112 ASHİ VE AMBULANSLARDA. ATIKLARIN AYRIŞTIRILMASI Kalite Yönetim Birimi

Transkript

1 112 ASHİ VE AMBULANSLARDA ATIKLARIN AYRIŞTIRILMASI Kalite Yönetim Birimi

2 112 ASHİ KALİTE İÇİN EL ELE

3 AMAÇ Tüm 112 çalışanlarına atıkların ayrıştırılması ile ilgili genel bilgi vermek Neden? Komuta Kontrol Merkezi kalite birimi katı atıkların yanlış kullanımını tespit etmiştir. Bu durum hasta ve çalışan güvenliğini ve çevre sağlığını olumsuz etkilemektedir.

4 SUNUM PLANI Atıklar nasıl sınıflandırılır? Evsel atık nedir? Tıbbi atık nedir? Tehlikeli atık nedir? Riskler nelerdir? ASHİ ve Ambulanslarda yanlış kullanım örnekleri

5 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından tıbbi atıkların güvenli yönetimi amacıyla yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (Tarih: , RG:25883) nde ise Sağlık kuruluşlarından kaynaklanan atıklar dört ana başlık altında toplanmaktadır. I-EVSEL NİTELİKTE ATIKLAR -Genel Atıklar ( SİYAH ÇÖP TORBALI KUTULARA ) -Ambalaj Atıkları Geri dönüştürülebilen (AÇIK MAVİ ÇÖP TORBALI KUTULARA) II-TIBBİATIKLAR -Enfeksiyöz Atıklar -Kesici-Delici Atıklar III-TEHLİKELİ ATIKLAR

6 Evsel Atıklar Katı atıklarımızın çoğunluğunu oluşturduğu için geri dönüşümü mümkün olanları MAVİ ÇÖP TORBALI KUTULARA ATMALIYIZ! Olmayanları SİYAH ÇÖP TORBALI KUTULARA ATMALIYIZ!

7 112 ASHİ da GERİ DÖNÜŞÜM

8 GERİ DÖNÜŞÜM/ MAVİ TORBA KAĞIT SERUM ve İLAÇ ŞİŞELERİ KARTON METAL MALZEMELER PLAST İK CAM MUKAVVA ALÜMİNYUM FOLYO ve KUTULAR

9 Geri dönüşümde örnekler 1 Ton kâğıt atığın geri dönüşümü sonucunda, 16 adet yetişmiş çam ağacı ve 85 m2 ormanlık alan tahrip edilmemiş, Türkiye genelinde yılda 80 milyon çam ağacı ve hektar ormanlık arazi korunmuş olacaktır. 1 Ton metal atığın geri dönüştürülmesi sonucunda 1300 kg hammadde tasarrufu sağlanır.bu miktar Türkiye'de yıllık olarak toplam 2 milyon tona ulaşmaktadır. 1 Ton plastik ambalaj atığının geri dönüşümü sonucunda kwh enerji tasarrufu sağlanmış olur. Ülke genelinde tasarruf edebilecek enerji miktarı yıllık 4 Milyon Megavattır.

10 Siyah torbaya atılması gerekenler BÜRO ATIKLARI YİYECEK ATIKLARI MUTFAK ATIKLARI DEPO, AMBAR ATIKLARI TEHLİKELİ ve TIBBİ OLMAYAN GERİ DÖNÜŞÜMSÜZ ATIKLAR

11 112 ASHİ ve Ambulans TIBBİ ATIK NEDİR? İnsan patolojik atıkları, kan ve kan ürünleri ve bunlarla kontamine olmuş nesneleri, Kullanılmış tıbbi sarf malzemeler (kumaş,pansuman malzemeleri, önlük ve eldiven v.b), Bakteri ve virüs içeren hava filtrelerini(ventilatör, ambu vb filtreler) Vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar v.b.(insani patolojik atıklar), İntravenöz girişim kateter,enjektör,delici ve kesici aletler(koruyucu kapta toplanıp ¾ oranında dolduktan sonra kapağı sıkıca kapatılıp çöp poşetine atılır), Foleysonda,nazogastriksonda,trekeostomikanülleri,airvay,entübasyon tüpleri, İdrar torbası ve bağlantıları, Bildirimi zorunlu hastalıkların atıkları, Kontamine araç ve gereçleri, Sekresyon ve insani çıktıları, kapsamaktadır.

12 KİMLER RİSK ALTINDA??? 112 PERSONELİ Doktorlar ve hemşireler Hastalar Hastane yardımcı personeli Atık toplama ve bertaraf personeli Halk

13 AİDS TIBBİ ATIĞIN RİSKLERİ Hepatit B ve C Prionlar NELER??? Radyoaktif madde etkileri Taşıyıcılar tarafından (kemirici ve sinekler) patojenlerin yayılması

14 Tıbbi Atıkların Kaynağında Ayrı Toplanması Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boşaltılmaz ve başka bir kaba aktarılmaz. Sıvı tıbbi atıklar da uygun emici maddeler ile yoğunlaştırılarak belirtilen torbalara konulur. Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT! KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde toplanır.

