Nisan'da elektrik tüketimi 2015'e göre %3,9 artış gösterdi

Transkript

1 Sayı: 18 petroturkcom montelforeks İçindekiler Piyasalar Arz-Talep Genel Bakış Sektörden Haberler Hava Durumu Arıza & Bakım Ekonomik Takvim Nisan'da elektrik tüketimi 2015'e göre %3,9 artış gösterdi PİYASALAR Gündemden Başlık lar > Mayıs ayının ilk 17 gününde Piyasa Takas Fiyatı 126,55 TL/MWh oldu. > Mayıs ayının ilk 15 gününde Sistem Marjinal Fiyatı 81,1 TL/MWh oldu > Nisan ayında toplam elektrik tüketimi MWh oldu. > Kurulu gücü Nisan ayında 587,4 MW artarak, ,7 MW oldu. > Montel-Foreks Online'dan anlık TFS ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz* Türkiye genelinde Nisan ayında toplam elektrik tüketimi MWh oldu yılına göre rakam %3,9 artış gösterdi. GÜN ÖNCESİ PİYASASI Nisan ayında toplam elektrik tüketimi MWh oldu Nisan ayında elektrik tüketimi MWh seviyesinde belirlenmişti. Böylece 2016 Nisan ayında tüketim 2015'in %3,9 üzerinde belirlenmiş oldu. Elektrik üretimi ise MWh olarak belirlendi. Nisan'da termik kaynaklardan elektrik üretimi geçen yıla göre %14,1 artış göstererek MWh oldu. Doğal gaz kaynaklarından üretim rakam geçen seneye göre %0,7 artış gösterirken, kömür kaynaklarından elektrik üretimi geçen yıla göre %42,5 artış göstererek MWh seviyesine çıktı. Hidrolik kaynaklardan elektrik üretimi ise geçen seneye göre %10,8 düşüş göstererek MWh oldu. DENGELEME PİYASASI Nisan ayı için belirlenen Sistem Marjinal Fiyatı ortalaması 108,1 TL/MWh seviyesinde gerçekleşti. Mart ayında aynı rakam 108,2 TL/MWh bandındaydı. Mayıs ayının ilk 15 gününde ise SMF 81,1 TL/MWh seviyesinde belirlendi. Mayıs ayının ikinci haftası olan 9-15 Mayıs haftasında en yüksek SMF 117,4 TL/MWh ile 11 Mayıs Çarşamba günü, en düşük SMF ise 38,4 TL/MWh ile 13 Mayıs Cuma günü gerçekleşti.

2

3 petroturk.com 17 Mayıs 2016 KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT Nisan ayı boyunca en yüksek ani puant MW ile 28 Nisan Perşembe günü, en düşük ani puant ise 24 Nisan Pazar günü MW ile gerçekleşti. Nisan ayının ani puant ortalaması ise MW olarak belirlendi. Mart ayında rakam MW olarak tespit edilmişti. TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR Tezgah üstü piyasalarda haftanın ilk gününde Haziran ayı kontrat ,5 TL/MWh bandında değerlenirken, 16 Mayıs'ta ürünün işlemi 138,35 TL/MWh'ten gerçekleşti. Temmuz ayı baz yük kontrat geçen haftaki ,5 TL/MWh seviyesinden bu hafta TL/MWh seviyesine geriledi. Ağustos kontratı ise geçen haftaki 160,75-165,5 bandından bu hafta 159,5-160,5 TL/MWh seviyesine geriledi. Q316 (2016 Üçüncü Çeyrek) ürünü 151,5-152,5 TL/MWh, Q416 (2016 Dördüncü Çeyrek) kontratı ise TL/MWh seviyesinde belirlendi. Tezgah üstü piyasalarda 2016 ikinci yarı kontratı (2016H2) geçen hafta 148,25-149,25 TL/MWh seviyesinde belirlenirken, bu hafta 147,5-148 TL/MWh seviyesinde belirlendi. Haftanın ilk gününde 2017 yıllık kontrat (CAL17) ise açık bir spread ile ,5 TL/MWh seviyesinde belirlendi. Montel-Foreks ile görüşen traderlar, Şubat ayına kadar her ay ortalama 6 TWh işlem hacmi kaydeden tezgahüstü piyasalarda hacmin Mart ayında 3 TWh seviyesine, Nisan ayında ise 2,5 TWh seviyesine gerilediğini belirtiyorlar. Traderlara göre; Mayıs Haziran aylarında da hacimsizlik devam edebilir. SINIR ÖTESİ TİCARET TEİAŞ tarafından Mayıs ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki 166 MW kapasitenin tamamı 13 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 0,66 /MWh olarak belirlendi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü ESO tarafından Mayıs ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki 166 MW kapasitenin tamamı 10 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 3,83 /MWh olarak belirlendi. SEE-CAO tarafından yapılan GR-TR yönlü ihalede ise 168 MW kapasite ihaleye açılırken, ihalede takas fiyatı 1,43 olarak belirlendi. 3

