VETERĐNER HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN EKOSĐSTEM SAĞLIĞININ ÖNEMĐ
|
|
- Hazan Yaşar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 VETERĐNER HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN EKOSĐSTEM SAĞLIĞININ ÖNEMĐ [ Sağlık Dünyası Dergisinin 1 Ocak 2009, Yıl:1, Sayı:1 de yayınlanmıştır. ] Adnan SERPEN Veteriner Hekim ĐZMĐR Veteriner Hekimler Odası Veteriner Halk Sağlığı Çalışma Grubu Sekreterya Görevlisi adnanserpen@ttmail.com -adnanserpen@hotmail.com-adnanserpen@mynet.com-adnanserpen@yahoo.com Giriş: II.dünya savaşı ve onu takip eden kritik süreçte hayvan sağlığının,veteriner hekimlik mesleğinin önemli çekirdek yetki ve sorumluluklarından olduğunu hesaba katan hükümetler uyguladıkları politika lara bağlı olarak tarım ın içinde değerlendirmeleri sonucunda veterinerler istemedikleri halde halk sağlı ğı hizmetlerinden uzak kalmağa devam etmişler,ta ki savaşı izleyen yıllarda ortaya çıkan Halk Sağlı ğı anlayışı,diğer bazı meslekler yanında veteriner hekimliğinde,insan sağlığı konusundaki önemini or taya çıkarmıştır.ii.dünya Savaşı sonrasında,1946 yılında DSÖ tü kurulmuş ve 1948 yılında kendi ana yasasında sağlığı; Sağlık,yalnız hastalık ve sakatlığın olmaması değil bedence,ruhça ve toplumsal yön den tam bir iyilik durumudur şeklinde tarif ederek işe başlamıştır.halk Sağlığı Yönetimi Konusun da D.S.Ö uzman komitesince 1952 yılında yapılan Halk Sağlığı tarifinin Winslow un tanımından pek far kı yoktu.veterinerlik ve halk sağlığı arasındaki ilişkinin farkına varılması ve bu ilişkiye bağlı sıkı çalış ma ortamının yaratılması dikkate alınarak o tarihlerde ABD de Amerikan Halk Sağlığı Hizmetleri Đleti şilebilir Hastalık Merkezi olarak bilinen bu kuruluşun ismi, Hastalık Kontrol ve Önleme Merke zi [Center For Disease Control and Prevention (CDC)] olarak değiştirilmiş ve bir veteriner hekim virolog olan Prof.Dr.Martin.M.Kaplan dünyada ve USA de ilk VHSÜ ( Veteriner Halk Sağlığı Ünitesi ) ni bu kuruluşun bünyesinde kurmuştur.2006 yılı itibariyle CDC de 88 tane veteriner hekim çalışmak tadır. VHS nın ortaya çıkışı ve Çevre Sağlığı ile ilişkisi: Veterinerlik ve halk sağlığı arasındaki sıkı çalışma ortamının yaratılmasına olan ihtiyaç çizelge- 1 de detayları görüldüğü üzere sektörel ilişkiler çerçevesinde veterinerliğin ; a- WHO [ DSÖ ( Dünya Sağlık Örgütü )] nde yer alan uzman gruplar ve ulusal gıda kontrol stan dartları, b- Beslenme ve salgın hastalıklar, c- Kuduz hastalığının kontrolu, d- Kırsal alanda yapılan halk sağlığı çalışmaları, e- Laboratuvar hizmetleri ve insan hastalıklarına yönelik araştırmalar ın halk sağlığına olan etkile ri,zamanın tüm özel kuruluşlarınca defalarca gündeme getirilmesi sonucunda kabul görür.bu yaklaşı mın sonucunda II.Dünya Savaşı ve onu takip eden kritik zaman zarfında veterinerlik ve halk sağlığı ara sındaki sıkı çalışma ortamının yaratılmasına olan ihtiyaç ile diğer halk sağlığı kuruluşları arasında müş terek bir çalışma ortamının yaratılmasının önemi anlaşılması üzerine Prof.Dr.Vet.Hekim Martin M.Kap lan 1948 yılında DSÖ de halk sağlığı anlayışının hayata geçirilebilmesi amacıyla altyapısını hazırla mak üzere görevlendirilir.günümüzdeki çağdaş halk sağlığının alt yapısını hazırlamasının yanında vete rinerlik hizmetlerinin halk sağlığına olan katkılarını da dikkate alarak,insan sağlığının en iyi şekilde ko runabilmesi ve halk sağlığı hizmetlerinin daha etkin hale getirilebilmesi için VHS ( Veteriner Halk Sağ lığı ) nı organize ederek ilk VHS programını oluşturarak ayni zamanda VHS nın direktörlük görevine getirilir.đşte VHS böyle bir süreçle dünyada başlamış ve genel halk sağlığı (GHS) içindeki yerini almış tır.kaynağını epidemiyolojik inceleme ve kontrol metotlarından alarak ilk bakışta genel olarak hayvan 1
2 hastalıklarının muayene ve kontrol edilerek gıda üretimi ile olan ilişkisinden hareketle başlamış,gittikçe gelişerek hayvan popülasyonlarına karşı oluşturulan oryantasyon sonucunda ortaya çıkarak günümüze kadar süre gelmiş olup bugün geldiği nokta Tek Tıp Tek Sağlık konsepti ( One Medicine, One Health Concept ) dir. VHS, DSÖ ne göre; veterinerlik biliminin insanın mantıksal,fiziksel ve sosyal yapısına o lan katkıların tümüdür şeklinde tanımlanarak ifade edilmektedir.1948 yılında DSÖ deki bu yapı lanma üzerine ülkelerin çoğu veterinerlik ile diğer halk sağlığı kuruluşları arasında sektörler arası ortak bir çalışma ortamının yaratılmasının önemini anlamaları üzerine harekete geçerek kendi ülkeleri bünyesinde gerekli yapılanmayı ve örgütlenmeyi gerçekleştirirler.vhs nın faaliyet ve ilgi alanı içinde ekosis tem sağlığı önemli bir yere sahiptir.çünkü DSÖ nün sağlık tanımına baktığımızda; bir birey ya da grubu,bir yandan ilgi ve ihtiyaçlarını belirleyerek bunları tatmin edebilme,diğer taraftan da çevreyi de ğiştirme ve onunla baş edebilme yetisi olarak tarif etmektedir.dolayısıyla sağlık,günlük hayatın amacı olarak değil aracı olarak görülmekte olup,fiziksel yeterliliğin yanı sıra sosyal ve kişisel kaynak ları da önemseyen pozitif bir kavramdır.sağlık kavramının çevreyi de içine alacak şekilde genişletil mesi demek,eğer insan ilişkilerini yönlendirmede de faydalanılmak isteniyorsa,öznel ve insanlar tarafın dan değer atfedilen unsurlarında buna dahil edilmesi anlamını taşımaktadır.o nedenle çevresel karar lar;biyofiziksel ve çevresel,etik,sosyo-ekonomik ve politik,genetik ve biyolojik,ekolojik,yaban hayat ve estetik v.s faktörleri de göz önünde bulundurmayı gerektirmektedir.sağlık paradigmasını çevreye uygu larken zamansal ve uzamsal konularda esnek olmayı gerektirmektedir.bu bağlamda DSÖ nün sağlıkla ilgili yapmış olduğu tespit ve değerlendirmesinden yola çıkarak sağlığı çevre açısından ele aldığımızda, çevre sağlığı:belli bir ekosistem ve onun ilgili unsurlarının insan faaliyetlerini destekleyen ve tüm organizmaların popülasyonlarının sürdürülebilirliğini koruyabilir olmasını kapsamaktadır.dolayısıyla çevre sağlığı;ekosistemin insan kaynaklı müdahalelere karşı baş edebilme yeterliliğini içermekte dir.bu baş edebilmenin amacı sadece koruma ile sınırlı kalmayıp yukarıda bahsedildiği gibi sosyal,etik, biyolojik ve estetik v.s edinimler arasında belli bir denge oluşturmaktır. Ekosistem Sağlığı Konsepti neden VHS ile ilişkilidir?: Çevre sağlığı konsepti toplumun pek çok kesiminde ciddiyetle alınsa da,tarım konseptini oluştu ran bitkisel ve hayvansal üretim faaliyetlerinden biri ile uğraşan yetiştirici ve üreticilerin bu konuda bi linçli olduklarını ve ciddiye aldıklarını söylemek çok zor.o nedenle şekil-1 de görüldüğü gibi tarım kon septini oluşturan hayvansal üretim faaliyet alanında,gerek hayvan hastalıkları,gerek ise hayvan hastalık larından kaynaklanabilecek halk sağlığı sorunları ekosistem ile doğrudan ilgili olduğu için ekosistem sağlığını gündeme getirmektedir.ekosistem konsepti bütünsellik içinde ele alınmayı gerektirmektedir. Bu bütünsellik iç ve dış baskılara karşı kendi kendini düzenleyebilen dinamik,istikrarlı olabilme kapasi tesini içermekte olup ayni zamanda sağlıklı ekosistemi ifade eder.tarım konseptini oluşturan bitkisel ve hayvansal üretim faaliyetleriyle uğraşanlara baktığımızda sürdürülebilirlik daha çok şekilsel ve for mel bir sorun olarak algılandığından, sürdürülebilir bir gelişme ve sürdürülebilir tarım gibi kav ramların anlaşılmazlığı ancak sağlık paradigmasının bu kavramlara bilinçli bir şekilde uygulanmasıyla önlenebilir.