FLENDER ELPEX kaplinler. Yapı türleri ENG, ENGS ve EFG, EFGS. İşletim Talimatları BA 3300 tr 06/2012. FLENDER couplings

Transkript

1 FLENDER ELPEX kaplinler Yapı türleri ENG, ENGS ve EFG, EFGS İşletim Talimatları FLENDER couplings

2 FLENDER ELPEX kaplinler Yapı türleri ENG, ENGS ve EFG, EFGS İşletim Talimatları Orijinal işletim talimatlarının çevirisi Teknik veriler Notlar Montaj İşletmeye sokma ve işletim Arızalar, sebepleri ve giderilmeleri Bakım ve onarım Yedek parça stoku 7 2 / 24

3 Bu işletim talimatları dahilinde bulunan uyarılar ve semboller Not: Işletim talimatları deyimi devamında kısaca talimatlar veya el kitabı olarak da anılacaktır. Yasal uyarılar Uyarı talimatları-konsepti Bu işletim talimatları sizin kişisel güvenliğinizin sağlanabilmesi ve aynı zamanda maddi hasarların önlenebilmeleri için uyarılar içermektedir. Sizin kişisel güvenliğiniz için verilen uyarılar bir ikaz üçgeni veya bir Ex -İnfilak işareti (94/9/EG direktifi gereği uygulamalarda) ile ve genel maddi hasarlar ile ilgili uyarılar ise bir STOP işareti ile donatılmış olarak öne çıkartılmıştır. İnfilak tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, infilak hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Kişisel hasar tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, kişisel hasarların önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Ürün hasarı tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, ürün hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda maddi hasarlar meydana gelebilmektedir. UYARI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, genel nitelikte kullanım bilgileri olarak dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, istenmeyen sonuçlar ile durumlar meydana gelebilmektedir. Sıcak yüzeyler tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, sıcak yüzeyler sonucu olarak meydana gelen yanma tehlikesi açısından mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, sonuç olarak ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Sayıları birden fazla olan tehlike tehditlerinin bir araya gelmeleri durumunda, daima daha büyük olan tehlikeye işaret eden uyarı talimatı dikkate alınacaktır. Bir ikaz üçgeni ile verilen bir uyarı talimatında kişisel hasarlar hakkında uyarılıyor ise, aynı uyarı talimatı dahilinde aynı zamanda buna ilaveten bir maddi hasar oluşumu olasılığı uyarısı da bulunabilmektedir. Nitelikli personel Bu işletim talimatlarına ait olan ürünün veya sistemin sadece bununla ilgili olan görevler için nitelikli personel tarafından kullanılabilmekte olup, söz konusu görevler için uyarlanmış olan işletim talimatlarının ve bilhassa bunların içersinde bulunan ilgili güvenlik- ve uyarı talimatlarının da dikkate alınmaları ve yerine getirilmeleri suretiyle çalışmalar yapılabilmektedir. Nitelikli personelin kendi eğitimi ve tecrübeleri itibariyle, söz konusu ürünler veya sistemler ile çalışabilme veya olası riskleri anlayabilme ve yine olası tehlikeleri önleyebilme yeteneklerine sahip olması gerekmektedir. 3 / 24

4 Siemens-ürünlerinin amacına uygun bir biçimde kullanımı Aşağıda bulunanları dikkate alınız: Markalar Söz konusu Siemens-Ürünlerinin sadece kendi katalogları ve aynı zamanda kendilerine ait olan teknik dokümantasyonlarda anılan uygulama durumlarında kullanılmalarına izin verilmektedir. Yabancı ürünlerin ve -bileşenlerin kullanılmaları durumunda ise, söz konusu ürün veya -bileşenlerin, Siemens kuruluşu tarafından tavsiye edilmiş veya onaylanmış olmaları gerekmektedir. Bu ürünlerin kusursuz ve emniyetli bir biçimde işletilebilmesi durumu doğru taşıma işlemlerine, aslına uygun bir biçimde depolanmalarına, ilgili talimatlar doğrultusunda kurulum ve montajına ve aynı zamanda aslına uygun olarak kullanım ile bakım ve onarım çalışmalarının uygulanmalarına bağlıdır. İzin verilen çevre şartlarının yerine getirilmeleri gerekmektedir. Ürüne ait olan dokümantasyonlar içersinde bulunan talimatların dikkate alınmaları gerekmektedir. Bütün mülkiyet hakkı notu ile donatılmış olan adlandırmalar, Siemens AG kuruluşuna ait olan tescilli markalardır. İşbu işletim talimatlarında bulunan tüm diğer adlandırmaları da marka sıfatına sahip olabilmekte olup, bunların üçüncü şahıslar tarafından kendi amaçları için kullanılmaları durumu, sahibinin haklarının zedelenmiş olmaları fiilini oluşturabilmektedir. Sorumluluk almama durumu İşbu işletim talimatlarının içeriği tarafımızca belirtilen ilgili yazılım- ve donanım ile uyuşmazlıklara dair kontrol edilmiştir. Buna rağmen uyuşmazlıkların var olabilmeleri durumu olasılığının var olabilmesi sonucu olarak söz konusu belgenin tamamen uyuşması ile ilgili olarak sorumluluk alamamaktayız. İşbu işletim talimatlarında bulunan bilgiler belirli aralıklarda denetlenmekte olup, gerekli olan düzeltmeler takip eden sayılarda bulunmaktadır. AB-Makine yönergesi 2006/42/EG açıklamaları "FLENDER couplings" markası altında adı geçen Siemens-Kaplin donanımlarının, AB-Makine yönergesi 2006/42/EG hükümleri gereği, donanımlar olarak değerlendirilmeleri gerekmektedir. Bu sebepten dolayı Siemens kuruluşu tarafından bir tesis etme beyannamesinin düzenlenmesi gerekmemektedir. Güvenli montaj, güvenli işletime sokma ve güvenli işletim ile ilgili olan bilgilerin, söz konusu uyarı bilgileri konseptinin dikkate alınması kaydı ile işbu işletim talimatlarından alınmaları gerekmektedir. 4 / 24

5 İçindekiler 1. Teknik veriler ENGS ve EFGS yapı türlerinde yer alan tepme emniyeti donanımının tarifi Elastik çemberler ENG ve ENGS yapı türlerinin devir sayısı, geometri verileri ve ağırlıkları EFG ve EFGS yapı türlerinin devir sayısı, geometri verileri ve ağırlıkları Flanşlar ve fren diskleri donanımları için bağlantı ölçüleri Notlar Güvenlik notları ve genel notlar Montaj Aksiyal emniyet Nihai delik donanımının uygulanmasının ardından balans işlemi Kaplin parçalarının takılması Kaplinin montajı Mümkün olan sapma durumları Aksiyal sapma Açısal sapma Radyal sapma Hizalandırma Açısal sapma Radyal sapma Aksiyal sapma İşletim sırasında mil sapma durumu Sıkıştırma tork momentleri ve anahtar ağız genişliklerinin tertibi İşletmeye sokma ve işletim Arızalar, sebepleri ve giderilmeleri Olası arıza sebebi Amacına aykırı kullanım Kaplin seçiminde ve/veya kaplin ebadının seçiminde sıklıkla rastlanan hatalar Kaplin donanımının montajında sıklıkla rastlanan hatalar Bakım yapılırken sıklıkla rastlanan hatalar Bakım ve onarım Bakım aralığı Yıpranma durumu denetimi Elastik çemberlerin değiştirilmeleri Kaplin parçalarının 1 ile 2 demontajı Yedek parça stoku Yedek parçalar / 24

6 1. Teknik veriler Bu işletim talimatlarında söz konusu kaplin donanımı, yatay konumda ve mil-göbek bağlantılarının silindirik veya konik tipte delik donanımlarından yaylı kama ile birbirine bağlı olarak ve/veya paftalı flanş donanımı ile tesis edilmiş olarak tarif edilmektedir. Başka türlerde mi-göbek-bağlantılarının (mesela büzüşmeli veya norm "DIN 5480 gereği kısa dişli yatak donanımlarının) uygulanmaları durumunda veya kaplin donanımının dikey veya yatay konumda olarak kullanılması durumunda, Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanması gerekmektedir. Bu kaplin donanımı için bir ölçümlendirme çizimi düzenlenmiş ise, çizimde bulunan bilgilerin öncelikli olarak dikkate alınmaları gerekmektedir. İlgili ölçümlendirme çiziminin bu sistemin işleticisine, diğer dokümantasyon belgeleri de dahil olmak üzere teslim edilmeleri gerekmektedir. Yedek parça çiziminin ve yedek parça listesinin parça numaraları ve parça adlandırmaları, bölüm 7. "Yedek parça stoku" veya ölçüm projesi içinde bulunmaktadır. 1.1 ENGS ve EFGS yapı türlerinde yer alan tepme emniyeti donanımının tarifi ENGS ve EFGS yapı türleri bir tepme emniyeti donanımı ile donatılmış bulunmaktadır. Burada kullanılan sınırlandırma çemberleri (21; 2, iç içe giren kamlar ile imal edilmiş olup, bu kamlar ise, ancak öngörülen azami tork momentinin aşırı derecede aşılması veya elastik çemberlerin (5) tamamen tahrip edilmeleri sonucu olarak bir biri ile temas etmektedir. Bu tepme emniyeti donanımı sayesinde ise, sınırlı tork momenti uygulaması dahilinde acil durum işletimi sağlanabilmektedir. 1.2 Elastik çemberler Elastik çemberler (şekil 10 içinde parça 5) azami olarak 5 yıl süreyle depolanabilmektedir. Elastik çemberlerin doğrudan yansıyan güneş ışınlarından, UV-ışınları bulunan yapay ışıklardan ve aşırı ısı derecelerinden korunmaları gerekmektedir. Elastik çemberlerin agresif nitelikte malzemeler ile temas etmemeleri gerekmektedir. Elastik çemberlerin montajı sırasında izin verilmeyen bir biçimde ısıtılmamaları gerekmektedir (bakınız tablo 1). Elastik çemberleri düz olarak ve çıkıntıları yukarıya gelecek şekilde konumlandırınız ve bu esnada bir birine ait olan kısmı parçaların da ayrılmamaları gerektiğine dikkat ediniz. Tablo 1: ELPEX elastik çemberleri Malzeme Sertlik derecesi Tanımlaması Isı derecesi alanı İçine vulkanize edilmiş olan çift ip dolgulu doğal kauçuk 70 Shore A Yapı ebadı 40 C ile + 80 C arası ELPEX-kaplin donanımları 220 ebadına kadar ve 270 ebadı ile 690 ebatları arasında iki parçalı elastik çember donanımı (5) ile imal edilmektedir. Bu unsurlar ise, kısmi alanlar olmak üzere, bir birine 90 derecelik açıdan aykırı olarak konumlandırılmıştır. Elastik çember donanımları (5) ebat 840 itibariyle dört parçaya bölünmüş durumdadır (4 x 90 ). 6 / 24

7 1.3 ENG ve ENGS yapı türlerinin devir sayısı, geometri verileri ve ağırlıkları U1 LG U2 W 1 2 W 1) 1) 5) DA ND1 D1 NL1 S NL2 D2 ND2 NL1 S NL2 3) 4) Şekil 1: Yapı türleri ENG ve ENGS Tablo 2: Ebat 1) Yapı türü ENG Yapı türü ENGS 3) 270 ile 430 arası ebatlar 4) 500 ile 970 arası ebatlar 5) Cıvata bağlantısı ve ölçü "W" 840 ve 970 ebatlarında kullanılmaktadır Yapı türleri ENG ve ENGS Azami devir sayısı Delik 1) Ağırlık D1 D2 DA ND1 ND2 NL1 NL2 S U1 U2 LG W Döküm Çelik den ile den ile 1/dakika 1/dakika mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm kg ) Norm "DIN 6885/1" gereği oluk üzerinde azami delik çapı. Bu ağırlıklar yapı türü ENG, azami delik donanımlı döküm tipi için geçerlidir / 24

8 1.4 EFG ve EFGS yapı türlerinin devir sayısı, geometri verileri ve ağırlıkları FB 3 2 ZF x DFB W 1) 1) W W 5) DFA DFK NL2 D2 ND2 DA S NL2 LG LG 3) 4) Şekil 2: Yapı türleri EFG ve EFGS 1) Yapı türü EFG Yapı türü EFGS 3) 270 ile 430 arası ebatlar 4) 500 ile 970 arası ebatlar 5) Cıvata bağlantısı ve ölçü "W" 840 ve 970 ebatlarında kullanılmaktadır Tablo 3: Yapı türleri EFG ve EFGS Ebat Azami devir sayısı Delik 1) Flanş bağlantı ölçüleri Ağırlık D2 DA ND2 NL2 S LG W DFA DFK FB ZF DFB Döküm Çelik min. max. 3) 1/dak. 1/dak. mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm kg g7 325 j g7 392 j g7 448 j g7 515 j g7 585 j g7 692 j g7 800 j g7 960 j g j ) Norm "DIN 6885/1" gereği oluk üzerinde azami delik çapı. Flanş bağlantı ölçülerinin üst satırında yer alan değerler, Norm "SAE J620d" veya norm "DIN 6288" gereği değerlerdir. 3) Bu ağırlıklar yapı türü EFG, azami delik donanımlı döküm tipi için geçerlidir. 8 / 24

9 1.5 Flanşlar ve fren diskleri donanımları için bağlantı ölçüleri ELPEX-kaplin donanımlarının, ENG ve ENGS yapı türlerinde, aynı zamanda kaplin parçası 1 olmadan da tedarik edilebilmeleri mümkündür. Bu durumda ise, flanşlar ve fren disklerinin ve saire, var olan paftalı deliklerin kullanımı sonucu olarak doğrudan kaplin çemberine sabitleştirilebilmeleri mümkündür. Söz konusu cıvata bağlantısının tasarımı ise müşteri tarafından denetlenmek zorundadır. Siemens kuruluşu tarafından, asgari olarak 8.8 mukavemet kalitesine sahip olan cıvataların kullanılmaları tavsiye edilmektedir. T 9 / 19 DA DFK DFB Şekil 3: Tablo 4: Flanşlar ve fren diskleri donanımları ve saire için kaplin çemberi üzerinden bağlantı ölçüleri (9 / 19) Flanşlar ve fren diskleri donanımları için bağlantı ölçüleri vs. Ebat DA DFK DFB T Sayı h8 pafta delikleri mm mm mm M M M M M M M M M / 24

10 2. Notlar 2.1 Güvenlik notları ve genel notlar Kaplinin montajı, kullanımı, bakımı veya onarımıyla ilgili her kişi ilgili işletim talimatlarını okumuş, anlamış olmalı ve riayet etmelidir. Söz konusu işletim talimatlarının dikkate alınmamaları sonucu olarak ürün hasarları-, maddi hasarlarve/veya kişisel hasarlar meydana gelebilmektedir. Bu işletim talimatlarının dikkate alınmamaları sonucu olarak meydana gelen hasarlar ile ilgili olarak tazminat sorumluluğu iptal olmaktadır. Nakliyat, montaj ve demontaj, kullanım, bakım ve onarımda iş güvenliği ve çevre koruması için geçerli olan yönerge hükümlerinin dikkate alınmaları gerekmektedir. Kullanılan kaldırma araç ve gereçlerinin ve taşıma işlemlerinde kullanılan tertibatların, söz konusu kaplin donanımlarının ağırlıklarına uygun olduklarına dikkat edilmesi gerekmektedir. Kaplin donanımının kuru bir yerde saklanması gerekmektedir. Yeterli derecede bir koruma donanımının uygulanması gerekmektedir. Kaplin donanımı üzerinde bu işletim talimatlarında tarif edilen amaçlar dışında olmak üzere, kendiliğinden değişikliklerin uygulanmalarına izin verilmemektedir. Gözle görülebilen hasarların var olmaları durumunda, kaplin donanımının monte edilerek çalıştırılması yasaktır. Bu kaplin donanımının sadece buna uygun olan yuva içersinde ve aynı zamanda yürürlükte olan norm hükümleri gereği işletimine izin verilmektedir. Bu durum aynı zamanda deneme çalıştırmaları ile dönüş yönü kontrol çalışmaları için de geçerli olmaktadır. Yapılacak çalışmalar ancak kaplin durmuş olması halinde yapılmalıdır. Tahrik ünitesi istenmeden işletilmeye karşı emniyete alınmalıdır. Devreye sokma yerine kaplinde çalışma yapıldığını gösteren bir levha konulmalıdır. Gerektiği durumlarda genel olarak talimat gereği öngörülen kişisel koruma donanımlarına (emniyet ayakkabıları, çalışma kıyafeti, baret ve saire) ilaveten, kaplin donanımı ile yapılan çalışma uygulamalarında, uygun koruyucu eldivenler ve koruyucu gözlüklerin takılmaları gerekmektedir! Kaplin donanımının yürürlükte olan ilgili ulusal atık giderme talimatları gereği atık giderme veya geri dönüşüm işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. Sadece üretici konumunda olan Siemens kuruluşunun yedek parçalarının kullanımına izin verilmektedir. Sorularınız olduğunda lütfen müracaat ediniz: Siemens AG Schlavenhorst Bocholt Tel.: +49 (0)2871 / 92-0 Fax: +49 (0)2871 / / 24

