EL MUSAVVÝR ELL HACC HÜSEYÝN VEDAD

Transkript

1 EL MUSAVVÝR ELL HACC HÜSEYÝN VEDAD ÝSTANBUL 1429/2008

2 ÝÇÝNDEKÝLER 1-Önsöz Musavvir Ýsminin Mânâsý Kur'an'da Musavvir Ýsminin Geçtiði Âyetler Allah'ýmýzýn Varlýklarý Tasavvur Edip Yaratma Arzusu Yaratýlmýþ Olan Varlýklarýn Birbirleriyle Kýyaslanmalarýnýn Mümkün Olmadýðý El Musavvir Ýsmi Ýle Ýlgili Beyanlar Lügatçe

3 ÖNSÖZ Bismillahirrahmanirrahim Bir kardeþimiz Kur'an okurken, 'Musavvir' ismini okuduðunda, Rabbine bu ismin hususiyetini sorar. Allah'ýmýz lütfeder ve "Mürþid'ine sor" buyurur. Bu tatbikattan sonra yapýlan sohbetlerden derlenen yazýlar, bu kitapta bir araya getirilmiþtir. Allah ýmýzýn, Kendimden kendime olarak bilinmekliðimi istedim arzusu, tasavvurunu iþaret etmektedir. Allah ýmýz kendisini bütün varlýklarda tahsin etmiþtir. Misal olarak sabah namazý vaktinin bir özelliði de þöyledir; Allah kendi arzularýný varlýklar olarak yaratmýþ ve o varlýklar gün doðuþunda zikrederek O na olan þükürlerini eda etmektedirler. Allah ýmýz, arzularýný ve isimlerini Âdem ile açmýþtýr. O halde El Musavvir, Âdem den neþet etmiþtir. Yani el Musavvir insanda zuhur bulmuþtur. Musavvir haddizatýnda Allah ýn bir ismidir, ancak Ýnsan dan neþet edeceði için el Musavvir buyrulmuþtur. Peygamberimizden zuhur eden sözler El Musavvir den bildirilmiþtir. 1

4 Allah ýn Musavvir inden bir yansýma olarak, insan da tatbikata koyacaðý iþler için plan ve program yapar. Ancak insanýn düþünmeye ve zamana ihtiyacý vardýr. Hâlbuki Allah için böyle deðildir. O zamana ve baþka hiçbir þeye ihtiyaç duymaz. Allah kendi vücûdunu (varlýðýný) istediði þekle tahvil eder. Tabiidir ki Musavvir, 'Hüve'den görünen bir isim olduðundan, bu isim ile ilgili hususiyetler sadece bu kitapta yazýlanlar kadardýr demek haksýzlýk olur. O halde, Musavvir isminin mânâsý namütenahidir. Musavvir ismi söylendiði zaman Allah düþünülmekte, ancak bu isimdeki ilâhî arzu ve hususi tatbikat tam olarak idrak edilememektedir. Hiçbir varlýk halkedilmemiþken bütün varlýklarý tasavvur eden ve programlayan Rabbimiz, bu programýný Musavvir ismi ile tatbikata koymuþtur. Esmâ-i Celîle-i Ýlâhiye kitabýmýzda her ne kadar Musavvir ismi yazýlýp izah edilse de, Allah'ýmýzýn sýfatlarýný ihtiva eden isimlerin mânâlarý kitaplara sýðmayacak kadar namütenahidir. Esmâ-i Celîle-i Ýlâhiye kitabýnda zikredilen isimler, sadece bir mânâ ile sýnýrlandýrýlamaz. Biz o 2

5 kitapta sadece belirli bir takým noktalardan bahsetmiþtik. "El-Musavvir" isminin tekrar müstakil bir kitap olarak yazýlmasýndaki arzuyu ilâhiye ise þudur: Rabbimizin Musavvir'inde (ilk tasavvurunda) "Kün" emr-i ilâhisi ile meydana getirmiþ olduðu mükevvenatý, bir Sayha ile kendisinde toplayacaðý aþikârdýr. Bu bakýmdan gidiþat-ý âlemde pek ciddiyet görülmediði bu günlerde, Allah'ýmýzýn bu isminin daha geniþ bir þekilde anlatýlmasýnda ve anlaþýlmasýnda insanlar için fayda mülahaza ettiðimizden böyle bir çalýþmayý yaparak, bütün varlýklara bir uyarý þeklinde ifade etmeye çalýþtýk. Musavvir sýrrýnýn zamanýn nihayetinde açýlmasýnýn sebeplerinden biri de Hatem sýrrý hususiyetinden olsa gerektir. Çünkü Hatem sýrrý icabý nihayetin de baþlangýca baðlanmasý, devrin hatmolmasý hususiyeti vardýr. ELL HACC HÜSEYÝN VEDAD 3

6 4

7 MUSAVVÝR ÝSMÝNÝN MÂNÂSI Bismillahirrahmanirrahim Musavvir kelime anlamý olarak; tasvir eden, resim yapan, hayal gücünü tasvir eden, þekil veren, Allah'ýn sýfatlarýndan olarak; tasarlayan, tasvir eden, her þeye güzel bir þekil ve özellik veren, varlýklara suret kazandýran, onlarý birbirinden ayrý ve güzel özelliklerle donatan bir ism-i celîldir. Allah'ýmýz her halkettiðine þekil ve hususiyet lütfetmiþ, halketmeyi murad ettiði her þeye Musavvir ism-i þerifiyle suret vermiþtir. Diðer âlemlerdeki varlýklarýn þekil ve suretleri düþünüldüðü takdirde, Musavvir isminin manasýnýn namütenahi olduðu ve bu hâli tam olarak idrak etmenin muhal olduðu görülmektedir. Musavvir isminin, bu dünya idraki içerisinde manalarý ifade edilmektedir. Hâlbuki Allah ýn namütenahi âlemlerinde nasýl mânâlandýrýlýp ifade edildiði bilinmemektedir. Musavvir, tasvir eden, her þeye þekil ve suret veren, resmeden mânâlarýnda kullanýlmakta ise de, 5

8 esasen Musavvir, Allah'ýmýzýn tertib-i ilâhîyesinde herhangi bir zaman kaydýna tabi olmadan, her zamanda ve her an tasavvur tatbikatýnýn meriyette olduðunu remzetmektedir. Musavvir, zaman ile ölçülemez. Hüve her an yeni bir þanda olduðuna göre, yani yeni bir arzuda olduðuna göre, Musavvir tatbikatý daim ül müdamdýr. Musavvir in yeni yeni açýlýþlarý devamdadýr. Nitekim Allah'ýmýzýn, "Semi-duymak" ve "Basir-görmek" isimlerinin fiili icrasý belirli bir zaman ile mahdut olmayýp, her zaman için yeni tasavvurlarla âyân olduðu aþikârdýr. Elbette Allah'ýmýzýn bütün isimlerini de bu þekilde anlamak ve deðerlendirmek icap eder. "Semi-duymak" ve "Basir-görmek" isimlerinin tecellileri, günümüzde çeþitli teknolojik aletlerde Allah'ýmýzýn bu zamandaki Musavvir arzusunun izharý olarak ayan olmakta ve tatbikat görmektedir. Allah'ýmýz her an yeni bir þandadýr. Bu hususiyet icabý Musavvir ismi Allah'ýmýzýn o an ki arzuyu ilâhîsi neyse -ki, ancak kendisi bilir- onu tatbikata koymaktýr. Bu arzuya bir had çizmek mümkün deðildir. 6

9 Allah'ýmýzýn isimleri her an fiiliyatta ve icraatta olduðuna göre, o isimlerdeki hususiyetin her zaman faaliyette olduðu anlaþýlmalýdýr. Bu durumda Allah'ýmýzýn Esmâü'l Hüsnâ'sýndan bildiðimiz ve bilmediðimiz birçok isimlerin, âlemlerde her an fiiliyatta ve tatbikatta olduðu düþünülmelidir. Bu cümleden olarak, Rabbimizin Musavvir isminin de fiiliyatta olduðu muhakkaktýr. Bu isim, tasavvur, düþünme ve arzu durumunu iltizam etmektedir. Rabbimiz her an âlemleri yeni bir þekilde düzenleyip tanzim eder ve her an yeni þeyler yaratýp fiiliyata koyar. Medeniyet denilen geliþim, Allah'ýmýzýn lütfetmiþ olduðu ilhamlar ile meydana gelmiþtir. Burada Musavvir ismini sadece düþündü, tasavvur etti, yarattý þeklinde düþünmemek lazýmdýr ki, bu arzularýn ileriye doðru yürütülmesi gene Rabbimize aittir. Tekmil isimlerde olduðu gibi, Musavvir ismi de devamlý icraatta ve faaliyettedir. Geliþen zaman içerisinde insanlar kendi arzu ve akýllarýna göre bazý þeyleri gerçekleþtirmeye çalýþýyorlar. Bunlarýn olmasý eðer Allah'ýn nizamýnda ise mümkündür; nizamýnda deðilse mümkün deðildir. Burada þu var ki, insanlar mutlaka düþünüp bir karar veriyorlar, ancak Allah'ýn Musavvir'indeki programýn ne olduðunu bilmiyorlar. Bu bakýmdan eðer 7

10 Allah'a iltica edilerek, O'nun nizamýna uygun hükümler vermeye ve tatbikat yapýlmaya kalkýlýrsa bu daha doðru olur. Çünkü o zaman Allah, o kimseye kendi nizamýndaki arzuyu ilâhîyi iþaret eder ve onlarýn yapmýþ olduðu iþ, hem Allah'ýn indinde doðru olur, hem de hayata adaptasyonu daha güzel olur. Çünkü Allah'ýn Musavvir'ini Allah'tan baþka hiç kimse bilemez, bilmesi de mümkün deðildir. Musavvir ismi ile ayan olan tecellide zuhur eden tasvirat, Allah'ýn verdiði ilhamlar üzere meydana gelmektedir. Bu tatbikat insanlar için kulluk makamýnda böyle ifade edilebilir. Ancak, Hüve düþünüldüðünde var olan bu arzunun ilm-i sanayisi namütenahilik kazanmaktadýr. Bu durum Hüve'nin kendisinden kendisine sonsuzluðunun, yine kendisi tarafýndan idraki olsa gerektir. Hüve tek olduðuna göre, teþkilatlandýrdýðý hiçbir varlýk O'nu tam olarak idrak edemez. Ancak 'O' nun idraki kendisinden kendisinedir. Böylece kendi arzularýnýn kendi varlýðýndaki tecellisi Musavvir þeklinde mütalaa edilebilir. Hüve'nin arzusu Allah ismi ile tecelli etmektedir. Musavvir Hüve'nin arzusudur. Allah, Musavvir ismi ile tatbikat yapýyor. Allah'ýn Musavvir ismi diyoruz ama Hüve'nin Musavvir'inde diyoruz. Çünkü 8

11 Hüve'nin Musavvir'ini bilmiyoruz. Allah'a hesap vereceðiz. Hüve'ye döneceðiz. Allah'da itiraz var, her þey var ama Hüve'de itiraz yok. Yani, Allah ism-i câmiî olarak bütün isimlerin baðlý olduðu Ýsm-i Azam dýr. Herkes Allah ýn kuludur. Gadap isimlerinin mazharý olan kullarda itiraz hali de mevcuttur. Bu tertip de Allah ismine aittir. Ancak Hüve nin açýldýðý nokta olan risalet makamýna olan itiraz, Hüve ye itiraz olarak deðerlendirildiði için ceza tatbikatý baþlar. Hüve noktasýnýn açýldýðý gönül noktasý, Allah ismini zikrederek itiraz eden kullarýn hemen ceza görmesini önlemek ister. Ýtiraz Hüve ye olursa, ilâhî kudret kendinden kendine itiraz etmiþ olur ki, bu mümkün deðildir. O halde Hüve, Allah ismini kullanýyor ki, itiraz edenler sýfat noktasýna itiraz etmiþ olsunlar. Böylelikle zât-ý ilâhî, kendisinde olan rahmet-i ilâhîye ile kullarýný mahfuz tutmuþ olmaktadýr. Allah ismi, kullarýnýn hesabýný ahirette görecektir. Olur ki, kullar tevbe ederler ve idrake gelirler. Ancak, kullarýn itirazý Hüve ye olsa idi, hemen ceza görmeleri ve iþin olup bitmesi icap ederdi. Kiþi itiraz etmeyecek hale gelince Hüve'yi idrak noktasýna gelecektir. Velâyette Mürþid e tabi ola- 9

12 rak itirazsýz bir noktaya gelinir. Bu nokta, Mürþid e tam teslim ve itiraz etmemek halidir. O zaman âlemi ilâhîde Allah ona hesap sormaz. O noktaya gelmemiþ olanlar, tam iman etmemiþ, kendi vücudundan vazgeçmemiþ kimselerdir. Allah onlarý mahþerde toplayýp "Limenil Mülkül Yevm"(Bugün mülk kimindir?) buyuracak, ancak cevap veren çýkmayacaktýr. Ve Rabbimiz yine kendisi, "Lillahil Vahidil Kahhar" - Bu gün mülk Vahid olan Kahhar olan Allah'ýndýr - buyuracak ve kahredici bir sahibiyete malik olduðunu aþikâr kýlacaktýr. Böylece Allah ýn varlýðýnýn dýþýnda bir varlýk tasavvuru olmayacaðý hakikati ayân olacak ve insanlar orada terakki ederek Hüve'ye döndürüleceklerdir. Allah'ýmýz, "Maneviyata girmiþ ve benden baþka mevcut olmadýðýna iman etmiþ olan gönlü her zaman affederim." buyuruyor. Ama bu noktada ve imanda olmayanlarý makbul tutmuyor. Yasin sûresi 59. âyette "Vemtazül yevme... - Ey mümtaz olanlar bugün siz (mücrimlerin arasýndan) yükselin" buyrulmaktadýr. Allah geçmiþ kavimlerde Peygamber ve ona iman edenleri suçlularýn arasýndan alýp mücrimleri yok etmiþtir. Peygamber ve yakýnlarýný mümtaz kýlmýþtýr. Velâyet her sohbetinde daha ileri ilim ve bilgi lütfeder. Çünkü Allah ýn Musavvir indeki arzularýn 10

13 yerine gelmesi gerekir. Allah daima daha ileri ve deðiþik arzularýný indirecektir. Allah ýn insana verdiði nefsin deðiþiklik arzusu, Allah ýn Musavvir indeki deðiþiklik arzusundan kaynaklanmaktadýr. Allah, insana ne verdiðini kendisi biliyor. Deðiþiklik, insanlarýn yaþamýdýr. Ýnsan daha ileri terakki etmek ister. Bu, Allah ýn Musavvir indeki arzusundan deðil midir? Musavvir, Allah yarattý, býraktý mânâsýna deðildir. Aksi halde monoton bir yaþam olurdu. Monotonluk hayatýn gayesi deðildir. Çünkü Hüve her an yeni bir þandadýr. Lillahil Vahidil Kahhar, bütün varlýklarýn yeni baþtan yaratýlmasý, bütün tatbikatýn deðiþmesidir. Allah, bütün varlýklarý kendinde toplayacak ve yeniden bambaþka bir hayat ve yaratýlýþ baþlayacaktýr. Yani Musavvir den zuhur eden yeni bir arzunun tatbikatý baþlayacaktýr. Allah ýn Musavvir i sonsuzdur. Çünkü arzularý sonsuzdur. Sâbikun olanlar, yani velâyet gönülleri serbesttirler. Diðer insanlar, yani Müslüman olanlar için mizan ve sonrasýnda Allah ýn cennet vaadi vardýr. Küfür ehli için, Kur an- Kerîm de Allah onlara hitap bile etmeyecek buyrulmaktadýr. 11

14 Allah'ýmýzýn arzu etmiþ olduðu peygamberlik Musavvir'i, Sevgili Efendimizde kaim ve mahfuzdur. O arzunun tamamý Hz. Muhammed'de (s.a.v) zuhur etmiþ ve açýlmýþtýr. Peygamberlik mührü, O'nunla vurulmuþtur. Ne olursa olsun, bu noktayý geçmek mümkün deðildir. O hiçbir varlýkla kýyaslanamaz. Çünkü Allah'ýmýzýn irsal eylemiþ olduðu bütün peygamberan O'na baðlý ve O'ndan görünmüþtür. Ýþte Hatem noktasýndaki hususiyetlerden biri de bu olsa gerektir. Sevgili Efendimiz, Allah'ýn Resûl ismi ile görünmesidir. Taayyün-ü Evvel'deki tatbikat-ý ilâhîye ile Müslümanlarýn evveli olarak da Deryayý Nuru Muhammed var olmuþtur. Bu da kendisinden baþka (Allah ýn varlýðýndan baþka) bir varlýk olmadýðýnýn en büyük delilidir. Nitekim En'âm sûresi 163. âyetinde; "Lâ þeriyke lehu ve bizalike ümirtü ve ene evvelülmüslimiyne" "Onun þerîki yoktur ve böyle emrolundum ve ben Müslümanlarýn evveliyim."buyrulmaktadýr. 12

15 Allah insaný kendi Musavvir'inin icraatý ile (Lâ Taayyün) gizli bir dalga halinde iken zuhura getirmiþ ve ona kiþilik vermiþtir. Ýþte kullukta görünen insan bu lütf-u ihsana karþýlýk olarak hamd eder. Bir diðer ifade ile, "el Hamd" keyfiyet-i ilâhiyesi yaratan ve kiþilik kazandýran ile, yaratýlan ve kiþilik kazanan arasýnda bulunan bir tazim keyfiyetidir. Nitekim Hüve (Allah) Deryayý Nuru Muhammed'i kendinden kendine halk ettiðinde Deryayý Nuru Muhammed; "Lâ ilâhe illâllah" buyurmuþ ve bunun üzerine Allah'ýmýz; "Muhammedün Resûlullah" lütfu ihsaný ile mukabelede bulunmuþlardýr. Risâlet sýrrý hususiyeti de ilk taayyünde, "Lâ ilâhe illâllah Muhammedün Resûlullah" kelâmlarýnýn zikredilmesi ile zuhura çýkmýþtýr. Risaletin ilk zuhurunun Deryayý Nuru Muhammed'de olmasý hasebiyle Efendimiz, resûllere risaleti tevdi eden melce-i risalet makamýdýr. Zira Hakk'ýn vücuda tenezzülü, Deryayý Nuru Muhammed iledir. Bu bakýmdan "er-resûl" noktasýna teveccüh ederek yapýlacak istiðfar, o noktanýn da kabul etmesi ile, kesinlik kazanýr. Nitekim Nisa sûresi 64. âyetinde, "Ve ma erselna min resûlin illâ liyüta'a 13

16 bi iznillâhi ve lev ennehüm iz zalemû enfüsehüm cauke festaðferullahe vestaðfere lehümürresûlü levecedullahe tevvaben rahýymen" "Ve biz bir resûlü illâ Allah'ýn izni ile itaat olunsun diye irsal eyleriz. Ve keþke onlar nefislerine zulmettiklerinde sana gelseler de, Allah'a istiðfar etseler ve resûl de onlar için istiðfar eyleseydi. Elbette Allah'ý Tevvab, Rahîm bulurlardý." buyrulmaktadýr." Resûl noktasýnda va z eden gönlü de, misak verecek Nebi noktasýndaki peygamberleri de, Allah'ýmýz seçer. Resûl noktasýna yardým etmeleri için Allah'ýmýz onlardan misak alýr. Bu misak "Bezm-i Elest"teki misak gibidir. "Musavvir" noktasýnda tasavvur edilen misak, Bezm-i Elest'te tatbikat bulmuþtur. Bu durumda Bezm-i Elest tatbikatý, Musavvir noktasýndaki tasavvurun bir sonucudur. Nitekim, Al-i Ýmran sûresi 81. âyetinde; "Ve iz ahazallahü miysakannebiyyiyne lema ateytüküm min kitabin ve hýkmetin sümme caeküm resûlün musaddikun li- 14

17 ma ma'aküm letü'minünne bihi ve letensurünnehu kale eakrertüm ve ehaztüm alâ zaliküm ýsriy kalû akrerna kale feþhedu ve ene ma'aküm mineþþahidiyne" "Allah peygamberlerden ahid almýþtý: And olsun ki size kitap ve hikmet verdim; sizde olaný tasdik eden bir peygamber gelecek, ona mutlaka inanacaksýnýz ve ona mutlaka yardým edeceksiniz, ikrar edip bu ahdi kabul ettiniz mi?» demiþti. «Ýkrar ettik» demiþlerdi de: «Þahid olun, Ben de sizinle beraber þahidlerdenim." buyrulmaktadýr. Bu âyette ifade buyrulan hususi noktalar bütün zamanlarýn iþleyiþ tarzýnýn velâyet noktasýndaki hususiyetlerini anlatmaktadýr. Bir misal olarak, Hazreti Yahya, Hazreti Ýsa zamanýnda Nebi, bugün ise Resûl noktasýndadýr. Yani bu noktada Hz. Yahya peygamberi sýfatî olarak deðil de zâtî olarak, Allah ýn bir ismi olarak görmek gerekir. Þöyle ki; Hz. Yahya Allah ýn bir ismi olarak Hz. Ýsa Peygamber zamanýnda sýfatî noktadan tatbikat yapmýþtýr. Ayný isim, yani Allah ýn Yahya ismi, Hz. Muhammed 15

18 (s.a.v) zamanýnda zâtî tecelli olarak zuhur edecektir. O halde Hz. Muhammed (s.a.v) e muzaf olarak Yahya ismi Muhammedî bir velide zuhur edecek ve tatbikat yapacaktýr. Bu zâtî veli belki Yahya ismini kullanmayacak ama Yahya sýrrý meþrebinde olacaktýr. Ýþte bu sýr, Hz. Yahya nýn sýfatî görünmesini zâtî görünme haline getirecektir ki, Hz. Yahya Hz. Ýsa zamanýnda nebi, bugün ise, (Hz.Muhammed (s.a.v) zamanýnda) Resûl yani, zâtîyyet noktasýndadýr denilmesindeki murat budur. Rabbimizin, "Ben yeryüzünde bir halife yaratacaðým" buyurduðu hususiyet, velâyettir. Allah'ýmýzýn velâyet arzusu hitama erdiðinde, "Ben yeryüzünde bir halife yaratacaðým" arzusunun da hitama ereceði muhakkaktýr. Allah'ýmýzýn; "Kuntu kenzen mahfiyyen fe ahbebtü li urefe fehalaktül halka liu'ref"-ben gizli bir hazine idim, irfan olunmayý sevdim ve bu alemleri halkettim.(kendimden kendime)."buyurduðu noktadaki hususiyet, "Ben velâyetimin bilinmekliðini diledim" arzusudur ki, Allah'ýmýz velâyeti ile bilinmeklik arzusunu izhar eylemiþtir. Böylelikle Allah'ýn bilinmekliðini dilemesindeki tatbikat, velâyet ile bilinmiþ olmaktadýr. 16

19 Kur'an-ý Kerîm'de ahiret hayatý, dünya hayatýna göre üstün tutulmaktadýr. O büyük günde, manevî gönüllerin de vazifelendirileceði ifade edilmektedir. Hangi gönül velâyet noktasýnda en ileri gittiyse "O" esas alýnarak vazife verilir. Yani Allah en son hangi ilhamlarý lütfetmiþse o noktadan tatbikat yapacaktýr ki, bu da Hatmül Velâyet tir. Bu ilhamlar Hatmül Velâyet zamanýnda lütfedilecek olsa gerekir. Nitekim Mürþid imle beraber manevî konularda bütün dünyaya göndermiþ olduðumuz yazýlarda Mürþid im, "Bunlarý tatbik deðil ve fakat kabul ettiðinizi ifade ediniz, sizi tasdik edeyim. Bu mektubu aldým deyin, bu da kâfi." buyurmuþtur. Burada Mehmed Ali Bey, "Bunlarý size bildirmem benim ilâhî vazifem, kabul edip etmemek ise size aittir." buyurmuþ olmaktadýr. Bu durumda Allah'ýmýzýn o zamanda indirmiþ olduðu hakikat bütün âlemlerde tatbikattadýr. Rabbimiz, Musavvir'indeki bütün isimlerin kemalatý için onlara vücûd verip meydana getirmiþtir. Ýþte o zaman kemalat tamamlanarak, Rabbimizin 17

20 Musavvir'indeki arzularý ayan olmaktadýr. Hüve kendisinden kendisine sonsuz bir enerjidir. O enerjinin kendinden kendisine olmasýný Sevgili Efendimiz, "Ya Maruf senin künhü hakikatini hakkýyla bilemedik" ikrarý ile iþaret buyurmuþlardýr. Velâyet, Allah ýn lütfettiði bu kadar ileri terakkiye raðmen bugün de, Sevgili Efendimizin buyurduðu bu noktadadýr. Allah'ýn kendisinden kendisine olma hâli insan kapasitesinin idraki dýþýndadýr. Çünkü varlýklarýn Allah'tan hâsýl olmalarýna raðmen, onu tam manasý ile anlayýp idrak edebilmeleri mümkün deðildir. Allah'ýmýzýn Musavvir'inde tasavvur ettiði þeyler, ancak meydana geldikçe bilinir. Allah'ýmýz bazý isimlerin kemalat bulmasýný isterken bazý isimlerin kemalat bulmasýný arzu etmemektedir. Çünkü yevm-i kýyamette Allah'ýn arzu ettiði isimlerin tekrar faaliyette olmasý, bu isimlerin kemalat bulmasý ile mümkün olacaktýr. Böylelikle Allah'ýmýz arzu ettiði isimleri kemalata erdirmektedir. Yevm-i kýyamette faaliyet göstermeyecek, sadece bu dünya yaþamýný iltizam eden isimler ise, ilk hâllerine avdet edecekler, yani görünmez vücûd dalgasý haline geleceklerdir. 18

21 Allah'ýmýzýn Kur'an-ý Kerîm'de kendisini vasfettiði "yeddullah" (Fetih 10.) ve "vechullah" (Bakara 115.) gibi bazý ifadeleri müfessirler, Allah'ý sýfat noktasýna getirerek deðerlendirmeye kalkmýþ; arkasýndan tenzih etmek içinde, bu ifadeleri baþka kelimelerle anlatmaya çalýþmýþlardýr. Böylelikle hem Allah kelâmýný nesih etmiþ, hem de Allah'ýn arzuyu ilâhisi olan bu kelimeleri Allah'ýn arzuyu ilâhisi hilafýna deðerlendirmiþlerdir. Allah'ýmýzýn kendisinden baþka bir mevcut olmadýðýna göre, Allah'a bir vasýf ittihaz ederek deðerlendirme yapýldýðýnda madde esas alýnmýþ olur. Allah'ýmýz görünmeyi murad ettiðinde madde varlýðý zuhur etmiþtir. Hakikatte madde dahi Allah'ýn varlýðýndandýr. Allah'ýn varlýðýndan gayri bir madde tasavvuru olamaz. Madde olarak deðerlendirilen varlýðýn mebdei ve menþei Allah'týr. "Vech-Yüz" "Yedd-El" gibi Allah'ýmýzýn kendisini vasfettiði kelimeler Allah'ýn Musavvir'inde görünmeyi murad eylemesinden dolayý zuhur bulmuþtur. Baþlangýçta Allah'ýn zâtýndan gayrý bir þey yoktu. Allah'ýn Musavvir'inden arzu buyurduklarý kendi vücud-u ilâhiyesinden isimler alarak zuhur 19

22 bulmuþlardýr. Allah ýn dûnunda düþünmek ikiliktir ve tevhid-i ilâhîye aykýrýdýr. Masiva'ya Allah'ýn gayrýnda bir varlýk atfetmek onun dûnu olur. Allah'ýn arzusunun kendi vücudundaki teþkilatlanmasý tevhidi meydana getirir. Bunun tersi ikilik doðurur ki, bu da makbul olmasa gerekir. Nitekim Hz. Ahmed Süreyya Emin; "Anla, yoðu var ve varý yok eden insandýr" buyurmuþlardýr. Yani tatbikat insan içindir. Varlýk ve yokluk mefhumu insandadýr. Allah için varlýk-yokluk bir þey ifade etmez. Çünkü zaten herþey Allah ýn vücûdu içindedir. Allah'ýmýz her þekil ve her sûrette zuhur eder. Bu, onun kudret-i ilâhîyesine zor deðildir. Allah'ýmýz, kendi vücud-u ilâhîyesini istediði gibi tahvil eder. Allah'ýmýz,"Ben yeryüzünde bir halife yaratacaðým" buyurmasý ile, sýfat varlýðýný tatbikata koyacaðýný aþikâr kýlmýþtýr. Allah'ýn varlýðý düþünülmek istendiðinde O'nun göründüðü gönül noktasýna nazar etmek icap ettiði böylelikle belli olmaktadýr. 20

23 Arapça lisanýnda kullanýlan "halaka" (yaratma) - ölçüp biçmek, düzenlemek- manasýna gelmektedir. Allah'ýn yaratma arzusu kendisinde asaleten var olan hasletlerin sûret alarak zuhur bulmasýdýr. Ýþte Ýnsan-ý Kâmil, Allah'taki hasletlerin asliyet-i ilâhîye olarak zuhur etmesidir. Bu noktaya "Suret" deðil "Asliyyet" denilmesi, bu hususi noktanýn beþer varlýðýnýn fevkinde olduðunu göstermektedir. Nâs, Allah'ýn sýfatlarýný düþünürken kendisine nispet ederek deðerlendirmekte ve dünya yaþamýný esas alarak Allah'ýn sýfatlarýný görmektedir. Velâyet ise, Allah'ý, O nun sýfatlarýný ve O nun yarattýðý varlýklarý, Allah'ýn zâtiyet-i ilâhîyesine göre düþünür. Velâyet daima Allah'ýn zâtýný esas alarak, Allah'ýn sýfat olarak var ettiði âlemi deðerlendirir. Aslolan Allah'ýn zâtîyet-i ilâhîyesidir. Ýnsandan Allah'a deðil; Allah'tan insana gitmek icap eder. Allah'ýmýzýn Musavvir arzusunda isimler kemalat bulsunlar diye vücûd alýr ve varlýk âleminde belirir. 'Nefs'in de varlýk olarak görünmesi vardýr. Hakikatte her þey Allah'ýn bir arzuyu ilâhîsidir. Bu arzular Allah'ýmýzýn lütfu ve Musavvir arzusu ile tatbikata girer. 21

24 Allah'ýmýzýn, Musavvir'deki arzusu ne ise kul dünyada o arzu ile görünür. Yani Allah'ýn arzu ve düþüncesi tatbikata girer. Ancak, nasýl olsa ezelden benim halim takdir edilmiþ, ben kötüyüm, o zaman ben ne yapayým? düþüncesi Allah'ý suçlamak olur ki makbul bir hâl olmasa gerektir. Çünkü kiþi, yarýnýn ona ne getireceðini bilemez. Çok fena durumdaki bir kiþi belki bir ehl-i gönüle rastlar da selâmete erer. Onun için hiçbir zaman Allah ýn rahmetinden umut kesmemek gerekir. Nitekim Kur an-ý Kerîm de, Kâfirler topluluðundan baþkasý Allah'ýn rahmetinden ümidini kesmez (Yusuf 87) buyrulmaktadýr. Buradaki ümit, velâyettir ve velâyet gönlü ile selamete çýkýlýr. Nâs, fiiliyatý ortaya koyacak, Allah'a hesap verecek, sonra da Hüve'ye döndürülecektir. Allah'ýmýzýn Musavvir'inde tatbikat arzuladýðý nokta, yakýnlýk verdiði gönüller olarak Hüve'den görünür. Musavvir kaydýnda hayýr olan kimseler bunu tatbikata koyduklarýnda hayýr bulurlar. Nübüvvet, peygamberliktir ve Allah'tan alýnan ilmi insanlara intikal ettirmektir ki, Peygamberimizle en son noktasýný ve kemalatýný bulmuþ olduðundan Sevgili Efendimiz, "Hatemen Nebiyyin" olarak Kur an da zikredilmiþtir. Ancak Peygamberimizdeki velâyet ebedi olarak devam edecektir. 22

25 Hatmül Velâyet ise Allah'ýmýzýn kendisinden kendisine teþkilatlandýrmýþ olduðu sýfat-ý ilâhîye olan Ýnsan ile yakýnlýðýný ifade etmektedir. Bu bakýmdan dünyadaki ve cismanî âlemlerdeki velâyet tatbikatlarý Hatmül Velâyet ile en yüksek kemalat noktasýný ihraz etmektedir. Hatmül Velâyet tatbikatý "Benden bana" olacak þeklindedir. O noktada iman tamdýr. Çünkü Hatmül Velâyet te iman da kendinden kendinedir. Yani bir Allah var ve bana iman verdi düþüncesinden çok daha ileri bir idrak olarak, Hatmül Velâyet te iman da kendinden kendinedir. Bu noktada Muhyiddin-i Ýbn Arabi Hazretleri "Ankâ-i Muðrib fî Ma'rifeti Hatmil-evliyâ ve Þemsi l Maðrib" kitabýnda, Hatemü'l-Evliyâ olan zâtýn ve ihvânýnýn yaþayacaðý devrin Mustafâ - sallallahu aleyhi ve sellem-in asrýna benzeyen bir devir olacaðýný; bu karanlýk devrin imamý olan bu zâtýn, yetmiþ sahâbenin ecrine denk olan iþler yapacaðýný beyân ederek; insanlarýn ve dalâlete düþürücü þeytanlarýn iyice azgýnlaþacaðý bu devirde onun, ihvâný ile birlikte imân ve istikâmetini koruyacaðýný haber vermiþtir. Allah'ýmýzýn velâyeti ilâhî âlemde de, Allah'ýn Musavvir'inde arzu buyurduðu yeni bir þekil ve tatbikat ile devam edecektir. 23

26 Hüve'de olan namütenahi arzularýn tatbikatý, yine varlýklar içerisinde en mütekamil olarak yaratýlan insanla olacaktýr. Allah'ýmýzýn "Ýnsan" olarak görünme arzusu ebedi devam edecektir. Çünkü bu görünme Allah'ýn kendi zâtîyet-i ilâhîyesinden arzu ettiði bir tatbikattýr. 24

27 KUR'AN'DA MUSAVVÝR ÝSMÝNÝN GEÇTÝÐÝ ÂYETLER Bismillahirrahmanirrahim Mümin sûresi 64. âyet "Allahüllezi ceale lekümü'l arda kararen ve's semae binaen ve savvereküm feahsene suvereküm ve rezekaküm mine't tayyibat zalikümullahü rabbüküm fetebarekallahü rabbü'l alemiyn" "Sizlere 'Arz'ý karar noktasý ve 'Sema'yý bina kýlan ve sizleri tasavvur eden ve suretlerinizi en güzel yapan ve sizleri tayyibattan rýzýklandýran Allah'týr. Böyledir...Âlemlerin Rabbi olan Allah ne yücedir!" Allah ýn insanda karar kýlmasý ile velâyetin insanda olduðu aþikâr olmuþtur. Semâ, insan gönlüne iþarettir ki, Allah, bu güzellikleri insana ihsan ettiði zaman insan en yüce olmuþtur. Bu idraki verdiði gönüller de O na en yakýn olmuþlardýr. 25

28 Tegabün sûresi 3. âyet "Haleka's semavati ve'l arda bi'l hakký ve savvereküm feahsene suvereküm ve ileyhi'l masýyr" "Halketmiþtir semavatý ve arzý Hakk ile ve sizleri tasavvur eyledi ve en güzel eyledi suretlerinizi ve O'nadýr dönüþ." Allah ýmýz her varlýðý en güzel þekliyle yarattýðýna göre, onlarý Hakk ismiyle yaratmýþ demektir. Allah, her varlýktaki arzusu ne ise onu vererek yaratmýþtýr ki, bu da her varlýðýn hakký olmuþtur. Âyetin sonunda, dönüþün O na olduðunun iþaret edilmesi Allah ýn insan varlýðýna verdiði deðeri göstermektedir. Al-i Ýmrân sûresi 6. âyet "Hüvelleziy yusavvirüküm fiylerhami keyfe yeþa'ü la ilâhe illâ hüvel'aziyzülhakiymü" "Sizleri rahimlerde dilediðince tasavvur eden 'Hüve'dir. Ýllâ 'el Aziz', 'el Hakim' Hüve'den baþka ilâh yoktur." 26

29 Allah ýn yaratmasý, kendi varlýðýndan lütfetmesi ile olmaktadýr. Ýnsanlarýn maddeden canlý yapma çalýþmalarý vardýr. Ancak muvaffak olamamýþlardýr. Çünkü yaratmak Allah ýn arzusu iledir. Haþr sûresi 24. âyet "Hüvallahü'l haliku'l bariyü'l musavvirü lehü'l esmaü'l husna yüsebbihu lehu ma fiy's semavati ve'l ard ve hüve'l aziyzü'l hakiym" "Hüve dir Allah, el Halik'tir, el Barî'dir, el Musavvir dir. Onundur esmaü l hüsna. Tesbih eder Onu semavatta ve arzda olanlar. Ve 'Hüve'dir el Aziz, el Hakim..." Âyette, El Musavvir ismi zikredilmektedir. Bu isim, Hüve nin açýlmýþ olduðu gönül noktasýný ifade etmektedir. Hüve nin o gönüldeki arzularýný ifade eden bir isimdir. Allah yaratandýr ama, insana da Musavvir isminden feyz verdiðine göre insana da düþünme, arzu etme ve yaratma hasletlerinden vermiþtir. 27

30 A'raf sûresi 11. âyet "Ve lekad haleknaküm sümme savvernaküm sümme kulna lilmelaiketiscüdu liademe fesecedû illa ibliyse lem yekün minessacidiyne" "Ve andolsun sizleri biz halkeyledik sonra sizlere biz sûret verdik sonra meleklere "Âdem'e secde edin," dedik de illâ iblis dýþýnda secde ettiler. O ise asla secde edenlerden olmadý." Allah ýmýz Âdem i yarattý ama Âdem den önce beþeri yaratmýþtý. O beþerler þaþkýnlýk içerisindeydi. Allah ýn vahdaniyet-i ilâhîyesini taþýyabilecek yaratýlýþta deðillerdi. Allah ýn bu emanetini yüklenebilecek kabiliyette bir varlýk olmasý gerekiyordu. Melekler, Yeryüzünde zaten beþer varken o da kan dökecek biri mi olacak? demiþlerdir. O zaman Allah, Âdem i yaratýp ona nübüvvetini ve risaletini vermiþtir. Ve Allah meleklere, Âdem e secde edin buyurmuþtur. El Musavvir, Allah ýn tespit ettiði bir gönül vasýtasý ile âlemlere nübüvvetini ve risaletini bildirmesidir. 28

31 Ýnsan varlýðý Allah ýn sureti olduðu için, meleklerin secde ettiði Âdem, Allah ýn sýfat varlýðý idi. Allah, zâtîyet-i ilâhîyesini gizli tutmuþtur. Allah ismi de zâtîyet-i ilâhiyeyi iþaret eder. Ýnfitar sûresi 6-8 âyetler "Ya eyyühe'l insanü ma garreke birabbi'l keriymi Elleziy halakake fesevvake feadeleke Fiy eyyi suretin ma þae rekkebek" "Ey insan! Nedir seni kerem sahibi Rabbine karþý maðrur eden. Ki o seni halketti, tesviye etti ve tadil etti. Dilediði herhangi bir surette seni terkib etti." Ýnsan, asliyet-i ilâhîyesine varýþ arzusunu talep etmektedir. Fakat insan suret isimlerini deðil de onun zâtîyetini talep ediyor. Yani Ýnsan, madem ki bende Allah a ait olan hasletler var, o halde ben Tanrý olmalýyým diye düþünebiliyor. Hâlbuki Allah insanlara bu sýfatlarý ve hasletleri Tanrý olsunlar diye deðil, kendisini tanýsýnlar, bilsinler ve idrak etsinler diye vermiþtir. 29

32 Mülk sûresi 23. âyet "Kul hüvelleziy enþeeküm ve ce'ale lekümüs sem'a ve'l ebsare ve'l ef'ideh kaliylen ma teþkürun" "De ki: Sizi yaratan ve size kulaklar, gözler ve gönüller veren O dur. Sizin þükrünüz ne de az!" Ýnsanýn þükrü; Allah ýn onu yarattýðýný, çeþitli hasletler verdiðini, Allah ý ikrar etmesi için duyma ve görmeyi verdiðini, Allah ý zikrederek mutmain olmasý için de kalpleri verdiðini idrak etmesidir. Allah ýn bütün varlýklarý yaratmasýndaki hususiyet, Allah ýn Musavvir arzusundan kaynaklanmaktadýr. Musavvir arzusundan meydana gelen her varlýk Allah ýmýzýn çeþitli isimleri ile zuhura gelmektedir. Bu tatbikat Allah ýmýzýn namütenahi arzularýnýn meydana çýkmasý þeklindedir. Allah ýn yarattýðý varlýklarda hayýr da vardýr, þer de vardýr. Ancak bu, þerrin tasvip edildiði anlamýna gelmez. Bu hâl ile insanlar müspet ve menfîyi idrak ederek terakki etmektedirler.böylelikle Allah ýmýzýn Rahmetim gadabýmý geçmiþtir. 30

33 ilâhî beyanýnýn zahir olmasý ile insanlardaki hakikat idrak edilerek terakki edilmekte ve artýk mümin için geri dönülmeyecek güzel bir noktaya gelinmektedir. Nitekim Hz. Süreyya, Bilen düþer mi þirkü isyana buyurmakla, bu ilim ve terakki noktasýna iþaret etmiþlerdir. O'nun yaratýcýlýðý -tasvir hususiyeti- sadece belirli varlýklar için deðil, Hayrihi ve þerrihi min Allahi Teala - Hayýr ve þer Allah tandýr. noktasýndan bütün varlýklar için düþünülmelidir. Varlýklardaki çeþitlilik karþýsýnda insan, Allah'ýn Musavvir ismine takdir ve hayretini ifade etmekte acze düþmektedir. 31

34 32

35 ALLAH'IMIZIN VARLIKLARI TASAVVUR EDÝP YARATMA ARZUSU Bismillahirrahmanirrahim Musavvir Allah'ýmýzýn arzuyu ilâhîyesinde olan her varlýktaki zevk ve neþenin Allah'a ait olduðunu gösterir. Musavvir isminin tatbikatý, Allah'ýn zevk ve neþelerinin varlýk âleminde belirmesi þeklinde de düþünülmelidir. Allah'ýmýzýn yaratmýþ olduðu varlýklardaki çeþitlilik, diðer âlemlerde dünyaya benzemeyen arzu ve neþelerin meydana getirdiði çeþitlilik ve bir de meydana gelmemiþ ama, Allah'ýn Musavvir arzusunda mevcut olan namütenahi zevk ve neþeler düþünüldüðünde Allah'ýn sonsuzluðu karþýsýnda hayret etmemek ve bu namütenahiliðe hayran olmamak mümkün deðildir. Allah'ýmýzýn tasavvur arzusunun tatbikata girerek meydana getirdiði varlýklarýn sonsuzluðunu temaþa etmek ve Allah'ý O'na hiçbir þeyi eþ koþmadan tasdik etmek ve idrak etmeye çalýþmak herhalde en güzel nokta olsa gerekir. 33

36 Taayyün, meydana çýkmak, aþikâr olmak manasýnadýr. Muhyiddin-i Arabî, varlýðýn meydana geliþinde âyân-ý sabiteden farklý olarak, bir de beþli tasnif yapmaktadýr: Birinci mertebe: Lâhût âlemi ve gayb-ý mutlak mertebesidir. Bu mertebeye lâ taayyün, ýtlak âlemi, âmâ-yý mutlak, vücûd-ý mahz, vücûd-ý sýrf, ümmü'l-kitâb, beyân-ý mutlak ve gaybü'l-güyûb gibi adlar verilir. Bu mertebede ne isim, ne sýfat, ne de sýfatlanan vardýr. Allâh Teâlâ henüz isim ve sýfatlar dâiresine tenezzül etmemiþtir. Herþey Hakk'ýn zâtýnda mahif olmuþtur. Nitekim:"Geçmedi mi insan üzerinden dehrin bir süresi ki o mezkûr bir þey deðildi?" âyeti buna iþâret sayýlmýþtýr. Ýkinci mertebe: Ceberrut âlemidir. Bu mertebeye ayrýca taayyün-i evvel, akl-ý evvel, tecellî-i evvel, hakikat-i Muhammediyye, rûh-i izafî, rûh-i küllî ve gayb-ý muzaf ve kitâb-ý mübîn adlarý da verilir. ilk mertebede mahif olan varlýklar, bu makamda isimler halindedir. Üçüncü mertebe: Melekût âlemidir. Bu mertebeye âlem-i misâl, vâhidiyyet, taayyün-i sânî, te- 34

37 cellî-i sânî, sidretü'l-müntehâ ve âlem-i emr de denir. Bu âlem, þehâdet âlemine yakýndýr. Dördüncü mertebe: Nâsût âlemidir. Bu mertebeye þühûd-i mutlak, âlem-i þehâdet, âlem-i his, âlem-i anâsýr ve âlem-i eflâk da denir. Ýlk üç âlemi gayb kabul edersek, dördüncü âlem de þehâdet âlemini oluþturmaktadýr. Beþinci mertebe: Bunlarýn hepsini kendinde toplayan "Ýnsan-ý Kâmil" mertebesidir. Ýlk dört âlem Allah'ýn Ýsm-i Azam'ýdýr. Bunlarýn tamamý Allah'ýn zâtýný gösterir. Bu âlemlerin tamamý insanda da vardýr. O hâlde "Ýnsan-ý Kâmil" bütün âlemlerin özetidir. Kâinatta bulunan herþeyin insanda bir örneði vardýr. Kâinat, Allah'ýn isim ve sýfatlarýnýn yekûnu olduðu gibi, insan da kâinatýn bir örneði olarak Allah'ýn esmâ ve sýfatlarýnýn yekûnudur. Bu yüzden Peygamberimiz: "Rahman, Âdem'i kendi sûretinde yarattý." buyurmuþtur. Ýnsanda bütün ilâhî esmâ zuhur edeceðinden o, hilâfete layýk görülmüþtür. Merâtib-i vücûd ile ilgili üçlü ve beþli tasniften baþka, yedili ve daha fazla mertebeyi gösteren tasnifler de vardýr. "Hakîkat-ý Muhammediyye" taayyün âlemi- 35

38 nin baþlangýcýdýr. Onun üstünde hiçbir isim ve sýfatla sýfatlanmayan "Zât" vardýr ki, taayyünden münezzeh olduðu için, bu makamý idrâk, mahlûk için muhaldir. "Allah Teâlâ'nýn Zâtýný düþünmeyiniz." bu mertebe için söylenmiþtir. Âdem'in her þeyin ismini bildirmesi, meydana gelecek olan her þeyin, Allah'ýn ilminde mevcut olduðunu iþaret etmektedir. Yaratýlmýþ olan her þey 'Ýnsan' içindir. Allah'ýmýzýn her þeyi Ýnsan'a tabi kýlmasý bu noktayý açýklamaktadýr. Allah'ýmýzýn Musavvir tatbikatýnda zuhur eden "taayyün-ü evvel" arzularýn ilk düþünüldüðü, idrak edildiði, "taayyün-ü sâni" bu düþünce ve arzularýn meydana gelmesi ve "lâ taayyün" ise arzu ve düþüncelerin tatbikat olarak zuhur etmediði yani, Allah'ýn arzusunu izhar etmediði noktalardýr. "Lâ taayyün" künhü zât âlemi yani bilinmeyen âlem diye ifade edilmektedir ki, "âlem-i âmâ" þeklinde de ifade edilebilir. Bu âlem hakkýnda Rabbimiz bilgi vermediði için bilmiyoruz. Hz.Peygamberimize, "Âlemler yaratýlmadan Allah nerdeydi?" diye sorduklarýnda, Efendimiz, "Âlem-i âmâ'da idi." buyurmuþlardýr. 36

39 Âlem-i âmâ; yaratýlmamýþ, tasavvur halinde olan âlem olsa gerektir. Allah'ýmýzýn kendinden kendine olmasýdýr. Lâ taayyün, Hz. Ýmam-ý Ali'nin,"Allah vardý ve O'nunla birlikte hiçbir þey mevcut deðildi; elan öyledir." buyurduðu nokta olsa gerektir. Allah'ýmýz kendisini bütün varlýklarda tahsin eyler. Her varlýk kendi asliyyet-i ilâhîyesini zikreder. Bu zikir ile Allah, her varlýkta kendini tahsin eder. Her varlýk kendisindeki yaratan kuvveti zikreder. Ýster insan olsun, ister baþka bir varlýk. Her varlýk, yaratan kudreti kendi makam ve idraki ölçüsünde zikreder. Hüve, insandaki tahsin arzusunun kendi istediði þekilde olmasý için peygamber ve veliler göndererek insana ilim ve bilgi lütfetmiþ, onlarý terakki ettirerek insandaki zikrin en yüce makamdan yapýlmasýný arzu etmiþtir. Böylece bu idrak ve anlayýþ ile yapýlan zikirle, Allah, kendini insanda tahsin etmiþ olmaktadýr. Sevgili Efendimizin, Ya Rabbi! Sen kendini övdüðün gibisin beyaný, Allah ý tahsin noktasýndaki en ileri ve mükemmel zikri göstermektedir. Bu, Allah'ýmýzýn kahhariyet noktasýnda "El- Musavvir" ismi ile lütfeylemiþ olduðu bir hususiyettir. 37

40 "El-Musavvir" ismi hem Lâ taayyün ile Taayyün-i Evvel arasýnda, hem de Taayyün-i Evvel ile Taayyün-i Sâni arasýnda icraattadýr. Bu konuþmalar ve anlatýmlar Allah'a aittir. Ama biz o düþünceyi o bilgiyi insan söyledi zannediyoruz. Haddizatýnda Allah bildiriyor. Ama göründüðü yani arzusunu belirttiði isim ne ise, o insanýn lisanýndan zuhur ediyor. Esasta bütün konuþmalar, beyanlar ve sözler Allah'ýn kendisinden kendisinedir. Baþka türlü düþünmek tevhid-i ilâhiyeye uymaz. Yani Allah bildirdi kul söyledi. Hayýr! Söyleyen de Allah, ifade eden de Allah, ama kul ismi ile görününce, kuldan zuhur ettiðine göre, kula göre deðerlendirilmeye kalkýlýyor. Ýdrakte zorlanýlan yer de burasýdýr. Kur'an-ý Kerîm'de Allah'ýmýz her þeyin bir nefisten (Nefs-i Vahide) halkolunduðunu iþaret buyurmaktadýr ki bu "Musavvir" isminin bir tecellisi olarak görülmektedir. A'raf sûresi 189. âyet 38 "Hüvelleziy halekaküm min nefsin vahidetin"

41 "Sizi bir nefs-i vahideden halkeyleyen 'Hüve'dir." Nisa sûresi 1. âyet "Ya eyyühennasütteku rabbekümülleziy halekaküm min nefsin vahýdetin ve haleka minha zevceha ve besse minhüma ricalen kesiyren ve nisaen vettekullahelleziy tesaelune bihi vel'erhame innallahe kane aleyküm rakýyben" "Ey nas! Sizleri bir nefs-i vahide'den halkeyleyen ve ondan zevcesini halkeden ve bu ikisinden birçok ricali ve nisayý yayan Rabb'inize takva edin. Ve kendisi ile birbirinizden istediðiniz Allah'tan ve El- Erham dan takva edin. Muhakkak ki Allah üzerinize murakabe edici olmuþtur." Zümer sûresi 6. âyet "Halekaküm min nefsin vahýdetin sümme ceale minha zevceha ve enzele leküm mine'l en'ami semaniyete ezvac yahlükuküm fiy bütuni ümmühatiküm 39

42 halkan min ba'di halkýn fiy zulümatin selas zalikümullahü rabbüküm lehü'l mülk lâ ilahe illa hüve feenna tusrefun" "Sizleri bir nefsi vahideden halk eylemiþ sonra ondan zevcesini kýlmýþtýr. Ve sizlere davarlardan sekiz ezvac inzal eylemiþtir. Sizleri annelerinizin karýnlarýnda halk ediþten halk ediþe üç zulümat içinde halk eylemiþtir. Böyledir, Allah Rabb'inizdir. Mülk 'Hu'nundur. 'Hüve'den baþka ilâh yoktur. Nasýl da döndürülüyorsunuz." Hüve den görünen risalet noktalarý, yani peygamberler ve velilerdeki düþünce hâli, Allah ýn Musavvir arzusunun bir tatbikatýdýr. Yani daha vazýh olarak söylemek gerekirse; nasýl ki Allah ýn arzularý Musavvir tatbikatý ile isimler olarak ifade bulmuþ ve sonra tatbikata konularak yaratýlmýþ ise, risalet noktasýnda belirmiþ olan arzular, düþünceler hâlinde isimlendirilmiþ ve sonra izn-i ilâhî ile âlemlerde tatbikat bulmuþtur. Allah'ýmýz kendisinde mevcut olan hasletleri temaþa etmeyi arzu buyurduðunda ve bu temaþa etmeyi istediði hususlarý deðerlendirmesinde isim kul- 40

