Türkiye için Piyasa Temelli Emisyon Azaltım Politika Tercihlerinin Değerlendirilmesi

Transkript

1 Türkiye için Piyasa Temelli Emisyon Azaltım Politika Tercihlerinin Değerlendirilmesi Geri Bildirim Toplantısı Bölüm 2 ve Bölüm 3

2 Çalıştay Gündemi Gündem Süre Başlangıç saati Açılış konuşması ÇŞB 5 dakika 09:45 Oturum 1: Gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımına giriş Gelirin tekrar kullanımına giriş Kullanım seçenekleri ve alanları Türkiye de gelirin tekrar kullanımı Ricardo Energy & Environment in Confidence 45 dakika 09:50 Sorular ve açıklamalar Oturum 2: Gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı araçlarında önemli tasarım unsurları 2 saat 15 Tasarım konularına giriş dakika (ara 10:35 Türkiye için tasarım seçeneklerini değerlendirmek üzere grup dahil) çalışması Öğle Yemeği 1 saat10 dakika 12:50 Oturum 3: Piyasa temelli politika etkileşimlerinin incelenmesi PTM üzerine hatırlatma ve etkileşim incelemesine giriş Türkiye için proje değerlendirmesinin açıklanması Oturum 4: Politika çakışmaları konusunun detaylarına giriş Elektrik sektöründe proje değerlendirmesi üzerine sunum Projenin kapsadığı her bir sektör için (elektrik, atık, binalar, sanayi ve ulaşım) Türkiye de politika etkileşimlerini değerlendirmek üzere gruplar çalışması 1 saat 14:00 2 saat 15 dakika (ara dahil) 15:00 Geri bildirim raporu Günün özeti 15 dakika 17:15 Kapanış 17:30 2

3 3 Giriş: Neden gelirin tekrar kullanımı Karbon odaklı Piyasa Temelli Mekanizmalar (PTM ler), gelir sağlamak için kullanılabilir. Bu gelirler de sonrasında düşük karbonlu faaliyetler veya diğer harcama alanlarını desteklemek için tekrar kullanılabilir. Böylece gelirin tekrar kullanımı: Hedeflenen sektörler veya tesislerde düşük karbonlu yatırımlar için bir finansman kaynağı sağlayabilir, böylece bu sektör/tesislerin yükümlülüklerini ve hedeflerini tutturmalarına olanak sağlar; Karbon fiyatlandırma politikalarının işletmeler ve hane halkı üzerindeki oluşabilecek olumsuz etkilerini azaltmaya veya asgariye indirmeye yardımcı olur ve dolayısıyla ekonomik büyüme ve istihdamdaki eşitsizlikleri önler; PTM lerin yönetim masraflarını karşılamaya yardımcı olur; PTM lerde paydaşların desteğini güvence altına almaya yardımcı olur; Yatırımları karbon yoğun faaliyetlerden düşük karbonlu faaliyetlere kaydırır, ve bu sayede düşük karbonlu bir ekonomiye geçişi destekler. Dolayısıyla, gelir sağlayan PTM ler ile birlikte hedefi belirlenmiş gelirin tekrar kullanımı, piyasaların temiz teknolojiler için gelişiminde ve ülkenin ulusal katkısını (NDC) başarmada önemli bir rol oynayabilir.

4 4 Temel tanımlar: Gelir sağlayan mekanizma Gelir sağlama: Bir politika, uygulandığında bir gelir kaynağının yaratılmasına yol açıyorsa gelir sağlayıcı dır Gelir kaynağı, çoğu gelir sağlayıcı politika için mekanizma tarafından kapsanan yükümlü tesislerin faaliyetleri üzerinden alınan bir ödeme veya uygulanan bir vergidir Uygulamada, eğer yükümlü tesisler ticari işletmeler ise bu maliyetler, kısmen ya da tümden, son tüketicilere aktarılabilir Tahsil edildikten sonra gelirler, genel bütçenin bir parçası olarak değerlendirilebilir veya bağlantılı bir politika aracı sayesinde tekrar kullanılabilir. Örnekler: Yakıt vergileri İşlemlere uygulanan harçlar Emisyon izinlerinin ihale edilmesi Mevzuat ihlali durumunda uygulanan cezalar

5 5 Temel tanımlar: Gelirin tekrar kullanımını sağlayan mekanizma Gelirin tekrar kullanımı: Bir politika, gelir sağlayıcı bir mekanizma ile bağlantılı gelirleri doğrudan değerlendirdiğinde gelirin tekrar kullanımını sağlayan mekanizma olarak tanımlanabilir Finansal mekanizmalar (hibeler, borçlar/ krediler, vergi indirimleri, vb.) ve parasal tedbirler (vergi kaydırma gibi) dahil çeşitli mekanizmalar sayesinde gelir tekrar kullanılabilir Tekrar kullanılan gelirlerin değerlendirilmesi, gelir sağlama mekanizmasıyla hedeflenen sektörler veya yükümlü tesisler ile ilişkilendirilebilir ancak, ilgili olmayan başka alanları desteklemek için de kullanılabilir. Örnekler: Düşük karbonlu teknolojileri destekleyen hibeler için fon Enerji verimliliğine sahip ürünler için vergi indirimleri Vergi kaydırma: örneğin istihdam vergilerinde indirim

6 6 Gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı amacıyla PTM lerden faydalanılması Karbon Vergisi (KV): KV, bir kirletici tesisten salınan karbon dioksit emisyonlarına verginin doğrudan uygulandığı bir karbon fiyatlandırma biçimidir. Karbon vergisi, kirletici tesisler için, alternatif yakıta geçme veya enerji verimliliği iyileştirmeleri gibi yollarla emisyonlarını azaltmaları için bir teşvik sağlar. Örneğin yakıt satışları üzerinden vergi tahsili yoluyla gelir sağlanır. Gelirler, doğrudan aynı mekanizmayı kullanarak kolayca tekrar kullanılamaz, ancak farklı sektörler için farklılaştırılmış vergi oranları belirleyerek (örneğin evler ya da karbon kaçağı riski altındaki sanayi sektörleri için daha düşük vergi oranları uygulayarak) bir miktar yeniden dağıtım etkileri elde edilebilir. Enerji verimliliğine sahip ürünler için vergi indirimleri gibi tedbirler ya da istihdam vergileri gibi diğer vergilerde indirimlerle karbon vergilerini mahsup etmek, vb. yöntemlerle (vergi kaydırma sayesinde) daha doğrudan gelirin tekrar kullanımı sağlanabilir.

7 7 Gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı amacıyla PTM lerden faydalanılması Enerji verimliliği ticaret sistemi (EVTS): Katılımcı tesisler üzerine bir enerji tasarrufu yükümlülüğü getirilir ve tesisler ya EV tedbirleri alarak ya da sistemdeki diğer katılımcılar tarafından elde edilen doğrulanmış azaltımı temsil eden enerji tasarrufu sertifikalarını alarak bu yükümlülüğü yerine getirirler. Bu ticarete kolaylık sağlamak için düzenleyici kuruluş tarafından bir piyasa veya ticaret platformu oluşturulabilir. Yenilenebilir enerji ticaret sistemi (YETS): Bir YETS kapsamında, uygun yenilenebilir enerji üreticileri, ürettikleri megawatt saat elektrik başına bir adet yenilenebilir enerji sertifikası (YES) almaya hak kazanırlar. Elektrik tedarikçileri üzerine, genelde tedarik ettikleri elektriğin belli bir oranına tekabül edecek şekilde, her yıl belli sayıda YES almaları için bir yükümlülük getirilir. Ticaret sistemleri, sertifikaların ihale edilmesi veya ödenen cezalar yoluyla gelir sağlayabilir. Gelirlerin bir kısmı, aynı mekanizma üzerinde yükümlü tesislere tekrar kullandırılabilir, örneğin en iyi performans gösteren işletmeler için ödüller, iyi performans için daha fazla teşvikler, vb. sağlanabilir.

8 8 Gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı amacıyla PTM lerden faydalanılması Kapsamlı kredilendirme mekanizması (KKM): KKM, emisyonu, enerji kullanımını veya enerji yoğunluğu önceden belirlenmiş bir kıyas ölçütü seviyesi veya referans hattı nın altına geçen birden fazla emisyon kaynağına (sektörler veya sektörlerin içindeki tesisler) yönelik sertifika yaratıp piyasaya süren bir politika mekanizmasıdır. Yükümlü tesisler tarafından sertifikaların doğrudan satışı veya birçok yükümlü tesis çapında sertifika toplayıcıları olarak görev gören kuruluşlar yoluyla gelir sağlanabilir. Gelirlerin bir kısmı, örneğin üretilen veya satılan sertifika üzerine bir verginin uygulanması ile, düzenleyici kuruluş tarafından geri kazanılabilir. Eğer bu mekanizmadan sertifika satın almaya yönelik fon olarak kullanılmışsa başka yerden gelen gelirler de tekrar kullanılabilir. Sonuç odaklı finansman (SOF): SOF, bir proje veya programın önceden tanımlı sonuçlarına dayalı olarak finansman sağlayan bir mekanizmadır. İklim finansmanı bağlamında, fiili olarak sağlanan ton sera gazı azaltımı başına ödemeler yoluyla önceden tanımlı azaltım sonuçlarını ödüllendiren bir karbon fiyatlandırma mekanizması biçiminde olabilir. Gelir sağlama geçerli değildir. Çünkü SOF girişimleri tarafından gelir sağlama amacı güdülmez. Ancak bu mekanizma, diğer mekanizmalar sayesinde sağlanan gelirlerin tekrar kullanımının bir yolunu teşkil eder.

9 9 Gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı için uluslararası örnekler Güney Afrika nın karbon vergisi teklifi ve ilişkili gelirin tekrar kullanımı seçenekleri Gelir Sağlama Ton CO2e başına R120 düzeyinde karbon vergisi %60 temel vergisiz tahsisat Karbon Denkleştirmeleri için %5 veya %10 tahsisat Proses emisyonları için %10 vergisiz tahsisat Ticaret maruziyeti için %10 vergisiz tahsisat Karbon bütçe sürecine katılan şirketler için %5 vergisiz tahsisat Gelirin Tekrar Kullanımı Enerji Verimliliği Tasarruf vergisi teşviki Mevcut 3,5 c/kw-saat lik elektrik vergisinin aşamalı olarak azaltılması Arttırılan toplu yolcu taşıması Düşük gelirli haneler için ücretsiz temel elektrik/ enerji temininin arttırılması Elektrik tarifelerine yerleştirilen yenilenebilir enerji primi için Eskom un karbon vergisi borcuna karşı sertifika

10 10 Gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı için yurtdışından örnekler Mekanizma Yıllık gelir (milyon) Tekrar kullanılan gelir Danimarka Karbon Vergisi $1.000 USD %8 düşük karbon harcaması %47 gelirin diğer tekrar kullanımı tedbirleri Norveç Karbon Vergisi $1.580 USD %30 düşük karbon harcaması %30 gelirin diğer tekrar kullanımı İsviçre Karbon Vergisi $875 USD %33 düşük karbon harcaması %67 gelirin diğer tekrar kullanımı Japonya İklim Değişikliği Etkilerini $490 USD %100 düşük karbon harcaması Azaltma Vergisi Fransa Enerji Ürünlerine ilişkin $452 USD %100 düşük karbon harcaması Yurtiçi Tüketim Karbon Vergisi İngiltere İklim Değişikliği Vergisi $1.080 USD %100 vergi kaydırma (CCL) ve İklim Değişikliği Anlaşmaları (CCA lar) Costa Rica Karbon Vergisi $183 USD %3,5 çevresel harcama tedbirleri Kanada/ British Columbia Karbon Vergisi Meksika Üretim ve Hizmetlere Getirilen Özel Vergi $1.100 USD %102. Sağlanan gelirden daha fazlası vergi kaydırma tedbirleri için tahsis ediliyor. $870 USD %0

11 11 Türkiye de gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı için örnekler Çevre Katkı Payları (13/05/2006 tarih 5491 sayılı Kanunun 13ncü Maddesi ve 2872 sayılı Kanunun 18nci Maddesi): İthalatına izin verilen kontrollü yakıtlar ve atıkların Maliyet Sigorta Nakliye (CIF) fiyatının yüzde biri ve hurdanın CIF fiyatının binde beşi, Büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idareleri tarafından tahsil edilen su ve atıksu bertaraf ücretinin yüzde biri, 5491 (2006) sayılı Kanun ile tadil edilmiş olan 2872 (1983) sayılı Çevre Kanununa göre tatbik edilen idari cezalar, Kredilerden faiz, Hibeler, bağışlar ve yardım kaynakları Ödemeler genel bütçeye özel gelir olarak kaydedilmektedir. Sonrasında gelirler, kamu idareleri için kredi elde etmek ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından uygun görülen projelere destek sağlamak için kullanılmaktadır.