çünkü sürdürülebilir tarıma yönelik amaçlar doğal kaynakları ve üretkenliği arttırmaya,ne gatif çevresel etkileri azaltmaya,minimum girdi kullanarak üretimi optimal duruma getirmeye,çiftçilere makul ekonomik dönütler sunmaya,insanların yiyecek ihtiyacını karşılamaya,çiftçi ailelerinin,işçilerin ve toplulukların sosyal gereksinimlerini karşılamaya,etik ve estetik olarak çiftçilik uygulamalarını geliş tirmeye yönelik amaç ve hedeflerdir.bu amaçların entegrasyonu bir ekosistem yaklaşımını gerektirmek tedir.đşte bu noktadan hareketle,hayvansal üretim faaliyeti veterinerlikle doğrudan ilişki içinde olmasın dan dolayı çizelge-1 de görüldüğü üzere veteriner halk sağlığını yakından ilgilendirmektedir.ekosistem sağlığının ne olduğunu açıklamadan önce ekosistemin ne olduğuna bakmamız gerekmektedir. Günümüz dünyasında tahminen bir milyar dolayında canlı yaşamaktadır.dünya üzerindeki bu canlı topluluğunda türlerin birbirleriyle ve çevreleriyle olan komplike ve karmaşık ilişkileri ekoloji kav ramı içinde ele alınmaktadır.çevre biliminin ana kavramı olan ekoloji,canlıların yaşam temellerini,dola yısıyla doğayı korumanın ilkelerini öğreten disiplinler arası bilim dalı olmakla birlikte ekosistem bili 2
3 mini de kapsar.ekoloji sözcüğü ilk defa Alman Biyoloji Uzmanı Ernst Haecskel tarafından 1869 da kul lanılmıştır.ernst Haeckel,organizmaları ve çevrelerine ait karşılıklı ilişkileri bir kavram olarak ele almış ve tanımlamıştır.bu ekolojik ilişkiler ağı yalnız düşündüğümüz gibi olmayıp,düşünebildiğimizden de çok karışıktır.bu karmaşıklık,geniş ve kapsamlı konuların incelenme zorunluluğunun doğması üzerine ekoloji bilim dalının günümüzde alt bilim dalları oluşturacak şekilde genişlemesine neden olmuştur. Bunların başlıcaları;hayvan ekolojisi,bitki ekolojisi,insan ekolojisi,tıbbi ekoloji,karasal ekoloji,deniz ekolojisi,toplum ekolojisi,kent ekolojisi v.s dir.ekolojinin birtakım alt dallara ayrılması, ekolojiyi disip linler arası bir bilim dalı haline gelmesini sağlamıştır ler de ki klasik ekoloji tanımı dahilinde ki Yerel Toplumun Gelişmesi Ulusal Planlama Uluslar arası Đşbirliği Programları Eğitim Tarım ve Halk Sağlığı arasındaki veteriner irtibatı Halk Sağlığı Yönetimi Araştırma Tarım ve Biyoloji Enstitülerinde Ve teriner çalışmaları Veteriner uygulayıcılar tarafın dan, kırsal halk topluluklarına kırsal halk sağlığı ve tarımsal uygulamaları Acil Tıbbi Servis Hizmetleri Güçlü Ekonomi Yeterli Đnsan Beslenmesi Hayvansal Protein Üretimi Evcil hayvanlara yönelik vahşi hayvan hastalıkla rıyla mücadele Hayvancılık Endüstrisinde verimlilik Tarım Bilimleri Hayvan Hastalıklarının eradikasyon ve kontrolu,koruma Đnsanlara yönelik evcil hayvan hastalıklarıyla mücadele VETERĐNER HEKĐMLĐK GIDA HĐJYENĐ Hayvan Hastalıkları ve Zoonozların Bildirilmesi Đnsan Hastalıklarının Kontrolu ve Koruma Halk Sağlığı Đnsan Hastalıklarının Epidemiyolojik incelenmesi Tıp ve Halk Sağlığı kurumlarında veteriner uygulamaları Eğitim Hayvan Sağlığı Araştırma Askeri Hekimlik Araştırma Çevre Sağlığı Halk Sağlığının Gelişmesi Çizelge-1: Veteriner Hekimlik mesleğinin tarım,çevre ve sağlık arasındaki ilişkisi,veteriner hizmetlerinin bu ilişkideki yeri ( SCHWABE 1969 ) ki çevre anlayışı,günümüzde ekolojik ortamda geriye dönüşümü olmayacak şekilde yaşanan akıl almaz tahribata bağlı olarak ortaya çıkan çevre sorunları nedeniyle değişmiştir.bu nedenledir ki,dünyada çev 3
4 re sorunlarının çözümüne yönelik gelişen çevre bilimi interdisipliner bütünlük içinde ele alınarak Sa yın Prof.Dr. W. H. Matthevs in UNEP (Birleşmiş Milletler Uluslararası Çevre Programlama Grubu ) tarafından 1976 yılın da yayınlanan Resource Materials or Environmental Management and Educa tion adlı yayınında da belirttiği gibi yalnız Çevre Mühendisliği ni değil bu interdisiplin içine; tıp, ve terinerlik, eczacı, kimya, fizikçi, ormancı, ziraatçi, biyolog, hukuk, çeşitlik, mühendislik dallarını, mi mar, jeolog,mimar,öğretmen,hatta işletmeci ve sosyolog v.s lar da dahil olmuş ve olmaktadır.o neden le çevre konusunda bu interdisiplinlere mensup mesleklerden hangi lisansı bitirmiş olursa olsunlar te melde ve her şeyden önce,insanı da içine alandır.çevre biliminin araştırma alanı,doğanın yapısı ve işle yişini kapsar. Veterinerlik ve Ekosistem: Veterinerlik açısından baktığımızda veteriner hekimler görevlerini yaparken zaten meslekleri gereği çevrede biyolojik ilişkilere ait bilgilerin yer aldığı Çevre Biyolojisi ni bilmek zorunluluğu bu lunmaktadır.çünkü veterinerlik mesleği sürekli doğa şartları,insan ve hayvanla yüz yüze,iç içe çalışma yı gerektirmektedir.bu beraberlik hem kırsal,hem kentsel,hem de yaban hayat alanlarında olmaktadır. Ekolojik sistemde geriye dönüşü olmayacak şekilde ortaya çıkan çevresel sorunlar,hayvanlarda veya hayvanlardan kaynaklanan insanlardaki sağlık sorunlarının veya oluşabilecek sağlık veya ekoloji sağlı ğı sorunlarının bertaraf edilip çözülebilmesi açısından veterinerlik mesleğine almış oldukları eğitimleri gereği önemli rol düşmektedir.çünkü şekil-1 de görüldüğü gibi ekosistem içinde adeta birbiriyle iç içe olan interdisipliner kapsam içindeki bu alanları insan ve hayvan;çevreyi,besin i ve su yu ortak bir şekil de paylaşarak kullanmaktadır.bu paylaşım sırasında çıkabilecek istenmeyen,insan ve çevrenin korun ması dahil çevresel toksikasyon a veya çevresel biyolojik bulaşlara bağlı ekosistem sağlığının bozulma Halk Sağlığı Veterinerlik (Hay.Sağlığı) Ekosistem Besin Üretim Sistemleri Şekil-1:Veteriner Hekimliğin diğer interdisipliner alanlarla ilişkisi ( KING,2004 ) sı sonucunda oluşabilecek genel halk sağlığı problemlerin çözümünde,veteriner hekimler,veteriner bili mi doğrultusunda veteriner halk sağlığı çerçevesinde kendilerine tanınan uluslararası evrensel kurallar, 4
5 yasallıklar ve antlaşmalar çerçevesinde bulundukları ülkenin ulusal iç hukukuna göre düzenlenmiş ya sal sorumluluklar çerçevesinde doğrudan etkili,yetkili ve görevlidir. Ekosistemler,kapladığı alanın genişliği,içindeki canlılar topluluğunun özelliği,enerji kaynakları, insan etkisinin derecesine,egemen yaşam ortamına ve işlevlerine göre büyük farklılıklar gösterir.bir e kosistemde,özellikle insan tarafından yapılan müdahaleler,o ekosistemin sahip olduğu doğal etkenler ta rafından yok edilemez ise sistem doğal dengesini kaybeder,ekosistem sağlığı bozulur ve tümüyle farklı bir bio-ekosistem ortaya çıkar ki buna antropojen ekosistemi denir.örneğin;insan ve hayvan için elzem olan su ve besin maddelerinin üretim alanlarındaki temizlikle ilgili besin güvenliği özelliklerinin kay bolması,bazı istenmeyen hastalık hallerinin ortaya çıkması v.s.antropojenik ekosistem içinde kırsal, kentsel ve yaban hayat ekosistemi yer alır.đnsan yerleşim alanlarının bulunduğu kentsel ekosistem;insa nın içinde yaşadığı ve çalıştığı ekosistemi içerir.kentlerde yaşayan insanlar bu ekosistem içinde yer al maktadır.đnsanın yer aldığı başta şehir,kasaba ve köyler kırsal ve kentsel ekosistem içinde beraberinde (evinde,işinde,sokakta,tarlada) hayvan veya hayvanlarla birlikte yaşadığı için hayvan ekolojisiyle de doğrudan ilişki halindedir.tüm bu ekosistemler içinde ister hayvan,ister insan ve hatta ister bitki olsun her canlı belli bir ortam içinde hayatını sürdürmek zorundadır.bu ise beraberinde canlının bulunduğu ortamı ve çevresi ile temel ilişkilerinin prensiplerini ve şartlarını oluşturur.her canlı ortam ve çevresi ile uyum sağlayabildiği,ahenk kurabildiği oranda,o ortamda canlılığını ve hayatını sürdürebilir.böyle ce,günümüzün çevre sorunları uygulamalı ekolojinin ana konuları arasına girmiştir.özellikle 1960 lı yıllardan itibaren çevre sorunları ekolojik konular için de gittikçe artan oranlarda yer alarak ağırlığını hissettirmesi sonucunda bugün ekolojik sorunlar çevre sorunlarıyla özdeşleşmiştir.bugün bir ekosiste min sağlığının ve bütünlüğünün en önemli göstergesi vahşi ve evcil hayvanların sağlığıdır.dolayısıyla veterinerlik hayvanın sağlığı ile ilgilenen bir meslek grubu olması nedeniyle ekosistem sağlığının gös tergesini oluşturan hayvanların sağlıklılık halinin sağlanmasını sağladığı için çevre sağlığının sürdürüle bilirliğine çok önemli katkılar da bulunabilmektedir.çünkü veterinerler hastalığı sadece hayvan sağlığı açısından değil ekosistem sağlığı ve bütünlüğü bakımından da ele alarak VHS açısından değerlendir mektedir.örneğin:kuş Gribi (AI), Kuduz,Şarbon ( Anthrax ) ve KK KA na karşı yapılan mücadelelerin de olduğu gibi vahşi yaşam hastalıklarıyla ilgilenen veterinerlerin topluma sağlığına katkıları VHS açısından çok büyüktür.ekosistem sağlığı deyince:ekosistem hizmetleriyle ilişkili olan,yapısal ve işlev sel entegrasyonu sağlamaya odaklanmış bir disiplin akla gelmektedir.ekosistem sağlığı aynı zamanda ekosistemlerin,çevresel direncine (Populasyonları kontrol altında tutan ekosistemin bütün biyotik ve abiyotik iç dinamikleri) rağmen ve pahalı insan müdahaleleri olmaksızın hizmetleri sağlamak için bol miktarda çeşitliliğe ve yoğunluğa sahip organizmaları içermesini hedeflediği bir durumdur.bu tanımla malar bilinçli olarak değiştirilmiş bölgeler ile sınırlar arası bölgeler kadar yer yüzünün doğal alanlarına ve su kaynaklarına da uygulanabilir.ekosistem sağlığı ile ilgili kurumlar,günümüzde hasta odaklı tıptan ziyade popülasyon tıbbına daha yakındır.veterinerlik biliminin ve mesleğinin yaklaşımı da bu yönde dir.veterinerlik mesleği çevre sağlığına ve sürdürülebilirliğine VHS çerçevesinde şu şekilde katkıda bu lunması mümkündür: Sağlık paradigmasını VHS çerçevesinde çevresel sağlığı korumada kullanılabilir pratik ekosis tem bağlantılı prensiplere dönüştürülmesinde, Evcil ve vahşi hayvanların sağlık durumlarını kontrol etmek,denetlemek suretiyle,ki bunlar eko sistem sağlığının en önemli göstergeleridir. Epidemiyolojik metotları ekosistem sağlığı uygulamalarında kullanarak, Veteriner toksikoloji bilgisini ve bu alandaki birikimlerini çevresel meselelerde kullanarak, Çevre sağlığı konusunda özel eğitimli porfesyonellerin temin edilmesinde katkıda bulunarak, Çevre sağlığında,hastanın ekolojik karşılığı,ekosistemin önemli bir parçası olarak tanımlanabi len Ecounit ( Ekobirim ),örneğin:çiftlik,mera ya da park v.s dir.toplum sağlığının bir parçasını oluş turan birey ve grupların sağlıkları bu şekilde izlenmektedir.çevre sağlığı ve hastalıklarının anlaşılma sının kolaylığı açısından konuyla ilgili bilim adamı ve görevliler klinik araştırma ve alan incelemelerin de daha çok özen göstermek zorundadırlar.yine çevre sağlığı alanında başarı sağlanması isteniyorsa, 5
6 toprak,su,atmosfer,bitki örtüsü,hayvan,mikrop ve bunların besin zinciri,birincil üretgenliği,türlerin çeşit liliği,enerji döngüsü,olumsuz değişiklikler gibi etkileşimlerin ve temel çevre birimlerinin incelenmesi ve ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekir.günümüzde pek çok çevre projesi devlet eliyle yürütül mekte ve raporlar hazırlanmakta fakat çok yönlü,interdisipliner anlamda değerlendirilmemektedir. Bu da çevre sağlığına yönelik sorunların çözümünü zorlaştırmaktadır.bunun yanı sıra ekosistem ve ekobi rim hekimliği uygulamaları veteriner hekimliği de içine almakta olup bu hekimlik uygulamalarına yö nelik henüz sistematik bir metodoloji ortaya koyulamadığından geleneksel hekimlik hizmetleriyle karşı laştırmak çok zor.bunun gerçekleşebilmesi için ekosistem ve ekobirimlerin (çevre sağlığında hastanın ekolojik karşılığı);yapıları,fizyolojileri,patolojileri ve iyileştirme potansiyellerinin daha ayrıntılı olarak araştırılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.ekobirim hastalığının ya da ekosistem sağlığının bozulmasının nedenlerine bakacak olursak iki nedeni olduğunu görürüz,bunlar; Popülasyonları kontrol altında tutan ekosistemin bütün biyotik ve abiyotik iç dinamiklerine karşı yapılan müdahalelere karşı gösterilen tepki,çevresel direnç Belli bir birimin karakteristik tepkisidir. Her iki durum içinde hayvan hastalığı bir gösterge olabilir.günümüzde henüz ekobirim ve ekosistem hastalıklarının taksonomisine yönelik bilimsel bir çalışmadan bahsetmek çok zor,çünkü özel çalışmayı gerektirmektedir.fakat epidemiyolojik ilkeler çevre sağlığına uygulanabilir nitelikte olması nedeniyle sürdürülebilirlik ve sağlık nerdeyse eşanlamlı olarak kullanıldığından,kurumlar ekobirimlerin ve eko sistemlerin sağlığını ve ardından da buna bağlı olarak sürdürülebilirliğini gerçekleştirebilir.sürdürülebi lirlik açısından tarım biraz ayrı tutulabilir ise de veterinerlik hem bilim,hem meslek olarak sürdürülebi lirliği işlevsel bir hale dönüştürme olanağına sahiptir.bunun için hayvan çiftliklerinin standart sağlık ve verimlilik ölçütlerine göre denetlenerek bu bilgilerin bilgisayarlara kaydedilip analiz edilerek sağlık ku ruluşunca temel bilgi kaynağı olarak kullanılması mümkündür.böyle bir uygulama,sürdürülebilir ve sağlıklı bir ekobirim açısından çiftlik bazında yapılması gereken uygulamalar olarak değerlendirilebilir. Uygulamanın başarılı olması ekobirim sağlığı;parametrelerini belirlenmesine,düzenli denetlenmesine, gerekli izlemelerin yapılmasına ve anlamlı analizlere ulaşmaya bağlıdır.parametreler oluşturmak özel likle çok önemlidir.