eğer yerinde servis talep etmek isterseniz veya yedek parçalara ihtiyacınız varsa, yerel ilgili kişinize başvurun. İlgili kişi yetkili merkez ile iletişime geçecektir. İlgili kişi veri tabanından ilgili kişinizi bulabilirsiniz: Ayrıca bakınız Teknik Destek ( ( Mobil Siemens Desteği "Siemens Industry Online Support" uygulamasıyla her yerde optimum destek alırsınız. Uygulama Apple ios, Android ve Windows Phone için kullanılabilir. İşletme kılavuzu 08/