12 12 Türkiye de gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı için örnekler Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Üniversiteden ve bu üniversitenin çeşitli illerindeki kampüslerde yer alan okulların personelinin maaşlarından kesilecek vergilerden gelir sağlanmaktadır Uluslararası Gençlik ve Spor Örgütleri Uluslararası gençlik ve spor organizasyonlarıyla ilgili canlı yayın, reklam ve sponsorluk gelirleri, bağışlar ve yardımlar, faiz, fondan sağlanan gelirler ve diğer gelirler. Uluslararası Acil Yardım Sağlamak için Oluşturulmuş Özel Hesap Bölümün bütçesinde tahsis edilmiş uluslararası acil yardım sübvansiyonu, bütçeye gider olarak girilmek suretiyle uluslararası acil yardım özel hesabına aktarılmak için kullanılmaktadır.

13 13 Oturuma Giriş Amaç: Bu oturumun amacı, birbiriyle ilişkilendirilmiş gelir sağlama ve gelirin tekrar kullanımı mekanizmalarının geliştirilmesinin bir parçası olarak belirlenmesi gereken başlıca tasarım özelliklerini tartışmaktır. Süreç: Temel tasarım özelliklerinin her biri tanıtılacak ve beraberinde, her bir unsurla ilişkili muhtemel seçenekler sunulacaktır. Buna aşağıdakiler dahildir: Özel gelir tahsisi (earmarking) Tahsis edilen özel gelirlerin payı ve dağılımı Yükümlü tesislere telafi sağlanması Sonrasında sizden gruplar halinde farklı seçeneklerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tartışıp bunlara ilişkin değerlendirmelerinizi bir tabloya işaretlemeniz istenecektir.

14 14 Temel tasarım özelliği: Özel gelir tahsisi (earmarking) Belli bir mekanizmadan elde edilen gelirlerin belli bir kullanım için tahsis mi edildiği yoksa sadece genel hazine bütçesine mi aktarıldığı ile ilgilidir. Gelirlerin kullanımının yasal olarak bağlayıcı olduğu, örneğin ilgili mevzuatta kullanımın şart koşulduğu durumları tarif etmek için Şartlı Özel Gelir Tahsisi (hard earmarking) ifadesi kullanılabilir. Esnek Özel Gelir Tahsisi (soft earmarking) ise gelirlerin bu şekilde kullanılması için belli harcama alanlarının belirlendiği ve planların yapıldığı, ancak bu kullanımın yasal olarak bağlayıcı olmadığı durumları tarif etmek için kullanılan bir ifadedir

15 15 Özel Gelir Tahsisi için yurtdışından örnekler Alman Enerji ve İklim Fonu AB Emisyon Ticaret Sistemi altında tahsisatların ihalesinden elde edilen gelirler bu Fona yönlendirilir Meksika Üretim ve Hizmetlere yönelik Özel Vergi Elde edilen gelirlerin tümü, genel hazineye iade edilmektedir (tahsis etme gerçekleştirilmemektedir) Güney Afrika Karbon Vergisi Şartlı özel gelir tahsisi yapılmaz ancak gelirler için bazı planlanan kullanımlar belirlenmiştir İngiltere İklim Değişikliği Vergisi Özel gelir tahsisi yapılmaz ancak iki mekanizmanın gelir itibariyle nötr yapmak amacıyla iklim vergisine ek olarak bir vergi indirimi getirilmiştir.

16 Özel Gelir Tahsisine ilişkin muhtemel seçenekler Bir gelir sağlayıcı mekanizma tasarlarken, mekanizmadan elde edilen gelirlerin, geliri tekrardan kullanım mekanizması ile ilişkilendirilip ilişkilendirilmeyeceği (ya da özel gelir tahsisinin yapılıp yapılmayacağı) konusunun ele alınması önem arz etmektedir Muhtemel seçenekler: Tahsis yapılmaz (no earmarking) elde edilen her türlü gelir, merkezi hazine bütçesine iade edilir Şartlı Özel Gelir Tahsisi (hard earmarking) gelirlerin kullanımı ilgili kanunda belirtilmiştir ve bu gelirler başka bir amaç için kullanılamaz Esnek Özel Gelir Tahsisi (soft earmarking) gelirlerin kullanımı tarif edilmiş ve özel gelirin tekrar kullanımı mekanizmaları yerleştirilmiştir fakat yasal bir mecburiyet söz konusu değildir Ricardo Energy & Environment in Confidence 16

17 17 Temel tasarım özelliği: Tekrar kullanılan gelirlerin payı ve dağılımı Gelirler belli bir kullanım için kenara ayrıldığında, ele alınacak özel bir tasarım unsuru da, tahsis edilen özel gelirin payı ve farklı kullanımlar çapında bu ayrılan gelirlerin dağılımıdır Özel Gelir payı Gelirlerin hiçbiri Gelirlerin %100 ü Gelirlerin 0 ile %100 arasında bir payı Özel Gelir in farklı kullanımlar arasında dağılımı Tek bir gelir tekrar kullanım mekanizmasının desteklenmesi Birden fazla mekanizmanın desteklenmesi

18 18 Gelirlerin payı ve dağılımı: Yurtdışından örnekler Güney Afrika Karbon Vergisi Gelirlerin %100 ü ilk aşamada bir kenara ayrılır: Tekrar kullanılan gelirler için 5 farklı değerlendirme alanı planlanmıştır Alberta (Kanada) Karbon Vergisi ve İndirimleri Gelirlerin %100 ü spesifik uygulamalar için kenara ayrılır: Gelirlerin %65 i, enerji sektörünü destekleyen tedbirlerde kullanılacaktır (yenilenebilir kaynaklar ve enerji verimliliği destekleri) Gelirlerin %35 i, karbon vergisinde ayarlama yapmak için hane halkları ve ticari işletmeler için kenara ayrılır Norveç Karbon Vergisi Gelirlerin %60 ı, spesifik uygulamalar için kenara ayrılır : Gelirlerin %30 u düşük karbonlu harcamalara ayrılır %30 u, diğer gelirin tekrar kullanımı amaçları için ayrılır

19 19 Gelirlerin payı ve dağılımı: muhtemel seçenekler Bir gelir sağlayıcı mekanizma tasarlarken, gelirlerin ne kadarının kenara ayrılacağı ve bu gelirin nasıl dağıtılacağı konusunun ele alınması önem arz etmektedir Muhtemel seçenekler: Gelirlerin %100 ü kenara ayrılır Gelirlerin %100 den azı kenara ayrılır Gelirler tek bir gelirin tekrar kullanımı mekanizmasını desteklemek için kullanılır Gelirler birden fazla mekanizmayı desteklemek için kullanılır

20 20 Temel tasarım özelliği: Yükümlü tesisler için telafi desteği Gelirlerin belli bir kullanım için ayrıldığı yerde ele alınması gereken bir diğer tasarım unsuru da, gelirlerin, doğrudan veya dolaylı olarak kullanımdır. Elde edilen gelirin bir kısmı ya da tamamı, yükümlü tesislerin, ilgili politikanın neticesi olarak maruz kaldıkları ilave masrafları telafi etmek için kullanılabilir. Doğrudan telafi (Direct Compensation), etkilenen tesislerin zararını telafi etmek için tasarlanmış olan bir mekanizmanın olduğu durumla ilgilidir (örneğin gelir itibariyle nötr vergi kaydırma) Dolaylı telafi (Indirect Compensation) ise, gelirlerin tekrar kullanıldığı alanların, etkilenen tesislere fayda getirebileceği alanlar olduğu ancak bu tesisleri özel olarak hedeflemediği durumlarda ortaya çıkabilir (örneğin belli teknolojiler için vergi indirimi)

21 21 Gelirin tekrar kullanımı yoluyla yükümlü tesislere telafi desteği sağlanmasına ilişkin uluslararası örnekler İngiltere İklim Değişikliği Vergisi Gelirler özel olarak tahsise ayrılmaz ancak, vergiye tabi olan kurumlar için iklim değişikliği vergisi ile birlikte bir vergi indirimi getirilmiştir İsviçre Karbon Vergisi/Harcı Gelirlerin bir kısmı, bina sektöründeki enerji kullanımı azaltımlarını sübvanse etmek için kullanılır. Ancak sadece bu vergi sistemi altında mevzuata uyumla yükümlü olan şirketler bu finansmanı talep etmeye hak kazanabilmektedirler. Güney Afrika Karbon Vergisi Verginin yanı sıra bir elektrik fiyatı indirimi planlanmaktadır. Böylece verginin elektrik fiyatları üzerindeki etkisi nötr olacaktır

22 22 Gelirlerin telafi için tahsis edilmesi: Muhtemel seçenekler Bir gelir sağlayıcı mekanizma tasarlarken, mekanizmadan elde edilen gelirlerin yükümlü tesisleri veya diğer etkilenen tarafları telafi etmek için kullanılıp kullanılmayacağı konusunun ele alınması önem arz etmektedir. Muhtemel seçenekler: Özel tahsis (earmarking) yok elde edilen her türlü gelir, merkezi hazine bütçesine iade edilir Gelirlerin doğrudan telafi için kenara ayrılması gelirler, yükümlü tesisler için doğrudan telafi sağlayan alanlar için tahsis edilir. Gelirlerin daha dolaylı bir telafi için kenara ayrılması gelirler, yükümlü tesisler için daha dolaylı telafi sağlayan alanlar için tahsis edilir. Gelirlerin telafiyle ilişkisiz olarak kenara ayrılması gelirler, tümüyle başka alanlarda kullanım için tahsis edilir.

23 23 PTM lere Genel Bakış Karbon Vergisi (KV): KV, bir kirletici tesisten salınan karbon dioksit emisyonlarına verginin doğrudan uygulandığı bir karbon fiyatlandırma biçimidir. Karbon vergisi, kirletici tesisler için, alternatif yakıta geçme veya enerji verimliliği iyileştirmeleri gibi yollarla emisyonlarını azaltmaları için bir teşvik sağlar. Enerji verimliliği ticaret sistemi (EVTS): Katılımcı tesisler üzerine bir enerji tasarrufu yükümlülüğü getirilir ve tesisler ya EV tedbirleri alarak ya da sistemdeki diğer katılımcılar tarafından elde edilen doğrulanmış azaltımı temsil eden enerji tasarrufu sertifikalarını alarak bu yükümlülüğü yerine getirirler. Bu ticarete kolaylık sağlamak için düzenleyici kuruluş tarafından bir piyasa veya ticaret platformu oluşturulabilir. Yenilenebilir enerji ticaret sistemi (YETS): Bir YETS kapsamında, uygun yenilenebilir enerji üreticileri, ürettikleri megawatt saat elektrik başına bir adet yenilenebilir enerji sertifikası (YES) almaya hak kazanırlar. Elektrik tedarikçileri üzerine, genelde tedarik ettikleri elektriğin belli bir oranına tekabül edecek şekilde, her yıl belli sayıda YES almaları için bir yükümlülük getirilir. Kapsamlı kredilendirme mekanizması (KKM): KKM, emisyonu, enerji kullanımını veya enerji yoğunluğu önceden belirlenmiş bir kıyas ölçütü seviyesi veya referans hattı nın altına geçen birden fazla emisyon kaynağına (sektörler veya sektörlerin içindeki tesisler) yönelik sertifika yaratıp piyasaya süren bir politika mekanizmasıdır. Sonuç odaklı finansman (SOF): SOF, bir proje veya programın önceden tanımlı sonuçlarına dayalı olarak finansman sağlayan bir mekanizmadır. İklim finansmanı bağlamında, fiili olarak sağlanan ton sera gazı azaltımı başına ödemeler yoluyla önceden tanımlı azaltım sonuçlarını ödüllendiren bir karbon fiyatlandırma mekanizması biçiminde olabilir.

24 24 PTM lerin Karşılaştırılması: Hedefler & mevzuata uyum Mecburi mekanizmalar PTM Hedef Yükümlülük ETS Sera gazı azaltımı Mutlak veya nispi Gönüllülük esasına dayalı mekanizmalar: Tahsisat edinip teslim etmek KV Resmi bir hedef yok Emisyonların karbon fiyatına eşdeğer vergi ödemek EVTS Enerji azaltımı Mutlak veya nispi Sertifika edinmek ve teslim etmek veya hedefleri tutturmak YETS Tedarik edilen % YE elektrik Sertifika edinmek ve teslim etmek veya hedefleri tutturmak PTM Hedef Yükümlülük KKM SOF Sertifikalandırma eşik değeri, emisyon azaltım sertifikasını belirler Örneğin finansman hacmi veya kaynak için çevresel sonuç türü gibi hedefler olabilir Katılımcı tesisler, sistem kurallarına uymalıdır. Tahsisat edinmek ve teslim etmek Yükümlülük yok, sadece finansman mekanizması

25 25 Öncelikli sektör başına potansiyel PTM ler Elektrik sektörü: YETS, SOF, KV Sanayi Sektörü: KKM, KV Ulaşım sektörü: KKM, KV Sina sektörü: EVTS, SOF Atık sektörü: SOF YETS SOF EVTS KV KKM Yenilenebilir Enerji Enerji Verimliliği YETS EVTS SOF Ticaret Sistemi Ticaret Sistemi Sonuç Odaklı Finansman KV Karbon Vergisi KKM Kapsamlı Kredilendirme Mekanizması

26 Politika etkileşimleri: Etkileşim türleri Karbonsuzlaştırmanın genel maliyetini sınırlamak ve azaltmak için ülkeler, komuta ve kontrol tedbirleri ve sübvansiyona dayalı sistemler gibi PTM harici politikalar ve PTM lere kadar değişen, çok çeşitli türde mekanizmayı uygulamaya geçirmektedir. PTM ler, PTM harici politikalarla tamamlanabilir çünkü böylece farklı türdeki piyasaların sorunları üzerine eğilmek mümkün olacaktır (Ar-Ge desteği veya EV etiketlemesi/ asgari performans standartları) Yeni PTM ler ve var olan politikalar arasındaki etkileşimlerin de dikkatlice ele alınması gerekmektedir zira olumsuz çakışmalardan kaçınılmalı, olumlu sinerjiler ise elde edilmeye çalışılmalıdır. CO 2 fiyatı /tco 2 e Uzun vadeli karbonsuzlaştırmanın maliyetlerini azaltmak için Ar-Ge & konuşlandırma politikaları ETS ve diğer PTM ler ekonomi genelinde faaliyetleri kapsayabilir Ör. CCS yi desteklemek için SOF MtCO 2 Ricardo Energy & Environment in Confidence Enerji verimliliği politikaları, maliyet etkin azaltım faaliyetlerini açığa çıkartabilir Kaynak: IEA rakamlarına dayalı olarak Ecofys 26

27 27 Politika etkileşimleri: PTM ler arasındaki etkileşimler PTM ler çakışabilir, yani aynı tesisler, sektörler veya enerji vektörleri (elektrik gibi) için geçerli olabilecek sera gazı, enerji ve yenilenebilir enerji hedefleri getiriyor olabilir. KV, ETS, EVTS ve YETS de oluşan bir durumdur. PTM lerin kombinasyonunu uygulamayı düşünmesi halinde politika yapıcı, bir tesisi aynı faaliyet için mükerrer düzenlemeye tabi tutmaktan kaçınmalı veya böylesi durumları asgariye indirmelidir. Örneğin İngiltere de elektrik üretimi için halihazırda ETS uygulanıyor olmasına rağmen, konutlardaki EV tedbirlerini hedefleyen bir EVTS kullanılmaya devam edilmektedir. PTM ler ayrıca, kapsamlarının çakışmadığı durumlarda, belli sonuçlar (KKM) elde etmenin maliyet etkin olanaklarını sunmak veya çevresel sonuçlar (SOF) için finans kaynağı sağlamak amacıyla esneklik mekanizmaları kullanarak birbirine bağlanabilir. Örneğin Güney Kore de, BM nin Temiz Kalkınma Mekanizması altında üretilen sertifikalar, Güney Kore ETS sinde denkleştirme olarak kullanılmaktadır.

28 28 Politika etkileşimleri: PTM lerin birleştirilmesinin altında yatan mantık Önerilen PTM lerin yerine getirebileceği başlıca hedefler: Sera gazı emisyonları veya enerji tüketiminde mutlak azalma Faaliyetlerin enerji verimliliği veya karbon yoğunluğunun iyileştirilmesi YE veya EV piyasalarının teşvik edilmesi Enerji güvenliğinin arttırılması EV ve YE projeleri için finansal bir mekanizma sağlanması Teknoloji ve bilgi transferi Politika yapıcılar, birden fazla PTM yi bir arada kullanmayı seçebilirler, zira her biri farklı bir asli odağa sahiptir ve farklı tesisleri hedeflemektedir: Örneğin ETS tipik olarak elektrik üretimini kaynak tarafında hedefler; EVTS ise elektriğin tüketim tarafında yer alan son kullanıcıları hedefler. Elektrik tasarrufu için kaynak tarafı ETS teşviki, son kullanıcılar için yeterince görünür olmayabilir ve bu yüzden İngiltere de olduğu gibi, EV tedbirlerini hedeflemek için konutlarda bir EVTS ile birleştirilebilir.

29 29 PTM etkileşimleri için yurtdışından örnekler: İngiltere Karbon Fiyat Tabanı & AB ETS Hangi etkileşimler söz konusudur? Karbon Fiyat Tabanı (CPF), elektrik üretimi için kullanılan fosil yakıtlar üzerine uygulanan bir vergidir ve elektrik üretimi için tüketilen yakıtların karbon içeriğine dayalıdır. Her ikisi de elektrik üreticilerine yönelik olduğundan AB ETS ile çakışmaktadır. CPF tüketilen yakıtlara uygulanırken AB ETS, üretilen emisyonlara uygulanmaktadır. Bu etkileşimler neden sağlanmak istenmiştir? Elektrik üreticilerine, özellikle de düşük AB ETS fiyatları karşısında, sektörde uzun vadede karbonsuzlaştırmayı teşvik etmeye yetecek asgari bir karbon fiyatına ilişkin kesinlik sağlamak için. Bu etkileşimlerin etkileri nelerdir? CPF, tüm üreticiler tarafından ödenen EUA fiyatının üstünü tamamlamaktadır. CPF esnektir eğer AB ETS fiyatı tabanın üzerinde ise CPF oranı sıfıra düşmektedir. CPF üretilen elektriğe uygulanan bir vergi olduğundan, bu elektriği üretmenin karbon maliyeti, tüm tüketicilere sanayi, evler ve ticari işletmeler, vb. tedarik edilen elektrik fiyatına dahil edilmektedir. Bu, söz konusu sektörlerde elektrik kullanımını azaltmaya yönelik ilave bir teşvik sağlamaktadır. Elektrik maliyetlerinin arttırılması, sanayi gibi nihai tüketicileri olumsuz etkilmektedir.

30 30 PTM etkileşimleri için yurtdışından örnekler: Güney Kore ETS & yurtiçi TKM projeleri Hangi etkileşimler söz konusudur? Güney Kore ETS si (KETS), yükümlü tesislerin denkleştirme birimi olarak Kore temelli Temiz Kalkınma Mekanizması (CDM) projelerinden Onaylı Emisyon Azaltımlarını (CER ler) kullanmalarına müsaade etmektedir. Bu etkileşimler neden sağlanmak istenmiştir? Bu çakışma, KETS altında mevzuata uyum yükümlülüklerine tabi şirketler için bir esneklik mekanizması görevini görür. TKM yöntemlerini sağlayan her türlü yurtiçi emisyon azaltım faaliyeti, teslim etme yükümlülüklerinin %10 una kadarını denkleştirmek için kullanılabilmektedir. Bu etkileşimlerin etkileri nelerdir? KETS sektörlerinin ötesindeki sektörleri kapsayan mevcut denkleştirme sertifikalandırma altyapısından faydalanarak, emisyonların maliyet etkin bir şekilde azaltılması sağlanmaktadır. Buna ek olarak, düşük CER fiyatlarıyla baş etmeye çalışan Koreli CDM proje geliştiricileri için yeni bir talep kaynağı yaratmaktadır. Ancak, 2010 a kadar geriye dönük Koreli CER lerin denkleştirme olarak kullanılabilmesi nedeniyle çevresel sonucun etkinliği bir miktar aşağı çekilmektedir.

31 Mevcut politikalar ve öncelikli sektörlerde muhtemel PTM lerle çakışmaları Öncelikli sektörleri ve özellikle sanayi sektörünü kapsayan çok çeşitli politikalar ve stratejiler olduğundan, etkileşimler oldukça karmaşıktır: YETS Yenilenebilir Enerji Ticaret Sistemi Ulusal Petrol Enerji Ulusal Doğal Elektrik Yakıt İklim Atık Ulusal Türkiye Verimliliği Piyasası Enerji Sanayi Gaz Yönetimi Vergileri Değişikliği İklim Piyasası Verimliliği Ulaşım Strateji Kanunu Değişikliği Eylem Kanunu, Strateji & Belgesi Haberleşme Strateji Planı Uyum Belgesi, Yenilenebilir & Belgesi Piyasa Stratejisi Ulusal Tarifeleri Enerji Belgesi İklim ve Eylem Tüzüğü, Kanunu, Değişikliği Planı Türkiye Eylem Sera Kömürü Planı, Gazı Onuncu Emisyonlarının İşletmeleri Kalkınma Takibi Planı Yönetmeliği EVTS Enerji Verimliliği Ticaret Sistemi YETS SOF EVTS KV Karbon Vergisi KV KKM Kapsamlı Kredilendirme Mekanizması KKM SOF Sonuç Odaklı Finansman

32 32 Politika etkileşimleri: Değerlendirme Çerçevesi Aşağıda yer alan değerlendirme kriterleri ve dikkate alınması gereken ilgili başlıca hususlar, politika yapıcılara, mevcut politika ve tedbirler ile burada tartışılmış olan PTM ler (ETS dahil) arasındaki çalışmaları değerlendirirken yön verecektir: Hedef belirleme, örn. Hedefin biçimi ve nasıl belirlendiği Sağlanan teşvik türleri, örn. Çakışmalar, gönüllü ve mecburi teşviklerin muhtemel birleşimi Kurumsal düzen ve süreçler, örn. Aynı kurumlarca yönetim, mevcut süreçlerin kullanılması Bakanlıkların sorumlulukları, örn. Muhtemel sinerjiler, çelişen çıkarlar Katılımcılar/kapsam, örn. Sektörler için çakışmalar, birbirine karşıt hareket eden teşvikler, paydaşlar tarafından kabul görme İRD, örn. Mevcut yapıların kullanımı, İRD gereksinimleri açısından katılımcılara fazla yük getirilmesi Yürütme ve mevzuata uyum, örn. Mevcut ceza sistemleri ve mevzuata uyum kontrolleri, bir PTM den elde edilen sonucun başka bir PTM altında mevzuata uyum için kullanılması Başka alanlara taşan etkiler: kapsanan sektörler/ katılımcılardan, mekanizma kapsamının dışında kalan diğer sektörlere/ katılımcılara doğru taşan etkiler

33 33 Mevcut politikalar ve muhtemel PTM lerle çakışmaları: Çıkarımlar KV: KV, Enerji Verimliliği Kanunundan (EVK) daha etkin şekilde emisyon azaltımlarını teşvik edebilir. Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Yönetmeliği, mevcut bir İRD çerçevesi olarak vergi için iyi bir temel teşkil edebilir. Sanayi Strateji Belgesindeki hedeflere uyabilmek potansiyel karbon kaçağı önlenmelidir. EVTS: EVK altındaki sübvansiyona dayalı sistemde, EVTS den muaf tutulabilecek spesifik faaliyetlere göre ayarlamalar yaparak, çakışan teşviklerin önüne geçilebilir. YETS: Yenilenebilir Enerji Kanunu (YEK) altında yerleştirilmiş olan YE Sertifikaları Sistemi, desteklenmesi gereken bir YETS yi uygulamaya geçirmek açısından asli bir temel teşkil edebilir. Ancak, bir YETS kapsamında ve mevcut YE Destek Mekanizması uyarınca sağlanan garantili alım tarifeleri kapsamında mükerrer teşvik istenen bir sonuç değildir ve bunun önüne geçilmelidir. KKM: Elektrik ve sanayi sektörü için, bir KKM ye yönelik olarak İRD süreçlerini tanımlamak üzere Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Yönetmeliğinden faydalanılabilir. SOF: Elektrik sektöründe bir SOF mekanizması, var olan YEK ile uyumlu hale getirilmiştir. YEK kapsamında YE üretimi için garantili alım tarifeleri SOF olarak tarif edilebilir çünkü sübvansiyon ancak sonuçların kanıtlarının sunulması üzerine sağlanmaktadır. Ayrıca, projeler ve sonuçlarının, sübvansiyon alındıktan iki sene sonra değerlendirilmesi nedeniyle EVK da bir miktar SOF özellikleri taşımaktadır.

34 34 Potansiyel PTM ler ve bunların muhtemel ETS ile çakışma durumu: Genel Görünüm ETS YETS SOF EVTS KV KKM Yenilenebilir Enerji Enerji Verimliliği YETS EVTS SOF Ticaret Sistemi Ticaret Sistemi Sonuç Odaklı Finansman KV Karbon Vergisi KKM Kapsamlı Kredilendirme Mekanizması ETS Emisyon Ticaret Sistemi

35 35 PTM ler ve muhtemel ETS ile çakışmaları: Başlıca bulgular PMR Yol Haritası Raporu, sanayi ve elektrik sektöründe 2-3 yıl boyunca uygulanacak bir pilot ETS aşamasını tavsiye etmektedir. Önerilen PTM ler ve muhtemel bir ETS arasında aşağıdaki çakışmaları tespit etmiş bulunmaktayız: KV, elektrik ve sanayi sektöründe ETS ile birlikte görev görebilir. ETS kapsamından çıkartılmış olan tesisleri kapsamına alarak ya da karbon fiyatı için bir taban fiyatı belirleyerek ETS yi tamamlayıcı şekilde hareket edebilir. YETS, ETS ile çakışabilir ve spesifik yenilenebilir enerji hedeflerini tutturma amacına hizmet edebilir. YETS nin tahsisat arz dengesi ve mevzuata uyum masrafları üzerindeki etkisinin dikkate alınması gerekmektedir. EVTS, muhtemel ETS yi tamamlayıcı olarak hareket edebilir ancak ETS dahilindeki emisyon üst sınırının, EVTS uyarınca tüketim tarafında tasarruf edilen emisyonların neticesi olarak tasarruf edilen emisyonları dikkate alacak şekilde ayarlanması gerekecektir. SOF, muhtemel ETS ile kapsanmayan sektörleri veya tesisleri (örneğin küçük emisyon kaynağı tesisleri) kapsamına alarak ETS yi tamamlayıcı olarak hareket edebilir. Buna ek olarak, gelecekteki ETS ihale gelirleri, ETS dahilindeki ve haricindeki sektörlerde SOF sayesinde tekrar kullanılabilir. KKM, ETS altında bir yükümlülüğe sahip faaliyetlere uygulanmamalıdır zira emisyon azaltımlarının mükerrer sayımına yol açacaktır. Ancak, diğer sektörlerde yürürlüğe konabilir ve yükümlü tesisler için sertifika sağlamak üzere muhtemel ETS ile ilişkilendirilebilir.

36 36 Başlıca paydaşların tanımlanması PTM ler için gözetim ve düzenleme görevini üstlenebilecek bazı kamu sektörü kurumları, ticaret platformları ve ilgili düzenleyici kuruluşlar için aşağıdaki önerilerde bulunmaktayız: Kamu Sektörü Paydaşları: İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu (İDHYKK), Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu (EVKK), Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ormancılık ve Su İşleri Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Hazine, Yenilebilir Enerji Genel Müdürlüğü Ticaret Platformları ve Düzenleyici Kuruluşlar: Borsa İstanbul, Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK), İstanbul Enerji Piyasaları İşletme A.Ş., Takas Bank

37 37 Etkileşim analizi: Tartışma 1) Soru & Cevap 2) Tabloyla tartışma : Başlıca çakışmalar ve etkileşimlerin tümünü ele alabildik mi?

38 38 Elektrik sektöründeki çakışmalar için değerlendirme çerçevesinin uygulanması Elektrik sektöründe önerilen PTM ler (KV, YETS ve SOF) ile var olan politikalar arasındaki çakışmaları değerlendirmek için aşağıdaki kriterler dikkate alınmıştır: Hedef belirleme, örn. Hedefin biçimi ve nasıl belirlendiği Sağlanan teşvik türleri, örn. Çakışmalar, gönüllü ve mecburi teşviklerin muhtemel birleşimi Kurumsal düzen ve süreçler, örn. Aynı kurumlarca yönetim, mevcut süreçlerin kullanılması Bakanlıkların sorumlulukları, örn. Muhtemel sinerjiler, çelişen çıkarlar Katılımcılar/kapsam, örn. Sektörler için çakışmalar, birbirine karşıt hareket eden teşvikler, paydaşlar tarafından kabul görme İRD, örn. Mevcut yapıların kullanımı, İRD gereksinimleri açısından katılımcılara fazla yük getirilmesi Yürütme ve mevzuata uyum, örn. Mevcut ceza sistemleri ve mevzuata uyum kontrolleri, bir PTM den elde edilen sonucun başka bir PTM altında mevzuata uyum için kullanılması Başka alanlara taşan etkiler: kapsanan sektörler/ katılımcılardan, mekanizma kapsamının dışında kalan diğer sektörlere/ katılımcılara doğru taşan etkiler

39 Elektrik sektöründe var olan politikalar ve muhtemel PTM lerle çakışmaları Elektrik sektöründe önerilen PTM lerin (KV, YETS ve SOF), var olan politikalar ve stratejilerle hem birbirini tamamlayıcı hem de birbirine karşıt hareket eden çakışmaları söz konusudur. Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı 10ncu Kalkınma Planı Doğal Gaz Piyasası Kanunu & Piyasa Tarifeleri Tüzüğü Elektrik Piyasası Kanunu Yenilenebilir Enerji Kanunu Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Sera gazı Emisyonlarının Takibi Yönetmeliği Ulusal Enerji Verimliliği Strateji Belgesi Enerji Verimliliği Kanunu Karbon Vergisi KV bu stratejinin KV, bu planın KV, bu planın Doğalgaz fiyatlarıyla muhtemel etkileşim Düzenleyici kurumun, KV maliyetlerinin son kullanıcılara aktarılmasını sağlaması gerekir KV, kanunun hedefini ileri taşıyabilir Sübvansiyonlar KV yi olumsuz etkileyebilir Geliştirilen İRD çerçevesi kullanılabilir Tamamlayıcı KV aynı yönde işleyebilir ancak EV tedbirleri toplam vergi alımını azaltabilir Tamamlayıcı KV aynı yönde işleyebilir ancak EV tedbirleri toplam vergi alımını azaltabilir Yenilenebilir Enerji Ticaret Sistemleri Sonuç odaklı finansman YETS, bu stratejinin SOF, bu stratejinin YETS, bu planın SOF, bu planın YETS, bu planın SOF, bu planın YETS nin getirilmesini caydırabilecek çakışma yok SOF nin getirilmesini caydırabilecek çakışma yok YE Destek Mekanizmasıyla sabit alım garantisi uygulanan YE kaynakları için muhtemel mükerrer teşvikler YE Destek Mekanizmasıyla sabit alım garantisi uygu-- lanan YE kaynakları için muhtemel mükerrer teşvikler YE Destek Mekanizmasıyla sabit alım garantisi uygulanan YE kaynakları için muhtemel mükerrer teşvikler YE Destek Mekanizmasıyla sabit alım garantisi uygulanan YE kaynakları için muhtemel mükerrer teşvikler Sübvansiyonlar YETS yi olumsuz etkileyebilir SOF faaliyetleri için net kabul edilebilirlik kriterleri tanımlayarak mükerrer teşvik önlenebilir Geliştirilen İRD çerçevesi kullanılabilir Geliştirilen İRD çerçevesi kullanılabilir Tamamlayıcı ancak yenilebilir kaynaklar & EV hedefleri arasındaki dengeyi değerlendirecek ekonomik analiz gereklidir SOF, EV hedeflerini desteklemek için kullanılabilir Tamamlayıcı ancak yenilebilir kaynaklar & EV hedefleri arasındaki dengeyi değerlendirecek ekonomik analiz gereklidir SOF, EV hedeflerini desteklemek için kullanılabilir Ricardo Energy & Environment in Confidence 39

40 40 Elektrik sektöründeki çakışmaların politika açısından etkileri KV: KV, elektrik sektöründe Enerji Verimliliği Kanunundan (EVK) daha etkin şekilde emisyon azaltımlarını teşvik edebilir. Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Yönetmeliği, mevcut bir İRD çerçevesi olarak vergi için iyi bir temel teşkil edebilir. YETS: Yenilenebilir Enerji Kanunu (YEK) altında yerleştirilmiş olan YE Sertifikaları Sistemi, desteklenmesi gereken elektrik sektöründe YETS yi uygulamaya geçirmek açısından asli bir temel teşkil edebilir. Ancak, bir YETS kapsamında ve mevcut YE Destek Mekanizması uyarınca sağlanan garantili alım tarifeleri kapsamında mükerrer teşvik istenen bir sonuç değildir ve bunun önüne geçilmelidir. SOF: Elektrik sektöründe SOF mekanizması, var olan YEK ile uyumlu hale getirilmiştir. YEK kapsamında YE üretimi için garantili alım tarifeleri SOF olarak tarif edilebilir çünkü sübvansiyon ancak sonuçların kanıtlarının sunulması üzerine sağlanmaktadır. Ayrıca, projeler ve sonuçlarının, sübvansiyon alındıktan iki sene sonra değerlendirilmesi nedeniyle elektrik sektörü için de geçerli olan EVK da bir miktar SOF özellikleri taşımaktadır.

41 41 Sanayi sektöründe var olan politikalar ve muhtemel PTM lerle çakışmaları Sanayi sektöründe önerilen PTM lerin (KV ve KKM), var olan politikalar ve stratejilerle temelde birbirini tamamlayıcı çakışmaları söz konusudur: Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı 10ncu Kalkınma Planı Petrol Piyasası Kanunu Yakıt Vergileri Sera gazı Emisyonlarının Takibi Yönetmeliği Ulusal Enerji Verimliliği Strateji Belgesi Sanayi Strateji Belgesi Enerji Verimliliği Kanunu Karbon Vergisi KV bu stratejinin KV bu planın KV bu planın Petrol fiyatlarıyla muhtemel etkileşim KV, yakıt vergileri teşvikini daha da güçlendirebilir Geliştirilen İRD çerçevesi kullanılabilir Tamamlayıcı KV aynı yönde işleyebilir ancak EV tedbirleri toplam vergi alımını azaltabilir KV, yüksek teknolojili & çevresel olarak sağlam ürünlere geçişi ancak potansiyel karbon kaçağı riski vardır Tamamlayıcı KV aynı yönde işleyebilir ancak EV tedbirleri toplam vergi alımını azaltabilir Kapsamlı Kredilendirme Mekanizması KKM bu stratejinin KKM bu planın KKM bu planın KKM nin hedefiyle ilgili politika etkileri yok KKM, yakıt vergisi yükünü azaltabilir Geliştirilen İRD çerçevesi kullanılabilir ve genişletilebilir Tamamlayıcı KKM aynı yönde görev görecektir KKM, yüksek teknolojili & çevresel olarak sağlam ürünlere geçişi Tamamlayıcı KKM aynı yönde görev görecektir ancak özgün katkı garanti edilmelidir

42 42 Ulaşım sektöründe var olan politikalar ve muhtemel PTM lerle çakışmaları Ulaşım sektöründe önerilen PTM lerin (KV ve KKM), var olan politikalar ve stratejilerle temelde birbirini tamamlayıcı çakışmaları söz konusudur: Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı 10ncu Kalkınma Planı Petrol Piyasası Kanunu Yakıt Vergileri Ulusal Enerji Verimliliği Strateji Belgesi Türkiye Ulaştırma & İletişim Strateji Belgesi Karbon Vergisi KV bu stratejinin KV bu planın KV bu planın Petrol fiyatlarıyla muhtemel etkileşim KV, yakıt vergileri teşvikini daha da güçlendirebilir KV bu stratejinin KV bu stratejinin Kapsamlı Kredilendirme Mekanizması KKM bu stratejinin KKM bu planın KKM bu planın KKM nin hedefiyle ilgili politika etkileri yok KKM, yakıt vergisi yükünü azaltabilir KKM bu stratejinin KKM bu stratejinin

43 43 Bina sektöründe var olan politikalar ve muhtemel PTM lerle çakışmaları Bina sektöründe önerilen PTM lerin (EVTS ve SOF), var olan politikalar ve stratejilerle temelde birbirini tamamlayıcı çakışmaları söz konusudur: Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı 10ncu Kalkınma Planı Petrol Piyasası Kanunu Ulusal Enerji Verimliliği Strateji Belgesi Enerji Verimliliği Kanunu Enerji Verimliliği Ticaret Sistemleri EVTS bu stratejinin EVTS bu planın EVTS bu planın EVTS nin hedefiyle ilgili politika etkileri yok EVTS bu stratejinin EVTS kapsamı, şimdiye kadar EVK altında ödüllendirilmiş olan proje türlerini dikkate almalıdır Sonuç Odaklı Finansman SOF bu stratejinin SOF bu planın SOF bu planın SOF un hedefiyle ilgili politika etkileri yok SOF, bu stratejinin hedefine paralel olarak enerji verimliliği faaliyetleri için finansman sağlamak amacıyla etkili bir mekanizma olabilir EVK, SOF özelliklerini taşımaktadır ve tümüyle bir SOF olarak yeniden yapılandırılabilir

44 44 Atık sektöründe var olan politikalar ve muhtemel PTM lerle çakışmaları Atık sektöründe önerilen PTM lerin (SOF), var olan politikalar ve stratejilerle temelde birbirini tamamlayıcı çakışmaları söz konusudur: Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı 10ncu Kalkınma Planı Atık Yönetimi Eylem Planı Sonuç Odaklı Finansman SOF bu stratejinin SOF bu planın SOF bu planın SOF, aktif olarak bu planın hedeflerini

45 45 Gruplarda sektör analizi yapılması Odaklandığınız sektör için lütfen: Çakışmaları tespit edin Çakışmaları değerlendirin Sektöre bir PTM nin getirilmesi halinde hangi politik hususların ele alınması gerekeceği konusunda çıkarımlar yapın

46 46 Ayrışmalı grupların başlıca bulguları Gruplara ayrılarak aşağıdaki konularda tartışınız: Temel çakışmalar nelerdir, olumlu mu yoksa olumsuz yönde mi etkileri vardır? İlgili sektörlerde bir PTM nin yürürlüğe konması, nasıl bir anlam ifade etmektedir?