43 lanmaktadýr. Ýsim kullanmasa, varlýklar vücûd bulmazdý. Onun için ruh da, nefis de, cismaniyet de hepsi Hüve de yani Allah'ýn zâtiyet-i ilâhiyesinde mevcuttur. "El Musavvir" ismi Allah'ýmýzýn özel bir tatbikatýný iþaret etmektedir. Allah her þeyi yoktan var etti konusu daima konuþulmuþ bir mevzudur. Ancak yokluk hiçbir zaman mevcut olmamýþtýr. Yoktan herhangi bir varlýðýn, maddenin meydana gelmesi mümkün deðildir. Ancak burada ilâhi yaratýcýnýn Musavvir isminden hâsýl olan bütün varlýklarýn Allah'ýn vücudu dâhilinde teþkilatlandýrýldýðý görülmektedir. Bu teþkilatlandýrmayý Allah'ýmýzýn ilâhî vücudundan yaptýðý düzenleme ile kendi arzu ve isteklerinin meydana getirilmesi þeklinde düþünmek ilâhi tevhide daha uygundur. Allah'ýmýzýn zâtîyet-i ilâhîyesinde mevcut olan hasletlerin þekil olarak görünme tatbikatý Musavvir ismine baðlý olarak icra olunmaktadýr. Haddizatýnda, Allah'ta mevcut olan namütenahi hasletlerin varlýða tahvil edilerek meydana getirilmesindeki düþünce aþamasýný Musavvir olarak deðerlendirmek doðru olsa gerektir. 41

44 Bu tatbikatta ayan olan hususiyetler zaten ilâhî kudrette O'nun zâtýnda mevcut olan hususiyetlerdir. Sonradan düþünülmüþ ve sanki Allah ta yok idi de sonradan yaratýlmýþ deðildir. Ancak tatbikatýn daima ileriye doðru yeni þekillerle ayan olmasý, Allah'ýmýzdaki ilmin namütenahiliðini göstermektedir. Burada çok hassas bir konu daha var; eðer Allah yeni düþündü, tasavvur etti ve olmayan bir þeyi yarattý denirse bu makbul olmasa gerekir. Çünkü kudret-i ilâhiye kendisinde asaleten var olan hasletlerin meydana gelmesinden ve o varlýklarý temaþa etmekten ilâhî bir zevk duyar. Bunu da ilâhî kudretin zevk-i zâtîsi olarak düþünmek yerinde olur. Varlýklarýn zaman içinde terakki etmesi, yine kudret-i ilâhiyenin arzuyu ilâhîsi dâhilinde olur ki yine kendi arzusudur. O arzu Allah tarafýndan bilinmiyordu da, bilindi ve ayan oldu þeklinde düþünmek, ilâhî yaratýcýnýn varlýðý ile ilgili isabetsiz bir düþünce olur. Allah'ýmýz ezele ve ebede ilmiyle hakîmdir. Olacak olan her þeyin asliyyeti kendisinde mevcuttur. Varlýklarýn zaman içerisinde tekâmül ederek ilerlemesindeki hususiyet varlýklarýn kendisine ait 42

45 deðildir. O varlýðýn zaman ilerleyince yapmýþ olduðu terakki kendisine ait bir keþif deðil, doðrudan doðruya Allah'ýn o varlýktaki arzusunun tatbikatýndan kaynaklanan bir husus olsa gerektir. Maneviyattaki insanýn terakki hâli ise Hüve'nin o insanda açýlma nispetine isabet etse gerekir. Yapýlan bu deðerlendirmede, Allah ne kadar ileri açýldý ise, o gönlü o kadar ileri terakki etmiþ olarak deðerlendirmek yerinde bir düþünce olsa gerekir. 43

46 44

47 YARATILMIÞ OLAN VARLIKLARIN BÝRBÝRLERÝYLE KIYASLANMALARININ MÜMKÜN OLMADIÐI Bismillahirrahmanirrahim 'Hüve'nin tasavvurunda olan arzuyu ilâhîye Allah'ýmýzýn "El-Musavvir" ismine baðlý olarak tatbikat yapar ve meydana gelmiþ olan her varlýk bu arzunun bir neticesi olarak vücud bulur. Allah'ýmýz kendisindeki arzuyu Musavvir ismi ile fiiliyata koymaktadýr. Ýnsanlar, þuna karar verdim, buna karar verdim demektedirler, ancak aslolan Allah'ýmýzýn kendi bâtýn varlýðýndan düzenleyip meydana getirdiði varlýktaki kendi arzusudur. O arzu Allah'a aittir. Allah'taki bu arzunun meydana gelmesinden sonra insanlarýn kendilerine bir varlýk atfetmesi doðru olmasa gerektir. Allah'ýmýzýn "Küntü kenzen mahfiyyen, feahbebtü en u'rafe fehalektül halka liu'rafa bihi- Ben gizli bir hazine idim, bilinmekliðimi istedim (sevdim) ve bu âlemleri halk ettim (kendimden kendime)" kudsî hadisinde iþaret buyurduðu "Bilinmekliðimi istedim" hususiyetindeki sýr nedir? Allah kendisini bilmiyor muydu ki? 45

48 Allah, elbette kendisini en iyi bilendir. Ancak Allah, bu irfaniyeti kendisinde var olan hasletleri müþahede etmek istemesiyle tatbikata koymuþtur. Allah'ýn Musavvir'indeki bu arzunun, madde olarak meydana gelip görünmesi, bu irfaniyet noktasýný iþaret etmektedir. Allah'ýn kendi vücûd-u ilâhîyesinden madde denilen varlýðýn teþkilatlandýrýlmasý, bu arzunun ayan olmasýdýr. Allah her þeye muktedirdir. Bu madde(varlýk) sýfat olmaktadýr. Buradaki ince nokta, Allah'ýn madde âleminde zuhur ettirdiði varlýklardan zât olarak meþhud olduðu noktanýn da kendisi olmasýdýr. Zâtîyet noktasýný bu þekilde de anlamak icap eder. Nitekim Hz. Süreyya: "Bilen düþer mi þirkü isyana" buyurmaktadýr. Kur'an-ý Kerîm'de geçen, "Âdemüskün" ibaresi Hz. Adem'in þecereye(yasak aðaca) yaklaþarak Allah'a itiraz etmesinden önceki halini ifade etmektedir. Bu durum zât cennetidir ki, kendisinden kendisine gerçek kulluk halidir. Bir diðer deyiþle, Rabbimizin, meâlen, "Ben nâsý ve cinleri ancak bana ibadet etsinler diye halkettim," buyurduðu âyet-i kerîmenin iþaret ettiði Âdem sýrrýdýr. Bu durumda Allah'ýmýzýn arzu ettiði, ve tam kendi tasavvurunun (Musavvir) karþýlýðý olan zât, "Âdemüs- 46

49 kün" ibaresiyle ifade edilen gönül noktasýdýr ki, Allah o sýrra hitap buyurmaktadýr. O halin dýþýna çýkarýldýðýnda, "üskün" ibaresi "Âdem" ismini yalnýz býrakýr. Âlem-i cismânîdeki macerasýnýn hitamýnda, "Âdemüskün" yeniden oluþur ve böylelikle sadece Allah kalýr. Yalnýzca Allah'a tabiyet söz konusu olur. Âdem'de müspet-menfî her türlü hâl bulunduðu halde, "Âdemüskün" halinde hata ve kusur, dolayýsýyla da günah yoktur. Allah'ýn Âdem'e bildirmiþ olduðu isimler, dünyada kullanýlan cisimler ve sýfatlarýn isimleri deðil, kendi ilâhî isimleridir. Âdem o isimleri nutkettiðinde isimlerin mazhariyetleri vücud bularak fiiliyata girer. Allah'ta gizli vücut dalgalarý halinde mevcut olan varlýklar, zuhur bularak, ayan olurlar. Bu durum "kenz-i mahfî - gizli hazîne" sýrrýdýr. Böylece gizli hazine irfan olunma arzusuna tabi olmuþ olur. Rabbimiz, "Benim açýldýðým isimler, benim nefsimdir," buyurmaktadýr. Çünkü o isimle "nefsî kemalat" tam olur, Hakk'a ulaþýr, Asýl ile buluþur. Allah'ýmýz, Âdem'e kendisi ile buluþmasý için 47

50 arzusunda olan tekmil isimleri öðretmiþtir. Söz konusu isimler dünyevi hayat için kullanýlan isimler deðil, ilâhî kemalat isimleridir. Allah'ýmýz Hz. Âdem'e, kendisine yaklaþmak için birtakým kelimeler öðretti. Hz. Âdem de bu isimler ile iltica etti. Allah'ýmýz, o isimlere tabi olan bütün âlemlerin Âdem'e secde etmelerini emir buyurdu. Çünkü Hz. Âdem o bellediði ve zikrettiði ilâhî isimler ile Allah'ý anlatmýþtý. Anlattýðý o ilâhî kelama secde edildi. Yani Hz. Âdem, Allah'a nasýl kavuþulacaðýný öðretti. Allah'ýmýz Hz. Âdem'e; "Senden kalabalýk bir zürriyet meydana getireceðim, sana öðrettiklerimi onlara öðret ki, onlar da aynýsýný tatbik ederek, bana kavuþsunlar" buyurdu. Allah ýn bu arzusu için Âdem'e secde edildi ve Allah ýmýz onu üstün tuttu. Allah'ýmýz; "Benim Âdem'den ifade ettiðim isimler, insanlara vermiþ olduðum ruhun hakikatini anlatan nefsi isimlerdir." buyurdu. "Taayyünü Evvel"de (daha düþünce ve tasavvur halinde, varlýklar yaratýlmadan evvel, sýfat haline gelmeden evvel) 'Hüve nin kendi batýn var- 48

