YAPIM HALELER NDE KATMA DE ER VERG S TEVK FATINDA SON DURUM

Transkript

1 YAPIM HALELER NDE KATMA DE ER VERG S TEVK FATINDA SON DURUM Altar Ömer ARPACI* I - G R fi Katma De er Vergisi Kanununun 9. maddesinin 1 numaral f kras ndan ald yetkiye istinaden Maliye Bakanl vergi alaca n emniyet alt na almak amac yla 89 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i ile düzenleme yaparak baz kurum ve kurulufllardan baz hizmetler ait katma de er vergisini tevkifata tabi tutmalar n uygun görmüfltü 89 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli inde tevkifat sorumlulu una iliflkin olarak ortaya ç kan s k nt lar neticesinde 91 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i ile yeni bir düzenlemeye gidilmifl ve Tebli in Resmi Gazete de yay mland tarihten itibaren 89 no lu tebli le yap lan düzenlemeler yürürlükten kald r lm flt r. 91 no lu Tebli de yap lan düzenlemeye gerekçe olarak 89 no lu Tebli ile öngörülen uygulamaya iliflkin tereddütler gösterilmifltir. Daha sonra hizmet al mlar na iliflkin olarak 93 ve 95 seri nolu Katma De er Vergisi Genel Tebli leri ile 91 seri no.lu Tebli de baz de ifliklikler yap lm flt r. iflgücü temini de 96 ve 97 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i ile tevkifat sorumlulu u kapsam na al nm flt r. 99 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i ile yap denetim hizmetlerinden tevkifat yapacaklar n kapsam geniflletilmifl, yap m ifllerinde tevkifat oran ise düflürülmüfltür. 104 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i ile özel güvenlik hizmeti temininde tevkifat oran nda de ifliklik * Maliye Bakanl Gelirler Baflkontrolörü 129

2 yap lm flt r. Son olarak da 110 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i ile Büyük ve küçükbafl hayvanlar n etlerinin (sakatat ve ba rsak dâhil) teslimleri de tevkifat sorumlulu u kapsam na al nm flt r. Bu makalemizde yap m ihalelerinde katma de er vergisi tevkifat(stopaj) sorumlulu unda son durum anlat lmaya çal fl lacakt r. II YAPIM HALELER NDE KATMA DE ER VERG S TEVK FATI Katma De er Vergisi Kanununun 9. maddesinin Maliye Bakanl na tan nan yetkiye dayan larak, afla da say lan kurum ve kurulufllar n yine afla da belirtilecek ifllemlere ait katma de er vergisini tevkifata tabi tutmalar uygun görülmüfltür. a) Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlar n teflkil ettikleri birlikler. b) Döner sermayeli kurulufllar. c) Kanunla kurulan kamu kurum ve kurulufllar. 1 d) Kamu kurumu niteli indeki meslek kurulufllar. 2 e) Üniversiteler. (Vak f üniversiteleri hariç) f) Kanunla kurulan veya tüzel kiflili i haiz emekli ve yard m sand klar. g) Bankalar ve özel finans kurumlar. h) Kamu iktisadi teflebbüsleri (kamu iktisadi kurulufllar, iktisadi devlet teflekkülleri). ) Özellefltirme kapsam ndaki kurulufllar. i) Organize sanayi bölgeleri ile menkul k ymet, vadeli ifllemler borsalar dahil bütün borsalar. j) Yar dan fazla hissesi do rudan yukar da say lan kurum ve kurulufllara ait olan (tek bafl na ya da birlikte) kurum, kurulufl ve iflletmeler, 1 Örnek olarak Türkiye Bankalar Birli ini verebiliriz. 2 TOBB, TURMOB örnek olarak verilebilir. 130

3 k) Hisse senetleri stanbul Menkul K ymetler Borsas na kote edilmifl flirketler. 3 (bunlar yaln zca yap m iflleri, temizlik, çevre ve bahçe bak m hizmetleri, özel güvenlik hizmetleri ile yemek servis hizmetleri ne ait katma de er vergisini tevkifata tabi tutacaklard r.) Yukar da say lan kurum kurulufllar birbirlerine karfl ifa ettikleri hizmetlerle ilgili de tevkifat uygulamas na gitmeyeceklerdir. 91 seri no lu Tebli in uygulanmas nda yap m iflleri; bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havaliman, r ht m, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yap, boru iletim hatt, haberleflme ve enerji nakil hatt, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak slah, taflk n koruma ve dekapaj gibi her türlü inflaat iflleri ve bu ifllerle ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, tamamlama, (boya badana dahil) her türlü onar m, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, y kma, güçlendirme ve montaj iflleri ile benzeri yap m ifllerini kapsamakta ve tevkifata tabi bulunmaktad r. Ayr ca, yap m iflleri ile birlikte ifa edilen mimarl k ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar plan hizmetleri ve benzeri hizmetlere de tevkifat uygulanacakt r. Ancak, bu hizmetler yap m ifllerinden ayr olarak dan flmanl k ve benzeri hizmetler ad alt nda verildi i takdirde dan flmanl k ve denetim hizmetleri kapsam nda de erlendirilecektir. Kapsama giren her bir ifllemin bedeli Vergi Usul Kanunu na göre o y l için geçerli fatura düzenleme s n r n aflmad takdirde hesaplanan katma de- er vergisi tevkifata tabi tutulmayacakt r. Ancak, tespit edilen tutar aflan ifllemlere ait katma de er vergisinin tevkifat zorunlulu undan kaç nmak amac yla bedel parçalara ayr lmayacak, ayn iflleme ait bedellerin toplam üzerinden tevkifat yap lacakt r. 3 Hisse senetleri stanbul Menkul K ymetler Borsas na kote edilmifl flirketler tevkifat uygulamas na 95 seri no.lu Katma De er Vergisi Genel Tebli inin yay nlanma tarihi olan 3 Temmuz 2005 tarihinden itibaren bafllanm flt r. 131

4 Tevkifat kapsam na giren hizmetleri ifa eden mükellefler düzenleyecekleri faturada ifllem bedelini, hesaplanan katma de er vergisini, tevkifat miktar n ve tahsil edilecek toplam mebla göstereceklerdir. Düzenlenen fatura sat c aç s ndan, ifllem üzerinden tevkifat uyguland n tevsik eden belge mahiyetini de tafl maktad r. Belediyeler tevkif ettikleri vergiyi vergi sorumlular na ait 2 numaral katma de er vergisi beyannamesi ile beyan ederek kanuni süresi içinde vergi dairesine yat racaklard r. Sorumlu s fat yla beyanname sadece ifllemin yap ld dönemde verilecek olup belediyelerden her ay beyanname istenmeyecektir. Yap m ifllerine iliflkin katma de er vergisi tevkifat oran ilk olarak getirildi i 89 nolu Katma De er Vergisi Genel Tebli inde 1/3 olarak belirlenmifl daha sonra bu konuda ç kar lan 91 ve 95 nolu Tebli lerde ise oranda bir de iflikli e gidilmemiflti. Ancak 99 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli- in (5.2) bölümünde bu oranda de ifliklik yap lm fl ve afla daki düzenleme yap lm flt r; KDV Kanununun 9 uncu maddesinin Bakanl m za verdi i yetkiye dayan larak, 91 Seri No.lu KDV Genel Tebli inin (A/5-a) bölümünde kapsam belirtilen yap m ifllerinde tevkifat oran, bu Tebli in yay m n izleyen üçüncü günden itibaren bafllamak üzere 1/6 olarak tespit edilmifltir. Buna göre, bu Tebli in yay m n izleyen üçüncü günden itibaren, kapsama giren yap m iflleri dolay s yla düzenlenecek fatura ve benzeri belgelerde gösterilen bedel üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 5/6 s ifli yapanlara ödenecek, 1/6 s ise ifli yapt ran kurum, kurulufl ve iflletmeler taraf ndan 2 No.lu KDV Beyannamesi ile sorumlu s fat yla beyan edilecektir. Öte yandan, 30/04/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce ihalesi tamamlanm fl yap m ifllerine iliflkin olup bu Tebli in yay m tarihinden sonra düzenlenecek faturalarda gösterilen KDV tutar tevkifata tabi tutulmayacakt r. Konuyla ilgili tüm Tebli hükümleri birlikte de erlendirildi inde, yap m ihaleleri kapsam nda uygulanacak tevkifat oranlar ; 132

5 - Yap m iflleri ile bu ifllere iliflkin mühendislik-mimarl k ve etüt-proje hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 1/6 s, 4 - Dan flmanl k ve denetim 5 hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 1/2 si, fleklinde olmaktad r. Di er tevkifatlara iliflkin oranlar ise flu flekildedir. Hesaplanan Katma De er Vergisi tutarlar na uygulanacak tevkifat oranlar ; - Temizlik hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 2/3 ü, - Bahçe ve çevre bak m hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 1/2 si, - Özel güvenlik hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 4/5 i, - Makine, teçhizat, demirbafl ve tafl tlara ait tadil, bak m ve onar m hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 1/3 ü 4 99 no lu Tebli in yay m n izleyen 3. günde bafllamak üzere bu oran belirlenmifltir. 95 nolu Tebli ile belirlenen ve bu güne kadar uygulanan oran ise 1/3 idi. Bu düzenlemedeki ihale ibaresi yap m ifllerinin yaz l bir sözleflmeye dayanarak yapt r lmas n ifade etmektedir. Bu itibarla 99 Seri No.lu Katma De er Vergisi Genel Tebli inin yukar da iflaret edilen bölümü, herhangi bir ihale düzenlenmeden taraflar aras ndaki sözleflme hükümleri uyar nca gerçeklefltirilen yap m ifllerini de kapsamaktad r. Buna göre, 91 Seri No.lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i gere ince yap m ifllerine ait KDV tutar üzerinden tevkifat yapmakla sorumlu olan kifli ve kurumlar 30/04/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce sözleflmesi imzalanan yap m ifllerine ait olarak 11/7/2006 tarihinden sonra düzenlenecek faturalardaki KDV den tevkifat yapmayacaklard r. Öte yandan, 99 Seri No.lu Katma De er Vergisi Genel Tebli inin yukar da iflaret edilen düzenlemesi uyar nca tevkifata tabi tutulmayacak yap m ifllerinin yüklenicileri, 30/04/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce alt yüklenicilere devrettikleri k s mlara ait KDV üzerinden tevkifat yapmayacaklard r. Ancak, 30/04/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce sözleflmesi imzalanan yap m ifli yüklenicilerinin bu tarihten sonra alt yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri k s mlara ait KDV üzerinden ise tevkifat yapmalar gerekmektedir.(41 nolu Katma De er Vergisi Sirküleri) 5 uluslararas gözetim flirketleri taraf ndan ifa edilen gözetim hizmetleri ile yap denetim kurulufllar n n sundu u yap denetim hizmetleri denetim hizmeti kapsam nda tevkifata tabi bulunmaktad r. Yine 99 no lu Tebli in yay m n izleyen 3. günde bafllamak üzere, yap denetim kurulufllar n n 91 Seri No.lu KDV Genel Tebli inin (A/2) bölümünde say lan kurum ve kurulufllar n yan s ra bütün KDV mükelleflerine verdikleri yap denetim hizmetlerinde de KDV tevkifat uygulanacakt r. 133

6 - Her türlü yemek servisi bedelleri üzerinden hesaplanan katma de er vergisinin 1/2 si, - Büyük ve küçükbafl hayvanlar n etlerinin (sakatat ve ba rsak dâhil) teslimlerinde 1/2 6 KAYNAKÇA 89 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 91seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 93 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 95 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 96 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 97 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 99 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 104 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] 150 seri no lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. [çevrimiçi eriflim] T.C. Yasalar, ( ) 3065 say l Katma De er Vergisi Kanunu, Ankara : Resmi Gazete 6 Sözkonusu tevkifat gerçek usulde KDV mükelleflerine yap lan teslimler içinde geçerli olup sözkonusu oran 100 nolu Tebli in yay mland tarihi izleyen gün olan 12 Temmuz 2008 tarihinden itibaren geçerlidir 134