ALMANYA FRANSA SAVAŞLARI

Transkript

1 AVRUPA DA BARIŞ??? SAVAŞ SONRASI AVRUPASI ALMANYA FRANSA SAVAŞLARI yılları arasında Fransa ve Almanya üç kez savaştılar. AVRUPA NIN EKONOMİK KALKINMA SORUNLARI 1

2 Savaş sonrasında kurulan örgütler 1948 : Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı (OOEC) 1949 : NATO 1949 : Avrupa Konseyi * Schumann Planı 1954 : Batı Avrupa Birliği SCHUMANN PLANI İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Avrupalı devlet adamlarının Avrupa'da kalıcı bir barış oluşturma çabaları hız kazandı. Robert Schuman (Fransa Dışişleri Bakanı), Eski Milletler Cemiyeti Genel Sekreteri Jean Monnet'in tasarısına dayanarak, 9 Mayıs 1950 tarihinde, Avrupa Devletlerini, kömür ve çelik üretiminde alınan kararları bağımsız ve uluslarüstü bir kuruma devretmeye davet etti. Schuman Planına göre, Avrupa'da bir barışın kurulabilmesi için Fransa ve Almanya arasında yüzyıllardır süregelen çekişmenin son bulması gerekiyordu. Bunun yolu ise, söz konusu kurumun gözetiminde, ortak kömür ve çelik üretimini sağlamak ve bu örgütlenmeyi tüm Avrupa devletlerinin katılımına açık tutmaktı. 18 NİSAN 1951 AKÇT NİN KURULMASI 1957 ROMA ANLAŞMASI ALMANYA FRANSA İTALYA BELÇİKA HOLLANDA LÜKSEMBURG Schuman Deklarasyonunun bir sonucu olarak, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) kuruldu. Söz konusu Topluluğun Yüksek Otoritesi'nin ilk başkanı ise, Schuman Deklarasyonu'na ilham veren bu fikrin sahibi Jean Monnet (Fransız İktisatçı ve Maliyeci) oldu. Böylece, savaşın ham maddeleri olan kömür ve çelik, barışın araçları oluyor; dünya tarihinde ilk defa devletler kendi iradeleri ile egemenliklerinin bir kısmını ulusüstü bir kuruma devrediyordu. Altı üye devlet, 1957'de, işgücü ile mal ve hizmetlerin serbest dolaşımına dayanan bir ekonomik topluluk kurmaya karar verdiler. Böylece, kömür ve çeliğin yanı sıra diğer sektörlerde de ekonomik birliği kurmak amacıyla, 1957'de Roma Antlaşması imzalanarak Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) AET'nin amacı, malların, işgücünün, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaştığı bir ortak pazarın kurulması, ve en nihayetinde siyasi bütünlüğe gidilmesiydi. Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) Topluluğun amacı, nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla ve güvenli biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla üye devletlerin araştırma programlarını koordine etmek olarak belirlendi. kuruldu. 2

3 Roma Anlaşması Sonrası 1968 yılına Topluluk içinde gümrük tarifeleri kaldırıldı. Aynı yıl topluluk dışındaki ülkelere karşı Ortak Gümrük Tarifesi uygulamasına geçildi. Gümrük Birliği sağlandı. Üretim faktörlerinin serbest dolaşımı sağlanmıştır. İLK GENİŞLEME DALGASI Altılar'ın başarısı Birleşik Krallık, Danimarka ve İrlanda'yı Topluluk üyeliğine başvurmaya yöneltti. General de Gaulle yönetimindeki Fransa'nın 1963'de ve 1967'de İngiltere'nin üyeliğine karşı iki kez veto yetkisini kullandığı çetin bir pazarlık dönemini takiben, bu üç ülke 1973'te üye oldular. GÜNEYE DOĞRU GENİŞLEME Topluluk 1981'de Yunanistan'ın, 1986'da da İspanya ve Portekiz'in katılmalarıyla güneye doğru genişledi. Böylece, üye sayısı 12'ye ulaştı. AVRUPA TEK SENEDİ Dünyadaki durgunluk ve mali yükün paylaşımı konusundaki iç çekişmeler 1980 başlarında bir "Avrupa karamsarlığı" havasının doğmasına neden oldu. Ancak, 1984'ten sonra bunun yerini Topluluğun canlandırılması konusunda daha umutlu beklentiler aldı. Jacques Delors başkanlığındaki Komisyonun 1985'te hazırladığı Beyaz Kitaba dayanarak Topluluk 1 Ocak 1993'e kadar tek pazar oluşturmayı kendisine hedef edindi. Avrupa Tek Senedi, 17 Şubat 1986'da Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, Lüksemburg ve Portekiz tarafından, 28 Şubat 1986'da ise Danimarka, İtalya ve Yunanistan tarafından imzalandı yılında yürürlüğe giren Avrupa Tek Senedi ile Avrupa Topluluklarını kuran Antlaşmalar kapsamlı bir biçimde değişikliğe uğradı. 3

