Konik dişli kutusu. K1N ve K1A Ebatları 1'dan 9'a kadar. Montaj- ve işletim talimatları BA 5230 tr 04/2011. FLENDER gear units

Transkript

1 Konik dişli kutusu K1N ve K1A Ebatları 1'dan 9'a kadar Montaj- ve işletim talimatları FLENDER gear units

2 Konik dişli kutusu K1N ve K1A Ebatları 1'dan 9'a kadar Montaj- ve işletim talimatları Orijinal montaj- ve işletim talimatlarının çevirisi Teknik veriler Genel notlar Güvenlik notları Taşıma ve depolama Teknik açıklama Montaj İşletmeye sokma 7 İşletim Arızalar, sebepleri ve giderilmeleri 8 9 Bakım ve onarım Yedek parçalar, müşteri hizmetleri Beyannameler 12 2 / 67

3 Bu montaj- ve işletim talimatları dahilinde bulunan uyarılar ve semboller Not: Montaj- ve işletim talimatları deyimi devamında aynı zamanda, kısaca talimatlar veya el kitabı olarak da anılacaktır. Yasal uyarılar Uyarı talimatları-konsepti Bu işletim talimatları sizin kişisel güvenliğinizin sağlanabilmesi ve aynı zamanda maddi hasarların önlenebilmeleri için uyarılar içermektedir. Sizin kişisel güvenliğiniz için verilen uyarılar bir ikaz üçgeni veya bir Ex -İnfilak işareti (94/9/EG direktifi gereği uygulamalarda) ile ve genel maddi hasarlar ile ilgili uyarılar ise bir STOP işareti ile donatılmış olarak öne çıkartılmıştır. İnfilak tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, infilak hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Kişisel hasar tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, kişisel hasarların önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Ürün hasarı tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, ürün hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda maddi hasarlar meydana gelebilmektedir. UYARI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, genel nitelikte kullanım bilgileri olarak dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, istenmeyen sonuçlar ile durumlar meydana gelebilmektedir. Sıcak yüzeyler tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, sıcak yüzeyler sonucu olarak meydana gelen yanma tehlikesi açısından mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, sonuç olarak ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Sayıları birden fazla olan tehlike tehditlerinin bir araya gelmeleri durumunda, daima daha büyük olan tehlikeye işaret eden uyarı talimatı dikkate alınacaktır. Bir ikaz üçgeni ile verilen bir uyarı talimatında kişisel hasarlar hakkında uyarılıyor ise, aynı uyarı talimatı dahilinde aynı zamanda buna ilaveten bir maddi hasar oluşumu olasılığı uyarısı da bulunabilmektedir. Nitelikli personel Bu işletim talimatlarına ait olan ürünün veya sistemin sadece bununla ilgili olan görevler için nitelikli personel tarafından kullanılabilmekte olup, söz konusu görevler için uyarlanmış olan işletim talimatlarının ve bilhassa bunların içersinde bulunan ilgili güvenlik- ve uyarı talimatlarının da dikkate alınmaları ve yerine getirilmeleri suretiyle çalışmalar yapılabilmektedir. Nitelikli personelin kendi eğitimi ve tecrübeleri itibariyle, söz konusu ürünler veya sistemler ile çalışabilme veya olası riskleri anlayabilme ve yine olası tehlikeleri önleyebilme yeteneklerine sahip olması gerekmektedir. 3 / 67

4 Siemens-ürünlerinin amacına uygun bir biçimde kullanımı Aşağıda bulunanları dikkate alınız: Markalar Söz konusu Siemens-Ürünlerinin sadece kendi katalogları ve aynı zamanda kendilerine ait olan teknik dokümantasyonlarda anılan uygulama durumlarında kullanılmalarına izin verilmektedir. Yabancı ürünlerin ve -bileşenlerin kullanılmaları durumunda ise, söz konusu ürün veya -bileşenlerin, Siemens kuruluşu tarafından tavsiye edilmiş veya onaylanmış olmaları gerekmektedir. Bu ürünlerin kusursuz ve emniyetli bir biçimde işletilebilmesi durumu doğru taşıma işlemlerine, aslına uygun bir biçimde depolanmalarına, ilgili talimatlar doğrultusunda kurulum ve montajına ve aynı zamanda aslına uygun olarak kullanım ile bakım ve onarım çalışmalarının uygulanmalarına bağlıdır. İzin verilen çevre şartlarının yerine getirilmeleri gerekmektedir. Ürüne ait olan dokümantasyonlar içersinde bulunan talimatların dikkate alınmaları gerekmektedir. Bütün mülkiyet hakkı notu ile donatılmış olan adlandırmalar, Siemens AG kuruluşuna ait olan tescilli markalardır. İşbu işletim talimatlarında bulunan tüm diğer adlandırmaları da marka sıfatına sahip olabilmekte olup, bunların üçüncü şahıslar tarafından kendi amaçları için kullanılmaları durumu, sahibinin haklarının zedelenmiş olmaları fiilini oluşturabilmektedir. Sorumluluk almama durumu İşbu işletim talimatlarının içeriği tarafımızca belirtilen ilgili yazılım- ve donanım ile uyuşmazlıklara dair kontrol edilmiştir. Buna rağmen uyuşmazlıkların var olabilmeleri durumu olasılığının var olabilmesi sonucu olarak söz konusu belgenin tamamen uyuşması ile ilgili olarak sorumluluk alamamaktayız. İşbu işletim talimatlarında bulunan bilgiler belirli aralıklarda denetlenmekte olup, gerekli olan düzeltmeler takip eden sayılarda bulunmaktadır. Semboller Topraklama bağlantı yeri Hava tahliye yeri sarı Yağ dolum yeri sarı Yağ tahliye yeri beyaz Yağ seviyesi kırmızı Yağ seviyesi kırmızı Yağ-seviyesi kırmızı Salınım denetimi bağlantı yeri Yağlama yeri kırmızı Gres yağı kullanınız Taşıma mapası Mapalı cıvata Sökmeyiniz Düzeltme yüzeyi, yatay Düzeltme yüzeyi, dikey Bu semboller tarafından yağ kontrol çubuğu ile yapılan yağ seviyesi kontrol işlemi tarif edilmektedir. Bu semboller tarafından yağ kontrol çubuğunun daima sıkı bir biçimde yerine takılarak sıkıştırılması gerektiği tarif edilmektedir. 4 / 67

5 İçindekiler 1. Teknik veriler Genel teknik veriler Ölçüm yüzeyi ses basıncı seviyesi Fan donanımlı konik alın dişli kutusu (K...) için ölçüm yüzeyi-ses basınç seviyesi Fansız konik alın dişli kutusu (K...) için ölçüm yüzeyi-ses basınç seviyesi Ağırlıklar Genel notlar Giriş Telif hakkı Güvenlik notları Temel görevler Çevre koruma Özel tehlike türü ve kişisel koruma donanımı Taşıma ve depolama Teslimat kapsamı Taşıma Dişli kutusunun depolanması Standart kaplama malzemesi ve koruyucu madde donanımı Koruma malzemesi ile yapılan iç koruma Dış koruma Teknik açıklama Genel açıklama Gövde Dişli parçaları Yağlama Daldırma tipi yağlama Basınç tipi yağlama Millerin yataklanması Mil contaları Radyal tipi mil tecrit çemberleri Taconite contaları Soğutma Fan Soğutma serpantini Tesis edilen havalı-yağ-soğutma radyatörü donanımlı yağ besleme sistemi Tesis edilen sulu-yağ-soğutma radyatörü bir donanımlı yağ besleme sistemi Pompa Sulu-yağ-soğutma radyatörü Filtre Münferit / harici yağ besleme sistemi donanımı Kaplin donanımları Geri dönme kilidi Isıtma sistemi Yağ dolum seviyesi göstergesi Yağ ısı derecesi denetimi Direnç termometresi Pt 100 donanımı ile rulman denetimi / 67

6 6. Montaj Genel montaj işlemi bilgileri Ambalajdan çıkartma Ayak plakası bulunan dişli kutularının dişli kutusu montajı Temel Montaj işlemi çalışmalarının açıklanması Hizalandırma Çerçeve konstrüksiyonu üzerine montaj Beton cıvataları veya temel takozu kullanılarak beton temel üzerine yapılan montaj Beton temel üzerine ankraj cıvataları ile montaj durumu Delik milli ve kama oluklu geçme dişli kutusunun montajı Hazırlama Montaj Geçme bağlantısının yapılması Aksiyal emniyet Demontaj işlemi Delikli mil ve büzülerek takılan kasnak için olan geçmeli dişli kutusunun montaj işlemi Montaj Büzülme kasnağı Büzülme kasnağının montaj işlemi Büzülme kasnağının demontaj işlemi Büzülme kasnağının temizlenmesi ve yağlanması Büzülme kasnağının yeniden yerine takılması işlemi Büzülme kasnağının denetimi Kaplin donanımları Serpantinli dişli kutusu İlave havalı-yağ-soğutma radyatörü donanımlı dişli kutusu Sulu-yağ-soğutma radyatörü donanımlı dişli kutusu Münferit olarak tesis edilmiş olan yağ besleme sistemi donanımlı dişli kutusu Isıtma sistemi donanımlı dişli kutusu Yağ ısı derecesi denetim sistemi donanımlı dişli kutusu Rulman denetlemesi Tesis edilen ek bileşenler hakkında genel notlar Son işler Cıvata ile sabitleştirme sınıfları, sıkıştırma tork momentleri ve ön gerdirme kuvvetleri Cıvata ile sabitleştirme sınıfları Sıkıştırma tork momentleri ve ön gerdirme kuvvetleri / 67

7 7. İşletmeye sokma İşletmeye sokmadan önce yapılacak çalışmalar Koruma malzemesinin temizlenmesi Yağın doldurulması İşletmeye sokma Yağ seviyesi Soğutma serpantinli veya sulu-yağ-soğutma radyatörlü dişli kutusu Soğutma serpantinli veya ağlı olar yağ soğutma veya besleme donanımlı dişli kutusu Soğutma serpantinli veya harici yağ soğutma veya besleme donanımlı dişli kutusu Yağ besleme donanımı bulunan dişli kutularında: Ön yağlama evresi İlk çalışma Geri dönme kilidi donanımlı dişli kutusu Isı derecesi ölçümü Rulman denetlemesi (titreşim ölçümü) Isıtma sistemi Kontrol önlemleri İşletimden çıkartma Uzun süre işletmeden çıkarmada iç koruma Dişli kutusu yağı ile yapılan iç koruma Koruma malzemesi ile yapılan iç koruma İç koruma işlemi Dış koruma Dış koruma işlemi İşletim Genel bilgiler Yağ seviyesi Olağandışı durumlar Arızalar, sebepleri ve giderilmeleri Genel arıza notları Olası arızalar Sızdırma durumu / sızdırmazlık durumu Bakım ve onarım Genel bakım bilgileri Genel yağ kullanım süreleri Bakım ve onarım çalışmalarının açıklanması Yağdaki su oranının kontrolü; yağ analizlerinin gerçekleştirilmeleri Yağın değiştirilmesi Hava filtresini temizleyiniz Fan donanımları ile dişli kutusunu temizleyiniz Taconite contalarının yağını ekleme Serpantinin kontrolü Havalı-yağ-soğutma radyatörünün kontrolü Sulu-yağ-soğutma radyatörünün kontrolü Hortum iletim hatlarını kontrol ediniz Yağ ilave doldurulması Bağlantı cıvatalarının sıkı olup olmadığının kontrolü Son işler Dişli kutusunun komple gözden geçirilmesi Yağlama malzemeleri Yedek parça stoku, müşteri hizmetleri Yedek parça stoku Yedek parça ve müşteri hizmetleri servisi adresleri Beyannameler Montaj beyanı / 67

8 1. Teknik veriler 1.1 Genel teknik veriler Dişli kutusunun tip levhası üzerinde önemli teknik bilgiler bulunur. Tip levhasının üzerindeki bilgiler Siemens kuruluşu ile sipariş eden aralarında, ilgili sözleşme ile kararlaştırılmış olan maddeler olup, dişli kutusunun kullanım alanı sınırlarını belirlemektedir Şekil 1: Tip levhası Dişli kutusu 1 Firma amblemi 8 Devir sayısı n 2 2 Sipariş-No., pozisyon, yürüyen numara No., 9 Yağ verileri (yağ türü, imal yılı yağ viskozitesi, yağ miktarı) 3 Toplam ağırlığı Kg olarak 10 Talimatı (talimatları) numarası 4 Özel bilgiler için 11 Özel bilgiler için 5 Tipi, ebat *) 12 İmalatçı ve üretim yeri 6 Güç bilgisi P 2 değerinde kw birimi değerinde 13 Menşei ülke veya tork momenti T 2 Nm birimi olarak 7 Devir sayısı n 1 *) Örnek K 1 N 5 Ebat Tahrik çıkış mili modeli... N = Yekpare mil A = Delikli mil Kademe adedi... 1 = Tek kademeli Dişli kutusu tipi... K = Konik alın dişli kutusu Çeşitli dişli kutusu yapı türlerine ait olan ölçüm yüzeyleri-ses basınç seviyesi bilgilerine madde 1.2 dahilinde ulaşabilmektesiniz. Teknik veriler ile ilgili diğer bilgileri çizimlerde ve aynı zamanda ilgili sipariş doğrultusunda oluşturulan, dişli kutusu dokümantasyonları veri sayfasından da bulabilirsiniz. 8 / 67

9 1.2 Ölçüm yüzeyi ses basıncı seviyesi Dişli kutusunun 1 m mesafeden ölçülen ölçüm yüzeyi ses basıncı seviyesi değeri 1 ve 2 tablosunda görülebilmektedir. Söz konusu ölçüm, ilgili ses etkinliği-metodu doğrultusunda, ilgili DIN EN ISO 9614 bölüm 2 norm hükümleri gereği yapılmıştır. Dişli kutusunu kumanda eden personelin çalışma yeri şu şekilde tanımlanmıştır: Dişli kutusundan 1 m uzaklıktaki alan ölçüm yüzeyi olarak tanımlanmıştır ve bu alanın yakınında kişiler bulunmaktadır. Ses basınç seviyesi işletme sıcaklığına olan dişli kutusu için tip levhasında belirtilen tahrik giriş devri n 1 ve tahrik gücü P 2 'ye erişilmiş durumda geçerli olup, söz konusu ölçüm bir Siemens-test sistemi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Birden fazla değerlerde en yüksek devir ve güç geçerlidir. Ölçüm yüzeyi ses emisyonu değerine, mevcut olması halinde takılı olan yağlama üniteleri de dahildir. Giriş ve çıkış boru hatlarında kesişme noktası flanşlarıdır. Tabloda gösterilen ölçüm değerleri, kalite kontrol bölümümüzün yaptığı istatistiksel değerlendirmeler sonucunda elde edilmiştir. İstatistiksel varsayıma göre, dişli kutusunun bu ses emisyonu değerleri dahilinde olacağı garanti edilir Fan donanımlı konik alın dişli kutusu (K...) için ölçüm yüzeyi-ses basınç seviyesi Tablo 1: Fanlı konik dişli kutusu için ölçüm yüzeyi-ses basınç seviyesi L pa, db(a) biriminde Yapı türü i N n 1 1/dakika K1. 1) L pa < 60 db(a) Ölçüm yüzeyi ses basıncı seviyesi L pa db(a) biriminde Dişli kutusu ebadı ) 1) ) 1) ) 1) 1) 1) Fansız konik alın dişli kutusu (K...) için ölçüm yüzeyi-ses basınç seviyesi Tablo 2: Fansız konik alın dişli kutusu için ölçüm yüzeyi-ses basınç seviyesi L pa, db(a) biriminde Yapı türü i N n 1 1/dakika K1. 1) L pa < 60 db(a) 1.3 Ağırlıklar Ölçüm yüzeyi ses basıncı seviyesi L pa db(a) biriminde Dişli kutusu ebadı ) ) 1) ) 1) ) 1) 1) 1) Dişli kutusunun tam doğru ağırlığı çizimlerde ve dişli kutusu dokümantasyonunda bulunur. 9 / 67

