DİMETİL TEREFİTALAT ATIKSULARINDA ÜRETİM ENDÜSTRİSİATIKSULARINDAN ASETİK ASİTİN İYON DEĞİŞTİRME YÖNTEMİ İLE GİDERİMİNİN ARAŞTIRILMASI 1

Transkript

1 DİMETİL TEREFİTALAT ATIKSULARINDA ÜRETİM ENDÜSTRİSİATIKSULARINDAN ASETİK ASİTİN İYON DEĞİŞTİRME YÖNTEMİ İLE GİDERİMİNİN ARAŞTIRILMASI 1 Investigation of Treatabilty of Acetic Acid from Dimethyl Terephphytalate Production with Ion Exchange Ömer ZEKİ Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı Turan YILMAZ Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı ÖZET DMT üretimi sonucu oluşan atıksuların anaerobik yöntemlerle arıtılması sırasında karşılaşılan en önemli problemlerden biri, asetik asitin diğer zor parçalanan bileşiklerin indirgenmesini inhibe etmesidir. Bu problemi ortadan kaldırmak amacıyla bu çalışmada, DMT atıksuyunda iyonlaşmış durumda bulunan asetik asitin iyon değiştirme yöntemiyle giderilmesi incelenmiştir. 2 aşamada yapılan çalışmanın ilk aşamasında 1000 mg/l lik asetik asit çözeltisi, 0,5-0, ve 4 gram zayıf baz anyonik reçine ile karıştırılmış ve 4 gram reçine ile %91,5 asetik asit giderimi elde edilmiştir. 2. aşamada 12,000 mg/l asetik asit içeren ham DMT atıksuyu ve 70 gram reçine ile karıştırılıp, 70 gram reçine ile %86,5 asetik asit giderimi elde edilmiştir. Asetik asit gideriminde iyon değiştirme yönteminin etkinliğini belirlemek için deneysel veriler denge izoterm modellerine uygulanmıştır. Anahtar Kelimeler : Asetik asit, DMT, İyon Değiştirme, Denge İzotermeri, Kinetik ABSTRACT One of the major problem in the anaerobic treatment of the wastewaters produced from the production of DMT is the inhibition in the degradation of the complex compounds by acetic acid. The aim of this work is to treat ionized acetic acid in DMT wastewater with ion exchange to solve this inhibition problem. This study was done in 2 stages. At the first stage, a 1000mg/L acetic acid solution is treated with 0,5-0, and 4 g weak base anion exchanger and with 4g resin, %91,5 acetic acid removal efficiency is obtained. At the second stage, DMT wastewater with mg/l acetic acid was treated with and 70g resin and with 70g resin %86,5 acetic acid removal efficiency is achieved. To determine the efficiency of the ion exchange on the removal of acetic acid, the data s that are obtained are performed to the adsorption isotherms. Key Words : Acetic Acid, DMT, Ion Exchange, Equilibrium İsotherms, Kinetic 1 Yüksek Lisans Tezi-MSc. Thesis

2 Giriş Dimetil tereftalat (DMT) ve saflaştırılmış tereftalik asit (PTA) petrokimya endüstrisinde en yaygın kullanılan bileşiklerdir (Wittcoff ve ark 2004). Dünyada en çok üretilen kimyasallar sıralamasında ilk 50 içinde bulunan DMT ve PTA (Kleerebezem ve ark., 2000), 1997 yılında 18,22 milyon ton/yıl olan üretimi, 2002 yılındaki verilere göre 26,12 milyon ton/yıla yükselerek yıllık % 7,5 lik bir artış göstermiştir (Chinese Pure Terephtalic Acid Market Report, 2007). DMT ve PTA, polietilen tereftalat (PET), polyester filmler, fotoğraf filmleri, ambalaj malzemeleri ve tekstil fiberleri gibi malzemelerin üretiminde kullanılan hammaddelerdir (Jiaxi ve ark 2005). DMT ve PTA üretimi sırasında bir tonluk üretim için 3-10 ton arasında atıksu oluşur (Kleerebezem ve ark, 1997; Karthik ve ark, 2008). Bu atıksularda asetik