4 MAASTRICHT ANLAŞMASI Berlin Duvarı'nın yıkılmasının ardından 3 Kasım 1990'da iki Almanya'nın birleşmesi, Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerinin Sovyet denetiminden kurtulmaları ve demokratikleşmeleri, Aralık 1991'de de Sovyetler Birliği'nin çözülmesi Avrupa'nın siyasi yapısını baştan aşağı değiştirdi. Üye Devletler bağlarını güçlendirme kararlılığıyla, temel özellikleri 9-10 Aralık 1991'de Maastricht'te toplanan Avrupa Birliği Zirvesi'nde kararlaştırılan yeni bir Antlaşmanın müzakerelerine başladılar. Maastricht Antlaşması, diğer adıyla Avrupa Birliği Antlaşması, 1 Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu antlaşma ile 1999'a kadar parasal birliğin tamamlanmasına, Avrupa vatandaşlığının oluşturulmasına ve ortak dış ve güvenlik ile adalet ve içişlerinde işbirliği politikalarının meydana getirilmesine karar verildi. Maastricht Antlaşması ile üç sütunlu Avrupa Birliği yapısı oluşturuldu. Bu yapının ilk sütununu Avrupa Toplulukları (AKÇT, AET ve EURATOM), ikinci sütununu "Ortak Dışişleri Güvenlik Politikası", üçüncü sütununu ise "Adalet ve İçişleri" oluşturuyordu 1995 yılında, Avusturya, Finlandiya İsveç'in katılımıyla, Avrupa Birliği'nin üye sayısı 15'e yükseldi. MAASTRICHT ANLAŞMASI Avrupa Birliği Anlaşması Ekonomik ve parasal birlik aşaması (Avrupa ortak para birimi olan Euro, 1 Ocak 2002 tarihinde resmen tedavüle girerek, 12 ülkede kullanılmaya başlandı.) Topluluk tan Avrupa Birliği ne geçiş sağlanmıştır. MAASTRICHT KRİTERLERİ Toplulukta en düşük enflasyona sahip (en iyi performans gösteren) üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile, ilgili üye ülke enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmemelidir. Üye ülke devlet borçlarının GSYİH sına oranı %60 ı geçmemelidir. Üye ülke bütçe açığının GSYİH sına oranı %3 ü geçmemelidir. 4

5 MAASTRICHT KRİTERLERİ Herhangi bir üye ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12 aylık dönem itibariyle, fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3 ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aşmayacaktır. Son 2 yıl itibariyle üye ülke parası diğer bir üye ülke parası karşısında devalüe edilmiş olmamalıdır. EN BÜYÜK GENİŞLEME 2004 yılında, Avrupa Birliği'nin tarihindeki en büyük genişleme dalgası gerçekleşti ve 10 yeni ülke (Çek Cumhuriyeti, Estonya, GKRY, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya) Avrupa Birliği'ne katıldı yılında, Bulgaristan ve Romanya'nın katılımıyla AB'nin üye sayısı 27'ye yükseldi yılında Hırvatistan'ın katılımıyla Avrupa Birliği Üye Devlet sayısı 28'e ulaştı. KOPENHAG KRİTERLERİ KOPENHAG KRİTERLERİ 22 Haziran 1993 tarihinde yapılan Kopenhag Zirvesi'nde, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği'nin genişlemesinin Merkezi Doğu Avrupa Ülkelerini kapsayacağını kabul etmiş ve aynı zamanda adaylık için başvuruda bulunan ülkelerin tam üyeliğe kabul edilmeden önce karşılaması gereken kriterleri de belirtmiştir. SİYASİ KRİTER: Demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve azınlıklara saygı gösterilmesini ve korunmasını garanti eden kurumların varlığı, EKONOMİK KRİTER: İşleyen bir pazar ekonomisinin varlığının yanısıra Birlik içindeki piyasa güçleri ve rekabet baskısına karşı koyma kapasitesine sahip olunması TOPLULUK MEVZUATININ BENİMSENMESİ: Siyasi, ekonomik ve parasal birliğin amaçlarına uyma dahil olmak üzere üyelik yükümlülüklerini üstlenme kabiliyetine sahip olunması 5

