The Effect of the Project Based Learning Approach to the Attitudes of Students towards Science Lesson

Transkript

1 Elementary Education Online, 8(1), 36-47, lköretim Online, 8(1), 36-47, [Online]: The Effect of the Project Based Learning Approach to the Attitudes of Students towards Science Lesson Aye SERT ÇIBIK 1 ABSTRACT. This research was carried out with the aim of investigating the effect of project based learning approach in teaching science to the development of attitude of seventh grade students of primary education towards science. The research was applied on the seventh grade students of a private Primary Education School in Ankara Province, Yenimahalle District. There were 22 students in both of the experiment and the control groups. Attitude scale towards science was used to test the sub-problems of the research. In the analysis of gained data, statistical processes, t-test, mean ( x ), standart deviation (s), frequency (f) and percentage (%) were used. Statistical processing was made using the SPSS 11.0 program. Whether the gained data is meaningful or not was evaluated according to.05 significant levels. After the research, it was observed that, there is a meaningful difference between the experiment group and control group students attitudes towards science lesson in favour of experiment group students. It can be inferred that, using this approach at science education can affect the development of attitudes of students towards science lesson. Key Words: Teaching Science, Project, Project Based Learning, Attitude towards Science Lesson SUMMARY Purpose and Significance: The fundamental aim of the project based learning approach should be making students to explore their own profile and kind of learning, thus teaching them to learn. The aim of this study was to investigate whether there is a meaningful difference or not between the students attitudes towards science lesson in the classrooms where the project based learning approach was applied and in the classrooms where the traditional teaching approach was applied. Methods: An experiment and a control group were established in order to investigate the students attitudes towards science education. The project method was used on experiment group and the traditional method was used on control group. Both groups were given the attitudes towards science scale as pre-test and post-test before and after the experimental process. By this means, the research was figured according to the pre-test, post-test control grouped model. The research was applied on the students of Yüksel Sarıkaya Primary School in Ankara Yenimahalle at second semester of term. The working group was consisted of 44 students, where 22 of them were in experiment group and 22 of them were in control group. In the analysis of gained data, statistical process independent groups t-test, dependent groups t-test, mean ( x ), standart deviation (s), frequency (f) and percentage (%) were used. Results: After the applications, it was observed that, the attitudes of the students in experiment group were higher than the students in control group. Also, it was observed that there is a meaningful difference at the science attitude scores of experiment group before and after the application in favor of post test results. For the control group, there wasn t any meaningful difference between the science attitude scores before and after the application. Discussion and Conclusions: It is seen that, there is a serious increase in the attitudes of students towards science at the classes where the project based learning approach was applied compared to their initial attitudes. The results of the researches have shown us that, using different strategies at classes affects the students attitudes towards lessons. In the classrooms where the traditional approach was used, there is no meaningful change at the attitudes of students towards lessons. It can be inferred that science education, which was developed by taking the project based learning approach into the center, affects the development of the attitudes of students positively. It can be said that, using this approach at science education can affect the development of attitudes of students towards science lesson. 1 Gazi University, The Gazi Faculty of Education, Department of Elementary Education, Science Education Program, Ankara- TURKEY, sertay@gazi.edu.tr

2 Proje Tabanlı Örenme Yaklaımının Örencilerin Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi Aye SERT ÇIBIK 2 ÖZ. Bu çalımanın amacı, ilköretim yedinci sınıf örencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının geliiminde proje tabanlı örenme yönteminin etkisini aratırmaktır. Aratırma Ankara ili Yenimahalle ilçesinde özel bir ilköretim okuluna devam etmekte olan 7.sınıf örencilerinin katılımı ile gerçekletirilmitir Deney grubunda 22, kontrol grubunda 22 örenci bulunmaktadır. Çalımanın alt problemlerini test etmek için fen bilgisi dersi tutum ölçei, ön test ve son test olarak uygulanmıtır. Çalımada toplanan verilerin analizinde istatistikî ilemlerden t testi, aritmetik ortalama ( x ), standart sapma (s), frekans (f), yüzde (%) kullanılmıtır. statistiki ilemler SPSS 11.0 paket programıyla çözümlenmitir. Verilerin yorumlanmasında.05 anlamlılık düzeyi kabul edilmitir. Çalıma sonunda deney grubundaki örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının kontrol grubu örencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına göre anlamlı bir farklılık görülmütür. Fen eitiminde bu yaklaımın uygulanmasının örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının geliiminde etkili olabilecei düünülmektedir. Anahtar kelimeler: Fen Bilgisi Öretimi, Proje, Proje Tabanlı Örenme, Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutum GR Eitim sistemimizde temel amaç, örencilere mevcut bilgileri olduu gibi aktarmaktan ziyade, onları bilgiye ulatıracak becerileri kazandırmak olmalıdır. Bilgiyi anlamlandıran bireylerin yetimesi için eitim sisteminde örenci merkezli, örenciyi aktif tutan, gelitiren, örencilerin bilgiyi özümlemelerini ve yapılandırmalarını salayan çada yöntemler kullanılmalıdır. Örenciler yalnızca iittikleri eyleri kolayca unutmaktadırlar. Oysa bizzat katıldıkları bir eitim etkinlii konuyu daha iyi anlamalarına ve kolay kolay unutmamalarına yardım etmektedir (Baar, 1992). Örencilerin mevcut bilgileri kazanmalarından çok, bilgilere kendilerinin ulamaları için gerekli olan temel becerileri kazanmaları temel amaç olmalıdır. Bu becerilerin kazandırıldıı derslerin baında fen bilgisi gelir (Kaptan, 1999). Kaliteli fen eitiminin önemli amaçları arasında; yaratıcı ve kritik düünme becerilerini gelitirme, modern bilimsel düünmenin temelini oluturan kavramsal sistemlerin anlaılmasını salama, soruları ve problemleri ortaya koymada kendine güveni gelitirme ile cevapları ve çözümleri aratırma vardır (Serin, 2001). Dier amaç ise; örencilerin fen bilimleriyle ilgili bilimsel bilgileri ezberlemeleri deil, hayatları boyunca karılaacakları fen ile ilgili problemleri çözebilmeleri için gerekli bilimsel tutum ve zihni süreç becerilerini yeteneklerinin el verdii oranda kazanmalarıdır. Ancak Türkiye deki örencilerin fen dersindeki baarılarının düük olduu göz önüne alınırsa etkili ve verimli fen öretiminin gerçekletirildii söylenemez (Soylu, 1984). Buradan hareketle eitimi özellikle fen eitimini etkili ve verimli bir duruma getirebilmek için öretimin ilk basamaklarından itibaren örencilerin erii düzeylerinin yükseltilmesine ve istendik davranıların tam olarak kazandırılmasına gereksinim duyulmaktadır (Korkmaz, 2002). Bu tür bir anlayıa uygun bir yapıya sahip olduu düünülen eitim yaklaımları son zamanlarda eitim sisteminde aırlıklarını hissettirmeye balamıtır. Her insanın günlük yaantısı çevresindeki doayla dorudan etkileimlerle doludur. Fen Bilgisi dersinde hedeflenen davranıları kazandırmada kullanılan yaklaımlardan biri Proje Yöntemi dir. Projeler, örencilerin genellikle somut bir ürüne ulamak için tek baına veya küçük gruplar halinde bir görev üzerinde uzun bir süre bireysel veya birlikte çalımaları olarak tanımlanır. Projelerin temel amacı, örencilerin kendi örenmelerinden sorumlu olmalarına yardım etmek ve onları bakalarıyla ibirlii içerisinde çalımaya motive etmektir (Saban, 2002). Erdem ve Akkoyunlu ya (2002) göre proje; tasarı ya da tasarı gelitirme, hayal etme, planlama olarak ifade edilmitir. Yani bugüne dein anlaılanın aksine tamamlanmı olanı deil; kurgulananı ya da kurgulamayı ifade ettiini vurgulamıtır. Projeler bireysel olarak yapılabilmelerine ramen projelerin örenci grup projeleri olarak yapılması önerilir. Böylece örenciler grup çalımalarının önemini ve bilimsel yöntem süreç becerilerini de kazanırlar. Bireysel projelerde öretmenin i yükü grup projelerinde aldıı sorumluluklara göre daha fazladır (Korkmaz, 2002). 2 Gazi Üniversitesi Gazi Eitim Fakültesi lköretim Bölümü Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dalı, Ankara- TÜRKYE, sertay@gazi.edu.tr 37

3 Bir konunun proje olarak ilenebilmesi için, örenim sistemi ve programının proje esasına göre yapılması gerekir. Eitim programındaki konular proje yöntemine göre düzenlenirse, bu yöntemin soru-cevap ve anlatım gibi klasik yöntemlerden daha verimli olacaı düünülmektedir. Proje yöntemi, belli öretim amaçlarını gerçekletirmek düüncesiyle, örencilerin ilgi ve istekleri dorultusunda çevreden seçilen ünite ve konuların yine örencilerin aktif katılmasıyla, bir i, bir eser olarak sonuçlandırmasıdır. Proje yöntemini uygulamak için belli bir ders saati yoktur. Örenciler uygun buldukları her yerde ve her zaman projeleriyle ilgili çalıabilirler. Bu yöntemin ana felsefesi, çocuun yaadıı çevrelerde hayatı küçük ölçüde de olsa yaamasıdır. Böylece hayatta ie yaramayan bilgilere öretimde yer verilmemi olur (Akgün, 1995). Proje yöntemi, sınıfta oturup dersi dinlemekten holanmayan örenciler için iyi bir yöntemdir. Örencilerin problem çözme, sentezleme ve eletirel düünme yeteneklerini gelitirir. Proje Tabanlı Örenme yaklaımı; birçok yöntem ve stratejiyi içine alabilen örencinin kendi kendine bilgiye ulamasını, bilgiyi kullanmasını, ilgili alanlara bilgiyi transfer edebilmesini, aratırma yapmasını, bilimsel süreç becerisini kullanmasını, elde ettii bilgileri uygun bir biçimde bir araya getirip sunabilmesini, kendini ifade edebilmesini salayan bir yaklaımdır. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının en öncelikli amacı, örenciye kendi örenme profilini ve türünü kefetme becerisini kazandırmak ve böylece örenmeyi öretmek olmalıdır (Vaiz, 2003). Bu yaklaım, kısa, izole edilmi, öretmen merkezli sınıf uygulamalarının yerine; uzun süreli, disiplinlerarası, örenci merkezli ve gerçek dünya konu ve uygulamalarıyla bütünlemi örenme aktivitelerini benimseyen bir sınıf aktivite modelidir. Proje Tabanlı Örenme örencilere kendi ilgi alanları ve sorularını izleme fırsatı verir. Ayrıca onların problemlere çözüm bulmak için kendi balarına kararlar alabilmelerini salar. Bununla birlikte disiplinlerarası örenim fırsatları oluturur (Why do project based learning, 2005). Proje tabanlı örenme örencilerin derse yönelik tutumlarını gelitirme ve kendilerini deerlendirmede izlenecek önemli bir yoldur. (Demirel, 1993, 61) e göre tutum bireyi belli kiiler, objeler ve durumlar karısında belli davranılara iten örenilmi eilimlerdir. Psikolojik özellikler olarak tutumlar, yaantılar yoluyla sonradan kazanılmakta geçici olmayıp belli bir süre devamlılık göstermekte ve tepkide bulunmaya yönelik bir eilim olma özellii taımaktadır (Hamurcu, 1997). Tutumlar, genel olarak öretilmesi, örenilmesi ve kontrol edilmesi gerçekten çok zor olan duyusal özelliklerdir. Tutum birçok deikenle farklı boyutlarda ve farklı oranlarla etkileim içerisindedir (Yılmaz, 2006). Fen dersine yönelik tutumlar motivasyon, gruba katılım, aratırma ve yansıtıcı tutumlar olarak dört kategoriye ayrılmıtır. Fene yönelik tutumlar çocukların yaantılarının sonucudur. Bu yüzden örencilerin tutumlarını gelitirmek için bu yaantıları etkileyen çok yönlü yaklaımlar kullanılmalıdır (Johnston, 1996). Proje tabanlı örenme yaklaımının örenci tutumları üzerinde olumlu etkiler oluturduu literatürde aktarılan bulgulardandır (Alada, 2005; Sezgin ve di., 2001; Yenice, 2003). Tutum, fen eitiminde ve dolayısıyla fen bilgisi dersindeki baarıda önemli bir etken olduu için bu çalıma kapsamında ilköretim yedinci sınıf örencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumları incelenmitir. Yapılan bu çalımanın; ilköretim 7. sınıfta proje tabanlı örenme yaklaımı ile ilenen Fen Bilgisi derslerinde örencilerin derse yönelik tutumlarının deiip deimediini ortaya koyması, Fen öretimi ile yapılan çalımalara katkı salaması, öretmenlerin eitim çalımalarına ve özellikle sınıf içindeki öretimin niteliinin artırılmasıyla ilgilenen tüm eitimcilere ıık tutması açısından faydalı olacaı umulmaktadır. Aynı zamanda örenci merkezli örenmeyi gerçekletirme sürecinde örencilerden örendiklerini istedikleri yolla ifade edebilmelerinin salanması, yaratıcı ve baarı düzeyleri yüksek bireylerin yetitirilmesinde ve çada eitim teknolojisi uygulamalarında uygulayıcılara kolaylık salaması ve alanda aratırma yapmak isteyen aratırmacılara da ıık tutacaı beklenmektedir. Tüm bu söylenenler ııında çalımanın genel amacı; ilköretim yedinci sınıf örencilerinin fen bilgisi dersinde Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı örenciler (deney gurubu) ile geleneksel örenme yönteminin uygulandıı örencilerin (kontrol grubu) fen bilgisi dersine yönelik tutumları arasında anlamlı bir fark olup olmadıını sınamaktır. Bu temel amaç dorultusunda aaıdaki alt problemlere yanıt aranacaktır: 1. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örenciler ile geleneksel öretim yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin ön test Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? 38

4 2. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örenciler ile geleneksel öretim yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin denel ilem sonrası, son test Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? 3. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örencilerinin denel ilem öncesi Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları ile denel ilem sonrası Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? 4. Geleneksel örenme yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin denel ilem öncesi Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları ile denel ilem sonrası Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? YÖNTEM Bu aratırma, fen bilgisi dersinde uygulanan proje tabanlı örenme yaklaımının ilköretim yedinci sınıf örencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarını sınamak üzere yapılmı olan deneysel modelde bir aratırmadır. Aratırmada; baımsız deikenlerin (proje tabanlı örenme yaklaımı ve geleneksel yöntem), baımlı deiken (fen bilgisi dersine yönelik tutum) üzerinde etkili olup olmadıı sorusuna yanıt aranmıtır. Örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarını incelemek amacıyla bir deney, bir kontrol grubu oluturulmutur. Deney grubunda proje yöntemi kontrol grubunda ise geleneksel öretim yöntemi kullanılmıtır. Her iki gruba denel ilemler balamadan önce ve denel ilem sonunda Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei (FBDTÖ) ön test ve son test olarak verilmitir. Bu anlamda aratırma ön test-son test kontrol gruplu deneme modeline göre desenlenmitir. Çalıma Grubu Bu aratırma, eitim-öretim yılı ikinci döneminde, Ankara ili Yenimahalle ilçesinde Özel Yüksel Sarıkaya ilköretim okuluna devam etmekte olan örenciler üzerinde gerçekletirilmitir. Çalıma grubunu 22 si deney, 22 si de kontrol grubu olmak üzere toplam 44 örenci oluturmutur. Aratırmanın deney ve kontrol gruplarını denel ilem