Ergojenik Yardımcı. Amaç

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ergojenik Yardımcı. Amaç"

Transkript

1 Ergojenik Yardımcı Yunanca ergon=iş, genon=üretmek anlamına gelen 2 kelimeden türetilmiştir. Kişinin egzersiz performansını artırmak amacıyla dışarıdan aldığı her türlü destek ergojenik yardımcı olarak adlandırılır. Amaç Egzersiz sırasında verimi artırmak Toparlanmayı hızlandırmak Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

2 Ergojenik Yardımcılar Psikolojik (hipnoz, müzik) Mekanik(kıyafet, araç-gereç, çevre koşulları, vücut mekaniği) Farmakolojik(amfetamin, steroidler, alkol) Fizyolojik(bikarbonat, yükselti) Beslenme desteği (aminoasitler, karnitin, kreatin, karbonhidrat, polen, vitaminler, mineraller...) Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

3 SUPLEMENTLERİN TARİHÇESİ: 1800 lerin sonunda; Tiroid özünü baz alarak yapılan diyet hapları yağ azaltıcı olarak ilk defa satışa sunuldu. Yan etki olarak Hipertroid e sebep olduğu gerekçesiyle yasaklandı lerde; Laksatifler piyasaya sürüldü. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

4 ırat AKÇA Sporcular ve Egzersiz Yapanlar Neden Suplement Kullanır? Stresten kaçınmak Kendine güveni artırmak Kazanma isteği Çevre baskısı(arkadaş, antrenör ) Kısa zamanda hızlı sonuç alma isteği

5 ırat AKÇA Öncelikle doğal besin.. Sonra Destek ürünleri...

6 US Suplement Satışı ($ Milyar)

7 ırat AKÇA Bu ifadeler Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından değerlendirilmemiştir. Bu ürün herhangi bir hastalığı teşhis, tedavi, veya önlemek için uygun değildir. " FDA Sorumlu değildir!!!

8 SUPLEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI GRUP A GRUP B Suplement GRUP C GRUP D Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

9 SUPLEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI Spor içeceği GRUP Whey proteini Kalsiyum A Demir Probiyotikler Kafein Kreatin Bikarbonat Etkinliği onaylanmış, kullanımı yasal suplementlerdir. Özel durumlarda sporcular Ankara Doç.Dr.Fırat için kullanılması Üniversitesi AKÇA önerilmektedir. Spor Bilimleri Fakültesi

10 SUPLEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI GRUP B Beta alanin Karnitin HMB E ve C vitamini Balık yağı Beetroot Juice Etkinliği hala araştırılan suplementlerdir. Kullanılacaksa, sporculara iyi bir planlama Ankara Doç.Dr.Fırat ile verilmelidir. Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

11 SUPLEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI GRUP C Ginseng Glukozamin ZMA Koenzim Q10 Riboz Krom pikolinat Olumlu bir etkisi olduğuna dair bir kanıt bulunmayan suplementlerdir. Kullanım durumunda herhangi bir fayda sağlamazlar veya zarar vermezler. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

12 SUPLEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI GRUP D: Yasaklı veya kontaminasyon riski yüksek suplementlerdir. Uyaranlar: Efedrin Sibutramin Hormonlar: DHEA Androstenedione Diğer testesteron öncü maddeleri Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

13 ERGOJENİKLER-LİTERATÜR ÇALIŞMALARI Kreatin; 2000 yılı satışı >300 milyon USD in USA, en popüler supplement, 1992 Barcelona olimpiyatları tüm sporcuların %77 si kullanıyor. 1/3 NFL oyuncusu, Amerikan kolej sporcularının %50 den fazlası kullanıyor.