6 KOPENHAG KRİTERLERİ KOPENHAG KRİTERLERİ POLİTİK KRİTERLER - istikrarlı ve kurumsallaşmış bir demokrasinin var olması, - hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü, - insan haklarına saygı, - azınlıkların korunması EKONOMİK KRİTERLER a. Etkin bir piyasa ekonomisi için; - arz-talep dengesinin piyasa güçlerinin bağımsız bir şekilde karşılıklı etkileşimi ile kurulmuş olması, - ticaret kadar fiyatların da liberal olması, piyasaya giriş (yeni firma açılması) ve çıkış (iflaslar) için engellerin bulunmaması, - mülkiyet haklarını (fikri ve sınai mülkiyet) içeren düzenlemeleri kapsayan yasal bir sistemin olması ve bu yasalar ile düzenlemelerin icra edilebilmesi, - fiyat istikrarını içeren bir ekonomik istikrara ulaşılmış olması ve sürdürülebilir dış dengenin varlığı, - ekonomik politikaların gerekleri hakkında geniş bir fikir birliğinin olması, - mali sektörün, tasarrufları üretim yatırımlarına yönlendirebilecek kadar iyi gelişmiş olması gerekmektedir. KOPENHAG KRİTERLERİ KOPENHAG KRİTERLERİ b. AB içinde rekabet edebilme kapasitesinin sağlanması için; - öngörülebilir ve istikrarlı bir ortamda karar alabilen ekonomik kurumların makro ekonomik istikrarının olması ve bununla beraber işlevsel bir piyasa ekonomisinin varlığı,- alt yapı, eğitim ve araştırmayı içeren yeterli miktarda fiziki ve beşeri sermayenin olması, - firmaların teknolojiye uyum sağlama kapasitesinin bulunması gerekmektedir. TOPLULUK MÜKTESEBATINA UYUM KRİTERİ a. AB nin siyasi birlik ile ekonomik ve parasal birlik hedeflerini kabul etmek. b. AB nin aldığı karalara ve uyguladığı yasalara uyum sağlamak. 6

7 AVRUPA BİRLİĞİ NİN GENİŞLEME SÜRECİ 1.Genişleme Süreci (1973) İngiltere İrlanda Danimarka AVRUPA BİRLİĞİ NİN GENİŞLEME SÜRECİ 2.Genişleme Süreci (1981) Yunanistan 3.Genişleme Süreci (1986) * İspanya * Portekiz AVRUPA BİRLİĞİ NİN GENİŞLEME SÜRECİ 4.Genişleme Süreci (1995) İsveç Avusturya Finlandiya AVRUPA BİRLİĞİ NİN GENİŞLEME SÜRECİ 5. Genişleme Süreci (2004) Güney Kıbrıs Estonya Macaristan Letonya Litvanya Malta Polonya Slovakya Çek Cumhuriyeti Slovenya 7

8 AVRUPA BİRLİĞİ NİN GENİŞLEME SÜRECİ 6. Genişleme Süreci (2007) Bulgaristan Romanya AVRUPA BİRLİĞİ NİN KURUMLARI 1. Asıl Organları Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi Bakanlar Konseyi Komisyon Avrupa Parlamentosu Avrupa Toplulukları Adalet Divanı Sayıştay AVRUPA BİRLİĞİ NİN KURUMLARI 2.Danışma Organları a.ekonomik ve Sosyal Komite b.bölgeler Komitesi 3.Diğer Organlar a.avrupa Yatırım Bankası b.avrupa Merkez Bankası 8

