3.1. Elektronik çizelgenin kullanımına örnekler verir, kullanım avantajlarını açıklar.

Transkript

1 5. SINIF BİLGİSAYAR DERS PLÂNI Genel Bilgi Ders Adı: İlk Öğretim Seçmeli Bilgisayar Dersi Ünite: Hesaplamalarım Seviye: 5. Sınıf Kazanım: 3.1. Elektronik çizelgenin kullanımına örnekler verir, kullanım avantajlarını açıklar. Hedef: Dersin sonunda öğrenciler; Elektronik çizelgenin ne işe yaradığını kavrarlar, Elektronik çizelge yardımıyla daha hızlı işlem yapabileceklerini öğrenirler, Excel i nasıl açıp, kapatabileceklerini bilirler, Elektronik çizelgede ki temel kavramların ne olduğunu ve tanımlarını öğrenirler. Önceki Ünite: Yayıncığa Başlıyorum Müfredat Tasarım Çeşidi: Web tabanlı veiçerik Tabanlı Müfredat MEB-TTKB İlgili Kazanımı: Bu dersin sonunda öğrenciler Elektronik çizelgenin ne olduğunu kavrayarak örneklerle açıklayabilir öğrenir. Öğrenci Özellikleri: Öğrenciler 5. Basamakta olup, bilgisayar dersiyle ilgili olarak elektronik çizelgede hesaplama yapmak, Powerpoint de sunum hazırlamak ve Word programında amacına uygun sayfalar ve tablolar oluşturmak gibi oldukça donanımlı bir geçmiş bilgiye sahipler. Ayrıca öğrenciler İnternet adresleri ünitesini işlemiş ve internet kullanımı konusunda da oldukça yeterli duruma gelmişlerdir. Ders anlatımı web tabanlı bir öğretim ortamında tasarlandığından dolayı öğrencilere konuyu gerçek hayatla ilişkilendirecek, kendilerini neredeyse sınıf ortamındaymış gibi hissettirip konuyu tümüyle ele alıp gerçek hayat uygulamalarının simülasyonlarını uygulayabileceğimiz bir Web ortamı sağlanmalıdır. Öğrenciler Jean Piaget in öğrenme kuramına göre somut işlemler dönemini bitirip soyut işlemler dönemine geçmişlerdir, dolayısıyla kritik düşünme becerileri oldukça gelişmiş olup dersi günlük hayatla ilişkilendirmenin yanı sıra kritik düşünmelerini geliştirecek kıyaslama ve analiz yapabilecekleri durumlar da sunularak konunun kavranması beklenilmektedir. Ayrıca bu dönemde düşünme daha soyut olur, soyut mantık prensiplerini işletir. Hipotezler oluşturur ve test eder. Somut bağlantılardan ziyade soyut kavramlarla rahatça düşünebilir. Soyut mantıksal sistemler çalışır. Oranlar, cebirsel dönüştürmeler ve diğer saf soyutlamalar yapılır. Tümevarım-tümdengelim, hipotez yürütme, analiz, sentez, değerlendirme, soyut kavramlar, esneklik, muhakeme, problem çözme gibi soyut ve zihinsel beceriler kazanılmış ve geliştirilmiştir. Bu dönemin en genel niteliği gerçeğin tüm olasılıklar dizisinden sadece bir tanesi olduğunu kavrayıştır. Gençlik çağlarındaki uslamlama tümdengelimsel hipotezdir. Bu dönemdeki düşünce her şeyin ötesinde önerme niteliği taşır. Yani genç birey karşılaştığı ham bilgileri düzenlenmiş ifadelerde veya önermelerde kullanır ve sonra onlar arasında bağlar geliştirir. Aynı zamanda da ara önerme özelliği taşır. Yani, ham bilgiden şekillenen önermeler arasındaki mantıksal ilişkileri gerektirir. Piaget bunları ikinci düzen işlemler olarak ifade eder. Soyut işlem düzeyindeki birey belirli bir sorunu çözmek için kombinasyonsal analiz kullanabilmektedir. Kombinasyonel analizlerden ve basitleştirici kurallardan faydalanma yeteneği matematiksel düşüncenin alt yapısını biçimlendirir ve üst matematiksel uslamlamanın kavranması için kesin bir ön adımdır. Soyut işlem döneminde düşünce mekanizmaları ile zihnin meşgul edilmesi bilişsel işleyişin başlıca özelliği olarak görülmektedir. Dolayısıyla, ikinci düzen işlemleri de yapabilen bu öğrenci profiline yaşlarının getirisi olan bu düşünme becerilerini de kullanmalarını sağlamaya yönelik aktiviteler öğrenmenin kalıcılığı açısından çok daha yararlı olacaktır. Web ortamında yapılan uygulamalar sınıf ortamındaki gibi dikkati çekme ve motivasyon sağlayarak konuyu pekiştirme niteliğinde, seviyeye uygun olarak hazırlanmalıdır.

