MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR"

Soner Şensoy
7 yıl önce
İzleme sayısı:

MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR 1. Boyut, gerçek boyut, nominal boyut ve tolerans nedir, tanımlayınız. 2. Toleransları sınıflandırınız. 3.

1 MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR 1. Boyut, gerçek boyut, nominal boyut ve tolerans nedir, tanımlayınız. 2. Toleransları sınıflandırınız. 3. Tasarımı yapılırken bir makine parçasının boyutları neden toleranslandırılır? 4. ISO - Tolerans sistemine ait tolerans kaliteleri ile nominal boyutlar kaç kısma ayrılır, yazınız. 5. ISO tolerans sistemine göre tolerans, nominal boyutun sonuna harf ve sayı ile birlikte verilir. Örneğin ø30 H7 a) Harf neyi ifade ediyor? b) Sayı neyi ifade ediyor? 6. Form toleransı nedir? Örnek veriniz. 7. Konum toleransı nedir? Örnek veriniz. 8. Şekil 3 te şematik olarak gösterilen üç geçme şeklini adlandırınız, örneğin minimum boşluk, maksimum boşluk, minimum sıklık, maksimum sıklık gibi önemli büyülükleri şekiller üzerinde yazınız. 9. Geçme nedir? Tanımlayınız ve geçme çeşitlerini şekil çizerek açıklayınız. 10. ISO ya göre geçme sistemlerini adlandırınız ve uygulama alanları için örnekler veriniz. 11. Geçmelerde birim mil ve birim delik sistemleri nedir? Açıklayınız. 12. Geçme çeşitleri için birim delik sisteminde birer örnek veriniz. Bu geçmeler için uygulama alanından örnekler veriniz. 13. Bir mil ile göbek arasında bir moment iletmek isteniyorsa nasıl bir geçme seçersiniz, örnek veriniz. 14. Bir makine parçası için tolerans seçilirken temel ilke ne olmalıdır?

2 15. Şekil 5 te verilmiş olan mil - göbek çiftine ait 3 adet ISO - geçmesini tabloda adlandırınız ve tabloda verilen geçmelerden uygun olanlarını işaretleyiniz. Geçme Şekli H7/h6 K7/h6 P6/h6 H6/s6 H7/f7 H6/j6 16. Bir mil-göbek bağlantısı için 0 60 H7/s6 geçmesi verilmiştir. Delik için: ø 60 H7: A ÜD = 0 A AD = +30 μm Mil için: ø 60 s6: A ÜM = +52 μm A AM = +72 μm olduğuna göre geçmenin minimum ve maksimum değerlerini bulunuz. 17. a) Boyut toleransı için bir örnek veriniz. b) Konum toleransı için bir örnek veriniz. 18. a) Bir çap için d = 70 H8 mm değeri verilmiştir. Aşağıdaki tolerans değerlerinden doğru olanını işaretleyiniz. Minimum tolerans μm Maksimum tolerans μm -23 ( ) -23 ( ) 0 ( ) 46 ( ) -46 ( ) 0 ( ) b) Yukarıdaki çap d için verilen tolerans, aşağıdakilerden hangisi ile bir sıkı geçme oluşturur, işaretleyiniz. ( ) h 6 ( ) d 6 ( ) d 8 ( ) u 8 c) b şıkkında oluşturulan ISO geçme için hangi sistem geçerlidir?