asit (AA) ve tereftalik asit (TA) ana kirletici maddelerdir. Atıksuda bulunan diğer kirleticiler ise paratoluik asit (PA), benzoik asit (BA), metanol, formik asit ve formaldehittir (Fajardo ve ark 1997). Bu kirleticilerin toksik etkilerinden dolayı özellikle fitalat, fitalatın esterleri ve parçalanma ürünleri US EPA tarafından öncelikli kirleticiler listesine alınmıştır. Bundan dolayı bu atıksular ileri derecede arıtılmadan çevreye bırakılmamalıdır (Verma ve ark, 2010). PTA ve DMT atıksularının arıtılabilirliği ile ilgili koagülasyon-flokülasyon, kimyasal oksidasyon ve adsorpsiyon gibi fizikokimyasal yöntemler ile aerobik / anaerobik biyolojik arıtma yöntemleri çok sayıda araştırmacı tarafından çalışılmıştır (Guyot ve ark, 1990; Young ve ark, 2000; Noyola ve ark, 1990; Britz ve ark, 1983; Fajardo ve ark, 1997) DMT ve PTA üreten tesislerin atıksularının arıtımında ilk zamanlar genellikle üç kademeli aktif çamur prosesi kullanılmıştır. Ancak uzun hidrolik bekleme süresi ihtiyacı (3-5 gün), yüksek oksijen gereksinimi, çamur şişmesi problemi ve yüksek nütrient (azot ve fosfor) ihtiyacı gibi dezavantajları (Burugnaro ve Polo, 1985) nedeniyle ve özellikle gelişmiş ülkelerde DMT ve PTA üretiminin hızlı artışından dolayı daha ekonomik atıksu arıtma metotlarına ihtiyaç duyulmuştur lerde hızlı anaerobik arıtma proseslerinin ortaya çıkmasıyla birlikte anaerobik arıtma tek başına veya diğer prosesler ile birlikte ekonomik bir seçenek olmuştur (Macarie 1992) de Hollanda da DMT atıksularının yukarı akışlı anaerobik çamur örtü reaktöründe arıtılmasının hem laboratuar hem de pilot ölçekte uygun olduğu gösterilmiştir. Ancak inhibitör etkisi olan formaldehiti elimine etmek için NaOH ile ön arıtma gerekmektedir (Grontmij, 1980). Ayrıca atıksuda yüksek konsantrasyonda bulunan asetik asit çok kolay metana dönüştüğü için BA, PA ve özellikle TA nın anaerobik olarak parçalanmasını inhibe etmektedir (Dolfing and Tiedje, 1988). Bu inhibisyon problemine karşı literatürde yoğunlaşılan yaklaşım adsorpsiyon, koagülasyon-flokülasyon ve kimyasal oksidasyon gibi yöntemlerle TA giderimidir. Bununla birlikte bu atıksuların anaerobik arıtılmasında BA, PA ve TA nın parçalanmasını inhibe eden AA nın ön arıtımla giderilmesi de uygun bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir. Asetik asitin ph nın fonsiyonu olarak iyonlaşması ve asetat iyonunun anyonik reçinede tutulabilmesinden dolayı bu çalışmada DMT atıksularından asetik asitin ön arıtmı için iyon değiştirme prosesi incelenecektir

3 Materyal ve Metot Materyal Zayıf Baz Anyonik Reçine Bu çalışmada, asetik asit çözeltisinden ve DMT üretiminden kaynaklanan atıksulardan asetik asitin giderimi için DOWEX TM MARATHON TM marka (Stren- Divinilbenzen, makropor) zayıf baz anyonik reçine kullanılmıştır. Asetik Asit Çözeltisi ve Atıksu Çalışmada 1000mg/L asetik asit çözeltisi ve DMT üretimi yapan bir fabrikadan alınan gerçek atıksu kullanılmıştır. Asetik asit çözeltisi yoğunluğu 1,05 g/ml olan &100 lük glacial asetik asitten hazırlanmıştır. Adana da DMT üretimi yapan bir fabrikadan alınan atıksuda ph, elektriksel iletkenlik (Eİ) Kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) ve asetik asit (AA) analizleri yapılmıştır. Atıksu özellikleri Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge 1. Atıksu özellikleri Parametre Birim Değer ph - 2,48 Elektriksel İletkenlik ms 2,74 KOİ mg/l Asetik Asit mg/l Metot Deneysel Çalışmalar Deneysel çalışma ilk aşaması asetik asit çözeltisi ve ikinci aşaması DMT atıksuyu ile olmak üzere iki aşamada yapılmıştır. Kesikli iyon değiştirme testleri yapılmadan önce reçine 1,25M lık NaOH ile şartlandırılmıştır. Birinci aşamada 1000mg/L asetik asit çözeltisinden 100mL sabit hacimlerde çözeltiler alınarak oda sıcaklığı ve atmosfer basıncında 0,5-0, ve 4g reçine ile iyon değiştirme işlemine tabi tutulmuştur. 60 dakikalık süre ile 450 rpm sabit hızda karıştırılarak 10 dakikalık aralıklarla numuneler alınmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında 250 ml sabit hacimlerde atıksu aynı şartlarda ve 70g reçine ile reaksiyona tabi tutularak yine 10 dakikalık aralıklarla numuneler alınmıştır. Alınan numuneler asetik asitin zayıf baz anyonik reçine ile giderim performansını, giderim kinetiğini ve çeşitli denge izotermlerine uygunluğunu değerlendirmek üzere analiz edilmiştir. Analitik Metotlar DMT atıksuyu karakterizasyonu için KOİ,, elektriksel iletkenlik ve asetik asit konsantrasyonu ölçümleri yapılmıştır. KOİ analizleri Standard Methods, 5220 C metoduyla ve asetik asit ölçümleri gaz kromotografisi (GC) cihazı ile yapılmıştır. GC de uçucu yağ asitleri (UYA) ölçümleri için enjeksiyon miktarı 0.5 µl dir. Numunelerin ph ları Selecta ph2001 (Standard Methods, H + B), elektriksel

4 iletkenlikleri Cyberscan Con 410 (Standard Methods, B) marka cihazlarla ölçülmüştür. Deneylerde hata payını en aza indirmek için ölçümler iki tekerrürlü yapılmıştır. Adsorpsiyon Denge İzotermleri Ve Kinetik Analiz Sentetik ve gerçek atıksu ile yapılan çalışmalarda elde edilen veriler Freundlich, Langmur izoterminin 4 farklı lineer formu, Temkin ve Dubinin Radushkevich (D-R) izoterm modellerine uygulanmıştır. Ayrıca Elovich, Fractional Power, Sıfırıncı-Birinci-İkici Derece, Pseudo Birinci Derece ve Pseudo İkinci Derece kinetik modellerine uygulanmıştır. Araştırma Bulguları ve Tartışma Asetik Asit Çözeltisi ile İyon Değiştirme Testleri 1000 mg/l lik asetik asit çözeltisi ile yapılan deney sonuçları Çizelge 2 de verilmiştir. Çizelge 2. Sentetik atıksu ile iyon değiştirme deneyleri sonuçları Asetik Asit (mg/l) Reçine Miktarı (g) Zaman (dak) , Asetik asit çözeltisinden maksimum asetik asit giderimi 4g reçinede gerçekleşmiştir. Ancak birim reçine başına alınan AA miktarı en yüksek 0,5 g reçinede gerçekleşmiştir. Bunun sebebinin asetik asit konsantrasyonunun azalması ile değişim hızında azalma olduğu düşünülmektedir. Yani tepkime hızının, reçine miktarının artması ile sıfırıncı dereceden birinci dereceye dönmesi ve 60 dakikada dengeye ulaşılamadığı şeklinde açıklanabilir. DMT Atıksuyu İle Yapılan İyon Değiştirme Deneyleri Özellikleri daha önce verilen DMT üretim sanayisinden alınan atıksu numunesinden 250 şer ml alınarak 50, 55, 60, 65 ve 70 gram zayıf baz anyonik reçine ile iyon değiştirme işlemine sokulmuştur. Atıksu ile yapılan deneyler uygulanan deneysel prosedür asetik asit çözelti ile yapılan deneylerle aynıdır. Sadece atıksu yapılan deneylerden alınan numuneler asetik asit analizleri için 0,2µm gözenek çapına sahip filtrelerden geçirilmiştir. Deneylerden elde edilen sonuçlar Çizelge 3 te verilmiştir