15 TOPLAMA TAŞIMA DİKKAT!!! Tıbbi atık torbaları ünite içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından, tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden yapılmış, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanır ve taşınırlar.

16 ÖZELLİĞİ NASIL OLMALI? Tıbbi atıklar 100 mikron kalınlıktaki poşetlerle toplanır. Bu atıklar özel tıbbi atık depolarında depolanır, tıbbi atık işareti olan araçlarla taşınır. Tıbbi atıklar derece sıcaklıkta yakılarak imha edildiğinde zararlarının giderildiği kabul edilmektedir.

17 KESİCİ-DELİCİ ALET KAPLARI Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur. Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri kazanılmaz. Tıbbi atık torbaları ve kesici-delici atık kapları ¾ oranında dolduklarında derhal yenileri ile değiştirilirler. Yeni torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakınında bulundurulması sağlanır.

18 KESİCİ DELİCİ ALET KUTUSU Ambulans içerisine sabitlenmiş, Turuncu çanta içerisinde, Erişilmesi en kolay noktalarda bulunmalıdır.

19 TOPLAMA-TAŞIMA

20 3. Tehlikeli atıklar Farmasötik atıklar Genetoksik atıklar Kimyasal atıklar Ağır metal içeren atıklar Basınçlı kaplar Büyük patolojik atıklar

21 Tehlikeli Atıklar!!! Bu amblem uluslar arası biyotehlike amblemi olup, bu amblemin kapsamında, toplanmasından, taşınmasına, geçici depolanmasından bertarafına kadar diğer atıklardan ayrı işlem görmesi gereken tehlikeli atıklar yer almaktadır.

22 Tehlikeli Atıklar Nelerdir??? Tehlikeli madde ile kontamine olmuş ambalajlar (boya kutuları, kimyasal kapları, yağ teneke ve varilleri v.b.) Tehlikeli madde ile kirlenmiş bez, eldiven, üstübü gibi atıklar, Boya ve vernik kalıntıları, Atık Yağlar (Motor, makine ve türbin yağları, sentetik ve mineral yağlar, emülsiyon ve solüsyonlar) Organik solventler, Eski piller ve aküler,

23 Metallerin mekanik olarak işlenmesi esnasında oluşan ve yağ bulaşmış atıklar (yağlı metal talaşları, metalik çamurlar v.b.) Flouresan lambalar, Pestisitler, Asbest içeren maddeler, Filtre tozları, Siyanür içeren sertleştirme tuzları, Metal içeren boya ve fosfat çamuru, Yağ içeren kablo atıkları, Fotoğrafçılık endüstrisinden kaynaklanan film banyo suları,

24 Tehlike, zehir, kafatası, crossbones, biyolojik tehlike, elektrik, yüksek gerilim, kimyasal, atık, radyoaktif, patlama, bomba, alev, virüs, toksik, uyarı, uyarı vektör Icon set Avrupa Birliği Tehlike İşareti

25 ÖRNEKLER!!!

26 Nasıl Karşılaşırız??? 112 Ambulans ile vaka çıkışı yapılan; Trafik kazaları, araç ve TIR Gemiler, Fabrikalar

27 KORUNMALIMIYIZ???

28 4. Radyoaktif Atıklar Radyoaktif atıklar, radyoaktif madde içeren malzeme veya ilaçların atık ya da artıklarından oluşmaktadır. Yarılanma sürelerine/ömürlerine göre kurşundan yapılan kapalı, sızdırmaz kaplar içine kapatılarak, tercihen toprak altında bekletilerek aktiviteleri azaltılır ya da zararsız hale getirilmektedir. Atıkların ayrıştırılması sonunda geriye kalan veya şartlara göre ayrıştırılamayan kısmı yakılarak imha edilmektedir. Bu atıkların %50 si karbonlu bileşiklerden oluştuğu için, 3. sınıf yakıt olarak kabul edilebilir. Bunların yakılmasında elde edilen ısı değişik amaçlarla, özellikle toplu ısıtmalarda kullanılabilmektedir

29 Çevre ve Orman Bakanlığı nca Önerilen Atık Yönetim Piramidi Atık Yönetim Piramidi üst basamaktan alt basamaklara doğru değerlendirilir. İlk aşama atığın oluşmasının önlenmesi, İkinci aşama atığın Minimizasyonu, diğer bir deyişle atığın en aza indirilmesi, Üçüncü aşama Yeniden kullanımı eğer bu da mümkün olmuyorsa, Geri dönüşüm ve sonra enerji geri kazanımı amaçlanır. Bu uygulanan yöntemlerden sonra elimizde kalan atığa yapılacak en son işlem bertaraftır (Düzenli Depolama, yakma gibi).

30 SON SÖZ Siz erteleyebilirsiniz,ama zaman ertelemez -Benjamin Franklin

31 Teşekkürlerimizle Biz alınan bir nefes, son anda tutulan bir el, sarılabilecek en güvenli ağaç, en kuytu limanız Biz hayali kahramanlar gibiyiz,içimiz yansada yanan eli tutanlarız biz BİZ KİMMİYİZ BİZ..112 AİLESİYİZ

32 SAYGILARIMLA. K.Y.D. ENBİYE AKMAN