2 Öğrenci profilimizdeki çocukların bir kısmı Erik Erikson un Psikososyal Gelişim Kuramına göre 7 12 yaş arası yaşanan Başarı-Aşağılık duygusu dönemindedirler. Erikson bu dönemi, çalışkanlık duygusunun edinildiği dönem olarak tanımlamıştır. Çocuk okuma, yazma, hesap gibi bilgileri edinirken, kendisi ile aynı yaşlarda olan diğer çocuklarla kendini karşılaştırır ve kendisinin çalışkan olup olmadığına karar verir. Çocuk kendini başkaları ile karşılaştırdığında eğer çalışkan olduğu izlenimi edinemezse, aşağılık duygusuna kapılabilir. Çocuk kendisinden beklenenleri yapmak için uğraşır; ancak işlerin üstesinden gelemeyeceğini düşünmeye başlarsa ya da yaptıklarına ilişkin güvensizlik duyarsa bu durumlarda aşağılık duyguları gelişebilir. Aşağılık duygusu bu dönemde görülebilecek en olumsuz durumdur. Bu sebeple tıpkı sınıf ortamındaki sözlü dönütlerde olduğu gibi Web ortamında da öğrencilere doğru cevapladıkları sorular karşısında uygun dönütler verilmeli, geliştirmeleri gereken noktalarda ise olumlu heves kırmak yerine artırıcı dönütler sağlanmalı ve kullanıcıların kendilerini gelişim süreçlerini takip edebilecekleri bir platform sağlanmalıdır. Bruner ve Vygotsky nin öğretmeöğrenme süreçlerinin düzenlemeye ilişkin görüşleri; Çocuklar yetişkinler gibi düşünemezler. Bu nedenle eğitimciler öncelikle çocukların nasıl bilişsel işlem yaptıklarını, problemlere, olaylara nasıl baktıklarını diğer bir deyişle bilişsel gelişim düzeylerini tanımalıdırlar. Bu tür bilişsel empati kurmak kolay olmamakla birlikte, çocukların öğrenmesini sağlamak için onların bilişsel süreçlerini anlamak temel ilkedir. Çocukların öğrenmesini sağlamak için özellikle okul öncesi ve ilköğretimin ilk yıllarında somut nesnelerle, materyallerle, olaylarla çalışması sağlanmalıdır. Sözcükler ve diğer semboller çocukların anlamalarını sağlamada çok az etkilidir. Çocuğun nesneleri tutması, hissetmesi sıralaması onlarla işlemler yapması kavramları kazanmasına yardım edecek ve çocuk soyut düşünmeye de kolaylıkla geçecektir. Öğretim, bilişsel süreçlerin aşamalarına uygun olarak gerçekleştirilebilir. Bu aşamalılık öğretim dönemleri için olduğu gibi küçük bir ünite için de söz konusudur. Öğretimde birinci aşama eylemsel temsili sağlamalıdır. Örneğin; Coğrafyada bir vadi ya da bir nehrin görülmesi... İkinci aşamasında, imgesel temsilin sosyal bir çevrede bilgili bir yetişkinle sağlanması söz konusudur. İmgesel temsil çeşitli görsel işitsel araçlarla konunun sunulmasıdır. Öğretimin sonuncu aşamasında, artık sembolik temsili sağlayan etkinlikler yer alır. Eylemsel ve imgesel temsilleri kazanan çocuk, rahatlıkla bir konuda sözel olarak ya da diğer sembolleri kullanarak tartışacaktır. Web ortamında ise bu durum konu anlatımında yazı olarak anlatılan konunun uygun ve etkili resim video vb multimedya araçlarla desteklenmesi, uygulamalarda da çeşitliliğe gidilerek tüm öğrencilerin yani 5. Sınıf seviyesindeki kullanıcıların hepsine hitap etmemiz, ilgilerini çekmemiz ve konuyu Web üzerinden detaylıca kavramaları önem taşımaktadır. Öğretimde yakından uzağa ilkesi kullanılmalıdır. Yaşadığı şehrin haritasını öğrenmeden önce mahallesinin krokisini; kuğuları öğrenmeden önce çevresinde kolayca görebileceği kaz vb. hayvanları inceleyebilir. Piaget ve Bruner e göre, çocuğun kazanacağı yeni yaşantılar, eski yaşantılarına uygun olmalıdır. Bir başka deyişle, yeni öğrenmeler, çocuğun sahip olduğu bilişsel yapılarla öğrenilebilecek nitelikte olmalı ne çok zor, ne de çok kolay olmamalıdır. Çocukların kendi hızlarıyla öğrenmesine olanak verilmelidir. Bazı çocuklar, öğrenmede daha fazla yardıma ve zamana ihtiyaç duyarken bazıları yardımsız ve hızla ilerleyebilirler. Bu nedenle, öğretim bireyselleştirilmelidir. Öğrenci profilimiz anlatılan bu bağlamda bir geçiş dönemi yaşamaktadır. Gelişimleri geride olan öğrenciler için ve daha hızlı olanlar için her iki farklılığı da kapsayacak şekilde aktivite düzenlememiz ve bu farklılığı göz önünde bulundurup her iki dönemin de ilgisini çekecek olaylarla ilişkilendirerek, hâlihazırdaki düşünme yetilerini kullanmalarını sağlayacak etkinlikler planlamamız gerekmektedir.

