ORGANİZASYONEL ÖĞRENME ANLAYIŞI ve

Transkript

1 ORGANİZASYONEL ÖĞRENME ANLAYIŞI ve ÖĞRENEN ÖRGÜT: OKUL Hâlâ öğreniyorum. İSMAİL ÜNLÜ MICHELANGELO Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı 21. yzyıl bilgi toplumu olarak eğitimde, sanayide, ekonomide, sosyal yapıda byk bir değişime tanık olmaktayız. Dolayısıyla toplumu oluşturan bireylerin yetenekleri, nitelikleri, istek ve beklentileri değiştikçe toplumun genel yapısında da hızlı bir gelişme yaşanmakta, oluşan ihtiyaçlar, yeni değerler, çözmler yoluyla karşılanmaktadır. Değişimin yaşanmasının en önemli nedeni, gn geçtikçe bilginin daha çok değer kazanması, hızlı bilgi akışı ve bilginin srekli yenilenmesidir. Hızlı bilgi akışı, beraberinde bilgi insanı, bilgi toplumu kavramlarını meydana getirmekte ve geleceğin toplumu olarak nitelenen bilgi toplumunda nitelikli birey önem kazanmaktadır. Bilgi toplumu, bilgi retimi ile iletiminin yaygınlaştığı, bilginin temel sermaye, ana gç olduğu, öğrenmenin hayatın bir parçası haline geldiği bir toplumsal yaşam biçimi olarak tanımlanabilir.(fındıkçı,1996, 26) Öğrenmeyi bir yaşam tarzı haline getiren bilgi toplumunun temel kaynağı bilgi olduğuna göre, geleceğin insanı nitelikli ve bilgili, yeteneklerini doğru zamanda ve yerde kullanabilen, kalite anlayışını benimsemiş, bilgiden bilgi reten, öğretmeyi değil öğrenmeyi seven, yaratıcı, iletişim tekniklerini iyi kullanabilen, enformatik çağa uyum sağlayabilen bilgi insanıdır. Bilgi toplumuna geçişi sağlayan en önemli etkenler, iletişim teknolojilerinin giderek yaygınlaşması ve gelişmesi, her alanda nitelikli işgc ihtiyacının ön plana çıkması,sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişte hem retim hem de tketim için bilimsel bilginin önem kazanması, tm dnyada hızla yayılan kreselleşme hareketlerinin neden olduğu sosyo-ekonomik gelişmelerdir. Tm bu etkenler, toplumun her biriminde etkisini göstermiş ve tm organizasyonlar bilgi toplumunun en önemli bir parçası olabilmek, enformatik çağda bilgi toplumunu daha da geliştirebilmek için organizasyon kltrn, iş anlayışını, misyonun ve vizyonunu, amaçlarını, çalışma kurallarını tamamen yeni anlayışa göre değiştirmişlerdir. Bu değişim sonunda yeni bir kavram ve organizasyon yapısı ortaya çıkmıştır: Organizasyonel Öğrenme ve Öğrenen Organizasyonlar Temelde ana faktör olan kavram, öğrenmedir. Öğrenme, çoğu dşnrlere göre bilgi ve tecrbe sonucu davranışta oluşan srekli değişim dir. Öğrenme, kuramsal dşncelerden uygulama ve tecrbelerden elde edilen bilgilerle insan inançlarını, değerlerini, tutum ve davranışlarını değiştirme srecidir. Arzulanan sonuçlara erişebilmek amacıyla davranış ve eylemlerin değiştirilmesine götren yeni bilgi ve sezgisel kavrayış kazanma srecidir.(marquardt ve Reynolds,1994) Öğrenme, kişisel ya da örgtsel ölçekte olsun, bilgi edinmenin çok ötesinde bir kavramdır. Öğrenme yoluyla, insanlar daha önceden yapamadıkları bir şeyi yapabilecek duruma gelirler (Senge, 1999, 10) Öğrenilenler sayesinde dnya her seferinde yeni ve farklı bir şekilde algılanır ve kişilerle dnya arasında yeni ve farklı ilişkiler kurulur. Öğrenerek yeni bir şeyler yapabilme

