Yönetimin Genel Özellikleri

Transkript

1 Yönetimin Genel Özellikleri Amaç Grup Beşeri (Temel öğe İnsan) İşbirliği İşbölümü ve Uzmanlaşma Koordinasyon (Uyum) Yetki Evrensel (Kāramacı güden Kāramacı gütmeyen) Basamaksal (Hiyerarşi) ş

2 Yönetici Kārı ve riski başkalarına ait olmak üzere hizmet veya mal üretmek için üretim öğelerinin alımını yapan veya yaptıran, bunları belli ihtiyaçları yç doyurmak amacına yönelten, işletmeyi girişimci adına çalıştırma sorumluluğu olan kişi. Drucker: Bilginin uygulanmasından ve performansından sorumlu kişi i Yönetici Girişimci Fark: Çalışmalar sonucu ortaya çıkan riske katlanmaması ya da zararın sahibi olmaması Yönetici: Belirli bir süre içinde, emrine verilmiş olan maddi ve beşeri üretim faktörlerini, belirlenmiş amaçları gerçekleştirmek için çevredeki gelişmeleri dikkate alarak yönlendiren ve sahip olduğu kaynakların verimliliğinden sorumlu kişi.

3 Nitelikler Yönetim Kademesine göre değişir. Üst Kademe: Sıralama;kavramsal, beşeri ve teknik Alt Kademe: Sıralama;çok teknik, beşeri ve kavramsal Kavramsal: Organizasyonu bütün olarak görme, düşünme ve planlama ve organizasyonun kısımları arasındaki ilişkiyi görme. Beşeri:Diğer insanlarla ve bir grup üyesi olarak etkin çalışma yeteneği Teknik: İşin gerektirdiği araç ve teknik kullanma becerisi Karar verme İletişim

4 Yönetsel Düzeyler Dikey Sınıflandırma ÜST ORTA ALT Yönetim Kurulu, Üyeleri, Genel Müdür ve yardımcıları. Genel koordinatör. Bölüm Müdürleri, Fabrika Müdürü, Daire Başkanı, İdare Amiri. Şef, Amir, Ustabaşı, Baş Kalfa

5 Yatay Sınıflandırma Fonksiyonel: k l Tek bir fonksiyonel işi yerine getiren ve benzer eğitimi ve becerileri olarak iş görenlere sahip bulunan bölümlerden l sorumludurlar. l Reklam, satış, personel, imalat v.b. Genel Yöneticiler: İşletmenin farklı fonksiyonlarını yerine getiren bütün bölümlerden sorumludurlar. Mağaza yönetici, fabrika müdürü.

6 Yönetimin Tarihsel Gelişimi Klasik Bilimsel (Taylor) Yönetim Süreci (Fayol) Bürokrasi (Weber) Neo Klasik (insan unsuru) Modern Sistem Yaklaşımı Durumsallık Şekillendirme (Bütünsellik) Post Modern (Çağdaş Y., TKY, Değişim Müh., Downsizing, Benchmarking, Öğrenen Organizasyonlar)

7 Bilimsel Frederick Winslow Taylor 1911 İşletmenin biçimsel yapısını incelemektedir. Deneyime dayalı usuller yerine, her işin ş her öğesi ğ için bilimsel metoda dayalı yöntem İşgörenlerin bilimsel olarak seçimi, gelişim için gerekli eğitim Bilimsel l ilkelere l uygun işi, i yönetim kademeleri kd iişgörenlerleyakın l iş birliği kurarak sağlar İşgörenler ve yönetim arasında iş ş ve sorumluluk paylaşımı py ş Örgüt Teorisine Katkıları İş dizaynı ve standartlaşma Fonksiyonel formenlik

8 Yönetim Sürücü Henry Fayol 1916 Organizasyonun tamamını ele almaktadır. Her organizasyonda faaliyetler 6 grupta toplanır. Teknik faaliyetler Ticari faaliyetler Finansal faaliyetler Güvenlik faaliyetleri Muhasebe faaliyetleri Yönetim faaliyetleri

9 Yönetim Süreci Fayol a göre ; Hiyerarşik yapıda aşağıya inildikçe teknik yeterlilik, yukarı çıkıldıkça yönetsel yetkinlilik artmaktadır. Prensipler (kural ve kaideler), her yönetici tarafından değişen şartlara uygun olarak ayarlanmaktadır. Fayol a göre en fazla kullanım zorunluluğu olan prensipler ; Yetki ve sorumluluk / İnisiyatif y Emir Komuta/ Hiyerarşi Merkezileşme / Yönetim birliği Örgüt amaçlarının bireysel amaçlardan üstünlüğü ğ İş bölümü / Ücret ve ödül / Disiplin / Eşitlik Birlikve beraberlik ruhu / Örgüte bağlılık

10 Bürokrasi Max Wb Weber Akılcı kural va kaidelere dayanan bir modeldir. Bürokrasinin özellikleri : Tüm faaliyetler, görevler önceden belirlenmiş ve yazılı olarak bildirilen (yönetmelik ve tüzüklere göre)biçimsel görevlerle dağıtılmıştır. ğ ş Yetkiler açıkça belirlenmiştir. Keyfi yetki yoktur. Akılcı ücretlendirme, cezalar ve ödüllendirmeler kademeli olarak açıklanmıştır. İşe göre iş gören seçme Her ast, bağlı olduğu üstçe denetlenmektedir. İlişkiler ispat amacıyla yazılı haberleşmeye dayandırılmaktadır. Emir altındaki kişiler ve araçlar özel işler için kullanılamaz.

11 Klasik Örgüt Teorisine Yöneltilen Eleştiriler Birey kişiliği, doğal gruplar, örgüt içi çatışma, ve karar verme büyük ölçüde ihmal edilmiştir. Dar ve sınırlı, mekanik ve bürokratik özelliğe, ğ sahiptir.

12 Neo Klasik Yönetim Düşüncesi İnsan faktörü, fk örgüt işleyişi i i üzerindeki etkisi i dolayısıyla incelenmiştir. Beşeri ilişkiler dikkate alınmıştır. Örgütün biçimsel yapısının yanındasosyal yapısının bulunduğu kabul edilmiştir. Hatası : İş görenlerin gereğinden fazla güdülenmeleri kendi başlarına birer varlık oldukları düşüncesinden ü d kurtulamamalarına l sebep olmuştur.

13 Sistem Yaklaşımı Yönetim YöneticiYönetim Yönetici Örgüt faaliyetlerinin l i i geliştirilmesi iil iii için iç ve dış çevre faktörleri bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Yönetici, i kendi sisteminin ii bağlı olduğu ğ diğer alt sistemleri ve çevre şartlarını da dikkate almaktadır. Yöneticiye kendi sisteminin amaçlarını daha geniş bir sistemin amaçları ile ilişkilendirmek fırsatını vermiştir. Yönetici örgüt yapısını, alt sistemlerin amaçları ile uyumlu kurma imkanına kavuşmuştur. Yönetici alt sistemleri değerlerken bunların üst sisteme yaptığı katkıyı belirleme imkanına kavuşmuştur.

14 Sistem Yaklaşımının Yararları Örgüt ütbirimleri i i arasında işbirliği ve koordinasyon sağlar. Örgüt bütününe, değişime ve içinde bulunulan çevreye önem vererek örgütsel çalışmalara daha gerçekçi bir bakış getirmiştir. Personelle örgüt birbirini tamamlayan unsurlar olarak görülmüştür. Kompleks hale gelen örgütlerin incelenmesini ve çözümlenmesini daha kolay hale getirmiştir. Alt sistemler arasında uyumlu çalışmayı sağlar. Sosyolojik yaklaşımın gelişmesine katkıda bulunmaktadır.

15 Sistem Yaklaşımına Yöneltilen Eleştiriler Teori oluşturmaktan ziyade kavramsal çerçeve üzerinde yoğunlaşması, Ve bu kavramların yetersiz ve kısıtlı olması, Çok iyi yönetici kavramını ve bu yöneticiler Ç y y y arasındaki ekip çalışmasını zorunlu kılmaktadır.

16 Durumsallık Yaklaşımı Organizasyonla ilgili ili her şeyin i koşullara bağlı olduğu ğ fikri esastır. Organizasyon yapısı içsel ve dışsal koşulların ilişkisine göre şekil alır. Her yer ve koşulda ş tek bir en iyi organizasyon yoktur. En iyi durumdan duruma değişecektir. Organizasyonu sistem olarak ele alır. Koşullar ile yönetimin kararları yani yönetim organizasyon arasındaki ilişki dikkate alınır. Durum ve koşullara göre hangi ilke ve koşullara ne zaman nasıl uyulması gerektiği bellidir.

17 Şekillendirme (Bütünsellik) Şekillendirme örgüt hakkında toplanan bilginin analizi yerine sentezini yapmaya çalışan bütüncül bir bakış açısı getirmektedir. Çevresel koşulara ilişkin değişkenlerle uyum açıklamaya çalışır.

18 Modernizm Postmodernizm Modern Sonrası Toplam Kalite Yönetimi i anlayışı TtlQ Total Quality Management Öz Yetenek Core Competence Dış Kaynaklardan Yararlanma Outsourcing Değişim Mühendisliği Business Process Reengineering İşletmeler arası Karşılaştırma ş ş Benchmarking Personeli Güçlendirme Empowerment Stratejik Ortaklıklar Strategic Alliances Küçülme Downsizing Öğrenen Organizasyon Learning Organizations Sanal lorganizasyonlar Virtual Organizations Yönetişim=Kurumsal Yönetim Corporate Governance

19 Yönetim Fonksiyonları Planlama Örgütlemel Yönlendirmel Denetleme