UÇUCU KÜL KULLANILARAK KAGIT FABRİKASI ATlK SULARINDAN FENOL VE LIGNIN GIDERIMI

Transkript

1 Lçucu Kül Kullanılarak Kağıt Fabrikası Atık Sulanndan Fenl ve Lignin Giderimi M.Uğurlu UÇUCU KÜL KULLANILARAK KAGIT FABRİKASI ATlK SULARINDAN FENOL VE LIGNIN GIDERIMI 1ehmet UGURLU ÖzetBu çalışmada, uçucu kül kullanılarak kağıt atık sularında lignin ve fenl giderimleri incelendi. Deneylerde ph, tane byutu, katı/sıvı ranı, sıcaklık ve! sürenin giderime etkisi araştırıldı. Optimum giderim için, ph: 3.0, 25 C, 150mm tane byutu, bir saatlik süre uygun bulundu. Lignin için 0.06g/mL ve fenl iı;in 0.12 g/ml kata/sıvı ranı uygun bulunmuştur. Bu parametrelerde fcnlde 0/ 66 ligninde ise 0/82 ""'anında giderim sağlanmıştır. Elde edilen snuçlar, kağıt atık sularından fenl ve lignin giderimi için uçucu külün ptansiyel bir adsrbent labileceğini göstermiştir. A1ıahtar keli11ıeleruçucu kül, adsrpsiyn, lignin, fenl, kağıt atık suları AbsıractThe present study was examined the use fly ash fr the remval f lignin and phenl frm paper mill effluent. The effect f ph, particle size, slid/liquid ratin, temperature and cntact time were investigated. As a result f these experiment, the ptimum remval fr lignin and phenl adsrptin t be ph 3.0, 25 C temperature, 0.06 g/ml fr Hgnin, 0.12 g/ml fr phenl, lh time and mm particle size. In these cnditins pbenı and lignin 'vere apprximately remved / 66 and 0/82 ratin respectively. The result generally were sbved that tly ash culd be cnsidered as a ptential adsrbent fr lignin and phenl remval frm paper mill effluents. Key wrds: Fly ash, adsrptin, lignin, phenl, paper miij effluent M. Uğ J;Ju, Yfuğ. Ü Fen Ed. Fak. Kimya BL. Muğla Kağıt endüstrisi, Petrl, çiment, deri, tekstil ve çelik endüstrisinden sma en fazla kirlılik luşturan sektörlerden lup, prsesten çevreye verilen atık sular rganik maddelerle yüklü özelliktedirler [2]. Bu atık sular yüksek randa BOİ ve KOİ değerlerine sahip lduklanndan ar1tılmadan alıcı artarnlara deşaıj edildiklerinde çevresel kirlilik luşturmaktadular [3]. Kağıt üretim prsesinde, beyazlatma sürecinde yaygın larak klr, klrdiksit, hidrjen perksit gibi ksitleyici kimyasallar kullanılm aktadır. K.lr ku11 anımına bağlı larak luşan klrlu rganik bileşikler atık su arıtma tesislerinde tam larak giderilernemektedir [ 1]. Akarsu, deniz veya diğer alıcı artarnlara bırakılınadan önce çeşitli yöntemlerle arıtılması ve deşarj yönetmeliklerine göre zehirli maddeler ve inhibitörlerden anndırıln1ası gerekmektedir. Ayrıca, bu tür atık sulann luşıurabıleceği çevresel kirliliğin engellenmesine yönelik kısıtlamalar getirilmektedır(2]. Atık sulardan renklilik ve zerurlilik luşturan bileşenlerin giderilmesinde fiziksel ve kimyasal yöntemler yaygın larak kullanılmaktadır. Fizikkimyasal yöntemlerden en etkili lanlardan biri, adsrpsiyn yöntemidir. Bu yöntemde adsrbent larak kullanılan en etkili madde aktif karbndur. Ancak aktif karbnun maliyetinin çk yüksek lması ve rejenerasyn güçlülüğü, arıtma maliyetini bir hayli arttırmaktadır. Bu durum göz önüne alınarak; sn yıllarda uçucu kül, sepiylit, perlit, pmza taşı v.b. maddeler düşük maliyeti ve temin edilmelerinin klay lması gibi avantajlanndan dlayı aktif karbna alteınatif larak kullanılmaktadır. I. GIRIŞ Sanayi dallarının çğunda su kullanmaksızın ç alışılmamaktadır. Fabrikasynda, buharlaştırmada, yıkamada; kurutmada, enerji üretiminde v.s. bl miktarda su kullanılmaktadır. Bu sular kullanıldıkları endüstriye göre değişim göstermekte lup çk çeşitli maddeler içerebilirler. Bunlar; asitler> alkaliler, rganik maddeler, kıtzif maddeler, zehirli maddeler ile yüksek sıcaklık, renklilik ve kötü k ku gibi özelliklerdir [ 1]. Literatür çalışmasında, uçucu külün adsrbent larak kullanılmasına yönelik çk sayıda çalışmaya rastlamln1aktadır. Bu çalışmaların bir kısmında. sulu rtamlarda bazı ağır metallerin uzaklaştırmasında uçucu külün adsrbent larak kullanılabileceği [ 4,5,6], şeker endüstrisinde deşarj edilen atık suyun arıtılması ve uçucu kül ile tekstil abk sularından renk ve tksik ltlşturan maddelerin uzaklaştırıln1ası f7], uçucu kül kullanarak sulu rtamdan klerlu fenl bileşiklennin etkili bir şekilde uzaklaştırıldığ1 [8], vlkanik küllerin kullanılmasıyla kağıt atık sularından lignin ve renk lusturan maddelerin giderilebiteceği [9], fenl gideriminde uçucu külün aktif 84

2 Uç ucu Kül Kullanalarak Kağıt Fabrikası Atık Sulanndan Fenl ve Lignin Giderirni M.Uğurlu karbna alternatif larak kullanılabileceği ve aynı zamanda yüksek randa giderimin sağlanabileceğine yönelik çalışmalar rapr edilmektedir [ 1 O]. Literatür çalışmalannda; kağıt endüstrisi atık sularının biyljik mettlarla antılmasına yönelik çk sayıda çalışma mevcut lmasına karşın, dğrudan adsrpsiyn yönteminin kullanıldığı çalışmalara çk az rastlarulmaktadır. Bu eksiklik göz önüne alınarak, çevre kirliliği lgusunun giderek önen1 kazandığı ülkemizde, düşük maliyetli ve temini klay bjr malzeme lmasından dlayı uçucu kül kullanılarak kağıt endüstrisi atık sularında fenl ve lignin gibi kirlilik ve renklilik luşturan ınaddelerin adsrpsiyn metdu ile giderimleri araştırılmış tır. Fen l ve hgninin uzaklaştırmak üzere labratuar ölçeğinde ve sabit karıştırmalı bir çalk.alayıcıda kesikli adsrpsiyn deneyleri yapıldı. Süspansiyn ph' sı, adsrpsiyn süıesi, katı\ sıvı ranı, adsrbent tane byutu ve s1caklık parametre larak seçildi. Kaba ve ince tz safsızlıkları uzaklaştırılarak belli göz açıklıklara sahip elek serisi kullanılarak kesikli sarsmab elek analizi ile uçucu kül farklı tane byutlarına ayrıldı. Adsrpsiyn deneylerinde tartırnlar 0,01 mg'a hassas terazide tartılarak, I 00 ml ham a hk su ve 2' şer gran1 adsrbent, 250 ml hacin1li kaplara ahnarak denemeler gerçekleştirildi. ph'nın etkisinin araştırıldığı deneylerde han1 atık suyun ph,sı NaOH ve HCl çöze1tileri kullanılarak ph metre yardımıyla ayarlandı. Deneyler iki tekrarlı yapılarak, elde edilen snuçlann rtalamaları alınmıştır. Adsrpsiyn II. MATERYAL METOD öncesi ve snrası absrbanslar standart atık su analiz mettlarına göre Dr. Lange spektrftmetresi yardımıyla II.l Kullanılan Adsrbent Çalışmamızda adsrbent larak, M uğla ili Y atağan T eınuk Santral i 'nde düşük kalarili linyitlerin yakılması snucu l ışan ve yıllık 1,2 milyn m 3 lük bir hacme klrimetrik larak ölçüldü. Kalibrasyn eğrisi yardınuyla knsantrasynlar belirlenerek, fenl ve lignin için % giderim ranlan hesaplandı Yapılan Analizler sahip uçucu kül örnekleri kullamldı. Santralden alınan uçucu kül ömekleri:jn kimyasal analizleri yapılmış lup, bu analizler snucu / 33.3 Si02, /14.31 Al203, % CaO, % Fe203, / 6.28 Si02, % 1.43 KıO, % 1.23 MgO ve% 0.34 Na20 lduğu tespit edilmiştir. Uçucu küller belirli randa radyaktivite içermektedirler [l l]. Bu durum göz önüne alınarak Muğla Üniversitesi Fizik Bölünıünce yürütülen çalışmada, Yatağan Termik Santrali uçucu kül örneklerinin radyaktivite değerleri incelenerek, bireyler için SmSV /yıl lan değerden (0,0064mSV/yıl) çk düşük lınası radyaktivite açısından bu materyalin çevresel antı1nda kullanımına yönelik herhangi bir lumsuz etkisinin söz knusu lmadığı görülmüştür. Ayrıca uçucu külün belirli randa ağır metal içerdikleri yapılan literatür çalışmalarında belirtiınıektedir [ 11]. Adsrbent larak kullanılan uçucu kül örneklerinde ağır metal analiz değerleri elde edildi. Bu snuçlara göre, 35.6 mg/kg Cu, l94.0 mg/kg Mn, mg/kg Fe, 20.9 mg/kg Cr+6, mg/kg Pb ve 30.8 mg/kg C bulunduğu ve bu değerlerin herhangi bir çevresel tehdit luşturmadığı belirtilmektedir [12]. Lignin Tayini: Yaklaşık 20 C' deki atık su ve saf suyun 50 ml lik ın:iktarları üzerine hızlı bir şekilde 1,O ml f linfen l ve 10,0 ml karbnattartarat reaktiflednden ila ve edilerek 3 O dakika renk luşumu için beklenir. Daha sm a saf su ile hazırlanan numune standart alınarak 700 nın dalga byunda her bir numune için absrbans ölçün1ü yapılır. Kalibrasyn eğrisi yardımıyla lignin knsantrasynları belirlenir [ 13]. Fen l Tayini: 100 ml atık su ve saf su örneği alınarak üzerlerine 2.5 nıl 0.5 N NH40H çözeltisi ilave edilir. Fsfat tampnu yard1mıyla ph 'e ayarlanır. Daha snra her bir örneğe 1.0 ml 4am.inantypyTine çözeltisi ilave edilerek ıyıce kanştırılır ve l.o'er ml ptasyumferrisiyanür ilave edihr. 15 dakika bekleme süresinden snra, saf su ile hazırlanan nuınune standart alınarak 500 nın'de her bir numune için absrbans ölçümü yapılır. Kalibrasyn eğrisi yardımıyla fenl knsantrasynları beurlenir [ 13]. III. BULGULAR ve TARTIŞMA 11.2 Ö rneklerin Alımı III.l Adsrpsiyn Kinetiği Atık su deşarj edilecek rtama verilmeden önce yeterli miktarda alınarak Muğla Ürversitesi çevre labratuarında çk düşük sıcaklıkta muhafaza edilmiştir. Deneylerden önce deşarj edilen atık suyun analizi yapılarak fenl ve lignin knsantrasynları belirlendi. Bu Kağıt atık sularında renklilik ve kirlilik luşturan feııl ve ligninin bileşiklerinin süreye bağlı larak giderim ranlanndaki değişinller elde edildi. Snuçlar Şekil 1' de verilınektedir. analizler snucunda fenl için 0,535mg/L lignin için ise 13,5 14mg/L bulunmuştur. II.3 Deneysel Kısım 85

3 l'çucu Kül Kullanılarak Kağ t Fabrikası Atık Sulanndan Fenl ve Lignin Gide!'imi M. Uğurlu 40 y c: e 30 E... &> a 20 0ı s r ){). ()e...ı !RO 210 Adsrpsıyn Süresi (dak.) B:leşenler Lıgnın fer;l Şekil 1. Adsrpsiyn süresine bağlı larak, fenl ve lignin giderimindjki değişim (ph:7.5, Ads.Sıc 25 C, katı/sıvı ranı: ll50g/ml ve tane byutu: lsomm) Se kil 1 'den görülebileceği gibi fen l ve lignin için çk ıcısa sürede belirgin randa giderim ranı sağlannuştır. Bir saat snunda bu giderim, lignin için /54 fenl için ise %5 1 ranında lmuştur. Ayrıca, bu şekilden her iki bileşen ı yın adsrpsiyn un bir saatte dengeye ulaştığı görülrnektedii. Bu snuçlar, artan süre ile giderimde her hangi bir değişimin gerçekleşmediğini ve bir saatljk sürenin arıtım için uygun lduğunu göstermektedir. Fenl ve lignin için adsrpsiynun bir saat snunda sabitleşme eğiliminde lması, tutunmanın fiziksel karakterli lduğunu, diğer bir ifadeyle fiziksel adsrpsiynun gerçekleşmiş lduğunu göstermektedir. Kağıt endüstrisi ahk sulannın ldukça kmpleks lduğu ve yaklaşık 300'e yakın bileşik ihtiva ettiği tespit edilmiştir [ 14]. Bu karakterdeki atık sularda adsrpsiyn; sıvı fazdaki mleküllerin mbilitesine, pr yapısına ve partikül büyüklüğüne, hidrdinamiğine bağlı labilmektedir Sıcaklığın Etkisi partikül ve faz arasındaki temasın Farklı adsrpsiyn sıcaklığında uçucu kül ile adsrpsiyn deneyleri gerçekleştirildi. Bu deneyler snucunda fenl ve ligninin için giderim ranlarındaki değişim Şekil 2 'de verilmektedir. ŞelrJl 2' den farklı sıcaklıklarda gerçekleştirilen adsrpsiynda, sıcaklık artıkça fenl giderim ran1nda bir artış gözlenirken, lignin için 293 K' e kadar hızlı bir artış daha snra artan sıcaklıkla düşme gözlenmiştir. Bu durum, Yüksek sıcaklıkta fen l için prsesin endteı ınik lduğunu göstermektedir. Ayrıca, uygun gideriın 293 K' de sağlanm1ştır. her iki bileşen için en Fen l adsrpsiynu ile ilgili çalışmada sıcakhk 30 C'den 50 C'ye çıkarıldığında adsrpsiynunun arttığı sıcaklık artışının n1leküllerin partiküller içine difüzyn hızlarının aı1ıcağj belirthmektedir. Yine bu çalışmada sıcaklığın artınasıyla adsrbentin aktif merkezlerinin luştuğu belirtilmektedir [ 1 5]. Bu snuçlar elde ettiğimiz snuçlara paralellik gösterınlştrr. Lignin adsıpsiynunda 298 K'den snra sıcaklığın artması ile gideıimde azalma gözlenn1esi. artan sıcaklıkla termal hareketlilikte meydana gelen artışa paralel larak, makr mleküler lignin taneciklerinin birbirleri ile çarpışn1a ihtimallerinin artinasından kaynaklana bilir. lll.3 ph'nın Etkisi Süspansjyn ph'larına bağlı larak fenl ve lignin giderim ranlarındaki değişim Şekil 3 'de verilmektedir. 70 e. JO E c: u d() JO lu 12 Süspansıyn ph'sı Bıleşenler Lıgııin Fenl Şekil 3. Süspansiyn ph'sına bağlı larak fen\ ve lignin giderim ranlanndaki değişim (Ads. Süresi:24 saat, Ads.Sıc:25 C, tane byutu: l SO mm ve katı/sıvı ranı:o,02g/ml). 60 'J? Şekil 3'de, Uçucu kül ile farklı süspansiyn ph'larında gerçekleştirilen deneylerde ph:3 'de fenl ve lignin için maksimum giderim sağlanmıştır. Ayrıca, ph arttıkça lignin giderünlerinde lineer bir azalma gözlenirken, fenl için ph 5' e kadar yavaş, artan ph ile giderimde hızlı bir düşmenin gerçekleştiği gözlenmiştir. Bileşenler Ligniıı..._4 20 Fcııl lll ll Ads. Sıc (K) Şekil 2. Fen l ve 1 ignin için adsrpsiyn sıcaklığının giderim ranına etkisi (Ads. Süresi :24saat, ph:7.5, katt/stvı ranı: 0.02g/m1 ve tane byutu: 150mm) Bilindiği gibi Al203 ve Si02 uç ucu kül ün ana bileşenleıidir. Yapısal larak, silika (Si02) Si04 tetrahedrallerinden luşur. Si04' teki her ksijen atmu iki kmşu tetrahedral tarafından rtak larak kullanılmaktadır. SiO bağı yaklaşık %50 iynik karakterdedir. Bu sebeple silika önemli ö1çüde nnplar mlekülleri adsrplayabilme yeteneğine sahiptir [ 5]. Atık suda bulunan nnplar özellikteki klrlu fenl ve klrlu lignin bileşiklerinin düşük ph' da adsrplanan 86

4 SAU Fen B:limleri Enstitüsü Dergisi 6.Cilt, J.Sayı (Eylül 2002) Uçucu Kül Kullanılarak Kağıt Fabrikası Atık Sulanndan Fel ve Lignin Gideriıni M. Uğurlu miktarlarındaki artış, prtn adsrpsiynu ile nispeten pzitif yük kazannuş lan kül yüzeylerine tutunmasından kaynaklanmaktadır. Artan pl:i ile uçucu kül yüzeyindeki anyn adsrpsiynuna bağlı larak adsrplanan miktar azainnştır. Uçucu kül yapısındaki demir ve alüminyuın ksit yüzdelerinin yüksekliği, yüksek ph' da ksitlerin hidrliz ürünlerini luşturmaktadır. Farklı ph'larda uçucu kül yüzeyinde muhtemel durum, artıkça fenl ve lignin giderim ranlarında gözlenen artma, adsrpsiyn prsesi esnasında adsrbentadsrbat etkileşn1elerinin yğun şekilde gerçekleşmesiyle açıklanabilir Tane Byutu Etldsi Farklı tane byutlarında uçucu kül kullanılarak fenl ve lignin için giderim ranlanndaki değişimler incelenmiş lup, snuçlar Şekil 5 'de verilmiştir. H+ Htvf+ ( )MOH.. M Asidik Ortam Alkali Ortam 70 ekilde labilmektedir. ph 311 aralığında uçucu kül kullamlarak fenalik ve renklilik luştuı an bileşiklerin düşük ph'da /8796 ramnda giderildikleri[9]. Başka..Jir çalışmada, klerlu fenalik bileşiklerin % 90 ranında güçlü bir şekilde rganik bileşiklerle ve sedimentlerdeki metal i yanlarına bağlandığı belirtiln1ektedir [ 17]. Fen l ve lignil giderim ranlarnun düşük ph' da yüksek lması, artan ph ile düşmenin görülmesi, adsrbent yüzeyinin ph değişııninden belirgin randa etkilenmesi ve bileşiminde bulunan metal ksitlerin hidrliz ürünlerinden kaynaklandığı söylenebilir. III.4 Katı/ sıvı ranı Farklı kat1/sıvı ranlannda gerçekleştirilen deneylerde fen l ve lignin giderim ranlarındaki değişim, şekil 4 'de verilmektedir c: lll ı::ı l5 5().02.<lti,06 Şekil 5. Fenl ve.(lll,10.ı :ı.14.hı Tane b> uııı (ının) Bileşenler Ligııııı lignin giderim ranlannın tane byutun bağlı değiş1mi (Ads. Süresi:24 saat, Ads. Slc:25 C, ph:7.5 ve kat1/sıvı ranı 0.02mg/mL) Şekil 5 'de, tane byutu arttıkça lignin ve fen l giderim ranında azalma gözlenmiştir mm tane byunda fenl gideriminin yüksek, 0.075mrn için yaklaşık aynı, O. 1 SOrnın de ise lignin giderim ranında nispi bir artına gözlennuştir. Ayrıca, tane byutundaki değişimden en fazla fenl gideriminin etkilendiği görülmüştür. a ō e c C) "'' 4{) O,Ol),02,04,06,0& 'ı 1) 'ı ı Kalı/Sıvı ranı (gfml) Şekil 4. Farklı kat1/sıvı ranlarmda fenl ve Bileşaıler Lignin lignin için giderim ranlarındaki değişim (Ads. Süresi:24 saat, Ads. Stc. 25 C, ph:7,5 ve tane byutu: 1 50mm) Katılsıvı ram artıkça fenl ve lignin gideıim ranlarında artı ş ın gerçekleştiği Şekil 4' de görülmektedir. Artan katılsıvı ranına paralel larak fenl giderimi lineer bir artış göstermiştir. Lignin için yaklaşık O, 07 g/ml ranına kadar hızlı daha snra artan miktarla sabitleşme eğilimi göıiiln1ektedir. Uçucu kül kullamlarak gerçekleştirilen fenl adsrpsiynunda adsrbent mikiarının aıtmasıy1a m leküllerin diftizyn hızlarırun ve difüzyn katsayısının artığı belirtilınektedir [ 15]. Katı/sıvı ranı Uçucu kiu kullanarak atık sulardan tarımsal ilaçların gideriıni ile ilgili çalışmada tane byutu küçüldükçe giderinun arttığı[ 1 6], fenl adsrpsiynu ile ilgili çalışmada ise uçucu kül tane byutu küçüldükçe Alı03 ve Si02 nıiktarlarında artış lduğu belirtilmektedir [15]. Bu çalışmada elde edilen snuçlardan> uçucu kül tane byutunun azalmasıyla fenl ve lignin giderim ranında gözlenen artma, Al ve Si ksitleriyle bu bileşenlerin daha yğu11 etkileşmeleriyle açıklanabilir. Küçük tane byutunda gözlenen bu durum, tane byutunun artınasıyla birim kütle başına tanecik sayısırun azalmasının dğrudan adsrptif davranışı etkilediğini göstermektedir. Küçük tane byutunda fenl adsrpsiynunun ligninden daha fazla lması, mikr prların belirgin etki göstermesiyle açıklaııabilir. Lignin adsrpsiynunun daha az gerçekleşmesi adsrpsiynda pr difuzyn engelinin önemli lduğu snucunu düşündürmektedir. IV. SONUÇ Bu deneysel çalışmadan elde edilen verilere göre düşük süspansiyn ph'sında, 2/50 g/ml katı/sıvı ranında, 1 saat süre ve sıcaklığın 25 c lması halinde kağıt endüstrisi 87

5 SAV Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 6.C11t, J.Sayı (Eylül 2002) Uçucu Kül Kullanılarak Kağıt Fabrikasa Atık SuJarın da n Fenl ve Lignin Giderimi M.Lğurl i.j atık sulannda % 81 lignin, / 65 fenl giderimi sağlandı. Yine bu çalışmada uçucu külün çevresel veya işletn1e atığı lması yanında, düşük maliyetli ve temini klay bir malzeme lması kağıt atı k suyunun arıtırrunda kullamlabilecek alternatif adsrbent labileceğini düşündürmektedir. Çevre kırliliği lgusunun giderek önem kazandığı ülkemizde, hem eknmiklik hen1 de etkinlik açısından bu çalışmaya knu lan adsrpsiyn yönteminin kağıt endüstrisi atık sularının temizlenmesi açısında sn derece kullanılabilir labileceği söylenebilır. Kt\YNAKLAR Effects f Pulp and Paper Mill Effluents, , USA C 1996) [15]Binary, K. and 1\arendra, S.R. Cmparative Srptin equilibriunı studies f txic phenls n fly ash and ijjıpregnated fly as h. J. Cheın. Tech. Bitechnlgy. 61, (1994) [16]Vınd, K and İmra14 malat/ıin. ;r1n A. Renıval f lindan and vvasteıyvater using bagasse Fly asha Sugar induslly, vvaste. Wat. Res, 35(1), 3340 (2001), [ 17]Kkana R.S. and Rgers, S.L. Effects f pulp mill efjluents dispsal n sil Rev. Envirn. Cntam.Txicl. 143, 1364(1995) [ 1 ]Tutus, A. ve Erğlu, H. Kağıt fabrikası atık sularının çevrey lan zararları ve arıtılması. ı. Atık Su Sempzyumu, Kayseri (1998) [2]Muna, A. and Sreekrishnan, T.R., Aquatic Txicity _r;rln Pulp and Paper Mill Effluents: a revzew, Advances in Envirnmental Research (200 1) (3 ]Carlberg, G.E. and Stuthridge T.R. Envirnmental.fa te and iistributin f Substances. Envirnmental Fa te and Effects f Pulp and pa per Mill Effluents, USA. (1996) [4]Gupta G.S., Prasad G. and Sing V.N. Re1nval f chnne dye frnı aqueus slutin by miz ed adsrbent: fylash and cal. Wat. Res, 24(1), 4550 (1990) (5)Viraglıavan, T. and Flr de Maria, A. Adsrptin f plıenl jr1n lvaste'rvater by peat.fly ash and bentnile Appl. Jurnal fhazardus Materials 57, 5970( 1998) [ 6]Benerjee, K., Cherernisinff, P.N. and Change, S.L. Adsrptin kinetics f xylene by fly as h.. Water Res. 31 (2), ı ( 1997) [7]Knduru, R.R. and Viraghavan, T. Dye remval using lw cst adsrbents. Wat. Sci. Tech, 36(23), (1997) [8]Ka, P.C., Tzeng, J.H. and Huang.. T.L. Rernval f chlrphenls frrn aqueus slutin by jly ash. Jurnal fhazardus Materials, 76(23), (2000) (9]Diez, M, C., Mra M.L., and Videla, S. Adsrptin f phenlic cnıpunds and clur frm bleached Kraft niill effluent using allphnic cnıpunds. Wat. Res. 33(1), (1999) [1 O]Özdernir, G. Suda Çözüntnüş Tek Halkalı Armatik Bileşiklerin Aktif Knu1nla Adsrpsiynu, Kimya Müh. Kngresi (1993) [11]Bailey, S.E., Trudy, I.., Bricka, M. and Dean Adrian, D. A Review f ptentially lwcst srbets fr h eavy nıetals. Wat. Res. 33 (1 1), (1999) [12]Balcı, A. ve Demiı ak, A. Yatağan Tennik Santrali Uçucu kül Analizleri. 1. EklJİ Kngresi. Bdrum. (2001 [13]APHA, A \VWA, WPCF. Standards methdsfr the examinatin f ıvater and \lvastewater. 15. The Editin ' 5:5467, USA. ( 1980) [14]Giffrd, J.S. Recent advances in envirjunental fate f che1nicals jr1n pulp nıills. Envirnmenta1 Fate f 88