Friendfeed Seminerleri 1

Transkript

1 Friendfeed Seminerleri 1 Kooperatifler: Başarısız bir firma modeli veya Anti-kapitalist örgütlenme yolu

2 Kurgulu Saat

3 Kurgulu Saat

4 Fabricas Recuperadas 1999: IMF'nin kemer sıkma önerisi

5 Fabricas Recuperadas 1999: IMF'nin kemer sıkma önerisi Ekim 2001: %20 oranında öfke oyları

6 Fabricas Recuperadas 1999: IMF'nin kemer sıkma önerisi Ekim 2001: %20 oranında öfke oyları Aralık 2001: Protestolar

7 Fabricas Recuperadas 1999: IMF'nin kemer sıkma önerisi Ekim 2001: %20 oranında öfke oyları Aralık 2001: Protestolar 2001 sonu: Moratoryum

8 Fabricas Recuperadas Mart 2002: 240 işçinin işgali

9 Fabricas Recuperadas Mart 2002: 240 işçinin işgali Patronsuz Fabrikalar

10 Fabricas Recuperadas Mart 2002: 240 işçinin işgali Patronsuz Fabrikalar Polise Direniş

11 Fabricas Recuperadas kooperatif ve 9.3 milyon üye Daha Güvenli Çalışma Ortamı

12 Fabricas Recuperadas kooperatif ve 9.3 milyon üye Daha Güvenli Çalışma Ortamı Takas Klüpleri

13 Özet Kooperatiflerin tanım ve çeşitleri Temel sorular İktisat kuramı ne diyor? Bazı örnekler Türkiye'de Kooperatifler Sonuç

14 Bir kooperatif kişilerin, ortakça sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen kurumsal bir girişim üzerinden, iktisadi, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve arzularını karşılamak için gönüllü olarak kurdukları özerk bir ortaklık olarak tanımlanır.

15 Bir kooperatif iktisadi öznelerin, ortakça sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen kurumsal bir girişim üzerinden, iktisadi, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve arzularını karşılamak için gönüllü olarak kurdukları özerk bir ortaklık olarak tanımlanır.

16 Bir kooperatif iktisadi öznelerin, ortakça sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen kurumsal bir girişim üzerinden, iktisadi, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve arzularını karşılamak için gönüllü olarak kurdukları özerk bir ortaklık olarak tanımlanır.

17 Bir kooperatif iktisadi öznelerin, ortakça sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen kurumsal bir girişim üzerinden, iktisadi, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve arzularını karşılamak için gönüllü olarak kurdukları özerk bir ortaklık olarak tanımlanır.

18 Aksiyomatik Tanım Kooperatifler aşağıdaki özellikleri taşıyan, iktisadi öznelerce kurulmuş kurumsal ortaklıklardır: Mülkiyeti kurucu özneler arasında ortaktır, Demokratik olarak kontrol edilir, Katılım gönüllüdür, Karar alma aşamasında özerktir.

19 Aksiyomatik Tanım Kooperatifler aşağıdaki özellikleri taşıyan, iktisadi öznelerce kurulmuş kurumsal ortaklıklardır: Mülkiyeti kurucu özneler arasında ortaktır (bazı durumlarda esnetilebilir), Demokratik olarak kontrol edilir, Katılım gönüllüdür, Karar alma aşamasında özerktir.

20 Aksiyomatik Tanım Kooperatifler aşağıdaki özellikleri taşıyan, iktisadi öznelerce kurulmuş kurumsal ortaklıklardır: Mülkiyeti kurucu özneler arasında ortaktır (bazı durumlarda esnetilebilir), Demokratik olarak kontrol edilir (demokratikten kasıt tam olarak demokrasi sayılmaz), Katılım gönüllüdür, Karar alma aşamasında özerktir.

21 Aksiyomatik Tanım Kooperatifler aşağıdaki özellikleri taşıyan, iktisadi öznelerce kurulmuş kurumsal ortaklıklardır: Mülkiyeti kurucu özneler arasında ortaktır (bazı durumlarda esnetilebilir), Demokratik olarak kontrol edilir (demokratikten kasıt tam olarak demokrasi sayılmaz), Katılım gönüllüdür (gözlemsel bir içeriği yok), Karar alma aşamasında özerktir.

22 Aksiyomatik Tanım Kooperatifler aşağıdaki özellikleri taşıyan, iktisadi öznelerce kurulmuş kurumsal ortaklıklardır: Mülkiyeti kurucu özneler arasında ortaktır (bazı durumlarda esnetilebilir), Demokratik olarak kontrol edilir (demokratikten kasıt tam olarak demokrasi sayılmaz), Katılım gönüllüdür (gözlemsel bir içeriği yok), Karar alma aşamasında özerktir (dış güçlerin resmi görünmezliği).

23 Rochdale (önerici) İlkeleri Gönüllü ve açık üyelik Demokratik kontrol Üyelerin iktisadi katılımı Özerklik Eğitim, teknik öğretim ve bilgi Kooperatifler arası işbirliği Yerel topluluklara katkı

24 Kooperatif Türleri Tüketici Kooperatifleri Üretici Kooperatifleri Pazarlama/Satın Alma Kooperatifleri Üretim Girdileri Kooperatifleri İşçi Kooperatifleri Gönüllü Kooperatifleri Takas Klüpleri Kredi Birlikleri

25

26 Kooperatif Türleri Tüketici Kooperatifleri Üretici Kooperatifleri Pazarlama/Satın Alma Kooperatifleri Üretim Girdileri Kooperatifleri İşçi Kooperatifleri Gönüllü Kooperatifleri Takas Klüpleri Kredi Birlikleri

27

28 Temel Sorular Kooperatifler iktisadi açıdan, sermayeci firmalar kadar güçlü olabilir mi? Firmalar kadar etkin midir?

29 Temel Sorular Kooperatifler iktisadi açıdan, sermayeci firmalar kadar güçlü olabilir mi? Firmalar kadar etkin midir? Firmalar kadar uzun ömürlü müdür?

30 Temel Sorular Kooperatifler iktisadi açıdan, sermayeci firmalar kadar güçlü olabilir mi? Firmalar kadar etkin midir? Firmalar kadar uzun ömürlü müdür? Firmalar kadar refah yaratabilir mi?

31 Temel Sorular Kooperatifler iktisadi açıdan, sermayeci firmalar kadar güçlü olabilir mi? Firmalar kadar etkin midir? Firmalar kadar uzun ömürlü müdür? Firmalar kadar refah yaratabilir mi? Firmalar kadar büyüyebilir mi?

32 Temel Sorular Bir radikal demokrasi hareketi olarak kooperatif hareketi, ne ölçüde demokrasiye katkıda bulunur? Üyelerinde demokrasi bilincinin uyanmasını sağlar mı?

33 Temel Sorular Bir radikal demokrasi hareketi olarak kooperatif hareketi, ne ölçüde demokrasiye katkıda bulunur? Üyelerinde demokrasi bilincinin uyanmasını sağlar mı? Toplumsal kurumları ne ölçüde daha demokratik olma yönünde dönüştürebilirler?

34 Temel Sorular Bir radikal demokrasi hareketi olarak kooperatif hareketi, ne ölçüde demokrasiye katkıda bulunur? Üyelerinde demokrasi bilincinin uyanmasını sağlar mı? Toplumsal kurumları ne ölçüde daha demokratik olma yönünde dönüştürebilirler? Kendileri ne kadar demokratik olabilir?

35 Temel Sorular Kooperatifler kapitalizmi devirebilir/durdurabilir mi? Kapitalizm nedir?

36 Temel Sorular Kooperatifler kapitalizmi devirebilir/durdurabilir mi? Kapitalizm nedir? Kooperatifler sistemin dışında olabilirler mi veya sistemin dışını üretebilecek potansiyeli var mı?

37 Temel Sorular Kooperatifler kapitalizmi devirebilir/durdurabilir mi? Kapitalizm nedir? Kooperatifler sistemin dışında olabilirler mi veya sistemin dışını üretebilecek potansiyeli var mı? Kapitalizm içinde eşitsizliği yaratan temel dinamik nedir ve kooperatifler bu dinamiği tersine çevirebilir mi?

38 İktisat Kuramı Ne Diyor? Üye başına düşen karı maksimize eden iktisadi birim olarak işçi kooperatifleri İşçilerin hepsi aynı şeyi istiyor İşçi sayısı dışındaki girdi kararları aynı Üye sayısı ya sabit, ya dengede belirleniyor ya da üstün yetkili bir yönetici karar veriyor.

39 Kooperatiflerin Etkinliği Üye sayısını yönetici belirliyorsa, mükemmel olmayan rekabette kooperatif dengesi yok (Laffont, Moreaux 87). Üye sayısı dengede belirleniyorsa, kooperatifler aynı firma gibi davranıyor (Sertel 87, 91). Üye sayısını yönetici, dinamik bir rekabette belirliyorsa, kooperatifler daha uzun ömürlü oluyor (Neary, Ulph 87).

40 Kooperatiflerin Etkinliği Yeteneği ortalamadan düşük işçiler çoğunluktaysa eşitlikçi ücret politikası benimsenir ve böylece yeteneksiz işçiler kooperatifte kalmaya devam eder (Kremer 97). İşçilerin firmaya sahip olma oranı bir yere kadar firmayı daha etkin yaparken bir yerden sonra daha etkinsiz yapıyor (Guedri, Hollandts 08).

41 Kooperatiflerin Ürün Kalitesi Tüketicilerin ürün kalitesini anlaması zorsa, kooperatiflerin üye alım politikası kaliteli ürün sinyali olarak işlev görür(levin, Tadelis 05). Burada seçici üyelik söz konusu. Kooperatif, kar amacı gütmeyen işletme ve normal firma arasında en kaliteli ürünü kar amacı gütmeyen işletme yaparken en kalitesizi de firma yapar (Herbst, Prüfer 11).

42 Kooperatiflerin İktisadi Performansı Kooperatifler de etkin ve uzun ömürlü

43 Kooperatiflerin İktisadi Performansı Kooperatifler de etkin ve uzun ömürlü Bazı durumlarda daha kaliteli üretim

44 Kooperatiflerin İktisadi Performansı Kooperatifler de etkin ve uzun ömürlü Bazı durumlarda daha kaliteli üretim Küçükken motivasyon yüksek, büyükken düşük

45 Kooperatiflerin İktisadi Performansı Kooperatifler de etkin ve uzun ömürlü Bazı durumlarda daha kaliteli üretim Küçükken motivasyon yüksek, büyükken düşük Yerellik kısıtları daha sınırlı

46

47 MCC Jose Maria Arizmendi

48 MCC Basque milliyetçiliği + Kooperatif eğilimli sosyalist hareket + Hristiyan Demokrasi

49 MCC Ortaklık Anlaşması

50 MCC Ortaklık Anlaşması CLP'nin Kontrolü

51 MCC Ortaklık Anlaşması CLP'nin Kontrolü Emek Bölüşümü

52 MCC Ortaklık Anlaşması CLP'nin Kontrolü Emek Bölüşümü Gelir eşitsizliği

53 MCC Ortaklık Anlaşması CLP'nin Kontrolü Emek Bölüşümü Gelir eşitsizliği ULGOR grevi

54

55 Plywood Kooperatifleri 1921'de OVC'nin başarısı

56 Plywood Kooperatifleri 1921'de OVC'nin başarısı %25 piyasa payından %50'ye

57 Plywood Kooperatifleri 1921'de OVC'nin başarısı %25 piyasa payından %50'ye Endüstrinin güneye kayması ve koopların sonu

58 Plywood Kooperatifleri Gerekli sermaye

59 Plywood Kooperatifleri Gerekli sermaye Ücretler ve iş dağılımı

60 Plywood Kooperatifleri Gerekli sermaye Ücretler ve iş dağılımı Yöneticiler ve şefler

61 Plywood Kooperatifleri Gerekli sermaye Ücretler ve iş dağılımı Yöneticiler ve şefler Koopların hedefleri

62 Plywood Kooperatifleri Gerekli sermaye Ücretler ve iş dağılımı Yöneticiler ve şefler Koopların hedefleri İşler kötü gittiğinde

63

64

65

66 Zimbabwe Bağımsızlık İlanı ve Mugabe

67 Zimbabwe Bağımsızlık İlanı ve Mugabe Başarısız Toprak Reformu ve Yeşil Devrim

68 Zimbabwe Bağımsızlık İlanı ve Mugabe Başarısız Toprak Reformu ve Yeşil Devrim 2000:Agresif Toprak Reformu ve Ekonomik Kriz

69 Mushandire Pamwe 1982'de başlatıldılar

70 Mushandire Pamwe 1982'de başlatıldılar Devletin ideolojik ve finansal desteği

71

72 Mushandire Pamwe 1982'de başlatıldılar Devletin ideolojik ve finansal desteği Üretim kültürü

73

74 Mushandire Pamwe 1982'de başlatıldılar Devletin ideolojik ve finansal desteği Üretim kültürü Yeteri kadar başaramadılar

75

76

77 Türkiye'de Kooperatifler 1863: Memleket Sandıkları

78 Türkiye'de Kooperatifler 1863: Memleket Sandıkları Cumhuriyetin ilk kooperatifleri

79 Türkiye'de Kooperatifler 1863: Memleket Sandıkları Cumhuriyetin ilk kooperatifleri Anayasa'da kooperatiflere destek

80 Türkiye'de Kooperatifler 1863: Memleket Sandıkları Cumhuriyetin ilk kooperatifleri Anayasa'da kooperatiflere destek 1988: Tarım kooperatifi çeşitleri

81

82

83

84 Kadın Kooperatifleri Kitle Örgütleri Koordinasyonu

85 Sonuç Kooperatifler eşitsizliği azaltsa da çözmüyor

86 Sonuç Kooperatifler eşitsizliği azaltsa da çözmüyor Kalkınma amaçlı bir devlet projesiyken demokratik olamıyor

87 Sonuç Kooperatifler eşitsizliği azaltsa da çözmüyor Kalkınma amaçlı bir devlet projesiyken demokratik olamıyor Kooperatiflerin firmalara alternatif olmaması için bir neden yok

88 Sonuç Kooperatifler eşitsizliği azaltsa da çözmüyor Kalkınma amaçlı bir devlet projesiyken demokratik olamıyor Kooperatiflerin firmalara alternatif olmaması için bir neden yok Güçsüzler için daha uygun bir alternatif