11 3. Montaj ELPEX-kaplin donanımları sadece sipariş edilmeleri ardından, nihai delik donanımı ve ön montaj işlemleri tatbik edilerek teslim edilmektedir. 3.1 Aksiyal emniyet Kaplin parçalarının aksiyal emniyeti ayar cıvataları veya kapak rondelaları ile gerçekleştirilmektedir. Ayar cıvatasının değiştirilmesi durumunda, Norm "DIN 916" gereği dişli pafta donanımlı pafta çubuklarının kullanılmaları gerekmektedir. Ayar cıvatasının söz konusu pafta donanımını mümkün olduğu kadar doldurması gerekmekte olup, göbek kısmının üzerinden de dışarıya sarkmamalıdır. Tablo 5: Ayar vidası büyüklüğü ve sıkıştırma tork momentleri Ayar vidası büyüklüğü M 5 M 6 M 8 M 10 M 12 M 16 M 20 M 24 M 30 Sıkma tork değeri T A Nm olarak Sıkıştırma tork momentleri işlenmemiş yüzeylere sahip, yağsız veya az yağlı cıvatalar için geçerlidir (Sürtünme sayısı μ = 0.14). Sürtünme sayısını "μ" değiştiren kaydırıcı nitelikte boya veya yağlama maddesi benzerlerinin kullanımı yasaktır. Burada "T A" olarak gösterilen sıkıştırma tork momentleri Norm "DİN 25202", cıvatalama sınıfı "C" norm hükümleri esas alınarak, burada bildirilen sıkma momentinin ± 5 % oranında sapması göz önünde bulundurulmuş olup, buna uyulması zorunludur. 3.2 Nihai delik donanımının uygulanmasının ardından balans işlemi ELPEX-kaplin donanımları ilgili müşteri gereksinimleri gereği veya ilgili yarım-kamalı yay donanımı anlaşması uyarınca (DIN ISO 8821) balans niteliği G16 (DIN ISO 1940) olarak imal edilmektedir. 3.3 Kaplin parçalarının takılması ELPEX-kaplin donanımlarının ön montaj işlemleri yapılmıştır. ENG ve ENGS yapı türlerinde, kaplin yarı parçalarının, cıvataları (14) ve çubuklarının (13) yerlerinden sökülmeleri sonrası ayrılmaları gerekmektedir. Elastik çemberlerin (5) desteklenmeleri için tesis edilmiş olan ağaç parçalarını sökünüz. Ayar cıvatasını yerinden sökünüz. Delik donanımları ile mil uçlarını temizleyiniz. Kaplin parçalarının deliklerini (1; ve milleri MoS 2 montaj macunu (mesela Microgleit LP 405) ile kaplayınız. Konik delik donanımları ile yaylı kama bağlantıları bulunan kaplin parçalarını (1; soğuk yöntem doğrultusunda yerlerine geçiriniz ve buna uygun olan nihai plakalar ile emniyete alınız ve bu işlem sırasında, kaplin parçalarını (1; koni üzerine geçirmeye devam etmeyiniz (ittirme ölçüsü = 0). Kaplin parçalarını (1; yerlerine konumlandırınız. Silindirik delik kısmı bulunan kaplin parçası 1 (1) donanımını gerektiği durumlarda, azami olarak C ısı derecesine dek ısıtınız. Silindirik delik kısmı bulunan kaplin parçasının 2 (, üzerine tesis edilmiş olan elastik çember sebebiyle (5), sadece ve azami olarak + 80 C ısı derecesine kadar ısıtılmasına izin verilmektedir. Kaplin parçalarının montaj işlemlerinin ardından, 30 C ısı derecesine dek soğumalarının beklenmesi gerekmektedir. Aksiyal emniyet donanımı ayar cıvatası veya nihai plaka donanımı tarafından teşkil edilmektedir. Kapak rondelasının göbek iç kısmından dışarıya doğru sarkmaması gerekmektedir. Ayar cıvatası ile emniyete alınması sırasında, mil kısmının göbek iç kısımlarından sarkmaması ve burada bulunan delik uzunluğunu komple olarak (NL1 / NL doldurmuş olması gerekmektedir. Ayar cıvatasını veya nihai plakayı yerine takınız (ayar cıvatalarının sıkıştırma tork momentleri tablo 5 gereği uygulanacaktır). Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur. 11 / 24

12 3.4 Kaplinin montajı Bağlanacak makineler birbirine yanaştırılır. Aksiyal kontrol ölçüsü "b" unsurunu dikkate alınız (bakınız madde 3.6.4). ENG / ENGS yapı türlerinde, kaplin parçası (1) ve kaplin çemberi (9 / 19) üzerlerinde bulunan işaretleri dikkate alınız. 1 1) 1) 9 / 19 b Şekil 4: Aksiyal kontrol ölçüsü "b" 1) İşaretleme Cıvataları (14) yerlerine takınız ve hafif sıkıştırınız. Bir birine 180 derece aykırı olarak konumlandırılmış olan silindir çubuklarını (13) yerlerine çakınız ve cıvataları (14) sıkıştırınız (sıkıştırma tork momenti tablo 7 gereği uygulanacaktır). Kaplin donanımının madde 3.6 gereği hizalandırma ayarı. 3.5 Mümkün olan sapma durumları ΔKa ΔKw ΔKr 1) 3) Şekil 5: Mümkün olan sapma durumları 1) Aksiyal sapma (ΔKa) Açısal sapma (ΔKw) 3) Radyal sapma (ΔKr) Aksiyal sapma Aralık ölçüsü ΔKa, "b" ölçüsü için öngörülen sapma dahilinde olmak üzere ayarlanmak zorundadır (bakınız tablo 6) Açısal sapma İzin verilen açısal sapma değeri ΔKw izin için tablo 6 kısmına bakınız Radyal sapma İzin verilen radyal sapma değeri ΔKr izin için tablo 6 kısmına bakınız. 12 / 24