öncesinde okulun tüm yedinci sınıf örencilerine uygulanan Kiisel Bilgiler Formu belirlemitir. Deney ve kontrol grubu örencileri farklı deikenler açısından (cinsiyetleri, altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notları ortalamaları, fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri ) eitlenmeye çalıılmıtır. Grupların belirlenmesinde kullanılan Kiisel Bilgiler Formu ile elde edilen deikenlerin analizleri aaıda yer almaktadır. Cinsiyet bakımından; Tablo 1. Deney ve kontrol grubundaki örencilerin cinsiyetlerine göre daılımları Kız Erkek Toplam GRUPLAR f % F % f % Kontrol Deney Tablo 1 de görüldüü gibi deney grubundaki örenci sayısı 22, kontrol grubundaki örenci sayısı 22 dir. Kontrol grubunu 10 kız (%22.7), 12 erkek (%27.3); deney grubunu ise; 8 kız (%18.2), 14 erkek (%31.8) oluturmaktadır. Elde edilen verilere dayanarak; deney ve kontrol grubundaki örenci sayısının eit olduu, cinsiyet daılımlarının ise birbirine benzer olduu söylenebilir. 39

5 Altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notları bakımından; Tablo 2. Deney ve kontrol grubundaki örencilerin altıncı sınıf fen bilgisi karne notuna göre daılımları Karne notu GRUPLAR baarısız Geçer orta iyi pekiyi Toplam Toplam Kontrol Deney f % f % f % Tablo 2 de görüldüü gibi kontrol grubunda 1 baarısız (%2.3), 4 geçer (%9.1), 5 orta (%11.4), 6 iyi (%13.6), 6 pekiyi (%13.6) ; deney grubunda ise, 1 baarısız (%2.3), 5 geçer (%11.4), 5 orta (%11.4), 5 iyi (%11.4), 6 pekiyi (%13.6) derecesine sahip örenciler mevcuttur. Elde edilen verilere dayanarak; deney ve kontrol grubundaki örencilerin altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notları daılımları bakımından denk olduu söylenebilir. Altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notları ortalamaları bakımından; Tablo 3. Deney ve Kontrol Grubu örencilerinin altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notu ortalamaları açısından karılatırılması GRUPLAR N x s t p Kontrol Deney p* >.05 Tablo 3 de görüldüü gibi kontrol grubu örencilerinin altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notu ortalamaları 3.55, deney grubu örencilerinin altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notu ortalamaları ise 3.45 dir. Grupların altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notu ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olup olmadıı baımsız gruplar t testi ile yoklanmı ve hesaplanan p deeri açısından.05 anlamlılık düzeyinde bir fark gözlenmemitir. Her iki grubun altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notu ortalamaları açısından denk olduu söylenebilir. Fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri bakımından; Tablo 4. Deney ve kontrol grubundaki örencilerin haftada çalıma süreleri daılımı GRUPLAR Kontrol Deney Toplam haftada 3 saat Çalıma süreleri haftada 2 saat haftada 3 saatten fazla haftada 2 saatten az Toplam f % f % f % Tablo 4 de görüldüü gibi kontrol grubunda 6 örenci haftada 3 saat (%13.6), 5 örenci haftada 2 saat (%11.4), 8 örenci haftada 3 saatten fazla (%18.2), 3 örenci ise haftada 2 saatten az (%6.8); deney grubunda ise, 7 örenci haftada 3 saat (%15.9), 4 örenci haftada 2 saat (%9.1), 8 40

6 örenci haftada 3 saatten fazla(%18.2), 3 örenci ise haftada 2 saatten az (%6.8) çalımaktadır. Elde edilen verilere dayanarak; deney ve kontrol grubundaki örencilerin fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri daılımları bakımından denk olduu söylenebilir. Fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri ortalamaları bakımından; Tablo 5. Deney ve Kontrol Grubu örencilerinin fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri ortalamaları açısından karılatırılması GRUPLAR N x s t p Kontrol Deney p* >.05 Tablo 5 de görüldüü gibi kontrol grubu örencilerinin fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri ortalamaları 2.32, deney grubu örencilerinin fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri ortalamaları ise 2.36 dır. Grupların fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olup olmadıı baımsız gruplar t testi ile yoklanmı ve hesaplanan p deeri açısından.05 anlamlılık düzeyinde bir fark gözlenmemitir. Her iki grubun fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri ortalamaları açısından denk olduu söylenebilir. Veri Toplama Aracı Aratırmada, veri toplama aracı olarak deney ve kontrol grubuna Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei ön test ve son test olarak verilmitir. Buna ek olarak da örencilerle ilgili kiisel bilgileri toplamak amacıyla kiisel bilgiler formu kullanılmıtır. Aratırmada, örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarını belirlemek için kullanılan Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei, ilk kez Germann (1988) tarafından yapılan çalımada kullanılan 5 li likert tipi ölçek temel alınarak hazırlanmıtır. Bu ölçekteki bazı maddeler (Ören, 2005) tarafından deitirilmi ve gerekli düzenlemeler yapılarak gelitirilmitir. Ölçein, örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumu ölçmesi amaçlanmıtır. Bu çerçevede, 22 maddeden oluan ölçek yapı geçerlilii için 140 kiiye uygulanmı ve elde edilen verilerle temel bileenler faktör analizi hesaplanmıtır. Ölçein güvenirlii için de üç farklı okuldan toplam 140 örenci ile çalıılmı, cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmı ve ölçein iç tutarlılıının.925 olduu bulunmutur. Bu katsayının 1 e yaklaması iç tutarlılık anlamında güvenirliin artması anlamına gelmektedir. Testin geçerlii için ise uzman görüüne bavurulmutur (Ören, 2005). Ankette yer alan ifadelerin 9 u olumsuz, 13 ü olumludur. Her bir ifade için tamamen katılıyorum, katılıyorum, kararsızım, katılmıyorum, ve hiç katılmıyorum eklinde örencilerin düüncelerini yansıtabilecekleri cevaplar bulunmaktadır. Olumlu ifadelere 5,4,3,2,1 ve olumsuz ifadelere 1,2,3,4,5 eklinde puanlar verilerek sonuçlar deerlendirilmitir. Anketten alınabilecek en yüksek puan 110, en düük puan ise 22 dir. Anket her iki grupta bulunan örencilere ön test ve son test olarak uygulanmıtır. Fen bilgisi dersi tutum ölçei için örencilere bir ders saati (40 dakika) cevaplama süresi verilmitir. Deneysel lem Basamakları 1. Deney ve kontrol grupları kiisel bilgiler formu verilerine göre belirlenmitir. 2. Deney ve kontrol grupları oluturulurken örenci mevcutları, cinsiyetleri, altıncı sınıf fen bilgisi dersi karne notu ortalamaları, fen bilgisi dersi için ayırdıkları haftalık çalıma süreleri dikkate alınmıtır. Ayrıca grupların seçiminde örencilerin gönüllü olmaları esas alınmıtır. 3. Çalıma haftada üçer saat olmak üzere her iki grupta altı hafta süresince uygulanmıtır. Bu süreye örencilere proje tabanlı örenme yaklaımı ve geleneksel yöntemler hakkında bilgi verilen ve ön test-son test uygulanan ders saatleri dahil deildir. 4. Deney grubu örencilerine Proje Tabanlı Örenme süreci hakkında genel bilgi verilmi ve sürecin özellikleri tanıtılmıtır. 5. Deney grubu örencileriyle belirlenen ünite dahilinde çalımak istedikleri proje konuları seçilmitir. 6. Deney grubunda yapılacak çalımalarla ilgili fen bilgisi öretmenine bir çalıma dosyası sunulmu, öretmen süreç hakkında bilgilendirilmitir. Uygulama sürecinde öretmene düen görev, örenme çevresini düzenleme, örencilere projeleri konusunda her türlü yardım ve 41

7 yönlendirmelerde bulunma olmutur. Her hafta yapılan etkinlikler aratırmacı tarafından öretmene verilmitir. 7. Kontrol grubunda öretim ise deney grubundaki fen bilgisi öretmeni tarafından; anlatım, soru-cevap, tartıma, gösteri gibi geleneksel olarak tanımlanan yöntemlerle yapılmı olup, gruba müdahale olmamıtır. 8. Deney ve kontrol grubuna aratırma balamadan önce fen bilgisi dersi tutum ölçei ön test olarak uygulanmıtır. 9. Deney grubu örencileri 3 veya 4 er kiilik toplam altı gruba ayrılmılardır. Grupların oluturulması örencilerin isteine bırakılmıtır. 10. Gruplar, Kuvvet ve Hareketin Buluması-Enerji ünitesindeki Basit Makineler konusu ile ilgili proje konuları üzerinde çalımılar ve projelerini oluturmulardır. Altı hafta süresince yapılan etkinlikler öyledir: a) Deney grubu örencileriyle proje tabanlı örenme yaklaımına uygun yöntem, teknik ve aktivitelerle ders ilenmitir. Yapılacak projelerle ilgili birçok fikir üretilmitir (beyin fırtınası). Her gruba proje konularını belirledikten sonra konu ile ilgili internette arama yapma uygulamaları, proje için çeitli bilgi kaynakları taraması, gerekli araç-gereçlerin tespit edilmesi sürecinde gerekli yönlendirmeler ve kolaylıklar salanmıtır. Projelerin gelitirilme sürecinde deerlendirilmesi için her gruba Haftalık Grup Proje Deerlendirme Raporu, Proje Açıklama Formu, Projeyi Planlama Aamasında Yararlandıımız Kaynaklar, Proje Ekibi ve bölümü Formu daıtılıp her hafta gelimelerin rapor edilmesi salanmıtır. Proje çalımaları bitiminde örencilerden hazırlamı oldukları projelerle ilgili bir sunum yapmaları istenmitir (Ekte resimleri verilen). b) Kontrol grubu örencileriyle geleneksel yöntemlere uygun olarak ders ilenmitir. 11. Uygulama bitiminden sonra her iki gruba fen bilgisi dersi tutum ölçei son test olarak uygulanmıtır. Verilerin Analizi Fen bilgisi dersi tutum ölçei deney ve kontrol grubuna ön test-son test eklinde uygulanmıtır. Toplanan verilerin analizinde istatistikî ilemlerden baımsız gruplar t testi, baımlı gruplar t testi, aritmetik ortalama ( x ), standart sapma (s), frekans (f), yüzde (%) kullanılmıtır. statistiki ilemler SPSS 11.0 paket programıyla analiz edilmitir. Elde edilen verilerin yorumlanmasında p<0.05 anlamlılık düzeyi kabul edilmitir. BULGULAR ve YORUM Bu bölümde; proje tabanlı örenme yaklaımının fen bilgisi dersinde etkililiinin belirlenmesi için deneysel çalıma sonunda deney grubundan elde edilen veriler kontrol grubundan elde edilen verilerle karılatırılarak gerekli analizler yapılmıtır. Bu analizler içinde baımsız gruplar t testi ve baımlı gruplar t testi kullanılmıtır. Elde edilen bulgular aaıda alt problemler bazında verilmektedir. Birinci Alt Problem le lgili Bulgular: Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örenciler ile geleneksel öretim yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin ön test Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? Grupların Fen bilgisi dersi tutum ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadıı Tablo 6 da verilmitir. Tablo 6. Deney ve Kontrol Grubunun Ön test FBDTÖ Puanlarının Karılatırılmasına likin Baımsız Gruplar T- Testi GRUPLAR N x s t p Kontrol Deney p* >.05 Tablo 6 incelendiinde Fen bilgisi dersi tutum ölçeinden elde edilen puanlar baımsız t testi ile analiz edildiinde, kontrol ve deney grubunun ön test puanlarının birbirine yakın bir daılım 42

