RAPOR. Tarım istatistiklerinin iyileştirilmesine yönelik çalıştay a katılım öncesi Türkiye deki tarım istatistiklerinin gelişimi

Transkript

1 RAPOR Konu: Tarım istatistiklerinin iyileştirilmesine yönelik çalıştay a katılım öncesi Türkiye deki tarım istatistiklerinin gelişimi Tarih: Şube: Yazan: Bozkurt Özserezli İçerik 1- Türkiye de tarım istatistiklerinin önemi ve temel istatistikî projeler Resmi istatistik Program (RIP) kapsamındaki tarım istatistikleri TUİK deki tarım kalemindeki temel istatistikler Bütünleşik İdari ve Kontrol Sistemi (BİKS) Arazi Parseli Tanımlama Sistemi Çiftçi kayıt sistemi Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Hayvancılık Bilgi Sistemi Organik Tarım Bilgi Sistemi Projesi Tarımsal Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Araştırma Projesi Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi (TİKAS) 2- İstatistik altyapısına yönelik diğer projeler 3- AB ilerleme raporları Ekler: - AB Türkiye Delegasyonu, AB, Türkiye yi tarım istatistiklerimin iyileştirilmesi alanında destekliyor, 28 Mayıs TUİK 2013 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu - Tarım istatistiklerinin iyileştirmesine yönelik eğitim ve kontrol çalışması ihale duyurusu, 16 Haz Tarımsal işletme kayıt sistemi önceliğinde tarım bilgi sisteminin kurulması ve güncelliğinin sağlanmasına ilişkin protokol, Strateji Geliştirme Başkanlığı nın projeleri o Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) o Tarım ve Köy isleri Başkanlığı nın istatistik kapasitesinin güçlendirilmesi projesi o Pilot çiftlik muhasebe veri a projesinin yaygınlaştırılması ve sürdürülebilirlinin sağlanması projesi 1

2 1. Türkiye de tarım istatistiklerinin önemi ve temel istatistikî projeler AB tarafından yapılan tespitlere de uygun olarak özellikle başta kırmızı et ve deri üretimi olmak üzere hayvancılık istatistiklerinde önemli düzeyde eksik hesaplamaların olduğu, TÜİK tarafından üretim rakamlarının yanı sıra, üretim değeri hesaplamalarında kullanılan fiyatların da piyasa ile uyumlu olmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, hayvansal ve tarımsal üretim değerlerinde gerçek düzeyinden uzak hesaplamaların yapıldığı, bu hesaplamaların da; başta tarımsal desteklemelere bütçeden ayrılan pay olmak üzere, makro düzeyde tarım politikalarına, tarımsal ve hayvansal üretim değerlerine ve dolayısıyla GSMH ya tam olarak yansımadığı belirlenmiştir. Kayıt dışı üretimlerin tespit edilememesi ve aynı zamanda yayınlanan istatistiklere yansımaması Milli Gelir, kişi başına düşen gelir hesaplamaları gibi verilerin doğru hesaplanamaması ülkenin makro politikalarına etki etmektedir. Tarım istatistiklerinde; arazi kullanımı, işletme yapıları, bitkisel üretim, hayvancılık ve hayvansal üretim, tarım makineleri, gübre ve zirai ilaç kullanımı gibi veriler değerlendirilmektedir. Toplanacak veriler ülkenin gıda güvencesine ilişkin alınacak kararları doğrudan etkilerken, aynı zamanda tarımsal destekleme politikalarına, yatırım kararlarına ve ithalat/ihracat uygulamalarına yön vermektedir. Sonuç olarak, hesaplanan istatistiklerin değişik yöntemler kullanılarak doğrulanması, Cari Tarım İstatistikleri ile Milli Hesaplar için kullanılan yöntemlerin hem AB ile hem de kendi içerisinde uyumlaştırılması ve sektörde ortaya çıkan ilerlemelerin doğru biçimde Milli Hesaplara yansıtılması gerekmektedir. Ayrıca, Tarım Bakanlığı bünyesinde tarımsal istatistikler konusunda TÜİK ile koordineli