örneğin besin döngüsünü gözlemleme teknikleri bir çiftlikte çok faydalı olabilir. Sonuç: Đnsan odaklı sağlık sistemlerinde problemleri çözmek ve sağlığı iyileştirmek için eğitilmiş olan pratisyen hekim ( generalist ) sistemin temelini oluşturur.doğal olarak bu kişi sağlık amaçlarını belir ler,sorunları tanımlar,teşhislerde bulunur,tedavi eder,reçete yazar ve gerektiğinde problemi bir uzmana yön lendirir.ekosistem sağlığında da problemleri çözecek ya da uygun uzmana yönlendirecek bir yöne ticiye ihtiyaç vardır.bu şekilde bir yönetici problem oluştuğunda bu problemin çözümü için ilgili ekobi rimin ilgili sorumlu kişisiyle birlikte durumu iyileştirme yoluna gider.çevre sağlığı uzmanları yada çevre doktorları yetiştirmek için özel programların uygulamaya konması gerekmektedir.ancak çok çeşitli çevre sağlığı programları mevcut olmasına rağmen genel anlamda kabul görmüş bir standart bulunma maktadır.bir ekosistem sağlığı uzmanının,genel fen bilimlerini,ilgili sosyal bilimleri,insan hak ları,hastalıkları anlayacak kadar yeterli tıp eğitimini,ekoloji bilgisini,çevre sağlığını ve ekosistem sağlık problemlerini çözmede klinik bir eğitimi kapsayan bir eğitimden geçmesi gerekmektedir.günümüzde yaşanmakta olan küresel ısınma ve çevre kirliliğine bağlı ortaya çıkan sorunları dikkate aldığımızda,bu sorunların çözümü için yakın gelecekte veterinerlik,çevre sağlığı,mühendislik vs. okuyan öğrencilerin lisans programlarını tamamladıktan sonra ekosistem sağlığı ile ilgili çiftlik işletmeciliğindeki sorun ları çözmeye odaklanan 2 (iki) yıllık yüksek lisans programına yönlenmeleri kaçınılmaz olacak tır.bu nun için Türkiye de mevcut veteriner fakültelerinde,tıpkı ABD deki veteriner okul,kollej ve fakültele rinde olduğu gibi bünyelerinde Çevre ve Halk Sağlığı ana bilim dalı açılmasının şart ve gerekli oldu ğunu ortaya koymaktadır.böyle bir eğitimin yanı sıra çevre sorunlarının nasıl çözüleceği konusunda eğitim vermekte son derece önemlidir.bunun için,uygun üniversitelerin çevre sorunları klinikleri adı verilen bölümlerinde böyle bir eğitim verilebilir.bu toplum yararına çok önemli bir ihtiyacı gidermekle 6
7 kalmayıp daha da önemlisi,ekosistem sağlığı uzmanı olmak isteyen öğrencilere problem odaklı eğitim alma fırsatı tanırken diğer taraftan da araştırma için gerekli klinik uygulama alanları da sağlayacaktır. Sağlık paradigması çevresel bozulmaya yönelik konularda topluma güçlü ve sağlam bir yaklaşım kazan dırmaktadır.bu potansiyeli gerçeğe dönüştürmede veteriner halk sağlığı açısından veterinerler çok ö nemli rol oynayabilirler.nüfus artışındaki,ekonomik büyümedeki,kentselleşmedeki,çevresel sürdürüle bilirlikteki ve teknoloji transferindeki farklı oranlar;kimin maksimum faydayı elde edeceği konusunda belirleyici olacaktır.terörizmden ziyade,gıdadaki kürsel arz-talep trendi,hayvan ve insan sağlığı hizmet lerinin geleceğini belirleyecektir.o nedenle ekosistem sağlığını yakından ilgilendirmesi nedeniyle ya ban hayat ve evcil hayvanlar,insan ve çevre için çaba sarf etmemiz gereken en önemli husus Tek Sağ lık Tek Tıp ( One Health One Medicine ) söz konusudur.böylece evreni ve hayvan sağlığını koruma ya çalışmak suretiyle insan sağlığını,insan sağlığını korumaya çalışmak suretiyle de tüm evreni ve hay van sağlığını korumuş oluyoruz.bunun için özellikle tarıma ve tarımsal alanda özlemi çekilen sürdürüle bilirliğe ulaşmak için veterinerlerin çok önemli görevler üstlenebileceği yadsınamaz bir gerçektir. Kaynaklar: BAŞARAN,Đ. (2007) Kent,Kentleşme ve Kentlileşme. BAŞARAN,Đ. (2008) Kentsel Güvenlik Đçin Kent Sağlığı. BEASLEY,V.(2005) Ecosystem Concepts and Practice from the Veterinary Hygiene Point of View. ISAH-2005,Warsaw, POLAND CEYLAN,S.(1980) Veteriner Toksikoloji Ders Notları.F.Ü.Veteriner Fakültesi-ELAZIĞ ÇEPEL,N. ( 1992 ) Doğa Çevre Ekolojisi ve Đnsanlığın Ekolojik Sorunları.1.inci Baskı,Altın Kitaplar Yayınevi-ĐSTANBUL EVCĐ,E,D.(2004 ) Şehir Sağlığında Halk Sağlığı Yaklaşımı Kasım 2004,IX.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi,Ankara. lumsagligi.org/pagecontentspopup.aspx?id=164 KING,L,J.(2004) Veterinary Medicine s Opportunity Horizon.AAVMC Corporate Veterinary Medi cine Meeting, Atlanta, Georgia, June22,2004, USA KING,L,J.(2006) Veterinary Medicine and Public Health at CDC.60 Years oa Public Health Science at CDC. Morbidity and Mortality Weekly Report(MMWR),December 22,2006/Vol.55,USA KOÇ,S,A.(2008) Çeviri:Ekosistem Sağlığı ve Veteriner Hekimlik.( Nielson, N.O; Ecosystem health and veterinary medicine. Canada Vet. Journal,Volume:33, January 1992-KANADA, ile ilgili olarak An talya Vet.Hekimler Odası Başkanı M.Muammer Saygılının tarihinde veterinerhekim@ go ogle groups.com a gönderdiği e-posta. ) MCINTYRE,N,E.et al.,(2000) Urban ecology as an interdisciplinary field:differences in the use of ur ban between the social and natural sciences.urban Ecosystems,4,5-24,2000 -NETHERLAND SCHAEFFER,D,J.et al.(1988) Ecosystem Health:I.Measuring Ecosystem Health.Environmental Mana gement,vol:2,no:4, pp ,Springer-Verlag New York Inc.USA ŞANLI,Y. ( 2002 ) Veteriner Klinik Toksikoloji. Medipres-MALATYA SCHWABE,W,C.(1969) Veterinary Medicine and Human Health.- 1 -,The Implications of Veterinar Practice. Sayfa:3-8. The Williams and Wilkins Compa ny, Baltimore, USA TEMĐZYÜREK,A.(2008) Çeviri:Hayvansal Orijinli Biyolojik Felaketlerde Veteriner ve Halk Sağlığı Hizmetlerinin Rolleri ve Hazırlıkları.( The role and preparedness of veterinary and public health servi ces), Biological disasters of animal origin.rev.sci.tech.off.int.epiz.2006,25 (1),O.I.E,12 rue de Prony Paris FRANCE ).Đzmir Veteriner Hekimler Odası Veteriner Halk Sağlığı Çalışma Grubu. VARDAR,Y (1978 ) Çevre Biyolojisine Giriş.E.Ü.Müh. Bilimleri Fakültesi Yayınları No:26,E.Ü.Ba sımevi,bornova-đzmđr 7
TEK SAĞLIK TÜRK VETERİNER HEKİMLERİ BİRLİĞİ. Prof.Dr. Ender YARSAN. Halk Sağlığı Uygulamalarında Veteriner Hekimliği Hizmetlerinin Rolü Sempozyum
TEK SAĞLIK TÜRK VETERİNER HEKİMLERİ BİRLİĞİ Halk Sağlığı Uygulamalarında Veteriner Hekimliği Hizmetlerinin Rolü Sempozyum Prof.Dr. Ender YARSAN Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi II. Başkanı
DetaylıAKTÜEL HEKİMLİK BİR KONSEPT MİDİR? Tıp, insan sağlığının. sürdürülmesi ya da bozulan sağlığın yeniden düzeltilmesi
AKTÜEL Adnan SERPEN* HEKİMLİK BİR KONSEPT MİDİR? Hepimizin bildiği gibi çok eski bir tarihe dayanan tıp, Merriam-Webster tarafından; sağlığın korunması ve hastalığın giderilmesi, yatıştırılması veya önlenmesi
DetaylıSAĞLIK BAKANLIĞI BAKIŞ AÇISI İLE «TEK SAĞLIK» UYGULAMALARI
SAĞLIK BAKANLIĞI BAKIŞ AÇISI İLE «TEK SAĞLIK» UYGULAMALARI Dr. Ebru AYDIN Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanı Halk Sağlığı Uygulamalarında Veterinerlik Hizmetlerinin Rolü Sempozyumu Ankara,
DetaylıTEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ)
TEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ) Dr. Ebru AYDIN Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanı 1 SAĞLIK BAKANLIĞINDA ZOONOTİK HASTALIKLAR İLE İLGİLİ YAPILANMA
DetaylıBiyoloji bilimi kısaca; canlıları, bu canlıların birbirleriyle ve çevreleri ile olan ilişkisini inceleyen temel yaşam bilimidir.
