İÇİNDEKİLER ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ ÖNSÖZ TABLOLAR VE FORMLAR

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ ÖNSÖZ TABLOLAR VE FORMLAR KISALTMALAR VII IX XXV XXVII BİRİNCİ BÖLÜM KIDEM TAZMİNATI I. KIDEM TAZMİNATININ TANIMI VE ŞARTLARI 1 ı. ıanımı ı 2. Hak Kazanma Şartları 2 a) İş Kanununa Tabi İşçi Olma 3 b) En Az Bir Yıllık Kıdem Süresi ve bu Sürenin Tespiti 3 c) İş Akdinin Belirli Nedenlerle Sona Ermesi 6 aa) İşveren Tarafından İK 25/11 Dışında Fesih 6 bb) İşçi Tarafından İK 24 Uyarınca Fesih 6 cc) Muvazzaf Askerlik Nedeniyle Fesih 7 dd) Emeklilik Nedeniyle Yapılan Fesih 10 ee) 15 Yıl ve 3600 Gün Şartını Tamamlayanların Sözleşmeyi Feshi 11 ff) Kadın İşçinin Evlilik Nedeniyle Sözleşmeyi Feshi 14 gg) İşçinin Ölümü 15 hh) Doğum Yapan Kadın İşçinin İşten Ayrılması Hali Kısmi Süreli (Part Time) İş Sözleşmesiyle Çalışanların Kıdem Tazminatı 17 a) Kısmi Süreli İş Sözleşmesinin Tanımı 18 b) Tazminata Esas Çalışma Süresinin Belirlenmesi 19

2 XII c) Tazminata Esas 30 Günlük Ücretin Belirlenmesi Mevsimlik İşlerde Çalışanların Kıdem Tazminatı 20 a) Mevsimlik İşin Tanımı 21 b) Mevsimlik İşin Kapsamı 21 c) Mevsimlik İşlerde Kıdem Tazminatı 22 d) Mevsimlik İşlerde Çalışılmayan Sürenin Kıdem Tazminatına Etkisi Kıdem Tazminatının Ödenmesinde Özellik Arz Eden Durumlar 24 a) Kıdem Tazminatının Taksitler Halinde Ödenmesi 24 aa) Taksitler Halinde Ödenmesi Durumunda Uygulanacak Faiz 25 b) Tazminatın Çekle veya Senetle Ödenmesi 26 II. KIDEM TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI TG. Emekli Sandığı Kanununa Tabi Olarak Geçen Çalışma Süresine İlişkin Kıdem Tazminatı Miktarı Kıdem Tazminatının Hesaplanması 31 a) Tazminatın Hesaplanmasında Dikkate Alınacak- Alınmayacak Ödemeler 34 aa) Hesaplamada Dikkate Alınacak Ödemeler 34 bb) Hesaplamada Dikkate Alınmayacak Ödemeler 38 b) İşe İade Sonrası İşe Başlatmama Halinde Kıdem Tazminatının Hesabı 40 III. ZAMANAŞIMI VE FAİZ Zamanaşımının Hukuki Niteliği Zamanaşımı ve Savunmanın Genişletilmesi Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi 43 a) Zamanaşımı Sürelerinin Hesaplanmasında Başlangıç Tarihi 44 b) Zamanaşımından Feragat Etme Zamanaşımını Kesen Nedenler Kıdem Tazminatına Uygulanacak Faiz 48

3 XIII İKİNCİ BÖLÜM İHBAR TAZMİNATI I. İHBAR TAZMİNATININ TANIMI VE FESİH BİLDİRİM SÜRELERİ Tanımı Fesih Bildirim Süreleri 51 a) Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışanların İhbar Sürelerinin Belirlenmesi Yeni İş Arama İzni 55 a) İş Kanununda Yeni İş Arama İzni ve Uygulaması 56 aa) Yeni İş Arama İzni Vermenin Zorunlu Olması 56 bb) İşçinin Yeni İş Bulma İhtiyacının Bulunması 57 cc) Yeni İş Arama İzninin Süresi Ve Kullanımı 57 dd) Yeni İş Arama İzninin Kullandırılmaması Halinde Ücret 59 ee) Kısmi Süreli Çalışan İşçinin Yeni İş Arama İzni 60 II. İHBAR TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI İhbar Tazminatının Miktarı İhbar Tazminatının Hesaplanması 62 a) Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışanların İhbar Tazminatı 63 III. ZAMANAŞIMI VE FAİZ İhbar Tazminatında Zamanaşımı Süresi İhbar Tazminatına Uygulanacak Faiz 65 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÜCRET I. ÜCRETİN TANIMI VE TÜRLERİ Genel Olarak Ücretin Tanımı Ücretin Türleri ve Ekleri 68 a) Zamana Göre Ücret 68

4 XIV b) Parça Başı (Verime Göre-Akort) Ücret 68 c) Götürü Ücret 69 d) Yüzde Usulüne Göre Ücret 69 e) Bahşişler 70 f) İkramiyeler 70 g) Primler 71 h) Kardan Alman Pay 73 ı) Komisyon Bakiye Süre Ücreti 74 II. ÜCRETİN MİKTARI VE ÜCRET ALACAĞININ İSPATI Ücretin Miktarı İspat Yükümlülüğü 78 III. ÜCRETİN ÖDENME YERİ VE ZAMANI Ücretin Ödenme Şekli 82 a) Nakit Olarak Ödeme 82 b) Ayın Olarak Ödeme Ücretin Ödenme Zamanı İşçi Ücretlerinden İndirim Yapılamaması İşverenlerin İşçi Ücretlerine Zam Yapma Zorunluluğu 85 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ Ücret Alacağında Zamanaşımı Ücret Alacağına Uygulanacak Faiz 86 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ I. FAZLA ÇALIŞMANIN TANIMI VE KOŞULLARI Tanımı 87 a) Denkleştirme Uygulaması ve Fazla Çalışma Fazla Çalışmanın Koşulları 90 a) Fazla Çalışma Nedenleri 90

5 XV b) İşçinin Onayının Alınması 90 c) Fazla Çalışmanın Azami Süresi Mahkeme Kararı Nedeniyle İşçiye Yapılan Fazla Mesai Ödemelerinin Prime Esas Kazanca Etkisi 92 a) Sosyal Güvenlik Mevzuatı Uyarınca Prime Esas Tutulacak Kazançlar 92 aa) 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu Madde bb) 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde cc) Ücret ve Ücret Niteliğindeki Kazançların Prime Tabi Tutulması 94 dd) Ücret ve Ücret Niteliği Dışındaki Kazançların Prime Tabi Tutulması 94 b) Yargıtay'ın Konuyla İlgili Değerlendirmesi 95 II. FAZLA ÇALIŞMA YASAKLARI Fazla Çalışma Yapılamayacak İşler Fazla Çalışma Yaptırılamayacak İşçiler 99 III. FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI İspat Yükümlülüğü 99 IV. FAZLA ÇALIŞMANIN HESAPLANMASI Fazla Çalışma Ücreti Fazla Çalışma Karşılığı Serbest Zaman Verilmesi 106 V. ZAMANAŞIMI VE FAİZ Fazla Çalışma Alacağında Zamanaşımı Fazla Çalışma Alacağına Uygulanacak Faiz 108 BEŞİNCİ BÖLÜM HAFTA TATİLİ ÜCRETİ I. HAFTA TATİLİ ÇALIŞMASININ TANIMI Tanımı Hak Kazanılması 111 a) İş Kanununa Tabi Olmak 111