çalışacak müstakil bir birimin oluşturulması önem taşımaktadır. Türkiye de tarımsal istatistik altyapısına özel önem verilerek gerekli yasal, idari ve kurumsal düzenlemelerin yapılması ve verilerin derlenmesi ile işlenmesinin tutarlı yapılabilmesi için sektörün bütünüyle kayıt altına alınması gerektiği düşünülmektedir. AB tarafından da ifade edilen hayvancılık istatistiklerinde düşük hesaplama gibi bir sorunun bulunması, tarımsal istatistiklerin yeniden değerlendirilmesi gereğini ortaya çıkarmıştır. TÜİK tarafından hâlihazırda kullanılan ve bazı katsayılara göre hesaplanan hayvansal üretim verileri, AB tarafından, işletmelere gidilerek anket yapılması yoluyla yeniden düzenlenmesi şeklinde ifade edilmiştir. Ancak sağlam bir istatistik alt yapısının olmaması ve toplanacak verilerin büyük oranda çiftçi beyanına dayanacak olması yine birçok sıkıntıyı beraberinde getirecektir. Resmi istatistik Program (RIP) kapsamındaki tarım istatistikleri: - Bitkisel Üretim - Tarımsal Yapı - Hayvancılık - Su Ürünleri - Tarımsal Fiyat - Tarımsal Çevre, Denge ve Hesaplar - Ormancılık - Uzaktan Algılama 2

3 TUİK deki tarım kalemindeki temel istatistikler: - Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerin Üretim Miktarları (seçilmiş ürünlerde) - Organik Bitkisel Üretim - Sebzelerin Üretim Miktarları (Seçilmiş Ürünlerde) - Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Alan ve Üretim Miktarları (Seçilmiş Ürünlerde) - Tarım Alanları - Hayvansal Üretim - Su Ürünleri İstatistikleri - Tarımsal Alet ve Makine Sayıları (Seçilmiş Maddelerde) - Bitkisel ve Hayvansal Üretim Değerleri - Büyükbaş Hayvan Fiyatları - Hayvansal Ürün Fiyatları (Seçilmiş Ürünler) - Küçükbaş Hayvan Fiyatları - Tahıl ve Diğer Bitkisel Ürün Fiyatları (Seçilmiş Ürünler) - Tarım İşçilerinin Ortalama Ücretleri Tarım istatistikleri konusunda oluşturulmaya çalışılan alt yapının temelini BİKS oluşturmaktadır. Kısaca ifade etmek gerekirse, Bütünleşik İdari ve Kontrol Sistemi (BİKS); beyana dayalı bir bilgi sistemi olup, tarımsal politikaların doğru bir şekilde tespit edilmesi ve destekleme ödemelerinin sağlıklı bir şekilde yönetimi için oluşturulmuş mekanizmaları kapsamaktadır. BİKS halen, AB de yapılan bütün doğrudan yardımların dağıtımı ve kontrolünde kullanılmaktadır. BİKS in bileşenleri: 1. Bilgisayarlı Veri Tabanı 2.Arazi Parselleri İçin Tanımlama Sistemi (LPIS-Land Parsel Identification System) 3.Ödeme Yetkilisinin Tanımlanması ve Tescili İçin Bir Sistem 4.Yardım Müracaatları 5. Entegre Bir Kontrol Sistemi 6. Yardım Başvurusu Yapan Çiftçi Kimliğinin Kaydı İçin Bir Bilgi Sistemi BİKS sisteminin amacı; çiftçilere AB bütçesinin yaklaşık % 40'ini oluşturan tarımsal desteklemelerin doğru olarak ödenmesinin ve tahsisinin sağlanması ve yanlış beyanların engellenmesidir. Bugün Türkiye de, AB deki gibi bir BİKS e doğrudan karşılık gelen bir mevzuat bulunmamaktadır. Ancak BİKS ile benzerlik gösteren ÇKS ve Sığır Türü Hayvanların Kimliklendirilmesi ve Kayıt Sistemi çerçevesinde bazı bilgi altyapısı sistemleri bulunmaktadır. Türkiye deki mevcut kontroller (U)ÇKS, Hayvan Kimlik Sistemi, Soykütüğü Sistemi, Kontrollü Seracılık sistemi ve Organik Tarım Bilgi 3