10 2. Genel notlar 2.1 Giriş Mevcut işletim talimatları, dişli kutusu teslimatının bir parçası olup, daima dişli kutusunun yakınında saklanacaktır. Dişli kutusunun işletmeye sokma, kullanma ve bakım çalışmaları ile ilgili herkes talimatını okumuş, anlamış olmalı ve riayet etmelidir. İşletim talimatlarına uyulmamasından kaynaklanan hasar ve işletim arızaları için Siemens kuruluşu tarafından hiçbir sorumluluk kabul edilmez. Bu işletim talimatları dahilinde ele alınan FLENDER konik dişli kutusu, genel makine yapımı sektörleri bünyesinde kullanılan iş makinelerinin tahrik edilmeleri için geliştirilmiş bulunmaktadır. Bu yapı serisine mensup dişli kutusunun yapı tipi itibariyle çalışma alanları olarak mesela kimya-, lastik-, gıda maddeleri-, plastik sanayi sektörleri ve saire öngörülmüştür. Dişli kutusu yalnızca Bölüm 1, Teknik veriler bölümünde açıklanan kullanım alanı için tasarlanmıştır. Farklı işletim koşulları, sözleşmesel yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirir. Dişli kutusu son teknolojiye göre üretilmiştir ve tarafımızca işletim güvenliğine uygun bir biçimde teslim edilmektedir. Dişli kutusunun sadece Siemens kuruluşu ile sipariş eden aralarında tesis edilen hizmet- ve teslimat sözleşmesinde tespit edilmiş olan şartlar altında kullanımına ve işletimine izin verilmektedir. Dişli kutusu, bu talimatının basıldığı tarihteki teknolojiye göre üretilmiştir. Ürün geliştirme çerçevesinde kapasite ve güvenliği artırmak için başlıca özellikler muhafaza edilerek belirli yapı elemanları ve aksesuarlarda gerekli değişiklikleri yapma hakkına sahip olduğumuzu açıklarız. 2.2 Telif hakkı İşbu işletim talimatlarının telif hakları Siemens AG kuruluşuna aittir. Bu işletim talimatları iznimiz olmadan tamamen veya kısmen rekabet amaçları için kullanılamaz veya üçüncü şahısların kullanımına sunulamaz. Tüm teknik konularda olan sorularınız için aşağıda adresi belirtilen fabrikamız ile veya müşteri hizmetleri adreslerimizden birine müracaat edebilirsiniz: Siemens AG Am Industriepark Voerde Tel.: +49 (0)2871 / 92 0 Fax: +49 (0)2871 / / 67

11 3. Güvenlik notları 3.1 Temel görevler Dişli kutusunun ve ilaveten tesis edilen donanımlarının üzerine çıkılması yasaktır! Dikkat, düşme tehlikesi! Kullanıcının kendi başına dişli kutusu üzerinde değişiklik yapması yasaktır. Bu değişikliklere aynı zamanda dokunma korunması olarak düzenlenen koruma donanımları da dahildir. İşletici tarafından dişli kutusu üzerinde her türde çalışma yapan tüm kişilerin, söz konusu talimatını okumuş ve anlamış olmalarını ve tüm noktalarda verilen talimatlara riayet etmeleri sağlamalıdır ve amacı aşağıda belirtilmiştir: Kullanıcı ve üçüncü şahıslara yönelik hayatî tehlikeleri önlemek, Dişli kutusunun işletim güvenliğinin sağlanması. Yanlış kullanım nedeniyle verim kaybını ve çevreye zararı önlenmelidir. Nakliyat, montaj ve demontaj işlemi, kullanım, bakım ve onarımda iş güvenliği ve çevre koruması için geçerli olan yönetmeliklere dikkat edilmelidir. Bu dişli kutusu sadece nitelikli personel tarafından kullanılabilir, ilgili bakım çalışmaları ve/veya gerekli onarım çalışmaları yapılabilir (bakınız Nitelikli personel bu işletim talimatlarında sayfa 3). Dişli kutusunun dış kısmının bir yüksek basınçlı temizleme aleti ile temizlenmesine izin verilmemektedir. Tüm çalışmalar itinalı ve Güvenlik unsuru dikkate alınarak yapılmalıdır. Yapılacak çalışmalar yalnızca makinenin durması halinde yapılacaktır. Tahrik ünitesi istenmeden işletilmeye karşı emniyete alınmalıdır (örn. anahtarlı şalter kilitlenerek veya elektrik beslemesindeki sigortalar çıkartılarak). Devreye sokma yerine dişli kutusu üzerinde çalışma yapıldığını gösteren bir levha konmalıdır. Toplam tahrik düzeni üzerinde elektrik kaynağı çalışmalarının yapılmaları yasaktır. Tahrik düzenleri kaynak çalışmaları için şase olarak kullanılmamalıdır. Kaynak çalışması nedeniyle dişli ve rulman yatakları zarar görebilir. Bunun için geçerli olan ilgili talimatnameler ve/veya yönerge hükümleri gereği bir potansiyel dengelemesinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir! Gerekli olan toprak bağlantısı için dişli kutusu üzerinde paftalı delik donanımları bulunmuyor ise, buna yönelik diğer türlerde uygun tedbirlerin alınmaları gerekmektedir. Bu çalışmaların sadece yetkili ve elektrik tekniği üzerine uzman kişilerce yapılmaları gerekmektedir. İşletme esnasında dişli kutusunda, örneğin belirgin bir biçimde daha yüksek işletme sıcaklığı veya anormal dişli kutusu sesleri gibi, bir anlam verilemeyen değişiklikler olduğunun tespit edilmesi durumunda, tahrik ünitesi derhal durdurulmalıdır. Dönen ve/veya hareket eden parçaların uygun koruma donanımları ile temas edilmesine karşı korunmaları gerekmektedir. Dişli kutusunun makinelere, ünite veya tesislere bağlanması halinde, bu makine, ünite ve tesis imalatçıları, bu kullanma talimatındaki yönetmelikleri, ilgili makine uyarıları ve açıklamaları kendi kullanma kılavuzlarına ekleme ile yükümlüdürler. 11 / 67

