BİYOLOJİ haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 36 ders saati

Transkript

1 BİYOLOJİ haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 36 ders saati GİRİŞ Sekizinci sınıf Biyoloji dersi öğretim programı 37 ders saatinde gerçekleştirilmektedir. Sınıf ve okuldaki koşullar gözönünde bulundurularak yaygın eğitim için öngörülen ders saatlerinin sayısı yarıya daha azdır. Bu sınıfa ait öğretim programı bir kategori ve beş alt kategoriden ibarettir. "Canlılar " olarak adlandırılan kategori şu alt kategoriden oluşmaktadır: 1.1 "Yaşam Ortamı ve Ekosistemler", 1.2 "Ekosistemlerde Madde ve Enerji Dolaşımı", 1.3 "Doğal ve Yapay Ekosistemler", 1.4 "Canlıların Evrimi", 1.5 "İnsan ve Yaşam Ortamı". Sekizinci sınıf Biyoloji dersi öğretim programı lineer ve çiklik bir karakter taşımaktadır. Başka bir deyişle birinci ve ikinci, ikinci ve üçüncü seviye dersleri arasında bir bağlılık sağlanmaktadır. Örneğin, yaşam ortamı ve ekosistemler, ayrıca doğal ve yapay ekosistemler arasındaki bağlılık. Bu bağlılık sayesinde program içerikleri daha tutarlı, daha mantıklı ve daha uygulamalı bir nitelik kazanmaktadır. Sekizinci sınıf Biyoloji dersi programı, önceki öğretim programlarından farklı olarak, değişik konuları karma bir şekilde sunmaktadır. Örneğin, önceden ayrı olarak öğretilen botanik, zooloji ve fizyolojiye ait konular, bu öğretim programında "karma" olarak, doğrusu birleştirilmiş olarak verilmiştir. Sonunda belirtilmesi gerekir ki, eğitim ve öğretim sürecinin birinci, ikinci ve üçüncü seviyesinde verilen kategori ve alt kategoriler her ne kadar birbirlerine benzer ise de, içerikleri bakımından aralarında büyük farklar vardır.

2 UZAK HEDEFLER v Esas ekolojik kavramları ve canlıların evrimsel gelişimini kavrayabilme; v Ekoloji ve evrime ait bilgileri geliştirebilme, ayrıca canlıların ekolojik dengenin sağlanmasındaki rolünü kavrayabilme; v Ders kitapları, atlaslar, biyolojik kaynaklar, öğretim programları, televizyon ve diğer kaynaklardan yararlanabilme; v Bilimsel çalışmalarda ihtiyaç duyulan bilgilere ulaşabilme ve bu bilgilerden yararlanarak insan ve çevrenin yararları doğrultusunda etkinlik gösterebilme. GENEL HEDEFLER o Tutum ve değerlerin geliştirilmesi açısından: Canlılara ve çevreye karşı saygılı ve sorumlu davranarak ekolojik dengeyi sağlayabilme; Kişisel değerleri (işbirlikçilik, açıklık, hoşgörülük, saygınlık, gönüllülük, eleştirilik) geliştirebilme. o Bilgi açısından: Biyolojik kavram ve terimleri kavrayabilme; Ekolojik, etolojik ve evrimsel gerçek ve ilkeleri kavrayabilme; Biyolojik işlem ve yöntemleri uygulayabilme. o Anlama açısından: Biyolojik kavram ve ilkeleri kavrayıp aralarında ilişki kurabilme; Doğa ve laboratuvarda pratik çalışmalar sırasında değişik yöntemleri uygulayabilme; Süreçleri anlayabilme. o Uygulama açısından: Ekolojik, etolojik ve evrimsel gerçek ve ilkeleri uygulayabilme; Ekoloji, etoloji ve evrime ait konuları tartışarak katkıda bulunabilme; Biyolojik sorunları çözebilme. o Eleştirel düşünme açısından: Önemli olan bilgileri önemsiz olanlardan ayırt edebilme; Biyolojik ilkeleri sorunların çözümünde uygulayabilme; Çizim ve grafikleri kullanabilme; İnsanın canlı ve cansız doğadaki rolünü değerlendirebilme.

3 ÖĞRETİM PROGRAMININ ORGANİZASYONU Biyoloji dersi öğretim programının organize edilmesi uzak ve genel hedeflere uygun bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Gerçekleştirilmesi 74 ders saatinde öngörülmüş olan öğretim programı beş bölümden ibarettir: Kategori Alt kategori Program içeriği Öğrenci kazanımları Dersler arası ilişki KATEGORİ ÖĞRETİM PROGRAMI ALT KATEGORİ I.1. YAŞAM ORTAMI VE EKOSİSTEMLER I.2. EKOSİSTEMLERDE MADDE VE ENERJİ DOLAŞIMI Ders saatleri Yüzdelik % I. CANLILAR VE ÇEVRE I.3. DOĞAL VE YAPAY EKOSİSTEMLER I.4. CANLILARIN EVRİMİ I.5. İNSAN VE YAŞAM ORTAMI Pratik çalışma Toplam %

4 Kategor i Altkategori Ders İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I. Canlılar I.1. Yaşam Ortam ve Ekosistemle r Organizmalar Arası İlişkilerin ve Yaşam Koşullarının Canlıları Etkilemesi (Ekolojinin esas kavramları). Yaşam Koşulları (Ekolojik etkenler). Ekosistemin Yapısı (Biyotop ve biyosenoz; üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar). Ekosistemdeki İlişkiler. Bu konuları başarıyla tamamlayan her öğrenci: Ekolojinin esas kavramlarını anlar ve tanımlar. Ekosistemin yapısını açıklar; Ekolojik etkenleri açıklar ve sınıflandırır; Fizik (Yaşam ortamındaki fiziksel etkenler ve değişmeler). Kimya (Yaşam ortamındaki kimyasal etkenler). Yaşama Birliği ve Organizasyonu.

5 Kategori Alt Kategori Ders İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I. Canlılar I.2. Ekosistemlerde Madde ve Enerji Dolaşımı Ekosistemlerde Biyosfer ve Madde ve Enerji Dolaşımı (Fotosentez, hücre solunumu; oksijen, karbodioksid, azot ve su dolaşımı). Bu konuları başarıyla tamamlayan her öğrenci: Ekosistemdeki madde ve enerji dolaşımını açıklar. Suyun doğadaki dolaşımını açıklar. Oksijen dolaşımını, karbondioksid, azot ve fosfor dolaşımıyla karşılaştırır. Fizik (Optik ve termodinamik kanunlar). Kimya (Organizmaların kimyasal yapısı).

6 Kategori Alt Kategori Ders İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I.Canlılar I.3. Doğal ve Yapay Ekosistemler Canlılar ve Canlı ile Cansız Varlıklar Arasındaki İlişkiler. Doğal ve Yapay Ekosistemler (Köy ve kent ekosistemleri). Su ve Kara Ekosistemleri. Bu konuları başarı ile tamamlayan her öğrenci: Doğal ve yapay ekosistemleri birbirinden ayırt eder. Su ve kara ekosistemlerinin özelliklerini açıklar. Kimya (Suyun kimyasal özellikleri). Coğrafya ile, (Hidrografi, hidroloji ve pedoloji kavramları). Kosova'nın Endemik ve Ender Bitki ve Hayvanları. Canlıların Doğadaki Davranışı (Etoloji). Hayvanlara ait davranışları ve hayvanlar arası haberleşmeyi açıklar. Kosova da endemik ve ender bitki ile hayvan türlerini ayırt eder;

7 Kategori Alt Kategori Ders İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I. Canlılar I.4. Canlıların Evrimi Bitki ve Hayvanların Değişik Koşullarda Yaşaması ve Evrimleşmesi. Hayatın Başlangıcı ve Canlıların Tarihi Gelişimi. Jeolojik Devirler. Bu konuları başarıyla tamamlayan her öğrenci: Evrimin esas kavramlarını tanımlar. Canlıların evrimleşmesini etkileyen etkenleri açıklar. Coğrafya (Toprak katmanları). Sistematik (Ekosistemleri oluşturan bitki ve hayvanlar).

8 Kategori Alt Kategori Ders İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I. Canlılar I.5. İnsan İnsanın Çevrenin Fiziksel ve Kimyasal Koşullarını Değiştirmesi. Yaşam ortamının korunması ve geliştirilmesi. Sera Etkisi. Doğal Ekosistemlerin Yok Edilmesi. Bu konuları başarıyla tamamlayan her öğrenci: Çevre kirleticilerini tespit eder. Doğal ekosistemlerin yok edilmesi neticelerini açıklar. Yok edilmiş ekosistemlerin yenilenmesinde katkıda bulunur. Fizik (Fiziksel etkenler ve fiziksel değişmeler). Kimya (Çevreyi kirleten kimyasal element ve bileşikler). Yeryüzünde kirlilik sonucu olarak meydana gelen değişmeleri açıklar. Yaşam ortamının korunmasında katkıda bulunur.