4 Sistemi ile yapılmaktadır. Bununla birlikte, Ulusal Çiftçi Kaydı sadece prim için başvuran çiftçileri kapsamaktadır. Ayrıca, Hayvan Kayıt Sisteminin amaca uygun olarak çalıştırılamadığı ve doğan hayvanların sisteme kaydının yanı sıra, ölen veya kesilen hayvanların kaydının sistemden silinmesi işleminin yeterli olmadığı da bilinmektedir. Arazi Parseli Tanımlama Sisteminin (LPIS-Land Parcel Identification System) oluşturulması gerekmektedir. Bu sistem ile bildirilen tarımsal parsellerin ve konumlarının destek almak için elverişli olup olmadığının kontrolü ve değerlendirilmesi yapılmaktadır. Mevcut tarımsal parsel kaydı, bilgisayara uyarlanmamış kadastro kayıtlarına dayalı olup, şu an için etkin kontrol sistemi bulunmamaktadır yılında Tarım reformu Uygulama Projesi (TRUP) kapsamında başlatılan Çiftçi kayıt sistemi doğrudan gelir desteği ödemelerinin en önemli amaç ve sonuçlarından biridir. Tarımsal Desteklemelerin, izlenebilir, denetlenebilir, raporlanabilir ve sorgulanabilirliğinin sağlanması doğru ve sağlıklı değerlendirilmelerin yapılabilmesi, çiftçi bilgilerinin merkezi bir veri tabanında toplanmasını zorunlu kılan bir kayıt sistemidir. Aktif olarak tarımsal faaliyette bulunan çiftçilerin özlük bilgilerinin, faaliyetleri sırasında kullandıkları varlıkların (arazi, hayvan, girdi vs.),ürün deseninin, ortalama verimlerin kayıt altında tutulduğu, tarımsal desteklemelerin uygulandığı, izlendiği, denetlendiği, tarım politikalarının oluşturulmasında yararlanılan bir sistemler bütünüdür. Çiftçiye ait tarımsal üretim bilgilerini veren Çiftçi Bilgilendirme Servisi, Çiftçi Kayıt Sistemi, Türkvet, Organik Tarım Bilgi Sistemi, Örtüaltı Kayıt Sistemi, Arıcılık Kayıt Sistemi, İyi Tarım Uygulamaları Kayıt Sistemi nde ki üretim ve yetiştiricilik bilgilerini içinde barındırıyor. Bugün gelinen noktada ÇKS, BİKS e de altlık oluşturacak bir veri sistemine dönüşmüş olup, bir çok alt bilgi sistemini bünyesinde barındırmaktadır. Bu sistemler; - Temel Çiftçi Kayıt Sistemi - Organik Tarım Bilgi Sistemi - Soykütüğü ve Ön Soykütüğü Bilgi Sistemi - Hayvancılık (Veteriner) Bilgi Sistemi - İyi Tarım Uygulamaları Bilgi Sistemi - Kontrollü Örtü Altı Bilgi Sistemi - Su Ürünleri Bilgi Sistemi 4

5 Türkiye de Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA-FADN Farm Accountancy Data Network) sistemi henüz yeterli seviyede değildir. Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA), tarımsal işletmelerin detaylı finansal ve mali bilgilerini toplayan ve Avrupa Birliğinde uygulanmakta olan bir sistemdir. ÇMVA ile toplanan veriler, başta işletmelerin; yıllık tarımsal gelirlerinin belirlenmesi ve izlenmesi ile işletmelerin performanslarının ölçülmesi olmak üzere birçok farklı amaçla (bilimsel araştırmalar, afet yardımları, vb.) kullanılmaktadır. Böylece uygulanan tarım politikalarının sektöre etkileri ölçülebilmekte, işletmecilerin faaliyetleriyle ilgili daha isabetli karar almalarına destek olunmaktadır. Veriler, il müdürlüklerindeki uzman veri toplayıcılar tarafından doğrudan işletmelerden toplanır. Toplanan muhasebe verileri anket formlarına işlenir ve daha sonra veri toplayıcılar tarafından bu çalışma için özel olarak hazırlanmış bir bilgisayar programına girilir. ÇMVA kapsamında, gerçek satış ve satın almaların yanı sıra ekonomik ve finansal veriler (çeşitli tarımsal ürünlerin üretim değeri, borç, üretim kotası ve destekler vb.) ile fiziksel ve yapısal verileri (yer, hayvan sayısı, işgücü vb.) kapsayacak şekilde geniş bir yelpazede veriler toplanmaktadır. ÇMVA ya katılım tamamen gönüllülük esasına dayanmaktadır. İşletmedeki her türlü işlemle ilgili doğru bilgiler elde edilmesini sağlamak amacıyla çiftçilerin, tarımsal ürünlerin satışı ve kaynak satın alımı, yıl içindeki stok ve ekipman durumu gibi önemli konularda not tutması istenir. Bu şekilde toplanan veriler daha doğru bilgiler sağlayacaktır. ÇMVA verileri il müdürlüklerinde programa kaydedildikten sonra, geribildirim raporu çiftçilere gönderilir. Geri bildirim raporunda işletmeye ait birtakım ekonomik değerler(örneğin sebze satışı, gübre maliyetleri vb.), aynı ildeki işletmeler ile benzer ekonomik faaliyet gösteren işletmelerin toplulaştırılmış verileriyle karşılaştırılarak sunulmaktadır. Geri bildirim raporu ve toplanan veriler, karşılaştırma, yatırım, planlama ve destek başvuruları için de kullanılabilir. AB ye uyum çerçevesinde, hayvansal ürünler konusunda, Türkiye'de üretilen sütün anlık olarak takip edilmesini sağlayan Ulusal Süt Kayıt Sistemi'ne (USKS) yaklaşık 450 bin üretici sisteme kayıt olmuş ve aktif olarak sistemden faydalanmaktadır. Ulusal Süt Kayıt Sistemi ile 7 bölge, 81 il, 957 ilçe, yaklaşık 20 bin köy, 1500 firma, 15 bin soğutma tankı, 20 bin toplayıcı kayıt altına alınmıştır. Damızlık amaçlı hayvanların yetiştirilmesi, kayıt altına alınması ve hayvan ıslahı çalışmalarının yürütülmesini sağlamak üzere soy kütüğü ve ön soy kütüğü sistemini oluşturmaktır. Soykütüğü ve ön soykütüğü veri tabanında aşağıdaki bilgiler toplanmakta ve işlenmektedir; 5

6 1. İşletme Tanımlama ve Kayıt 2. Hayvan Tanımlama ve Kayıt 3. Aylık Süt Ölçüm Kayıtları 4. Yağ Oranı Ölçüm Kayıtları 5. Sınıflandırma 6. Tohumlama Kayıtları 7. Buzağılama Kayıtları 8. Sağlık Kayıtları 9. Sürüden Ayrılma ve Sürüye Giriş Kayıtları 10. Belgelendirme 11. Islah Programı 12. Sürü Döl Verimi Kayıtları 13. Damızlık Değer Tahmini 14. Gerekli Raporların Hazırlanması ve Değerlendirilmesi Hayvancılık Bilgi Sistemi (TÜRK-VET - Sığır Cinsi Hayvanların Küpelenmesi Projesi) ve Koyun-Keçi Kimlik Sistemi çerçevesinde, hayvancılıkla ilgili her türlü sağlık, ıslah, sigorta ve destekleme ödeme kayıtlarının düzenli bir şekilde tutulması ve takibi, özellikle Türkiye de halk ve hayvan sağlığının korunması ancak hayvanların ve hayvancılık işletmelerinin tanımlanması, kayıt altına alınması ve izlenmesi ile mümkün olabilmektedir. Organik Tarım Bilgi Sistemi Projesi kapsamında organik tarım yapan işletme/şirket/kişilerin bilgileri, üretim yapılan bölge ve alanlar, üretim miktarları, ürün çeşitleri, sertifikasyon durumları, ithalat ve ihracat verileri gibi bilgilerin yer alması sağlanmaktadır. Tarımsal Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Araştırma Projesi: Dünyada uygulama alanları gün geçtikçe artan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılamanın (UA) tarımsal amaçlı bazı çalışmaları 2000 yılından itibaren Türkiye de de uygulanmaya başlanmıştır. CBS ve UA çalışmaları ile tarımsal üretimde kullanılan alanların belirlenmesi, ürün verim tahminleri ve ekim alanlarının planlanması, tarımsal ekolojik bölgelerin belirlenmesi, mera varlığının belirlenmesi gibi konularda uydu görüntüleri kullanılarak doğru bilgiye ulaşılması ve bu çerçevede tarımsal planlama ve üretim faaliyetlerinin ülke ekonomisine doğrudan katkı yapması beklenmektedir. Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi (TİKAS) Tarımsal işletmelerin (hanehalkı ve kurumsal) adres ve kimlik bilgileri ile işletme büyüklük ve tipini belirlemeye yarayacak karakteristiklerin yer aldığı veri tabanıdır. Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi önceliğinde Tarım Bilgi Sistemi kurularak, mevcut sistemlerin bu yapıyla ilişkilendirilmesi, işletme verimliliğini artıracak destekleme kriterlerinin belirlenmesi, üretim yöntemleri ile yetiştiriciliğin planlı tarım modeline dönüştürülmesi, istikrarlı ve sürdürülebilir tarım politikalarının üretilerek tek sistem üzerinden kontrol ve denetiminin sağlanmasıdır. Bugüne kadar birçok kurum ve kuruluşlar, kendi ihtiyaçları doğrultusunda tarımsal faaliyet yapan çiftçilerin kayıtlarını tutmaya çalışmışlardır. Kurum ve kuruluşların ellerinde bulunan bu kayıtlar, farklı amaca göre tutulduğundan birbiri ile 6

7 ilişkilendirilemediği gibi araştırmalarda istatistikî birim olarak kullanılacak uluslararası tarımsal işletme tanımına uygun değildir. Şimdiye kadar beyana dayalı olarak oluşturulmaya çalışılan kayıt sisteminin, sürdürülebilirliğinin sağlanamaması ve kontrolünün sağlıklı yapılamaması gibi birçok sorunlar, bu sistemin mekânsal verilere dayandırılarak oluşturulmasını zorunlu kılmıştır. Sistemin kurulmasında, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) tarafından oluşturulan parsel bilgileri kullanıldığından arazi büyüklükleri sadece beyana dayalı olarak alınmayıp sistem içerisinde parsel yüzölçümü ile kontrol edilebilmektedir. Bu sistemde, Tarımsal İşletme tanımına uygun işletmeci kayıtlanacağından, bir işletmenin farklı fertleri arazi tapusu olsa bile bu sisteme kayıtlanmayacağından gerçek işletme sayısı Sistem kurulduktan sonra tarım sektörü konusundaki diğer sistemlerle ilişkilendirilebilecek anahtara sahip olacaktır. a. Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yürütülen Çiftçi Kayıt Sistemi, Veteriner Bilgi Sistemi, Organik Tarım Bilgi Sistemi, Kontrollü Örtüaltı Bilgi Sistemi, Soy ve Ön Soy Kütüğü Bilgi Sistemi, İyi Tarım Uygulamaları Bilgi Sistemi, Sorunlu Tarım Alanlarının Tespiti ve İyileştirilmesi gibi sistemlerle ilişkilendirilecek anahtar bilgilerini sağlayacaktır. b. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) projesi kapsamında tamamlanan sayısal harita ve ortofotolar karşılıklı işbirliği içersinde bu sisteme dahil edilerek çalışmalar sürdürülecek ve sistemin sağlıklı kontrolü sağlanacaktır. Rekolte Tahmin ve Kuraklık İzleme Sistemi Projesi (TARİT), tarımsal rekoltenin ürünler bazında ölçülmesini ve gelecek hasat rekoltesinin tahmin edilmesini sağlayacak bir yüksek teknoloji uygulama projesidir. Bu konuda DPT Müsteşarlığı öncülüğünde ve TKB ve İTÜ (UHUZAM) işbirliğiyle yer ve uzay ölçümlerini birleştirerek, en doğru rekolte verilerinin çıkartılması ile Türkiye de olası kuraklığın izlenmesi hedeflenmektedir. 2. İstatistik altyapısına yönelik diğer projeler a. Tarım ve Köyişleri Bakanlığının İstatistik Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi b. Bitki Koruma Kayıt Sistemi c. Bitki Karantina (E-Karantina) Sistemi d. Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi e. Su Ürünleri Bilgi Sistemi ve Gemi İzleme Bilgi Sistemi 7