6 XVI b) Hafta Tatilinden Önceki Günler Çalışmış Olmak Hafta Tatili Gününün Tespiti 113 II. HAFTA TATİLİ ÇALIŞMASININ İSPATI İspat Yükümlülüğü 113 III. HAFTA TATİLİ ÇALIŞMASININ ÜCRETİ VE HESAPLANMASI İşçinin Hafta Tatilinde Çalıştırılması Durumunda Ücreti Hafta Tatili Ücretine Dahil Olmayan Ödemeler Hafta Tatili Ücretinin Ödenmemesi Halinde İdari Para Cezası Hafta Tatili Kullanma Süresinin Yıllık Ücretli İzine Etkisi Kısmi Süreli İş Sözleşmelerinde Hafta Tatili Ücretinin Hesaplanması 119 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ Hafta Tatili Ücretinde Zamanaşımı Hafta Tatili Ücretine Uygulanacak Faiz 121 ALTINCI BÖLÜM ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÜCRETİ I. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL GÜNLERİ Tatil Günleri Tatil Günlerinde İşçinin Çalıştırılıp Çalıştırılamayacağı 124 II. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÇALIŞMASININ İSPATI İspat Yükümlülüğü 124 III. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÇALIŞMASININ HESAPLANMASI İşçinin Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününde Çalıştırılması Durumunda Ücreti Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününün Hafta Tatiline Rastlaması Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününün Çalışılmayan Cumartesi Gününe Rastlaması Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretine Dahil Olmayan Ödemeler 127

7 XVII 5. Kısmi Süreli İş Sözleşmesiyle Çalışanlar İçin Ulusal Bayram ve Genel Tatil Uygulaması ^7 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günü Ücretinde Zamanaşımı Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günü Ücretine Uygulanacak Faiz YEDİNCİ BÖLÜM BOŞTA GEÇEN SÜRE ÜCRETİ VE İŞ GÜVENCESİ (İŞE BAŞLATMAMA) TAZMİNATI I. BOŞTA GEÇEN SÜRE ÜCRETİNE HAK KAZANMAK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR Giriş İşe İade Davasında Süreç I On Gün İçinde İşverene Başvuru Şartı İşe İade Sonrası İşçinin İşverene Başvurusu Boşta Geçen Süreye İlişkin Ücret ve Diğer Haklar 136 II. İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ TANIMI VE ŞARTLARI Tanımı I Hak Kazanma Şartları l 3 ^ III. İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI İş Güvencesi Tazminatının Miktarı ve Hesaplanması 140 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ I Zamanaşımı I Faiz 142 SEKİZİNCİ BÖLÜM KÖTÜNİYET TAZMİNATI I. KÖTÜNİYET TAZMİNATININ TANIMI VE ŞARTLARI Tanımı 145 I

8 XVIII 2. Hakkın Kötüye Kullanılması Oluşturmayan Fesihler Hakkın Kötüye Kullanılması Oluşturan Fesihler 148 II. KÖTÜNİYET TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI Kötüniyet Tazminatının Miktarı Kötüniyet Tazminatının Hesaplanması 148 III. ZAMANAŞIMI VE FAİZ Zamanaşımı Faiz 150 DOKUZUNCU BÖLÜM CEZAİ ŞART TAZMİNATI I. İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART UYGULAMASI Genel Olarak Cezai Şart Cezai Şart Kavramı ve Amacı 151 II. İŞ SÖZLEŞMELERİNDE KARARLAŞTIRILAN CEZAİ ŞART TAZMİNATI VE BU TAZMİNATIN HESAPLANMASI Cezai Şart Tazminatının Karşılıklı Olup Olmaması Cezai Şart Tazminatının Eşit Miktarda Düzenlenmesi İşçiye Yapılan Eğitim Masrafı ve Cezai Şart Tazminatı Deneme Süresi ve Cezai Şart Tazminatı Cezai Şartın Hesaplanması ve İndirim Müessesesi 155 III. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ VE CEZAİ ŞART TAZMİNATI Genel Olarak Rekabet Yasağı Sözleşmesi İşçinin Sadakat Borcuna Dayanan Rekabet Etmeme Borcu Sözleşmeden Doğan Rekabet Etmeme Borcu Rekabet Yasağı Sözleşmesi Yapmanın Koşulları Rekabet Yasağı Sözleşmesi Yapmanın Sonuçları 160

9 XIX ONUNCU BÖLÜM YILLIK İZİN ÜCRETİ I. YILLIK İZİN ÇALIŞMASININ TANIMI VE HAK KAZANMA ŞARTLARI Tanımı Hak Kazanma Şartları 161 a) İş Kanunu Kapsamında Olmak 161 b) Bir Yıl Çalışmış Olmak 162 c) Çalışılmış Gibi Sayılan Haller 163 II. YILLIK İZİN SÜRELERİ VE HESAPLANMASI Yıllık İzin Süreleri İznin Uygulaması İşyerinde Yıllık İzin Kurulunun Oluşturulması 165 a) İzin Kurulunun Oluşumu 166 b) İzin Kurulunun Görev ve Yetkileri 166 c) İzin Kurulunun Toplantıları 167 d) Yıllık İzin Çizelgelerinin Hazırlanması ve İlanı Yıllık İzin Alacağının Hesaplanması ve Ödenmesi Sözleşmenin Sona Ermesinde İzin Ücreti Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışanların Yıllık İzin Hakkı 169 a) Bir Yıllık Kıdem Süresinin Belirlenmesi 169 b) Yıllık Ücretli İzin Süresinin Belirlenmesi 170 c) Yıllık Ücretli İznin Hesaplanması Mevsimlik İşlerde Çalışanların Yıllık İzin Hakları Yıllık Ücretli İzinden İndirim Yapılabilir mi? 172 a) 6098 Sayılı Yeni Borçlar Kanununda Yıllık Ücretli İzin 172 b) Yıllık Ücretli İzinden İndirim Uygulaması Yıllık Ücretli İzin Hakkına Aykırı Davranmanın Yaptırımı 174 III. YILLIK İZİNDE ÇALIŞILDIĞININ İSPATI İspat Yükümlülüğü 174

10 XX IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ Yıllık İzin Alacağında Zamanaşımı Yıllık İzin Alacağına Uygulanacak Faiz 175 ONBİRİNCİ BÖLÜM ARA DİNLENMESİ I. ARA DİNLENME SÜRELERİ 179 II. ARA DİNLENMESİNİN ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILIP SAYILMAYACAĞI 181 III. İŞÇİYE ARA DİNLENME VERİLMEMESİNİN YAPTIRIMI 182 ONİKİNCİ BÖLÜM İBRANAME I. İBRANAMENİN TANIMI Tanımı İbranamelerin İş Hukukundaki Yeri Sayılı Borçlar Kanunu ile Yapılan Düzenlemeler 184 II. İBRANAMENİN GEÇERLİLİK KOŞULLARI İrade Fesadı Hallerinde Düzenlenen İbranameler İş Akdinin Sona Ermesinden Önce Düzenlenen İbranameler Gelecekte Oluşacak Haklar İçin Düzenlenen İbranameler Genel İfadeler İçeren İbranameler Düzenlendiği Tarihin Belli Olmadığı İbranameler 188 III. İBRANAME DÜZENLERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 189 ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞYERİ DEVRİNİN İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ I. İŞYERİNİN VEYA BİR BÖLÜMÜNÜN DEVRİ 191 II. İŞYERİNİN DEVRİNDE İŞVERENLERİN HUKUKİ SORUMLULUKLARI Kıdem Tazminatından Sorumluluk 192

11 XXI 2. İhbar Tazminatı İle Yıllık İzin Alacağından Sorumlulukları Diğer İşçilik Alacaklarından Sorumlulukları 196 III. İHALELİ İŞLERE İLİŞKİN İŞYERİ DEVİRLERİNDE İŞVERENLER KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI ÖDEMEK ZORUNDA MIDIR? İhale Konusu İşlerde İşyerinin Devri Alt İşverenlerin Değişmesi Durumunda İşyeri Devri ve İşçilik Alacakları Alt İşverence İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshedilip Feshedilmediği 199 ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM ASIL İŞVEREN - ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNDE MUVAZAA OLGUSUNUN İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ I. ASIL İŞVEREN ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNİN KURULMA ŞARTLARI Asıl İşverenin Üretimde Çalışan Kendi İşçilerinin Bulunması Alt İşverene Verilen işin Yardımcı İş Olması Alt İşverenin Üstlendiği İşte Çalıştırdığı İşçileri Sadece Bu İşte Çalıştırması Alt İşverene Verilen İşin Asıl İş Sürdüğü Müddetçe Devam Etmesi Alt İşverenin Daha Önce İşyerinde Çalıştırılan Bir Kimse Olmaması 207 II. ALT İŞVERENLİĞİN TESCİLİ VE MUVAZAANIN TESPİTİ 208 III. İŞE İADE DAVASINDA ASIL VE ALT İŞVEREN ARASINDAKİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI 210 IV. ASIL - ALT İŞVERENİN İŞÇİLİK ALACAKLARINDAN SORUMLULUKLARI 213