3 Konu Anlatımı Elektronik Çizelgenin Kullanımı (ses eklenecek) =? Yukarıdaki işlemi en kolay toplama yollarını düşünürsek aklımıza ilk hesap makinesi gelir. 2 veya daha çok basamaklı 2 den fazla sayıları toplamak için hesap makinesi kullanırız. Fakat bu sayıların içlerinden en az 1 tanesini değiştirdiğimiz zaman tüm sayıları baştan toplamamız gerekmektedir. Bu nedenle hesap makinesinden daha kolay sayıları toplamak için elektronik çizelgeyi kullanırız. Elektronik çizelgeye sayıları yazdığımız zaman otomatik toplatırız ve aralarından 1 veya daha fazla sayıyı değiştirmek istediğimizde diğer sayılara dokunmadan toplama işlemini tekrar yapabiliriz. ELEKTRONİK ÇİZELGE bir hesaplama tablosu (spreadsheet) özelliği taşımaktadır. Yani bu tablo üzerinde yazmış olduğumuz rakamlar, kelimeler ve tarihler gibi bir takım veriler üzerinde, işimize uygun olarak dilediğimiz gibi matematiksel işlemler yapıp, grafikle çizip, işlerinizi daha kolay yapabiliriz. Elektronik Çizelge ile verilerle ilgili grafikler çizebilir, kolay ve hızlı bir şekilde raporlar, özetler hazırlayabilir, istenilen verilere ulaşabilir, sıralayabilir, sorgulayabilirsiniz. Elektronik Çizelge'de veriler, açılan dosyalarda saklanır. Dosya uzantısı "xls" dir.

4 Elektronik Çizelge'yi Nasıl Başlatırız? Elektronik Çizelge 'yi Başlat menüsünden "Programlar" komutuna gelerek ve sağ tarafta açılan alt menüden EXCEL İ tıklayın. Elektronik Çizelge'den Çıkmak için: 1. "Dosya" menüsündeki "Çıkış" komutunu tıklanır. 2. Ekranın sol üst kısmındaki kontrol simgesini tıklayıp Kapat komutu verilir. 3. Ekranın sağ üst kısmındaki x işaretine basılır. Not: Elektronik Çizelge'den çıkmadan önce tüm dosyalar kapatılmalıdır. TEMEL KAVRAMLAR Çalışma Kitabı: Elektronik Çizelge'de yaratılmış bir dosya, bir çalışma kitabıdır. Çalışma Sayfası: Çalışma kitaplarını temsil eden belge pencerelerinin alt kısmında yan yana dizili olan düğmelerden her birine (Sayfa1, Sayfa2, Sayfa3,..) çalışma sayfası denmektedir. Uygulama Konu anlatımı kısmında yazıldığı gibi elektronik çizelgenin ne olduğunu artık biliyoruz. Elektronik Çizelge bir hesaplama tablosu (spreadsheet) özelliği taşımaktadır. Yani bu tablo üzerinde yazmış olduğumuz rakamlar, kelimeler ve tarihler gibi bir takım veriler üzerinde, işimize uygun olarak dilediğimiz gibi matematiksel işlemler yapıp, grafikle çizip, işlerinizi daha kolay yapabiliriz. Aşağıdaki örneği inceleyelim ve Excel yardımıyla hesap makinesinde yapamayacağımız işlemleri kısa zamanda yapabiliriz. Aşağıdaki Excel tablosunda 30 tane öğrencinin aldığı 3 sınav sonuçlarının ortalaması ve durumu gözükmektedir. Bu işlemi elde yapmış olsaydık tek tek her öğrencinin notlarının ortalamasını alırdık ve durumunu yazardık. Fakat Elektronik Çizelge programı yardımıyla bu işlemi kısa zamanda hatasız yaparız. Elektronik Çizelge nin sahip olduğu bazı özellikler yardımıyla (Formül çubuğu) tek bir satıra yazdığımız özellikleri diğer satırlara da kopyalayarak diğer öğrencilerin notlarını formülle hesaplatırız. Eğer içlerinden değiştireceğimiz notlar olursa Elektronik Çizelge sayesinde formülleri değiştirmeden yazdığımız yeni sayıyı algılayarak hesap yapar.

5 Değerlendirme Eşleştirme: Üzerinde rakamlar, kelimeler ve tarihler gibi bir takım veriler yazdığımız, işimize uygun olarak dilediğimiz gibi matematiksel işlemler yaptığımız tablo. Elektronik Çizelge'de yaratılmış bir dosyaya verilen isim. Belge pencerelerinin alt kısmında yan yana dizili olan düğmelerden her birine verilen isim. Çalışma Sayfası Çalışma Kitabı Elektronik Çizelge

6 Referans: