Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliğ Taslağı Kamunun Görüşüne Açıldı

Transkript

1 Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliğ Taslağı Kamunun Görüşüne Açıldı Özet SPK Tebliğ Taslağı ile (i) paya dayalı kitle fonlamasına, (ii) bu suretle halktan para toplanmasına, (iii) kitle fonlaması platformlarına, (iv) bu platformların faaliyetlerine ve (v) toplanan fonların ilan edilen amaca uygun olarak kullanıldığının kontrolü ve denetimine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş olup, herhangi bir pay karşılığı olmaksızın kitle fonlaması platformları aracılığıyla ödül ve bağış karşılığında fon toplanması faaliyetlerine işbu Tebliğ hükümlerinin uygulanmayacağı ise açıkça belirtilmiştir. Tebliğ Taslağına ilişkin görüş ve öneriler tarihine kadar SPK ya iletilebilecektir tarihinde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu nda ( Kanun ) yapılan değişiklikler ile bir finansman türü olan kitle fonlaması faaliyetleri Kanun kapsamına alınmış olup, kitle fonlaması platformlarının kurulması ve faaliyete başlamasına ilişkin esasları belirlemek üzere Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK veya Kurul ) yetkili kılınmıştı. SPK, kitle fonlaması platformlarının faaliyetlerini yatırım kuruluşlarının faaliyetlerinden ayırarak ve kitle fonlaması suretiyle halktan para toplanmasını halka arz olarak nitelendirmeyerek küçük ölçekli şirketlere fon sağlanmasını kolaylaştırmaya çalışmaktadır. Bu çerçevede SPK, ikincil düzenleme çalışmaları kapsamında, tarihinde Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliğ Taslağı nı ( Tebliğ Taslağı ) yayımlamıştır. Tebliğ Taslağı ile getirilmesi planlanan başlıca düzenlemelere aşağıda kısaca yer verilmiştir: 1- Platformlara İlişkin Esaslar a) Listeye alınma zorunluluğu ve Platformların sağlaması gereken şartlar Aşağıdaki şartları sağlayan elektronik ortamda kitle fonlamasına aracılık edecek Kitle Fonlaması Platformlarının ( Platform ) faaliyette bulunmaları için SPK tarafından listeye alınmak için SPK ya başvuruda bulunmaları gerekmektedir 1 : - Asgari TL sermayesi nakden ödenmiş bir anonim şirket olarak kurulması, - Payların tamamının nama yazılı olması, - Ticari unvanında Kitle Fonlaması Platformu ibaresinin yer alması, - Esas sözleşmesinde münhasıran kitle fonlaması faaliyetinde bulunacağının belirtilmesi, - Platformun ortaklarının ve asgari 3 kişiden oluşan yönetim kurulu üyelerinin Tebliğ Taslağı nda belirlenen şartları taşımaları 2, - Taslak Tebliğ de nitelikleri belirli olan bir yatırım komitesinin oluşturulmuş olması, - Gerekli birimleri (iç kontrol, risk yönetimi, muhasebe ve operasyon) oluşturmuş ve yeterli sayıda personeli istihdam etmiş olması, diğer organizasyonel şartları sağlamış ve gerekli politikaları oluşturmuş olması, - İlgili operasyonel işlemlerini yerine getirmeyi teminen MKK ve emanet yetkilisi ile sözleşme imzalaması ve bilgi işlem sistemleri ile teknolojik altyapısını bu kuruluşların belirlediği esaslar çerçevesinde uyumlaştırması. 1 Kurul dan izin alınmaksızın kitle fonlaması platformları aracılığıyla halktan para toplandığının tespit edilmesi halinde BTK tarafından ilgili internet sitesine erişim engellenecektir. 2 Platformların tüzel kişi ortaklarının önemli etkiye sahip ortakları da yönetim kurulu üyesi ve şirket ortaklarında aranan şartları sağlamalıdır. - Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı 1

2 Kısmi ve geniş yetkili aracı kurumlar ise belirli şartları sağlamak (örneğin; yatırım komitesi oluşturmak) koşuluyla listeye alınabilecektir. b) Yatırım komitesi oluşturma zorunluluğu ve sorumluluk Tebliğ Taslağı nda, yönetim kurulu tarafından Platform bünyesinde oluşturulacak yatırım komitesinin yapısı, karar alma mekanizması ve işleyişine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Buna göre özetle: Yatırım komitesi en az 3 kişiden oluşmalıdır. Yatırım komitesi, üye tamsayısının çoğunluğu ile girişim şirketine 3 ve/veya girişimciye 4 ait projeye 5 ilişkin başvuruyu değerlendirmeye yetkilidir. En az 2 üyesinin finans, girişimcilik, işletmecilik, hukuki danışmanlık, teknoloji, sanayi ve ticaret gibi alanlarda en az 5 yıllık tecrübeye sahip olması ve en fazla bir üyesinin Platformun yönetim kurulu üyesi olması zorunlu tutulmuştur. Yatırım komitesi, projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonun toplanması amacıyla kampanya sayfasında ilan edilen kitle fonlaması bilgi formunu değerlendirme ve onaylamaya ilişkin objektif yöntemleri içeren değerlendirme politikası oluşturmalıdır. Yatırım komitesi üyeleri bahse konu faaliyetleri karşılığında girişim şirketlerinden veya girişimcilerden herhangi bir ekonomik menfaat temin edemezler. c) Dışarıdan hizmet alımına ilişkin esaslar Platformların, münhasıran yönetim kurulunca icra edilmesi gereken faaliyetleri ile platformun idaresi dışındaki görev ve yükümlülüklerinin ifası için dışarıdan hizmet alabileceği öngörülmüştür. Dışarıdan alınabilecek olan hizmetlerin bu aşamada sınırlı olarak sayılmaması, organizasyonda yer alan birimlere ilişkin yönetim ve idare hariç- hizmetlerin hepsinin dışarıdan alınabileceği şeklinde yorumlanabilecek ise de Tebliğ Taslağı ile Kurul, söz konusu hizmetlere ilişkin belirleme yapmaya, sınırlamaya veya yasak getirmeye yetkili kılınmıştır. 2- Platformların Faaliyetlerine İlişkin Esaslar a) Platformlar tarafından gerçekleştirilebilecek faaliyetler Platformlar münhasıran kitle fonlaması faaliyeti yürütebilirler. Bu faaliyetlerin yürütülmesi esnasında girişim şirketlerine veya girişimciye yönelik danışmanlık hizmeti verilmesi bir aykırılık teşkil etmemektedir. Kitle fonlaması faaliyeti kapsamında uyulması gereken esasların girişimci ile Platform arasında imzalanacak yazılı bir kitle fonlaması sözleşmesi ile belirlenmesi zorunlu tutulmuştur. İlgili sözleşme, Tebliğ Taslağı nda yer alan asgari şartları taşımalıdır. 3 Girişim Şirketi ; Türkiye de kurulu ve/veya kurulacak olan, gelişme potansiyeli taşıyan ve kaynak ihtiyacı bulunan anonim ortaklıklar olarak tanımlanmıştır. 4 Girişimci ; Projesine kaynak ihtiyacı bulunan gerçek kişiler olarak tanımlanmıştır. 5 Proje ; Girişim şirketine dönüşme potansiyeli taşıyan, planlanan teknoloji faaliyeti ve/veya üretim faaliyetinin gerçekleştirilmesi için kaynak ihtiyacı olan iş fikri olarak tanımlanmıştır. - Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı 2

3 b) Platformların yükümlülükleri Tebliğ Taslağı uyarınca, Platformların yükümlülükleri arasında: - Fon toplayan her bir girişim şirketi veya proje için kampanya sayfası oluşturmak, - Yatırımcılardan toplanan fonların emanet yetkilisi 6 nezdinde girişim şirketi veya girişimci adına açılan hesaplarda bloke ettirerek girişim şirketi veya yatırımcıya iletilmesini sağlamak, - Payların Merkezi Kayıt Kuruluşu ( MKK ) nezdinde kayden oluşturma sürecini veya yatırım kuruluşu vasıtasıyla yerine getirilmesini sağlamak, - Tebliğ Taslağı nda yer alan kamuyu aydınlatma yükümlülüklerine uymak, yer almaktadır. Ayrıca, Platformların, TTK ve VUK uyarınca hazırlanan finansal tablo ve raporları ile faaliyet raporlarını platform üzerinden kamuya duyurması gerekmektedir. Platformun yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden platform yönetim kurulu üyeleri sorumlu tutulmuştur. c) Platformların gerçekleştiremeyeceği faaliyetler Tebliğ Taslağı ile Platformların aşağıdaki faaliyetleri gerçekleştiremeyeceği düzenlenmektedir: - Faiz veya her ne ad altında olursa olsun ivaz karşılığı veya rehin almak suretiyle kredi veya ödünç para verme işlerine aracılık faaliyeti, - Pay dışında bir sermaye piyasası aracı karşılığında kitle fonlaması faaliyeti, - Gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı hakların alım satımına ilişkin kitle fonlaması faaliyeti, - Yurt dışında yerleşik olan şirketlere yönelik Türkiye den fon toplamasına ilişkin kitle fonlaması faaliyetleri, - Yatırımcılara yönelik yatırım tavsiyesi niteliğinde değerlendirme, analiz veya yorumlarda bulunmak, - Paylara ilişkin ikincil piyasa işlemlerine aracılık, - Kampanyası yürütülen girişim şirketlerine veya projeye fon sağlamak. d) Yurt dışında yerleşik platformların faaliyetleri Platformların Türkiye de yerleşik kişilere yönelik tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetinde bulunmamış olması şartıyla, Türkiye de yerleşik kişilerin yurt dışındaki platformlar üzerinden kitle fonlaması faaliyetlerine katılmalarının Tebliğ kapsamı dışında olduğu teyit edilmiştir. e) Platform Üyeliği ve Kampanya Süreci i. Platforma nasıl üye olunur? Kitle fonlaması işlemlerinde bulunabilmek için yatırımcıların ilgili Platforma elektronik ortamda üye olması gerekmektedir. Platformların üyelik işlemleri kapsamında aşağıdaki faaliyetleri gerçekleştirmesi gerekmektedir: 6 Emanet yetkilisi ; Kitle fonlama platformları aracılığıyla toplanan fonu, girişim şirketine aktarılana veya yatırımcılara iade edilene kadar Tebliğ Taslağı nda yer alan hükümler çerçevesinde emanetçi sıfatıyla bloke etmek üzere SPK ca uygun görülen kuruluş olarak tanımlanmıştır. - Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı 3

4 - Kimlik doğrulama işleminin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla tespit edilen üye bilgilerinin MKK ya iletilmesi, - Üyelerle asgari unsurları Tebliğ Taslağı nda belirlenen şartlara uygun bir üyelik sözleşmesi düzenlemesi, - Üyelerden Paya Dayalı Kitle fonlaması Faaliyetleri Genel Risk Bildirim Formu nun okunduğu ve anlaşıldığına ilişkin yazılı ve elektronik bir beyan alması, - Nitelikli yatırımcı statüsünde bir üyelik oluşturması için üyenin MKK nezdinde nitelikli yatırımcı olduğunun tespit edilmesi. ii. Ne kadar yatırım yapılabilir? Nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler tarafından Platforma üye olunmasını takip eden 14. günden itibaren yatırım yapılabilecek ve bir takvim yılı içerisinde en fazla TL yatırım yapabilecektir. Söz konusu tutar sınırlaması ile ilgili girişim şirketi veya projenin ihtiyacı olan fona ulaşması halinde dahi başarılı olamaması riski göz önünde bulundurularak, nitelikli yatırımcı dışındaki yatırımcıların korunması amaçlanmıştır. Tüzel kişiler ve nitelikli yatırımcılar açısından herhangi bir yatırım miktarı sınırlaması yapılmamıştır. iii. Fonların toplanması ve aktarımına ilişkin şartlar nelerdir? Tebliğ Taslağı, toplanan fonların aktarılmasından önce girişim şirketinin kuruluş işlemlerinin tamamlanmış olmasını ve bu fonların yalnızca sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylar karşılığı girişim şirketine aktarılmasını şart koşmaktadır. Dolayısıyla, girişim şirketlerinin mevcut ortaklarının paylarının satışı suretiyle fon toplanmasına izin verilmemiştir. Sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak payların oy hakkı içermeyecek şekilde de düzenlenebileceği hüküm altına alınarak, girişim şirketlerinin yönetim kurulu dışında zorunlu olarak genel kurulda alması gereken kararların da hızlı bir şekilde alınması sağlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca; Yatırımcılardan toplanan fonların tamamının nakden ödenmiş olması zorunludur. Nitelikli yatırımcılar hariç olmak üzere, yatırımcılara verilecek paylar arasında imtiyaz farkı yaratılamayacaktır. Bir girişim şirketi veya girişimci tarafından herhangi bir 12 aylık dönemde kitle fonlama platformları aracılığıyla en fazla 2 kampanya ile fon toplanabilir. Bu iki dönemde toplanabilecek toplam fon tutarı SPK nın izahname hazırlama yükümlülüğünden muafiyet tanınan ihraç sınırı (2019 yılı için bu tutar TL dir) olarak belirlenmiştir. İhraç sınırını geçmemek kaydıyla talep edilen fon miktarının %20 sine kadar ek fon toplanabilecektir TL yi aşan fon taleplerinde, hedeflenen fonun en az %10 unun nitelikli yatırımcılar tarafından kampanya süresinde fonlanmış olması gerekmektedir. iv. Kampanya süreci nasıl yürütülür? Kampanyaların Platform nezdinde oluşturulan kampanya sayfasında yayımlanması için yatırım komitesinin onayı gerekmektedir. Yatırım komitesince reddedilen başvuruların reddedilme gerekçesi hakkında Platform, başvuru sahiplerine bilgi verecektir. - Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı 4

5 Taslak Tebliğ uyarınca kampanya süresi, onaylanmış bilgi formunun kampanya sayfasında yayımlanmasından itibaren 60 gündür. Toplanan fonlar emanet yetkilisi nezdinde girişim şirketi veya girişimci adına açılan hesaplarda bloke edilerek, kampanya sonrasında girişim şirketine veya yatırımcıya aktarılır. Yatırımcılar fon sağlamaya ilişkin ödeme emrinin verildiği andan itibaren 48 saat içinde hiçbir sebep göstermeksizin cayma hakkına sahiplerdir. Bilgi formunda yer alan, yatırımcıların yatırım kararını etkileyebilecek değişikliklerin ortaya çıkması halinde girişimci veya girişim şirketi bu bilgileri platforma bildirerek değişikliklerin onaylanmasını talep eder. Değişikliklerin platform tarafından onaylanması halinde, kampanya sayfasında yayımlanır, aksi halde platform kampanya sürecini iptal edebilir. Değişikliklerin onaylanmasından önce ödeme emri veren yatırımcıların 48 saatlik cayma süresi yatırımcıya yapılan bilgilendirmeyi takiben yeniden başlar. v. Toplanacak fonlar hangi amaçlarla kullanılabilir? Tebliğ Taslağı nda, toplanacak fonların hangi amaçlarla kullanılacağına ilişkin bir rapor hazırlanarak kampanya sayfasında yayımlanması zorunluluğu öngörülmüştür. Bununla beraber, toplanan fonların doğrudan veya dolaylı olarak gayrimenkul, gayrimenkule dayalı haklar ve gayrimenkul projelerinin satın alınması veya finansmanında kullanılamayacağı düzenlenmiştir. Fonların amacına uygun kullanıldığının kontrol ve denetimi bağımsız denetim kuruluşlarının hazırladığı özel amaçlı bağımsız denetim raporu ile sağlanır. Söz konusu bağımsız denetim raporunun düzenlenmesine ve duyurulmasına ilişkin esaslar Taslak Tebliğ de hüküm altına alınmıştır. Bağımsız denetçi tarafından işbu raporda fonların ilan edilen amaca uygun olarak kullanılmadığının tespit edilmesi halinde, SPK, 5237 sayılı Türk Ceza Kanun u çerçevesinde suç ihbarında bulunabilecektir. vi. Girişim şirketlerinin hangi nitelikleri taşıması gerekir? Tebliğ Taslağı kapsamında fon toplayacak girişim şirketlerinin aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir: - Teknoloji faaliyeti ve/veya üretim faaliyetinde bulunma, - Bilgi formunun ilan edildiği tarih itibarıyla son 2 yıl içinde kurulmuş olma, - Düzenli olarak takip ve kontrol edilen bir internet sitesine sahip olma, ve - En son yıllık ve varsa son güncel ara dönem finansal tablolarında SPK nın II-16.1 sayılı Tebliği nde belirlenen finansal tablo kalemleri için öngörülen eşikleri 7 aşmama. Öte yandan şu şirketler kitle fonlaması yoluyla fon toplayamazlar: - Halka açık ortaklıklar, - Yönetim kontrolü başka bir tüzel kişiye ait olan şirketler, - Halka açık ortaklıklar ile sermaye piyasası kurumlarının önemli etkiye sahip ortak konumunda bulunduğu şirketler. 7 Söz konusu eşikler (i) aktif toplamı on milyon Türk Lirasından az olması veya (ii) net satış hasılatı dışında kalan diğer gelirler toplamı ve net satış hasılatının her ikisi de beş milyon Türk Lirasından az olması ya da (iii) tescil edilmiş sermayesi ile kanuni yedek akçeler toplamının tamamı karşılıksız kalması olarak belirlenmiştir. - Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı 5

6 3- Diğer Hususlar Taslak Tebliğ ile düzenlenen diğer bazı önemli hususlar şunlardır: Borsa tarafından uygun görülen girişim şirketi paylarına ilişkin ikincil piyasa işlemleri, yine Borsa nın uygun göreceği usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilebilecektir. Bu şekilde kitle fonlaması platformu ile fonlanan girişim şirketlerinin payları ikincil piyasalarda işlem görebilmesinin yolu açılmıştır. Platformların hukuka aykırı faaliyet ve işlemlerinde SPKn md. 96 kıyasen uygulanacaktır. Buna göre Kurul, ilgililerden aykırılıkların belirlenen bir sürede giderilmesini istemeye ya da doğrudan faaliyetlerinin kapsamını sınırlandırmaya veya geçici olarak durdurmaya, tamamen veya belirli yetkilerini iptal etmeye yetkilidir. Sorularınız için bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz. Umurcan Gago Ortak, Avukat T: +90 (212) Alper Onar Kıdemli Müdür, Avukat T: +90 (212) Pınar Tatar Kıdemli Müdür, Avukat T: +90 (212) Gizem Sözenoğlu Müdür, Avukat T: +90 (212) Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı 2019 Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı. Tüm hakları saklıdır. Bu dokümanda GSG Avukatlık Ortaklığı veya GSG Hukuk ibaresi, Gündüz Şimşek Gago Avukatlık Ortaklığı nı ifade etmektedir. 6