5 Çizelge 3. DMT Atıksuyu ile yapılan iyon değiştirme deneyleri sonuçları Reçine (g) Zaman (dak) Asetik Asit (mg/l) DMT atıksuyu deney sonuçlarına bakıldığında asetik asit gideriminin yaklaşık % 85 olmasına rağmen en dikkat çekici noktalardan biri reçinelerde tutulan asetik asit miktarının reçine kütlesine oranının oldukça düşük kalmasıdır. Bu testler sırasında ölçülen ph değerleri dikkate alındığında, örneğin 70 g reçine uygulamasında ph 5,2 olarak ölçülmüştür. Bu ph yükselmesinin nedeni iyon değişimi sırasında sürekli olarak atıksuda asetik asit konsantrasyonunun azalması ve asetat konsantrasyonunun artmasıdır. Bu durumun elimine edilebilmesi için iyon değişimi sırasında ya atıksuyun tamponlanması veya sürekli ph kontrolü yapılarak ortam ph değerinin düşük tutulması gerekirdi. Ancak çalışma sırasında bu durum gözden kaçırılmıştır. Ayrıca ZBA reçineler yerin ph töleransı yüksek (ph<13) olan kuvvetli baz anyonik reçinelerin tercih edilmesi ile bu problem ortadan kaldırılabilir. Burada başka bir yaklaşımda DMT üretim endüstrisi atıksularının arıtımı sırasında nötralizasyon için yüksek miktarlarda baz sarf edilmesidir. Bundan dolayı yüksek reçine miktarları kullanarak %85 AA giderimi yeterli ise ZBA reçinelerle ph yükselmesine izin verilebilir. Ancak yinede KBA reçinelerin kullanılması daha doğru bir uygulama gibi görünmektedir. Bu çalışmada ZBA reçine ile birlikte KBA reçinenin de denenip karşılaştırılmaması bir eksiklik olarak ortaya çıkmıştır. Adsorpsiyon Denge İzotermleri Adsorpsiyon denge izotermleri adsorbant ile adsorplanacak madde arasındaki etkileşimlerin anlaşılması için kritik öneme sahiptir. Kesikli adsorpsiyon deneylerinden elde edilen Freundlich, Langmuir, Temkin ve Dubinin Radushkevich izoterm modellerine uygulanmıştır. Bu çalışmada, Langmuir izoterminin (2. tür), iyon değiştirme yöntemi ile asetik asit giderimini her iki çözelti için de en iyi açıklayan model olduğu belirlenmiştir. Şekil 1 de AA çözeltisi ve DMT atıksuyu için çizilen langmuir izoterm grafiği verilmiştir

6 qe qe 1/qe 1/qe Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:27-2 0,050 AA Çözeltisi 0,028 DMT Atıksuyu 0,045 0,027 0,040 0,026 0,035 0,030 0,025 0,025 0,024 0,020 0,023 0,015 0,022 0,010 y = 0,3369x + 0,0045 y = 6,9539x + 0,0098 0,005 R² = 0,9929 0,021 R² = 0,9831 0,000 0,020 0,00 0,05 0,10 0,15 0,0015 0,0020 0,0025 0,0030 1/Ce 1/Ce Şekil 1. AA çözeltisi ve DMT atıksuyu için Langmuir izotermi (2. tür) grafiği Kinetik Analizler Sulu çözeltilerdeki bileşiklerin doğal maddelere adsorpsiyonu olağan bir durum olsada, adsorban yüzeyinin heterojen olmasından dolayı çok karışık bir proses haline gelir. Adsorbanın temas süresi, katı-sıvı etkileşiminin adsorpsiyon hızına etkisinden dolayı önemli bi faktördür (Sevim ve ark, 2011). Kinetik analizler kimyasal reaksiyon, kütle transferi ve difüzyon gibi adsorpsiyon mekanizmalarının kontrolüne yardımcı olur. Bu çalışmada kesikli deneylerden elde edilen veriler Elovich, Fractional Power, Sıfırıncı-Birinci ve İkinci Derece, Pseudo First Order ve Pseudo Second Order in 4 farklı tipine uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilere uygulanan kinetik modellerden Elovich, Fractional Power ve