3 19. Aşağıdaki verilmiş olan geçmelerin türlerini [Boşluklu geçme (a), Ara geçme (b), Sıkı geçme (c) olarak işimlendirildiğine göre] işaretleyiniz. H7 / s6 ( ); F8 / h7 ( ) K7 / h6 ( ); R7 / h7 ( ); H7 / h6 ( ) 20. Yüzey kalitesinden ne anlaşılır? Açıklayınız. 21. Birim mil sisteminde (h6) aşağıdaki durumlar için uygun delik toleransları (her durum için 1 örnek tolerans) seçiniz. a) Her iki parçanın birbirine bağımlı olmaması durumu b) Pek fazla boşluk olmadan eksenel yönde hareketin sağlanabilmesi durumu c) Bağlantı ile moment iletilmesi durumu 22. Bir makine parçasının imalat resminde bir boyutun değeri ø 110 H6 olarak verilmiştir. Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız. a) Bu boyut verildiği yer delik mi, mil midir? b) Bu makine parçası toleransı ø110 s5 olan başka bir makine parçası birleştirilecektir. Oluşan geçme sıkı mı boşluklu geçme midir? c) Parçanın imalatından sonra, 0110 H6 boyutu için d = mm olduğu belirlenmiştir. Bu duruma göre parça kullanılabilir mi? Gerekçesiyle açıklayınız. 23. Yüzey pürüzlülüğünü ifade eden Ra ve Rz değerlerini açıklayınız. 24. Aşağıda verilen yüzey pürüzlülüğü ile ilgili semboller neyi ifade etmektedir? 25. Aşağıda verilmiş üretim yöntemlerine göre R z veya R a nın μm olarak yaklaşık değerlerini yazınız. Üretim Yöntemi Ra(μm) veya R z (μm) Döküm Tornalama Parlatma Frezeleme 26. Yüzey pürüzlülüğü resim üzerinde nasıl simgelenir, örnekle gösteriniz. 27. Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? a) Toleranslar parçanın büyüklüğüne göre seçilir. b) Toleranslar hassas seçilmelidir. c) Toleranslar gerektiği kadar ince mümkün olduğu kadar kaba seçilmelidir. d) Maliyeti düşürmek için her zaman kaba seçilmelidir. 28. Şekil 12 de hangi toleranslar standartlara uygun olarak verilmiştir?

4 a) Boyut 30 H7 +0,1 +0,2 b) Boyut 60 c) Boyut 25H8 d) Boyut 80 e) Boyut 3-0,6-0,2-0,2 +0,4 29. Aşağıdaki sembollerden hangileri şekil (form) toleransları için geçerlidir? İşaretleyiniz. a)yalnız 1; b) Yalnız 6; c) 1, 2, 3, 5 ve 8; d) 1, 2, 3, 4 ve 9; e) 5, 6, 7 ve Şekil 14 teki sembollerden hangisi DIN 7184 e göre salgı toleransları için geçerlidir? İşaretleyiniz. 31. Bir parçanın bütün yüzeyleri talaş kaldırarak işlendikten sonra yüzey pürüzlülüğü R a = 6.3 μm olacaktır. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur, işaretleyiniz. Şekil 15

5 32. Aşağıda verilmiş olan ISO geçmeler için doğru olan geçme adlarını işaretleyiniz. H7 / s6 K7 / h6 H7 / h6 F8 / h9 R7 / h7 Boşluklu Geçme Sıkı Geçme Ara Geçme Birim Mil Sistemi Birim Delik Sistemi 33. Şekil 16 da gösterilen burç dış çapının (030 s6)iç çapa (025 E6)göre eksantirikliği (eksenlerinin birbirinden uzaklaşması) için 8 tolerans kalitesi öngörülmüştür. göre burç için aşağıdaki toleranslardan hangisi doğrudur? Buna 34. Aşağıda teknik resmi verilen makina parçalarında geometrik toleranslar belirtilmiştir. Toleransları adlandırınız ve açıklayınız.

6 MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları MUKAVEMET 35. Wöhler diyagramını çentikli ve çentiksiz parçalar için çiziniz ve açıklayınız.zamana bağlı olarak zorlama tiplerini diyagram şeklinde gösteriniz. 36. Smith-diyagramından malzemenin hangi önemli değerleri okunabilir? Açıklayınız. 37. Sürekli mukavemet sınırı nedir? Açıklayınız. 38. Şekil 20 de verilen A ve B noktalarında yataklanmış eksantrik mile moment F H kuvveti ile girmekte ve A tarafından çıkmaktadır. Mil şekilde gösterilen dişli üzerine gelen F u ve F r kuvveti ile zorlanmaktadır. 1 ve 2 ile gösterilen noktalarda mil üzerinde hangi gerilmeler oluşacağını yazınız. 39. Aşağıdaki eksen takımlarında, statik, yarım değişken (titreşimli), tam değişken zorlama şekillerini zamana göre çiziniz. 40. Aşağıdaki tabloda verilen malzemeleri ait oldukları malzeme gurubuna işaretleyiniz. GS 45 GTW 45 GGG 50 Temper Döküm Yapı Çeliği Islah Çeliği Sementasyon çeliği Korozyona Dayanıklı Sfero Döküm Dökme Çelik Dökme Demir Hafif Metal X20Cr13 E295 (St 52-2) 42 CrMo4 15 CrNi6 16 MnCr 5

41. Şekil 23 te verilen mafsal bağlantısı için eksenel ve radyal yönde yüzey basıncı dağılımını çiziniz ve ortalama yüzey basıncını hesaplayınız. 42.

Bu parçanın zayıflatılmış kesitinde çentik etkisinden dolayı ortaya çıkan gerilme dağılımlarını çiziniz. Şekil 25 44. Kesitleri aşağıda verilmiş olan parçalara eğilme momenti etki etmektedir.

7 41. Şekil 23 te verilen mafsal bağlantısı için eksenel ve radyal yönde yüzey basıncı dağılımını çiziniz ve ortalama yüzey basıncını hesaplayınız. 42. Şekil 25 te verilen makina parçasına çekme kuvveti (F), eğilme momenti (M e ) ve burulma momenti (M b ) etki etmektedir. Bu parçanın zayıflatılmış kesitinde çentik etkisinden dolayı ortaya çıkan gerilme dağılımlarını çiziniz. Şekil Kesitleri aşağıda verilmiş olan parçalara eğilme momenti etki etmektedir. Malzemelerin ve kesit alanlarının eşit olması durumunda, aşağıdaki profilleri uygunluk sırasına göre sıralayınız. 45. Aşağıda görülen profillerin kesit alanları eşit olup aynı malzemeden yapılmışlardır. Profilleri aşağıdaki tabloda belirtilen zorlama şekillerine göre iyiden kötüye doğru sıralayarak verilen profil numaralarını tablodaki boşluklara yazınız

8 Burulma Eğilme Burkulma 46. Şekil 29 da görüldüğü gibi, b eninde, s kalınlığında ve çelik malzemeden olan elemanlara bir çeki kuvveti etki etmektedir. a)her kesitte meydana gelen çeki gerilmesinin şeklini çiziniz. b)şekil b ve c deki gerilmeleri azaltacak konstrüktif önlemlerin şeklini çiziniz. Şekil Aşağıda verilen şekillerdeki elemanlar aynı malzemeden yapıldığına göre oluşan Hertz e göre yüzey basıncını minimumdan (1) maksimuma doğru (4) işaretleyiniz. a) Küre/küre; b) Küre/içi boş küre; c) Küre/düzlem; d)silindir/içi boş silindir 48. Düz bir pirinç yüzey üzerine aynı malzemeden yapılmış bir küre konmuştur. Küre kendi ağırlığı ile yüzeyi ezmektedir. (Poisson sayısı ϑ=0,25; E=8x10 5 dan/cm 2 ; σ Ak =12 dan/mm 2 ; γ=8,5 dan/mm 3 ) a)kürenin yarıçapı hangi değere ulaşınca akma sınırına göre iki defa emniyet elde edilir? b) Yassılaşmanın yarıçapa bağlı fonksiyonunu [δ=f(r)] hesaplayıp diyagramını çiziniz.

Benzer belgeler

MAKİNA ELEMANLAR I MAK Bütün Gruplar ÖDEV 2

MAKİNA ELEMANLAR I MAK Bütün Gruplar ÖDEV 2 MAKİNA ELEMANLAR I MAK 341 - Bütün Gruplar ÖDEV 2 Şekilde çelik bir mile sıkı geçme olarak monte edilmiş dişli çark gösterilmiştir. Söz konusu bağlantının P gücünü n dönme hızında k misli emniyetle iletmesi