13 3.6 Hizalandırma Hizalandırma uygulaması sırasında açısal sapma ve radyal sapma değerlerinin mümkün olduğu kadar düşük tutulmaları gerekmektedir. Tablo 6 dahilinde verilmiş olan sapma değerleri, işletim sırasında olmak üzere azami olarak izin verilen toplam değerler niteliğinde olup, işletim gereği sapma değerinin göz önünde bulundurulması sonucu olarak ve yönlendirme uygulaması sırasında meydana gelen sapma değerlerinden oluşturulmuştur (mesela yüke bağlı olarak meydana gelen deformasyon durumu, ısı sonucu genleşme durumu). Kaplin donanımında mümkün olduğu kadar düşük tutulan sapma durumu sayesinde, beklenilen elastik çember yıpranma oranını asgariye düşürmektedir. Kaplin donanımı üzerinde meydana gelen sapma durumları itibariyle geri tepme kuvvetleri meydana gelerek, kendilerine sınır olan makine parçalarının (mesela yatak donanımlarının) izin verilmeyen bir biçimde yüklenimlere maruz kalmaları söz konusu olabilmektedir. Hizalandırma çalışmalarının aşağıda tarif edilen sıralama doğrultusunda tatbik edilmeleri gerekmektedir: 1. Açısal hizalama 2. Radyal hizalama 3. Aksiyal hizalama Açısal sapma Ölçü unsuru "b" (bakınız şekil) ölçümü çap etrafında birkaç nokta üzerinden gerçekleştirilecektir. "b max. " ve "b min. " ölçü unsurlarının azami ve asgari değerlerinin tutanak altına alınmaları gerekmektedir. Madde gereği geçerli olan: Δb b max. b min. b Şekil 6: Açısal sapma 13 / 24

14 3.6.2 Radyal sapma Ölçü unsuru "a" (bakınız şekil) ölçümü çap etrafında birkaç nokta üzerinden gerçekleştirilecektir. "a max. " ve "a min. " ölçü unsurlarının azami ve asgari değerlerinin tutanak altına alınmaları gerekmektedir. Madde gereği geçerli olan: ΔKr izin (a max. a min. ) / 2 a Şekil 7: Radyal sapma Aksiyal sapma Ölçü unsuru "b" (bakınız şekil) ölçümü çap etrafında birkaç nokta üzerinden gerçekleştirilecektir. "b max. " ve "b min. " ölçü unsurlarının azami ve asgari değerlerinin tutanak altına alınmaları gerekmektedir. Madde gereği geçerli olan: b min. b min. izin b max. b max. izin b Şekil 8: Aksiyal sapma 14 / 24

15 3.6.4 İşletim sırasında mil sapma durumu İşletim esnasında aşağıdaki azami olarak izin verilen sapmaların aşılması kesinlikle yasaktır. Hizalandırma uygulaması sırasında açısal sapma ve radyal sapma değerlerinin belirgin bir biçimde daha düşük (sıfıra doğru) tutulmaları gerekmektedir. Tablo 6: Ebat İşletim sırasında azami olarak izin verilen mil sapma değerleri olan ΔS izin. ile ΔKr izin. değerlerinin, mm olarak değer bilgileri (yuvarlatılmış olarak) İzin verilen azami mil sapma durumu Radyal olarak Açısal olarak Aksiyal olarak 1) ENG, ENGS, EFG, EFGS ΔKr izin ΔKr max. izin ΔKw Δb ΔKa b min. izin b max. izin Sürekli olarak Kısa süre için b ΔKa b + ΔKa Kontrol ölçüsü "b" ENG, ENGS, EFG, EFGS mm mm mm mm mm mm mm ) Mesela başlatılması veya kapatılması durumlarında 3.7 Sıkıştırma tork momentleri ve anahtar ağız genişliklerinin tertibi Darbeli cıvata sıkıştırma makinelerinin kullanılmalarına izin verilmemektedir. Sıkıştırma tork momentleri işlenmemiş yüzeylere sahip, yağsız veya az yağlı cıvatalar için geçerlidir (Sürtünme sayısı μ = 0.14). Sürtünme sayısını "μ" değiştiren kaydırıcı nitelikte boya veya yağlama maddesi benzerlerinin kullanımı yasaktır. Burada "T A "olarak gösterilen sıkıştırma tork momentleri norm "DİN 25202", cıvatalama sınıfı "C" norm hükümleri esas alınarak, burada bildirilen sıkma momentinin ± 5 % oranında sapması göz önünde bulundurulmuş olup, buna uyulması zorunludur. Ayar cıvatalarının sıkıştırma tork momentleri ve anahtar ağız genişlikleri değerleri tablo 5 içersinde verilmektedir. Tablo 7: 8, 12, 14, 26, 27 parçası için sıkıştırma tork momentleri Sıkma tork değeri T A ve anahtar ağız genişliği SW Ebat Dıştan-altı köşe İçten-altı köşe Parça 8 Parça 12 Parça 14 Parça 26 Parça 27 T A SW T A SW T A SW T A SW T A SW Nm mm Nm mm Nm mm Nm mm Nm mm / 24

16 4. İşletmeye sokma ve işletim Kaplin donanımı işletime alınmadan önce ilgili cıvata sıkıştırma tork momentlerinin ve bu donanıma bağlı olan makinenin temel cıvatalarının sıkıştırma tork momentlerinin kontrol edilmeleri gerekmektedir. Yuva donanımlarının (kaplin donanımının koruması, temas koruma donanımları asgari olarak IP2X) yerlerine tesis edilmiş olmaları gerekmektedir. İşletime alınması durumunda ise, aşırı yüklenim durumlarının oluşma olasılıkları göz ardı edilememektedir. Kaplin donanımı üzerinde aşırı yüklenim sonucu olarak meydana gelebilecek olan kırılma durumunda, etrafa sıçrayan metal parçalardan dolayı, yaralanmalar ve/veya maddi hasarlar meydana gelebilmektedir. Kaplin donanımının düşük sesli ve titreşimsiz olarak çalışması gerekmektedir. Bundan farklı olan çalışma davranışlarının hata durumu olarak değerlendirilerek, vakit geçirilmeksizin giderilmeleri gerekmektedir. Bir arıza durumunda söz konusu tahrik sisteminin derhal durdurulması gerekmektedir. Onarım için gerekli olan önlemlerin, ilgili güvenlik talimatları gereği alınarak başlatılmaları gerekmektedir. 5. Arızalar, sebepleri ve giderilmeleri Tablo 8: Hata durumları, tehlikeler ve tedbirler Hata durumları Tehlikeler Tedbirler Değişen çalışma sesleri; titreşimler. Erken olan plastik çember yıpranma durumu; elastik çember özelliklerinin değişmiş olmaları durumu. Kırılma durumu. Kırılan parçaların etrafa fırlamaları, Kıvılcım oluşumu, Kaplin donanımının hasar görmesi, Sistemin devre dışı kalması. Hata arama çalışmalarının madde 5.1 ve madde 5.2 gereği yapılarak, sebebinin giderilmesi gerekmektedir. Kaplin donanımının tüm parçalarının hasarlara dair kontrol edilmeleri gerekmektedir. Hasarlı olan parçaların değiştirilmeleri gerekmektedir. Yeniden montaj için 3 bölüm ve 4 bölüm talimatlarına itinayla uyulmalıdır. 5.1 Olası arıza sebebi Hizalandırma değişikliği: Hizalandırma düzenindeki değişikliğin sebebini gideriniz (mesela gevşemiş temel cıvataları). Kaplin donanımının hizalandırılması. Aksiyal emniyet durumunu kontrol ediniz ve gerektiğinde düzeltiniz. Elastik çemberlerinin, bölüm 6, "Bakım ve onarım, gereği yıpranma durumu denetimi. Elastik çemberleri (5) aşınmıştır: Elastik çemberlerinin (5), bölüm 6. "Bakım ve onarım" talimatları gereği yıpranma denetimine tabi tutulmaları ve gerektiğinde elastik çemberlerinin (5) değiştirilmeleri gerekmektedir. Sadece bir birine ait olan parça kısımlarının kullanılmaları gerekmektedir. 5.2 Amacına aykırı kullanım Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur. 16 / 24

17 5.2.1 Kaplin seçiminde ve/veya kaplin ebadının seçiminde sıklıkla rastlanan hatalar Tahrik sistemi ve çevresi ile ilgili önemli bilgilerin aktarılmaması. Tesisin dönme momenti çok yüksek. Tesisin devri çok yüksek. Uygulama faktörü doğru seçilmemiştir. Kimyasal agresif çevre dikkate alınmamıştır. Çevre sıcaklığı izin verilen değerin üstündedir. Deliğin çapı izin verilen değerde değildir ve/veya izin verilmeyen bir toleranslı bağlantı mevcuttur. Yaylı kama oluklarının, oluk köşe ölçülerinin, norm "DIN 6885/1" gereği yaylı kama oluklarının oluk köşe ölçülerinin daha büyük olanlarının, azami olarak izin verilen delik ölçüsünde tesis edilmeleri. Mil-göbek-bağlantısının aktarma kapasitesi işletme koşullarına uygun değildir. Azami yüklenim durumları veya aşırı yüklenim durumları dikkate alınmamaktadır. Dinamik yüklenim durumları dikkate alınmamaktadır. Kaplin donanımının izin verilmeyen malzeme yüklenimine yol açan mil-göbek-bağlantısı. İşletim koşullarının izinsizce değiştirilmesi. Kaplin donanımı ve makine veya tahrik dizini tarafından, kritik nitelikte olan bir dönüş-, aksiyal- veya bükülme salınımı sistemi oluşturulmaktadır. Sürekli değişken olan tork momenti yüklenimi aşırı derecede fazla Kaplin donanımının montajında sıklıkla rastlanan hatalar Transport hasarları olan veya başka hasarları olan elemanlar monte edilmiştir. Kaplin parçalarının ısıtılarak takılmaları durumunda, halihazırda monte edilmiş ELPEX-elastik çemberlerinin (5) izin verilmeyen oranda ısıtılmaları söz konusudur. Mil çapı şart koşulan tolerans alanının dışındadır. Kaplin parçaları yanlışlıkla karıştırılır, yani öngörülen mil için olan parça tanzimi mevcut değildir. Zorunlu olarak öngörülen aksiyal emniyet tertibatları monte edilmemiştir. Şart koşulan sıkıştırma tork momentlerinin uygulanmaması. Cıvatalar kuru veya gres yağı ile yağlanmış olarak yerlerine takılmaktadır. Cıvata bağlantılarının flanş yüzeyleri temizlenmemiştir. Hizalandırma ve/veya mil sapma değerleri ilgili işletim talimatlarına uymamaktadır. Birbirine bağlanan makineler doğru şekilde temele sabitlenmemiştir ve böylece makineler örneğin temel cıvatalarının açılması sayesinde yerinden oynar ve kaplin parçalarının izinsiz bir şekilde sapmasına neden olunur. Bir birine bağlı olan makinenin topraklama donanımları yeterli değildir. ELPEX-elastik çemberleri (5) doğru olarak konumlandırılmamaktadır. Kullanılan kaplin donanımı koruma tertibatı uygun değil. 17 / 24

