Doç. Dr. UTKU ATEŞ EUTF HİSTOLOJİ & EMBRİYOLOJİ ABD EUTF KORDON KANI BANKASI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doç. Dr. UTKU ATEŞ EUTF HİSTOLOJİ & EMBRİYOLOJİ ABD EUTF KORDON KANI BANKASI"

Mehmed Sevgi
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Doç. Dr. UTKU ATEŞ EUTF HİSTOLOJİ & EMBRİYOLOJİ ABD EUTF KORDON KANI BANKASI 1

2 2

3 3

4 Rudolph Virchow: "Omnis cellula e cellula"... 4

5 1900 lu yılların başlarında Avrupalı araştırmacılar çeşitli kan hücrelerinin hepsinin tek bir hücreden KÖKenlendiğini fark ettiler yılında Dr. Min Chueh Chang IVF uygulamasını tavşanlarda tartışmasız olarak demonstre etti embriyonal karsinoma hücreleri bir çeşit anaç hücredir 1963 Ernest McCulloch ve James Till; Fare kemik iliği hücrelerinin txp sonrası kendi kendilerini yenileme kapasitelerinin olduğunu kantitatif olarak tanımladılar de ilk insan yumurtası in vitro olarak fertilize edildi. 5

1960 embriyonal karsinoma hücreleri bir çeşit anaç hücredir 1963 Ernest McCulloch ve James Till; Fare kemik iliği hücrelerinin

6 1978: İlk IVF bebeği olan Louise Brown, İngiltere de doğdu (25 Temmuz). 6

7 1981: Martin Evans ve Kaufman fare blastosistlerin iç hücre kitlelerinden EKH leri elde ettiler. İn vitro ortamda pluripotent fare EKH lerini çoğaltmak için, gerekli kültür şartlarını tanımladılar. Nature; 292(9); ; ;

İn vitro ortamda pluripotent fare EKH lerini çoğaltmak

8 : Rhesus maymunlarından ve maromosetlerden primat EKH leri elde edildi ve bu hücreler, in vitro ortamda yetiştirildi Thomson J. A., et al.; PNAS USA;92: ;1995). James A Thomson Professor Department of Anatomy Genome Center of Wisconsin Director, Regenerative Biology, Morgridge Inst. for Research 8

serisi ürettiklerini rapor etmesiydi ( Science, 282 (5391):1145, 1998).

9 1998 yılının en önemli olayı, James Thomson ve ekibinin, IVF laboratuvarında dondurulmuş ya da taze 36 tane embriyondan 5 adet insan embriyonik kök hücre serisi ürettiklerini rapor etmesiydi ( Science, 282 (5391):1145, 1998). Bu olaydan sonra embriyonik kök hücre araştırmaları ve beraberinde tartışmalar tüm dünyada hız kazandı. 9

10 Science Dergisi 2003 yılının en önemli 10 tıp olayı arasında Kök Hücreler ile ilgili gelişmeleri göstermiştir. 10

11 FY 2002 FY 2010 (Dollars in millions) NIH Stem cell Funding Year Human Stem Cells Embryonic Non-Human Stem Cells Embryonic 2002 $10.1 $170.9 $71.5 $ $20.3 $190.7 $113.5 $ $24.3 $203.2 $89.3 $ $39.6 $199.4 $97.1 $ $37.8 $206.1 $110.4 $ $42.1 $203.5 $105.9 $ $88.1 $297.2 $149.7 $ (Non- ARRA) $119.9 $339.3 $148.1 $ (ARRA) $22.7 $57.9 $29.1 $ (Non- ARRA) $125.5 $340.8 $175.3 $ (ARRA) $39.7 $73.6 $19.6 $74.2 Non- Embryonic Non- Embryonic 11

1 $110.4 $288.7 2007 $42.1 $203.5 $105.9 $305.9 2008 $88.1 $297.2 $149.7 $497.4 2009 (Non- ARRA) $119.9 $339.3 $148.1 $550.