14 KREATİN KREATİN Kreatin doğal olarak et, balık ve et ürünlerinde bulunur. Bu besinlerin 1 kg ında yaklaşık 4-5 gr kreatin bulunmaktadır. Vücutta böbrek, karaciğer ve pankreasta glisin, ornitin ve arjinin aminoasitlerinde n sentezlenir. Vücutta yaklaşık 120 gram depo olarak bulunmaktadır. Kas içi kreatin fosfat depolarının doldurulması için günde yaklaşık 2 gr endojen veya ekzojen kreatine gereksinim vardır. En önemli rolü, ATP nin yeniden sentezi için fosfat kaynağı olmasıdır. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

15 Kreatin suplementleri Kreatin suplementleri Suplement olarak; tablet, toz, kapsül ve sıvı formları vardır. Özellikle güç sporcuları tarafından tercih edilmektedir (kısa süreliyüksek şiddetli aktivitelerde) Patlayıcı kuvveti artırır. Sprint performansını geliştirir. Kas gücü ve kuvvetini geliştirir. Ağırlık antrenmanı yapanlar, vücut geliştiriciler, sprint, yüzme, bisiklet, futbol, voleybol Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

16 KULLANIM KULLANIM DOZU DOZU VE PROTOKOLÜ VE PROTOKOLÜ Protokoller 5 günlük hızlı yükleme (örneğin 5 gr x 5 gün) Günlük 3 gr doz alımı ile 28 günlük yavaş yükleme Yüklenme yapıldıktan sonra kas içi kreatin depoları dolar, boşaltmak için en az 4 hafta geçmesi gereklidir. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

17 ırat AKÇA Kreatin Suplementasyonu- Kas kreatinini artırmak için önerilen protokol Yükleme fazı Hızlı protokol: gram/gün 5-7 gün Yavaş protokol: 3 gram/gün30 gün Kreatin Suplementasyonu (20g/gün 5 gün) CHO +/- Koruma fazı 2-5 gram/gün Adapted from Green, A., et al. ACTA Physiol Scand, 1996.

18 KREATİN 36 bayan voleybolcu (20.6 ± 1.73 yıl, 58.0 ± 2.2 kg, 176 ± 8 cm) 1.grup n=18 kişi 5 gr kreatin günde 4 defa 2.grup n=18 kişi 5 gr glikoz günde 4 defa Antrenmandan önce ve sonra kuvvet-pliyometrik antrenman Ölçülen Parametreler SONUÇ Yağsız Vücut Kitlesi Artış (p<0.05) Vücut Yağ Yüzdesi Fark yok (p>0.05) 1TM Bench Press Artış (p<0.05) Dikey Sıçrama Artış (p<0.05) JSSM, , 87-95

19 KREATİN 20 futbolcu (16.6 ± 1.9 yıl) 1.grup kreatin (3 kez 10g/gün) 2.grup plasebo Dribling testi Sprint testi Dayanıklılık testi Dikey sıçrama testi

20 KREATİN Dribling testi (13.0 ± 1.5 sn den 10.2 ± 1.8 sn ye) (p<0.05) Sprint testi (2.7 ± 0.4 sn den 2.2 ± 0.5 sn ye) (p<0.05) Dikey sıçrama testi (49.2 ± 5.9 cm den 55.1 ± 6.3 cm ye) (p<0.05) Dayanıklılık testi nde fark yok (p>0.05) Plasebo grubunda fark yok (p>0.05) Int J Sport Nutr Exerc Metab Feb;14(1):95-103

21 KREATİN Kuvvet üzerine etkileri araştırılmış 1 TM kuvvette ortalama %8 artış vs plasebo (%20 kreatin-%12 plasebo) Maks. tekrar sayısında %14 artış Vücut ağırlığı ve yağsız vücut kitlesinde 1-2 kg artış Rawson, Volek. J Strength Cond Res 2003.

22 KREATİN Kreatinin egzersiz performansı üzerindeki ergojenik etkileri Kısa süreli 5-7 gün, yüksek dozlarda (20-30 g/gün) Uzun süreli 3-4 ay, düşük dozlarda (3-5 g/gün) Maksimal güçte artış Maksimal kuvvet set performansında artış Tek veya tekrarlanan sprint performansında artış Egzersiz sonrasında toparlanma süresinde azalma SONUÇ: Antrenmanlar döneminde alınan kreatin desteğinin, özellikle yoğun antrenmanlarda egzersiz performansını belirgin şekilde artırdığı belirtilmiştir. Genel Tıp Dergisi, 2005;15(1):43-50

23 KAFEİN İçeceklerin bir öğesidir, Uyarıcıdır, yağın kana geçişini artırır, 2005 yılında yasak listesinden çıkarılmıştır. Düşük doz kafein 2-5 mg/kg V.A. Araştırmalarda kullanılan 3-15 mg/kg Kahvede her fincanda mg Çayda her fincanda mg 330 ml Kutu Kolada 50 mg 1 kutu Red Bull da 115 mg 2-6 mg/kg efektif Ergojenik Doz, mg günlük

24 ERGOJENİK ETKİSİ ERGOJENİK ETKİSİ KAFEİN Ergojenik yardımcı olarak, egzersiz öncesi kafein alımı önerilmektedir. Mental duyarlılığı/konsantrasyonu artırır. Merkezi sinir sistemini uyarır. Yorgunluğun algılanmasını azaltır. (RPE de düşüş gösterilmiş) Katekolamin salgılanmasını artırır (adrenalin-noradrenalin) Egzersiz öncesi kafein alımı ile, yağ yıkımı artar dolayısıyla karbonhidrat yıkımı azalır. Egzersizde yakıt olarak yağ asitlerinin öncelikli kullanılmasını sağlar. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

25 KAFEİN Günümüzde: Dayanıklılık Performansına Etkisi; Elit sporcularda egzersiz öncesi 3-9 mg kafein / Vücut Ağırlığı (kg) OLUMLU ETKİ 3 mg/kg VA yaklaşık 2 kupa kahve 9 mg/kg VA yaklaşık 5-6 kupa kahve İngiliz klüp atletizm sporcularının %33 ü, İngiliz klüp bisikletçilerinin %60 ı kullanıyor (Chester N, Int J Sports Med, 2008) Kısa Süreli Performansa Etkisi; Maksimum 5 dk süren VO 2max ın % egzersizlerde OLUMLU ETKİ Bu şiddette egzersiz hem aerobik hem anaerobik Sprint-kuvvet performansına etkisi ile ilgili çalışmalar yapılıyor, bir şey söylemek için erken (ACSM)

26 KAFEİN 18 antrenmanlı orta mesafe koşucu 3 grup: kafein, karnitin ve kontrol İlk gün tüm denekler madde verilmeden 1500m koşu Haftada 3 antrenman olmak üzere 8 haftalık antrenman Karnitin grubuna 2gr/kg karnitin, Kafein grubuna 5mg/kg kafein verildikten 1 saat sonra tüm denekler 1500m koşu Kafein, karnitin grubunda kontrol grubuna oranla koşu süresinde anlamlı azalma fark var (p>0.05) Kafein, karnitin arasında fark yok (p<0.05) (American Journal of Clinical Nutrition, (2),

27 KAFEİN 4.2 sn. daha hızlı 1500 metre koşu performansı (Wlies JD. Br J Sports Med Used 200mg) 1-3% daha hızlı 5000 metre koşu performansı (O Rourke MP. J Sci Med Sports Apr 2008) 24 sn. daha hızlı 8000 metre koşu performansı (Bridge CA. J Sports Sci 2006)

28 KAFEİN 50 sn. daha hızlı metre military pack koşu performansı (Bell DG. MSSE 2002) 21 km. koşu performansında değişim yok. (Cohen BS. Eur J Appl Physiol Occup Physiol /5/9 mg/kg) Koşu bandında tükenme süresi daha uzun (French J. J Sports Med Phys Fitness 1991)

29 KAFEİN Kürek: 1-3% daha hızlı 2000 m. yarış performansı (Anderson ME, Int J Sports Nutr Exerc Metab 2000) Yüzme: 24 sn. daha hızlı 1500 m. yarış performansı (MacIntosh BR, Can J Appl Physiol 1995) Bisiklet: 3.5% daha yüksek ortalama güç, 40 km. yarışında (Foad AJ, MSSE 2007)

30 ırat AKÇA OPTİMAL Kafein DOZ Kullanımı-Optimal doz Yapılan çalışmalarda, düşük dozda kafein alımının performansı artırdığı, yüksek dozların ise performansta olumsuz etkilere yol açtığı gösterilmiştir (yan etkiler sebebiyle) Optimal doz : 1-6 mg/kg olarak bildirilmiştir. Kullanmak isteyen bireylerin, en düşük dozu içerecek şekilde ayarlama yapmaları gerekmektedir. Yüksek dozları işe yaramıyor!

31 PROTEİNLER PROTEİNLER Proteinlerin her 1 gramı 4 kcal enerji verir, ancak proteinlerin temel görevleri enerji sağlamak değildir. Proteinler; kasların, enzimlerin, hormonların ve diğer yumuşak dokuların temel yapı taşlarıdır. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

32 NE KADAR PROTEİN ALINMALI? Sağlıklı ergen erkek ve kadınlar için, günlük 0,8 g/kg. Dayanıklılık sporcuları için g/kg Kuvvet sporcuları için g/kg 1 saat ve üzeri antrenman yapan, kuvvet sporcuları ve farklı branşlara göre üst sınırlar verilebilmekle birlikte bu değerler değişmektedir.

33 PROTEİN TOZLARI VE AMİNO ASİTLER Ne Kadar ve Ne Zaman Alınmalı? Protein, gün boyunca 5-6 doza bölünerek tüketilmelidir. Öğün içerisinde protein kaynaklı en az bir yiyecek içermelidir. Bir veya iki ara öğünde de protein suplementi alınabilir. Yüklenme sonrası yemekleri yüksek karbonhidratlı yiyeceklerle birlikte protein suplementleri alınması faydalıdır.

34 PROTEİN TOZLARI VE AMİNO ASİTLER Protein yüklemenin kas hipertrofisi için etkili bir yol olup olmadığı henüz bilinmemektedir (G.A. Brooks, T.D.Fahey,K.M.Baldwin 2005). Protein Suplementleri Nedir? Whey protein - Kazein- Soya Proteini ve Yumurta Proteini Yararları Nelerdir? Ağır antrenman sırasında yüksek glutamin immun sistem baskılanmasını engeller. içerik kasları tamir eder ve.

35 AMİNO ASİTLER Elzem Amino Asitler Elzem Olmayan Amino Asitler 1. Histidin 2. Lösin* 3. İzölösin* 4. Valin* 5. Methonin 6. Penilonin 7. Trionin 8. Triptofan 9. Lisin * Enerji ihtiyacını karşılamak için kasta en çok kullanılan aminoasitlerdir. 1. Alanin 2. Arginin 3. Asparagin 4. Aspartik Asit 5. Kristein 6. Glutamik Asit 7. Glutamin 8. Glisin 9. Prolin 10. Serilin 11. Trosin

36 PROTEİN TOZLARI VE AMİNO ASİTLER Yan Etkileri Var mıdır? Fazla proteinin daha fazla faydası olmadığı bilinmektedir. Yüksek protein alımında yan etkiler, karaciğer ve böbrek hasarı, dehidratasyon ve kalsiyum kaybına sebep olmasıdır Whey Proteinin Avantajları Nelerdir? İzole peynir altı suyu proteini çok yüksek BV (Biyolojik verimlilik >159) ye sahiptir. Bu kas amino asit profiline sahip anlamına gelir. EAA(Elzem amino asitler) ( %50 civarında ), BCAA (Kısa zincirli amino asitler) olması (%23) sahip olması

37 WHEY PROTEİNİNİN AVANTAJLARI NELERDİR? Diğer protein kaynaklarını da içermesidir. Valin, lösin, izolösin yüksek yoğunlukta devam eden egzersiz sırasında ki enerji için ilk bozulan amino asitlerdir. Elzem olmayan amino asit, Glutamin immün sistem tarafından kullanılan yegane amino asittir. (Burke, 2008) Araştırmalarda, vücutta anabolik hormon glutaton üretimini uyaran peynir altı suyu proteininin olduğu belirlenmiştir. Glutaton güçlü bir antioksidandır ve daima immun sistemi desteklemeye yardımcı olur. Bu özellikle kuvvet antrenmanı sırasında immun sistem baskılandığı zaman faydalı olur. (Burke, 2008)

38 KASEİN İN AVANTAJLARI NELERDİR? Yiyecek kaynağına yakın olan yüksek BV (77) protein içerir. Kasein, whey e kıyasla glutamin amino asidini (yaklaşık %20) daha çok içerir. Soya Proteinin avantajları nelerdir? Soya proteini kas büyümesi için anahtar amino asitlerin saklanmasında önemlidir. BCAA lar leucine, valine ve isoleucine, glutamin (%19) ve arginin. Bu amino asitler soya proteinin %36 sını oluştururlar. Forsythe, 1995 araştırmasında soya proteinin tiroid hormonu üretimini arttırdığını ortaya koymuştur. Yumurta Proteininin avantajları nelerdir? Yumurta proteini BV 100 e sahiptir.

39 The authors concluded that protein ingestion before sleep represents an effective dietary strategy to increase muscle mass and strength gains during resistance exercise training. Dr Tim Snijders, first author of the paper mentioned that "this is the first time that it is shown that sleep is an effective period to improve changes in muscle mass and strength, even when total daily protein intake is relatively high (1.3 g/kg). It must be noted that the amount of protein ingested (28 grams) in this study is a fairly large amount of protein to ingest just before going to sleep. It is the equivalent of 800ml of milk, 4 large eggs or a small chicken breast.

40

41

42

43 AMİNO ASİTLER BCAA (Dallı Zincirli Amino Asitler) ve Etkileri 3 IAA (elzem amino asitler, valine, leucine ve isoleucine) bağlı moleküler dizilişine sahip protein zinciridir. Bunlar kas proteinin 1/3 ünü oluşturur. Kimler yararlanabilir? Yağ kaybetme programında olan, fazla karbonhidrat tüketen sporcular. Yeterli protein alımında gerekli değildir (Marshall and Lemon, 2004.) Ne kadar? 4 (3-6) gr egzersiz sırasında ve sonrasında. Yan etkileri? BCAA lar diyet proteini olarak oldukça sağlıklıdır. Aşırı kullanımlar vücutta amino asit birikimine ve yanlış emilişlere yol açar, amino asit dengesizliğine yol açar.

44 GLUTAMİN Kas hücresinde en çok olan elzem olmayan aminoasittir. Kas hücresi içinde (Glutamik asit, valin ve izolösin) yapılabilir. Hücre büyümesi için zorunlu ve bağışıklık sistemi (lenfositler) için enerji kaynağıdır. Yoğun egzersizden sonra 2 saat esnasında vücut ağırlığının her kg si için 100 mg (10 kg için 1 gram) (Parry-Billings ve arkadaşları, 2006; Rowbottom ve arkadaşları, 1996, Bledsoe, 1999). Bazı araştırmacılar glutamin boşaltılmasını minimize etmek için daha düşük dozlar tavsiye etmişlerdir, 2-3 gr gibi (Wellbourne, 1995).

45 GLUTAMİN Balık, et, süt ve yoğurtta bulunur. Protein sentezini, sıvı emilimini, vücut direncini arttırmada ve enfeksiyonları önleyici etkisi var Büyüme hormonu salgılanmasına yardımcı Yorgunluğu geciktirici etki Alkol, ilaç vb zararlı maddelere karşı koruyucu etki

46 GLUTAMİN 7 haftalık şiddetli kuvvet antrenmanı; Antrenman sonrası ve yatmadan önce 1.grup; basit şeker içeren hap 2.grup; glutamin SONUÇ: 2 grupta da %16 lık kuvvet artışı Vücut kompozisyonunda bir farklılık yok