18 5.2.3 Bakım yapılırken sıklıkla rastlanan hatalar Bakım aralıklarına riayet edilmemesi. Orijinal olmayan ELPEX-yedek parçaları kullanılmaktadır. Eski veya hasarlı ELPEX-yedek parçaları kullanılması. Bir birine ait olmayan elastik çember parçaları kullanılmaktadır. Kaplinin çevresindeki bir sızıntının fark edilmemesi ve böylece agresif kimyasal maddelerin kapline zarar vermesi. Arıza durumu uyarıları (sesler, titreşimler, ve saire) dikkate alınmamaktadır. Şart koşulan sıkıştırma tork momentlerinin uygulanmaması. Hizalandırma ve/veya mil sapma değerleri ilgili işletim talimatlarına uymamaktadır. 6. Bakım ve onarım 6.1 Bakım aralığı Kaplin donanımı denetim çalışmalarının, prensip olarak toplam sistemin denetim çalışmaları ile aynı anda yapılmaları gerekmektedir. Bu denetim çalışmaları ise, sadece kaplin donanımının görsel denetiminden ibaret olmaktadır. Bunun için kaplin donanımının sökülmesi gerekmemektedir. Sıkışmış olan cıvata donanımlarına ve olası zor kullanma sonucu olarak meydana gelmiş olan hasar durumlarına dikkat edilmesi gerekmektedir. 6.2 Yıpranma durumu denetimi Lastik yüzeyinin üzerinde meydana gelen çatlakların elastik çemberin (5) kullanım ömrüne ve fonksiyonunun yerine getirmesine olumsuz bir etkileri bulunmamakta olup, bunun sebebi ise, tork momentinin öncelikli olarak içine vulkanize edilmiş olan çift ip dolguları tarafından aktarılmaktadır. ELPEX-kaplin donanımının fonksiyonu, sadece tahrik giriş- ve tahrik çıkış kısımlarının aralarında meydana gelen torsiyon sapması üzerinden kontrol edilebilmektedir. Elastik çember (5) üzerinde üç adet üçgen bulunmaktadır (bakınız şekil 9). Bunun iç kısmında bulunan üçgenin, iki adet dış kısmında bulunan üçgenlerin kapattıkları alanın içinde kalması durumunda, kaplin donanımı eksiksiz olarak çalışabilir durumdadır. Söz konusu iç üçgen unsurunun söz konusu alanın sağında veya solunda olmak üzere dışında yer alması durumunda ise, elastik çemberlerin (5) değiştirilmeleri gerekmektedir. Şekil 9: Yıpranma durumu denetimi Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur. 18 / 24

19 6.3 Elastik çemberlerin değiştirilmeleri ) 3) 4) 5) ) 3) 1) 3) 4) 4) 6) 7) Şekil 10: Yedek parça çizimi 1) Yapı türü ENG 5) 270 ile 690 arası ebatlar Yapı türü ENGS 6) Ebat 840 3) Yapı türü EFG 7) Ebat 970 4) Yapı türü EFGS Elastik çemberlerin (parça 5 şekil 10) bir birine bağlı olan makinelerin kaydırılmalarına gerek kalmadan değiştirilmeleri mümkündür. 19 / 24

20 Ebat 970 türünde çubukların (1 sökülmeleri gerekmektedir. Elastik çember cıvata bağlantılarının sökülmeleri: 690 ebadına kadar: Somunlar (8; 1 Ebat 840: Cıvatalar (8) ve somunlar (1 Ebat 970: Cıvatalar (8; 11) Tutma çemberlerini (6; 10) göbek bitimine dek (şayet mümkün ise daha da uzun olarak) geriye alınız. Serbest kalan elastik çemberi (5) geriye doğru çekiniz ve dışarıya çıkartınız. ENG veya EFG yapı türlerinde, iki parçalı tutma çemberinin (17) sökülmesi gerekmektedir. 840 ve 970 ebatlarında, ara çemberi (4) dışarıya çıkartınız ve tutma çemberlerinin (6; 10) yanlarına koyunuz. ENGS veya EFGS yapı türlerinde, iki parçalı tutma çemberinin (2 sökülmesi gerekmektedir. Sınırlandırma çemberini (21) dışarıya çıkartınız ve tutma çemberlerinin (6; 10) yanlarına koyunuz. Kamalı yay donanımını (16 veya 36) yerinden sökünüz. İkinci elastik çemberi (5) dışarıya çıkartınız. Yeniden birleştirmeden önce, elastik çemberlerin (5) tesis edilecek oldukları kısmı temizleyiniz. Elastik çember cıvata donanımını (7; 11) sağlamlığına dair kontrol ediniz. Saplama türü cıvataları (7; 11), gerektiği durumlarda yeniden LOCTITE maddesi ile donatarak (mesela LOCTITE 24. Cıvata, pim ve somun donanımlarını itinalı bir biçimde temizleyiniz ve gres yağı ile yağlayınız. Yağ çözme maddesinin buharlaşmasına izin veriniz. Yeni olarak takılan elastik çemberler (5) ile birlikte yeniden toplama işlemi, aşağıda tarif edilen noktaların dikkate alınmaları koşulu ile tersine sıralama doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Diğer elastik çember parçalarının (5) tesis edilmeleri öncesinde, dış sıkıştırma noktalarında bulunan birer adet deliği işaret eden iki adet okların, bir biri üzerine gelmelerine dikkat edilmesi gerekmektedir (bakınız madde 6.1). İki parçalı tutma çemberinin (17) / sınırlandırma çemberinin (2 cıvata bağlantılarının kontrol edilmeleri gerekmektedir (cıvataların 26 veya 27, sıkıştırma tork momentleri için bakınız tablo 7). ENGS ve EFGS yapı türlerinde ise, dış sınırlandırma çemberinin (21) kam donanımlarının, tam olarak iç sınırlandırma çemberinin (2 kam donanımlarının ortalarına gelmelerine dikkat edilmesi gerekmektedir. Ebat 970 türünde ise çubukların (1 yerlerine takılmaları gerekmektedir. Hem iç hem dış sıkıştırma noktalarına önceden sadece iki adet elastik çember bağlantılarının (8; 11/1 bir birine takriben 180 derece aykırı olarak konumlandırılmaları ve önceden el kuvveti ile mümkün olduğu kadar sıkıştırılmaları gerekmektedir. Bunun ardından ise, tüm diğer elastik çember bağlantılarının (8; 11/1 da yerlerine takılarak, yine el kuvveti ile mümkün olduğu kadar sıkıştırılmaları gerekmektedir. Elastik çember bağlantısı: 690 ebadına kadar: Somunlar (8; 1 Ebat 840: Cıvatalar (8) ve somunlar (1 Ebat 970: Cıvatalar (8; 11) Elastik çember bağlantılarının (8; 11/1 sıralama doğrultusunda (çaprazlama yönteminde değil) bir anahtar ile sıkıştırılmaları gerekmektedir. Bu işlem sırasında hiçbir münferit somunun (8; 1 / cıvatanın (8; 11) nihai konumundan çeyrek turdan daha fazla çevrilmemeleri gerekmektedir. Uygulanması gereken kuvvetin hissedilebilir bir biçimde artması durumunda, tutma çemberleri (6; 10), öngörülen çember yüzeylerine dayanmıştır. Şimdi tüm somunların (8; 1 / cıvataların (8; 11), kendileri için öngörülen sıkıştırma tork momenti doğrultusunda (bakınız madde 3.7) sıkıştırılmaları gerekmektedir. Ebat 970 türünde ise, çubuklar (1 yerlerine çakılacaktır. 24 saat ardından ise, elastik çemberlerin (5) oturma süreçleri tamamlanmış olacaktır. Bu sürecin tamamlanması ardından, bir adet somunun (8; 1 / cıvatanın (8; 11) yerlerinden sökülerek, pafta kısmına nokta biçiminde LOCTITE 242 maddesi sürülecektir ve elastik çember bağlantısı öngörülen sıkıştırma tork momenti doğrultusunda (bakınız madde 3.7) yeniden sıkıştırılacaktır. Bu işlemin tüm elastik çember bağlantıları üzerinde tekrarlanması gerekmektedir. Yeniden montaj için 3 bölüm, "Montaj", ve 4 bölüm, "İşletmeye sokma ve işletim", talimatlarına itinayla uyulmalıdır. 20 / 24