. Biyoloji bilimi kısaca; canlıları, bu canlıların birbirleriyle ve çevreleri ile olan ilişkisini inceleyen temel yaşam bilimidir. Biyolojik Çeşitlilik ise; Populasyonların gen havuzlarındaki gen çeşitliliği
DetaylıVETERİNER HEKİMLİK ALANINDA ANTİMİKROBİYEL DİRENÇ İZLEME ve KONTROL STRATEJİLERİ EYLEM PLANI
VETERİNER HEKİMLİK ALANINDA ANTİMİKROBİYEL DİRENÇ İZLEME ve KONTROL GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VETERİNER SAĞLIK ÜRÜNLERİ ve HALK SAĞLIĞI DAİRESİ BAŞKANLIĞI A Veteriner Hekimlik Alanında Antimikrobiyel
DetaylıAB Bütçesi ve Ortak Tarım Politikası
AB Bütçesi ve Ortak Tarım Politikası OTP harcamalarının AB bütçesinin önemli bölümünü kapsaması, bu politikayı bütçe tartışmalarının da odak noktası yaparken, 2014-2020 Mali Çerçeve içinde tarım, kırsal
Detaylı1.018/7.30J Ders 1-Ekolojiye Giriş 2009
1.018/7.30J Ders 1-Ekolojiye Giriş 2009 Okuma Parçaları Smith and Smith Bölüm 1 Vernadskii The Biosphere Carruthers Locusts in the Red Sea Remmert Ecology: The Basic Concept Rowe Biological Fallacy: Life=
DetaylıDENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ. *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı
DENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ Uzm. Vet. Hekim Tayfun İDE* Uzm. Vet. Hekim A.Sarper BOZKURT* *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı
DetaylıGÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ ŞİRAN MUSTAFA BEYAZ MESLEK YÜKSEKOKULU NA HOŞGELDİNİZ
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ ŞİRAN MUSTAFA BEYAZ MESLEK YÜKSEKOKULU NA HOŞGELDİNİZ Sevgili Öğrencilerimiz; Meslek Yüksekokulumuz, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü altında
DetaylıVETERİNERLİK TEMEL ALAN KODU: 64
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ VETERİNERLİK TEMEL ALAN KODU: 64 ANKARA 13 OCAK 2011 İÇİNDEKİLER 1.BÖLÜM: ÖĞRENİM ALANLARI VE ÇALIŞMA YÖNTEMİ...2 1.1. ISCED
DetaylıPOPÜLASYON EKOLOJİSİ
POPÜLASYON EKOLOJİSİ Herhangi bir türün populasyonuna ait bir fert bazı durumlarda (ya da özel durumlarda) o populasyonun temsilcisi olarak kabul edilebilir, ancak genel anlamda bir fert hiçbir zaman bir
DetaylıK.Ü. VETERİNER FAKÜLTESİ 2015-2016 GÜZ YARIYILI 1. SINIF HAFTALIK DERS PROGRAMI
1. SINIF HAFTALIK DERS PROGRAMI ATATÜRK İLKE VE MEDİKAL FİZİK (T) 8.45-9. İNKİLAP TARİHİ I (T) 11.45-12. 13.45-14. 14.45-15. 15.45-16. 16.45-17. ANATOMİ I (T) ANATOMİ I (T) ANATOMİ I (T) VETERİNER HEKİMLİĞİ
DetaylıBİYOLOG TANIM. Canlı türlerinin tanımlanması, sınıflandırılması, yaşamı ve evrimini etkileyen koşullar üzerinde araştırma yapan kişidir.
TANIM Canlı türlerinin tanımlanması, sınıflandırılması, yaşamı ve evrimini etkileyen koşullar üzerinde araştırma yapan kişidir. A- GÖREVLER Biyologların görevleri araştırmacı ve uygulamacı olmalarına göre
DetaylıONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ DENEY HAYVANLARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (DEHAM) ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ DENEY HAYVANLARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (DEHAM) ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ Amaç MADDE 1- (1) Bu yönergenin amacı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Deney Hayvanları Uygulama
DetaylıDüzenlenmesi. Mehmet TOPAY, Nurhan KOÇAN BARTIN.
Ekonomik Ömrünü Tamamlamıs s Açık A k Maden Ocaklarının n Rekreasyonel Amaçlarla Düzenlenmesi Mehmet TOPAY, Nurhan KOÇAN ZKÜ,, Bartın n Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, BARTIN. Teknolojik gelismelere
DetaylıTÜRKİYE DE ve DÜNYA DA HAYVANSAL ÜRETİM. Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi
TÜRKİYE DE ve DÜNYA DA HAYVANSAL ÜRETİM Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi TARIM ZİRAAT_1 Tarım. İng. Agriculture Büyük Türkçe Sözlük: Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin
DetaylıSürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi
DetaylıBiyomühendislik nedir?
Biyomühendislik nedir? Doç.Dr. Semra HASANÇEBİ Trakya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Biyomühendisliğin tanımı Biyomühendislik = Biological engineering, Biotechnological
DetaylıÝÇÝNDEKÝLER. 1. ÜNÝTE Kümeler. 2. ÜNÝTE Bölünebilme Kurallarý ve Kesirler
ÝÇÝNDEKÝLER 1. ÜNÝTE Kümeler KÜMELER... 13 Ölçme ve Deðerlendirme... 19 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 21 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2 (Video lü)... 23 KÜMELERLE ÝÞLEMLER... 25 Ölçme ve Deðerlendirme...
DetaylıSTAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI
22 STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 406 A GRUBU STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 22 A GRU BU STAJ ARA DÖ NEM DE ER LEN D R ME S AY RIN TI LI SI NAV KO NU LA
DetaylıBİR DOĞAL ALANIN DEĞERİ VE DOĞAYI KORUMANIN GEREKÇELERİ DERS 2
BİR DOĞAL ALANIN DEĞERİ VE DOĞAYI KORUMANIN GEREKÇELERİ DERS 2 Bir doğal alanın toplam ekonomik ve toplumsal değeri kullanım (aktif kullanım) ve kullanım dışı (pasif kullanım) değerlerinin toplamına eşittir.
DetaylıORGANİK MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ. Vet. Hek. Ümit Özçınar
ORGANİK MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ Vet. Hek. Ümit Özçınar ORGANİK TARIM VE HAYVANCILIK NEDİR? Organik tarımın temel stratejisi, kendine yeterli bir ekosistem oluşturarak, bu ekosistemdeki canlıların optimum
DetaylıBoğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi
Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi http://lifesci.boun.edu.tr Rana Sanyal rana.sanyal@boun.edu.tr Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri
DetaylıDOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3
DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar
DetaylıECZACI. - İlaç yapımında kullanılan araç ve gereçler, - İlaç kontrolünde kullanılan araçlar, - Çeşitli doğal ve kimyasal maddeler.