Pseudo İkinci Derece kinetik modelleri, her iki çözelti için de uygunluk göstermiştir. Asetik asit çözeltisinden 2g ve DMT atıksuyundan 65g reçine ile yapılan deneylere uygulanan Elovich, Fractional Power ve Pseudo İkinci Derece (1. tür) kinetik modelleri için çizilen grafikler Şekil 2, 3 ve 4 de gösterilmiştir Elovich 2g 29 y = 6,7782x + 13, y = 1,9019x + 31, R² = 0,9939 R² = 0, ,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 2,00 3,00 4,00 5,00 ln t ln t Şekil 2. AA çözeltisi ve DMT atıksuyu için Elovich grafikleri Elovich 65g

7 t/qe t/qe ln qt ln qt Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:27-2 3,75 3,70 3,65 3,60 3,55 3,50 3,45 3,40 Fractional Power 2g y = 0,1934x + 2,9394 R² = 0,9921 3,35 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 y = 0,0506x + 3,4664 R² = 0,982 3,56 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 ln t ln t Şekil 3. AA çözeltisi ve DMT atıksuyu için Fractional Power grafikleri 3,68 3,66 3,64 3,62 3,60 3,58 Fractional Power 65g 2,0 Pseudo İkinci Derece (I) 2g 2 Pseudo İkinci Derece 65g 1,5 1,5 1,0 0,5 y = 0,0221x + 0,1394 0,5 y = 0,0249x + 0,035 R² = 0,9986 R² = 0,9999 0, t t Şekil 4. AA çözeltisi ve DMT atıksuyu için Pseudo ikinci derece (1. tür) grafikleri Elovich kinetik modeli, adsorpsiyon hızının, zamanla katı yüzey alanının dolmasıyla azaldığını belirtir (Gunay ve ark, 2007). Fractional power eşitliğindeki v değeri ayarlama katsayısı olarak adlandırılır ve v değeri 1 den küçük olduğu zaman, adsorpsiyon işleminin zamana bağlı olduğunu gösterir (Serrano ve ark, 2005). Pseudo ikinci derece tepkimelerinde, adsorplanacak maddenin kimyasal sorpsiyonu adsorbanın üzerinde gerçekleştiği kabul edilir. Bu modele göre biyosorpsiyon hızı, zamanla lineer olamayan bir biçimde azalır (Ho, 2006). 1 Sonuçlar Atıksu özelliklerine bakıldığında asetik asit konsantrasyonunun KOİ nin %60 ını oluşturduğu ve bu değerin literatürle karşılaştırıldığında maksimum değere (%11-61) çok yakın olduğu gözlenmiştir. Asetik asit çözeltisi ile yapılan deneyler sonucunda en yüksek asetik asit giderim verimi 4g reçine ile %91,5, DMT atıksuyu ile yapılan deneylerde ise en yüksek asetik asit giderimi 70g reçine ile %85,5 olarak belirlenmiştir. Reçine miktarının artması ile giderim veriminin arttığı ancak birim reçine miktarı başına alınan asetik asit miktarının azaldığı gözlenmiştir. Birim reçine başına tutulan asit miktarı en fazla 0,5g reçine ile elde edilmiş ve 1038 gr AA/kg reçine olarak hesaplanmıştır

8 Asetik asit çözeltisinden %91,5 asetik asit giderimi elde edilmesine rağmen ph ın 4.33 olduğu gözlenmiştir. Bu durum, asetik asitin atıksu içerisinde düşük oranda iyonlaşması sonucu oluşturduğu tampon özelliğinden meydana geldiği tahmin edilmektedir. Ayrıca DMT atıksuyunda yapılan çalışmalar sırasında ph ın artması sonucu ZBA reçinenin iyon değiştirme veriminin düştüğü gözlenmiştir. Bu problemin aşılması için çalışmalarda KBA reçine kullanılması tavsiye edilmektedir. Asetik asit çözeltisi ve DMT atıksuyu ile yapılan deneylerden elde edilen verilere uygulanan kinetik modellere göre iyon değiştirme yöntemiyle asetik asit giderimi zamana bağlı bir işlem olduğu ve sorpsiyon hızının zamanla reçine yüzey alanının asetat iyonlarıyla dolmasıyla birlikte azaldığı söylenebilir. Kaynaklar APHA, AWWA-WEF. Standart Methods for the Examination of Water and Wastewater.(1998). 20th edition., Washington DC. BRITZ, T.J., MEYER, L.C., BOTES, P.J., Anaerobic digestion of a petrochemical effluent, Biotechnol. Lett. 5 (2) (1983) BRUGNARO, S. AND POLO, B. (1985). Effect of some wastes on the proliferation of filamentous bacteria in activated sludge. Inquinamento., 22 (4), (in Italian). CHİNESE PURE TEREPHTHALİC ACİD MARKET REPORT 2007, 5.Financialcontent.com/financialvisions?ChannelID=3191&GUID= &Page=MediaViewer DOLFING, J. AND TIEDJE, J.M., Fifth International Symposium on Anaerobic Digestion, Bologna, Italy, Tilche A. and Rozzi, A., eds., Monduzzi Editore S.P.A., pp FAJARDO, C., GUYOT, J.P. MACARIE, H. and MONROY, O. (1997). Inhibiton of anaerobic digestion by terephtalic acid and its aromatic by products. Wat. Sci. Tech. Vol 36, 6-7, pp GRONTMIJ, N.V., Anaerobic treatment of DMT wastewater. Final report. O.P CT: 1170/Jans. 39 pages GUNAY, A., ARSLANKAYA, E., TOSUN, I. Lead removal fromaqueous solution by natural and pretreated clinoptilolite: adsorption equilibrium and kinetics, J.Hazard. Mater. 146 (2007) GUYOT, J.P., MACARIE, H., NOYOLA, A., Anaerobic digestion of a petrochemical wastewater using the UASB process, Appl. Biochem. Biotechnol. 24/25 (1990) HO, Y. S. Second-order kinetic model for the biosorption of cadmium onto tree fern: a comparison of linear and non-linear methods. Water Res 2006;40: JIAXI, L., JI, D.G., LI, P., Transformation of dimethyl phthalate, dimethyl isophthalate and dimethyl terephthalate by Rhodococcus rubber Sa and modeling the processes using the modified Gompertz model. International Biodeterioration & Biodegradation. 55 (2005)

9 KARTHIK, M., DAFALE, N., PATHE, P., NANDY, T., Biodegradability enhancement of purified terephthalic acid wastewater by coagulation flocculation process as pretreatment, J. Hazard. Mater. 154 (2008) KLEEREBEZEM R., J. MORTİER, L.W. HULSHOFF POL, G. LETTİNGA. Anaerobik pre-treatment of petrochemical effluents: terephtalic acid wastewater, Water Sci. Technology. 36(2-3) (1997) KLEEREBEZEM R., G. LETTİNGA. High rate anaerobic treatment of purified terephthalic acid wastewater. Water Science and thechnology 42(5-6)(2000) MACARIE, H., NOYOLA, A. And GUYOT, J.P. (1992). Anaerobic treatment of a petrochemical wastewater from a terephtalic acid plant. Wat. Sci. Tech. 25(7) NOYOLA, A., MACARIE, W., GUYOT, J.P., Treatment of terephthalic acid plant wastewater with an anaerobic fixed film reactor, Environ. Technol. 11 (1990) SERRANO, S., GARRİDO, F., CAMPBELL, C.G., GARCİA-GONZALEZ, M.T. Competitive sorption of cadmium and lead in acid soils of Central Spain, Geoderma 124 (2005) US EPA, Code of Federal Regulations, 40 CFR, Part 136, 1992 and Update. VERMA, S., PRASAD, B., MISHRA I.M., Pretreatment of petrochemical wastewater by coagulation and flocculation and the sludge characterictics. Journal of Hazardous Materials. 178(2010) WİTTCOFF, H.A., REUBEN, B.G., PLOTKİN, J.S. Industrial Organic Chemicals, 2nd ed.,wiley-interscience, YOUNG, J.C., KIM, I.S. PAGE, I.C. WILSON, D.R. BROWN, G.J. COCCI, A.A., Two-stage anaerobic treatment of purified terephthalic acid production wastewaters, Water Sci. Technol. 42 (5 6) (2000)