9 AB NİN ASIL ORGANLARI 1- DEVLET VE HÜKÜMET BAŞKANLARI ZİRVESİ - AB nin genel politikalarını belirlemek için toplanır. - Siyasi ve diğer alandaki tıkanıklıkların en üst yetkililer tarafından çözümlenmesi amacıyla oluşturulmuştur. - Yılda 2 kez (Haziran ve Aralık) toplanır. 2- AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLAR KONSEYİ - Topluluğun yasama ve karar alma organıdır. - Her üye devletin bakan düzeyinde temsilcilerinden oluşur. - Gündemin içeriğine göre ilgili bakanlar katılır. AB NİN ASIL ORGANLARI 3- AVRUPA KOMİSYONU - Topluluğun yürütme organıdır. - Üyeler, ulusal hükümetlerini değil AB yi temsil ederler. - Görev süresi 5 yıldır ve 20 üyeden oluşur. 4- AVRUPA PARLAMENTOSU - Bütçeyi hazırlar, ombudsmanı tayin eder. - Komisyon üyelerini atar ve görevden alabilir. - Anlaşmaları onaylar ve yeni üye katılımını kabul eder. AB NİN ASIL ORGANLARI 5 - AVRUPA TOPLULUKLARI ADALET DİVANI - Topluluk hukukunu yorumlar, uyuşmazlıklara bakar. - Her üye ülkeden bir yargıç 6 yıllığına göreve gelir. - Aldığı kararlara karşı temyiz olanağı yoktur. 6- SAYIŞTAY - AB nin tüm gelir ve giderlerini denetler. AB NİN DANIŞMA ORGANLARI 1- EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE - İşçiler, işverenler, çiftçiler, serbest meslek sahipleri gibi ekonomik ve sosyal hayatın çeşitli kesimlerinin temsilcilerinden oluşur. - Topluluk bu konularla ilgili mevzuat çıkarırken Komite ye danışır. 2- BÖLGELER KOMİTESİ - Eğitim, gençlik, kültür, halk sağlığı, enerji, telekomünikasyon gibi bölgesel yararları etkileyen konularda bu organa danışılır. 9

10 AB NİN DİĞER ORGANLARI 1- AVRUPA YATIRIM BANKASI - Üye ülkelerin katkılarıyla finanse edilir ve kar amacı gütmez. - Politikaların ve projelerinin finansmanını sağlar. 2- AVRUPA MERKEZ BANKASI - AB nin para politikasını uygulamakla görevli ve bağımsızdır. - EURO nun istikrarını ve tedavüldeki miktarını da belirler. NEDEN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ BİR TÜRKİYE? Muasır medeniyet seviyesi hedefine ulaşmak Ticari kolaylıklardan yararlanarak ihracatı arttırmak Mali yardımlarla sanayileşmenin hızlanması NATO üyesi olup Avrupa dışında kalan bir ülke olmama isteği 10

11 İlk resmi Başvuru (1959) Ankara Anlaşması (1963) Katma Protokol (1970) Tam Üyelik Başvurusu (1987) Gümrük Birliği Kararının Alınması (1995) İlerleme Raporları ( ) Helsinki Zirvesi (1999) Katılım Ortaklığı Belgesi ( ) Ulusal Program ( ) Kopenhag Zirvesi (2002) Temmuz 1959 : Tam üyelik başvurusu Eylül 1963 : Ankara Anlaşması imzalandı. Aralık 1964 : Yürürlüğe girmiştir. ANKARA ANLAŞMASI Üyelik başvurusu 3 aşamadan geçecektir. Ve hedefi tam üyelik tir. 13 Eylül 1963 Hazırlık dönemi Geçiş dönemi Nihai dönem 11

