nhale Kortikosteroid Kullan m na Ba l Larengeal Kandidiyazis: Olgu Sunumu Özet

Transkript

1 Türk Otolarengoloji Turkish Archives of Otolaryngology Arflivi TKBBV 2005 Düzelti sonras kabul tarihi / Accepted after revision: Mart / March 29, 2005 OLGU B LD R LER / CASE REPORTS nhale Kortikosteroid Kullan m na Ba l Larengeal Kandidiyazis: Olgu Sunumu U. Kubilay, O.S. Sezen, M. Özk r fl, T. Coflkuner, fi. Ünver Laryngeal candidiasis due to inhaled corticosteroid: a case report Inhaled corticosteroids effect on terminal bronchials. 90% of inhaled doses accumulates on upper respiratory tract and predispose candidial infection. 54-year-old asthmatic female patient using inhaled corticosteroids continuously for the last five years, admitted to our clinic with dysphonia and dysphagia. In indirect and laryngovideostroboscopic examination, diffuse patchy white exudate on erythematous mucosa was observed on both vocal folds, piriform sinuses, valleculas and oropharynx. Candida albicans was grown in oropharyngeal smear. The patient was diagnosed with laryngeal candidiasis due to inhaled corticosteroids. Key Words: Inhaled corticosteroid, dysphonia, laryngeal candidiasis. Özet nhale kortikosteroidler etkilerini terminal bronfliollerde gösterirler. nhale edilen dozun %90 üst solunum yolunda birikmektedir ve biriken steroid sa l kl bireylerde kandidiyal enfeksiyon geliflimine predispozisyon oluflturmaktad r. Ast m bronfliale hastas olan ve son 5 y ld r sürekli kortikosteroid içeren spreyler kullanan 54 yafl nda bayan hasta klini imize yutma güçlü ü ve ses k s kl flikayeti ile baflvurdu. ndirekt ve videolarengoskopik incelemesinde vokal kordlar, her iki piriform sinüs, her iki valleküla ve orofarenkste diffüz eritemli mukoza üzerinde yer yer beyaz eksüda ile karfl lafl ld. Orofarenksteki lezyonlardan al nan kültürde Candida albicans üredi. Hastada inhale steroid kullan m sonucu geliflen larengeal kandidiyazis sonucuna var ld. Anahtar Sözcükler: nhale kortikosteroid, ses k s kl, larengeal kandidiyazis. Turk Arch Otolaryngol, 2005; 43(4): Türk Otolarengoloji Arflivi, 2005; 43(4): Dr. Utku Kubilay, Dr. Ozan Seymen Sezen, Dr. Mahmut Özk r fl, Dr. Temel Coflkuner, Dr. fieref Ünver Dr. Lütfi K rdar Kartal E itim ve Araflt rma Hastanesi 1. Kulak Burun Bo az Klini i, stanbul Girifl Candida albicans n sebep oldu u larengeal kandidiyazis çok az bildirilmesine ra men, larengoloji rutininde çok da nadir de ildir. Enfeksiyon gelifliminde genellikle lokal ve sistemik predispozan faktörler rol oynar. Risk faktörleri aras nda kortikosteroid ve genifl spektrumlu antibiyotik kullan m, diabet, akut lösemi, malign lenfoma, yan klar, alkolizm, endotrakeal entübasyon ve daha önceden geçirilmifl infeksiyonlar say - labilir

2 nhale Kortikosteroid Kullan m na Ba l Larengeal Kandidiyazis Topikal inhale kortikosteroidler kronik ast m bronfliale tedavisinde 1951 y l ndan beri etkin biçimde kullan lmaktad r. 4,7 Topikal inhale kortikosteroidlerin, yüksek dozlarda kullan lmad kça, sistemik yan etkilerinin olmad kabul edilir. Oldukça s k rastlanan lokal yan etkileri ise orofarengeal kandidiyazis, bo az a r s ve disfonidir. 7 Yayg n inhale steroid kullan m, orofarengeal ve larengeal kandidiyal enfeksiyonlar n görülme s kl nda da art fla sebep olmufltur. nhale steroid kullan - m na ba l addüktör kord vokal paralizisinde ise larenksin fungal enfeksiyonlar ndan çok, kortikosteroidlerin larenks üzerindeki miyopatik etkisi ve inhale kortikosteroidlerin içindeki katk maddeleri suçlanm flt r. 4 Olgu Sunumu 54 yafl nda bayan hasta, 2 gün önce bafllayan ve giderek fliddetlenen bo az a r s ve ses k s kl flikayeti ile klini imize baflvurdu. Anamnezinde ast m bronfliale nedeniyle son 5 y ld r sürekli inhale kortikosteroid kullan m mevcuttu. ndirekt ve videolarengoskopik incelemesinde, diffüz eritemli larengeal mukoza ve üzerinde yer yer beyaz eksüda izlendi. Orofarenks, her iki vallekula ve piriform sinüste de benzer lezyonlar mevcuttu. Subglottik alan ve özofagus girifli do al görünümdeydi (Resim 1-4). Orofarenksteki lezyonlardan kültür çubuklar ile sürüntüler al nd. Bakteriyel, fungal kültürler ve Gram boyamas yap ld. 8 Tam kan tetkiki, kan biyokimyas, H V ve hepatit marker sonuçlar normaldi. Lezyonlardan al nan kültürde Candida albicans üredi. Rutin tetkikleri ve oral glukoz tolerans testi sonuçlar normal s n rlardayd. Dahiliye konsültasyonu sonucunda hastada ek patoloji saptanmad. nhale steroid kullan m na ba l larengeal kandidiyazis teflhisi konulan hastan n steroid kullan m kesildi. Hastan n tedavisi 2 hafta boyunca, günde dört eflit doza bölünerek Ü nistatin süspansiyon olarak planland. 3,9 kinci gün hastan n bo az a r s ve ses k s kl flikayetleri dramatik bir flekilde geriledi. Birinci hafta sonunda klinik olarak hasta tamamen düzelmesine ra men tedaviye belirlenen süre devam edildi. nhale steroid kullan m dozlar yeniden düzenlenen hastan n 14 ay boyunca yap lan kontrollerinde rekürrens görülmedi. Tart flma Candida albicans, sa l kl bireylerde yap lan bo az kültürlerinin %50 sinde pozitif olarak saptan r. 4 Bu nedenle pek çok seride kandidiyal enfeksiyondan bahsedebilmek için kandidaya özgü tipik lezyonlar n görülmesi, ayn zamanda kültürde üreme flart aranm flt r. 4,7 Resim 1. Orofarenksteki tipik kandidiyal lezyonlar. Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume 43, Say / Number 4,

3 Kubilay U ve ark. Resim 2. Her iki valleküladaki tipik kandidiyal lezyonlar. Larengeal kandidiyazisin en yayg n semptomlar ses k s kl ve yutma güçlü üdür. 9 Bizim olgumuzda da baflvuru nedeni inhale kortikosteroid kullan m sonras geliflen ses k s kl ve yutma güçlü ü flikayetiydi. Larengeal kandidiyazisin fizik muayenesinde; yüzeyel plak oluflumu, ödem, hiperemi, mikroapse formasyonu, erozyonlar saptanabilir. Olgumuzda dilde ve larenks üzerinde eritem ve beyaz plak formasyonu mevcuttu. Beyaz plaklardan al nan sürüntü kültüründe Candida albicans üredi. Resim 3. Kord vokaller üzerindeki tipik kandidiyal lezyonlar (abdüksiyon). 226 Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume 43, Say / Number 4, 2005