12 XXII ONBEŞİNCİ BÖLÜM İŞVERENİN İFLASININ İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ I. İFLAS HALİNDE KORUNAN İŞÇİLİK ALACAKLARI VE SINIRLAMALARI Teminat İsteme Hakkı ve İş Akdinin Feshi Ücret ve Ücret Niteliğindeki Menfaatler Fazla Çalışma Ücreti Yıllık İzin Ücreti Kıdem Tazminatı İhbar Tazminatı 218 II. ÜCRET GARANTİ FONU VE FONDAN YARARLANMA KOŞULLARI Ücret Garanti Fonunun Hukuki Yapısı Ücret Garanti Fonundan Yararlanma Şartları 220 a) İşsizlik Sigortası Kanunu Kapsamında Çalışmak 220 b) İşçinin, İşverenden Ücret Alacağının Bulunması 221 c) İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi 221 d) İşçinin Başvurusu 222 ONALTINCI BÖLÜM İŞVEREN TARAFINDAN YAPILAN KISMİ ÖDEMENİN İŞÇİLİK ALACAKLARINDAN MAHSUBU I. KISMİ ÖDEMENİN İŞÇİLİK ALACAKLARINDAN MAHSUBU 223 ONYEDİNCİ BÖLÜM BELİRSİZ ALACAK DAVALARININ İŞÇİLİK ALACAKLARI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ I. GİRİŞ 229 II. GENEL OL ARAK 229 III. BELİRSİZ ALACAK DAVASININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE KOŞULLARI 230

13 XXIII 1. Belirsiz Alacak Davasının Hukuki Niteliği Belirsiz Alacak Davasının Koşulları 231 IV. KISMİ D AV A 232 V. BELİRSİZ ALACAK DAVASININ HUKUKSAL SONUÇLARI 233 VI. BELİRSİZ ALACAK DAVASINDA ZAMANAŞIMI 234 VII. BELİRSİZ ALACAK DAVASINDA FAİZ BAŞLANGICI 234 VIII. İŞÇİLİK ALACAKLARI YÖNÜNDEN BELİRSİZ ALACAK DAVALARI Kıdem Tazminatı İhbar Tazminatı Ücret Fazla Çalışma Ücreti Hafta Tatili Ücreti Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti Boşta Geçen Süreye Ait Ücret ve Diğer Haklar İşe Başlatmama Tazminatı Kötüniyet Tazminatı Cezai Şart Tazminatı Yıllık İzin Ücreti Bakiye Süre Ücreti 243 ONSEKİZİNCİ BÖLÜM İKALE SÖZLEŞMELERİNİN İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ I. GİRİŞ 245 II. İKALE SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 245 III. İKALE SÖZLEŞMESİNDE BULUNMASI GEREKEN UNSURLAR 247

14 XXIV ONDOKUZUNCU BÖLÜM AYRIMCILIK YASAĞI (EŞİT İŞLEM BORCUNA AYKIRILIK) TAZMİNATI I. GİRİŞ 249 II. İŞ HUKUKUNDA EŞİTLİK İLKESİNİN YERİ Eşitlik İlkesinden Ne Anlamak Gerekir? 250 III. EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRI SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ VE AYKIRI DAVRANIŞIN YAPTIRIMI 253 IV. EŞİT DAVRANMA BORCUNA AYKIRILIĞIN İSPATI 254 YİRMİNCİ BÖLÜM ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI I. ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI 257 KAYNAKÇA 453