9 METODOLOJİ Biyoloji dersi programı, birçok öğretim programları olduğu gibi, değişik yöntemler ile gerçekleştirilir. Değişik yöntemlerin uygulandığı derslerin, sadece bir yöntemin uygulandığı derslerden çok daha başarılı olduğu bilinir. Her dersin kendine göre öğretim yöntemleri olduğu gibi ortak öğretim yöntemleri de vardır. Biyoloji dersinde uygulanabilen yöntemlerin birkaçı şunlardır: Anlatma (monolog) yöntemi; Konuşma (diyalog) yöntemi; Metin üzerinde çalışma yöntemi; Laboratuvar ve doğa çalışmaları yöntemi. Öğretim yöntemlerinin olumlu ve olumsuz tarafları vardır. Yalnız bir öğretim yönteminin uygulandığı derslerde öğretim programlarının öngördüğü hedef ve ödevlerin gerçekleştirilmesi mümkün değildir. Bu yüzden derslerde bir değil, birkaç öğretim yöntemi uygulanmalıdır. Pratikte yalnız bir öğretim yönteminin uygulandığı dersler genelde yoktur. Aynı bir derste birkaç öğretim yöntemi uygulandığında çalışmalar daha ilginç ve daha dinamik olur; monotoni kırılır ve öğrencilerin başarısı düzelir. Çalışmalar sırasında yapılan her değişme, çalışmaları canlandırır, ilgi ve bilgiyi artırır. Biyolojiye ait ödev ve hedefleri daha başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için Bilinenden bilinmeyene, Basitten bileşiğe, Somuttan soyuda, Genelden özele, Yakından uzağa gibi didaktik ilkeler uygulanmalıdır. KAYNAK VE DERS ARAÇ İLE GEREÇLERİ Sekizinci sınıf Biyoloji dersi programının gerçekleştirilebilmesi için aşağıdaki kaynakça önerilmektedir: Biyoloji 8, Fen Bilgisi 4, 5, 6, 7 ve 8. Öğretim programlarının başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için ders kitaplarında başka elkitapları, botanik atlası, zooloji atlası, anatomi atlası, terimler sözlüğünün de kullanılması önerilir. Derslerde kullanılacak olan kaynakça, öğrencilere ve konuya uygun olması şartıyle, öğretmen tarafından seçilir. Öğretim sürecince ders araç ve gereçleri de önemli rol oynar. Ders araçlarının ayrı önem taşıyanları görsel, işitsel ve görsel-işitsel araçlardır.

10 DEĞERLENDİRME Bireylere verilen eğitim sonunda, istenen yönde bazı davranışların oluşması beklenir. Bu davranışların oluşup oluşmadığını, oluştu ise de ne derecede oluştuğunu saptamak için değerlendirmeye ihtiyaç vardır. Eğitimin sonunda öğrencilerde gözlenen davranışların (öğrenci kazanımları) değerlendirilmesi, gerek öğrenciler hakkında, gerekse öğretim programları hakkında önemli bilgiler verir. Değerlendirme ilkeleri: * Değerlendirmeye ait amaç ve önceliklerin saptanması; * Sonuçların uygun ölçme araçlarıyla değerlendirilmesi; * Verilen bilgilerin kaliteli olmasının sağlanması; * Değerlendirme ile tüm program içeriklerinin kapsanması; * Verilen bilgilerin kalıcı olmasının sağlanması; * Değişik değerlendirme tekniklerinin uygulanması. DEĞERLENDİRME ARAÇLARI Öğrencilerin sahip olduğu bilgi ve beceriler ölçme ile değerlendirilir. Değerlendirmenin daha gerçekçi olabilmesi için çeşitli ölçme araçları kullanılır. Örneğin: Gözlem; Sormaca (anket); Yazılı rapor; Sözlü rapor; Yazılı sınav; Dosya; Kriter ve davranış değerlendirilmesi; Test değerlendirilmesi; * Alternatif cevaplı test; * Kısa cevaplı test; * Çoktan seçmeli test vb.