2 kapasitesi arttırılır. Öğrenme sırasında yeni bilgilere ihtiyaç duyulur fakat aslı önemli olan, edinilen bu bilgileri kullanıma geçirebilme yeteneğidir. (Binney, Williams, 1995; Öğtveren, 2000) Birçok yazar öğrenmeyi, bilgi ve tecrbe sonucu davranışta oluşan srekli değişim olarak tanımlamaktadır.(gordon, 1997, 7) Öğrenme, uygulama ve deneyimlerden elde edilen bilgilerle insan inançlarını, tutum ve davranışlarını değiştirme srecidir. Bu durumda öğrenme sonucu bilgi ve deneyim birikimi olacaktır. Bu srecin sonucunda, bireyin değer ve davranışlarında srekli, kalıcı nitelikte bir değişim meydana gelmektedir. (Morgan, 1977, 99; Öğtveren, 2000) Ancak önemli olan, bu değişimin bireyin yetenekleri, ilgi ve becerilerine göre, bireyin gelişimini olumlu yönde etkileyecek olması ve tm yaşamı boyunca bu değişimi srekli hale getirebilmesidir. Böylece öğrenme sreklilik kazanmış olur ve srekli öğrenme anlayışı bireyin hayat felsefesi haline dönşr. Şekil 1: Temel Öğrenme Modeli (Kaynak: EARGED, 1995, 5) Öğrenmenin amacı, yararlı sonuçları ortaya koymaktır. Öğrenme olgusunun gerekliliğine ilişkin yaygın inanç, onun değişim srecinde çevreye uyumu gerçekleştirdiği ve etkinliği artırdığı dşncesidir. Çnk öğrenme, teknolojik belirsizlik ve pazar koşullarında işletmenin rekabet edebilmesini, verimlilik ve yenilikçilik gibi yeteneklerini korumasını ve geliştirilmesini sağlar.(öncl,1999,13) Öğrenme, insandaki dşnme sisteminin çalışmasına bağlı olduğundan etkileşimli işlemleri içinde barındıran kompleks bir sistemdir. Buna bağlı olarak öğrenme işlevinde on ç tane kompleks akıl yrtme işlemleri devrededir ve öğrenmenin dşnme sistemine dayalı olan on ç tane boyutu bulunmaktadır. Bunlar, Karşılaştırma, Sınıflandırma, Tmevarım, Tmdengelim, Hata analizi, Delil toplama, Soyutlama, Perspektif analizi, Karar verme, Soruşturma, Deneysel sorgulama, Problem çözme ve Buluşçuluktur. Srekli kendini yenileme çabası içinde olan, değişime ve gelişmeye açık vizyonu geniş bir organizasyon, öğrenmenin on ç boyutunu da kendi

3 içinde bulundurur ve srekli öğrenme için dşnme mekanizmasını tam anlamıyla kullanır. Dolayısıyla organizasyonel öğrenme, organizasyonların ne yaptıkları ve ne yapabilecekleri konusunda srekli değişen ortamdaki tepkilerine ilişkin bir iletişim dili ve metaforlar dizisi sağlamaktır. (Kal-Der, 1997, 24) Yaratıcı bir şekilde bilgiden bilgi öğrenmeyi, analiz etme yeteneği ve yeni bilginin kabul edilmesidir. Bunun da ötesinde uygun yollarla bilgiye başvurmadır. Yaşayabilen btn örgtler öğrenmektedir. Örgtlerde öğrenme çeşitli dzeylerde gerçekleşmektedir. Bunları anlayabilmek için öğrenme sreci ile öğrenmeyi öğrenme sreci arasındaki ayrımın bilinmesi gerekmektedir. Bu iki tip öğrenme arasındaki farklılık, kimi zaman Tek Devreli Öğrenme ve Çift Devreli Öğrenme ayrımında ortaya çıkmaktadır. Tek Devreli (Yönl) Öğrenme: Belirli işleyiş normları çerçevesinde hatayı tespit etme ve dzeltme yetisine dayanır. (Gçl, 2000) Tek yönl öğrenme biçiminde örgtsel eylemlerin sonuçlarını, yine örgtsel normlar tarafından çerçevesi çizilen ve başarım dzeyini korumak için örgtsel stratejilere ve varsayımlara bağlayan bir tek geri bildirim dzeyi vardır. Örgt, fiili başarım dzeyini örgtsel standartlarla karşılaştırır ve arzu edilmeyen sonuçlar varsa, bunları standartlar dzeyine çeker. (Öncl, 1999,15) Teknoloji ve bilginin akıllıca ve işe yarar bir şekilde kullanıldığı, gelişmeye ve değişmeye açıklığın daha çok önem kazandığı bir çağda, organizasyonlar varlıklarını srdrebilmek, niteliği yksek, vizyonu gçl, misyon sahibi bir organizasyon olabilmeleri için, mutlaka organizasyonel öğrenme anlayışını her alanda benimsemek zorundadırlar. Dolayısıyla bir organizasyonun Öğrenen Organizasyon olabilmesi için öncelikle değişimi ve srekli yenileşmeyi hedeflemesi gerekmektedir. Öğrenen Organizasyonlar Öğrenen organizasyon, srekli olarak yeni bilgiler elde eden ve bu bilgileri geliştirerek faaliyetlerini bu bilgilere göre biçimlendirme yeteneğine sahip olan ve böylelikle srekli gelişmeyi gerçekleştirerek rekabet avantajı yakalamayı amaç edinen organizasyon demektir. (Pınar, 1999, 37)

4 Başka bir deyişle, kendi gcn keşfeden ve bunu kullanabilen organizasyon olarak, organizasyon bireyinin de kendini geliştirmesine hizmet etmektir. Öğrenen organizasyonlar, katılımcıların kapasitelerini gerçekten arzu edilen sonuçlar elde etmek için byttkleri, yeni ve geniş zihinsel modellerin geliştirildiği, ortak vizyonun oluşturduğu ve birlikte öğrenmenin öğrenildiği organizasyonlar olmaktadır. (Varoğlu, Çelik, Erçil, Sığrı, Özdil, 2000) Öğrenen organizasyonlar, yaratma, kazanma, bilgi transfer etme ve yeni bilgileri, görşleri yansıtmak için davranışlarına uyum sağlamada yetenekli bir organizasyondur. Bu önemli bir özelliktir. Bunun için, öğrenen organizasyonlar, beş ana etkinlikle uğraşır: 1. Sistematik olarak problem çözme 2. Yeni yaklaşımlarla deneyim kazanma 3. Geçmiş deneyimlerden öğrenme 4. Başkalarının deneyimlerinde de öğrenme 5. Hızı ve etkili bir şekilde bilgi transfer etme (Garvin, 1998, 51-52) Peter. M. Senge The Fifth Discipline: The Art and Practice of a Learning Organization adlı kitabında öğrenen organizasyonları şöyle tanımlıyor: Öğrenen organizasyonlar, insan doğasına en uygun nitelikte yapılandırılmış olan organizasyonlardır. Senge ye göre iki tip öğrenmenin varlığından bahsedebiliriz: Birincisi uyuma yönelik öğrenme; gerekli olan kadarını anlamak ve öğrenmek; ikincisi geliştirmeye yönelik öğrenme; bir insanın istediği ve amaçladığı sonuçlara ulaşabilmek için kendi kapasitesini arttırması ve geliştirmesi sonucu meydana gelen öğrenmedir. Bundan dolayı öğrenen organizasyonları; kendi geleceklerini yaratan, çalışanları ve yeleri için öğrenme kavramının yaratıcılığına ve srekliliğine inanan, ve en önemlisi, kendi bnyesindeki ve çevredeki insanların ihtiyaçları doğrultusunda ve rettikleri fikirler sayesinde, srekli olarak kendini yenileyen ve geliştiren organizasyonlar olarak tanımlayabiliriz. (Öğtveren, 1997, ) Öğrenen organizasyonların diğer bir özelliği de yaratıcı olamayan başarılara kıyasla verimli hataların değerini farkeden bir bilince sahiptirler. Verimli hatalar, st dzeyde algılama olanağı yaratarak organizasyonun sahip olduğu bilgi dzeyini ykselten hatalardır. Yaratıcı olmayan başarılar ise, organizasyonun işleyişinde sorun olmamakla hatta başarılı sonuçlara dahi ulaşılmakta - birlikte; organizasyonun gelişmelerin niçin ve nasıl olduğundan haberdar olmamasıdır. Oysa srekli gelişmenin sağlanabilmesi için; faaliyetlerin, sorunların ve olayların

5 ardındaki gerçeklerin tam olarak anlaşılması bakımından bu sorulara da cevap vermelidir. (Pınar, 1999, 45) Öğrenen organizasyonlarda, bazı organizasyonel değerler şu şekilde sıralanmaktadır: İş etiği Beklenti Drstlk / Btnlk Asalet Karşılıklı Sevgi Nezaket İş-serbest zaman kuralları Vizyon sahibi lider (vizyonel liderlik) Aktif organizasyon Kaliteli rn ve hizmet (Benton, Holloran, 1991, 10) Bu anlayıştaki bir öğrenen organizasyon, mutlaka öğrenmeyi öğrenme anlayışı içinde gerekli vizyonel değişimi ve liderliği yerine getirecek, örgtsel yapıda kalıcı bir değişim yakalayacaktır. Öğrenen organizasyonlar, özerk, bilinçli, sağduyulu ve sorumluluk sahibi kişilerin işbirliği içinde çalışarak, potansiyel gçlerini birleştirmeleri ve bunu organizasyonun ve kendilerinin yararı yönnde srekli bir gelişim için kullanmaları ile oluşur. Bunu sağlayabilmek için en önemli araç, tm çalışanları ortak ve paylaşılan bir amaç çerçevesinde birleştirmektir. (Öğtveren, 1997, 116) Bunun nedeni öğrenen organizasyonun gelişmeye ve değişime önem veren felsefesidir. Çnk öğrenen organizasyon felsefesinin temelinde sistem teorisi yatmaktadır. Öğrenen organizasyonların içerdiği her faaliyette kendini hissettiren sistemsel dşnce anlayışı; sorunlar, olaylar ve verileri tek başına görmek yerine, aralarında bağlantı kurmayı ve bir btn olarak ele almayı gerektirir. Böylelikle organizasyonun içsel bileşenleri ile çevresel unsurların kendileri ve birbirleri arasındaki ilişkilerin, organizasyonun işleyişine yönelik sorunların açığa çıkarılmasına yönelik olarak tm gerçekliğiyle ortaya konulmasına ve srekli gelişme amacı doğrultusunda değerlendirilmesine

6 olanak sağlanır. Sistem teorisinin işaret ettiği btnn parçalardan daha değerli olduğu gerçeği, amaçlara ulaşma ve uyumlu birliktelik yaratma açısından öğrenen organizasyonlarda ad doğal olarak - aynen geçerlidir. Buna ek olarak öğrenen organizasyon felsefesinde, sistem yaklaşımının daha özelleşmiş bir yorumu ve uygulaması söz konusudur. Buna göre öğrenen organizasyon sistemi içerisinde btn oluşturan parçalar arasındaki sınırların en alt dzeyde veya geçirgen olması amaçlanır. (Pınar, 1999, 38) Eğitimde Öğrenen Organizasyonlar ve Okul Her organizasyon geçmiş başarılardan gelecek için, daha iyiye yönelmede mutlaka bilgi retmeli ve rettiği bu bilgiyi de kullanmalıdır. Bilginin srekli olarak retilmesi ve aranması organizasyonda değişmeyi zorunlu kılacaktır. İşte bu bilginin retilmesinde ve kullanılmasında en önemli görev liderlere dşmektedir. Organizasyondaki değişmeler genel ifadeyle organizasyon kltrnde değişmeyi gerektirmektedir. Değişmenin ortaya çıkmasını Deming (1992, 6) mkemmel bilgi sistemiyle dört aşamada anlatmaktadır. Bunlar: Psikoloji Sistemi değerlendirme Bilgi teorisi Değişme hakkında bilgi Bu mkemmel bilgi sistemini Monk (1993, 29) eğitime uygun olarak değiştirerek aşağıdaki şekilde belirlemiştir: Sistemin anlaşılması ve bilgisi Psikolojinin anlaşılması ve bilgisi Öğretmenin nasıl olacağının anlaşılması ve bilgisi

7 Karar verme ve problem çözme için nasıl veri kullanacağının anlaşılması ve bilgisidir. (Cafoğlu, 1998, 163) Okul, yapısında pek çok sistemi bulunduran ve eşgdm içinde tm bu sistemlerin işleyişini sağlayan, toplumun kçk bir kesiti olan bir toplumsal yapıdır. Bilgi sisteminin eğitime uyarlanmasıyla oluşan sistem anlayışı, organizasyonel bir mantıkla okulun yapısına uygulandığında öğrenen örgt yapısının okulda da oluştuğunu görebiliriz. Okul, eğitim amaçlarını gerçekleştirmek zere kurulmuş, toplumsal açık bir sistemdir. Okulun örgt olarak taşıdığı bazı özellikler şunlardır: Okulun zerinde çalıştığı hammadde toplumdan gelen ve topluma giden insandır; okulda çeşitli değerler bulunur ve bunlar çatışır. Okul, bu çatışan değerleri uzlaştırmalıdır; okulun rnn değerlendirmek zordur. Okulun retim hataları hemen fark edilmez ve topluma karışır; okul özel bir girişimdir; okul özel bir girişimdir; okul çevresindeki btn formal ve informal örgtlerin ya yön verdiği; yahut etkilediği bir örgttr; okul brokratik bir kurumdur; okulun kendisine özg bir havası vardır. (Bursalıoğlu,1999, ) Okul, bir takım amaçları gerçekleştirmek zere meydana getirilmiş sosyal bir örgttr. Onun meydana gelişini sağlayan en önemli etken, bireyin ve toplumun ihtiyaçlarıdır. Genel olarak okul, belli bir yeri olan, belli bir sre devam eden, öğrenci ve öğretmeni değişen, geniş bir çevreye hitap eden, eğitim faaliyetini planlı ve programlı bir şekilde srdren, öğrenme-öğretme faaliyetlerini organize bir ders faaliyeti olarak devam ettiren, genel ve mesleki çeşitler içerisinde şekillenen bir kuruluştur. (Özdemir, 1998, 11) Okul kltrn zorunlu kıldığı bir örgttr. Amaç ve sreçlerin modası geçmiş olsa bile her zaman talep edilmektedir. Okulun bu özelliği her ne kadar yeniliğe ve değişmeye karşı okulda isteksiz bir ortam oluşturulmuş ise de, okul yine çağa göre işleyiş ve sreçlerinde bir takım değişikliklerle yaşamasını srdrmektedir.(özdemir, 1998, 12) Okulun varoluş gerekçesi, eğitimdir. Bir hizmet örgt olarak okul bu görevini, öğrencilerini eğiterek, yani eğitim gereksinimlerini karşılayarak yerine getirir. (Uluğ, 1998, 471) Okul, toplumun ve bireylerin ihtiyaçlarını karşıladığı bir yaşam merkezi gibidir. Bu yaşam merkezi, değişen ve gelişen çevresel, teknolojik, kltrel, ekonomik koşullara göre kendi iç yapısını srekli olarak yenilemektedir. Bu yenileşme ve gelişme srecinde öğrenen organizasyonun ana felsefesi olan srekli gelişim, öğrenmeye bağlılığın okul kurumunda da oluşmakta, okul kurumunu oluşturan

8 tm birimlere adım adım bu felsefe yerleştirilmektedir. Çnk öğrenen organizasyonda önemli olan örgt kltr ve buna bağlı olarak ortaya çıkan örgtsel etkililiktir. Kurumsal anlamda tm çalışanların benimsediği bir örgt kltr oluşturulursa, etkililik dzeyinde önemli artışlar görlr ve etkili olan bir kurum hem verimli hem de yeterliği yksek bir noktaya ulaşmış olur. Bilişim toplumunda pek çok değerler değişmekte ve bu değişimden eğitimde etkilenmektedir. Sanayi toplumunun eğitim ile ilgili olan eğitim değerleri gelişime ve öğrenmeye açık hale gelmekte, öğrenmeyi teşvik eden bir yapıya dönşmektedir. Bunun sonucunda değişen değerlerin yer aldığı yeni eğitim modelinde, okulu oluşturan tm birimlerin rol öğrenen organizasyonun felsefesine ve kltrne göre yeniden belirlenmektedir. Yeniden oluşum yeni bir okul modelini meydana getirmektedir. Ölçtler Sanayi Toplumu Eğitim Modeli Bilişim Toplumu Eğitim Modeli Öğretmenin Rol Her şeyi bilen öğretmen bilgi aktarıcı, alanında uzman Yönlendirici, yol gösterici öğretmen Öğrencinin Rol Dinleyici, edilgen, bireysel çalışma Aktif, işbirliğine yatkın, takım çalışması Yöneticinin Rol Yönetim lideri Öğretim Yönetim lideri Öğrenme Yöntemi Sınıfta öğrenme Kişisel araştırma Öğrenme Şekli Bireysel çalışmalarıyla öğrenme Takım çalışmasıyla öğrenme Öğrenmenin Niteliği Öğretileni öğrenme Öğrenmeyi öğrenme Eğitim Programları Standart eğitim programları Değişken eğitim programları İşgören Geliştirme Hizmet içi eğitim Örgtsel öğrenme Başarı Ölçt Ezberlenmiş bilgi aktarımının esas alınması Kavramları çok boyutlu olarak tanımlayabilme Tablo 1 : Değişen Eğitim Modeli (Kaynak: Aytaç, 1999, 75) Öğrenen okul modeli, öğrenen organizasyonun srekli gelişim, öğrenmeyi öğrenme, grup

9 kltr ilkeleri zerine kurulmuş bir okul modelidir. Bu modelde okul yöneticisi, öğretmen, öğrenci ve veli tarafından paylaşılan ortak bir vizyon, kltr ve yönetim biçimi oluşturulmaktadır. Böylece tm birimlerin örgtsel öğrenmeleri gerçekleştirilmekte, tm prosedrler, ilkeler, okul içi iletişim ve dikey yatay organizasyonlar bu ortak kltre göre belirlenmektedir. Öğrenen okul modelinde okul yöneticisi, lider yönetici olarak öğretmenleri, öğrencileri akademik olmayan personeli ve velileri srekli öğrenmeye ve okul yönetimine katılımı desteklemekte, davranışlarıyla örnek bir öğretim lideri olmaktadır. Okulların etkili olmaları, yani önceden belirlenen amaçlarına ulaşabilmeleri byk ölçde okuldaki etkinliklerinin, eğitim ve öğretim programının yrtlmesinden sorumlu olan mdrlerin etkili olmalarına bağlıdır. Öğretmen, öğrenen okul modelinin işlerliğini sağlayan en önemli etkenlerden biridir, hatta en önemlisidir. Öğrenen bir okulda bilgiyi öğrenciye sunup, bilginin öğrenci tarafından geliştirilmesine öğrencinin bilgiyi keşfetmesine olanak sağlayan ve onu destekleyen, öğrenciler arasında takım çalışmasını sağlayan, sınıf içinde kendini srekli geliştirme yeteneğine sahip bireyler yetiştiren kişi, öğretmendir. Dolayısıyla, öğretmenlerin mesleki gelişim dzeyleri, kişisel yeterlilikleri, becerileri ve davranışları öğrenen okulda önemli bir etkililik ve farklılık göstermede bir hayli önem kazanmaktadır. Sonuç Öğrenme, kuramsal dşncelerden uygulama ve tecrbelerden elde edilen, bilgilerle insan inançlarını, değerlerini, tutum ve davranışlarını değiştirme srecidir. Öğrenme srecinin sonucunda bireyde bilgi ve tecrbe birikimi olmaktadır. Bunun sonucunda insan değer ve davranışlarında srekli olarak bir yenileşme, gelişme gözlenmektedir. Öğrenme srecinde oluşan yeni değerler ve tutumlar organizasyonları oluşturan bireyleri etkilediği için 21. yy da srekli gelişim ve srekli öğrenme ilkesine dayanan yeni bir organizasyon ortaya çıkmaktadır: Öğrenen Organizasyonlar. Öğrenen organizasyonları, kendi geleceklerini yaratan çalışanları ve yeleri için öğrenme kavramının yaratıcılığa ve srekliliğe inanma, ve en önemlisi, kendi bnyesindeki ve çevredeki insanların ihtiyaçları doğrultusunda ve rettikleri fikirler sayesinde, srekli olarak kendini yenileyen ve geliştiren organizasyonlar olarak tanımlayabiliriz. Öğrenen organizasyonlar, özerk, bilinçli, sağduyulu ve sorumluluk sahibi kişilerin işbirliği içinde çalışarak potansiyel gçlerini birleştirmeleri ve bunu organizasyonun ve kendilerinin yararı yönnde srekli bir gelişim için kullanmaları ile oluşur. Bunu sağlayabilmek için en önemli araç, tm çalışanları ortak ve paylaşılan bir amaç çerçevesinde birleştirmektir. (Öğtveren, 1997, 116)

10 Öğrenme bireyin yaşam sresi içinde her zaman her an varolan bir olgudur, bir sreçtir. Ancak bir öğretmenin gelişi gzellikten kurtularak bir sisteme bağlanması gerekir. Gerek bireye istenen şeyleri öğretme girişimleri, gerekse de bunda bir ekonomi sağlama gayesiyle eğitim ve öğretimin planlı olması istenmiştir. Bu planlı öğrenme olayını gerçekleştirmek zere okul adı verilen kurumlar oluşturulmuştur. Bursalıoğlu nun (1987) nun dediği gibi okul genel çevreye karşılık özel bir çevredir. Genel çevreden gelen iyi etki ve oluşumları gçlendirip, olumsuz etki ve oluşumları engellemek ya da en aza indirmek okulun varoluş nedenidir. (Balcı, 1993, 59) Eğitim sisteminin temel olarak öğrenen organizasyonları okullardır. Çnk eğitim sisteminin toplumla sosyalleştiği kurumlar, okullardır. Okul toplumun kçk bir kesiti gibidir. Okul bir eğitim organizasyonu olarak insan eğitiminin temel alındığı çoklu etkileşim sistemiyle organizasyondaki herkesin birbirinden direkt olarak etkilendiği bir yapıdır. Kaynaklar AYTAÇ, Tufan. Öğrenen Örgt, Milli Eğitim Dergisi, Ankara, 1999, s: BALCI, Ali. Etkili Okul (Kuram, Uygulama ve Araştırma), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakltesi, Ankara, 1993 BENTON,Douglas., HOLLORAN, Jack. Applied Human Resources An Organizational Approach, Prentice Hall, 4. Edition, New Jersey, 1991 BURSALIOĞLU, Ziya. Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, PEGEM, 11. Basım, Ankara,1999 CAFOĞLU, Zuhal. Toplam Kalite Liderliği ve Eğitim Örgtleri, Verimlilik Dergisi, 1998 / 3, Ankara, s: 163 E.A.R.G.E.D. Öğretmen Değerlendirme, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, 1995, s: 5 FINDIKÇI, İlhami. Bilgi Toplumunda Yöneticilerde Kendini Geliştirme, Kltr Koleji Eğitim Vakfı Yayınları, İstanbul, 1996 GARVİN, A. David. Building A Learning Organizaton, On Knowledge Management, Harvard Bussiness Review, Harvard Business Review School Press, New York USA, 1998, s: GORDON, Thomas. Etkili Öğretmenlik Eğitimi, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 1997 KAL DER, Öğrenen Organizasyonlar, KAL DER Yayınları 16, 2. Basım, Mayıs 1998, İstanbul, s: 24 MARQUARDT, M., REYNOLDS, A. Global Learning Organizations, Irwin, New York USA, 1994 ÖĞÜTVEREN, Özlem. Öğrenen Örgtlerde Srekli İyileştirme Modeli: İşletme Eğitimi Üzerine Bir Uygulama, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Erciyes Üniversitesi, Mayıs 2000, Nevşehir

11 ÖĞÜTVEREN, Özlem. Srekli İyileştirme Çerçevesinde, Bir Öğretim -Öğrenim Stratejisi: Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakltesi Örneği, Yksek Eğitimde Srekli Kalite İyileştirme, Haber Eğitim Vakfı, Ed:Mithat Çoruh, İstanbul, 2 Mayıs 1997, s: 116 ÖNCÜL, M. Sadık. Örgtsel Öğrenme, Verimlilik Dergisi, MPM, Ankara, 1999 / 2, s: 13 ÖZDEMİR, Servet. Eğitimde Örgtsel Yenileşme, 3. Basım, PEGEM, Ankara, 1998 PINAR, İbrahim. Öğrenen Organizasyonların Kltrel Çerçevesi, İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakltesi Dergisi, cilt: 28, sayı: 2 Kasım 1999, s: SENGE, Peter, Beşinci Disiplin, Cogito, İstanbul, 1999 ULUĞ, Feyzi. Okul Sisteminde Toplam Kalite Yönetimi, Kamu Yönetiminde Kalite, I. Ulusal Kongresi, Mayıs 1998, TODAİE, Ankara, s: 471 VAROĞLU, A. Kadir, ÇELİK, A., ERÇİL, Y. SIĞRI, Ü., ÖZDİL, B. Öğrenen Bireylerden Öğrenen Organizasyona Ulaşmada Laboratuar ve Geleneksel Sınıf Ortamlarının Etkililiğine İlişkin Karşılaştırmalı Bir Araştırma: Kara Harp Okulu Örnek Olayı, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Erciyes Üniversitesi, Mayıs, Nevşehir