21 6.4 Kaplin parçalarının 1 ile 2 demontajı ENG ve ENGS yapı türlerinde bağlantının (14) ve çubuk donanımlarının (13) sökülmeleri gerekmektedir. Bir birine bağlı olan makineleri sürükleyerek açınız. Elastik çemberlerin (5) iç sıkıştırma noktalarını gevşetiniz. Bunun için somunların / cıvataların (8) yerlerinden çıkartılmaları gerekmektedir. Elastik çemberleri (5) üzerlerine sabitleştirilmiş olan kaplin çemberi (9 / 19) ile birlikte kaplin parçasının ( üzerinden çekerek çıkartınız ve milin üzerine itiniz. Aksiyal emniyet donanımını (ayar cıvatası, nihai plaka donanımı) yerinden sökünüz. Uygun olan bir çektirme tertibatını konumlandırınız. Kaplin parçasını (1; bir şalamo yardımıyla, yaylı kama donanımı oluğundan olmak üzere, uzunlamasına ısıtınız (azami olarak + 80 C derece). Kaplin parçasını çektirerek çıkartınız. Göbek deliği ve milde hasar olup olmadığı kontrol edilmeli ve paslanmaya karşı korunmalıdır. Hasarlı olan parçaların değiştirilmeleri gerekmektedir. Yeniden montaj için 3 bölüm, "Montaj", ve 4 bölüm, "İşletmeye sokma ve işletim", talimatlarına itinayla uyulmalıdır. 7. Yedek parça stoku 7.1 Yedek parçalar Şayet mümkün ise yedek parçaların sipariş edilmeleri durumunda aşağıda bulunan bilgileri veriniz: Siemens sipariş numarası ve konumu Siemens çizim numarası Kaplin donanımının yapı türleri ve kaplin ebadı Parça numarası (bakınız yedek parça listesi) Delik çapı, delik toleransı, oluk donanımı ve balans uygulaması ve özel durumlarını teşkil eden flanş bağlantı ölçüleri, ara burç uzunluğu, fren kampanası ebatları ve saire bilgiler Olası özellikler olmak üzere mesela ısı derecesi, elektrik yalıtımı ve saire. 21 / 24

22 Tablo 9: Parça- No. Yedek parça listesi Tanım ENG ENGS EFG EFGS 1 Kaplin parçası 1 x x 2 Kaplin parçası 2 x x x x 3 Kaplin parçası 3 x 4 Ara çember 1) x x 5 Elastik çember x x x x 6 Tutma çemberi x x x x 7 Saplama türü cıvata / pim x x x x 8 Altı köşeli somun / altı köşeli cıvata x x x x 9 Kaplin çemberi x 10 Tutma çemberi x x x x 11 Saplama türü cıvata / altı köşeli cıvata 3) x x x x 12 Altı köşeli somun / silindirik pim 3) x x x x 13 Silindirik pim x x 14 Altı köşeli cıvata x x 16 Yaylı kama 4) x x x x 17 İki parçalı tutma çemberi x x 19 Kaplin çemberi x 21 Sınırlandırma çemberi x x 22 İki parçalı sınırlandırma çemberi x x 26 Silindirik cıvata x x 27 Silindirik cıvata x x 30 Kaplin parçası 30 x 36 Yaylı kama 4) x x x x 1) Sadece 840 ve 970 ebatlarında ve ENG ile EFG yapı türlerinde bulunmaktadır. 690 ebadına kadar: Saplama türü cıvatalar (7) ve altı köşeli somunlar (8) Ebatlar 840 ve 970: Pimler (7) ve altı köşeli cıvatalar (8) 3) 840 ebadına kadar: Saplama türü cıvatalar (11) ve altı köşeli somunlar (1 Ebat 970: Altı köşeli cıvatalar (11) ve silindirik pimler (1 4) 690 ebadına kadar: Yaylı kama (36) Ebatlar 840 ve 970: Yaylı kama (16) 22 / 24

23 ) 3) 4) 5) ) 3) 1) 3) 4) 4) 6) 7) Şekil 11: Yedek parça çizimi 1) Yapı türü ENG 5) Ebatları 270'dan 690'a kadar Yapı türü ENGS 6) Ebat 840 3) Yapı türü EFG 7) Ebat 970 4) Yapı türü EFGS 23 / 24

24 Further Information: "FLENDER gear units" on the Internet "FLENDER couplings" on the Internet Service & Support: Lubricants: Siemens AG Industry Sector Mechanical Drives Alfred-Flender-Straße Bocholt GERMANY Subject to modifications Siemens AG technologies