12 12

13 Life Sciences and Biotechnology for Health ~ 2.4 billion in 6th Framework programme 1.Advanced genomics and its applications for health ( 1100m) 1.1 Fundamental knowledge and basic tools for functional genomics in all organisms 1.2 Applications of knowledge and technologies in the field of genomics and biotechnology for health (includes SC research and regenerative medicine) 2. Combating major diseases (1155m) 2.1 Application oriented genomic approaches to medical knowledge and technologies 2.2 Combating cancer 2.3 Confronting the major communicable diseases linked to poverty

2 Applications of knowledge and technologies in the field of genomics and biotechnology for health (includes SC research and regenerative

14 Stem Cell research in FP6 in the New Therapies area REGENERATIVE MEDICINE BETACELLTHERAPY: STEMSTROKE: Beta EUROSTEMCELL: Cell Programming for Towards a stem cell therapy European Treatment Consortium of Diabetes for (IP, Stem for stroke (STREP, 2.5m) Cell Research 12m) (IP, 12m) STEM-HD: SC&CR: Embryonic stem cells for Application FUNGENES: and process therapy and exploration of optimisation Functional Genomics of human stem in mechanisms in Huntington cells Embryonic for myocardium Stem Cells repair Disease (STREP, 2.5m) (STREP, (IP, 12m) 2m) Ulcer Therapy: RESCUE: Gene Transfer in Skin From stem CRYSTAL: cell technology to Equivalents and Stem Cells CRYo-banking functional restoration of Stem cells after for for Chronic Ulcer Repair and human spinal Therapeutic cord injury AppLication (STREP, Tissue Regeneration (STREP, 2.7m) 2.4m) (STREP, 2.5m) hesc Mesenchymal SC hematopoietic SC Cord Blood Transplants islets heart Mechanisms brain spine skin Tissue repair & regeneration Soft tissue Banking muscle OSTEOCORD: Bone from blood: mesenchymal stem cells from umbilical ALLOSTEM cord blood Immunotherapeutic (STREP, 2.5m) strategies to treat haematological and neoplastic THERCORD: diseases with optimised Development allogeneic and preclinical stem cell testing transplantation of cord blood-derived (IP, 8m) cell therapy products (STREP, 1.8m) GENOSTEM: Adult mesenchymal stem cell engineering for connective tissue disorders (IP, 8.6m)

org STEM-HD: SC&CR: Embryonic stem cells for Application FUNGENES: and process therapy and exploration of optimisation Functional Genomics of human stem in mechanisms in Huntington cells Embryonic

15 Health research in FP 7 Budget increase gradually from 600m/year to > 1 billion/year Collaborative Research (Cooperation) Continuity in themes & instruments, longer duration Funding levels (50%) to be raised in specific cases (+25%) Simplification of procedures (flat rates; collective responsibility) European Research Council (Ideas) Joint Technology Initiative for Innovative Medicines The European Commission currently manages about 5% of total public spending in R&D in the European Union The European Union currently invests about 1.9% of GDP in research

collective responsibility) European Research Council (Ideas) Joint Technology Initiative for Innovative Medicines The European Commission

16 NEDEN, KÖK HÜCRELER BU KADAR ÖNEMLİ? 16

17 BU HÜCRELERLE HASTALIKLAR NASIL TEDAVİ EDİLEBİLİR? REJENERATİF TIP REPARATİF TIP 17

18 BİR HEDEF DOKU VEYA ORGAN HASARINDA; O organın işlevlerini eski haline getirmeye yetecek sayı ve kalitede izole edilmiş ve özellikleri belirlenmiş olan sağlıklı hücrelerin nakledilmesiyle tedavi sağlanabilir. 18

kalitede izole edilmiş ve özellikleri belirlenmiş

19 KÖK K HÜCRELER, H HÜCRE TABANLI TEDAVİ PROTOKOLLERİNİN VAZGEÇİLMEZ UNSURLARIDIR NEDEN???? 19

20 ÇÜNK NKÜ, BU HÜCRELERH CRELERİ VÜCUDUMUZUN DİĞD İĞER SOMATİK K HÜCRELERH CRELERİNDEN FARKLI KILAN İKİ ÖNEMLİ ÖZELLİĞİ VAR; ÇOĞALABİLME-BÖLÜNEBİLME,( SELF-RENEWAL) PLASTİSİTE TE (DİFFERENS FFERENSİASYON-TRANSDİFFERENSİASYON). 20

ÖZELLİĞİ VAR; ÇOĞALABİLME-BÖLÜNEBİLME,( SELF-RENEWAL)

21 21

22 22

23 Kök hücre bölünme ve farklılaşma tablosu 1 -Simetrik kök hücre bölünmesi; 2 -Asimetrik kök hücre bölünmesi; 3 - Progenitor bölünme; 4 - Terminal farklılaşma 1,2 => (SELF-RENEWAL) 2,3,4 => (FARKLILAŞMA) Kök hücre bölünme ve farklılaşma tablosu A kök hücre; B -progenitor hücre; C farklılaşmışhücre; 23

