MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ. Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği

Transkript

1 MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği

2 Bilginin olduğu yerde bilenler, aklın olduğu yerde düşünenler vardır. Yusuf Has Hacip

3 YÖNETİM, insanlara iliģkin bir Ģeydir. GÖREVI, insanları ortak performansı baģarabilir duruma getirmek, onların güçlü yanlarını etkili kılmak, zayıflıklarını da önemli olmaktan çıkarmaktır. Peter Drucker

4 YÖNETİM, en genel anlamıyla, baģkaları vasıtasıyla iģ yapmak olarak tanımlanır. İktisatçılara göre YÖNETİM, emek, sermaye ve tabii kaynaklar ile beraber üretim faktörlerinden biridir. Örgüt ve yönetim üzerinde çalıģan uzmanlar ise YÖNETİMİ bir yetki devri olarak tanımlarlar.

5 Sosyologlar ise yöneticileri örgüte beyinlerini koyan seçkin kiģiler olarak görmekte, bu nedenle yönetimi sınıf ve saygınlık sistemi olarak nitelendirmektedirler. GeniĢ bir tanımla YÖNETİM, amaçlara ulaģmak için kaynakların organize edildiği ve gelecekteki faaliyetlerin plânlanması amacıyla sonuçların değerlendirildiği süreçtir.

6 Sistem kelimesi, Latince "birleģme", "oluģma", "bir araya gelme" anlamını taģıyan systema'dan; o da Yunanca aynı anlamlara gelen sustema kelimesinden türetilmiģtir. Sistem; - Birbiriyle iliģki içerisinde olan, birbiriyle etkileģen elemanlar topluluğu, - Ortak bir amacı gerçekleģtirmek veya baģarmak amacıyla bir araya getirilen, ortak özellikleri olan, birbiriyle etkileģimli parçaların bütününe verilen isim.

7 Yönetim sistemi: KuruluĢların ilkelerini, prosedürlerini ve faaliyetlerini yönetmeye ve sürekli olarak geliģtirmeye yönelik kanıtlanmıģ bir çerçevedir. YÖNETİM SİSTEMLERİ, "Toplam Kalite Felsefesinin Uygulamasıdır." 7

8 1800 lü yılların sonunda Frederick Taylor İngiltere de bilimsel yönetim tezini ortaya atarak, Amerika da sürekli kalite ve verimlilik geliģtirme çalıģmalarını baģlattı. Taylor un Bilimsel Yönetim yaklaģımı ile baģlayan klâsik yönetim biçimi insanı makinenin bir parçası gibi görüp; "kuruluģ için iyi olan her Ģey çalıģanlar için de iyidir" anlayıģını benimsemiģti. Daha sonraki yıllarda yapılan çalıģmalar, kuruluģlarda öncelikle insana değer verilmesi sonucunu getirmiģtir. Neo-klâsik yaklaģım olarak adlandırılan bu yeni anlayıģa göre ise; insan için iyi olan her Ģey kuruluģ için de iyidir yaklaģımı benimsenmiģtir.

9 Bir maden mühendisi olarak özellikle madenlerde yangın tehlikelerini önleme konusunda çalıģan Henry Fayol ( ) 1916 yılında yayımlanan SanayileĢme ve Genel Yönetim adlı eserinde yönetimi halen bugün de geçerli olan- beģ fonksiyona ayırarak incelemiģtir: 1. Plânlama 2. Uygulama 3. Koordinasyon 4. Organizasyon 5. Kontrol

10 Bu yönetim sistemi döngüsü organizasyonların üretim sistemlerini iyileģtirmenin bir yolu olarak Walter Shewhart (1939) tarafından geliģtirilmiģ ve uygulanmıģtır. Daha sonra Deming tarafından geliģtirilerek PUKÖ döngüsü kalite yönetim sistemi olarak uygulanmıģtır. Halen kullanılmaktadır. Günümüzde ise, Toplam Kalite Yönetimi ni TS EN ISO 9000 serisi standartlar ve bu standartlar esas alınarak kurulan kalite yönetim sistemi olarak algılayanlar bulunmaktadır. HÂLBUKİ...

