YOLSUZLUK VE YOKSULLUK GÖSTERGELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Yrd. Doç. Dr. Birol ERKAN * Yrd. Doç. Dr. Oğuz KARA ** Özet
|
|
- Kudret Giray
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 YOLSUZLUK VE YOKSULLUK GÖSTERGELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Yrd. Doç. Dr. Birol ERKAN * Yrd. Doç. Dr. Oğuz KARA ** Özet Kalkınmanın önündeki en önemli engellerden birisi olarak karşımıza çıkan yolsuzluk, uluslararası alanda özellikle son zamanlarda olağanüstü bir hız almıştır. Çoğu ülke, kalkınma projelerinde yolsuzluğun ortadan kaldırılmasına öncelik vermektedir. Yolsuzluk, tüm ülkelerde çeşitli şekillerde ve derecelerde hüküm süren kompleks bir politik, ekonomik ve özellikle de sosyal bir olgudur. Uluslararası Şeffaflık Örgütü nün her yıl gerçekleştirdiği yolsuzluk algılama indeksi verileri ile ülkelerin yoksulluk göstergeleri arasındaki yüksek korelasyon dikkat çekicidir. Zira, ülkelerde yolsuzluk düzeyi azaldıkça (yolsuzluk algılama indeksi yükseldikçe), yoksulluk düzeyi de azalmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye de yolsuzluk ve yoksulluk göstergeleri arasındaki karşılıklı nedensellik ilişkisini belirlemektir. Çalışmanın amacına yönelik olarak Yoksulluk İndeksi, Yolsuzluk Algılama İndeksi, Reel GSYH, TÜFE, İktisadi Hoşnutsuzluk İndeksi, Eğitim Harcamaları ve İşsizlik Oranı gibi makro ekonomik değişkenleri içeren veri tabanı kullanılmıştır. Elde edilen ampirik bulgulara göre, yoksullukla yolsuzluk arasında karşılıklı bir nedensellik ilişkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, yolsuzluk ve yoksulluğun belirleyicileri modellendiğinde; eğitim harcamalarının, ekonomik büyümenin, enflasyon ve işsizlik oranlarının etkili olduğu görülmüştür. Analiz sonuçlarına bağlı olarak, yoksulluk ve yolsuzluğun mücadelesine yönelik uygulanabilir politik argümanlara yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yolsuzluk, Yolsuzluk Algılama İndeksi, Yoksulluk Endeksi 1. Yolsuzluk ve Yoksulluk; Kavramsal Analiz Literatürde yolsuzluk; yaygın olarak, kamu gücünün özel çıkarlar için kötüye kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası alanda birçok çalışma, yolsuzluğun nedenleri olarak aşağıdaki kurumsal faktörler üzerinde yoğunlaşmıştır (BSOS, erişim: 2010): -Demokrasi eksikliği -Yetersiz yargı -Adil olmayan seçimler * Kilis 7 Aralık Üniversitesi, MYO Pazarlama ve Dış Ticaret Bölümü, birolerkan@kilis.edu.tr ** Düzce Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü,, oguz.kara@deu.edu.tr
2 -Bağımsız olmayan medya Yolsuzluk temel olarak aşağıdaki şekillerde ortaya çıkmaktadır (ROHWER, 2009: 42): -Rüşvet -Zimmete para geçirme -Sahtekarlık -Haraç -Torpil -Adam kayırma -Devlet dairelerinden özel kazanç elde etme Uluslararası Şeffaflık Örgütü nün yolsuzluğa yönelik yaptığı araştırmalara göre, yolsuzlukla en fazla yüz yüze olan kurumlar sırasıyla şöyledir ( erişim: 2010): -Politik partiler -Kamu daireleri -Parlamento -Özel sektör, şirketler -Yargı -Medya Günümüzde, yolsuzluğun ölçümüne ilişkin en önemli gösterge, Uluslararası Şeffaflık Örgütü (International Transparency-TI) tarafından her yıl yayınlanan yolsuzluk algılama indeksi (Corruption Perception Index) dir. Yolsuzluk algılama indeksi (YAİ), uluslararası faaliyet gösteren şirketlerde yönetici olarak çalışan kişilerin ve işadamlarının yolsuzluğa ilişkin algılamalarının yansıtıldığı bir anket çalışmasıdır. Araştırmada her ülke ile ilgili olarak en az dört farklı anket yapılmaktadır. Birden fazla anket yapılarak sonuçlardaki varyans farklılıkları da ortaya konulmaya çalışılmaktadır (Aktan, 2001: 129). Her bir araştırma konusu ülkede elde edilen indeks değeri 0 (en yüksek yolsuzluk değeri) ile 10 (en düşük yolsuzluk değeri) arasında yer almaktadır. Yolsuzluk algılama indeks değerleri, Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından en yüksekten en düşüğe göre ülkelere göre sıralanmaktadır. Elde edilen sonuçlar, kamu sektöründen hangi oranda özel kazanç elde edildiğinin, zimmete para geçirme, torpil, rüşvet ve sahtekarlık düzeyinin hangi boyutlarda olduğunun bir göstergesidir (Eigen, erişim: 2010). Yolsuzluk algılama indeksi, Uluslararası Şeffaflık Örgütü nün ülkelerdeki yolsuzluk düzeyini ölçmek amacıyla kullandığı tek değişken değildir. Bununla birlikte, yolsuzlukların ölçümü amacıyla rüşvet alma indeksi (Bribe Payers Index) ve global yolsuzluk barometresi (Global Corruption Barometer) de
3 kullanılmaktadır. Rüşvet alma indeksi, işadamları ve işletmecilerin yolsuzluk ve rüşvet konusundaki görüşlerinden elde edilir. Global yolsuzluk barometresi, halkın yolsuzluk hakkındaki görüşlerini ölçerken, yolsuzluk algılama indeksi itibarlı işadamlarının ve uzmanların yolsuzluk hakkındaki görüşleri üzerinde odaklanır. Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından yolsuzluk algılama indeksine ilişkin en son çalışma 2010 yılı için yapılmıştır YAİ, 10 bağımsız kurum tarafından yapılan 13 farklı anket ve araştırmaya dayanır. 180 ülkeye ilişkin yapılan araştırmada en yüksek YAİ değerine (en düşük yolsuzluk) sahip 3 ülke sırasıyla Yeni Zelanda (YAİ=9.3), Danimarka (YAİ=9.3) ve Singapur (YAİ=9.3) dur (Transparency Internatıonal, erişim: 2010). Yolsuzluğu önleme programlarının başarısı için aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi kaçınılmazdır (International Development Law Organization, 2006: 1-2): Ekonomik eşitsizlikle savaş, sosyal refah programlarıyla eşitliği sağlama, politika değişiklikleri, yolsuzluğu önlemeye yönelik yeni yasaların çıkarılması, mevcut yasaların güçlendirilmesi, kamu denetimlerinin arttırılması (BSOS, erişim: 2010), güçlü bir parlamento yönetimi, performansı iyi bir yargı, bağımsız ve dürüst anti-yolsuzluk birimleri, kamunun bütçe, gelir ve parasal akımlarında şeffaflık, bağımsız medya, aktif sivil toplum, kamu ve özel sektör işbirliği. 2. Yoksulluk ve Yolsuzluk Arasındaki İlişki Yoksulluk, temel hizmetlere, temel insan haklarına ulaşma eksikliğini kapsayan, farklı faktörlerce nitelenen çok boyutlu bir olgudur (Transparency Internatıonal, 2008: 2). Genellikle satın alma gücü paritesine göre günde kişi başına gayrisafi yurtiçi hasıla düzeyi 1$ dan düşük olan gelirliler yoksul olarak tanımlanmaktadır. Yoksulluk, gelir düzeyinin, eğitim ve sağlık harcamalarının düşük düzeyde olması şeklinde de ifade edilmektedir (CHETWYND, 2003: 6). Yoksulluğun kompleks bir kavram olması, yoksulluğun ortadan kaldırılması amacıyla uygulanacak politikaların da çok kapsamlı olmasını gerektirmektedir.
