a- Vidanın mukavemet kontrolünü yapınız. Toplam moment Cıvata hareketi kuvvet yönüne ters olduğundan h d .tan 12.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "a- Vidanın mukavemet kontrolünü yapınız. Toplam moment Cıvata hareketi kuvvet yönüne ters olduğundan h d .tan 12."

Tunç Közen
4 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÖRNEK-1 Şekilde vidalı bir el mengenesi gösterilmiştir. A vidası tek ağızlı kare profilli ve sağ yönlü ve St60 tan imal edilmiştir. A vidasının dış çapı 14 ve hatvesi 4 dir. Vida dişleri arasındaki sürtünme katsayısı 0,1 olup B tablasına gelen kuvvet 5000N, tablo sürtünmesi için yarıçap 8 ve sürtünme katsayısı 0,1 olduğuna göre a-vidanın mukavemet kontrolünü yapınız. b- El ile vida döndürme kolunun ucuna 100 N luk kuvvet tatbik edildiğine göre L kolunun uzunluğu nedir? c- Bu mengene sıkıştırılıp bırakılırsa kendi kendine çözülür mü? d- Sistemin verimi nedir?

2 a- Vidanın mukavemet kontrolünü yapınız. ç F d / 1 4 ; Ms 3 d /16 1 ; B ç 3 AK / s Toplam moment Cıvata hareketi kuvvet yönüne ters olduğundan d d0 Ms F..tan F.. d d t d h 14 1 tan h d 4.1 6, ,1 5,71 0 M s tan 6,057 5, , N

3 ç 5000 (14.) / 4 63,66 N / ; (14.) 3 /16 56,7 N / B 63,66 356,7 116,41 AK / s s=330/116,41=,83 emniyetlidir. a- El ile vida döndürme kolunun ucuna 100 N luk kuvvet tatbik edildiğine göre L kolunun uzunluğu nedir? Vidaya el ile uygulanan moment M s =F EL.L 1 M s tan L 110,5 6,057 5, ,1.8 L.100

4 b- Bu mengene sıkıştırılıp bırakılırsa kendi kendine çözülür mü? c- Sistemin verimi nedir? tan tan( ) 0 d. d 0 0, , ,87 %9

5 ÖRNEK- Şekilde gösterilen dişli çarkın mil üzerine presle takılması (boyuna pres geçme) gerekmektedir. Bağlantı 750 Nm lik döndürme momentini kaymaya karşı 1,4 emniyetle iletmek zorundadır. Yüzeyler arasındaki sürtünme katsayısı μ= μ 0 =0,1 olduğuna göre montaj için kullanılacak hidrolik presin kapasitesi en az ne kadar olmalıdır? 750.1,4 0,1.p p 5,1N / F e 0,1.5, ,30 N

6 ÖRNEK-3 İçinden basınçlı su geçen bir boru bağlantısının sızdırmazlığı aliminyum conta ile sağlanmaktadır. Borular birbirlerine 10 adet civata ile şekilde gösterildiği gibi flanş halkası aracılığı ile bağlanmaktadır. Sızdırmazlığı sağlamak için civatalar öyle bir öngerilme kuvveti ile sıkılmışlardırki, işletme basıncı etki ettiğinde boru alın yüzeyleri alüminyum contanın üzerine işletme basıncının 5 misli bir basınç ile basmaktadır. Alüminyum conta deformasyonu yanında kapak ve gövde deformasyonu ihmal edilecektir. İşletme basıncı,5mpa dır. a-civatanın şaft kısmındaki maksimum çeki gerilmesi, akma mukavemetinin %80 i olabileceğine göre 6.8 kalitesindeki civataların boyutları ne olmalıdır. b-civataların toplam sıkma momentini bulunuz. Tüm yüzeylerdeki sürtünme katsayıları μ=μ 1 =0,15 tir. E c =, MPa ; E al =0, MPa

7 ÖRNEK 4

8 a- Zımba ucunun aşağıya inmesi için el kolunun saat ibrelerinin dönme yönünde (üstten bakıyoruz) çevrilmesi gerekir. 1 devirdeki ilerleme s=h 1 -h =8-6,5 =1,5 1 devirde 1,5 aşağıya inerse 6 inmesi için 6/1,5=4 devir yapması gerekir.