11 ISO 9000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TOPLAM KALİTE FELSEFESİ ANLAY)Ş) ISO ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ ISO G)DA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ (ACCP OHSAS İŞ SAĞL)Ğ) ve GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ... DİĞER YÖNETİM SİSTEMLERİ

12 Modern kalite kontrol tekniklerini ilk geliģtiren - Dr. W. A. SHEWHART Bu konudaki ünlü kitabı THE ECONOMIC CONTROL OF QUALITY OF MANUFACTURED PRODUCT 1931 yılında yayımlamıģtır.

13 Dr. Shewart ın bu eserinde ortaya koyduğu ilkelere bakıldığında, Toplam Kalite Yönetimi nin esas hatları ile belirlendiği görülmektedir. O HALDE: TOPLAM KALİTENİN GERÇEKLEġMESİ NEDEN YARIM ASIR SÜRMÜġTÜR?

14 II. Dünya SavaĢı yıllarında Deming in çabaları ile, kalite kontrol - proses kontrol alanında verilen Stanford Seminerleri ile yüzlerce mühendis ve kalite yöneticisi bu bilgilerle tanıģmıģtı. Ancak, bu bilgiler ne tabana yayılmıģtı, ne de tepe yönetimine ulaģabilmiģti. İşte o zaman, toplam kalite yönetimini gerçekleştirme işi Japon lara kaldı

15 1950 yılında Dr. Deming, Shewhart tan öğrendiklerini Shewhart ın öğretebileceğinden bile daha iyi bir Ģekilde Japonlara öğretti. Tepe yönetiminin bu konuya katılmasını Ģart koģtu. Onlara istatistiksel düģünme alıģkanlığını kazandırdı. Kaliteyi tabana yaymalarını ve insana değer vermelerini öğütledi yılında, Dr. Juran ise, Japonlara kalitenin bir sistem, meselesi olduğunu, önce sistemin iyileģtirilmesi gerektiğini öğretti. Sistemin, yönetimin sorumluluğu olduğunu gösterdi. Kalite nin de diğer Ģirket hedefleri gibi mutlaka plânlanmasını önerdi.

16 Yine 1957 yılında Dr. Drucker Japonlara amaçlara yönelik yönetim i anlattı. ġirket mensuplarının hedeflerde birleģmelerini, bir bütünlük içinde davranmalarını önerdi yılında Dr. Feigenbaum Toplam Kalite Kontrol ifadesini ilk defa Japonlara öğretti. Kapsamlı bir kalite güvence sistemi nin çok önemli olduğunu anlattı.

17 JAPONLAR Kalite konusunu tüm ülkeye yaydılar, yeni kavram ve yöntemlerle yoğurdular. Sonuçta, TOPLAM KALİTE FELSEFESİNİ oluģturdular.

18 Kötü bir süreç, iģin gerçek yapılma zamanının on katı fazla zamanda çalıģır. İyi süreçte ise zaman kayıpları yok edilmiģtir. [Bill Gates in "Düşünce Hızında İş" isimli kitabından alıntıdır.] Ürünler, insanlar tarafından değil, süreçler tarafından üretilir. İnsanları suçlamayınız süreçleri sorgulayınız.

19 Kaliteyi güvence altına almak bir sistem meselesidir. Kalite yönetimini esas alan bir sistem kurulmalıdır. Faaliyetler, vizyon, misyon ve hedeflere göre tasarlanmalı ve yerine getirilmelidir. Yönetici, sistemin ne olduğunu bilmeli ve çalıģanlarına öğretmelidir. W. Edwards DEMING

20 Okuma Parçası: Misyon Kavramı Fr: mission Tr: ulugörev, özgörev, amaç, görev Kısaca, kurumun varlık nedenidir. Bir kimse kurum veya kuruluģun var oluģ nedeni. Bir kimsenin, kurumun veya kuruluģun yapması beklenen görevi dir (TDK Sözlüğü). Misyon üstlenmek, özel bir görevi üstüne almak. / TDK Bu amaç için temel sorular: NE yapmamız gerekiyor/bekleniyor? Bunları KİM için yapıyoruz? Hangi yöntem, yaklaģım ve değerler ile NASIL üretiyoruz? Nasıl çalıģıyoruz? Bunları NEDEN yapıyoruz? Neden varız? Dr. Yakup Keskin. Stratejik Plan Misyon Vizyon, İlkeler ve Değerler

21 Okuma Parçası: Misyon Kavramı - Örnekler 3M: ÇözümlenmemiĢ sorunları yaratıcı bir biçimde çözmek. Hewlett-Packard: İnsanlığın mutluluğu ve geliģmesi için teknolojik yardımlarda bulunmak. Merck: İnsan yaģamını korumak ve geliģtirmek Sony: İnsanlık yararına teknolojiyi geliģtirmek ve uygulamak. Wal-Mart: Sıradan halka, zenginlerin aldığı Ģeyleri satın alma fırsatı vermek. Walt Disney: İnsanları mutlu etmek. ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Kurumu (Dairesi) USA, National Aeronautics and Space Administration To understand and protect our home planet, To explore the Universe and search for life, To inspire the next generation of explorers as only NASA can. Kanada Madencilik Enstitüsü Canadian Institute of Mining (CIM): The core purpose of CIM is to serve minerals, materials and petroleum industries and professionals around the world. Dr. Yakup Keskin. Stratejik Plan Misyon Vizyon, İlkeler ve Değerler 21

22 Dr. Yakup Keskin. Stratejik Plan Misyon Vizyon, İlkeler ve Değerler Okuma Parçası: Vizyon Kavramı: Vizyon, bir iģletme ya da kurumun gelecekte ulaģmak istediği yeri, varmak istediği durumu ifade eder. Vizyon, iģletme ya da kurumun bir hedefe odaklanmasını ve bu hedefe yönelmesini sağlayan amaçtır. Bugünden, yarını tahayyül etmektir. Geçmişten geleceğe kurulan bir köprüdür. Hayal etmek geleceği planlamaktır. Planlama, geleceği hayal etmektir. Soruları: İdeal geleceğimiz nedir? ÇalıĢanlar ve yararlanıcılar tarafından nasıl algılanmak isteniyor? İdari ve siyasi otoriteler nasıl bir gelecek öngörüyor?

23 Kaliteli bir yönetim, kaliteli (bilgili, yetenekli) insanlarla mümkündür. KiĢilerin eğitimini ve kendilerini geliģtirmelerini sağlayan programlar oluģturmak ve iģ baģı eğitimlerini kurumsallaģtırmak gerekir. Çağımız, öğrenen organizasyonların çağıdır. Öğrenen organizasyonlar; Bireylerın öğrenmesine ortam hazırlayan, Bireylerin öğrenmesinden yararlanarak, bilgisini, anlayışını ve çevresini zaman içinde geliģtirebilen organizasyonlardır.

24 Eğer ilerle e ol azsa, i sa geriler. Edward GIBBON Üreti ve hiz et siste i i sürekli olarak ve so suza kadar iyileştiri. Edwards DEMING

25 KAİZEN, herkesin katılı ı ı ö göre sürekli geliş eyi ifade etmektedir. Kaizen felsefesi; çalış a, sosyal ve aile yaşa ı ı sürekli geliş eye tâbi ol ası demektir. Masaaki İMAİ KAİZEN Japoncada sürekli geliş e/gelişi a la ı a gelmektedir. Geliş e bir defaya mahsus olduğu da elde edilen kaza ı lar da bir defaya mahsustur. Yapıl ası gereken hiç dur aksızı bu geliş e perfor a sı ı sürdür ektir. Hiç bir sistem kusursuz ve üke el değildir. Dikkat edilmesi gereken so uçlar değil süreçlerdir. Süreçler başarılı şekilde iyileştirilirse başarılı so uçlar alı ır.

26 BENCHMARKING (KIYASLAMA) Yaptıklarımızın yarısından çoğu baģkalarını taklitten oluģmaktadır. Bu nedenle, iyi modeller seçmek ve onları büyük bir dikkatle incelemek en önemli noktadır. LORD CHESTERFIELD Eğer sınıfınızda en iyi olanları (best in class) ve en iyinin iyisini (best in best) kendinizle kıyaslamıyorsanız, baģarısız olmaya mahkumsunuz demektir. Benchmarking seçilen konuda en iyi olabilmek için kendi ürünlerini, hizmetlerini ve uygulamalarını, rakipleri ya da endüstrinin önde gelen diğer Ģirketleri ile beraber değerlendirerek geliģme sürecidir.

27 BENCHMARKING (KIYASLAMA) Örnek alınacak referans noktası nın belirlenmesi anlamına gelen benchmarking, bir iģletmenin rekabet gücünü yükseltmek için, baģarılı performansa sahip baģka iģletmelerin, iģ yapma tekniklerini incelemesi, kendi teknikleri ile kıyaslaması ve bu kıyaslamadan elde ettiği bilgileri kendi iģletmesinde uygulaması anlamına geliyor. Benchmarking iģ dünyasında rekabet avantajı sağlar. Benchmarking Ģirket içi aktiviteleri, prosesleri veya metotları diğer firmalarla karģılaģtıran sürekli bir ölçümdür. *** Ford un kurucusu Henry Ford, yürüyen bant sistemiyle üretimi, 1912 de Chicago da bir tanıdığını görmek için gittiği mezbahadan esinlenerek geliģtirmiģtir li yıllarda Toyota nın kurucusu, oğlu Eiji Toyoda yı General Motors, Ford gibi otomobil devlerini incelemek üzere ABD ye göndermiģtir. Ancak benchmarking kavramı bugünkü anlamı ile ilk kez 1970 lerin sonu 1980 lerin baģında Xerox iģletmesinin diğer Japon iģletmelerinden öğrenme fikriyle, uygulanmaya baģlanmıģtır.

28 Hata bulma, çare bul Henry FORD Japonların poka yoke adını verdikleri anlayıģ, hatayı baģtan önlemek için tedbir almak demektir. Poke yoke ile iģin baģında ürün tasarımını, üretim sürecinde hata ortaya çıkarmayacak ve hata geçirmez bir özellikte yapmaya çalıģmak anlamına gelmektedir. Hataları önlemek, onları sonradan bulup düzeltmekten daha kolay, daha ucuz ve daha güvencelidir. Amaç, hata ayıklamak değil, hata yapmamayı sağlamaktır.

29 Jidako üretimde hataları bulmaya çalıģan bir mekanizmaya verilen isimdir. Bu anlayıģ kuruluģta israf ve savurganlıkları azaltarak etkinliği ve verimliliği artırmayı amaçlamaktadır. Amerikalılar son yıllarda bu anlayıģa sıfır hata adını vermiģlerdir.

30 İyi Ģeyler yalnızca planlanırsa, kötü Ģeyler kendiliğinden olur. Crosby Japon yönetim kültüründe önem taģıyan diğer bir ilke hoshin kavramı ile ifade edilmektedir. Hoshin, plana dayalı bir yönetimi ifade etmektedir. Japonların bu anlayıģı son yıllarda yönetim biliminde daha bilimsel olarak stratejik yönetim kavramı ile incelenmektedir. İĢlerin planlı yapılması plansız yapılmasına her zaman tercih edilmelidir. En kötü plan, plansızlıktan iyidir.

31 Ama, biz bunların çoğunu biliyoruz. Bu kavramlar bizim yabancımız değil. diyebilirsiniz Doğrudur. Bu kavramlar bizde var olan değerlerin ifadesidir. Bunlar, elbette doğru ve elbette gurur verici Ģeyler... ANCAK..! Kaliteli insan yukarıya doğru, kalitesiz insan aģağıya doğru geliģir. KONFÜÇYÜS

32 Toplam kalite felsefesini kuruluģlarında uygulayacak önderlerin önce kendilerinin bu felsefeyi benimseyip uygulamaları ve Ģu ilkeleri ASLA unutmamaları gerekir... Kalite geliģtirme asla sona ermeyecek bir yolculuktur. Thomas J. PETERS

33 KALİTE (iģ sağlığı ve güvenliği sisteminin kurulması), VARACAĞINIZ BİR İSTASYON DEĞİL, BİR YOLCULUK ġeklidir KALİTE (iģ sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalıģmalar), BAġLANGICI BELLİ OLAN ANCAK BİTİġİ BELLİ OLMAYAN BİR YOLCULUKTUR. EN UZUN YOL BİLE İLK ADIMLA BAġLAR

34 TS (OHSAS) STANDARDI Occupational Health and Safety Assessment Series İş Sağlığı ve Güvenliği İSG Değerlendirme Serisi 1996 da BS 8800 Mesleki Sağlık ve Güvenlik Yönetim Sistemleri Rehberi 1997 de Technical report NPR Nisan 1999 da, 13 KuruluĢun katılımıyla British Standards Institution tarafından OHSAS olarak, 2001 yılında TS (OHSAS) olarak yayımlandı.

35 TS (OHSAS) STANDARDI İĢ Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili ilk standart İngiliz Standart TeĢkilatı (BSI) tarafından BS 8800 olarak 1996 yılında yayınlanmıģtır. Bu standart çok sayıda İngiliz kuruluģunun katılımı ile İngiliz Standart TeĢkilatı bünyesinde oluģturulan HS/1 teknik Komitesi tarafından hazırlanmıģtır. OHSAS (Occupational Health and Safety Management Systems) 18001, İngiliz Standardları Enstitüsü (BSI) tarafından yayımlanmıģ olan "İġ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ" standardıdır. 15 Nisan 1999

36 TS (OHSAS) STANDARDI OHSAS 18001; 09 NİSAN 2001'de TSE tarafından Türk standardı olarak kabul edilmiģtir. (TS 18001) Ancak; OHSAS iģ sağlığı ve güvenliği değerlendirme sistemini uygulamıģ olmak, tek baģına yasal gerekliliklerin yerine getirildiği anlamına gelmemektedir. OHSAS 18001; ISO 9001 ve ISO gibi diğer uluslararası standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart kuruluģları ve belgelendirme kuruluģlarının birlikte çalıģmasıyla gerçekleģtirilmiģtir ve bir ISO standardı değildir.

37 TS (OHSAS) SERİSİ OHSAS 18001: İĢ Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Serisi İĢ Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Spesifikasyonu (2001) OHSAS 18002: İĢ Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi OHSAS Uygulama Rehberi (ġubat 2004)

38 OHSAS İĢ Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sisteminin Yararları Nelerdir? Zararla sonuçlanabilecek olası tehlikelerin önceden tespiti ve gerekli önlemlerin alınması, ÇalıĢanları iģyerinin olumsuz etkilerinden korur, rahat ve güvenli bir ortamda çalıģmalarını sağlar, İĢ kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluģabilecek iģ gücü ve iģ günü kayıplarının en aza indirgenmesi, dolayısıyla iģ veriminde artıģın sağlanmasıyla üretimin (ürün ve/veya hizmet) korunması, ÇalıĢanların memnuniyeti, müģteri memnuniyeti ve üretim maliyetlerinde azalma,

39 OHSAS İĢ Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sisteminin Yararları Nelerdir? İĢ kazası ve meslek hastalıklarının oldukça yüksek maliyetlerini en aza indirmek, ÇalıĢma ortamlarında alınan tedbirlerle, iģletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları ve devre dıģı kalmaların ortadan kaldırılması iģletme güvenliğinin sağlanması, Resmi makamlar önünde, organizasyonun iģ güvenliğine karģı duyarlı olduğunun kanıtlanması ve yasal ceza riskinin azaltılması, OHSAS 18001, ISO 9001:2000 ve ISO ile uyumludur, mevcut kalite sistemi OHSAS i de içererek var olan alt yapı geliģtirilir ve daha kapsamlı hale getirilir. ÇalıĢanların sağlığını dolayısı ile verimliliği ve üretimi de artar.

40 YÖNETİM SİSTEMLERİ Henry Fayol ( ) 1916 yılında yayımlanan SanayileĢme ve Genel Yönetim adlı eserinde yönetimi halen bugün de geçerli olan- beģ fonksiyona ayırarak incelemiģtir. Bu sistem organizasyonların üretim sistemlerini iyileģtirmenin bir yolu olarak Walter Shewhart (1939) tarafından geliģtirilmiģ ve uygulanmıģtır. Deming tarafından daha da geliģtirilerek uygulanan PUKÖ yönetim döngüsü bugünkü sistemlerin de temelidir ve halen uygulanmaktadır. PLÂNLAMA UYGULAMA KOORDİNASYON ORGANİZASYON KONTROL