4 ARZ-TALEP KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM Yılın dördüncü ayında termik kaynaklardan elektrik üretimi toplamı MWh oldu yılında aynı rakam MWh olmuştu yılında rakam 2015 Nisan'ına göre %14,1 artış göstermiş oldu. Hidrolik kaynaklardan elektrik üretimi Nisan ayında MWh olarak belirlendi. Rakam geçen seneye göre %10,8 düşüş göstermiş oldu yılında hidrolik kaynaklardan elektrik üretimi MWh seviyesine gerçekleşmişti. Rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi MWh olurken, geçtiğimiz yılın aynı döneminde rakam MWh seviyesinde belirlenmişti. Nisan ayında jeotermal kaynaklardan üretimin ise MWh olduğu tespit edildi. Nisan ayı boyunca boyunca doğalgaz kaynaklarından MWh üretim gerçekleşirken, rakam geçen seneye göre %0,7 artış göstermiş oldu yılının Nisan ayında doğal gaz kaynaklarından MWh elektrik üretimi gerçekleşmişti. Ay boyunca kömür kaynaklarından MWh elektrik üretilirken, 2015 yılında aynı rakam MWh seviyesindeydi. Rakam böylece 2015 yılına göre %42,5 artış göstermiş oldu. KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM Nisan ayında lisanslara göre üretime bakıldığında serbest üreticilerin elektrik üretimi toplamı MWh, EÜAŞ'ın ise MWh seviyesinde olduğu tespit edildi. Yap-İşlet santralleri ise ay boyunca MWh elektrik üretti yılının Nisan ayında serbest üretim şirketlerinin elektrik üretim toplamı MWh olarak belirlenmiş, EÜAŞ santralleri ise MWh seviyesinde üretim yapmıştı. Yap-İşlet santrallerinin toplam üretimi ise MWh seviyesinde belirlenmişti. 4

5 BARAJLARA GELEN SU Yılın dördüncü ayında toplam barajlara gelen su miktarı milyon m3 oldu. Geçtiğimiz ay aynı rakam milyon m3 seviyesinde belirlenmişti yılının ilk dört ayında barajlara gelen toplam su miktarı milyon m3 olurken, 2015 yılının aynı döneminde rakam milyon m3 seviyesindeydi. RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM Nisan ayında rüzgar kaynaklarından toplam elektrik üretimi MWh olurken, geçtiğimiz yılın aynı döneminde rakam MWh seviyesinde belirlenmişti. Nisan ayı boyunca en yüksek rüzgardan elektrik üretimi MW ile 21 Nisan Perşembe günü, en düşük üretim ise MWh ile 7 Nisan Perşembe günü gerçekleşti. Rüzgâr tahmini yapan kuruluşlar, bugün için 950 MW yarın için ise 550 MW civarında elektrik üretimi bekliyorlar. ELEKTRİK TÜKETİMİ Türkiye genelinde Nisan ayında toplam elektrik tüketimi MWh oldu. Mart ayında ise aynı rakam MWh olarak gerçekleşmişti yılı Nisan ayında elektrik tüketimi MWh seviyesinde belirlenmişti. Böylece 2016 Nisan ayında elektrik tüketimi 2015'in %3,9 üzerinde belirlenmiş oldu. Ülke genelinde toplam üretim ise MWh olarak belirlendi. İthalat MWh olurken, ihracat MWh seviyesinde belirlendi. Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin 19,3 derece seviyelerinde belirlenmesi, sonrasında ise 16,5 derece seviyelerine gerilemesi bekleniyor. 5

6 PİYASA HABERLERİ EPDK/YILMAZ: YEKDEM YAN GELİP YATMA YERİ DEĞİLDİR Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) 4 Mayıs'ta kamu ve yatırımcıları bir araya getiren sektör toplantısı düzenledi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı toplantı salonunda gerçekleşen toplantıda en çok YEKDEM mekanizması konuşuldu. Toplantının açılış konuşmalarını TÜREB Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, TBMM Çevre Komisyonu Başkanı Cihan Pektaş ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez yaptı. Konuşmasına TÜREB'i anlatarak başlayan Ataseven, rüzgarda sürdürülebilirliğin korunmasına ve 2020 yılından sonraki sürecin de belirlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Orman ve Su İşleri Bakanlığının bir genelgesiyle ortaya çıkan sıkıntıların aşılamadığını vurgulayan Ataseven sözlerine şöyle devam etti: "Yüksek harçlar ve ağaçlandırma bedelleri ile acele kamulaştırma kararlarına Danıştay'ın verdiği yürütmeyi durdurma kararları sıkıntılar oluşturuyor. Bunun yanında inşaat izin süreçlerinin uzunluğu ve karmaşıklığı ile sürdürülebilir rüzgar sektörü yerine öngörülebilirlik kaygısı sektörün en önemli sorunları arasında yer alıyor. Ayrıca Yekdem yönetmeliğindeki değişikliklerin 1 mayıs 2016 tarihi itibariyle uygulamaya girmesi yatırımcıların sisteme adapte olabilmesi açısından kısıtlı bir süre içeriyor. Bu hızlı geçiş rüzgar paydaşlarını dengesizliğe düşürebilir." Değerlendirme süreçlerinde kurum olarak hızlı davranmaya çalışıyoruz diyen EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, sözlerine şöyle devam etti: "EPDK'nın aldığı kararları mahkemeye veriyorsunuz kazanıyorsunuz. Aslında kazanılan bir şey yok, Türkiye kaybediyor. Senelerdir bunlarla uğraşıyorsunuz. Temel hedef santralin yapımı olmalıdır. Biz özeleştiri yapıyoruz. Biraz da sizler yapın. Yapılamayan ve geciken her yatırım sadece yatırımcının kaybı değil, Türkiye'nin kaybıdır. Her sene neredeyse 300 milyon dolar kaybediyoruz. Yazık değil mi? Projelerin bitirilmesinde ihmalkar davranıyorsunuz. Burada denge sağlamak önemlidir. Hep bana hep bana olmaz. YEKDEM diyor ki senin yükümlülüğün var bunu yerine getirirsen fiyat garantisi veriyorum. Yükümlülüklerini yerine getiren yatırımcının desteklenmesini temel alan bir düzenleme oldu. YEKDEM yan gelip yatma yeri değildir". Açılış konuşmalarında yer alan TBMM Çevre Komisyonu Başkanı Cihan Pektaş, Kalkınma sürdürülürken gelecek nesillere daha yaşanabilir çevre bırakmanın göz ardı edilmemesi gerektiğini belirtti. Türkiye'deki enerji yatırımlarının artık çevreye daha duyarlı şekilde yapıldığını, çevreci STK'ları dinleyerek ilerlemenin doğru olacağını ve konuşulduğunda çözülemeyecek bir problemin olmadığını ifade eden Pektaş, bu aşamada üzerlerine düşen görevler ne ise yerine getirmeye hazır olduklarını söyledi. Rüzgar enerjisinde her konunun alım garantisine bağlanmaması gerektiğini belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez, elektrik fiyatlarına etkisi minimum, arz güvenliğine etkisi maksimum olan bir model üzerinde çalışılması gerektiğine dikkat çekti. Yekdem'le ilgili düzenlemeyi doğru bulduklarını ifade eden Dönmez, yatırımcılara geriye dönük bir uygulamanın olmayacağını, bu kararların sektöre yeni girenleri etkileyebileceğini söyledi.sektör sorunlarının doğru tespit edilip çözüm önerilerinin hızlıca ortaya konması için Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliğine ev ödevi veren Dönmez şunları kaydetti : " Önümüzdeki beş sene içinde rüzgar enerjisini nerede görüyorsunuz? Rüzgar stratejisi ne olmalı? Master planlar, kurulu güç artış tahmini, hangi bölgede ne kadar artış olacak, tüketiciye etkisi ve istihdam çarpanı öngörülerinizi bekliyoruz. 1 ekim 2016'ya kadar bize teslim edin hemen iyileştirme çalışmalarına başlayalım." Toplantının interaktif şekilde devam eden ikinci bölümünde en çok tartışılan konu, mevzuat değişikliklerinin geriye doğru işlemesinden kaynaklanacak sıkıntılar oldu. Eğer değişiklikler geriye dönük uygulanırsa yatırımların tehlikeye gireceğini ve sektörün durma noktasına gelebileceğini ifade eden katılımcılar resmi gazetede yayınlanıncaya kadar piyasaların konu ile ilgili tedirginliğinin devam edeceğini söylediler. Yurtdışındaki kreditörlerin "Türkiyede neler oluyor" diye sorduklarını belirten katılımcılar, Cumhurbaşkanımızın yaptığı bir konuşmada "maç oynanırken kural değiştirilmez." sözünü hatırlatarak bunun rüzgar sektörü içinde geçerli olmasını beklediklerini ifade ettiler. Yatırıma başlarken lisans alıp başladıklarını ve YEKDEM mevzuatını dikkate alarak finans başvurularını yaptıklarının altını çizen yatırımcılar, yönetmelikten önce pozisyon almış şirketlerin etkilenmemeleri hususunda daha net ifadeler beklediklerini dile getirdiler. TÜRKİYE'NİN KÖMÜR İTHALATI İLK ÇEYREKTE %14 ARTTI Türkiye'nin kömür ithalatı ilk çeyrekte 8.9 milyon ton olarak belirlendi. Rakam geçen yılın ilk çeyreğine göre %14 artış gösterdi. IHS McCloskey'nin bugün yayınladığı verilere göre,türkiye'nin kömür ithalatı ilk çeyrekte 8.9 milyon ton olarak belirlenirken, rakam geçen yılın ilk çeyreğine göre %14 artış gösterdi. IHS McCloskey verilerine göre, artıştaki en büyük payın Kolombiya'dan gelen teslimatlardaki yükseliş olduğu gözlemlendi. Toplam ithalat verilerine bakıldığında termal kömür ve taş kömürü ithalatının ton artarak 7.6 milyon tona yükseldiği ve Kolombiya'dan yapılan ithalatın, geçen yılın aynı dönemine göre iki katına yükselerek 3.3 milyon tona ulaştığı belirtiliyor. Bu kapsamda Güney Afrika ve Amerika'dan kömür ithalatının da düşüş gösterdiği kaydediliyor. 6