47 GLUTAMİN 12 günlük kilo düşüm programı; ( gün ölçüm) 16 atlet 1.grup; normal diyet + egzersiz 2.grup; normal diyet + egzersiz (placebo) 3.grup; normal diyet + egzersiz g/kg glutamin Kassallık, yağsallıkta değişime bakılıyor SONUÇ: 6. ve 12. günde 3. grup için kassallık, yağsallıkta anlamlı fark var (p <.0167) YORUM: plazma glutamin seviyesinin yüksekliği kas artışında ve yağ yakımında etkili JSSM, ,

48 ANTRENMANLA ANTRENMAN&KARNİTİN ETKİLEŞİMİ Hedef kitle: Dayanıklılık antrenmanı yapan kişiler Aerobik kapasiteyi artırdığı düşünülmektedir. Yağ yakımını arttırır+ Glikojeni korur. Glikojenin azaldığı uzun süreli egzersizlerde yağ metabolizmasını hızlandırmak için kullanıldığı bilinmektedir. Ancak kanıt yok. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

49 GLİSEROL Sıcak havalarda ve uzun süreli egzersizlerde sıvı kaybını önlemesi için müsabaka öncesi hiperhidrasyon durumu yaratır Vücut ağırlığını kg ı başına yaklaşık 1.2 gr (26 ml/kg su ile) alımının etkili olduğu düşünülüyor Performansı olumlu etkilediği de söylenmektedir (termoregülasyon üzerine etki)

50 E VİTAMİNİ Kas yaralanmaları, rejenerasyonda devam eden iltihabik durumlarla E vitamini ilişkilendirilir. E vitamini alımındaki eksikliğin, bu tip mekanik hasarlarda duyarlılığı artırdığına dair ipuçları bulunmaktadır. Bununla beraber, düzenli ayarlanmış diyet uygulayan sporcuların E vitamini eksikliği yaşamaları pek mümkün değildir. Bu sebeple, bu sporcuların beslenmesinde bulunan E vitamini desteğinin egzersiz kaynaklı kas ağrıları yaşamalarına karşı bir koruyuculuğu bulunmamaktadır.

51 ÇİNKO Vücudumuzun düzgün olarak fonksiyon gösterebilmesi için gerekli olan 100 den fazla enzimin bir parçasıdır. Egzersiz yaptığınızda karbondioksitin kaslardan atılmasına yardımcı olur. Çinko ayrıca iyileşme sürecinde de etkilidir. Vücuttaki kimyasal olayların başlatıcısı ve yürütücüsü proteinlerin ve enzimlerin oluşumunda rol alır. Bu yüzden çinko eksikliğinin vücutta çok fazla yansıması olmaktadır. Kuzu-sığır eti, yoğurt, ıspanak, mantar önemli oranda çinko içeren besinlerdir.

52 HMB (BETA-HYDROXY METHYLBUTYRATE) Vücutta BCAA dan yapılır (leucine aminoasidinin bir metaboliti), Greyfurt, balık (kedi balığı), soya fasulyesi gibi birkaç besinden de alınabilir. Araştırmalarda bağışıklık (immun) sistemine yardımcı olduğu, kas hipertrofi ve dayanıklılığını artırdığı, vücut yağını ve kan kolesterolünü düşürdüğü gösterilmiştir. Katabolik aktiviteyi azaltıp, anabolik aktiviteyi artırdığı düşünülmektedir. Prof. Steve Nissen (1996,1997), günde 3 gr HMB almanın 3 haftada kas kütlesinde 1.2 kg, kuvvette %18 artış, plasebo grubunda kas kütlesinde 0.45 kg, kuvvette %8 lik artış bulunmuştur. Kadınlara günde 2gr, optimal doz günde 38.1 mg/kg tavsiye etmektedir,

53 MB (BETA-HYDROXY ETHYLBUTYRATE) 2003-Meta analiz: - Yağsız kas kitlesinde küçük artış, plasebo ya göre %25 daha fazla kuvvet artışı Antrenmansız bireylerde daha fazla etki - Kas yıkımı daha az (katabolizma) Yan etki rapor edilmemiş Nissen, Sharp. J Appl Phsiol, 2003.

54 KULLANIM KULLANIM DOZU-YAN ETKİLER VE YAN ETKİLERİ Günde 3-6 gr HMB 2 hafta-6 ay Özellikle antrenmansız bireylerde, kas yıkımının olduğu kişilerde etkisi net olarak görülmüştür. Yan etkileri: Yapılan çalışmaların hiçbirinde herhangi bir yan etkiye rastlanmamıştır. Ancak etkinliği de net olarak bilinmemektedir. Ankara Doç.Dr.Fırat Üniversitesi AKÇA Spor Bilimleri Fakültesi

55 SODYUM BİKARBONAT Vücutta biriken hidrojeni ortamdan uzaklaştıran sistemlerin en önemlisi Sodyum Bikarbonat Tamponlama Sistemidir. Hücre içi ve dışı ortamda NaHCO3 düzeyinin yükselmesiyle, hidrojen iyonları ortamdan hızla uzaklaştırılmaktadır. Araştırmacılar bu bilginin ışığında; egzersiz sırasında vücutta bikarbonat düzeyini yükseltmek üzere sporcuya dışarıdan NaHCO3 yüklemenin yararlı olacağı hipotezini öne sürmüşler ancak başlangıçta yapılan çalışmalarda sodyum bikarbonatın verilme zamanı, miktarı, egzersizin süresi, şiddeti ve bireysel farklılıklardan dolayı belirgin sonuçlar elde edilememiştir

56 SODYUM BİKARBONAT Laktik asidin tamponlanma kapasitesini artırarak ve laktik asit oluşumunu azaltarak ergojenik etki gösterir. Son dönemde tekrarlı sprint koşu, m. koşu, 30 yüksek şiddetli koşu, m. Yüzme, tekrarlı Judo fırlatmaları, 60 maks. bisiklet ergometresi ve kürekte performansı artırdığı rapor edilmiştir. ATP üretimi için Anaerobik glikoliz süreçlere gereksinim duyan aktivitelerde performansı arttırdığı görülmüştür Doz: g/kg Gastrointestinal distress, diare, çok yüksek dozlarda alındığında kalp aritmileri ve kardiak arrest gibi yan etkiler görülebilir.

57 β- ALANINE Kullanımı, daha yüksek kas «Carnosine» düzeylerini sağlar (Carnosine=hücre içi bir tamponlayıcı). Yüksek şiddetli anaerobik performansı artırır. >1 - < 5 dk. süreli aktivitelerde; o Sinir-kassal yorgunluğu geciktirir o Tükenmeye ulaşma süresi artar o VO2max veya maks. kuvvette değişim yok. ***Artioli GG et al. Role of B-alanine supplementation onmuscle carnosine and exercise performance. MSSE, 2010, 42(6):1162.

58 Kasın Tamponlama kapasitesi Kas tamponlama kapasitesi (KTK) yüksek şiddetli egzersizlerde H+ birikimini düzenlemek veya tamponlama yeteneğidir. 1. Savunma hattı Intraselüler bikarbonat tamponlama sistemi, Bikarbonat, amino asitler, inorganik fosfat, kreatin fosfat vb.. Intraselüler non-bikarbonat tamponlama sistemi Carnosine Bilim adamları bikarbonat sistemiyle karşılaştıldığında şiddetli egzersizlerde carnosine nin daha yüksek hızda H+ tamponlayabildiğini ileri sürmektedirler. 2. Savunma hattı Kas hücresinin dışına H+ göndermek Ekstraselüler bikarbonat tamponlama sistemi (kan ph) KTK Intraselüler ph eşiğiyle ilgilidir. KTK sini aşmadan korunabilen max egzersiz şiddetidir. Intraselüler ph eşiğinin artması KTK de artıracaktır. Araştırmalar göstermektedir ki; indirek anaerobik eşik ölçümleri (laktat ve solunum eşiği) intraselüler ph eşiğini gösterebilir. (Marsh et al. 1991).

59 ırat AKÇA S: Kas Tamponlama Kapasitesi Nasıl artırılır?