12 Yerlerinden sökülmüş olan koruma donanımlarını, yeniden çalıştırmadan önce yine yerlerine takınız. Dişli kutusuna takılmış olan tip levhası, dönme yönü oku vb. gibi ikaz bilgilerine dikkat edin. Bu levhalar boyanmamalı ve üzerinde pislik olmamalıdır. Eksik olan levhaları yenileri ile tamamlayın. Montaj ve demontaj işlemi çalışmaları çerçevesinde kullanılamaz hale gelen cıvataların yerine, aynı sertlik sınıfı ve modele sahip yeni cıvatalar takılacaktır. Yedek parçalar sadece Siemens firmasından temin edilecektir (bakınız Bölüm 11, Yedek parça stoku, müşteri hizmetleri ). 3.2 Çevre koruma Duruma göre var olan ambalaj malzemelerini ilgili yönetmelik hükümleri gereği atık giderme işlemlerine tabi tutunuz veya geri dönüşüme intikal ettiriniz. Yağ değiştirme işleminde kullanılmış yağ uygun kaplar içinde toplanacaktır. Yağın muhtemelen yere dökülmesi halinde yağ derhal uygun bir yağ bağlayıcı madde ile temizlenmelidir. Koruma (vaks) malzemeleri kullanılmış yağdan ayrı olarak depolanacaktır. Kullanılmış yağ, koruma malzemesi, yağ bağlayıcı malzeme ve yağlı bezler geçerli çevre koruma yönetmeliklerine göre arıtılacaktır. Dişli kutusunun kullanım süresinin tamamlanması ardından atık giderme işlemlerine tabi tutulması: İşletim yağını, koruma maddelerinin ve/veya soğutma sıvısının bir artık miktarları kalmaksızın dişli kutusundan tahliye edilmeleri ve ilgili yönetmelik hükümleri doğrultusunda atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. Dişli kutusu parçaları ve/veya buna ilaveten tesis edilen parçaların yürürlükte olan ulusal yönetmelik hükümleri gereği, gerektiği durumlarda ayrı olarak atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları veya geri dönüşüm uygulamasına intikal ettirilmeleri gerekmektedir. 3.3 Özel tehlike türü ve kişisel koruma donanımı İşletme şartlarına bağlı olarak dişli kutusu aşırı derecede yüksek yüzey ısı derecesi konumlarına varabilmektedir. Sıcak yüzeylerde (> 55 C) yanma tehlikesi bulunmaktadır! Soğuk yüzeylerde (< 0 C) ise soğuk hasarları (ağrı, hissetmeme durumu, donma durumları) tehlikesi söz konusu olabilmektedir! Yağ değiştirme işlemi esnasında kızgın yağ nedeniyle yanma tehlikesi vardır! Kum, toz vs. gibi küçük yabancı maddeler, dönen parçaların kapak saclarının içine girebilir ve bu parçalar nedeniyle dışarı fırlatılabilir. Gözler için yaralanma tehlikesi bulunmaktadır! Gerektiği durumlarda genel olarak talimat gereği öngörülen kişisel koruma donanımlarına (emniyet ayakkabıları, çalışma kıyafeti, baret ve saire) ilaveten, dişli kutusu ile yapılan çalışma uygulamalarında, uygun koruyucu eldivenler ve koruyucu gözlüklerin takılmaları gerekmektedir! Dişli kutusu patlama tehlikesi olan yerlerde çalıştırma için uygun değildir. Dişli kutusunun bu alanlarda kesinlikle çalıştırılmaması gerekmekte olup, aksi takdirde ölüm tehlikesi söz konusu olmaktadır. 12 / 67

13 4. Taşıma ve depolama Bölüm 3'te Güvenlik notları yer alan uyarılara dikkat ediniz! 4.1 Teslimat kapsamı 4.2 Taşıma Teslimat kapsamı sevk evraklarında belirtilmiştir. Teslimatın eksiksiz olduğu teslim alma sırasında ve vakit geçirilmeksizin kontrol edilmelidir. Olası hasar durumları ve/veya eksik parçalar derhal yazılı olarak Siemens kuruluşuna bildirilecektir. Gözle görülebilen hasarların var olmaları durumunda dişli kutusunun çalıştırılması yasaktır. Taşıma esnasında sadece yeterli taşıma kapasitesine sahip kaldırma araç ve gereçlerini kullanın! Yük kaldırma işleminde ambalaj üzerinde belirtilen yük dağılım uyarılarına riayet edin. Dişli kutusu komple monte edilmiş olarak teslim edilmektedir. İlave donanımları gerektiğinde ayrıca ambalajlanmış bir biçimde teslim edilmektedir. Ambalaj türünün belirlenmesi için nakliye yolu da önemlidir. Sözleşmede başka türlü kararlaştırılmadığı hallerde ambalaj HPE Ambalaj Yönetmeliğine göre yapılır. Ambalaj üzerindeki sembollere dikkat edilmelidir. Bu sembollerin anlamları şöyledir: Üst Kırılacak eşya Sudan koruyun Sıcaktan koruyun Ağırlık merkezi El kancası yasak Buradan bağlayın Şekil 2: Taşıma sembolleri Dişli kutusunun transport işlemi, can güvenliği sağlanarak ve dişli kutusuna zarar verilmeden gerçekleşecektir. Böylece örneğin serbest mil uçları üzerine uygulanacak bir darbe dişli kutusunun hasar görmesine yol açabilir. Dişli kutusunun nakliyesi yalnızca uygun nakliye araç ve gereçleri ile yapılacaktır. Dişli kutusu yağ dolumu yapılmadan nakledilecek ve transport ambalajı üzerinde bırakılacaktır. Halkalı cıvatalardan bağlanması durumunda yük eğik konumda kaldırılmayacaktır. Dişli kutusu yalnızca dişli kutusu gövdesinde bulunan 4 kaldırma mapalı cıvatalar. Boru iletim hatlarının taşıma uygulamaları için kullanılmalarına izin verilmemektedir. Boru iletim hatlarının hasar görmemeleri gerekmektedir. Millerin sonlarında bulunan pafta donanımlı alın kısımlarından, taşıma amaçlı kaldırma araç ve gereçleri takılmayacaktır. Bağlama araçları dişli kutusunun ağırlığını taşımak için yeterli taşıma kapasitesinde olmalıdır. 13 / 67

14 Şekil 3: Kaldırma noktaları Dişli kutusunun tam ayrıntılı çizimi ve söz konusu kaldırma araç ve gereçlerinin bağlantı konumları, ilgili sipariş doğrultusunda oluşturulan dişli kutusu dokümantasyonlarındaki çizimlerde görülebilir. Dişli kutusuna, tahrik motoru, kavrama gibi ek ünitelerin bağlanmış olması halinde, ağırlık merkezinin değişmesi nedeniyle ek bir bağlama noktası gerekli olabilecektir. 4.3 Dişli kutusunun depolanması Dişli kutusunun hava şartlarından korunmuş bir ortamda olmak üzere, orijinal ambalajında veya kullanım konumunda, titreşimlerin bulunmadığı, kuru bir alt yapı üzerinde ve örtülerek muhafaza edilmesi gerekmektedir. Dişli kutusu ve muhtemelen sevk edilmiş olan yedek parçaların depolanmasında korozyon koruması çıkarılmayacaktır. Korozyon korumasına zarar verilemeyecektir aksi takdirde korozyon tehlikesi vardır. Dişli kutusunun üst üste istiflenmesi yasaktır. Dişli kutusu açık havada depolanması halinde itinalı bir şekilde örtülecek ve dişli kutusu üzerinde nem oluşması veya yabancı maddeler ile kaplanması önlenecektir. Bekletilmekten dolayı nem oluşumunun önlenmesi gerekmektedir. Bu dişli kutusunun söz konusu sözleşmede aksi belirtilmediği takdirde, zararlı etkenlere, mesela agresif nitelikte olan kimyasal ürünlere maruz bırakılmaması gerekmektedir. Nakliye (örneğin denizyolu ile yapılan taşıma) ve depolama (klima, ağaç kemiren böcek vs.) ile ilgili özel çevre şartlarının mevcut olması mukavelede özellikle belirtilecektir. 14 / 67