7 petroturk.com 17 Mayıs 2016 yayımlanmıştır. Yeni yazılıma ilişkin görüşlerinizi mail adresinden iletebilir, /71 çağrı merkezi numaralarından sorularınıza ilişkin destek alabilirsiniz. Piyasa katılımcılarının Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımına geçişte sorun yaşamamaları için eğitimler düzenlenecektir. Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımının 1 Haziran 2016 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanmaktadır. Yeni yazılımın yürürlüğe girmesine kısa bir zaman kalması sebebiyle geçiş sürecinde problem yaşanmaması için Piyasa Katılımcılarının test ortamını aktif olarak kullanmaları önem arz etmektedir. Piyasa katılımcılarının gerekli hassasiyeti göstermeleri hususunda gereğini rica ederiz." AB KOMİSYONU BRENT PETROLÜ TAHMİNLERİNİ YÜKSELTTİ AB Komisyonu bugün yayınladığı bahar dönemi ekonomik tahmin raporunda Brent petrolü için 2016 ve 2017 tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Brent petrolü için 2016 ortalama fiyat tahminini 35,8 dolar/varilden 41,07 dolar/varile çıkaran AB Komisyonu, 2017 tahminini de 42,5 dolar/varilden 45,95 dolar/varile çıkardı. EPDK: DOĞAL GAZ İTHALATI VE TÜKETİMİ AZALDI Türkiye'nin Mart ayında doğal gaz ithalatı ve tüketimde düşüş yaşandı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) tarafından yayınlanan aylık rapora göre, ithalat yüzde 10,87 düşüşle 3 milyar 812,55 milyon CM3 oldu. Geçen yılın aynı ayında ithalat 4 milyar 277,50 milyon Cm3 seviyesindeydi. Tüketimin yüzde 12,92 düşüşle 4 milyar 868,07 milyon CM3'ten 4 milyar 239,11 milyon CM3'e indiği ayda, üretim yüzde 3,76 artışla 33,15 milyon CM3'ten 34,40 milyon CM3'e geldi. Böylece stoklar yüzde 47,67 artışla 599,13 milyon CM3'ten 884,75 milyon CM3'e çıktı. Aynı ayda ihracat ise yüzde 2,05 düşüşle 66,23 milyon CM3 oldu. - İthalatta En Büyük Pay Rusya'nın.. Doğal Gaz ithalatında en büyük pay 1 milyar 757,49 milyon CM3 ile Rusya'nın oldu. İran'dan 638,50milyon CM3, Azerbaycan'dan 560,83 milyon CM3 ithalat gerçekleşti. Böylece boru hatlarıyla yapılan ithalat 2 milyar 956,82 milyon CM3 olarak belirlendi. LNG ithalatı Cezayir'den 463,07 milyon CM3, Nijerya'dan 88,33 milyon CM3, diğer ülkelerden 304,33 milyon CM3 olmak üzere 855,73 milyon CM3 oldu. GÖP YAZILIMININ 1 HAZİRAN'DA YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ PLANLANIYOR Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımının 1 Haziran 2016 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanıyor. EPİAŞ'tan yapılan açıklamaya göre, Piyasa katılımcılarının Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımına geçişte sorun yaşamamaları için eğitimler düzenlenecek. Açıklamada şu bilgiler verildi: "Bilindiği üzere, Şirketimiz öz kaynakları ile yazılımı ve optimizasyon algoritması tamamlanan Yerli Gün