41 SÜREKLİ İYİLEġTİRME YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ İġ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI PLANLAMA KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET UYGULAMA

42

43 PLANLA İĢ Sağlığı ve Güvenliği açısından amacın belirlenmesi (neyi baģarmak istiyoruz, nerede, ne zaman) Mevcut durumu analiz etme Hedeflerin belirlenmesi Kayıtların analizi Tehlikelerin Belirlenmesi Risk değerlendirme metotlarının belirlenmesi Detaylı plan hazırlaması (uygulama planı) İç talimatlar hazırlama

44 PLANLAMA POLİTİKA TETKİK PLANLAMA PERFORMANS ÖLÇÜMÜNDEN GELEN GERİ BESLEME UYGULAMA ve İġLETME

45 UYGULA Riskleri Değerlendirme Risklerin kabul edilebilir olup olmadığına karar verme Kontrol önlemlerinin seçimi ve uygulaması Her bölümdeki ilgili kiģileri bilgilendirme, eğitme ve katılımını sağlama Faaliyet planını izleme ve gerçekleģtirme Uygulama sonuçlarını yakın takip etme

46 UYGULAMA VE İġLETME PLANLAMA TETKİK UYGULAMA VE İġLETME PERFORMANS ÖLÇÜMÜNDEN GELEN GERİ BESLEME KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET

47 KONTROL ET Hedef veya hedeflere ulaģıldı mı? İç talimatlar ve yönergeleri gözden geçirme Olası sapmaları tespit etme ve kaydetme İlgili kiģileri bilgilendirme

48 KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET UYGULAMA VE İġLETME TETKİK KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET PERFORMANS ÖLÇÜMÜNDEN GELEN GERİ BESLEME YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ

49 ÖNLEM AL Kalıcı bir denetleme sistemi kurma Etkili önlemleri standartlaģtırma Gerekli eğitim ve yönlendirmeleri sağlama

50 YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET İÇ FAKTÖRLER YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ DIġ FAKTÖRLER POLİTİKA

51 İSG POLİTİKASI Yönetimin Gözden Geçirmesi Tetkik POLİTİKA Performans Ölçüm Girdileri Planlama blog.sinand.com

52 ISO 9000 SERİSİ STANDARTLAR, müģteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik olarak kuruluģların KALİTE YÖNETİM SİSTEMİni kurması ve geliģtirmesi konusunda rehberlik eden ve ISO tarafından yayımlanmıģ olan bir standartlar bütünüdür.

53 ISO ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ Günümüzde, KURULUġLARIN sadece kaliteli mal veya hizmeti ucuza sunmaları yetmemekte, ürün veya hizmeti üretirken çevreye saygılı olmaları, iģ sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri almaları ve SOSYAL SORUMLULUKLARINI YERİNE GETİRMELERİ beklenmektedir. ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ; özünde doğal kaynak kullanımının azaltılması, toprağa, suya, havaya verilen zararların minimum düzeye indirilmesini amaçlayan, risk analizleri tabanında kurulan bir yönetim modelidir.

54 ISO GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ 1 Eylül 2005 te yayımlanan ISO GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ standardı; dünya çapında güvenli gıda üretim zinciri oluģturmak amacıyla oluģturulmuģ, uluslararası bir standarttır. ISO GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ; HACCP sisteminin prensiplerini ve uygulama basamaklarını tamamlamakta, ISO 9001 ile uyum oluģturmaktadır. Bu sayede kuruluģlar hem güvenli gıda üretimini sağlamakta hem de kurumsallaģma süreçlerini hızlandırarak geliģimlerine destek vermektedir.