8 gösterdii, kontrol grubunun aritmetik ortalamasının x =83.77, deney grubunun aritmetik ortalamasının ise x =86.14 olduu görülmektedir. Puanlar arasında anlamlı bir farkın olup olmadıı.05 anlamlılık düzeyinde t testi ile analiz edildiinde t=.477 ve p>.05 (.636) olarak bulunmutur. Bu sonuca balı olarak örencilerin uygulama öncesi fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının yaklaık olarak birbirine denk olduu görülmektedir. kinci Alt Problem le lgili Bulgular: Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örenciler ile geleneksel öretim yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin denel ilem sonrası, son test Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? Grupların Fen bilgisi dersi tutum ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadıı Tablo 7 de verilmitir. Tablo 7. Deney ve Kontrol Grubunun Son test FBDTÖ Puanlarının Karılatırılmasına likin Baımsız Gruplar T- Testi GRUPLAR N x s t p Kontrol Deney p*<.05 Tablo 7 incelendiinde kontrol ve deney grubunun son test puanlarının birbirinden uzak bir daılım gösterdii, kontrol grubunun aritmetik ortalamasının x =85.22, deney grubunun aritmetik ortalamasının ise x =94.50 olduu görülmektedir. Puanlar arasında anlamlı bir farkın olup olmadıı.05 anlamlılık düzeyinde t testi ile analiz edildiinde t=2.726 ve p<.05 (.009) olarak bulunmutur. Bu sonuca balı olarak grupların son test puanları arasında anlamlı farkın olduu, deney grubu örencilerinin kontrol grubu örencilerine göre son test puanlarında belirgin derecede artı olduu görülmektedir. Bu verilere dayanarak deney grubu örencilerinin uygulama sonrası fen bilgisi dersi tutum puan ortalamalarının uygulama öncesi puan ortalamalarına göre daha yüksek olduu görülmektedir. Kontrol grubu örencilerinin tutum puan ortalamalarına bakıldıında ise, uygulama öncesi puan ortalamaları ile uygulama sonrası puan ortalamaları arasında önemli derecede artı görülmemektedir. Üçüncü Alt Problem le lgili Bulgular: Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örencilerinin denel ilem öncesi Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları ile denel ilem sonrası Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? Deney grubundaki örencilerin ön test-son test puanlarının sonuçları Tablo 8 de verilmitir. Tablo 8. Deney Grubunun Ön Test ve Son Test FBDTÖ Puanlarının Karılatırılmasına likin Baımlı T-Testi Sonuçları N x s t p Ön test FBTÖ Son test FBTÖ p*<.05 Tablo 8 incelendiinde Fen bilgisi dersi tutum ölçeinden elde edilen puanlar analiz edildiinde, deney grubu örencilerinin ön test Fen bilgisi dersi tutum ölçei puan ortalamalarının x =86.14, son test Fen bilgisi dersi tutum ölçei puan ortalamalarının x =94.50 olduu görülmektedir. Elde edilen bu ortalamalar arasında anlamlı bir farkın olup olmadıı baımlı t testi ile analiz edildiinde t =2.328 ve p<.05 (.030) olarak bulunmutur. Deney grubunun ön test ve son test Fen bilgisi dersi tutum puan ortalamaları arasında son test puanları lehine anlamlı bir farkın olduu sonucu ortaya çıkmıtır. Sonuç olarak, proje tabanlı örenme yaklaımına göre ilenen fen bilgisi derslerinde örencilerin derse yönelik tutumlarının balangıçtaki tutumlarına göre ciddi oranda bir artıın olduu görülmektedir. Bu durum proje tabanlı örenme yaklaımının örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediini göstermektedir. Bu verilere dayanarak uygulanan yöntemin 43

9 örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarında olumlu yönde deiiklik yaptıı söylenebilir. Yapılan aratırmalarda derslerin ilenmesinde deiik stratejiler kullanmanın, örencilerin derse yönelik tutumlarına olumlu yönde etki yaptıını ortaya koymaktadır (Alada, 2005; Sezgin ve di., 2001; Yenice, 2003). Dördüncü Alt Problem le lgili Bulgular: Geleneksel örenme yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin denel ilem öncesi Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları ile denel ilem sonrası Fen Bilgisi Dersi Tutum Ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? Kontrol grubundaki örencilerin ön test-son test puanlarının sonuçları Tablo 9 de verilmitir. Tablo 9. Kontrol Grubunun Ön Test ve Son Test FBDTÖ Puanlarının Karılatırılmasına likin Baımlı T-Testi Sonuçları N x s t p Ön test FBTÖ Son test FBTÖ p*<.05 Tablo 9 incelendiinde Fen bilgisi dersi tutum ölçeinden elde edilen puanlar analiz edildiinde, kontrol grubu örencilerinin ön test Fen bilgisi dersi tutum ölçei puan ortalamalarının x =83.77, son test Fen bilgisi dersi tutum ölçei puan ortalamalarının x =85.22 olduu görülmektedir. Elde edilen bu ortalamalar arasında anlamlı bir fark olup olmadıı baımlı t testi ile analiz edildiinde t =.352 ve p>.05 (.728) olarak bulunmutur. Sonuç olarak kontrol grubunun ön test ve son test Fen bilgisi dersi tutum puan ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olmadıı ortaya çıkmıtır. SONUÇ ve TARTIMA Bu aratırmada Proje Tabanlı Örenme yaklaımının ilköretim yedinci sınıf örencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi belirlenmeye çalıılmıtır. Çalıma sonucunda elde edilen bulgulara dayalı olarak, lköretim 7.sınıf örencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının deneysel çalıma öncesinde birbirlerine denk olduu belirlenmitir. Bu durum aratırma öncesinde örencilere uygulanan kiisel bilgiler formunda yer alan altıncı sınıf fen bilgisi karne notu ortalamaları ve haftalık çalıma süreleri deikenleri sonuçlarıyla da desteklenmektedir. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının ilköretim yedinci sınıf örencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisinin incelendii bu aratırmada aaıdaki sonuçlara ulaılmıtır. 1. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu ile geleneksel öretim yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin ön test Fen bilgisi dersi tutum ölçei puanları arasında anlamlı bir farkın olmadıı sonucuna ulaılmıtır. 2. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu ile geleneksel öretim yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin denel ilem sonrası, son test Fen bilgisi dersi tutum ölçei puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduu sonucuna ulaılmıtır. Denel ilem sonrasında farkın deney grubu lehine anlamlı olması proje tabanlı örenmenin fen bilgisi dersine yönelik olumlu tutum gelitirmede etkili olduu anlamına gelebilmektedir. Literatürde benzer sonuçlara rastlanılmıtır. Örnein, Demirel ve di., (2001) nın proje tabanlı örenme yaklaımının örenci tutumlarına etkisini Vatandalık ve nsan Hakları dersi kapsamında aratırdıkları çalımalarında örencilerin hemen hemen tamamının çalımalara etkin olarak katıldıklarını gözlemlemilerdir. Bunun yanı sıra örencilerin grup çalımalarında oldukça uyumlu bir birliktelik salamalarına ve çalımaları i birlii içinde gerçekletirmelerine de dikkat çekmilerdir. Alada (2005) ilköretim 4. sınıf örencileri üzerinde yaptıı çalımasında matematik öretiminde proje tabanlı örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örencileri ile geleneksel örenme yaklaımının uygulandıı kontrol grubu örencilerinin uygulama sonrasında matematik dersine olan tutum ve baarılarında deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduunu tespit etmitir. Demirhan (2002) ise yapmı olduu aratırmasında; proje tabanlı örenme yaklaımının uygulandıı sınıflarda, örencilerin fen bilgisi dersine yönelik isteklerinin arttıını aynı zamanda bilgiye ulama becerileri açısından da olumlu sonuçlar elde edildiini görmütür. 44

10 3. Proje Tabanlı Örenme yaklaımının uygulandıı deney grubu örencilerinin ön test-son test Fen bilgisi dersi tutum ölçei puanları açısından aralarında anlamlı bir farkın olduu sonucuna ulaılmıtır. Sonuç olarak, proje tabanlı örenme yaklaımına göre ilenen fen bilgisi dersleri sonucunda örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarında balangıçtaki tutumlarına göre ciddi oranda bir artıın olduu görülmektedir. Bu sonuç, proje tabanlı örenme yaklaımının örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediini göstermektedir. Yapılan aratırmalarda derslerin ilenmesinde deiik stratejiler kullanmanın, örencilerin derse yönelik tutumlarına olumlu yönde etki yaptıını ortaya koymaktadır (Alada, 2005; Sezgin ve di., 2001; Yenice, 2003). 4. Geleneksel örenme yönteminin uygulandıı kontrol grubu örencilerinin önceki Fen bilgisi dersi tutum ölçei puanları ile sonraki Fen bilgisi dersi tutum ölçei puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadıı sonucuna ulaılmıtır. Geleneksel örenme yöntemine göre ilenen fen bilgisi derslerinin, örencilerin fen dersine yönelik tutumlarını anlamlı derecede deitirmedii sonucu ortaya çıkmıtır. Bu aratırma ile proje tabanlı örenme yaklaımı merkeze alınarak gelitirilen fen eitiminin örencilerin tutumlarının geliiminde olumlu yönde etkili olduu söylenebilir. Fen eitiminde bu yaklaımın uygulanmasının örencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının geliiminde etkili olabilecei düünülmektedir. ÖNERLER Aratırmanın bulgu ve sonuçlarına göre yapılabilecek öneriler aaıda belirtilmektedir: Eitim-Öretim Sürecinin Gelitirilmesine Yönelik Öneriler 1. Çalımadan elde edilen bulgulara göre, ilköretim Fen Bilgisi dersinde örencilerin derse yönelik tutumlarını gelitirmek için proje tabanlı örenme yaklaımından yararlanılabilir. 2. Örencilerin Fen Bilgisi dersine olan tutumlarının gelitirilmesi için örenme sürecine aktif katılmaları ve yaparak-yaayarak örenme fırsatları yakalamaları önerilebilir. Bu balamda proje tabanlı örenme yaklaımının örencileri gerçek yaamda karılaılan problemlerle yüz yüze getirmeye ve aratırma yapmaya yönlendirmesinin tutumlarının yanında akademik baarıları, yaratıcı düünme, problem çözme, eletirel düünme, ilgi ve motivasyon gibi becerilerinin de gelimesine olumlu katkıda bulunacaı söylenebilir. 3. Sınıflarda uygulayıcı konumunda olan öretmenlerin Fen Bilgisi dersinde bu konuda yeni yaklaımlardan haberdar edilerek i baındakilere hizmet içi eitim yoluyla, bunun yanında henüz mezun olmamı öretmen adayı olarak yetitirilen Fen Bilgisi Öretmenlii Bölümü örencilerine de müfredatta yapılacak etkin deiikliklerle öretilmesi önerilmektedir. 4. Aratırmada proje tabanlı örenme yaklaımının Fen Bilgisi dersinde kullanılmasının örencilerin derse yönelik ilgi ve meraklarını artırdıı görülmütür. Bu nedenle görev halindeki öretmenlerin Fen Bilgisi dersinde bu yönteme daha fazla yer vermeleri önerilmektedir. Yeni Yapılacak Aratırmalara likin Öneriler 1. Proje Tabanlı Örenme Yaklaımının Fen Bilgisi dersinde ilköretim kademesindeki örencilerin derse yönelik tutumlarının etkisi aratırılmı ve sonuçlar aratırmanın problemlerini destekler yönde çıkmıtır. Bu balamda bu yaklaım dier disiplinlerde ( Matematik, Türkçe, Sosyal Bilgiler vb.) de uygulanarak sonuçları tartıılabilir. 2. Aratırmanın ilköretim ikinci kademede yapıldıı göz önüne alınırsa ilköretim birinci kademe, orta öretim ve üniversite örencileri düzeyinde de yararlı olup olmayacaı aratırılmalıdır. 3. Aratırmada proje tabanlı örenme yaklaımına göre yapılan etkinliklerin incelendii baımlı deiken (tutum) dıında, akademik baarı, kalıcılık, erii, yaratıcılık, bilimsel süreç becerileri öz yeterlik inancı, akademik benlik vb. gibi özellikler açısından da aratırılabilir. 4. Proje Tabanlı Örenme Yaklaımının tutum üzerindeki etkisi farklı öretim yaklaımları ( yapısalcılık-bilgiyi yapılandırma, eletirel düünme, çoklu zeka kuramı, probleme dayalı örenme, ibirliine dayalı örenme, aratırmaya dayalı örenme vb.) ile kıyaslanabilir. 5. Proje Tabanlı Örenme Yaklaımının Fen Bilgisi dersinin basit makineler konusu üzerindeki etkilii incelenmitir. Bu aratırmadan sonra yapılacak dier çalımalarda da Fen Bilgisi dersinin farklı konularında benzer çalımaların yapılabilecei önerilmektedir. 45

11 KAYNAKÇA Akgün,. (1995). Fen Bilgisi Öretimi. Giresun: Akgün Yayınları. Alada, S. (2005). lköretim Matematik Öretiminde Proje Tabanlı Örenme Yaklaımının Örencilerin Akademik Baarısına ve Tutumuna Etkisi. Yayımlanmamı Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eitim Bilimleri Enstitüsü. Baar, V. (1992). Ortaokullar çin Uygulamalı (Projeli) Fizik Öretimi Ödevleri Sergi ve Yarımalar. stanbul: Milli Eitim Basımevi. Demirel, Ö. (1993). Eitim Terimleri Sözlüü. Ankara: Usem Yayınları 10. Demirel, Ö., Babay A., Uyangör, N. ve Bıyıklı, C. (2001). Proje Tabanlı Örenme Modelinin Örenme Sürecine ve Örenci Tutumlarına Etkisi. X.Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi. Abant zzet Baysal Üniversitesi Eitim Fakültesi, Bolu, 7 8 Haziran Demirhan, C. (2002). Program Gelitirmede Proje Tabanlı Örenme Yaklaımı. Yayımlanmamı Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Germann, P. J. (1988). Development of the Attitudes toward Science in School Assessment and Its Use to Investigate the Relationship between Science Achievement and Attitude toward Science in School. Journal of Research in Science Teaching. 25(8), Erdem, M. ve Akkoyunlu, B. (2002). lköretim Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Beinci Sınıf Örencileriyle Yürütülen Ekiple Proje Tabanlı Örenme Üzerine Bir Çalıma. lköretim- Online, 1(1), 2 11, [Online]: adresinden 17 Mayıs 2005 tarihinde indirilmitir. Hamurcu, H. (1997). Fen Bilgisi Öretiminde Teknoloji Kullanımı, Eitim Sempozyumu, zmir. Johnston, J. (1996). Early Explorations in Science. Buckingam: Open University Press. Kaptan, F. (1999). Fen Bilgisi Öretimi. stanbul: Milli Eitim Basımevi. Korkmaz (Baylav), H. (2002). Fen Eitiminde Proje Tabanlı Örenmenin Yaratıcı Düünme, Problem Çözme ve Akademik Risk Alma Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamı Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Ankara. Ören, F. (2005). lköretim 7. Sınıf Fen Bilgisi Dersinde Örenme Halkası Yaklaımının, Örencilerin Baarı, Tutum ve Mantıksal Düünme Yetenekleri Üzerine Etkisi. Yayımlanmamı Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü lköretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öretmenlii Bilim Dalı, Ankara. Saban, A. (2002). Örenme Öretme Süreci. Ankara: Nobel Yayın Daıtım, Gelitirilmi 2. Baskı. Serin, G. (2001). Fen Eitiminde Laboratuvar. Yeni Bin Yılın Baında Türkiye de Fen Bilimleri Eitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, stanbul. Sezgin, G., Çalıkan, S., Çallıca, H. ve Erol, M. (2001). Fizik Eitiminde Projeye Dayalı Laboratuvar Çalımalarına Yönelik Örenci Tutumları. Maltepe Üniversitesi Fen Bilimleri Sempozyumu, 7 8 Eylül, stanbul. Soylu, H. (1984). Fen Öretiminde Yeni Yaklaımlar. Ortaöretim Kurumlarında Fen Öretimi ve Sorunları Haziran 1984 Tarihinde Yapılan Türk Eitim Dernei Bilimsel Toplantısı Bildiri ve Tutanaklar, Ankara: TED Yayınları, Vaiz, O. (2003). Proje Tabanlı Örenmede Portfolyoların (Örenci Geliim Dosyalarının) Kullanımı ve Örenme Sürecine Yansımaları. Yayımlanmamı Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Ankara. Why do Project Based Learning?, [Online]: Retrieved on 30-March-2005, at URL: Yenice, N. (2003). Proje Yönteminin Sınıf Öretmeni Adaylarının Fen Bilgisi Öretimi-I Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamı Aratırma. A.D.Ü. Bilimsel Aratırma Projeleri Komisyonu Bakanlıı, Aydın. Yılmaz, S. (2006). Analysis of Preservice Science Teachers Attitudes toward Mechanics Concepts. Eurasian Journal of Educational Research. 24,

12 Ek: Proje tabanlı örenme yaklaımı etkinliine dayalı projelerden örnekler Proje No:1 Eski stanbul evleri: ki ev maketinin arasında uzanan makaralı sistemden oluan model Proje No:2 Dililerle cafe yapalım: Suntalardan yapılmı iki dili, plastik bardak, huni, makara aletlerinden oluan birden fazla maddenin karımasını salayan model Proje No:3 Kasnakların dansı: Birden fazla aynı ve zıt yönlü kasnaklardan oluan model Proje No:4 Dililerin mucizesi: Dililerden oluan masa saati modeli 47