51 lýðýndan teþkilatlandýrdýðý "Nuru Muhammed"de zuhur eden, sonsuz esmayý ilâhîyenin tevhid ifadesi olan "Lâ ilâhe illâllah Hüve Muhammed Resûlullah" beyaný ile vahdete gelmiþ oldu. Allah'ýmýz Hz. Muhammed in(s.a.v) nurunu var ettiðinde, O'ndan halk edeceði mayesterun (varlýklarýn)un kilit anahtarýný Hz. Muhammed'e (s.a.v) verdi. Onlarýn ilâhî varlýklarýna, sebep olacak isimlerin hususiyeti Hz. Muhammed'de(s.a.v) vardýr, çünkü O'ndan halkedilmiþlerdir. Bu yüzden O'na tekmil isimler verilmiþtir. Peygamberimize hususi isimler de verilmiþtir. Bu isimler insanlardan saklý kalmasý için deðil, Peygamberimizin insanlarý daha ileri terakki ettirmesi içindir. Bu noktada Peygamberimiz, Ben de sizin gibi bir beþerim, ama bana vahyediliyor buyurmaktadýr. Peygamberimiz kendisinin Hüve nin teþkilatlanmasýndaki Deryayý Nuru Muhammed olduðunun idrakine vararak, kendisindeki bütün isimleri Allah isminde cem ederek, Lâ ilâhe illâllah buyurmuþtur. Bir hadis-i þerifte; Müslüman Müslümanýn kardeþidir buyrulmaktadýr. Allah'ýmýz bugün de ayný tatbikatý yapmaktadýr. Bütün mânevî kardeþler- 49

52 de nice nice isimler zuhur etmektedir ama hepsi Allah isminde cem olmaktadýr. Ýnen ilhamlarda daima "Allah" ismi zikredilmektedir. Deryayý Nuru Muhammed, "Allah" ismi yerine zuhur eden her bir ismi zikretmiþ olsa idi, her bir isim bir güç ve kuvvet haline gelirdi. Bu kuvvet haline gelen isimler birbirleri ile karþýlaþýrlardý. Birbirlerini nakzetmeye baþlarlardý. Nitekim Enbiya sûresi 22. âyetinde, Lev kane fiyhima alihetün illallahü lefesedeta Eðer gökte ve yerde, Allah tan baþka tanrýlar (isimler) olsa idi elbette oralarýn nizamý bozulurdu. Allah'ýmýzýn Nuru Muhammed'de bu ilâhî beyan ve hükmü inmese idi, vahdete gelinememiþ olurdu ve o zaman her ismi bir icra olurdu. Bu yüzden bütün mânevî gönüller bir Mürþid in evlâdý olarak, hepsi Mürþid in ilâhî bir görüntüsüdür, hepsinin hususi isimleri 50

53 vardýr, ancak Allah'ý deðil de birbirlerini görürlerse kuvvet olur ve biri diðerini nakzeder. Sakýn nefsini Allah'tan baþka bir yere baðlama, sadece Allah ýn "Mürþid" ismine baðla! Kiþinin terakkisi için ihtiyaç duyduðu ilâhî enerjiyi Allah ýn Mürþid ismi verir. Allah'ýmýz kendi tevhidini, kendi varlýðýnda, kendinden kendine bilmek istedi. Bu biliþi ilk zevk ettiði, ilk tattýðý yer Nuru Muhammed'dir. Yani ona bütün isimleri verdiði halde, O hepsini "Allah" isminde cem ederek, Allah'ý istediðini beyan etti. Böylece kendine vücûd izafe etmedi. "Vücûd günahý" en büyük günahtýr. Kiþi her þeyden geçer ama vücûdundan bir türlü vaz geçmez ve vücûdu için, "Bu benim" der. Bu çekiþme hayat boyu daima devam eder, ancak öldüðünde, hesap açýldýðýnda verecek cevap bulamaz. Çünkü vücûdun aslý Allah'týr. Allah'ýn Musavvir'indeki arzusunun kemalat bulmasý için Âdem'i yaratmasý ile melekler secde etmiþlerdir. Ancak Hz. Muhammed (s.a.v)'in zuhur etmesi ile insan gerçek deðerini ve hakikatini idrak etmiþtir. 51

54 Allah'ýn Musavvir'indeki arzusu ile bütün âlemler yaratýlmýþtýr. Ancak Musavvir ismi her zaman için tatbikat yapmaktadýr ve Allah'ýmýz bu tatbikatý her zamanda, o Zamanýn Sahibi ile fiiliyata koymaktadýr. Hüve'nin Musavvir'inde arzu ettiði varlýklarýn son noktasý sidretü'l münteha dýr. Ondan sonrasý için de Allah'ýmýzýn Musavvir arzusu vardýr, ancak tatbikata konulmamýþtýr. Ýnkýlâb-ý Kebir ile bütün varlýklar tebeddülâta uðradýðýnda, yeni bir devre baþlayacak ve Hüve'nin Musavvir'indeki arzularý devam edecektir. Her þeye en güzel þekil ve suret veren "Hüve" Allah'týr. Musavvir Hüve nin arzusudur, tasavvurudur. Hâlik-i Musavvir'in hiçbir þeye muhtaç olmayan bir kudret-i celâdeti vardýr. Bütün madde ve enerji hep o kudretin tecellisinden ibarettir. Hâlik-i Musavvir'dir. Fail-i Muhtar'dýr. Yaratýlan varlýklar ve insanlar birbirlerinden çok farklý maddî suret ve manevî hâl içerisindedirler. Allah'ýmýzýn Musavvir isminin mânâ-i hakikatinde þu hususlarýn da olduðu muhakkaktýr: 52

55 Bütün varlýklar Rabbimizin tecelliyatý ile zuhur etmiþ ve Allah'ýmýzýn arzusundan ve tasavvurundan meydana gelmiþtir. Yani varlýk âlemini Allah'ýmýzýn bir arzusunun ifadesi olarak düþünmek icap etmektedir. Tasavvur, bir tatbikatýn ilk aþamasýdýr. Yaratýlmýþ olan bütün varlýklarýn kendi akýl ve düþüncelerinde yapmýþ olduklarý plan, program ve tasavvurlar, Allah'ýn Musavvir isminin tecellileri olarak düþünülmelidir. Ancak o zaman Musavvir isminin idrakine varýlabilir. Yoksa lügatlerde yazýldýðý kadarýyla resim yapmak, suret çizmek mânâsýnda kalýnýr. Musavvir, Allah'ýmýzdaki arzu ve düþünceler þeklinde ifade edilse de, bu konu Allah için düþünüldüðü zaman, Allah'ýmýzýn zâtý namütenahi olduðundan O'ndaki düþünce, tasavvur ve arzular da sonsuz ve ebedidir. Allah, Musavvir arzusu ile bütün âlemleri yarattý ve tatbikata koydu. Ancak Musavvir ismi ebedi olduðuna göre Allah'ýmýzýn her an yeni arzularý zuhur edecek demektir. Allah'ýmýz Musavvir'inden zuhur eden her yeni arzusunu o Zamanýn Sahibi'nde açar ve tatbikata koyar. Zamanýn Ýnsaný'nýn sözleri "O zamanýn mânevî anahtarlarýdýr." 53

56 Musavvir, Allah'ýmýzýn esmâsýndan bir isimdir. Musavvir, þekil ve suret veren bir isimdir. El Musavvir, her þeye suretler vererek farklýlaþtýran ve bütün varlýklara þekil verendir. Esmâ-ü'l Hüsnâ ve Ýsm-i Azam noktasý Hüve nin açýldýðý risalet noktasýdýr ki, Allah el Musavvir tatbikatý ile her þeyi dilediði gibi tasavvur edip düzenler. O'nun Esmâ-ü'l Hüsnâ'sý hem kendini, hem de varlýklar üzerindeki tasavvurunun arzusunu beyandýr. Musavvir, Allah'ýn arzuyu ilâhisini ve tasavvurunu iþaret eden bir isim iken, "El-Musavvir;" Rabbimizin o zamanýn Risalet noktasý olan ilâhî gönülde hangi arzu ve neþede ise o arzu ve neþenin dünyada ve âlemlerde tatbikat görmesidir ki, o noktadaki zevk Hakka aittir. Bir gün Sevgili Efendimiz: "Ey insanlar, size hacc farz kýlýnmýþtýr. Þu halde haccý eda edin." buyurduðunda cemaatte bulunan bir sahabi: "Her sene mi, Ey Allah`ýn Resûlü?" diye sordu. Peygamberimiz cevap vermedi. Sahabi sorusunu üç kere tekrar etti. Bunun üzerine Sevgili Efendimiz: "Ben sizi býraktýkça siz de beni býrakýn, (Madem ki sükût ettim, niye sormada ýsrar ediyorsunuz?) Þayet (sorunuza) "Evet!" deseydim, her yýl haccetmek farz oluverirdi ve bu- 54