Muratcan GÖKDEMİR İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NDE SORUŞTURMA USULÜ

Transkript

1 Muratcan GÖKDEMİR İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NDE SORUŞTURMA USULÜ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX GİRİŞ...XV Birinci Bölüm ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NİN TEMELLERİ 1. MAHKEME NİN FİLOZOFİK VE TARİHÎ KÖKLERİ Yüzyıla Kadar Olan Dönem Savaş Hukukuna Dair İlk Önemli Kodifikasyon: 1863 Lieber Yasası Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Sürekli Uluslararası Ceza Mahkemesi Fikrinin Doğuşu I. Dünya Savaşı Sonrası Dönem: 1919 Versay Barış Antlaşması ve Leipzig Yargılamaları II. Dünya Savaşı Yargılamaları ve Etkileri Nuremberg Uluslararası Askeri Mahkemesi Nuremberg Yargılamaları... 28

3 X Uzak Doğu Uluslararası Askeri Mahkemesi - Tokyo Yargılamaları II. Dünya Savaşı Sonrası Önemli Normatif Gelişmeler Birleşmiş Milletler Ad Hoc Uluslararası Ceza Mahkemeleri Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi EYUCM nin kuruluşu EYUCM nin teşkilat yapısı EYUCM nin Yargı Yetkisi EYUCM de Soruşturma ve Kovuşturma Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi RUCM nin Kuruluşu RUCM nin teşkilat yapısı RUCM nin yargı yetkisi RUCM de Soruşturma ve Kovuşturma Ad Hoc Uluslararası Ceza Mahkemeleri nin Sonu ve BM Uluslararası Ceza Mahkemeleri İçin Mekanizma Uluslararası Ceza Mahkemesi nin Kuruluş Süreci MAHKEME NİN HUKUKİ KİŞİLİĞİ MAHKEME NİN TEŞKİLAT YAPISI Mahkeme Başkanlığı Daireler Savcılık Makamı Yazı İşleri Müdürlüğü MAHKEME DE UYGULANACAK HUKUK İkinci Bölüm ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NDE SORUŞTURMA SAFHASININ TEMELLERİ 1. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ USULÜNDE TAHKİK VE İTHAM SİSTEMLERİ... 97

4 1.1. Tahkik Sistemi İtham Sistemi İşbirliği Sistemi Uluslararası Ceza Mahkemesi İçin Özel İşbirliği Sistemi ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ SORUŞTURMALARINDA DURUM ve DAVA AYRIMI ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NDE SORUŞTURMA SAFHASININ EVRELERİ XI Üçüncü Bölüm SORUŞTURMANIN BAŞLATILMA EVRESİ 1. MAHKEME NİN HAREKETE GEÇMESİ: TETİKLEME MEKANİZMALARI Taraf Devlet Başvurusu Genel Olarak Öz-Başvurular Taraf Devlet Başvurusunun Şekli, İçeriği ve Geri Çekilmesi BM Güvenlik Konseyi Başvurusu Genel Olarak BM Güvenlik Konseyi Başvurusu ve Uluslararası Ceza Mahkemesi nin Bağımsızlığı Sorunu Statü md. 13/1(b) Uygulaması Güvenlik Konseyi nin Yaptığı Başvurular Darfur, Sudan daki Durum Libya daki Durum Roma Statüsü nün 16. maddesi Güvenlik Konseyi nin Soruşturma ve Kovuşturmaları Erteleme Yetkisi Savcının Proprio Motu/Kendiliğinden Tetikleme Yetkisi Genel Olarak

5 XII Roma Statüsü md. 15 Kapsamında Savcıya İletilen Bilgiler İletişim Konusu Bilgilerin Savcı Tarafından Değerlendirilmesi Ön-Dava Dairesi nin Savcıyı Soruşturma Açmak Üzere Yetkilendirmesi Savcının Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararı Üzerine Bildirim Yükümlülüğü ÖN İNCELEME AŞAMASI Yargı Yetkisi Bakımından Değerlendirme Zaman Bakımından Yargı Yetkisi (ratione temporis) Kişi Bakımından Yargı Yetkisi (ratione personae) Yer Bakımından Yargı Yetkisi (ratione loci) Konu Bakımından Yargı Yetkisi (ratione materiae) Soykırım Suçu İnsanlığa karşı suçlar Savaş Suçları Saldırı suçu Kabuledilebilirlik Değerlendirmesi Tamamlayıcı yetki ilkesi Kavram ve Amaç Yargı yetkisini haiz devletteki muhakemenin tespiti Yargı yetkisini haiz devletin isteksizliğini tespit Yargı yetkisini haiz devletin acziyetini tespit Tamamlayıcı yetki bakımından ne bis in idem ilkesi Suçun Ağırlığı Ölçütü/Yeterli Ağırlık Denetimi Genel olarak kavram Suçun Ağırlığını Tespitte Nicel Yaklaşımlar ve İlk Uygulamalar Suçun Ağırlığını Tespitte Nitel Yaklaşımlar

6 XIII Mavi Marmara Olayında Yeterli Ağırlık İncelemesi Genel olarak uygulamadaki sorunlar Adaletin Gerekleri Bakımından Değerlendirme SORUŞTURMA KARARINA KARŞI İTİRAZ SORUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA DAİR KARARA İTİRAZ Dördüncü Bölüm SORUŞTURMANIN YÜRÜTÜLME EVRESİ 1. TUTUKLAMA KARARI Tutuklama Kararı Çıkarılabilecek Haller Tutuklama Kararı Talebinin ve Tutuklama Kararının Şekli Tutuklama Kararlarının Uygulanması İşbirliği Talebi İşbirliği Talebinin Yerine Getirilmesi İşbirliği Talebinin Yerine Getirilmemesi SAVCININ GÖREV VE YETKİLERİ Genel Olarak Görev ve Yetkiler Kişilerin Haklarına Riayet Bir Devlet Ülkesinde Soruşturma Yürütülmesi İşbirliğini Sağlama Amaçlı Sözleşmeler Akdedilmesi Bilgi Ve Belgelerin İfşa Etmemek Kaydı İle Edinilmesi Gizliliğin Güvence Altına Alıması, Kişilerin Korunması ve Delillerin Muhafazası ÖN-DAVA DAİRESİNİN İŞLEVLERİ VE YETKİLERİ Genel Olarak Soruşturma İle İlgili Emir ve Müzekkerelerin Çıkarılması Savunma Makamının Desteklenmesi

7 XIV 3.4. Kişilerin Korunması, Ulusal Güvenlik Bilgilerinin ve Delillerin Muhafazası Malvarlığının Dondurulmasına İlişkin Önlemlerin Alınması Eşsiz Soruşturma Fırsatı Halinde Ön-Dava Dairesi Soruşturmanın Yürütülme Evresi Sonunda Savcının Kararı Beşinci Bölüm İDDİANAMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ - SUÇLAMALARIN ONAYLANMASI EVRESİ 1. SUÇLAMALARIN ONAYLANMASI EVRESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ KİŞİLERİN DURUŞMADA HAZIR BULUNMASI SUÇLAMALARI İÇEREN BELGE SUÇLAMALARIN ONAYLANMASI DURUŞMASI ÖNCESİ İŞLEMLER SUÇLAMALARIN ONAYLANMASI DURUŞMASI SONUÇ KAYNAKÇA