12 1. Hazırlık Dönemi AET nin tek taraflı olarak Türkiye ye bazı mallarda gümrük tarifesi ödünleri vermesi ve birtakım mali yardımlarda bulunmasını öngörmekteydi. 5 yıl süre sonunda Geçiş Dönemi ne geçilecektir. 2. Geçiş Dönemi Kasım 1970 de Katma Protokol imzalanmıştır. Geçiş döneminin gerçekleşme koşullarını, usullerini, süre ve yöntemlerini belirleyen bir anlaşmadır. Katma Protokol ün İçeriği : * Sanayi ürünlerinde aşamalı olarak gümrük birliğine geçilmesi * Tarımsal ürünlerde tercihli rejim uygulaması * Mali yardımlar * Ekonomi politikalarının uyumlaştırılması 3. Son Dönem * 6 Mart 1995 te Brüksel deki Türkiye AB Ortaklı Konseyi toplantısında Gümrük Birliği kurulması kararı alınmıştır. * 1 Ocak 1996 da ise fiili olarak Gümrük Birliği uygulaması başlamıştır. 12

13 GÜNÜMÜZDEKİ DURUM Avrupa Birliği Devlet ve Hükümet Başkanlarının 17 Aralık 2004 tarihli Zirvesinde aldığı karar doğrultusunda 3 Ekim 2005 tarihinde Lüksemburg'ta yapılan Hükümetler Arası Konferans ile Türkiye resmen AB'ye katılım müzakerelerine başlamıştır. Yine aynı gün Türkiye İçin Müzakere Çerçeve Belgesi yayımlanmıştır. GÜNÜMÜZDEKİ DURUM Müzakeresi Açılan ve Geçici Olarak Kapatılan Fasıllar Bilim ve Araştırma Müzakeresi Açılan Fasıllar İstatistik İşletme ve Sanayi Politikası Trans-Avrupa Şebekeleri Tüketicinin ve Sağlığının Korunması Mali Kontrol GÜNÜMÜZDEKİ DURUM AB Konseyi nde Onaylanıp Açılış Kriteri Belirlenmeyen ve Müzakerelere Açılması Beklenen Fasıllar Ekonomik ve Parasal Politika Eğitim ve Kültür GÜNÜMÜZDEKİ DURUM AB Konseyi nde Onaylanıp Açılış Kriteri Belirlenen Fasıllar Malların Serbest Dolaşımı İş kurma hakkı ve hizmet sunumu serbestisi Sermayenin serbest dolaşımı Kamu alımları Şirketler hukuku Fikri mülkiyet hukuku Rekabet politikası 13

14 GÜNÜMÜZDEKİ DURUM Mali Hizmetler Tarım ve kırsal kalkınma Gıda güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Vergilendirme Sosyal politika ve istihdam Çevre Gümrük birliği GÜNÜMÜZDEKİ DURUM AB Konseyi nde Görüşülmesi Süren Fasıllar Bilgi toplumu ve medya Taşımacılık politikası Enerji Bölgesel politika ve yapısal araçların Koordinasyonu Yargı ve temel haklar Adalet, özgürlük ve güvenlik GÜNÜMÜZDEKİ DURUM Taslak Tarama Sonu Raporlarının Veriye Dayalı Bölümlerinin İletildiği Fasıllar Balıkçılık Mali ve Bütçesel Hükümler GÜNÜMÜZDEKİ DURUM Taslak Tarama Sonu Raporlarının Henüz Türkiye ye İletilmediği Fasıllar İşçilerin serbest dolaşımı Dış ilişkiler Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları 14

15 07 Mayıs 1995 En geç 2011'de AB'ye tam üyeyiz AB Genel Sekreterliği'ni 2.5 yıl yürüten Büyükelçi Volkan Vural, arası bir dönemde Türkiye üyelik müzakerelerini tamamlar dedi asp TC Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğinin 2023 yılında gerçekleşmiş olacağını söyledi. Kaynak: 36/news/32110/PageName/TURKIYE 15

16 16

17 17

18 FAYDALI LİNKLER * Avrupa Birliği Genel Sekreterliği * Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği * Dışişleri Bakanlığı * KOSGEB AB Merkezi * Avrupa Birliği Resmi Web Sayfası 18