55 OTOMOTİV KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ ISO/TS Kalite Yönetim Sistemleri Otomotiv Üretimi ve İlgili Servis Parça Organizasyonlarında ISO 9001:2008 in uygulanması için Özel Gereklilikler standardı

56 International Automotive Task Force /IATF Uluslararası Otomotiv KuruluĢları İĢbirliği IATF nin Amacı: Uluslararası kalite sistem gereklilikleri konusunda uzlaģma sağlanması (otomotiv) Belgelendirme için politika ve prosedür geliģtirilmesi Uygun eğitim sağlanması IAOB / International Automotive Oversight Bureau Uluslararası Otomotiv Organizasyonu Kurulu Belgelendirme sürecini yönetmek amacıyla kuruldu Üyeler: Daimler/Chrysler, Ford, General Motors, AIAG ISO TS Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011

57 International Automotive Task Force IATF Members Authoring Organization of ISO/TS includes: Vehicle manufacturers: BMW, DaimlerChrysler, FIAT, Ford Motor, GM, PSA, Renault, Volkswagen Industry trade organizations: AIAG, ANFIA, FIEV, SMMT, VDA Guest members: JAMA Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation

58 ISO TS Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011 IAOB / International Automotive Oversight Bureau Uluslararası Otomotiv Organizasyonu Kurulu IAOB nin Amacı: belgelendirme sürecini uygulamak ve yönetmek 2. IATF Avrupa ile beraber idare etmek ve eģgüdüm sağlamak 3. Küresel tutarlılık için daha ileri destek vermek 4. Merkezi veri tabanı geliģtirmek ve bunu sürdürmek

59 16949 un Beklenen Faydaları Tedarikçi geliģiminde tutarlılık Çok katlı üçüncü parti belgelendirmede azalma Ortak dil Farklılıklarda azalma Artan verimlilik İleri ürün/proses kalitesi Küresel bir kaynak olduğu için ek güven ISO/TS 16949:2009 Kalite Yönetim Sistemi Otomotiv tedarikçileri için ISO 9001:2008 in uygulaması için özel gereklilikler ISO TS Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia ubat

60 16949 da Kalite ile ilgili Gereklilikler ISO TS Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011

61 16949 da Sistem Dokümantasyon Modeli ISO TS Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011

62 Eight Principles 1. Customer focus 2. Leadership 3. Involvement of people 4. Process approach 5. System approach to management 6. Continual Improvement 7. Factual approach to decision making 8. Mutually beneficial supplier relationships Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.

63 Continual Improvement Cycle Management C U S T O M E R R E Q U I R E M E N Resource Management Responsibility C.I. Measurement, Analysis & Improvement C U S T O M E R S A T I S F A C T I T O S N Inputs Product Realization Product Outputs Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.

64 Automotive Specific Terminology Adds sector terminology Control plan Design responsible org. Error proofing Laboratory Laboratory scope Outsourcing Predictive maintenance Premium freight Remote location & site Special characteristics Modifies ISO terms Continual improvement Manufacturing Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.

65 Procedures Are: Driven by task completion Issued May be completed by different departments with different objectives Are segmented Satisfy the standard Define the sequence of steps to perform a task Static QS-9000 (Procedure Based) Processes Are: Driven by desired output Managed May be completed by different departments with the same objectives Flow to conclusion Satisfy the stakeholders Transform inputs into outputs Dynamic TS-16949:2002 (Process Based) Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.

66 The Process Approach Purpose Objectives Risks Inputs Stakeholder Wants & Needs Specifications Schedule/Timing Market Data Industry Trends Economic Conditions Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation. Process Results Outputs Products Information

67

68 HAVACILIK SEKTÖRÜ KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ AS/EN 9100 STANDARDI 1997 de Amerikan Havacılık Kalite Grubu (AAQG), Uluslararası Havacılık Kalite Grubu (IAQG) ve havacılık sektörünün lider Ģirketleri tarafından, havacılığın tüm alanlarında üstün teknoloji standartlarını teģvik etmek üzere geliģtirilmiģtir. AS/EN 9100 esasen ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi nin havacılık endüstrisine uygulanmasıdır.

69 TIBBİ CİHAZLAR İÇİN KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ EN ISO 13485:2003 TIBBİ CİHAZLAR İÇİN KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ standardı, ISO 9001:2000 standardı temel alınarak oluģturulmuģ, tıbbi cihazlar için özel Ģartlar içeren uluslararası bir standarddır.

70 LABORATUARLAR AKREDİTASYONU ISO Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel ġartlar standardı.

71 ISO BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİne sahip olmak, kurumların yüzde yüz güvenlik seviyesine sahip oldukları anlamına gelmez. Zaten, yüzde yüz güvenlik seviyesine ulaģmak mümkün değildir.

72 SOSYAL SORUMLULUK YÖNETİM SİSTEMİ SA 8000 Nedir? SA 8000'in açılımı "Social Accountability 8000 = Sosyal Sorumluluk 8000"dir. Bu standart; mal ve hizmet üretiminde etik kurallara uyumu garanti altına almaktadır. SA 8000 dünyanın her yerinde, her sanayi kolunda, her büyüklükte kuruluģa uygulanabilmektedir. SA 8000:2001 standardına uygun çalıģan bir kuruluģta, sağlık ve güvenlik koģulları, çalıģanlarının yaģlarının çalıģmaya uygunluğu, ırk, cinsiyet, din gibi sosyal ayrımlara dayalı iģ koģullarında ve ücret koģullarında farklılık gözetilmediği, çalıģma ve mesai saatlerinin uygunluğu, ücretin yeterliliği, örgütlenme ve toplu sözleģme hakkı sistemli olarak güvence altına alınmıģ demektir.

73 ISO MÜġTERİ MEMNUNİYETİ YÖNETİM SİSTEMİ BS İġ SÜREKLİLİĞİ VE YÖNETİM SİSTEMİ Aksaklıkların risklerini minimize etmek amacıyla İġ SÜREKLİLİĞİ YÖNETİMİ (BCM Business Contiunity Management) için BS standardı geliģtirilmiģtir. İġ SÜREKLİLİĞİ; türü ve nedeni ne olursa olsun, herhangi bir kesinti ya da yıkım durumunda, kuruluģun kritik iģ fonksiyonlarına (faaliyetlerine) devam etmesini sağlayan bir metodolojidir.

74 PAS - 99 ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMLERİ PAS - 99 ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMLERİ; kalite, çevre ve iģ sağlığı ve güvenliği vb. konulardaki yönetim sistemlerinin tek bir çatı altında toplanarak bir bütünlük içinde yönetilmesi amacıyla kurulan sistemlerdir. PAS (Publicly Available Specifications) 99, ISO GUIDE 72 nin (Guidelines for the justification and development of management system standards) (Yönetim Sistemi Standartları Yazma Kılavuzunun) altı genel Ģartını temel alan dünyanın ilk ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ standardıdır.

75 ÜST YÖNETİMİN DESTEĞİ ÇALIġANLARIN KATILIMI Hiç bir sistem üst yönetimin desteği olmadan kurulamaz, kurulsa bile sürdürülemez. O nedenle, Yönetim Sistemi kurulmadan önce, SİSTEMİN ÖNEMİ VE ÜST YÖNETİMİN SORUMLULUKLARI konusunda üst yönetimin ayrıntılı bir biçimde bilgilendirilmesi gereklidir. Yönetim Sistemi sadece bir kaç kiģinin (yönetim temsilcisi, proje ekibi, vb.) omuzlarına yüklenerek gerçekleģtirilecek bir olgu değildir. KuruluĢtaki tüm çalıģanlara sistemin birlikte yürütüleceğinin (yönetileceğinin) anlatılması, dolayısıyla, ÇALIġANLARIN SİSTEMİN İÇİNE ÇEKİLMESİ önemlidir.

76 EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİ DOKÜMANLARIN HAZIRLANMASI Eğitimin ihtiyaçlara cevap verecek ve uygun bir zamanlamayla gerçekleģtirilecek biçimde belirlenmesi gereklidir. Üst yönetim için EĞİTİM değil, BİLGİLENDİRME toplantıları yapılabilir. Dokümanlar, rafları süslemek için değil, sistemin uygulanmasını sağlamak amacıyla hazırlanmaktadır. O nedenle, kuruluģun yapısına ve ihtiyacına uygun dokümanlar belirlenmeli, BASİT, KOLAY ve ANLAġILIR OLMASI sağlanmalıdır.

77 SİSTEMİN ÇALIġMASI Sistemin çalıģması konusundaki, en büyük engel BELGELENDİRME faaliyetidir. Çünkü bir çok kuruluģ BELGE yi alınca her Ģeyin bittiğini düģünmektedir. Hâlbuki, alınan belge sistemin varlığını göstermektedir. Sistemin çalıģması ondan sonra yapılacak çalıģmalara bağlıdır.