15 4.4 Standart kaplama malzemesi ve koruyucu madde donanımı Dişli kutusu içten koruma (vakslama), serbest mil sonları koruyucu boya ile korunmuştur. Kaplama donanımının özellikleri ilgili satış sözleşmesinde sipariş ile ilgili olarak tespit edilen, nakil yolu ve kullanım bölgesinin çevresel koşullarına bağlı olmaktadır. Dişli kutuları normal olarak astar ve nihai boya kaplaması ile donanmış olarak sevk edilmektedir. Sadece bir astar kaplama donanımı ile teslim edilen dişli kutularında, nihai kaplama donanımının, söz konusu kullanım durumuna bağlı olarak hâlihazırda geçerli olan ilgili yönetmelik hükümleri gereği tatbik edilmeleri gerekmektedir. Sadece temel olarak tatbik edilen astar türü kaplama ise uzun vadede yeterli derecede bir korozyon koruması sağlamamaktadır. Kaplama donanımına zarar vermeyiniz! Dış koruma donanımını zarara uğratacak her türde hasardan dolayı, korozyon tehlikesi meydana gelmektedir. İlgili sözleşme gereği başka bir mutabakat sağlanmaması durumunda, iç koruma donanımı ile ilgili olarak tablo 3 veya 4 içersinde tarif edilen kullanılabilirlik süreleri geçerli olup, buna ait olan tedbirlerin de yerine getirilmeleri şartı öne sürülmektedir. Dış koruma donanımının kullanılabilirlik süresi ile buna ait olan şartları tablo 5 dahilinde tarif edilmektedir. Garanti süresi malın teslim edildiği günden itibaren veya teslimata hazır ihbarı itibariyle başlamaktadır. Tablo 3 veya 4 ya da 5 dahilinde tarif edilen kullanılabilirlik şartlarına aykırı olarak bir ara depolama durumunun uygulanması halinde, iç koruma donanımı ile dış koruma donanımlarının kontrol edilerek, gerektiği durumlarda yenilenmeleri gerekmektedir (bakınız madde ve madde 7.3.2). 15 / 67

16 4.4.1 Koruma malzemesi ile yapılan iç koruma Tablo 3: Madeni yağlar veya PAO bazlı sentetik yağlar ile tatbik edilen iç koruma çalışmaları tedbirlerinin dayanıklılık süresi Dayanıklılık süresi Koruma malzemesi Özel önlemler 6 aya kadar 24 aya kadar Castrol Alpha SP 220 S Yok - Dişli kutusu üzerinde bulunan tüm açıklıkların kapatılmaları gerekmektedir. - Söz konusu hava filtresi donanımının yerine bir paftalı tapa tesis ediniz. (İlk kez çalıştırmadan önce cıvatalı tapanın yerine hava filtresinin takılması gerekmektedir.) Süreleri 24 aydan uzun olan saklama süreleri söz konusu olduğunda, dişli kutusunun yeniden koruyucu madde uygulama işlemine tabi tutulması gerekmektedir. Tablo 4: PG-bazlı sentetik yağlar ile tatbik edilen iç koruma çalışmaları tedbirlerinin dayanıklılık süresi Dayanıklılık süresi Koruma malzemesi Özel önlemler 6 aya kadar 36 aya kadar Spesiyal korozyon koruma yağı TRIBOL ) Yok - Dişli kutusu üzerinde bulunan tüm açıklıkların kapatılmaları gerekmektedir. - Söz konusu hava filtresi donanımının yerine bir paftalı tapa tesis ediniz. (İlk kez çalıştırmadan önce cıvatalı tapanın yerine hava filtresinin takılması gerekmektedir.) Süreleri 36 aydan uzun olan saklama süreleri söz konusu olduğunda, Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanması gerekmektedir. 1) Tropik bölgelere ve deniz suyuna dayanıklı, çevre sıcaklığı max. 50 C Dış koruma Tablo 5: Mil sonları ve diğer açık yüzeylerin dış koruma donanımının dayanıklılık süresi Dayanıklılık süresi Koruma malzemesi Tabaka kalınlığı Notlar iç kısımlarda saklanması durumlarında 36 aya kadar 1) Tectyl 846 K19 yaklaşık 50 μm dış kısımlarda saklanması durumlarında 12 aya kadar 2) Vaks bazlı uzun süre koruması: - deniz suyuna dayanıklı - tropik bölgelere - (CH-bileşimleri ile çözülebilir). 1) Dişli kutusu korunmuş bir yerde, kullanım pozisyonunda, kuru titreşimsiz ağaç çerçeve üzerinde depolanacak ve örtülecektir. 2) Dişli kutusu açık havada depolanması halinde itinalı bir şekilde örtülecek ve dişli kutusu üzerinde nem oluşması veya yabancı maddeler ile kaplanması önlenecektir. Bekletilmekten dolayı nem oluşumunun önlenmesi gerekmektedir. İç ve dış koruma maddesi donanımının tatbik edilmesi bölüm 7 içersinde tarif edilmektedir (bakınız madde ve )! 16 / 67

17 5. Teknik açıklama Bölüm 3'te Güvenlik notları yer alan uyarılara dikkat ediniz! 5.1 Genel açıklama Burada tarif edilen dişli kutusu bir konik dişli kutusu olup, genel makine sanayi sektörlerinde olmak üzere, iş makinelerinin tahrik edilmeleri amacı için öngörülmüştür. Bu dişli kutusu, bir tek kademeli konik dişli kutusu olarak teslim edilmektedir. Bu dişli kutusu, siparişe göre saptanmış olan bir tesis edilme konumuna göre tasarlanmıştır. Dişli kutusu temel olarak her iki yönde çalıştırılabilir. Bu dişli kutusu siparişe bağlı olarak bir geri dönüş kilidi donanımı tesis edilmiş olarak tek dönüş yönü için öngörülmüş olabilmektedir. Aşağıdaki şemada pik mil olarak gösterilen değişik mil düzenlemeleri (model ve dönme yönü) mümkündür. Dönüş yönü okları tarafından tahrik mili ve çıkış tahrik mili donanımlarının dönüş yönüne bağlılıkları işaret edilmektedir. Tablo 6: Yapı türleri ve dönüş yönü bağımlılığı Yapı türü Model A B C D E F K1N K1A Bir yardımcı tahrik donanımının tesis edilmesi durumunda (bakım- ve/veya yük tahrik donanımı olarak), söz konusu yapı tipi ile ilgili dönüş yönü tanımlaması, ilgili ölçümlendirme çiziminde bulunmaktadır. Hassas ölçü doğruluğu nedeniyle, dişli donanımlarının birbirlerine yüksek oranda doğru geçen konik dişlileri tarafından ve ses yalıtımlı gövde yapısı itibariyle dişli kutusunun sessiz çalışması sağlanmaktadır. Yüksek verimlilik katsayısı, büyük gövde yüzeyi ve kapasiteye bağlı soğutma sistemi sayesinde dişli kutusu uygun sıcaklık değerine sahiptir. Gereksinimlere yönelik olarak standart programa ait olan dişli kutuları, aşağıda tarif edilen donanıma sahip olabilmektedir: Ayak plakası Fan donanımı (hava iletim kapağı dahil olarak) Flanş pompası veya motorlu pompa donanımı Soğutma serpantini Geri dönme kilidi Isıtma sistemi. 17 / 67

18 5.2 Gövde Gövde de duktil demir üretilmiş olup, gerektiği durumlarda isteğe bağlı olarak çelikten de üretilebilir. Dişli kutusu gövdesi tek parçadan imal edilmiştir. Gövde torsiyona karşı dayanıklı olarak imal edilmiş olup, biçimlendirilmesi itibariyle, uygun ses ve sıcaklık emisyonu davranışı özelliğine sahiptir. Dişli kutusu gövdesinin donanımı aşağıda tarif edildiği gibidir: Mapalı cıvatalar (yeterli taşıma kapasitesine sahip ebatta) Bakım ve/veya montaj yerleri (yağ dolumu ve/veya denetim amaçları için) Yağ dolum seviyesi göstergesi veya yağ ölçüm çubuğu (yağ dolum seviyesinin kontrolü için) Yağ boşaltma cıvatası ve/veya yağ boşaltma vanasını (yağı boşaltma için) Hava filtresi (hava besleme ve tahliyesi için) Havalandırma, yağ dolumu, yağ seviyesi ve yağ boşaltma yerlerinin renkleri: Hava tahliye yeri: sarı Yağ tahliye yeri: beyaz Yağ dolum yeri: sarı Yağlama yeri: kırmızı Yağ seviyesi: kırmızı Yağ seviyesi: kırmızı 18 / 67