24 FARKLILAŞMA ÇOĞALMA SC in diğer hücrelerle etkileşimi Adhezyon molekülleri, EC matriks bileşenleri; Büyüme faktörleri; Sitokinler; Mikroçevre 24

25 KÖK HÜCRE YÖNLENDİRİLMİŞ FARKLILAŞMA ÖZEL KÜLTÜR KOŞULLARI OLGUN HÜCRE (SİNİR) 25

26 26

27 A. TRANSDETERMİNASYON: *(Ngn3); endocrine transcription factor neurogenin 3 Manohar R.et al. Transdetermination: A New Trend in Cellular Reprogramming Molecular Therapy; vol. 17 no. 6 june

28 B. TRANSDİFERANSİYASYON: DİFERANSİYASYON TRANSDİFERANSİYASYON 28

29 C. DEDİFERANS FERANSİYASYON: 29

30 D. HÜCRE FÜZYONU: 30

31 Farklı kaynaklardan elde edilen kök hücrelerin farklılaşma kapasiteleri arasında da fark vardır: 31

32 1.Totipotent 32

33 2.Pluripotent Kök Hücre: 33

34 İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre: 34

35 35

36 3. Multipotent KH: 36

37 4. Oligopotent KH: ENDOTEL HÜCRESİ VASKÜLER KÖK HÜCRE 37 DÜZ KAS HÜCRESİ

38 5. Unipotent KH: 38

39 Bu güne g kadar, kök k k hücrelerin h kaynaklarına yönelik y farklı sınıflamalar tanımlanm mlanmıştır. a) Embriyonik Kök Hücreler b) Embriyonik Olmayan Kök Hücreler Colonies of embryonic stem cells - University Of Wisconsin-Madison 39

40 A) Embriyonik Kök Hücreler B) Embriyonik Olmayan Kök Hücreler (Erişkin kök hücreleri) I Hematopoietik Kök Hücreler a Kemik İliği Kök Hücreleri b Periferik Kan Kök hücreleri c Göbek Kordon Kanı Kök Hücreleri II Stromal (Mezenkimal) Kök Hücreler III Organlarda yerleşik diğer erişkin kök hücreleri 40

41 Embriyonik gelişimin imin erken evrelerinde embriyondan elde edilen kök k k hücrelerdir. h (YÜT; IVF-Klonlama) 41

42 Alt kültürleme (pasaj). 30 hc. milyonlarca hc. Tek hc.serisi klonal 42

43 43

44 44

45 45

46 EMBRİYONİK OLMAYAN KÖK HÜCRELER 46

47 HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRELER (HSC) 47

48 HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE - HEMATOPOEZ Kan Yapım Yeri AGM BÖLGESİ Kemik İliği Karaciğer-Dalak Yolk Kesesi AY 48

49 HKH-HEMATOPOEZ 49

50 HEMATOPOEZ-HKH 50

51 HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE; KEMİKİ İLİĞİ 1/ PERİFERİK KAN!/ KORDON KANI 1/100 SELF RENEWAL PLURİPOTENT PLASTİSİTE MOBİLİZASYON VE HOMİNG APOPTOZİS HSC + FİBRİLER KOLLAGEN 51

52 52

53 53

54 54

55 55

56 KEMİKİLİĞİ MİKROÇEVRESİ 56

57 57

58 58

59 59

60 Mezey E et al: PNAS 2003, 100:

61 61 Kocher et al; Nature Medicine 7, (2001)

62 Rejenerasyondaki hepatik nodüllerin immunfloresans boyaması (FAH-/- mice.) Lagasse E et al; Nature Medicine 2000, 6:

63 63 Iannus et al; J Clin Invest 2003, 111:

64 II-STROMAL (MEZENKİMAL) KÖK HÜCRE KEMİK İLİĞİ GÖBEK KORDONU PERİOSTEUM ADİPOZ DOKU DERMİS KAS DAMARLAR PERİODONTAL LİGAMENT MSC M F Pittenger et al. Science 1999;284:

65 III-ORGANLARDA YERLEŞİK KÖK HÜCRELER 65

66 66

67 67

Benzer belgeler

Pluripotent Kök Hücreler

Dönem 1-Sunum 4/ 2016 Pluripotent Kök Hücreler Prof.Dr. Alp Can Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji ABD www.alpcan.com Dr. Rudolph Virchow (1821-1902) Omnis Cellula e Cellula Yıl: 1858