Öncesi Piyasası yazılımı test ortamında 18 Mart 2016 tarihinde piyasa katılımcılarının kullanımına açılmış, yazılıma ilişkin kullanıcı kılavuzu 30 Mart 2016 tarihinde EPİAŞ resmi internet sayfasından i YURT İÇİ ÜRETİCİ ENERJİ FİYATLARI %0,56 ARTTI Yurt içi üretici enerji fiyatlarında Nisan ayında aylık bazda artış yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumundan yapılan açıklamaya göre, aylık bazda yurt içi enerji fiyatları bir önceki aya göre yüzde 0,56 arttı. Aynı ayda geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 10,34 düşüş yaşandı. Yurt içi elektrik ve gaz sektörü üretici fiyatları aylık yüzde 0,53, yıllık yüzde 8,14 düşüş gösterdi. Aynı ayda su temini yurt içi üretici fiyatları aylık yüzde 0,13, yıllık yüzde 8,20 arttı. TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK GES'İ 22 MİLYON DOLARA MAL OLDU 22 bin 500 kilowatt elektrik üretebilen 20 bin hanenin enerji ihtiyacını karşılayacak Türkiye'nin en büyük güneş enerji santrali Konya'da kuruldu. Konya Kızören Güneş Enerji Santrali'nin (GES) maliyeti 22 milyon dolar olarak açıklandı. Konya'nın Karatay ilçesine bağlı Kızören Mahallesi'ndeki santral 430 dönüm arazi üzerine kuruldu. Santral, kurulu güç açısından Türkiye'nin en büyük güneş santrali olma özelliğini taşıyor. Türkiye fotovoltaik enerji sektöründe lider konumdaki Tekno Ray Solar, 22,5 MW kapasiteli güneş enerjisi santralin ilk fazı olan 18,5 MW'lık kısmını hizmete aldı. GAZBİR BAŞKANLIĞI'NA YENİDEN YAŞAR ARSLAN SEÇİLDİ Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği'nin (GAZBİR) Başkanlığı'na yeniden AKSA Doğal Gaz CEO'su Yaşar Arslan seçildi. Türkiye Doğal Gaz Dağıtım sektörünün çatı kuruluşu olan Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR)'in 14 Mayıs Cumartesi günü Ankara'da yapılan 7. Olağan Genel Kurulu, Doğal Gaz Dağıtım şirketlerinin eksiksiz katılımıyla gerçekleştirildi. Genel Kurul'da, Aksa Doğal Gaz CEO'su Yaşar ARSLAN yeniden GAZBİR Başkanı seçildi. Sektörün ve dağıtım şirketlerinin sorunlarının da değerlendirildiği Genel Kurulda ayrıca, GAZBİR'in piyasadaki belirleyici rolünün devamı ve yeni projeleri değerlendirildi. GAZBİR Başkanı Yaşar Arslan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada doğal gaz dağıtım sektörünün çatı kuruluşu niteliğindeki GAZBİR'in, kuruluşundan bu yana doğal gaz piyasasının hukuki ve fiili alt yapısının hazırlanmasında aktif rol aldığını, doğal gazın yaygınlaşmasına önemli katkılarda bulunmuş güçlü bir aktör olduğunu belirtti. 7

8 METEOROLOJİ 8

9 petroturk.com 17 Mayıs 2016 METEOROLOJİ Bu tablodaki veriler MeteoGroup tarafından sağlanmaktadır. Detaylı ve yüksek çözünürlükte hava tahminleri için adresine başvurabilirsiniz. 9

10 BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ Dönem:

11 EKONOMİK TAKVİM Dönem:

12