Yıllık Ücretli İzin Uygulama Rehberi

Transkript

1 Yıllık Ücretli İzin Çalışma hayatında iş hukukuna dair uygulamaları açıklayan rehberlerimiz ile siz müvekkillerimize etkin hukuki bilgilendirme yapmayı amaçlıyoruz. Değişken iş hukuku mevzuatının doğru uygulanması şirketlerin gereksiz zararlara uğramasının önlenmesini ve şirket iç organizasyonunda yer alan birimlerin bilgilendirilmesini ve eğitilmesini amaçladığımız İş Hukuku Rehberimizi ilginize sunuyoruz. Şirket organizasyonu bünyesinde (In-House) vermiş olduğumuz danışmanlık hizmetlerinin de bir parçası olan eğitimler kapsamında değerlendirdiğimiz rehberlerimiz, uygulamada en çok yaşanan sorunlara cevap veren bir bilgi kitapçığıdır. Yıllık Ücretli İzin Uygulama Rehberi Yıllık ücretli izin uygulamasında yapılan birçok hata nedeni ile şirketler yersiz ve gereksiz yere maddi zararlar yaşanmaktadır. İş Hukuku Rehberimizin bu sayısında yıllık ücretli izin uygulamasında yaşanan temel sorunlara 2016 yılında yapılan değişiklikleri dikkate alarak cevap vereceğiz. ardaaşık Avukatlık Bürosu İş Hukuku Rehberleri

2 yıllık ücretli izin hakkı ne zaman doğar? 1 yıl İşçinin yıllık ücretli izne hak edebilmesi için işe başlama tarihinden itibaren 1 yıllık sürenin geçmiş olması gerekmektedir. 1 yılın hesaplamasında işçinin deneme süresi de dahil olmak üzere ilk işe başlama tarihi dikkate alınır. Örnek olarak; tarihinde işe başlayan bir işçi, tarihinde yıllık ücretli izne hak eder. 2 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

3 3 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

4 yıllık ücretli izin hakkı olmayan çalışana yıllık ücretli izin verilebilir mi? Yıllık ücretli izin hakkı kıdemi 1 yıldan uzun olan çalışanlar için tanınmış bir hatır. Ancak çalışma hayatında çalışanlar tarafından 1 yıllık kıdem şartı karşılanmadan yıllık ücretli izin talebinde bulunulmaktadır. Bu gibi taleplerin yasal karşılığı olmamakla birlikte iş hukukunun genel prensibi olarak işçi lehine yasal sınırların genişletilebilmesi mümkün olduğundan işveren tarafından 1 yıllık kıdemi doldurmamış olan işçiye yıllık ücretli izin kullandırılabilir. 14 gün hizmet süresine göre 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) çalışanl arın izin süresidir. 20 gün hizmet süresine göre 5 yıldan fazla 15 yıldan az çalışanların izin süresidir. 26 gün hizmet süresine göre 15 yıl dahil ve daha fazla çalışanların izin süresidir. 20 günden 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük çalışanların izin süreleri daha az olamaz. Kullandırılan avans yıllık ücretli izin karşılığı, işçi ile işveren arasında yazılı sözleşme olması halinde işçinin yıllık ücretli izinlerini denkleştirmeden işten ayrılması halinde işveren tarafından talep edilebilir. 4 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

5 yıllık ücretli izin bölünebilir mi? İşçiye kullandırılan yıllık ücretli izin sürelerinin bölünmesi 2106 yılında yapılan yasa değişikliği ile hukuken mümkündür. Yasanın 56. maddesi uyarınca izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölümler halinde kullanılabilir. Yıllık ücretli izin uygulamasının amacı işçinin dinlenmesinin sağlanmasıdır. Bu nedenle de işçinin yıllık izin süresinin en az on günlük kısmını toplu olarak kullanması zorunlu kılınmıştır. On günlük toplu kullanımın dışında kalan izin günlerinin çalışanın talebine göre istenilen gün sayısında ve istenilen sayıda kullanılması mümkün hale gelmiştir. yıl içerisinde verilen izinler yılık ücretli izin süresinin mahsup edilebilir mi? Uygulamada işveren tarafından işçilere kısa süreli dinlenme veya hastalık izinleri verilebilmektedir. Bunun yanı sıra cenaze, evlenme gibi nedenlerle de işçiye izin verilebilmektedir. İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez. Bununla birlikte işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde bildirim süresi ile işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez. işçi istediği zaman yılık ücretli izin kullanabilir mi? İşçi istediği zaman yıllık ücretli izin kullanamaz. İşçi yıllık ücretli izin kullanma talebini, talep ettiği tarihten bir ay öncesinde işverene yazılı olarak bildirmesi gerekir. Yıllık izin kurulu veya işveren, işçinin istediği izin kullanma tarihi ile bağlı değildir. Ancak, izin sıra ve nöbetleşmesini göstermek üzere söz konusu kurulca düzenlenecek çizelgeler işçinin talebi ve iş durumu dikkate alınarak hazırlanır. Aynı tarihe rastlayan izin isteklerinde; işyerindeki kıdem ve bir önceki yıl iznini kullandığı tarih dikkate alınarak öncelikler belirlenir. Yıllık ücretli izinler, iş durumu dikkate alınarak işverenin yönetim hakkı uyarınca işveren tarafından kullandırılır. 5 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

