Dosyalarda Farklı Yaklaşımlar. Kütük Organizasyonu 1

Transkript

1 Dosyalarda Farklı Yaklaşımlar Kütük Organizasyonu 1

2 Giriş Şimdiye kadar öğrendiğimiz temel dosyalama komutlarıyla (fopen,flclose, fputs vb..) dosya oluşturabilmekte, kayıt ekleyebilmekte ve her bir kaydın içeriğini değiştirebilemekteyiz. Bir kaydın silinmesi gerektiği durumlarda ne olacak? Kayıt silinmesi için tanımlanmış bir fonksiyon bulunmamaktadır. Bunun için bazı stratejilerin izlemesi gerekmektedir. Kütük Organizasyonu 2

3 Kayıt Silme Yaklaşımları Bir kayıt nasıl silinir? 1. Kayıt Silinmesi ve Yeniden Dosya Organizasyonu Kayıt silme işlemi bir kaydın Silinmiş olarak işaretlenmesiyle yapılır. Boş alan serbest bırakılmadığından program içerisinde bir kaydın silinmiş olarak işaretlenip işaretlenmediğinin kontrolünün yapılması gerekir. Çok fazla kayıt silindiğinde özel bir program (fonksiyon) dosyayı sıkıştırır. Diğer bir deyişle silinmişleri atar, dosyayı yeniden organize eder. Kütük Organizasyonu 3

4 Kayıt silme işleminde sonra boş kalan yerler daha sonra yeni kayıt eklemelerinde nasıl kullanılır? 2. Sabit Uzunluklu Kayıtların Silinmesi ve Boş Alanların Dinamik Olarak Kullanılması Erişim Listesi kullanılarak, boş alanlardan bir bağlı liste oluşturulur. Dosyanın başlangıcında bulunan bir başlık kaydı Erişim Listesi nin başlangıcını tutar. Bir kayıt silindiğinde silinmiş olarak işaretlenir ve Erişim Listesi ne ilave edilir. Bu işlem mantıksal olarak yapılır. Kütük Organizasyonu 4

5 Liste Başlığı 4 John Alan Paul *-1 Bob *2 Catherina Yeni bir kayıt eklendiğinde, erişim listesinde bulunan ilk boş noktaya gider. Not: -1 null pointer olarak gösterilmiştir. Kütük Organizasyonu 5

6 3. Değişken Uzunluklu Kayıtların Silinmesi Erişim Listesi silinecek kaydın uzunluğunu da saklaması gerekir. Yeni kayıtların eklenmesi için Erişim Listesi nde yeterince genişlikte yer bulunmalıdır. Kütük Organizasyonu 6

7 Yeni Kayıt Ekleme Yaklaşımları Yeni kayıt ekleneceği zaman, Erişim Listesi nden bir kayıt seçmek için pek çok yaklaşım bulunmaktadır. 1. First Fit Yaklaşımı Erişim Listesi boyuta göre sıralanmaz. Örn: Yeni kaydı barındırabilecek büyüklükte olan ilk kayıt seçilir. Erişim Listesi: boyut=10, boyut=50, boyut=22, boyut=60 şeklinde ve eklenecek kaydın boyutu ise 20 byte olsun. Bu durumda Erişim Listesi ndeki hangi kayıt eklenecek yeni kayıt için kullanılır? Kütük Organizasyonu 7

8 2. Best Fit Yaklaşımı Erişim Listesi boyuta göre sıralanır. Örn: Yeni kaydı barındırabilecek büyüklükte olan en küçük kayıt seçilir. Erişim Listesi: boyut=10, boyut= 22, boyut=50, boyut=60 şeklinde ve eklenecek kaydın boyutu ise 20 byte olsun. Bu durumda Erişim Listesi ndeki hangi kayıt eklenecek yeni kayıt için kullanılır? Kütük Organizasyonu 8

9 3. Worst Fit Yaklaşımı Erişim Listesi boyuta azalan şekilde sıralanır. Örn: Yeni eklenecek kayıt için en büyük kayıt seçilir. Kullanılmayan kısımlar tekrar Erişim Listesi ne eklenir. Erişim Listesi: boyut=60, boyut= 50, boyut=22, boyut=10 şeklinde ve eklenecek kaydın boyutu ise 20 byte olsun. Bu durumda Erişim Listesi ndeki hangi kayıt eklenecek yeni kayıt için kullanılır? Kütük Organizasyonu 9

10 Binary Arama, Anahtar Sıralama ve Indexleme Kütük Organizasyonu 10

11 Binary Search Anahtar değerlerine göre aranması gereken sabit uzunlukta kayıtlar olsun. Eğer, anahtar değeri ile tanımlanmış olan kaydın göreli kayıt numarasını (Relative Record Number-RRN) biliyorsak istenilen kayda fseek() fonksiyonunu kullanraka direkt olarak ilgili kayda erişebiliriz. Gerçekte böyle bir bilgiye sahip değilizdir ve bu anahtar değerini barındıran kayıt için arama yapmamız gerekir. Eğer, dosya anahtar değerine göre sıralanmamışsa, istenilen kayda ulaşmak için olası tüm konumlara teker teker bakmak gerekir. Bir diğer alternatif ise dosyayı anahtar değerlerine göre sıralamak ve sıralanan değerler üzerinde binary arama yapmaktır. Kütük Organizasyonu 11

12 Binary Search Kütük Organizasyonu 12

13 Anahtar Sıralama Bir dosyanın sıralanması gerekmektedir, fakat dosya ana belleğe sığamayacak kadar büyüktür. Dosyayı sıralamak için sadece anahtar değerlerine ihtiyaç vardır. İhtiyacımız olan bu anahtar değerleri ana belleğe sığmaktadır. Çözüm: Anahtarları ve bu anahtarlara karşılık gelen göreli kayıt numaralarını (RRN) belleğe getirilir. Anahtarlar dahili olarak sıralanırlar. Sıralandıktan sonra dosya sıralı bir biçimde yazılır. Kütük Organizasyonu 13

14 Örnek Anahtarlar Kayıt Numaraları (RRN) HARRISON 0 KELLOG 1 HARRIS 2 BELL 3 HARRISON 387 Eastern... KELLOG 17 Maple... HARRIS 4343 West... BELL 8912 Hill... Ana Bellek Disk Kütük Organizasyonu 14

15 Örnek (Devam) Anahtarlar Kayıt Numaraları (RRN) BELL 3 HARRIS 2 HARRISON 0 KELLOG 1 HARRISON 387 Eastern... KELLOG 17 Maple... HARRIS 4343 West... BELL 8912 Hill... Ana Bellekte anahtarlar üzerinde gerçekleştirilen sıralama Disk üzerinde herhangi bir değişiklik yok Kütük Organizasyonu 15

16 Örnek (Devam) Anahtarlar Kayıt Numaraları (RRN) BELL 3 HARRIS 2 HARRISON 0 KELLOG 1 BELL 8912 Hill... HARRIS 4343 West... HARRISON 387 Eastern... KELLOG 17 Maple... Sıralanmış yeni dosya oluşturulur ve öncekinin üzerine yazılır. Kütük Organizasyonu 16

17 Öneri Neden sıralı dosyayı geri yazıyoruz ki? Bunun yerine oluşturduğumuz indexi kullanalım. Index Dosyası Kayıtlar BELL 3 HARRIS 2 HARRISON 0 KELLOG 1 Buna Indexleme denir. HARRISON 387 Eastern... KELLOG 17 Maple... HARRIS 4343 West... BELL 8912 Hill... Dosya değişmeden eski halinde kalır. Kütük Organizasyonu 17

18 Hatırlanacağı gibi silme işleminde dosya için mantıksal olarak oluşturulmuş bir Erişim Listesi kullanılmaktaydı. Erişim Listesi dosya üzerindeki kayıtların fiziksel bilgisini tutar. Eğer sıralam işleminde index dosyası kullanılırsa, Erişim Listesi ve dosyanın içindeki kayıtların konumları değişmeden aynen kalır. Bu sayede maliyet ve zamandan kazanılır. Kütük Organizasyonu 18

19 Basit Indexleme Basit Indexler, dizileri kullanırlar. (Anahtarları ve alan referanslarını içeren bir tablodur) Örn: Bir kitabın indexi Genel olarak indexleme arama problemini ele alan başka bir yoldur. Indexleme, dosyayı yeniden organize etmden dosya üzerinde sıralama yapılmasını sağlar. Indexler, dosyalara çoklu erişim yolları (multiple access paths) sağlarlar. (Örn: Bir kütüphane katalog sisteminde, yazar adı, kitap adı ve başlık kullanılarak bir kitaba erişlebilir. Bir index değişken uzunluklu kayıtlara anahtarlı erişim sağlayabilir. Kütük Organizasyonu 19

20 Giriş Sırasına Göre Düzenlenmiş Indexleme Birincil Anahtar Kayıt Adresleri Index Dosyası LON 2312 Symphony N.S... RCA 2626 C Programming... WAR Data Structures... ANG 3795 Advance Programming Index, ana bellekte Birincil Anahtar Referans Alan sıralanmış olarak, kayıtlar ise dosya içerisine giriliş sırasıyla görünmektedir. ANG LON RCA WAR Kütük Organizasyonu 20

21 Etiket ID si Verilen Bir Kayıt Nasıl Aranır? İkili aram ile index içerisinden uygun referans bulunarak, onun gösterdiği yere konumlanılır. Kütük Organizasyonu 21

22 Indexlenmiş Bir Dosya Üzerinde İşlemler İlk olarak boş bir index dosyası ve veri dosyası oluşturulur. Index dosyaysı kullanmadan önce ana belleğe yüklenir ve kullanıldıktan sonra yeniden yazılır. Hatırlanacağı gibi veri dosyası üzerinde: -Kayıt ekleme -Kayıt silme -Kayıtların güncellenmesi durumları söz konusudur. Veri dosyasındaki değişiklikler index dosyasına yansıtılarak güncellenir. Kütük Organizasyonu 22

23 Veri dosyası kapatıldığında, ana bellekteki index, index dosyasına yazılmış olmalıdır. Yeniden yazmanın gerçekleşmediği, elektrik kesintisi gibi, durumlarda ne olacaktır? Çözüm: 2 faklı adım ile bu problem çözülebilr. i) Index dosyasının başında bir durum belirteci bulundurulur. ii) Eğer program indexin eski olduğunu tespi ederse, index dosyasını yeniden yapılandıran bir prosedürü çağırır. Kütük Organizasyonu 23