9 b- Saçta delik açmak için gerekli kuvvet F K.A F K..d.s ,7 dan Bu kuvveti elde etmek için sürtünme momentini yenecek bir momenti el koluna uygulamalıyız. Dıştaki vida(a) kuvvet yönüne ters içteki kuvvet yönünde hareket ettiğinden toplam moment aşağıdaki şekilde yazılır. M ST = M S1 M ç = M S -M S M st d F A tan d B F tan F. L A B kol

10 d A1 tan d B1 tan 60 A B d 6,5.34,75 A d B 60, ,5 3, ,75 0 0,1 5,71 56 MsT 9801,7 tan F.1000 kol,6 5,71 tan3,4 5,71 F kol 34,75 46,95daN 46956daN

11 c- F.h..M ST 9801,76.1, ,0498 d- A ve B parçaları tek parça olsa idi yalnız A vidasına verilen moment söz konusu olurdu 56 M st 9801,7 tan, ,8 F.1000 F kol kol 5, ,8daN 40,037 dan F.h..M SA 9801, ,8 0,311

12 ÖRNEK 5 Şekilde mil üzerine takılı bir kumanda mekanizmasına ait manivela gösterilmiştir. Bağlantı 843,95daN luk ön gerilme kuvveti ile yapılmıştır. a-kaymaya karşı emniyet katsayısını 1,6 alarak iletilebilecek momenti hesaplayın. L 1 =40, L =65, µ=0,1 b-dökme demirden (GG0) yapılmış olan manivelanın genişliği L=40 olduğuna göre yüzey basıncı açısından uygun mudur? P em =4daN/ F ön ko.m.z.d b L. L 1 1,6.M b 0, ,95daN M b 3000daN komb P Ld uygundur P em 1, , ,979daN / 4daN /

13 F ön ko.m.z.d b. L L 1 M b dan µ=0,1 Cetvel45 F ön 1, , daN

14 komb P Ld P em s AK P em 9,5 11,6 1, , dan /,5daN / emniyetlidir

15 ÖRNEK 6 Şekildeki sıkma geçme bağlantısının momenti 1,5 kat emniyet ile iletmesi isteniyor. (Bağlantı yüzeyleri hafif yağlı, alınabilecek en büyük sürtünme katsayısını kullanınız) a-bağlantının istenilen momenti iletebilmesi için cıvatanın ne kadarlık bir ön gerilme kuvveti ile sıkılması gerekir? b-mil ve kol yüzey basıncı açısından emniyetli midir?(s=,5, Mil ve kol St50) c-cıvata1.9 kalitesinde olduğuna göre toplam sıkma momentini de dikkate alarak mukavemet kontrolünü yapınız. (d 0 =18)

16 Sıkma sırasında vida F ön kuvveti ile çekiye, M s momenti ile burulmaya zorlanır. M16 için h= d 1 =13,546 d =14,701 Fön Ms ç ; ; 3 B.d 1.d d d0 Ms üçgen Fön( ) tan( ) 1 ç 3 Ak s tan=h/(.d )= (.114,701 ) ise =,47 0. µ =tanρ (Metrik vida üçgen profilli olduğu için) µ = 0,1/cos30 için ρ =7,88 0 bulunur. M s üçgen 14, ( ) tan(,47 7,88) 0, ,3 dan

17 Fön ç.d ,63.13,546 B 16 1,7 34,53daN / ,51 15,51daN / 1,7daN / 1.9,5 43,daN /

18 ÖRNEK 7 Aşağıdaki bağlantıda kaynak dikişlerinin dayanımını kontrol ediniz. Kaynak dikiş kalitesi II, emniyet katsayısı, statik zorlanma Yaklaşık çözüm Yöntemi k F.a.L k kem Me ;F (b a) Bir kaynak dikişi çiftine gelen moment M e k em F.a.L b 1 k.b. s 9450Nm (300.6) AK F 30 0,6.0,8. Me (b a) 17, N / 110,4 N / N

19 Tam çözüm yöntemi

20 0 k k k pk r. A 1.L A I 4 pk ).6.78 ( ) (300 I k kf 5, N /.6).6 ( A F pk kf 68,5 N / ) 9000(900.r I M

Benzer belgeler

Sıkma sırasında oluşan gerilmeden öngerilme kuvvetini hesaplarız. Boru içindeki basınç işletme basıncıdır. Buradan işletme kuvvetini buluruz.

Sıkma sırasında oluşan gerilmeden öngerilme kuvvetini hesaplarız. Boru içindeki basınç işletme basıncıdır. Buradan işletme kuvvetini buluruz. Ø50 Şekilde gösterilen boru bağlantısında flanşlar birbirine 6 adet M0 luk öngerilme cıvatası ile bağlanmıştır. Cıvatalar 0.9 kalitesinde olup, gövde çapı 7,mm dir. Cıvatalar gövdelerindeki akma mukavemetinin