TANIM Tıbbi ürünleri depolayan, muhafaza eden ve ilaç hazırlayan, tıp doktorları ve diğer sağlık uzmanları tarafından yazılan reçetelere göre verilen ilaçların yan etkileri ve doğru kullanımı hakkında
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN BESLEME VE YEM BİLGİSİ TEKNOLOJİSİ
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN BESLEME VE YEM BİLGİSİ TEKNOLOJİSİ LVS22 IV 2 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Ön Lisans Seçmeli
DetaylıSami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi
Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi 1 24 Aralık 2012-22 Mart 2013 Maryland Üniversitesi Amerika Birleşik Devletleri 2 3 Maryland Üniversitesi
DetaylıPEYZAJ, PEYZAJ İLE İLGİLİ TANIMLAR, PEYZAJ TASARIMI VE ÖRNEKLER
PEYZAJ, PEYZAJ İLE İLGİLİ TANIMLAR, PEYZAJ TASARIMI VE ÖRNEKLER PEYZAJ NEDİR? PEYZAJ SÖZLÜK ANLAMI GÖRÜNÜM, MANZARA OLAN FRANSIZCA PAYSAGE KELİMESİNDEN DİLİMİZE GİRMİŞTİR. İNGİLİZCEDE LANDSCAPE, ALMANCADA
DetaylıSULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ
Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla
DetaylıHalk Sağlığı-Ders 1 Hastalık ve Sağlık-Halk Sağlığının Doğuşu
Halk Sağlığı-Ders 1 Hastalık ve Sağlık-Halk Sağlığının Doğuşu Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 Hastalık ve Sağlık İnsanoğlu varoluşundan bu yana sonsuza dek yaşama isteği ile güdülenmiştir. Söz konusu güdü insanları,
DetaylıGENEL HEDEFLERİN BELİRLENMESİ Her konuda olduğu gibi zoonotik hastalıkların kontrolünde de öncelikle genel hedeflerin belirlenmesi gerekir.
GENEL HEDEFLERİN BELİRLENMESİ Her konuda olduğu gibi zoonotik hastalıkların kontrolünde de öncelikle genel hedeflerin belirlenmesi gerekir. Bunun için de sırasıyla; Kontrol için temel gereksinimlerin temini,
DetaylıBiyosistem mühendisi bir sistem mühendisidir. Sistem mühendisi, doğa ve
Biyosistem Mühendisliği Tarımsal üretimin gerçekleşmesi için sadece toprak, su ve hava gibi etmenlerin bir arada olması yeterli olmamakta, bunlarla beraber bitki ve hayvanlarla olan ortak yapılanma en
DetaylıYÖNETİM Sistem Yaklaşımı
YÖNETİM Sistem Yaklaşımı Prof.Dr.A.Barış BARAZ 1 Modern Yönetim Yaklaşımı Yönetim biliminin geçirdiği aşamalar: v İlk dönem (bilimsel yönetim öncesi dönem). v Klasik Yönetim dönemi (bilimsel yönetim, yönetim
DetaylıSu Kaynakları Yönetimi ve Planlama Dursun YILDIZ DSİ Eski Yöneticisi İnş Müh. Su Politikaları Uzmanı. Kaynaklarımız ve Planlama 31 Mayıs 2013
Su Kaynakları Yönetimi ve Planlama Dursun YILDIZ DSİ Eski Yöneticisi İnş Müh. Su Politikaları Uzmanı Kaynaklarımız ve Planlama 31 Mayıs 2013 21. Yüzyılda Planlama- Kaynaklarımız Su KaynaklarıYönetimi ve
DetaylıHasankeyf ve Dicle Vadisi Sempozyumu Sonuç Bildirgesi
Hasankeyf ve Dicle Vadisi Sempozyumu Sonuç Bildirgesi 07-08 Mayıs 2016, Batman ve Hasankeyf En az 12 bin yıllık sürekliliği olan, doğa, kültür ve insanın bütünleştiği, dünyada eşi benzeri olmayan bir kültürel
DetaylıT. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III
T. C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III HALK SAĞLIĞI VE AİLE HEKİMLİĞİ DERS KURULU ( 6. ) DERS KURULU ( 27 NİSAN 05 HAZİRAN 2015) DERS PROGRAMI T.
DetaylıGelecek Önerileri. İnsan, Hayvan ve Çevre Sağlığı Risklerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesine Yönelik. Prof. Banu Çakır, MD, MPH, PhD
İnsan, Hayvan ve Çevre Sağlığı Risklerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesine Yönelik Gelecek Önerileri Prof. Banu Çakır, MD, MPH, PhD HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı R Salonu, 16 Haziran 2015 Tek sağlık
Detaylı6-8 Mayıs 2016 / 6-8 May 2016
WORKSHOP TEK TIP TEK SAĞLIK ; İNSAN VE HAYVAN HEKİMLİĞİNDE HOMEOPATİ WORKSHOP ONE HEALTH ONE MEDICINE; HOMEOPATHY ON HUMAN AND VETERINARY MEDICINE 6-8 Mayıs 2016 / 6-8 May 2016 ULUSLAR ARASI KATILIMLI
DetaylıMESLEK SEÇİMİNDE ETKİLİ OLAN ÖZELLİKLER FEN VE MÜHENDİSLİK ALANI MESLEKLERİNDEN BAZILARI
MESLEĞİNİZİ SEÇERKEN AŞAĞIDAKİ SORULARA CEVAP ARAYINIZ *Mesleğin Niteliği Nedir? *Çalışma ortamı nasıldır? *Mesleğe hazırlanma süreci nasıl ve ne kadar? *Mesleğe girmek için aranan özellikler nelerdir?
DetaylıHAYVAN YETİŞTİRİCİLİĞİ SÜRÜ YÖNETİMİ ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü HAYVAN YETİŞTİRİCİLİĞİ SÜRÜ YÖNETİMİ ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı
DetaylıULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI
ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI Hanife TİRYAKİ ŞEN İstanbul Sağlık Müdürlüğü İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü Personel Eğitim Birimi 19/11/2012 Aday Memur Eğitimleri-2012 1 ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI
DetaylıDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015 2016 DERS YILI DÖNEM III HALK SAĞLIĞI, TIP EĞİTİMİ, BİYOİSTATİSTİK, BİYOFİZİK, TIP TARİHİ VE ETİK
DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015 2016 DERS YILI DÖNEM III HALK SAĞLIĞI, TIP EĞİTİMİ, BİYOİSTATİSTİK, BİYOFİZİK, TIP TARİHİ VE ETİK 26.04.2016 30.05.2016 Dersler Teorik Pratik Toplam Halk Sağlığı 78
DetaylıKAFKAS ÜNİVERSİTESİ DENEY HAYVANLARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ DENEY HAYVANLARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Kafkas Üniversitesi Deney Hayvanları
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN SAĞLIĞI VE HASTALIKLARDAN KORUNMA
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN SAĞLIĞI VE HASTALIKLARDAN KORUNMA LVS 2 III. 3 3 4 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü
DetaylıBÜTÜNCÜL YAKLAŞIM. Dr. Çisem Saygılı Prof.Dr. Mehmet Ungan ANKARA TIP AİLE HEKİMLİĞİ A.B.D.
BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM Dr. Çisem Saygılı Prof.Dr. Mehmet Ungan ANKARA TIP AİLE HEKİMLİĞİ A.B.D. Kendine özgü eğitimi, araştırması, kanıta dayalı temeli olan akademik bilimsel disipline ve klinik uygulaması
DetaylıNilay PANCAR Tarımsal Desteklemeler Dai. Bşk. Çözümleyici 24/09/2014. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Nilay PANCAR Tarımsal Desteklemeler Dai. Bşk. Çözümleyici 24/09/2014 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Sunuş İçeriği Eğitim Detayları Polonya Hakkında Krakow Tarım Üniversitesi Avrupa Birliği Tarım
DetaylıKamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları
Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin
DetaylıTarım Ekonomisi ve İşletmeciliği
Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 4.Bölüm Tarım Politikası Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından faydalanılmıştır.
DetaylıSAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
SENATO KARARLARI Karar Tarihi : 07/02/2014 Toplantı Sayısı: 02 Sayfa : 1 Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Laboratuvar Merkezi Çalışma Yönergesi hk. 2014.002.0012 - Erciyes Üniversitesi
DetaylıYÖNETMELİK. c) Merkez (SİU KEÇİMER): Siirt Üniversitesi Keçi Uygulama ve Araştırma Merkezini,
2 Şubat 2015 PAZARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29255 Siirt Üniversitesinden: YÖNETMELİK SİİRT ÜNİVERSİTESİ KEÇİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç
Detaylıİş Süreçlerinin Yeniden Yapılandırılması (IE 320) Ders Detayları
İş Süreçlerinin Yeniden Yapılandırılması (IE 320) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Kodu Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati İş Süreçlerinin Yeniden Yapılandırılması IE 320 Seçmeli
DetaylıTÜRKİYE VETERİNER FAKÜLTELERİNDE YENİ BİR VİZYON YABAN HAYATI VE EKOLOJİ ANABİLİM DALI
TÜRKİYE VETERİNER FAKÜLTELERİNDE YENİ BİR VİZYON YABAN HAYATI VE EKOLOJİ ANABİLİM DALI ÖZET: Afyon Kocatepe Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yaban Hayatı ve Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Emine
DetaylıOne World. One Health. One Medicine. KAYNAK:CDC- Dr.Roger K.MAHR-One World,One Health,One MedicineAVMA-2007-USA
DÜNYA DAKİ GELİŞMELER IŞIĞINDA TEK TIP TEK SAĞLIK KONSEPTİ Adnan SERPEN Arzu TEMİZYÜREK Veteriner Hekim Veteriner Hekim İZMİR VETERİNER HEKİMLER ODASI VETERİNER HALK SAĞLIĞI ÇALIŞMA GRUBU E. Ü. Tıp Fakültesi
Detaylıüniversite meltem çiçeklioğlu
Topluma Dayalı Tıp p Eğitimi; E üniversite sağlık k hizmeti işbirliği meltem çiçeklioğlu Hedefler Biraz tanım Halk sağlığı sağlık hizmeti tıp eğitimi Nerde kesişiyor nasıl birleşiyor Üniversite sağlık
DetaylıVİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme
VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Malezya ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek
DetaylıGIDA KONTROLÜNDE HIFZISSIHHANIN ROLÜ. Mustafa ERTEK
GIDA KONTROLÜNDE HIFZISSIHHANIN ROLÜ Mustafa ERTEK Gıda Güvenliği İnsanların sağlıklı yaşaması için yeterli miktarda gıda alabilmesi ve bu gıdaların sağlık yönünden güvenli olması gerekmektedir. FAO/WHO
Detaylıdenetçinin önemi ve planlama
GIDA ÜRETĐM YERLERĐNĐN HĐJYEN VE SANĐTASYON DENETĐMLERĐ NASIL OLMALI 2? denetçinin önemi ve planlama 1 GIDA HĐJYEN SANĐTASYON DENETĐMLERĐNDE GÖREV ALAN PERSONELĐN ÖNEMĐ Gıda hijyen sanitasyon denetimlerinde
DetaylıKAFKAS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM DERSLERİ
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM DERSLERİ 1. SINIF I. YARIYIL Adı Teorik Pratik Kredi AKTS TÜD101 Türk Dili I 2-2 1 AİT101 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I 2-2 1 YAD101 İngilizce
DetaylıTarımsal Ekoloji. Tarım Sistemlerinde Ekonomik Anlayış. 1. Giriş. Tanımlar İçerik. Perspektif. Doç.Dr. Kürşat Demiryürek
Tarımsal Ekoloji Tarım Sistemlerinde Ekonomik Anlayış 1. Giriş Tanımlar İçerik Perspektif Doç.Dr. Kürşat Demiryürek 1 Tarımsal Ekoloji - Tanımlar Gliessman 2000: Sürdürülebilir tarım sistemlerinin yönetimi
DetaylıÇEVRE KORUMA TEMEL ALAN KODU: 85
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ () TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ ÇEVRE KORUMA TEMEL ALAN KODU: 85 ANKARA 13 OCAK 2011 İÇİNDEKİLER 1.BÖLÜM: ÖĞRENİM ALANLARI VE ÇALIŞMA YÖNTEMİ...3 1.1.ISCED 97
DetaylıĐZMĐR VETERĐNER HEKĐMLER ODASI
ĐZMĐR VETERĐNER HEKĐMLER ODASI TEK SAĞLIK: Süt ve Süt Ürünleri Çalıştayı 13 Ekim 2012 TEK SAĞLIK: Süt ve Süt Ürünleri Çalıştayı 13 Ekim 2012 Ege Anemon ( Sağlık ) Oteli Bornova / ĐZMĐR Düzenleyen Kurum
DetaylıBARTIN ÜNĠVERSĠTESĠ ORMMAN FAKÜLTESĠ ORMAN MÜHENDSĠLĠĞĠ BÖLÜMÜ DERS TANITIM VE UYGULAMA BĠLGĠLERĠ DERS BĠLGĠLERĠ FİTOPATOLOJİ ORM 215 III 2+0 2 3
BARTIN ÜNĠVERSĠTESĠ ORMMAN FAKÜLTESĠ ORMAN MÜHENDSĠLĠĞĠ BÖLÜMÜ DERS TANITIM VE UYGULAMA BĠLGĠLERĠ DERS BĠLGĠLERĠ Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS FİTOPATOLOJİ ORM 215 III 2+0 2 3 Ön KoĢul Dersleri
DetaylıTEK SAĞLIK İNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN
TEK SAĞLIK İNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN D i l e k A S L A N H Ü T F H a l k S a ğ l ı ğ ı A n a b i l i m D a l ı 1 6. 6. 2 0 1 5, A n k a r a d i a s l a n. d r @ g m a i l. c o m Sağlık kavramı 1. Birey 1.
DetaylıÜniversite Hastanelerinde Meslek Hastalığı Tanısı Çalıştayı. Kurum ve Kuruluşlar Arası İşbirliği Çalışma Grubu Raporu
Kurum ve Kuruluşlar Arası İşbirliği Çalışma Grubu Raporu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı-ÇSGB İSGGM, Sosyal Güvenlik Kurumu-SGK, Üniversite Hastaneleri Temsilcileri, Meslek Hastalıkları Hastanesi-MHH,
DetaylıENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ
ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ Enerji Yönetimi A.B.D Lisansüstü Programı Tezsiz Yüksek Lisans programına kabul edilen öğrenciler zorunlu dersleri tamamlamak
DetaylıGü ven ce He sa b Mü dü rü
Güvence Hesabı nın dünü, bugünü, yarını A. Ka di r KÜ ÇÜK Gü ven ce He sa b Mü dü rü on za man lar da bi lin me ye, ta nın ma ya S baş la yan Gü ven ce He sa bı as lın da ye - ni bir ku ru luş de ğil.
Detaylı3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,
Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği
Detaylı1. GIDA VE BESLENME KONFERANSI
1. GIDA VE BESLENME KONFERANSI Gıda Takviyesi Mevzuatı ve Onay Sistemi Oluşturmada Türkiye nin Başarı Hikayesi Harun TOKAY Şube Müdürü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
DetaylıDoktora 6. Yarıyıl DERS KODU DERSLER TEO. UYG. KRD. AKTS Z/S. Doktora 8. Yarıyıl
AVRASYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DOKTORA PROGRAMI DERSLERİ VE DERS İÇERİKLERİ Doktora 1. Yarıyıl ISGD 601 İş Sağlığı ve İş Hijyeni 3 2 3 Z ISGD 603 Meslek Hastalıkları
Detaylı2016-2017 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Yarıyılı Lisansüstü Programlarına Öğrenci Alımı, Kontenjan, Başvuru Koşulları ve Ücretleri
2016-2017 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Yarıyılı üstü Programlarına Öğrenci Alımı, Kontenjan, Başvuru Koşulları Ücretleri * Lütfen Doktora başvurularınızı yapmadan önce Sağlık Bilimleri Enstitüsü web sayfası
DetaylıİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ LİSANS PROGRAMI TÜRKİYE'DE ÇEVRE SORUNLARI DOÇ. DR.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ LİSANS PROGRAMI TÜRKİYE'DE ÇEVRE SORUNLARI DOÇ. DR. SEVİM BUDAK Katı Atıklar Dünya nüfusu gün geçtikçe ve hızlı bir şekilde artmaktadır.