8 3. AB ilerleme raporları a. AB Komisyonu 2012 ilerleme raporu 11. Fasıl (1. Paragraf) Tarım ve Kırsal Kalkınma Yatay konularda sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, tarımsal istatistikler alanı ve Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) dâhil olmak üzere, Ortak Tarım Politikası (OTP) ile uyum sağlaması için gerekli idari kapasiteyi geliştirmek amacıyla AB konularıyla ilgilenen personel sayısını önemli ölçüde artırmıştır. Ancak, mevzuatın Ortak Tarım Politikası ile uyumlaştırılması sınırlı kalmıştır. Türkiye, hâlâ kabul edilmemiş olan tarımsal istatistikler stratejisi ile ilgili çalışmalarına devam etmektedir. 18. fasıl (2. Paragraf) istatistik İstatistiki çiftlik kayıtlarının oluşturulması ile tarım istatistiklerinin toplanması konusundaki metodoloji ve organizasyon yapısı hakkında ayrıntılı bir açıklama bulunmamaktadır. b. AB Komisyonu 2011 ilerleme raporu 11. Fasıl (2. Paragraf) Tarım ve Kırsal Kalkınma ( ) Bu fasıldaki müzakereler bakımından kilit unsur olan tarım istatistikleri konusunda, bir stratejinin kabul edilmemiş olması bir eksiklik olarak devam etmektedir. Üreticilere doğrudan destek konusunda, bu fasıldaki müzakereler bakımından bir diğer kilit unsur olan tarımsal destek politikalarının OTP ye uyarlanmasına yönelik bir strateji geliştirilmesi konusunda ilerleme kaydedilmemiştir. 18. fasıl (2. Paragraf) istatistik TÜİK ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, istatistikî çiftlik kayıtlarının oluşturulmasıyla ilgili çalışmalara devam etmiş ve bu amaçla bir pilot çalışmayı tamamlamışlardır. Türkiye nin, bu fasıldaki müzakereler bakımından kilit unsur olan istatistiki çiftlik kayıtlarının oluşturulmasına yönelik hazırlıklar ile tarım istatistiklerinin toplanması konusundaki metodoloji ve organizasyonel yapı hakkında hâlâ ayrıntılı bir açıklama sunması gerekmektedir c. AB Komisyonu 2010 ilerleme raporu 11. Fasıl (2. Paragraf) Tarım ve Kırsal Kalkınma TKB ve Türkiye İstatistik Kurumu arasındaki işbirliğini geliştirmek üzere bir protokol imzalanmıştır. Ancak, bir stratejinin kabul edilmemesi bir eksiklik olarak devam etmekte 8

9 18. fasıl (2. Paragraf) istatistik TÜİK ve Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, istatistiki çiftlik kayıtlarının oluşturulmasıyla ilgili çalışmalara başlamış ve bu amaçla bir pilot çalışma başlatmıştır. Ancak Türkiye nin, bu fasıldaki katılım müzakerelerinde anahtar unsur olan istatistiki çiftlik kayıtlarının oluşturulmasına yönelik hazırlıklar ile tarım istatistiklerinin toplanması konusundaki metodoloji ve organizasyonel yapı hakkında hâlâ detaylı bir açıklama sunması gerekmektedir. Sınıflandırmalar ve kayıtlar konusunda hazırlıklar ileri düzeydedir d. AB Komisyonu 2009 ilerleme raporu 11. Fasıl (2. Paragraf) Tarım ve Kırsal Kalkınma ( )Tarım istatistikleri konusunda, özellikle strateji belgesinin hazırlanması yavaş ilerlemektedir 18. fasıl (2. Paragraf) istatistik Tarımsal istatistikler konusunda, Türkiye, çiftlik yapısı, zirai üretim ve hayvansal üretim konusunda üç yeni anketin sonuçlarını yayımlamıştır. Katılım Ortaklığı Belgesinde yer alan, Türkiye de tarım istatistikleri üretiminde kullanılan metodolojinin ve bu alandaki kurumsal yapının AB gereklilikleriyle uyumlu hale getirilmesi önceliğine ilişkin bazı ilerlemeler kaydedilmiştir. e. AB Komisyonu 2008 ilerleme raporu 11. Fasıl (2. Paragraf) Tarım Türkiye, tarımsal alan kimliklendirmesi ve çiftçi kayıt sistemi stratejisinin geliştirilmesi hazırlıkları ile AB müktesebatıyla uyumlu tarımsal istatistik stratejisi geliştirmede ilerleme sağlamaktadır. Tarımsal Muhasebe Veri Ağı (FADN) pilot projesinin kurulması konusunda çabalar devam etmektedir. Kaynaklar: Dr. Yurdakul SAÇLI, Türkiye de Tarım İstatistikleri (Gelişimi, sorunlar ve çözüm önerileri), DPT /01/2009 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sisteminin Kuruluş Ve Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik ame=icerikler 9