4 Yoksulluğa neden olan veya yoksulluğun azaltılmasını engelleyen en önemli faktörlerden birisi yolsuzluktur. Yoksullukla savaş, yolsuzlukla savaşı gerektirir. Aslında, her iki değişken arasında karşılıklı ilişki mevcuttur (Eberlei, Fuhrmann, 2004: 1-6). Keza; Yolsuzluk yoksulluğun bir sebebidir. Yoksulluğun azalmasını engeller. Yoksulluk yolsuzluğun sebebidir. Yolsuzlukla savaşı engeller. Politikaların ve bütçelerin belirlenmesi sürecinde kamuoyu ile müzakere etmeyen, faaliyetlerinde hesap verilebilirlik ilkesine uymayan toplumlarda yolsuzluk ve bunun sonucunda ortaya çıkabilecek eşitsizlik kaçınılmaz olur. Özellikle en yoksul ülkelerde, aynı oranda hem yolsuzlukla hem de yoksullukla savaşıldığı, her iki sorunun çözümüne yönelik koordineli bir biçimde mücadele edildiği takdirde başarı sağlanabilir. Yolsuzluğun ekonomik büyüme oranı, gelir gibi bir çok ekonomik değişken üzerindeki etkisine ilişkin ampirik çalışmaların sayısı son zamanlarda hızla artmaktadır. Yolsuzluk sadece gelir ve büyüme oranını etkilememekte, aynı zamanda gelir eşitsizliği ve yoksulluğa neden olmaktadır. Yolsuzluk özellikle düşük gelir grupları üzerinde orantısız bir yük olarak kendisini hissettirmektedir. Keza, düşük gelir gruplarındaki insanların yolsuzluk karşısında ödediği bedel ve refah kaybı nispi olarak çok yüksektir (Dinçer, Günalp, 2008: 3). Yolsuzluk ve yoksulluk arasındaki bağlantı özellikle ekonomik ve yönetimsel açıdan ortaya çıkmaktadır. Yolsuzluk, özellikle ekonomik büyüme üzerinden dolaylı olarak yoksulluğu ve gelir eşitsizliğini etkilemektedir (Chetwynd, Chetwynd, Spector, 2003: 15). Ekonomik büyüme yoksulluktaki azalmayla ilişkilidir. Ekonomik büyümenin yavaşlaması sorunu özellikle fakirler üzerinde kendisini hissettirmektedir. Yolsuzluk ekonomik büyümenin yavaşlamasıyla ilişkilidir, yurtiçi yatırımları ve doğrudan yabancı yatırımları azaltır, hükümet harcamalarını arttırır, kamu sektörü verimliliğini azaltır, kamu harcamalarında sapmaya yol açar. Daha iyi eğitim ve sağlık göstergeleri düşük yoksullukla yakından ilişkilidir.
5 Yolsuzluk kamu gelirlerini azaltır, kamu altyapısının kalitesinin düşürür, sosyal sektörlere yapılan harcamaları azaltır, gelir dağılımı eşitsizliğini arttırır. Yolsuzluğun yoğun olduğu ülkelerde düşük gelirli kesim daha fazla rüşvet ödemektedir. Keza, yolsuzluğun arması; ekonomik büyüme, yatırım düzeyi ve diğer kalkınmaya ilişkin araçları olumsuz etkiler. Bu durum, yoksul halkı temel mal ve hizmetlere ulaşma karşılığında rüşvete başvurma yoluna iter. Yoksulluk ve yolsuzluk birbirine karışmış olur (Transparency Internatıonal, 2008: 3). Daha iyi yönetim ekonomik büyümeyi çarpıcı bir şekilde etkiler. Daha iyi yönetim daha düşük yolsuzluk ve daha düşük yoksullukla ilgilidir. Organize ve kurumsal yönetim ile kararlı politik rekabet daha düşük yolsuzlukla ilişkilidir. Yolsuzluk kamuya ve diğer kurumlara duyulan güveni azaltır, sosyal sermayenin azalmasına ve yoksulluğun artmasına yol açar, vergi sisteminin gelişmesini engeller. Yoksulluğu gözetmeyen, aksine çıkar gruplarının ve zenginlerin lehine olan vergi sistemi yoksulluğu ve gelir eşitsizliğini arttırır. Toplumda varlık sahipliğinin küçük bir elit kesimde olması ve söz konusu kesimin ülkeyi yönetenlere yakınlığı, fakirlerin borçlanabilme ve uzun dönem gelirlerini arttırabilme yeteneklerini sınırlar, yolsuzluğu ve gelir eşitsizliğini arttırır (Gupta, Davoodı, Terme, 1998: 7). Yoksulluğun azaltılması, gelir dağılımı eşitliğinin ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, devletin söz konusu kesime yapacağı yardımlara bağlıdır. Yardımların amacı, ekonomik büyümeyi ve istikrarı sağlamak amacıyla ülkelerin sosyal, ekonomik, fiziksel ve yönetimsel altyapılarını gerçekleştirebilmelerini ve güçlendirebilmelerini sağlamaktır. Yoksulluğun hakim olduğu toplumlarda, yoksulluğun ortadan kaldırılması amacıyla uygulanan yardım programlarında da yolsuzluklar ortaya çıkmaktadır. Yardımlarda yolsuzluğun ortadan kaldırılması amacıyla yönetim reformu, politik ve kurumsal halk desteği gerekmektedir. Bununla birlikte, yardımlarda şeffaflığın ve bilgiye ulaşma kolaylığının sağlanması gerekmektedir (Transparency International, 2007: 4-5, 9).
6 Tablo 1: Yönetim Eksikliği, Yolsuzluk ve Yoksulluk Yoksulluğun Önemli Sebepleri 1)Düşük yatırım ve büyüme 2)Fakirlerin büyümeden düşük pay alması 3)Kamu hizmetlerinden faydalanma düzeyinin azalması 4)Eğitimsiz ve sağlıksız bir yapı Yönetim Eksikliği ve Yolsuzluk Nasıl Yoksulluğa Sebep Olur? -Çıkar gruplarını ortaya çıkaran bozuk ekonomik ve kurumsal politikalar -Kamu yatırımlarının ve harcamalarının tahsisinde sapmalar -Düşük beşeri sermaye birikimi -Çıkar gruplarının eline geçen kanunlar ve politikalar -Kanun, kural ve insan haklarının yokluğu -Özel sektörün kalkınmasını engelleyen yönetim kısıtları -Kaynak dağılımı ve politikaların çıkar gruplarının eline geçmesi -Kamu yatırımlarının ve harcamalarının gerilemesi -Eşit olmayan gelir dağılımı -Rüşvet sonucu vergi gelirlerinin azalması -Temel eğitim, sağlık ve adalet hizmetlerinin kalitesinin düşmesi -Politik hizmetlerin özel şahıslarca kullanımı -Düşük beşeri sermaye birikimi -Eğitim ve sağlık kalitesinin düşüklüğü Kaynak: EBERLEI Walter, FÜHRMANN Bettina; (2004), Fighting Poverty and Corruption, Integrating the Fight Against Corruption into the PRS Process Analysis and Recommendations for Development Cooperation, Federal Ministry for Economic Cooperation and Development, Eschborn, p.6
7 Ülkelerin yolsuzluk algılama indeksleri (YAİ) ve insani kalkınma indeksleri birlikte ele alındığında aralarında güçlü bir korelasyon olduğu görülmektedir. Düşük yolsuzluk düzeyine (yüksek YAİ) sahip ülkelerde (Danimarka, Finlandiya, Yeni Zelanda, İsveç, İsviçre vb.) insani kalkınma endeksi de yüksektir (UNDP, 2010: 157). Bununla birlikte, yüksek yolsuzluk düzeyine (düşük YAİ) sahip ülkelerde de (Myanmar, Afganistan, Özbekistan vb.) insani kalkınma indeksi düşük, yoksulluk ve eşitsizlik yüksek düzeydedir 1. Tablo 2 de, gelişmiş ve az gelişmiş ülkelere ait Birleşmiş Milletler İnsani Kalkınma Endeksi (2010) ile yolsuzluk algılama indeksi (2010) verileri birlikte gösterilmiştir. Buna göre, gelişmiş ve az gelişmiş ülkelerde iki değişken arasındaki bağlantı çarpıcı bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Zira, yolsuzluk algılama indeksi sıralaması yüksek olan gelişmiş ülkelerin, aynı durumunun insani kalkınma endeksi sıralamalarında da geçerli olduğu görülmektedir. Tablo 2: Gelişmiş ve Geri Kalmış Ülkelerde Yolsuzluk ve Yoksulluk Arasındaki İlişki (2010) Ülkeler YAİ İKE Ülkeler YAİ İKE Danimarka 9,3 (1.) 0,866 (19.) Somali 1,1 (178.) Veri Yok Y. Zelanda 9,3 (2.) 0,907 (3.) Myanmar 1,4 (177.) 0,4151 (132.) Singapur 9,3 (3.) 0,846 (27.) Afganistan 1,4 (176.) 0,349 (155.) Finlandiya 9,2 (4.) 0,871 (16.) Irak 1,5 (175.) Veri Yok İsveç 9,2 (5.) 0,885 (9.) Özbekistan 1,6 (174.) 0,617 (102.) Kanada 8,9 (6.) 0,888 (8.) Türkmenistan 1,6 (173.) 0,669 (87.) Hollanda 8,8 (7.) 0,890 (7.) Sudan 1,6 (172.) 0,379 (154.) Avustralya 8,7 (8.) 0,937 (2.) Çad 1,7 (171.) 0,295 (163.) İsviçre 8,7 (9.) 0,874 (13.) Burundi 1,8 (170.) 0,282 (166.) Norveç 8,6 (10.) 0,938 (1.) Ek. Gine 1,9 (169.) 0,538 (117.) Kaynak: (1)UNDP, The Real Wealth of Nations: Pathways to Human Development, Human Development Report 2010, s.157, (2) erişim: 2010 YAİ:Yolsuzluk algılama indeksi, İKE:İnsani kalkınma endeksi 1 İnsani kalkınma indeksi, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından hesaplanmakta ve eğitim, sağlık, ortalama yaşam beklentisi gibi kavramları kapsamaktadır.
8 3. Literatür Araştırması Yoksulluk ve yolsuzluk göstergeleri arasındaki ilikiye yönelik yapılan çalışmalardan biri V. Negin, Z. Rashid, H. Nikopour tarafından, 97 gelişmekte olan ülke üzerinde yıllarına ilişkin panel data analiziyle yapılan çalışmadır. Çalışmada, yolsuzluk ile yoksulluk arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. İnsani kalkınma indeksinin temel yoksulluk göstergesi olarak ele alındığı çalışmada, yolsuzluk ve yoksulluk arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte; yolsuzlukla mücadelenin başarısı, söz konusu ülkeler arasında konuya ilişkin entegrasyonla sağlanabilecektir (Negin, 2010: 1-13). W. Eberlei ve Bettina Führmann tarafından yapılan, 54 fakir ülkeye ilişkin yoksulluğu azaltma stratejisi ve özellikle de yolsuzlukla savaş konu edildiği çalışmada, özellikle 5 ülke (Etiyopya, Gana, Kamerun, Nikaragua, Zambia) derinlemesine ele alınmış, yolsuzlukla savaş ile yoksulluğun azalışı ve iyi yönetim arasında genel olarak korelasyon bulunduğu sonucuna varılmıştır (Eberleı, Fuhrmann, 2004: 1-18). C.Allan tarafından Afrika ülkelerine ilişkin yapılan çalışmada, yolsuzluk, sosyal hesap verilebilirlik ve yoksulluk arasındaki bağlantı incelenmiştir. Afrika ülkelerindeki yoksulluğun ve yoksulluğun, söz konusu ülkelerdeki sosyal hesap verilebilirlik sistemindeki zayıflıkla bağlantı kurularak açıklanabileceği ifade edilmiştir(allan, 2007: 1-40). E. Gundlack ve M. Poldam tarafından yapılan çalışmada, korelasyon ve regresyon analiziyle gelir düzeyiyle yolsuzluk arasındaki ilişki incelenmiştir. Buna göre, iki değişken arasında sadece uzun dönemli ilişki bulunmaktadır. Ülkeler zenginleştikçe yolsuzluk düzeyi azalmaktadır (Gundlack, Poldam, 2008: ). O.C. Dinçer ve B. Güralp tarafından yılları arasında 50 ülkeye ilişkin yapılan çalışmada, yolsuzluğun gelir eşitsizliği ve yoksulluk üzerindeki etkisi zaman serisi ve yatay kesit analiziyle incelenmiştir. Yolsuzluğa ilişkin resmi rakamlara yansımış suç sayıları ve yolsuzluk göstergeleri ile birlikte, Atkinson
9 indeksi, Gini indeksi, yoksulluk oranı, kişi başına düşen gelir ve eğitim gelir eşitsizliği ve yoksulluk göstergeleri olarak ele alınmıştır. Yolsuzluktaki artış karşısında, gelir eşitsizliğinin ve yoksulluğun arttığı konusunda kuvvetli bulgulara ulaşılmıştır (Dinçer, Güralp: 2008, 1-36). M. Mutua tarafından Kenya da yoksulluğun nedenlerinin analiz edildiği çalışmada, yolsuzluk sonucu okul, altyapı yatırımları ve sosyal hizmetlerin azaldığı, özellikle de söz konusu sapmalar sonucu politikacıların gelirlerinde artış olduğu vurgulanmıştır. Bazı tahminlere göre, Kenya nın kamu gelirlerinin yüzde 40 ından fazlası politikacıların zimmetine geçmiş, tüketilmiş ya da Avrupa bankalarında gizlenmiştir(mutua, 2008: 15). Yolsuzluğun ekonomik büyüme kanalıyla diğer yoksulluk göstergeleri üzerindeki etkilerini ele alan çalışmalar çoğunluktadır. Bu bağlamda; S. Gupta, H. Davoodi, R. Alonso-Terme tarafından yıllarını kapsayan döneme ilişkin yapılan çalışmada, yolsuzluk, gelir eşitsizliği ve yoksulluk arasındaki bağlantının ortaya koyulabilmesi amacıyla regresyon analizi yapılmıştır. Yüksek oranda ve artan yolsuzluğun gelir eşitsizliğini ve yoksulluğu arttırdığı sonucuna varılmıştır. Yolsuzluğun artması; ekonomik büyümenin yavaşlaması ve vergi sistemini zenginlerin lehine çevirmesi, sosyal harcamaların azalması, eğitim hizmetlerine ulaşmadaki eşitsizlik ve fakirlerin yatırım kararları almasındaki yüksek riskler yoluyla gelir eşitsizliğini ve yoksulluğu arttırmaktadır(gupta, Davoodi, Alonso-Terme: 1998: 1-41). Asian Development Bank tarafından yapılan, Filipinler deki yoksulluğun nedenlerinin ayrıntılı bir şekilde ele alındığı çalışmada, yolsuzluğun etkisi üzerinde de durulmuştur. Buna göre, yolsuzluk özellikle ekonomik büyümenin yavaşlaması yoluyla gelir dağılımı eşitsizliğine ve yoksulluğa neden olmaktadır (Asean Development Bank: 2005: 100). F. Fofana N zue ve C. Jose Francis N guessan tarafından dönemine ilişkin 18 Afrika ülkesi üzerinde panel data yöntemi kullanılarak yapılan çalışmada, yolsuzluk, yoksulluk ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Buna göre, yoksulluk ekonomik büyümenin
10 azalmasına yol açmaktadır. Bunla birlikte, yolsuzluk büyümeyi direk etkilemez. Aksine, büyümedeki yavaşlamalar yolsuzluğu arttırır. Gelir dağılımı eşitsizliği de yolsuzluğun nedeni değildir. Yolsuzluk gelir dağılımı eşitsizliğini arttırmaktadır (N ZUE, N GUESSAN, 2006: 1-18). E. Chetwynd, F. Chetwynd, B. Spector, yoksulluğun yolsuzluğu arttırdığını ortaya koyan çalışmasında konuyu ekonomik ve yönetimsel açıdan ele almıştır. Çalışmada, yolsuzluğun yoksulluk üzerinde direk etkide bulunmadığı, özellikle ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkisiyle yoksulluğu arttırdığı üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda, yolsuzluğun azaltılması da ekonomik büyümeyi arttırıcı ve gelir dağılımı adaletini sağlayıcı yönde yoksulluğu azaltacaktır. Yönetimsel açıdan ele alındığında, yolsuzluk; yönetim etkinliğini ve kalitesini, kamu hizmetlerini, sağlık ve eğitim harcamalarına verilen önceliği azaltmaktadır (Chetwynd, Chetwynd, Spector, 2003: 1-21). 3. Veri Seti ve Yöntem Çalışmada kullanılan Yoksulluk İndeksi (YE) ve Yolsuzluk Algılama İndeksi (YAİ) verileri temel değişkenler, sağlık harcamaları (SH), eğitim harcamaları (EH), maaş ve ücretler (ÜC), tüketici fiyat indeksi (TÜFE), milli gelir (RGSYH) ve iktisadi hoşnutsuzluk indeksi (İHE) verileri ise kontrol değişkenler olarak kullanılmıştır. Analizlerde kullanılan veriler Türkiye İstatistik Kurumu ndan (TUİK), T.C.Merkez Bankası nın Elektronik Veri Dağıtım Sisteminden (EVDS) ve Uluslararası Şeffaflık Örgütü (TI) istatistiklerinden elde edilmiştir. Parasal nitelik taşıyan GSYH, SH, EH ve ÜC değişkenleri GSYH zımni deflatörü ile reelleştirilmiştir. Özellikle yoksulluk indeksi ve yolsuzluk algılama indekslerinin geçmiş yıllara ilişkin verileri üretilemediğinden temel ve kontrol değişkenler dönemini kapsayan yıllık verilerden oluşturulmuştur. Yoksulluk ve yolsuzluk arasındaki koentegre ilişkinin olup olmadığına yönelik olarak Ange-Granger (1969, 1980, 1982, 1986), Granger nedensellik ve eşanlı denklem sistemi (Vektör Otoregresif Model (VAR)) metodolojisinden yararlanılmıştır. Koentegre ilişkisi sorgulanan serilerin durağan olması gerekmektedir. Bu nedenle serilerin durağan olup olmadığının belirlenebilmesi
11 için standart genelleştirilmiş Dickey-Fuller (ADF) ve Phillips-Peron (PP) birim kök testi yapılmıştır. Birim kök testi sonuçları aşağıda gösterilmiştir: Tablo 3: ADF Birim Kök Testi Sonuçları Değişkenler ADF Testi PP Testi Sabitli Sabitli-Trendli Sabitli Sabitli-Trendli Düzey 1. Fark YAİ (1) (1) YE (1) (1) YAİ (1) * (1) YE (1) **(1) Parantez içindeki değerler Akaike Bilgi Kriterine göre belirlenen optimal gecikme uzunluklarıdır. (*) %1 anlamlılık düzeyinde (**) ise %5 anlamlılık düzeyinde serilerin durağan olduğunu ifade etmektedir. Tablo 3 de de görüldüğü gibi, YAİ ve YE değişkenleri ile yapılan ADF ve PP birim kök testi sınaması sonucu, serilerin düzeylerinde durağan olmadıkları ancak, birinci farkları alındığında I(1) durağan hale geldikleri görülmektedir. Her iki değişkenin trend içerdikleri görülmektedir. Gecikme uzunluklarının belirlenmesinde Modified Akaike kriteri kullanılmıştır. ADF testi ile durağan hale getirilen seriler arasında uzun dönemli bir ilişki (cointegration) olup olmadığının test edilmesi gerekmektedir. Bu ilişkinin tespiti için Angle-Granger ve Johansen eşbütünleşme test tekniği kullanılmıştır. Angle- Granger metodolisinin iki aşaması bulunmaktadır. İlk aşamada seriler arasındaki ilişkinin doğrusal bileşimlerinin durağanlığı test edilir. Modelden elde edilecek hata teriminin (u t ) düzeyde durağan olması durumunda seriler arasına koentegre ilişkinin olduğu söylenir. Uzun dönemli model ve modelden elde edilen hata teriminin durağanlık analiz sonuçları şu şekildedir:
12 Denklemde parantez içindeki değerler t-istatistiğini göstermektedir. Yolsuzluk algıma indeksi büyüdükçe yolsuzluğun azaldığı dikkate alındığında; modelde yoksulluk oranlarındaki artışın yolsuzluğu arttırdığı görülmektedir. Modelden elde edilen hata teriminin durağanlık testi yapıldığında, hesaplanan değerin kritik değerden büyük olması nedeniyle ( ) durağan olmadığı görülmüştür. Bu durumda seriler arasında koentegre ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Koentegre ilişkinin sorgulanmasına yönelik olarak ayrıca Johansen metodolojisi kullanılmıştır. Johansen yönteminin tercih edilmesinin nedeni, hangi değişkenin içsel değişken olacağı konusunda bir belirleme yapmanın zorunlu olmaması ve aralarında ilişki olan iktisadi değişkenleri belirlemede etkileşimlere izin verecek nitelikte olmasıdır. Johansen koentegrasyon sonuçları ise aşağıda gösterilmiştir: Tablo 4: Johansen Eş Bütünleşme Testi Sonuçları Ho λ trace ( iz istatistik değeri ) %5 Kritik değer Özdeğer Olasılık (Prob) r = * R *Trace (iz) ve max. özdeğer testleri 0.05 anlam düzeyini göstermektedir. İz testi sonuçlarına bağlı olarak r 1 şeklindeki hipotez reddedilemez iken, r=0 hipotezi reddedilmektedir. Buna göre, r=0 şeklindeki sıfır hipotezi, hesaplanan iz testi istatistik değerinin (18.430) %5 anlam düzeyinde tablo kritik değerinden (15.494) büyük olması nedeniyle reddedilmektedir. Bu nedenle YAİ ile YE arasında serileri koentegre edici bir vektör olduğu, değişkenler arasında uzun dönemli istikrarlı bir ilişki olduğu görülmektedir.
13 Koentegrasyon sonuçları nedenselliğin yönünü göstermemektedir. İki değişken arasında nedensellik ilişkisinin yönünü belirlemek amacıyla çeşitli nedensellik testleri (Granger, Sims, Geweke-Meese-Dent, Pierce-Haugh ve Geweke) kullanılabilmektedir. Bu testlerden Granger nedensellik testi, hem uygulama kolaylığı hem de test sonucundaki bazı çıkarsamaları nedeniyle diğer nedensellik testlerine tercih edilmektedir. Tablo 5 de Granger nedensellik testi sonuçları gösterilmiştir. Tablo 5: Granger Nedensellik Testi Sonuçları Nedensellik İlşkisi Opt. Gecikme F Testi Olasılık YE den YAİ ne YAİ den YE ne Bu verilere göre yoksulluk yolsuzluğun nedenidir hipotezi %10 anlamlık düzeyinde reddedilmiştir. Bu nedenle yoksulluktan yolsuzluğa doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi belirlenmiştir. Değişkenler arasında etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması yoluyla yoksulluğun yolsuzluğa olan etkisinin büyüklüğü hesaplanmaya çalışılmıştır. Etki-tepki fonksiyonları, rassal hata terimlerinden birindeki bir standart sapmalık şokun içsel değişkenlerin şimdiki ve gelecekteki değerlerine olan etkisini yansıtmakta ve etkide bulunan değişkenin veya bu değişkenin belirleyicilerinin bir politika aracı olarak kullanılabilmesi konusunda fikir vermektedir.
14 Şekil 1: Etki Tepki Analizi Sonuçları Etki tepki analizlerinden özellikle yolsuzlukta meydana gelecek şokların yoksulluğun vereceği tepkilerin üçüncü döneme kadar etkili olduğu üçüncü dönemden sonra ise azaldığı görülmektedir. Yolsuzluktaki bir şokun ise yoksulluk üzerindeki etkilerinin ikinci dönemden sonra kalıcı hale geldiği görülmektedir. Değişkenler üzerinde meydana gelecek rassal şokun karşılaştırmalı önemini belirlemek üzere varyans ayrıştırması yapılmıştır. Varyans ayrıştırması yöntemi
15 ile modeldeki değişkenlerin varyansındaki değişmenin kaynakları ayrıştırılabilmekle birlikte, değişmenin kendisinden ve öteki değişkenlerden kaynaklanan yüzdesi kolaylıkla anlaşılmaktadır. Tablo 6 dan elde edilen sonuçlara göre yoksullukta meydana gelecek bir değişme özellikle üçüncü dönemden sonra yolsuzluk değişkendeki değişmelerden etkilenmektedir. Yolsuzluk değişkeni ise dördüncü döneme kadar kendisinden dördüncü dönemden sonra ise yoksulluktaki değişmelerden etkilenmektedir. Tablo 6: Varyans Ayrıştırması Sonuçları Dönem Standart Hata YE Standart Hata YAİ Yoksulluk ve yolsuzluk arasındaki ilişkiden hareketle politik önermelerde bulunabilmek amacıyla hem yoksulluk hem de yolsuzluk üzerinde etkili olan
16 makro ekonomik kontrol değişkenler modele dahil edilmiştir. Yapılan regresyon analizleri sonucunda aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır. Tablo 7: Yoksulluk ve Yolsuzluğun Belirleyenleri MODEL Bağımsız Değişkenler Bağımlı Değiş. Sabit Terim EH SH UCR RGSYH İHE TÜFE Model 1 YAİ ( ) (3.9423) (5.3563) ( ) Model 2 YAİ (2.056) (3.5771) Model 3 YE (9.1680) (4.2889) Model 4 YE (18.844) ( ) Model 5 YE (21.946) ( ) Model 6 YE (3.2573) (-3.228) Model 7 YE ( ) (3.0169) Model 8 YE (12.393) (4.2843)
17 Tablo 7 incelendiğinde, birinci modelden elde edilen sonuçlar eğitim ve sağlık harcamalarındaki artışın yolsuzluğu azaltırken enflasyonun yolsuzluğu arttırdığı görülmektedir. İkinci modelden elde edilen sonuçlara göre eğitim harcamalarındaki artış yolsuzluğu azaltırken ücretlerdeki artış yolsuzluğu daha da arttırmaktadır. Türkiye de, kamunun toplam maaş ve ücret ödemelerindeki artışın yolsuzluğu arttırması şaşırtıcı bir gelişme değildir. Keza, son yıllarda kamu çalışanlarının sayısının artıyor olması, söz konusu alandaki kamu harcamalarının artması sonucunu doğurmakla birlikte; çalışan sayısının artması yolsuzluğu kaçınılmaz kılmaktadır. Sonuç ve Değerlendirme Yapılan analiz sonuçlarından elde edilen bulgulara göre yoksullukla yolsuzluk arasında uzun dönemli bir ilişkinin olduğu Türkiye örneklemi açısından doğrulanmıştır. İlişkinin yönü ise yoksulluktan yolsuzluğa doğru olup tek yönlü bir nedensellik söz konusudur. Model 3 ile model 8 arasındaki modeller yoksulluğu belirlemeye yönelik olup model sonuçları birlikte değerlendirildiğinde iktisadi hoşnutsuzluk, milli gelir ve enflasyon oranı arttıkça yoksulluğun arttığı, eğitim harcamaları, sağlık harcamaları ve ücret düzeyi arttıkça yoksulluğun azaldığı görülmektedir. Model sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde özellikle eğitim harcamalarındaki artış hem yolsuzluk hem de yoksullukla mücadelede etkili olmaktadır. Ayrıca enflasyon ve işsizlik oranları toplamından oluşan iktisadi hoşnutsuzluk düzeyindeki artışlar yoksulluğu doğrudan, yolsuzluğu ise dolaylı yoldan etkilemektedir. Politika yapıcılarının uzun dönemde eğitim harcamalarının yanı sıra ekonomik istikrara önem vermek suretiyle birbirleri ile etkileşim halinde olan yoksulluk ve yolsuzlukla mücadele edebilecekleri yapılan analiz sonuçları çerçevesinde anlaşılmaktadır.
18 Kaynaklar AKTAN Coşkun Can; (2001), Yolsuzluklar ile Ekonomide Serbestleşme ve Demokratikleşme Arasındaki İlişki, Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri, Hak-İş Yayınları, Ankara, ss ALLAN Colm; (2007), Social Accountability, Power, Corruption and Poverty, South Africa Netherlands Research Programme on Alternatives in Development (SANPAD) Conference, South Africa, pp Asian Development Bank; (2005), Poverty in the Philippines: Income, Assets, and Access, p.100. CHETWYND Eric, CHETWYND Frances, SPECTOR Bertram; (2003), Corruption and Poverty: A Review of Recent Literature, Final Report, Management Systems International, pp DİNÇER Oğuzhan C., GÜRALP Burak; (2008), Corruption, Income Inequality, and Poverty in the United States, Fondazione Eni Enrico Mattei, pp EBERLEI Walter, FÜHRMANN Bettina; (2004), Fighting Poverty and Corruption, Integrating the Fight Against Corruption into the PRS Process Analysis and Recommendations for Development Cooperation, Federal Ministry for Economic Cooperation and Development, Eschborn, pp FOFANA N ZUE Felix, N GUESSAN Coffi Jose Francıs; (2006), The Causality Between Corruption, Poverty and Growth: A Panel Data Analysis, SISERA Working Paper Series, pp GUNDLACK Eerich, POLDAM Martin; (2008), The Transition of Corruption: From Poverty to Honesty, Economic Letters, 103(3), pp GUPTA Sanjeev, DAVOODI Hamid, ALONSO-TERME Rosa; (1998), Does Corruption Affect Income Inequality and Poverty?, IMF, Working Paper No:98/76, pp.1-41.
19 International Development Law Organization (IDLO); (2006), Anti- Corruption: A Capacity Building Approach, Development Law Update (DLU), Rome, (7), pp.1-2. MUTUA Makau; (2008), Why Corruption is The Root Cause of Poverty?, Economic Woes, Sunday Review, Sunday Nation, p.15. NEGIN Vahideh, RASHİD Zakariah B Abd, NİKOPOUR Hesam; (2010), The Causal Relationship between Corruption and Povery: A Panel Data Analysis, MPRA, Paper No:24871, pp ROHWER Anja; (2009), Measuring Corruption: A Comparison Between The Transparency International s Corruption Perceptions Index and The World Bank s Worldwide Governance Indicators, CESifo DICE Report 3, p.42. Transparency International; (2008), Poverty and Corruption, TI Working Paper, No:02/2008, p.2. Transparency International; (2007), Poverty, Aid and Corruption, Policy Paper, pp.4-5,9. UNDP; (2010), The Real Wealth of Nations: Pathways to Human Development, Human Development Report 2010, p.157. BSOS; (2010), The Roots of Corruption, Tarihi: ). EIGEN, PETER; (2010), Corruption is a Major Cause of Poverty As Well As a Barrier to Overcoming It, Zero Tolarance For Corruption, The Corruption Perceptions Index&White-Collar Crime, Part 4, Tarihi: ). Tarihi: ).
A N A L İ Z. Yolsuzluk Endeksleri Çerçevesinde Türkiye nin Durumu
A N A L İ Z Yolsuzluk Endeksleri Çerçevesinde Türkiye nin Durumu Furkan BEŞEL Nisan 2014 1.Giriş Yolsuzluk Endeksleri Çerçevesinde Türkiye'nin Durumu Furkan BEŞEL 1 Yolsuzluk; tanımlanmasından ölçülmesine,
DetaylıKritik kavşağa ilerlerken
Kritik kavşağa ilerlerken Ülkemiz, tarihinin en kritik kavşaklarından birine doğru hızla ilerliyor. 16 Nisan 2017 tarihinde milletimiz hem kendisinin hem de çocuklarının ve torunlarının geleceği için hayati
DetaylıAraştırma Notu 12/134
Araştırma Notu 12/134 4 Haziran 2012 YOKSULUN ENFLASYONU ZENGİNİN ENFLASYONUNDAN YÜKSEK Seyfettin Gürsel * ve Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
Detaylı2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI EKONOMİ
SORU 1: Aşağıdakilerden hangisi/hangileri tüm dünyada görülen artan işsizlik oranını açıklamaktadır? I. İşsizlik yardımı miktarının arttırılması II. Sendikalaşma oranında azalma III. İşgücü piyasında etkin
DetaylıAB Ülkelerinin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Aday Ülkeler
AB inin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Sayfa No Nüfus (Bin Kişi) 1 Nüfus Artış Hızı (%) 2 Cari Fiyatlarla GSYİH (Milyar $) 3 Kişi Başına GSYİH ($) 4 Satınalma Gücü Paritesine Göre Kişi Başına GSYİH
DetaylıBinyıl Kalkınma Hedefleri ve Yoksul Odaklı Büyüme
PLATFORM NOTU'16 / P-5 Yayınlanma Tarihi: 03.06.2016 Binyıl Kalkınma Hedefleri ve Yoksul Odaklı Büyüme Dr. Ergül HALİSÇELİK Hazine Baş kontrolörü YÖNETİCİ ÖZETİ Yoksulluğun azaltılması, sağlık, eğitim,
DetaylıTürkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar
Türkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar Dünya Bankası Grubu Hakkında Dünya Bankası nedir? 1944 te kurulan Banka, kalkınma desteği konusunda dünyanın en büyük kaynağıdır 184 üye ülke sahibidir
DetaylıTürkiye de Ar-Ge, Patent ve Ekonomik Büyüme İlişkisi ( )
B.E.A. TÜRKİYE DE AR-GE, PATENT VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ (1970-2012) YALOVA SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ 127 Türkiye de Ar-Ge, Patent ve Ekonomik Büyüme İlişkisi (1970-2012) Mehmet KARAKAŞ 1* Mehmet ADAK
Detaylı2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ. Zafer YÜKSELER. (19 Haziran 2017)
2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ Zafer YÜKSELER (19 Haziran 2017) TÜİK, 2017 yılı ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyüme hızını yüzde 5 olarak açıklamıştır. Büyüme hızı, piyasa beklentileri olan
DetaylıEkonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
Ekonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul 389 390 1-2007, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Gelir Dağılımı ve Yoksullukla Mücadele, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, www.dpt.gov.tr/docobjects/download/3087/oik691.pdf,
DetaylıC.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. DÜNYADA VE TÜRKİYE DE İNSANİ YOKSULLUK
C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını,. DÜNYADA VE TÜRKİYE DE İNSANİ YOKSULLUK İnsani yoksulluk (human poverty), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
DetaylıİZMİR TİCARET ODASI EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) TÜRKİYE EKONOMİK TAHMİN ÖZETİ 2017 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ
İZMİR TİCARET ODASI EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) TÜRKİYE EKONOMİK TAHMİN ÖZETİ 2017 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART 2018 Hazırlayan: Yağmur Özcan Uluslararası
DetaylıC.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002.
C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI NIN GELİR DAĞILIMINDA ADALETSİZLİK VE YOKSULLUK SORUNUNA YAKLAŞIMI (SEKİZİNCİ
DetaylıORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014
ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.
DetaylıAraştırma Notu 14/162
p Araştırma Notu 14/162 4 Şubat 2014 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI ARTIYOR Seyfettin Gürsel * ve Melike Kökkızıl ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
Detaylı2014 YILI VERİLERİ IŞIĞINDA TÜRKİYE NİN DÜNYADAKİ YERİ & KONUMU
2014 YILI VERİLERİ IŞIĞINDA TÜRKİYE NİN DÜNYADAKİ YERİ & KONUMU Dünya da farklı uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından toplanan ve yorumlanan istatistiklerin ülkelerin konumu ve gelişimi ile ilgili
DetaylıSOSYAL İMKANLAR YOKSULLUĞU VE TÜRKİYE NİN KONUMU
SOSYAL İMKANLAR YOKSULLUĞU VE TÜRKİYE NİN KONUMU Prof.Dr.Coşkun Can Aktan Bugüne değin gelir dağılımı ve yoksulluk konusunda yapılan araştırmalarda hep gelir yoksulluğu ele alındı. Gelir yoksulluğu, üretim
DetaylıKurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi
T.C İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Özeti Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi Prof.
Detaylıİkinci Öğretim. Küreselleşme ve Yoksulluk
İkinci Öğretim Küreselleşme ve Yoksulluk Küreselleşme, özellikle 1980 li yılların sonları ve 1990 lı yılların başlarından itibaren dünyada yaygın olarak kullanılan çok boyutlu bir kavramdır. Küreselleşmenin
Detaylıİktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri
İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,
DetaylıBu sayıda: 2017 Aralık ayı İşgücü, İstihdam ve Sigortalı İstatistikleri ile Birleşmiş Milletler in 2018 Dünya Mutluluk Raporu sonuçları
Bu sayıda: 2017 Aralık ayı İşgücü, İstihdam ve Sigortalı İstatistikleri ile Birleşmiş Milletler in 2018 Dünya Mutluluk Raporu sonuçları değerlendirilmiştir. ii 2017 Aralık Dönemi İşgücü Göstergeleri: TÜİK,
DetaylıDÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM ABD Merkez Bankası FED, 18 Aralık tarihinde tahvil alım programında azaltıma giderek toplam tahvil alım miktarını 85 milyar dolardan 75 milyar
DetaylıA.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123
Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB
DetaylıKamusal Bir Kötülük Olarak Yolsuzluğun Ekonomik Analizi
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF ISTANBUL Kamusal Bir Kötülük Olarak Yolsuzluğun Ekonomik Analizi İSMMMO (İstanbul Muhasebeciler Mali Müşavirler
DetaylıHAM PETROL FİYATLARINDAKİ VOLATİLİTENİN GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA BÜYÜMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ
HAM PETROL FİYATLARINDAKİ VOLATİLİTENİN GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA BÜYÜMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ THE EFFECTS ON GROSS DOMESTIC PRODUCT GROWTH OF CRUDE OIL PRICE VOLATILITY: A CASE STUDY FOR
DetaylıTÜRKİYE DE EĞİTİM VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ Ceyda ÖZSOY 1
ÖZET TÜRKİYE DE EĞİTİM VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ Ceyda ÖZSOY Beşeri sermaye kuramcılarına göre sosyo-ekonomik kalkınmanın gerçekleştirilmesinde, büyüme ve yapısal değişmeyi
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası
1 16-31 Ekim 2011 Sayı: 23 MÜSİAD Araştırmalar ve Yayın Komisyonu GÜNCEL EKO-YORUM: MERKEZ BANKASI GÜCÜNÜ BİR KEZ DAHA GÖSTERDİ Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 26 Ekim tarihinde yayınladığı
DetaylıBüyüme, Tasarruf-Yatırım ve Finansal Sektörün Rolü. Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı
Büyüme, Tasarruf-Yatırım ve Finansal Sektörün Rolü Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı Büyüme: Yatırım ve Tasarrufun Fonksiyonu Büyüme : Büyümenin Temel Unsuru : Üretimin Temel Faktörleri : Üretimin Diğer
DetaylıDSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance
DetaylıİKTİSAT ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS
İKTİSAT ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA DERS İÇERİKLERİ 1. YIL GÜZ DÖNEMİ İleri Makroiktisat I IKT801 1 3 + 0 6 Makro iktisadın mikro temelleri, emek, mal ve sermaye piyasaları, modern AS-AD eğrileri. İleri
DetaylıEKONOMİK KATILIM VE FIRSATLARDA CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİN SOSYOEKONOMİK VE KÜLTÜREL DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ. Aslı AŞIK YAVUZ
EKONOMİK KATILIM VE FIRSATLARDA CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİN SOSYOEKONOMİK VE KÜLTÜREL DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ Aslı AŞIK YAVUZ 1 İçindekiler 1. Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi 2. Çalışmanın Amacı 3. Çalışmada
DetaylıRIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler. Tolga YAKAR UNDP Turkey
RIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler Tolga YAKAR UNDP Turkey Billion people 10 World 8 6 4 2 Africa Asia Europe Latin America and Caribbean Northern America 2050 yılında dünya nüfusunun
DetaylıReel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama
Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü İçindekiler I- Yöntemsel Açıklama... 3 2 I- Yöntemsel Açıklama 1 Nominal efektif döviz
DetaylıKONU 1: TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ( ) İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ve YATIRIMLAR İLİŞKİSİ (DOĞRUSAL BAĞINTI ÇÖZÜMLEMESİ) Dr. Halit Suiçmez(iktisatçı-uzman)
KONU 1: TÜRKİYE EKONOMİSİNDE (1987-2007) İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ve YATIRIMLAR İLİŞKİSİ (DOĞRUSAL BAĞINTI ÇÖZÜMLEMESİ) Dr. Halit Suiçmez(iktisatçı-uzman) NE YAPILDI? ÖZET - Bu çalışmada, işgücü verimliliği
DetaylıTÜRKİYE YE GELEN DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI KONJONKTÜR YÖNLÜ MÜ HAREKET EDİYOR?
TÜRKİYE YE GELEN DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI KONJONKTÜR YÖNLÜ MÜ HAREKET EDİYOR? Hayrettin KESGİNGÖZ * Öz Konjonktür yönlü göstergelerinden olan doğrudan yabancı sermaye yatırımları (DYSY) Türkiye
DetaylıTürkiye de Tarımsal Üretim ile Tarımsal Kredi Kullanımı Arasındaki Nedensellik İlişkisi
Araştırma Makalesi / Research Article Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 4(1): 67-72, 2014 Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Iğdır University Journal
Detaylı2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artarak
DetaylıAraştırma Notu 14/161
Araştırma Notu 14/161 22 Ocak 2014 EĞİTİM KALİTESİNDE YÜKSEK AMA YETERSİZ ARTIŞ Seyfettin Gürsel * ve Mine Durmaz ** Yönetici Özeti Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2012 yılı raporunu
DetaylıSayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ
Sayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ Dünya Bankası tarafından yayınlanan İş Yapma Kolaylığı (Doing Business) 2017 yılı raporuna göre Belarus, iş yapma kolaylığı açısından 190
DetaylıYoksulluk Sınırı Nasıl Hesaplanır?
B i r l i k t e Ö ğ r e n e l i m Yoksulluk Sınırı Nasıl Hesaplanır? Mahmut S. YARDIM 1 Yoksulluğun çok boyutlu bir olgu olması, tanımlanmasında ve ölçülmesinde farklı yaklaşımların kullanılmasına yol
Detaylıalphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems
Available online at www.alphanumericjournal.com alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Received: May 8, 2017 Accepted: June
DetaylıULUSLARARASI ŞEFFAFLIK DERNEĞI
ULUSLARARASI ŞEFFAFLIK DERNEĞI Uluslararası Şeffaflık Derneği, siyasette, kamu yönetiminde, ihale süreçlerinde ve iş dünyasında şeffaflığı teşvik etmek için kamu, sivil toplum, özel sektör ve medyadan
DetaylıMESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ
VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin
DetaylıONBĠRĠNCĠ BÖLÜM BÜYÜME, KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE
ONBĠRĠNCĠ BÖLÜM BÜYÜME, KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE Bu ünite tamamlandığında; Büyümenin kaynaklarının neler olduğunu belirtebileceğiz Büyüme teorilerini açıklayabileceğiz Hızlı büyüme için nelerin
DetaylıAB Ülkelerinin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Aday Ülkeler
AB inin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Sayfa No Nüfus (Bin Kişi) 1 Nüfus Artış Hızı (%) 2 Cari Fiyatlarla GSYİH (Milyar $) 3 Kişi Başına GSYİH ($) 4 Satınalma Gücü Paritesine Göre Kişi Başına GSYİH
DetaylıİNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ!
İNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ!! IŞIL KURNAZ" GAZİ ÜNİVERSİTESİ UNDP 2014 İNSANİ GELİŞME RAPORU# TÜRKİYE TANITIM
Detaylıkurumsal olmayan sivil nüfus (KOSN)
Bir ülkede toplam nüfusun kışla, hapishane ve hastane gibi yerlerde ikamet edenler dışında kalan kısmının 15 yaş üzerindeki bölümüne kurumsal olmayan sivil nüfus (KOSN) denir. Kurumsal olmayan sivil nüfus:
DetaylıENFLASYON YOKSULU VURUYOR. Yönetici özeti
Araştırma Notu 10/68 26 Mart 2010 ENFLASYON YOKSULU VURUYOR Seyfettin Gürsel * ve Onur Altındağ ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon sepeti ağırlıklandırması
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... 1 A. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 B. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri... 4 C. Kayıt Dışı Ekonominin Büyüklüğü...
Detaylı2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2009 yılında ülkemiz halı ihracatı % 7,2 oranında düşüşle 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinin sonunda
Detaylı1. SOSYAL SERMAYE 1. (1) (2) 2. (3). (4) 3. (5) (6) 4.
1. SOSYAL SERMAYE 1. Sosyal sermaye OECD tarafından grup içerisinde ya da gruplar arasında işbirliğini kolaylaştıran anlayışlar, paylaşılan değerler, normlarla birlikte ağlar olarak tanımlanmaktadır (1).
DetaylıSağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi: BRIC Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi
İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi Cilt 3, Sayı 4, 2015, ss.154-160 ISSN:2147-804X http://www.isletmeiktisat.com Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi: BRIC Ülkeleri Üzerine Bir Panel
DetaylıMAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ. Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir.
68 MAKROİKTİSAT BÖLÜM 1: MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ Mikro kelimesi küçük, Makro kelimesi ise büyük anlamına gelmektedir. Mikroiktisat küçük ekonomik birimler (hanehalkı, firmalar ve piyasalar) ile
DetaylıEkonometri ve İstatistik Sayı: TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ İSTİHDAMSIZ BÜYÜMENİN EKONOMETRİK ANALİZİ * Ömür URAS **
Ekonometri ve İstatistik Sayı:24 2016 94-108 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ İSTİHDAMSIZ BÜYÜMENİN EKONOMETRİK ANALİZİ * Ömür URAS ** Özet
Detaylı1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine
Detaylı2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
2010 YILI DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılı Ocak-Mart döneminde, Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatı % 13,7 artışla 247,8 milyon dolara yükselmiştir. Aynı dönemde
DetaylıTÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ
TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ Abdulkadir KAYA Ünal GÜLHAN Bener GÜNGÖR Öz Bu çalışmada, finansal piyasalardaki gelişmelerin ekonomik büyümeye katkıda bulunduğunu iddia eden
DetaylıBüyümeyi Sürdürmek: Yurtiçi Tasarrufların Önemi
Büyümeyi Sürdürmek: Yurtiçi Tasarrufların Önemi Eser Pirgan Matur Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Dairesi Kalkınma Bakanlığı 24 Ekim 2014 03.11.2014 1 Sunum Planı Yurtiçi Tasarrufların Kalkınma
DetaylıINTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015
INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik
DetaylıEKONOMİK BÜYÜME, İŞSİZLİK VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ( ) (*)
EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 21 Sayı: 69 (Kiş 2017) 31 EKONOMİK BÜYÜME, İŞSİZLİK VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2007-2014) (*) Özer ÖZÇELİK (**) Nuri USLU (***)
DetaylıTürkiye deki İş Kazalarının Box-Jenkins Tekniği ile İncelenmesi. Doç. Dr. Arzu ALTIN YAVUZ Ar. Gör. Barış ERGÜL Ar. Gör. Ebru GÜNDOĞAN AŞIK
Türkiye deki İş Kazalarının Box-Jenkins Tekniği ile İncelenmesi Doç. Dr. Arzu ALTIN YAVUZ Ar. Gör. Barış ERGÜL Ar. Gör. Ebru GÜNDOĞAN AŞIK Sunu Planı Giriş Bu bölümde İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili
DetaylıBİT Büyüme Dalgasının Türkiye Ekonomisine Etkileri
BİT Büyüme Dalgasının Türkiye Ekonomisine Etkileri Mehmet Yörükoğlu TCMB BİT Büyüme Dalgası Nedir? Ekonomik Kalkınmada Teknolojik Dalgalar: Genel Amaçlı Teknolojiler (GAT): 1. Buharlı Motor, (Endüstriyel
DetaylıMAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA)
MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA) 1- Bir ekonomide işsizlik ve istihdamdaki değişimler iktisatta hangi alan içinde incelenmektedir? a) Mikro b) Makro c) Para d) Yatırım e) Milli Gelir
DetaylıAvrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu?
Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu? Yrd. Doç. Dr. Elif UÇKAN DAĞDEMĠR Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü Öğretim Üyesi 1. GĠRĠġ Avrupa Birliği (AB)
DetaylıHam Petrol Fiyatlarındaki Volatilitenin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Büyümesi Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği
YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2011 Cilt:18 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA Ham Petrol Fiyatlarındaki Volatilitenin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Büyümesi Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği Doç. Dr.
DetaylıTemel Kavramlar. Bağlanım Çözümlemesi. Temel Kavramlar. Ekonometri 1 Konu 6 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)
Bağlanım Çözümlemesi Temel Kavramlar Ekonometri 1 Konu 6 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) UADMK Açık Lisans Bilgisi İşbu belge, Creative Commons Attribution-Non-Commercial ShareAlike 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0)
DetaylıKamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.
97 BÖLÜM 6. KAMU BÜTÇESİ ve MALİYE POLİTİKASI (KEYNESYEN MODEL DEVAMI) Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.
DetaylıMilli geliri yükselterek, döviz rezervlerini artırarak, her yıl ortalama yüzde 5 büyüyerek bir ülkeyi değiştirmek mümkün olmuyormuş!
Yaprak Özer İndeks İçerik İletişim Danışmanlık CEO Her şey para değil Milli geliri yükselterek, döviz rezervlerini artırarak, her yıl ortalama yüzde 5 büyüyerek bir ülkeyi değiştirmek mümkün olmuyormuş!
DetaylıBanka Kredileri ve Büyüme İlişkisi
Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Cahit YILMAZ Kültür Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İstanbul c.yilmaz@iku.edu.tr Key words:kredi,büyüme. Özet Banka kredileri ile ekonomik büyüme arasında
Detaylıİçindekiler kısa tablosu
İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM
Detaylı1. GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER
1. GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER 1.1. GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) 1. Ekonomik kalkınmanın önemli göstergelerinden biri olan kişi başına düşen GSYİH, TÜİK tarafından en son 2001 yılında hesaplanmıştır.
DetaylıBAKANLAR KURULU SUNUMU
BAKANLAR KURULU SUNUMU Murat Çetinkaya Başkan 12 Aralık 2016 Ankara Sunum Planı Küresel Gelişmeler İktisadi Faaliyet Dış Denge Parasal ve Finansal Koşullar Enflasyon 2 Genel Değerlendirme Yılın üçüncü
DetaylıRekabetçilik İçin Kaliteli Eğitim Şart
Rekabetçilik İçin Kaliteli Eğitim Şart Bengisu Özenç Araştırmacı Selin Arslanhan Araştırmacı TEPAV Politika Notu Aralık 2010 Rekabetçilik İçin Kaliteli Eğitim Şart Aralık 2010 tarihinde yayınlanmış olan
DetaylıTüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki. The Relationship Between Consumer Confidence Index and Macroeconomics Variables
Tüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki Furkan BEŞEL 1 Fatih YARDIMCIOĞLU 2 Özet Bu çalışmada Türkiye de Tüketici Güven Endeksi ile Döviz Kuru, Petrol Fiyatları ve İşsizlik arasındaki
DetaylıFEDERAL ALMANYA EKONOMİK GELİŞMELER RAPORU Yılı. II. Çeyrek Dönem Değerlendirmesi. Berlin Ekonomi Müşavirliği
FEDERAL ALMANYA EKONOMİK GELİŞMELER RAPORU Yılı II. Çeyrek Dönem Değerlendirmesi Berlin Ekonomi Müşavirliği İÇİNDEKİLER Yönetici Özeti (Genel Görünüm)...... 2 Sektörel Gelişmeler... 5 Cari Denge... 6 Tüketim....