6 yıllık ücretli izin süresinin hesaplanmasında hangi durumlar çalışılmış gibi değerlendirilir? 1) İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler (İşçinin ihbar süresini 6 haftanın geçmesi halinde fazlası sayılmaz). 2) Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler. 3) İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz). 4) Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın on beş günü (işçinin yeniden işe başlaması şartıyla). 5) İş Kanunu nu 66. maddesinde düzenlenen ve çalışma sürelerinden sayılan zamanlar. 6) Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri. 7) 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan tüzüğe göre röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler. 8) İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler. 9) 4857 sayılı İş Kanununun Ek 2 nci maddesinde sayılan mazeret izin süreleri 10) İşveren tarafından verilen diğer izinler ile 65 inci maddedeki kısa çalışma süreleri. 11) Bu Kanunun uygulanması sonucu olarak işçiye verilmiş bulunan yıllık ücretli izin süresi. 6 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

7 izin kurulu kurmak zorunlu mu? İşçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulur. Kurula işveren temsilcisi başkanlık eder. Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa işyeri sendika temsilcileri tarafından; bulunmaması halinde işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı toplantıda işçiler tarafından açık oyla seçilir. İzin kurulu üyelerinin seçimi iki yılda bir yapılır. Yeni izin kurulu üyeleri seçilinceye kadar eski kurul üyeleri görevine devam eder. izin kurulunun görevleri nelerdir? İzin kurulunun görevleri yasada aşağıdaki gibi düzenlenmiştir; a)işçiler tarafından verilip işveren veya işveren vekili tarafından izin kuruluna iletilen izin isteklerine göre hazırlayacağı izin çizelgelerini işverenin onayına sunmak, b) İzin çizelgelerini; işçilerin kıdemlerini, izni belirli bir dönemde kullanmak bakımından içinde bulundukları zorunluluk veya engellerini, işin aksamadan yürütülmesini ve işçi sayısını göz önünde bulundurarak hazırlamak, Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir. İşçi sayısı yüzden az olan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işveren veya işveren vekili veya bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri bir temsilci tarafından yerine getirilir. 7 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri c) İşçilerin yıllık izin hakları ile ilgili dilek ve şikayetlerini inceleyerek sonucunu işverene ve ilgili işçiye bildirmek, d) Her yıl ücretli izinlerin daha yararlı geçirilebilmesi için kamplar ve geziler düzenlemek, bu konuda alınması mümkün olan tedbirleri araştırmak ve işverene tekliflerde bulunmak. Yıllık izin ücreti ne zaman ödenir? İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

8 yıllık ücretli izinler toplu olarak kullandırılabilir mi? Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki süre içinde, işçilerin tümünü veya bir kısmını kapsayan toplu izin uygulaması yapılabilir. Toplu izin dönemlerinde, kullandırma zamanında henüz yıllık ücretli izin hakkı doğmamış işçileri de kapsayacak şekilde düzenlenebilir. Toplu izin uygulanması halinde işyerinin korunması, işyerindeki araç, gereç, donatım veya makinelerin bakımı, hazırlanması, temizlenmesi veya güvenliğinin sağlanması gibi zorunlu durumlar için yeter sayıda işçiyi toplu izin dışında tutabilir. Toplu izin dışında tutulan işçilerin yıllık izinleri, toplu izin döneminden önce veya sonra diledikleri tarihte verilir. Yıllık ücretli izin süresi içerisinde geçen hafta tatilleri, ulusal bayram ve genel tatil süreleri yıllık izin süresine eklenir. yıllık ücretli izin kullanmak yerine ücretini ödemek mümkün mü? Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilebilmesi mümkün değildir. Bu nedenle taraflar anlaşsa dahi yıllık ücretli izin yerine ücret ödemesi yapılamaz. İş Kanununda yıllık ücretli izin yerine ücret yapılması gibi düzenlemeye yer verilmemekle birlikte işçinin sözleşmesinin sona ermesi halinde yıllık izinler karşılığı ücret ödemesi yapılır. 8 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

9 İş Hukuku Danışmanlık Kapsamı Hizmetlerimiz ardaaşık Avukatlık Bürosu Türkiye çapında 2000 e yakın gerçek kişi ve 150 ye yakın tüzel kişiye etkin ve zamanında avukatlık hizmeti sunmaktadır. Şirketlerin çalışma hayatı kapsamında hukuki risklerden korunması amacı ile sürekli gelişen ve değişen hukuk uygulamalarına uyum sağlaması gerekmektedir. Bu çerçevede şirketlerin sürekli ve profesyonel destek alması mecbur hale gelmiştir. İş Hukuku nu ilgilendiren konularda ihtiyacınız doğrultusunda yazılı ve sözlü danışmanlık hizmeti verilmektedir. İş sözleşmelerinin kurulması ve düzenlenmesi İşyeri yönetmeliklerinin hazırlanması Disiplin kurullarının oluşturulması ve düzenlenmesi İnsan Kaynakları biriminin oluşturulması ve düzenlenmesi Çalışma koşullarında değişiklik Esnek çalışma uygulamaları Denkleştirme Telafi çalışması Ücret uygulamaları Ödemelerin belgelendirilmesi İzin uygulamaları Mazeret izni Yıllık izin Ücretsiz izin uygulamaları Düzenlenmesi gerekli kayıt ve belgeler Oluşturulması gerekli kurullar Alt işverenlik uygulamaları Kıdem ve ihbar tazminatı uygulamaları Kıdem ve ihbar tazminatına ilişkin uzlaşmazlık çözümleri İstifa dilekçeleri İbranameler İkale(bozma) sözleşmeleri Kısa çalışma uygulamaları Toplu iş hukuku danışmanlık hizmetleri Toplu sözleşme danışmanlığı Toplu sözleşme uyuşmazlıkları İş mevzuatı konularında şirket avukatlarına mevzuat desteği İş mevzuatı müfettiş incelemelerinde danışmanlık İş mevzuatı alanındaki değişikliklere ve yeni yasal düzenlemelere uyum konusunda destek 9 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri