INCOTERMS ULUSLARARASI TESLİM ŞEKİLLERİ. Mutlu Yılmaz Ahmet Özken

Transkript

1 INCOTERMS ULUSLARARASI TESLİM ŞEKİLLERİ Mutlu Yılmaz Ahmet Özken

2 ISBN Optimist Yayım ve Dağıtım Optimist Yay nlar Telefon : Faks : e-posta: optimist@optimistkitap.com facebook.com/optimistkitap twitter.com/optimistkitap Optimist yay n no. : 330 Konu : ş ve Yönetim Yay na haz rlayan : Utku Umut Bulsun Bas m Düzelti Düzenleme ve Kapak Tasarımı Bask ve cilt : Nisan 2013, stanbul : Esen Güray : Nermin Uçar Vatan : Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti. Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah. 4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2 Esenyurt - STANBUL Tel:

3 İÇİNDEKİLER Önsöz BÖLÜM: INCOTERMS İN İÇERİĞİ KAPSAMI VE FELSEFESİ Incoterms ne demekt r? Neden Incoterms Türkçeye Uluslararası Tesl m Şek ller olarak çevr lmekted r? Incoterms ç n nasıl b r tanımlama yapmalıyız? Taşıma Modu ne demekt r? Ürün yurtdışına b rden fazla taşıma modu le gönder l rse ne olur? Navlun ne demekt r? Incoterms tanımı ç nde yer alan süreçtek r sk ve masraflar sözüyle kasted len ned r? Süreçtek masraf ve r skler taraflardan hang s üstlenecekt r? Incoterms n amacı ned r? Incoterms tüm dünyada kabul görmüş b r s stem m d r? M lletlerarası T caret Odası (MTO) nasıl b r kuruluştur? M lletlerarası T caret Odası (MTO) bünyes nde hang tekn k kom syonlar bulunmaktadır? M lletlerarası T caret Odasının (MTO) Türk ye de tekn k kom tes var mıdır? Incoterms n tar hçes nden kısaca bahseder m s n z? Incoterms kuralları neden devamlı değ şt r lm şt r? F rmalar dış t caret sürec nde hang sözleşmelere mza atarlar? 25

4 17. Incoterms dış t carette yapılan sözleşmeler n hang s n kapsamı ç ne alır? Incoterms n sadece satım sözleşmeler n kapsaması 8. sorunun cevabı le çel şm yor mu? Incoterms, satış sözleşmes n n tamamını kapsamı ç ne alır mı? Incoterms dış t caret sürec nde ana hatlarıyla hang konuları kapsamı ç ne alır? Incoterms kurallarında hang konular kapsam ç nde yer almamaktadır? Günümüzde hang Incoterms vers yonu geçerl d r? Sözleşmelerde hang Incoterms vers yonu kullanılması tavs ye ed lmekted r? Uygulamada neden Incoterms 2000 n son vers yonu daha fazla kullanılmaktadır? MTO yen Incoterms çalışmalarında nelere d kkat etmel d r? BÖLÜM: INCOTERMS Incoterms 2000 hakkında kısaca neler söyleneb l r? Incoterms 2000 n b r öncek 1990 vers yonundan farkı ned r? Incoterms 2000 n yapısı nasıldır? Incoterms 2000 n gruplandırma s stemat ğ n n mantıksal yapısı nasıl çalışmaktadır? Yüklemede satış sözleşmes ne demekt r? Boşaltmada satış sözleşmes ne demekt r? Incoterms gruplandırma s stemat ğ açısından hang gruplar yüklemede satış sözleşmeler n, hang ler boşaltmada satış sözleşmeler n kapsar? Incoterms 2000 kapsamında hang tesl m şek ller nde navlunu thalatçı öder? 52

5 34. Incoterms 2000 kapsamında hang tesl m şek ller nde navlunu hracatçı öder? Incoterms 2000 de sadece den zyolunda kullanılan tesl m şek ller hang ler d r? Incoterms 2000 de hang tesl m şek ller nde çoklu taşımacılık veya d ğer taşıma modları (den zyolu har ç) tek başına kullanılab l r? Incoterms 2000 dek C grubu le D grubunun benzer özell kler nelerd r? Incoterms 2000 dek C grubu le D grubunun farklı özell kler nelerd r? Incoterms 2000 bünyes nde A ve B harfler kullanılarak maddelend rme yapılmakta se bu harfler ve bu harflere bağlı olan maddeler ney fade etmekted r? Incoterms 2000 kapsamında yükümlülük yoktur fades ne anlama gelmekted r? Incoterms 2000 ülke ç satışlarda kullanılab l r m? Incoterms 2000 term noloj k açıdan b rtakım kavramlara açıklık get rm ş m d r? Yükleten ne demekt r? Tesl m ne demekt r? Malları alıcının tasarrufuna bırakmak ne demekt r? Mutad ne demekt r? Harçlar ne demekt r? Harçlar kavramı gümrükleme har c nde başka mal yetler çer r m? L manlar, yerler, noktalar ve mahaller kavramları ney fade eder? Gem ve tekne kavramları aynı anlamı mı taşırlar? Kontrol le muayene kavramları aynı anlamı taşırlar mı? 65

6 52. Malların muayenes le lg l masraflar k me a t olacaktır? Yukarıda fade ed len kavramların İng l zceler nelerd r? BÖLÜM: INCOTERMS Incoterms 2010 hakkında kısaca ne söyleyeb l r z? Incoterms 2010 un b r öncek vers yondan genel anlamda hang konularda farkı vardır? Incoterms 2010 un yapısı nasıldır? Incoterms 2010 un gruplandırma s stemat ğ n n mantıksal yapısı nasıl çalışmaktadır? Incoterms 2010 kapsamında hang tesl m şek ller nde navlun bedel n thalatçı öder? Incoterms 2010 kapsamında hang tesl m şek ller nde navlun bedel n hracatçı öder? Incoterms 2010 kapsamında oluşturulan Tüm Taşıma Türler n Kapsayan Kurallar s ml grup ç ndek tesl m şek ller n n özell kler nelerd r? Incoterms 2010 kapsamında oluşturulan Den z ve İçsu Taşımalarına Özgü Kurallar s ml grup ç ndek tesl m şek ller n n özell kler nelerd r? Incoterms 2010 kapsamında hracatçının tesl m yükümlülüğünü hracat ülkes nde yer ne get rd ğ tesl m şek ller hang ler d r? Incoterms 2010 kapsamında hracatçının tesl m yükümlülüğünü thalat ülkes nde yer ne get rd ğ tesl m şek ller hang ler d r? Incoterms 2010 da Tesl m Yükümlülüğü kavramı neden bu kadar öneml d r? 76

7 65. Incoterms 2010 da hracatçının tesl m yükümlülüğünü yer ne get rd kten sonra hang tesl m şek ller nde, hang masraflar hracatçı tarafından karşılanmaktadır? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı nasıldır? EXW tesl m şekl ne demekt r? EXW tesl m şekl nde thalatçı f rma tesl m alma yükümlülüğünü nerede yer ne get r r? EXW tesl m şekl ndek İşyer nde Tesl m ter m ney fade etmekted r? EXW tesl m şekl ç n, hracatçı f rmanın yükümlülükler n n en az olduğu tesl m şekl d r d yeb l r m y z? EXW tesl m şekl thalatçı ç n en fazla yükümlülükler çer yorsa thalatçı f rma neden bu tesl m şekl n seçer? EXW tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçının nelere d kkat etmes gerekmekted r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde EXW tesl m şekl ç n hem hracatçının (satıcının) hem de thalatçının yükümlülükler tam olarak ned r? FCA tesl m şekl ne demekt r? FCA tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçının nelere d kkat etmes gerekmekted r? FCA tesl m şekl nde hracatçı tesl m kend şyer nde yer ne get reb l yorsa FCA tesl m şekl n n EXW tesl m şekl nden farkı ned r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde FCA tesl m şekl ç n hem hracatçının (satıcının) hem de thalatçının (alıcının) yükümlülükler tam olarak nelerd r? CPT tesl m şekl ne demekt r? CPT tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçının nelere d kkat etmes gerekl d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde CPT tesl m yükümlülükler nelerd r? 101

8 81. CIP tesl m şekl ne demekt r? CIP tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde CIP tesl m yükümlülükler tam olarak nelerd r? CPT tesl m şekl le CIP tesl m şekl arasındak fark ned r? İhracatçı f rmaların CIP tesl m kuralında en çok yaptıkları hata ned r? DAP tesl m şekl ne demekt r? DAP tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde DAP tesl m yükümlülükler nelerd r? DAT tesl m şekl ne demekt r? DAT tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde DAT tesl m yükümlülükler nelerd r? DDP tesl m şekl ne demekt r? DDP tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde DDP tesl m yükümlülükler nelerd r? FAS tesl m şekl ne demekt r? FAS tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde FAS tesl m yükümlülükler nelerd r? 143

9 98. FOB tesl m şekl ne demekt r? FOB tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde FOB tesl m yükümlülükler nelerd r? CFR tesl m şekl ne demekt r? CFR tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde CFR tesl m yükümlülükler nelerd r? CIF tesl m şekl ne demekt r? CIF tesl m şekl nde gerek hracatçı gerekse thalatçı nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 un s stemat k yapısı ç nde CIF tesl m yükümlülükler nelerd r? Incoterms 2010 kapsamında masrafların devr le hasarın geç ş n n farklı yerlerde gerçekleşt ğ tesl m şek ller hang ler d r? Incoterms 2010 tesl m kurallarını taraflar uygularken nelere d kkat etmel d r? Incoterms 2010 ç t carette kullanılab l r m? Incoterms 2010 kapsamında term noloj k kavramlara açıklık get r lm ş m d r? Uyuşmazlıkların çözümü ve uluslararası tahk m hakkında Incoterms kurallarının görüşü nasıldır? 181 KAYNAKÇA 183

10 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Incoterms n İlg lend ğ Konular 37 Tablo 2. Incoterms 2000 Gruplandırma S stemat ğ 49 Tablo 3. Incoterms 2000 de Den zyolunda Kullanılan Tesl m Şek ller 53 Tablo 4. Incoterms 2000 de Çoklu Taşımacılıkta Kullanılan Tesl m Şek ller 54 Tablo 5. Incoterms 2000 S stemat k Yapısı 55 Tablo 6. Incoterms 2010 Gruplandırma S stemat ğ 71 Tablo 7. Incoterms 2010 S stemat k Yapısı 79 ŞEKİLLER LİSTESİ 1 Şek l 1. EXW Tesl m Şekl 80 Şek l 2. FCA Tesl m Şekl 89 Şek l 3. CPT Tesl m Şekl 99 Şek l 4. CIP Tesl m Şekl 108 Şek l 5. DAP Tesl m Şekl 119 Şek l 6. DAT Tesl m Şekl 126 Şek l 7. DDP Tesl m Şekl 134 Şek l 8. FAS Tesl m Şekl 141 Şek l 9. FOB Tesl m Şekl 149 Şek l 10. CFR Tesl m Şekl 160 Şek l 11. CIF Tesl m Şekl Bu şekillerin oluşturulmasında; Dış Ticaret Dünyası Örnek Olaylar ve Tablolar (Nihayet Durukanlıoğlu, Beta Yayınları) ve İhracat Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey, (Mutlu Yılmaz, Ahmet Özken, Optimist Yayınları) isimli eserlerden esinlenilmiştir.

11 ÖNSÖZ Dış ticaret sürecinin en önemli aşamalarından birisi ihracatçının malını ithalatçıya gönderme aşamasında yaşadığı süreçtir. Bu aşamada cevap aradığımız sorulardan bazılarının ana başlıkları, malın taşıma ücretlerinin ödenmesinden sigorta işlemlerine, gümrükleme işlemlerinin yapılmasından gümrük vergilerinin ödenmesine, ilgili belgelerin hazırlanmasından malların gönderilme aşamasındaki olası risklerin kime ait olacağına kadar sıralanmaktadır. İşte tüm bu süreçleri düzenleyen, Uluslararası teslim şekillerini yani INCOTERMS i doğru bilmek dış ticaretçi için en can alıcı hususlardan biridir. Gerek iş dünyasına vermiş olduğumuz eğitim ve seminerlerde gerekse danışmanlığını yapmış olduğumuz firmalarda Incoterms ile ilgili bazı temel sorunları tespit ettik. Bunlardan ilki ve en önemlisi Incoterms kurallarının çok önemsenmeyişi (nasıl olsa malı bir türlü gönderirim ya da getiririm mantığı), bir diğeri ise Incoterms kurallarının eksik veya yanlış bilinmesiydi. Dış Ticaret sürecinde birçok firmanın bu eksikliklerden dolayı çok sıkıntı yaşadıklarına şahit olduk. Alıcı ile masaya oturan ihracatçı malını nerede, nasıl ve kime teslim etmeliydi? Sigorta yapma yükümlülüğü, taşıma maliyetleri, gümrükleme masrafları kim tarafından üstlenilmeliydi? Malın başına fabrikadan çıktıktan sonra bir şey gelse oluşacak hasar ve risklerden kim sorumlu olmalıydı? 13

12 14 INCOTERMS İşte 111 soruda Incoterms kitabımız, iş hayatının yoğunluğu içinde yukarıdaki sorulara cevap arayan dış ticaret ile uğraşan herkese Uluslararası Teslim Şekilleri ile ilgili ellerinin altında her an ulaşabilecekleri sistematik bir kaynak oluşturulması amacıyla hazırlanmıştır. Soru ve cevapları hazırlarken en temel düzeyde bu işe başlayacak olanlar dahil en ileri seviyede dış ticareti gerçekleştiren tüm dış ticaret uygulayıcılarını düşündük ve sistematiği o şekilde belirledik lı yıllarda 30 milyar USD olan dış ticaret hacmimiz günümüzde 400 milyar USD lere ulaşmış ve bu kulvarda her geçen gün oyuncular, uygulamacılar çoğalmıştır. Amacımız her geçen gün artan dış ticaret pastasından pay almak isteyen ya da pay alan tüm uygulamacıların yaptıkları işlemleri tam ve eksiksiz gerçekleştirmelerine destek olmak ve bir başucu kitabı yaratmaktı. Bu bağlamda kitabın tüm DIŞ TİCARET sürecindeki paydaşlara yarar sağlaması ve boşluğu doldurabilmesi ümidiyle Sevgi ve Saygılarımızla; Mutlu YILMAZ Ahmet ÖZKEN Mart, 2013

13 1 INCOTERMS İN İÇERİĞİ KAPSAMI VE FELSEFESİ 1. Incoterms ne demekt r? Incoterms; İngilizce International Commerical Terms biçiminde ifade edilen kelimelerin kısaltılıp birleşmesinden oluşan bir kavramdır. Bu terim Türkçede Uluslararası Ticari Terimler ifadesiyle karşılık bulmaktadır. Ama gerek akademik camiada gerekse iş dünyasında Incoterms Türkçeye; Uluslararası Ticari Terimler olarak değil, Uluslararası Teslim Şekilleri olarak çevrilmektedir. INTERNATIONAL COMMERICAL TERMS INCOTERMS 2. Neden Incoterms Türkçeye Uluslararası Tesl m Şek ller olarak çevr lmekted r? Uluslararası Ticari Terimler, kendi içinde çok çeşitli kavramları barındırır. Bu ticari terimler içinde muhasebe, 15

14 16 INCOTERMS yönetim, pazarlama, finans, üretim sayılabilir. Incoterms tüm bu ticari terimler içinde tam olarak karşılık bulamamaktadır. Örneğin Muhasebe içindeki Bilanço kavramı Balance Sheet, Finans kavramları içinde Gelir Tablosu ; Income Statement gibi birçok Uluslararası Ticari Terim vardır ki aslında bu kavramların çoğunun Incoterms ile yakından uzaktan alakası yoktur. Dolayısıyla Incoterms; bir ülkedeki malın başka bir ülkeye gönderilme sürecindeki tarafların yükümlülüklerinin tanımlandığı ve malların teslimatı ile ilgili prosedürlerin belirtildiği bir sistem olduğundan Türkçede Uluslararası Teslim Şekilleri diye ifade edilmektedir. 3. Incoterms ç n nasıl b r tanımlama yapmalıyız? Incoterms; uluslararası ticaret sürecinde ihracatçının, ithalatçıya malı gönderirken hangi taşıma moduyla göndereceğini, süreçteki risk ve masrafların kimler tarafından karşılanacağını, dolayısıyla tarafların birbirlerine olan hak ve yükümlülüklerini belirten uluslararası kurallar bütünüdür. 4. Taşıma Modu ne demekt r? Incoterms terminolojisi içinde Taşıma Modu ; bir malın bir ülkeden başka bir ülkeye gönderilirken hangi taşıma türü ile gönderileceğini ifade eder. Dış ticaret sürecinde ise taşıma türleri; denizyolu, demiryolu, havayolu ve karayolu ile yapılmaktadır. Burada ifade edilen taşıma çeşitlerinden herhangi birisi süreçteki Taşıma Modu nu ifade eder.