19 Şekil 4: Dişli kutusu donanımı 1 Tahrik giriş mili 7 Yağ dolum seviyesi göstergesi 2 Mil yatağı 8 Fan 3 Gövde 9 Hava iletim kapağı 4 Yağ boşaltma 10 Yatak kapağı 5 Havalandırma 11 Mapalı cıvata donanımları 6 Yağ dolumu 12 Bakım ve/veya montaj yerleri Bağlama noktası pozisyonları siparişe bağlı dişli kutusu dokümantasyonlarında görülebilir. 5.3 Dişli parçaları Dişli kutusunun dişli parçaları semente edilmiştir. Konik dişli donanımı taşlanmıştır veya perdahlanmıştır. Dişlilerin sahip oldukları yüksek kalitesi nedeniyle dişli kutusunun ses emisyonu asgariye indirilmiş ve güvenli işletme garanti edilmiştir. Konik dişli donanımı mil üzerinde presleme toleransı ve yaylı kama ile bağlanmış bulunmaktadır. Aktarılacak olan tork değeri yeterli bir emniyet ile aktarılır. 5.4 Yağlama Daldırma tipi yağlama Satış sözleşmesi gereği farklı bir açıklama yapılmadığında, dişli ve yataklar dalgıç tipi yağlama metodu ile yeterli derecede yağlanır. Böylece dişli kutusu az bakım gerektirir. 19 / 67

20 5.4.2 Basınç tipi yağlama Dişli donanımları üzerinde yüksek tahrik devir sayılarında veya yüksek çevre hızları durumlarında, daldırma tipi yağlama sisteminin ilgili siparişe bağlı olarak bir basınçlı yağlama sistemi ile takviye edilmesi veya değiştirilebilmesi söz konusu olabilmektedir. Basınçlı yağlama sistemlerinde ise, yağ seviyesi üzerinde bulunan rulman ve/veya dişli donanımları, boru iletim hatları üzerinden yeterli miktarlarda yağ ile beslenebilmektedir. Dikey tesis edilme konumunda ise, daldırma tipi yağlama sisteminin bir basınçlı yağlama sistemi ile değiştirilmesi gerekmektedir. Aşağıda tarif edilen tipleri mümkündür: Flanş pompası Motorlu pompa Yağ sıyırıcısı (kaydırma pabucu) İlaveten tesis edilmiş olan yağ besleme sistemi donanımı (dişli kutusu üzerine sabit bir biçimde tesis edilmiş olmak üzere, bakınız madde 5.7.4). Harici yağ besleme sistemi donanımı (münferit olarak tesis edilmek üzere, bakınız madde 5.7.5). Bağlama noktası pozisyonları siparişe bağlı dişli kutusu ve yağ besleme sistemi donanımı dokümantasyonlarında görülebilir. 5.5 Millerin yataklanması Yağ besleme sistemi donanımlı dişli kutularının tüm denetim aygıtlarının çalışır bir biçimde tesis edilmeleri ardından işletime alınmaları gerekmektedir. Tüm miller rulman içinde yataklanmıştır. 5.6 Mil contaları Mil geçiş kısımlarında tesis edilen radyal tipi mil tecrit çemberi veya Taconite-conta donanımları sayesinde, yağın dişli kutusundan çıkmasını veya pisliklerin dişli kutusunun içine girmesini önlenmektedir Radyal tipi mil tecrit çemberleri Genel olarak standart conta donanımları olarak radyal tipi mil tecrit çemberleri kullanılmaktadır. Bu contalarda, tercihen esas conta ağzını dışarıdan gelecek pisliklerden korumak için bir toz koruma ağzı bulunur. Yüksek toz yükü altında çalıştırılması mümkün değildir. Şekil 5: Radyal tipi mil tecrit çemberi donanımı 20 / 67

21 5.6.2 Taconite contaları Taconite contaları özellikle tozlu ortamlar için tasarlanmıştır. Toz girişi üç adet conta elemanının kombinasyonu (radyal ring tipi mil contası, lamel conta ve yağ dolumlu ve yağ takviye edilebilir labirent conta) ile önlenir Şekil 6: Taconite contaları 1 Radyal tipi mil tecrit çemberi donanımı 3 Yağ dolumlu ve yağ takviye edilebilir labirent conta 2 Lamel conta 4 Yassı yağlama nipeli AM10x1 DIN 3404'e göre Taconite conta modellerinde aşağıda belirtilen üretim varyasyonları farklılık göstermektedir: Taconite "E" 2 Taconite "F" Taconite "F F" ve "F H" Taconite "F K" Şekil 7: Taconite conta donanımları, varyasyonlar E, F, F-F, F-H ve F-K 1 Tahrik çıkışı 3 Taconite "F H" 2 Taconite "F F" 4 Taconite "F K" 21 / 67

22 Tablo 7: Taconite versiyonu "E" "F" Taconite conta donanımları varyasyon tarifi Kullanım alanı Fanlı veya fansız tüm tahrik giriş milleri Tahrik çıkış mili Yapı tipi S (Pik mil) Notlar Tekrar yağlanabilir labirent "F F" "F H" "F K" Tahrik çıkış mili Yapı tipi H (Oluklu delikli mil) Yapı tipi K (DIN 5480 normuna uygun dişli göbekli profil donanımlı olan delikli mil) Tahrik çıkış mili Yapı tipi H (Oluklu delikli mil) Yapı tipi K (DIN 5480 normuna uygun dişli göbekli profil donanımlı olan delikli mil) Tahrik çıkış mili Yapı tipi D (Büzülerek takılan kasnak için olan delikli mil) her iki tarafı yağ takviye edilebilir labirent conta, dişli kutusunun tahrik çıkış tarafındaki temas koruması olarak toz koruma kapağı ile tahrik çıkış tarafında yağ takviye edilebilir labirent conta, karşı tarafında toz korumalı koruma kapağı Yağ takviye edilebilir labirent tipi contalarda öngörülen yağ takviye etme aralıkları yerine getirilmek zorundadır (bakınız tablo 15, madde 10.1). 5.7 Soğutma Fan Gerekliliğe göre dişli kutusu fan, serpantin veya ayrı olarak sevk edilen yağ besleme sistemi ile donatılmıştır. Ayrı olarak tesis edilen yağ besleme sisteminde, bu sistem için özel olarak hazırlanmış olan yağ besleme sistemi işletim talimatına da dikkat edilecektir. Dişli kutusunun kurulumu sırasında, söz konusu dişli kutusu gövdesinin yüzeyinde serbest bir hava dolaşımının temin edilmiş olmasına dikkat edilmesi gerekmekte olup, bu sayede dişli kutusunun aşırı derecede ısınmasının önlenebilmesi teminat altına alınacaktır. Fan donanımı genel olarak dişli kutusunun hızlı dönen mili üzerinde tesis edilmekte olup, istenmeden temas etmeye karşı bir hava iletim niteliği bulunan koruma kapağı ile güvence altına alınmıştır. Fan, fan koruma kafesinden havayı emerek dişli kutusu gövdesinin yan hava kanallarına üfler. Bu esnada hava, gövdede oluşan sıcaklığın belirli bir kısmını yok eder. Bağlama noktası pozisyonları siparişe bağlı dişli kutusu dokümantasyonlarında görülebilir. Fan ile donatılmış olan dişli kutularında, kavrama veya benzer ünite için olan koruma kapağı takılırken, havanın emilebilmesi için yeterli bir boşluğun bırakılmasına dikkat edilmelidir. Gerekli olan boşluk dişli kutusu dokümantasyonlarındaki çizimlerde görülebilir. Hava iletim kapağının aslına uygun olarak sabitleştirilmesi teminat altına alınmak zorundadır. Fan kapağı hasar görmeye karşı dıştan korunacaktır. Fan donanımı, hava iletim kapağına temas etmemelidir. Fan ve gövde yüzeyinin kirlenmesi, soğutma etkisini önemli derecede azaltır (Bölüm 10, Bakım ve onarım bölümüne dikkat ediniz). 22 / 67