4 nhale Kortikosteroid Kullan m na Ba l Larengeal Kandidiyazis Resim 4. Kord vokaller üzerindeki tipik kandidiyal lezyonlar (addüksiyon). Larengeal kandidiyazisin tan s na yönelik pek çok yeni laboratuvar testleri gelifltirilmifl olup bunlar kandida antijenlerinin saptanmas na yönelik testlerdir. Anamnez ve fizik muayene tan da en önemli basama oluflturmaktad r. Premalign ve malign lezyonlardan, flüphelenilen durumlarda biyopsi yap l p kültür ve histopatolojik tan ya gidilebilir. 10 Candida albicans n histopatolojik incelemesinde ise akut, kronik inflamatuar yan t, epiteliyal ülserasyon, psödohif ve/veya maya formasyonu saptanabilir. 11 Larenkste kandida geliflimine predispozan faktörler aras nda; immün yetmezlik sendromlar, immün süpresif ilaçlar, diabet, radyoterapi, uzun süreli antibiyoterapi, sigara kullan m, reflü, travma ve inhale kortikosteroid kullan m gibi etkenler say labilir. 6 Üst solunum yolunda biriken inhale steroid, sa l kl bireylerde kandidiyal enfeksiyon geliflimine yatk nl k oluflturmaktad r. nhale kortikosteroidlerin do ru, etkin flekilde uygulanmas ve sonras nda yap lacak su ile a z gargaras, oluflabilecek orofarengeal fungal enfeksiyon riskini azalt r. 4 Larengeal kandidiyazisin tedavisinde ilk ad m predispozan faktörlerin kald r lmas n takiben; oral nistatin, oral ketokonazol ve düflük doz parenteral amfoterisin B tedavi seçeneklerinden oluflturmaktad r. Amfoterisin B ve ketokonazol, yan etkileri nedeniyle dikkatli kullan lmas gereken ilaçlard r. 3,9,12 Literatürde ketokonazol kullan m na ba l ölümler de bildirilmifltir. 13 Sonuç nhale kortikosteroid kullanan ve ses k s kl geliflen ast m hastalar na nonspesifik larenjit tedavisi bafllanmadan önce KBB konsültasyonu istenmelidir. Larengeal kandidiyaziste en do ru tedavi yaklafl m altta yatan faktörlerin ortadan kald r lmas n takiben antifungal ajanlar n bafllanmas d r. Kaynaklar 1. Hicks JN, Peters GE. Pseudocarcinomatous hyperplasia of the larynx due to Candida albicans. Laryngoscope 1982; 92: Tashjian LS, Peacock JE Jr. Laryngeal candidiasis. Arch Otolaryngol 1984; 110: Yonkers AJ. Candidiasis of the larynx. Ann Otol Rhinol Laryngol 1973; 82: Babu S, Samuel P. The effect of inhaled steroids on the upper respiratory tract. J Laryngol Otol 1988; 102: Lawson R, Bodey G, Luna M. Case report: candida infection presenting as laryngitis. Am J Med Sci 1980; 280: Neuenschwander MC, Cooney A, Spiegel JR, Lyons KM, Sataloff RT. Larygeal candidiasis. Ear Nose Throat J 2001; 80: Williams AJ, Baghat MS, Stableforth DE, Cayton RM, Shenoi PM, Skinner C. Dysphonia caused by inhaled steroids: recognition of a characteristic laryngeal abnormality. Thorax 1983; 38: Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume 43, Say / Number 4,

5 Kubilay U ve ark. 8. Wang JN, Lin CC, Huang TZ, Huang SS, Wu JM. Laryngeal candidiasis in children. Scand J Infec Dis 1997; 29: Jacobs F, Yasuda K, Smith AL, Benjamin DR. Laryngeal candidiasis presenting as inspiratory stridor. Pediatrics 1982; 69: Metin KK, Çulhac N, Eyigör H, Baflak S, Erpek G. zole mukozal larengeal kandidiazis: olgu sunumu. Turk Arch Otolaryngol 2004; 42: Alba D, Perna C, Molina F, Ortega L, Varquez JJ. Isolated larygeal candidiasis. Description of 2 cases and review of the literature. Arch Bronconeumol 1996; 32: Selkin SG. Laryngeal candidiasis and ketoconazole. Otolaryngol Head Neck Surg 1985; 93: Drutz D. Candida infections: clinical syndromes, diagnosis, and treatment. Infect Dis 1983; 12: 4. letiflim Adresi: Dr. Utku Kubilay Selimiye Bestekar Avni An l Sok. Savtekin Apt. No: 32/10 Üsküdar STANBUL Tel: (0216) , / 1731 Faks: (0216) e-posta: drutkukubilay@hotmail.com 228 Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume 43, Say / Number 4, 2005