DetaylıEkonomik Araştırmalar ÖDEME DAVRANIŞLARI. Mayıs Şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçları için iyi stok yönetimi çok önemli
Ekonomik Araştırmalar ÖDEME DAVRANIŞLARI Source: Pexels Şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçları için iyi stok yönetimi çok önemli Ödeme Davranışları, Euler Hermes Ekonomik Araştırmalar YÖNETİCİ ÖZETİ
DetaylıENFLASYON (Genel bakış)
ENFLASYON (Genel bakış) Gazi Üniversitesi Ekonometri Bölümü -KADİR ÖZKAN - SUNUM KİTLESİ: İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER ÖĞRENCİLERİ 1 ENFLASYON NEDİR? Latince bir kelime olan "enflasyon", şişkinlik ya da genişleme
Detaylı2012 YILI OCAK-EYLÜL DÖNEMİ BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2012 YIL SONU BÜTÇE TAHMİNLERİ 2013 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE TASARISI MEHMET ŞİMŞEK MALİYE BAKANI
212 YILI OCAK-EYLÜL DÖNEMİ BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 212 YIL SONU BÜTÇE TAHMİNLERİ 213 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE TASARISI 16 EKİM 212 MEHMET ŞİMŞEK MALİYE BAKANI www.maliye.gov.tr EKONOMİK GÖRÜNÜM Küresel
DetaylıDumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı 37 Temmuz 2013
TÜRKİYE DE SAĞLIK-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ Şadan ÇALIŞKAN Doç. Dr., Uşak Üniversitesi, İİBF İktisat Bölümü, sadan.caliskan@usak.edu.tr Mustafa KARABACAK Arş. Gör., Uşak Üniversitesi, İİBF İktisat Bölümü,
DetaylıTÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU
TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan
DetaylıTÜRKİYE DE KAMU-ÖZEL İMALAT SANAYİNDE ÜCRET VE İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ İLİŞKİSİ
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,10(1) TÜRKİYE DE KAMU-ÖZEL İMALAT SANAYİNDE ÜCRET VE İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ İLİŞKİSİ Salih Türedi Karadeniz Teknik Üniversitesi SBE-İktisat Harun TERZİ
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında
DetaylıULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2010 YIL SONU DEĞERLENDİRME RAPORU
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2010 YIL SONU DEĞERLENDİRME RAPORU (February 2011) 2010 YILINDA TÜRKİYE YE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞLERİ 8,9 MİLYAR DOLAR OLDU 2010 yıl sonu itibari ile uluslararası
DetaylıFİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME MALİYE POLİTİKASI 1 SORULAR
SORULAR 1- Genişletici maliye politikası uygulanması sonucunda faiz oranının yükselmesine bağlı olarak özel yatırım harcamalarının azalması durumuna ne ad verilir? A) Dışlama etkisi B) Para yanılsaması
DetaylıHAM PETROL FİYATLARININ BİST 100 VE BİST ULAŞTIRMA ENDEKSLERİ İLE İLİŞKİSİ
Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Nisan 2016, Sayı:12 HAM PETROL FİYATLARININ BİST 100 VE BİST ULAŞTIRMA ENDEKSLERİ İLE İLİŞKİSİ Selçuk KENDİRLİ 1 Muhammet ÇANKAYA 2 Özet:
Detaylı2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi
2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisadi ve Mali Analiz Yüksek Lisansı Bütçe Uygulamaları ve Mali Mevzuat Dersi Kıvanç
DetaylıDr. Ünzüle KURT Ardahan Üniversitesi, Iktisadi Ve Idari Bilimler Fakültesi,
ISSN: 2149-9225 Yıl: 2, Sayı: 6, Aralık 2016, s. 178-186 Dr. Ünzüle KURT Ardahan Üniversitesi, Iktisadi Ve Idari Bilimler Fakültesi, unzulekurt@ardahan.edu.tr TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU VE POLİTİK
DetaylıVol. 4, No. 1, 2017, pp Bütçe Açığının, Cari Açık, Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği a
Vol. 4, No. 1, 2017, pp. 26-36 PJESS PJESS Bütçe Açığının, Cari Açık, Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği a The effects of the budget deficit on current account deficit, economic
DetaylıENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ
ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ Gökhan KARHAN 1*, Murat SĠLĠNĠR 2, Mücahit ÇAYIN 1 ve Nihat AYDENĠZ 3 1 Batman Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, Merkez Yerleşkesi, 72100 Batman 2 Batman
DetaylıBalayı bitti, yeni bir dönem başladı
Balayı bitti, yeni bir dönem başladı Mayıs ayında başlayan türbülansın nedenleri ve muhtemel sonuçları 1 Haziran 2006 Emin Öztürk 2002-2005 döneminin kısa özeti Büyüme performansı çok iyi (ortalama %7.8)
DetaylıG20 BİLGİLENDİRME NOTU
G20 BİLGİLENDİRME NOTU A. Finans Hattı Gündemi a. Büyüme Çerçevesi Güçlü, sürdürülebilir ve dengeli büyüme için küresel politikalarda işbirliğinin sağlamlaştırılması Etkili bir hesap verebilirlik mekanizması
DetaylıTÜRKİYE HANGİ SIRADA? İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ NE GÖRE. Dr. Ayşe Betül YAPA. 68 Aralık 2013. Giriş
68 Aralık 2013 TÜRKİYE İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ NE GÖRE HANGİ SIRADA? Dr. Ayşe Betül YAPA Giriş Bir ülkede milli gelir artışının yüksek oluşu o ülkenin gelişmiş bir ülke olarak adlandırılabilmesi için yeterli
Detaylı1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU ve TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Makro Ekonominin Doğuşu 12 1.1.1.Makro Ekonominin Doğuş Süreci 12 1.1.2.Mikro ve Makro Ekonomi Ayrımı 15 1.1.3.Makro Analiz
DetaylıBU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI!
BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; kooperatiflerin sosyo-ekonomik kalkınmaya, özellikle yoksulluğun azaltılmasına, istihdam yaratılmasına ve sosyal bütünleşmeye olan
DetaylıBüyüme Değerlendirmesi: 2013 4. Çeyrek
Büyüme Değerlendirmesi: 2013 4. Çeyrek 31.03.2014 YATIRIMSIZ BÜYÜME Seyfettin Gürsel*, Zümrüt İmamoğlu, ve Barış Soybilgen Yönetici Özeti TÜİK'in bugün açıkladığı rakamlara göre Türkiye ekonomisi 2013
DetaylıTÜRKİYE EKONOMİSİNDE PETROL FİYATLARI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ: AMPİRİK ANALİZ
TÜRKİYE EKONOMİSİNDE PETROL FİYATLARI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ: AMPİRİK ANALİZ Sultan KOÇAK Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü / TÜRKİYE, E-mail: sultankocak072010@hotmail.com Feyza
DetaylıAvrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu
Avrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu Prof. Dr. Ahmet BurçinYERELİ Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,
DetaylıTÜRKİYE DE KISA VADELİ SERMAYE HAREKETLERİNİN EKONOMİK BÜYÜME ve REEL DÖVİZ KURU İLE İLİŞKİSİ
Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi Cilt: 5 Sayı: 10 Ocak 2014, ISSN 1309-1123, ss. 15-32 DOI: 10.14784/JFRS.2014104497 TÜRKİYE DE KISA VADELİ SERMAYE HAREKETLERİNİN EKONOMİK BÜYÜME ve REEL DÖVİZ
DetaylıBÖLÜM 12 STUDENT T DAĞILIMI
1 BÖLÜM 12 STUDENT T DAĞILIMI 'Student t dağılımı' ya da kısaca 't dağılımı'; normal dağılım ve Z dağılımının da içerisinde bulunduğu 'sürekli olasılık dağılımları' ailesinde yer alan dağılımlardan bir
Detaylı