DetaylıBİYOLOGLARIN SORUMLU (MESUL) MÜDÜR OLARAK GÖREV YAPTIĞI İŞ ALANLARI
BİYOLOGLARIN SORUMLU (MESUL) MÜDÜR OLARAK GÖREV YAPTIĞI İŞ ALANLARI 1) 29.07. 2015 tarih ve 29429 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan (Sağlık Bakanlığından) İLKYARDIM YÖNETMELİĞİ gereğince ilkyardım eğitmeni
DetaylıSAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI
SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI Bugün şehirlerimizdeki problemlerin çoğu fakirlik, eşitsizlik, işsizlik, işe ve mal ve hizmetlere erişim zorlukları, düşük düzeyde sosyal ilişkiler ve kentsel alanlardaki düşük
DetaylıFEN FAKÜLTESİ TARİHÇEMİZ AMACIMIZ
FEN FAKÜLTESİ TARİHÇEMİZ Fen Fakültesi; 1982 yılında Fen - Edebiyat Fakültesi adı altında kurulmuştur. Fakülte, 1991 yılında eğitim - öğretim faaliyetlerine başlamıştır. 2010 yılında Fen Fakültesi adını
DetaylıGenel Pratisyenlik Uzmanlık Eğitiminde Yeni Yönelimler
Genel Pratisyenlik Uzmanlık Eğitiminde Yeni Yönelimler Mustafa Vatansever, GPE Başkanı Alper Büyükakkuş, GPE Sekreteri Kevser Vatansever, GPE Yönetim Kurulu Üyesi AMAÇ GP/AH uzmanlık eğitiminde son yıllarda
DetaylıVETERĐNER HALK SAĞLIĞI ( Veterinary Public Health)
VETERĐNER HALK SAĞLIĞI ( Veterinary Public Health) ( Hayvancılıkta Performans Dergisi,Nisan 2010,Sayı:136 da yayınlanmıstır ) Prof.Dr.Osman Yılmaz Đzmir D.E.Ü.Tıp Fakültesi Doç.Dr.Tonay Đnceboz Đzmir D.E.Ü.Tıp
DetaylıKONU 2: HAMMADDE KAVRAMI, HAMMADDE ÇEŞİTLERİ, HAMMADDE TEMİNİ VE STRATEJİLERİ
KONU 2: HAMMADDE KAVRAMI, HAMMADDE ÇEŞİTLERİ, HAMMADDE TEMİNİ VE STRATEJİLERİ İnsan, dünya üzerinde göründüğü andan itibaren, çeşitli gereksinmelerini karşılamakta yardımcı olacak olan alet ve silahlarını
DetaylıBARTIN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ DERS BİLGİLERİ
BARTIN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Enerji Ormancılığında
Detaylı3. ULUSLARARASI BİYOSİDAL KONGRESİ
3. ULUSLARARASI BİYOSİDAL KONGRESİ 22-25 Kasım 2016 ANTALYA GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Veteriner Sağlık Ürünleri ve Halk Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye de Veteriner Tıbbi Ürünlerin Mevcut Durumu,
DetaylıBiyoanorganik Kimya (CEAC 412) Ders Detayları
Biyoanorganik Kimya (CEAC 412) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Biyoanorganik Kimya CEAC 412 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin
DetaylıBiyoloji = Canlı Bilimi. Biyoloji iki ana bölümden oluşur:
BİYOLOJİNİN ALT BİLİM DALLARI Biyoloji; Latincede canlı anlamına gelen bio ve bilim anlamına gelen logos kelimesinden oluşur. 1 Biyoloji = Canlı Bilimi Biyoloji tüm canlıların yapı, davranış ve fonksiyonlarını
DetaylıTıpta Tecrübe ve Güç TIP FAKÜLTESİ
Tıpta Tecrübe ve Güç TIP FAKÜLTESİ T I P F A K Ü L T E S İ Sağlık sektöründeki derin tecrübemizi profesyonel yönetici ve öğretim üyesi kadromuz ve mükemmel bir alt yapı ile birleştirdik. Öğrencilerimize
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİKÇİ (MOLEKÜLER BİYOLOG)
TANIM Canlı hücre içindeki malzemeleri (DNA, Protein, Enzim vb.), hücre yapısının işlevini ve hücreler arasındaki etkileşimi laboratuvar ortamında inceleyerek ortaya çıkaran kişidir. A- GÖREVLER - Canlıları
DetaylıSAĞLIK GIDA VE SU SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLAR İÇİN HİJYEN EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü SAĞLIK GIDA VE SU SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLAR İÇİN HİJYEN EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2015 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim
DetaylıGENEL BİYOLOJİ LABORATUVAR KILAVUZU. Yrd. Doç. Dr. Sahra KIRMUSAOĞLU
GENEL BİYOLOJİ LABORATUVAR KILAVUZU Yrd. Doç. Dr. Sahra KIRMUSAOĞLU 2018 GENEL BİYOLOJİ LABORATUVAR KILAVUZU ISBN: 978-605-9160-85-8 Tüm hakları saklıdır. 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri yasası
DetaylıİLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA
İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ 961 1. HAFTA İLAÇ Hastalıkların teşhisi, tedavisi, profilaksisi (hastalıktan korunma) cerrahi girişimlerin kolaylaştırılması ve
DetaylıHavza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar. Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013
Havza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013 Havza Rehabilitasyonu Planlaması İÇERİK Tanımlar (Havza, Yönetim ve Rehabilitasyon)
DetaylıT.C. DİCLE ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ DEKANLIĞI GÜZ DÖNEMİ DERS PROGRAMI
1. SINIF, 1. YARIYIL 08:30-09:15 HİSTOLOJİ I MEDİKAL BİYOLOJİ ANATOMİ I FİZYOLOJİ I 09:25-10:10 HİSTOLOJİ I MEDİKAL BİYOLOJİ BİLGİSAYAR MEDİKAL KİMYA BİLGİSAYAR MEDİKAL KİMYA ANATOMİ I ANATOMİ I ANATOMİ
DetaylıAB VETERİNER HEKİM PLATFORMU BASIN AÇIKLAMASI AB UYUM SÜRECİNDE ; TÜRKİYE HAYVANCILIĞININ BAŞLICA SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ (Rapor) Türkiye de 24 Ocak 1980 den bu yana uygulanan yanlış politikalar sonucu
DetaylıDÖNEM TÜRÜ KODU DERSLER T U K AKTS Açıklama Bölüm AbD. 1 0 1 3 Temel bilimler 15. 2 0 2 2 5-i Dersi. 2 0 2 1 Alan Dışı
01 VET 101 Anatomi I 3 4 5 9 Temel bilimler 11 01 VET 103 Histoloji I 2 2 3 5 Temel bilimler 14 01 VET 105 Veteriner Hekimliği Giriş ve Tarihi 1 0 1 3 Temel bilimler 15 01 VET 107 Medikal Biyoloji 1 0
DetaylıKAFKAS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ DERS MÜFREDATI
II. YARIYIL I. YARIYIL KAFKAS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ MÜFREDATI ADI T U K AKTS VETERİNER ZORUNLU LER VET101 Anatomi I 3 4 5 9 VET103 Histoloji
Detaylı1 A MO*** HA*** MEDICINE AND SURGERY Belirsiz Kazandı
ACİL PEDİATRİ, Sınav 1 A372236 MO*** HA*** MEDICINE AND SURGERY 79.90 0.000 79.9000 Belirsiz Kazandı ANALİTİK KİMYA, 1 A374158 NE*** AL*** APPLIED CHEMISTRY 91.41 0.000 91.4100 Belirsiz Kazandı 2 A374661
DetaylıTÜRKİYE BİLİMSEL YAYIN GÖSTERGELERİ (II) 1981-2007 TÜRKİYE, ÜLKELER VE GRUPLAR
3.2.Etki De erine Göre ABD 1981-2007 döneminde üretti i 6.634.586 adet yay na ald 137.391.957 at f say s ile 20,71 lik etki de erine sahip olup 14,17 lik DÜNYA ortalama etki de erinden yakla k % 50 daha
DetaylıTek Tıp-Tek Tek Sağlık-Tek Dünya Yaklaşımı
Tek Tıp-Tek Tek Sağlık-Tek Dünya Yaklaşımı Prof Dr Arif ALTINTAŞ 4. Ankara Tıp Biyokimya Günleri 21 Nisan 2011 Tek Tıp-Tek Tek Sağlık-Tek Dünya Yaklaşımı Sürekli değişen bir dünyada bulaşıcı ve salgın
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI
3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri
DetaylıTOPLUM TANILAMA SÜRECİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL
TOPLUM TANILAMA SÜRECİ Prof. Dr. Ayfer TEZEL TOPLUMUN TANIMI A.Ü.AHE 402 Halk Sağlığı Hemşireliği Aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşayan ve temel çıkarlarını sağlamak için iş birliği yapan insanların
DetaylıYYÜ VETERİNER FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI I. YARIYIL (GÜZ) DÖNEMİ FİNAL TAKVİMİ SIRA TARİH SAAT DERSİN ADI SINIF SINAV YERİ
YYÜ VETERİNER FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI I. YARIYIL (GÜZ) DÖNEMİ FİNAL TAKVİMİ SIRA TARİH SAAT DERSİN ADI SINIF SINAV YERİ 1 9 OCAK 9.00-10.00 MEDİKAL KİMYA 9 OCAK 2 10.15-11.15 GENEL FARMAKOLOJİ
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİKÇİ (MOLEKÜLER BİYOLOG)
MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİKÇİ (MOLEKÜLER BİYOLOG) TANIM Canlı hücre içindeki malzemeleri (DNA, Protein, Enzim vb.), hücre yapısının işlevini ve hücreler arasındaki etkileşimi laboratuar ortamında inceleyerek
DetaylıT.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNERGESİ*
T.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNERGESİ* Dayanak MADDE 1- (1) Bu esaslar 17.08.2012 tarih ve 28387 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren İstanbul
Detaylı