23 5.7.2 Soğutma serpantini Dişli kutusu yağ karterinde bir soğutma serpantini ile donatılmış olabilmektedir. Bu donanım bir su bağlantısı yoluyla soğutma suyu ile beslenmektedir. Bunun işletici tarafından teminat altına alınması gerekmektedir. Soğutma suyu olarak tatlı su, deniz suyu veya acımtırak su kullanılabilir. Yağın serpantin üzerinden olan sirkülâsyonunda ısı alışverişi gerçekleşerek belirli bir miktar yağ ısısı soğutma suyuna aktarılır. X X Şekil 8: Soğutma serpantini donanımı dişli kutusu 1 Soğutma suyu bağlantısı 2 Redüksiyon cıvatası 3 Tahrik çıkış mili Bağlama noktası pozisyonları siparişe bağlı dişli kutusu dokümantasyonlarında görülebilir. Aksi takdirde su kondanzasyonunun meydana gelebilmesi söz konusu olabileceğinden dolayı, soğutma serpantini donanımının tam olarak daldırılmış olması teminat altına alınmak zorundadır. Dişli kutusunun akış yönü çok yönlüdür. Su basıncı azami 8 bar olmalıdır. Don tehlikesinde veya dişli kutusu uzun süre çalışmadan durduğunda su boşaltılmalıdır. Su artıkları tazyikli hava ile temizlenmelidir. Soğutma serpantinin uçları kesinlikle döndürülmemelidir, aksi takdirde soğutma serpantini hasar görebilir. Redüksiyon cıvatasının sıkılması ve/veya demonte edilmesine izin verilmemiştir, aksi takdirde soğutma serpantini hasar görecektir. Basınçlı hava ile temizlenmesi durumunda, aşırı dikkat sarf edilmesi gerekmektedir. Koruyucu gözlük takınız! Soğutma suyu girişinde çok yüksek basınçların meydana gelmeleri önlenmelidir. Bunun sağlanabilmesi için bir soğutma suyu miktarı regülâsyon sisteminin tesis edilmesi gerekmektedir (mesela bir basınç düşürücü veya uygun bir kapatma armatürü biçiminde). Bağlantı ölçülerinin ilgili dişli kutusu ölçüm çizimlerinden alınmaları gerekmektedir. Gerekli olan soğutma suyu miktarı ve azami olarak izin verilen giriş ısı derecesi, ilgili veri sayfalarında ve/veya aygıt listesinden alınabilmektedir. 23 / 67

24 5.7.3 Tesis edilen havalı-yağ-soğutma radyatörü donanımlı yağ besleme sistemi Siparişe bağlı olarak bir havalı-yağ-soğutma radyatörü donanımlı bir yağ besleme sistemi donanımı kullanılabilmektedir. Bu yağ soğutma sistemi dişli kutusuna sabit bir biçimde tesis edilmiş bulunmaktadır. Yapı parçaları: Havalı-yağ-soğutma radyatörü Flanş pompası Kaba filtre Prezostat Isı-ayarlama valfı Boru donanımı Havalı-yağ-soğutma radyatörü, dişli kutusu yağının soğutulmasına yarar ve soğutma elemanı olarak ortam havası kullanılır. Dişli kutusu yağı akış hacmi değerine bağlı olarak bir veya birden fazla kanaldan radyatörün içinden olmak üzere, fan donanımı tarafından oluşturulan hava akımı ile soğutularak geçirilir. Soğuk start için temel olarak ısı derecesi regülâsyon valflı Bypass-iletim hattı öngörülmüştür. İlgili dokümantasyon evraklarında aksi belirtilmedikçe, kullanılan pompanın taşıma yönü, dönüş yönüne bağlı değildir. Ancak buna rağmen kullanılan armatürlerin tesis edilmeleri sırasında, gerçek taşıma yönü dikkate alınmak zorundadır. Bağlama noktası pozisyonları siparişe bağlı dişli kutusu dokümantasyonlarında görülebilir. Havalı-yağ-soğutma radyatörü donanımlı dişli kutusunu kurma işleminde, hava sirkülâsyonunun engellenmemesine dikkat edilecektir. Dişli kutusunun yakınındaki ünitelere, duvarlara vs. olan asgari mesafe dişli kutusu dokümanlarında bulunan çizimlerde görülebilir. Siparişe bağlı olarak bazı kulanım durumlarında, flanş pompasının yerine motorlu bir pompa tesis edilebilmektedir. Bileşenlerin işletimi ve bakım çalışmaları için yağ besleme sistemi donanımının söz konusu bileşenlerin kendi işletim talimatlarının dikkate alınmaları gerekmektedir. İlgili teknik veriler söz konusu veri sayfalarında ve/veya ilgili aygıt listesinde bulunmaktadır. Radyatör ve gövde yüzeyinin kirlenmesi, soğutma etkisini önemli derecede azaltır (Bölüm 10, Bakım ve onarım bölümüne dikkat ediniz). 24 / 67

25 5.7.4 Tesis edilen sulu-yağ-soğutma radyatörü bir donanımlı yağ besleme sistemi Siparişe bağlı olarak bir sulu-yağ-soğutma radyatörü donanımlı bir yağ besleme sistemi donanımı kullanılabilmektedir. Bu sistem dişli kutusuna sabit bir biçimde tesis edilmiş bulunmaktadır. Yapı parçaları: Pompa Sulu-yağ-soğutma radyatörü Boru donanımı Bir filtre Denetim aygıtları İlgili dokümantasyon evraklarında aksi belirtilmedikçe, kullanılan pompanın taşıma yönü, dönüş yönüne bağlı değildir. Ancak buna rağmen kullanılan armatürlerin tesis edilmeleri sırasında, gerçek taşıma yönü dikkate alınmak zorundadır Pompa Gerekli olan su bağlantısı işletici tarafından hazırlanacaktır. Bağlama noktası pozisyonları siparişe bağlı dişli kutusu ve sulu-yağ-soğutma radyatörü donanımlı bir yağ besleme sistemi donanımı dokümantasyonlarında görülebilir. Mükemmel soğutma kapasitesine erişebilmek için, sulu-yağ-soğutma radyatörünün öngörülen akış yönü sağlanmalıdır. Su giriş ve çıkış bağlantıları karıştırılmamalıdır. Su basıncı azami 8 bar olmalıdır. Don tehlikesinde veya dişli kutusu uzun süre çalışmadan durduğunda su boşaltılmalıdır. Su artıkları tazyikli hava ile temizlenmelidir. Basınçlı hava ile temizlenmesi durumunda, aşırı dikkat sarf edilmesi gerekmektedir. Koruyucu gözlük takınız! Burada donatılan pompalar yağlama tipi yağların taşınmaları için öngörülmüştür. Söz konusu taşınan sıvılar tarafından aşındırıcı maddeler ile pompaya zarar verebilecek nitelikte kimyasal maddeler içermemelidir. Doğru fonksiyon, işletim emniyeti ve uzun ömürlülüğün temini için pompalarda her daim temiz ve yağlama özelliği yitirilmemiş medyaların kullanılmaları kaçınılmazdır Sulu-yağ-soğutma radyatörü Filtre Sulu-yağ-soğutma radyatör donanımları, yağların soğutulmaları için öngörülmüştür. Soğutma medyası olarak su kullanılmaktadır. Bağlantı ölçülerinin ilgili dişli kutusu ölçüm çizimlerinden alınmaları gerekmektedir. Gerekli olan soğutma suyu miktarı ve azami olarak izin verilen giriş ısı derecesi, ilgili veri sayfalarında ve/veya aygıt listesinden alınabilmektedir. Filtreler tarafından, ardışık şalt edilmiş olan agregalar, ölçüm- ve yönetim aygıtları kirliliklerden korunmaktadır. Filtre bir adet üzerinde bağlantı noktaları bulunan gövde ve bir adet süzgeçten oluşmaktadır. Çalışma sırasında medya gövdenin içersinden akmakta olup, aynı anda iletim hattında birlikte gelen kir zerreleri de geride tutulmaktadır. Kirlenmiş olan filtre elemanlarının temizlenmeleri veya yenileri ile değiştirilmeleri gerekmektedir. 25 / 67

26 5.7.5 Münferit / harici yağ besleme sistemi donanımı Siemens kuruluşu tarafından münferit olarak veya harici olarak donatılan bir yağ besleme sistemi tarafından, sistemin yağ soğutma ihtiyacı karşılanabilmektedir. Söz konusu bakım çalışmaları ve işletim için ilgili yağ besleme sistemi donanımının kendi işletim talimatları dikkate alınmak zorundadır. Bileşenlerin işletimi ve bakım çalışmaları için yağ besleme sistemi donanımının söz konusu bileşenlerin kendi işletim talimatlarının dikkate alınmaları gerekmektedir. İlgili teknik veriler söz konusu veri sayfalarında ve/veya ilgili aygıt listesinde bulunmaktadır. 5.8 Kaplin donanımları Dişli kutusunun tahrik edilmesi için genelde, elastik kavramalar veya kaydırma tipi emniyet kavramaları öngörülmektedir. Radyal ve/veya aksiyal ek kuvvet oluşturacak (örneğin dişliler, kayış kasnakları, volanlar, akış kavrama sistemi donanımları) sabit ve/veya diğer tahrik giriş ve çıkış tahrik elemanlarının kullanılması halinde, bunlar sözleşmede anlaşmaya varılarak belirtilecektir. 5.9 Geri dönme kilidi Bazı işletim şartları için dişli kutusu, tahrik giriş- veya tahrik çıkış milleri üzerinden mekanik geri dönme kilidi ile donatılabilmektedir. Bu geri dönüş kilidi donanımı sayesinde yalnızca belirlenmiş olan dönme yönü mümkündür. Dönme yönü dişli kutusunun tahrik giriş ve tahrik çıkış tarafında ilgili dönme yönü oku ile işaretlenmiştir. Geri dönme kilidi, yağ sızdırmayacak şekilde ara flanş üzerinden dişli kutusuna bağlanmış olup dişli kutusu yağ sirkülâsyonuna entegre edilmiştir. Geri dönme kilidinin merkezkaç kuvveti ile hareket eden sıkıştırma elemanları bulunur. Dişli kutusu öngörülen dönme yönünde döndüğünde, iç halka ve kafes sıkıştırma elemanı ile birlikte, dönüş yönünde dönerler ve dış halka bu esnada durur. Belirli bir devir sayısının ardından (ayrılma devir sayısı), sıkıştırma elemanları dış halka üzerinden havlanmaktadır. Bu işletim konumunda geri dönme kilidi yıpranmaksızın çalışmaktadır Şekil 9: Geri dönme kilidi 1 Dış halka 4 Mil 2 İç halka 5 Kapak 3 Sıkıştırma elemanlı kafes 6 Kalan yağı tahliye yeri Kafesin ters döndürülmesi ile geri dönme kilidi mekanizmasının kilitleme yönü değiştirilebilir. Kilitleme yönünün değiştirilmesi istendiğinde her halükarda Siemens firmasına danışmak gerekmektedir. Geri dönme kilidi veya dişli kutusunun hasar görmesini engellemek için tahrik motoru, dişli kutusu kilitleme yönünün tersinde çalıştırılmamalıdır. Dişli kutusu üzerine yapıştırılmış olan uyarı etiketine dikkat edin. Motor bağlanmadan önce üç fazlı şebekenin dönme alanı, dönme alanı göstergesi ile tespit edilecektir ve motor öngörülmüş dönme yönünde bağlanacaktır. 26 / 67

27 5.10 Isıtma sistemi Soğuk hava şartlarında, tahrik ünitesi çalıştırılmadan önce veya çalışma esnasında dişli kutusu yağının ısıtılması gerekli olabilir. Bu durumlarda mesela ısıtma rezistansları kullanılabilmektedir. Söz konusu ısıtma rezistansları tarafından ise elektrik enerjisi ısı enerjisine dönüştürülmekte olup, burada elde edilen ısı da etrafında bulunan yağa devredilmektedir. Rezistans çubukları gövde içinde koruma boruları içinde bağlıdır ve böylece rezistansların değiştirilmesi yağ boşaltmadan yapılabilir. Rezistansların yağ banyosu içine tamamen daldırılması sağlanacaktır. Söz konusu ısıtma rezistansları, ısı derecesi denetim elemanları tarafından kontrol altında tutulabilmekte olup, asgari ve azami değerlerine erişildiğinde güçlendirilmiş bir sinyal ile bundan haberdar edebilmektedir. Dişli kutusunun tam ayrıntılı çizimi ve elemanların bağlantı pozisyonları dişli kutusu dokümantasyonlarındaki çizimlerde görülebilir. Tablo 8: P Ho (W/cm²) 0.9 Isıtma çubuklarının tamamen yağ haznesinin içinde olması sağlanmadığında, ısıtma çubukları kesinlikle devreye sokulmayacaktır. Yangın tehlikesi! Rezistansların sonradan tesis edilmeleri durumunda, rezistans dış yüzeyinde meydana gelen azami ısıtma kapasitesi (bakınız tablo 8) kesinlikle aşılmaması gerekmektedir. Spesifik ısıtma kapasitesi P Ho çevre ısı derecesine bağlı olmaktadır Çevre ısı derecesi C + 10 ile 0 arası ile - 25 arası - 25 ile - 50 arası Söz konusu bakım çalışmaları ve işletim için ilgili donanımın işletim talimatları dikkate alınmak zorundadır. Teknik veriler için aygıt listesine bakılması gerekmektedir Yağ dolum seviyesi göstergesi Bu dişli kutusu bir yağ dolum seviyesi göstergesi ile donatılmış olup (yağ dolum seviyesi göstergesi / yağ ölçüm çubuğu), sistemin durmuş olması halinde görsel kontrol olanağını temin etmektedir. Yağ dolum seviyesinin kontrolü, yağın soğumuş olması durumunda, yağ dolum seviyesi göstergesinin / yağ dolum seviyesi kontrol çubuğu üzerinde bulunan MIN- ve MAX-işaretleri yardımıyla sağlanmaktadır. Bağlama noktası pozisyonları siparişe bağlı dişli kutusu dokümantasyonlarında görülebilir Yağ ısı derecesi denetimi Siparişe bağlı olarak dişli kutusu, yağ karterindeki yağ sıcaklığının ölçülmesine yarayan direnç termometresi Pt 100 ile donatılabilir. Sıcaklık değerleri ve/veya sıcaklık fark değerlerinin ölçülmesi için direnç termometresi Pt 100, müşteri tarafındaki değerlendirme cihazına bağlanacaktır. Direnç termometresinde kablo bağlantısı için bir bağlantı başlığı (koruma türü IP 54) bulunur. Bağlantı için fabrika çıkışında iki kablolu bağlantı öngörülmüştür, fakat müşteri üç veya dört kablolu bağlantı yapabilir. Yönetim talimatları için aygıt listesine bakılması gerekmektedir. Söz konusu aygıtın işletim talimatları genel olarak dikkate alınmalıdır. Dişli kutusunun tam ayrıntılı çizimi ve elemanların bağlantı pozisyonları dişli kutusu dokümantasyonlarındaki çizimlerde görülebilir. Bileşenlerin işletimi ve bakım çalışmaları için söz konusu bileşenlerin kendi işletim talimatlarının dikkate alınmaları gerekmektedir. İlgili teknik veriler söz konusu veri sayfalarında ve/veya ilgili aygıt listesinde bulunmaktadır. 27 / 67