60 Carnosine bir di-peptide (ß-alanine and Histidine) dir, başlıca slow ve fast twitch iskelet kaslarında bulunur fast twitch kaslarında 2x yüksek intra-muscular H + tamponlama çok etkili (1. savunma hattı) Tip I intra-muscle tamponlama kapasitesi %15 Tip II de intra-muscle tamponlama kapasitesi % İskelet kaslarında Carnosine konsantrasyonu (Vastus Lateralis) Erkekler kadınlara göre ~%18 daha yüksek seviyede (mmol. kg -1 dm) Vejeteryanlar, erkek ve kadınlarla, sporcularla karşılaştırılınca ortalama %40 daha az Suzuki et al. (2002) yüksek şiddetli egzersizler ve insan iskelet kası carnosine düzeyi arasında pozitif ve önemli bir ilişki gözlemişlerdir.

61 İskelet Kası Carnosine Düzeylerine ß- Alanine Suplementasyonun Etkileri ß-Alanine (amino asit suplementi) 3.2 gram/gün - 28 gün %42.1 carnosine artışı 5.2 gram/gün - 28 gün %64.2 carnosine artışı 6.4g/gün/ +6 hafta %80.1 baseline göre kas carnosine artış Harris et al. 2006

62 ırat AKÇA Elit Sporcularda ß-Alanine + Antrenmanın Etkileri Neden Olmaktadır?

63 400 m antrenmanlı sprinterlerde Kas Carnosine seviyeleri üzerine ß-Alanine Suplementasyonun Etkileri Derave et al (2007) 15 erkek atlet (400m < 52s) 28 gün ß-Alanine Suplementasyonu (4.8g/gün) veya plasebo Soleus kasında carnosine de (%45) ve gastrocnemius (%37) önemli artış Plaseboda Doç.Dr.Fırat AKÇA değişiklik YOK

64 Olimpik Sporcularda ß-Alanine Suplementasyonu ve Antrenmanın İskelet kası Carnosine Düzeyine Etkileri Elit Sprint Bisikletçiler 12 hafta kombine yüksek şiddetli dayanıklılık ve Ağırlık antrenmanı. 4.8g (1.6g x 3) /gün BA veya Plasebo Plasebo = Carnosine düzeyinde %7 artış (p>0.05) BA =Carnosine düzeyinde %46 ARTIŞ! Bonus Performans: BA grubunda belirgin anaerobik eşik (VT) artar Plasebo grubunda önemli bir performans değişikliği YOK Araştırmacılar Carnosine artışı sonucu; kasta (H + ) tamponlama kapasitesinde artışa bağlı olarak egzersiz performansında artışı tartışmışlardır Kim et al. (2005)

65 Egzersiz Performansı Üzerinde Beta-Alanine ve Creatine Monohydrate Suplementasyonunun Kombine Etkileri (Harris et al. 2003) 32 erkek denek (21-31 yaş) 3 grup (RDBPC) 1) Creatine + Beta-Alanine (CrBA): 5 hafta için her gün jelatin kapsülde 4 x 800mg BA. 4 x 5g CrM gün/5 hafta 2) Creatine (CrM): 5 hafta için her gün jelatin kapsülde 4 x 800mg maltodextrin. 4 x 5g CrM gün/5 hafta 3) Placebo (PL): 5 hafta için her gün jelatin kapsülde 4 x 800mg maltodextrin. 4 x 5g maltodextringün/5 hafta Egzersiz Testi 4 dk lık max ergometre egzersizinde güç çıktısı

66 Egzersiz Performansı Üzerinde Beta-Alanine ve Creatine Monohydrate Suplementasyonunun Kombine Etkileri (Harris et al. 2003) Cha nge O ut pu t er Pow Change in Average Power output P L C r C rb A * *PL and Cr were Sig. (p < 0.05) different from CrBA

67 BEETROOT JUICE

68 DIETARY NITRATE SOURCES Dİ

69 BEETROOT JUICE

70

71

72 BEETROOT JUICE

73 NITRIC OXIDE RELEASING AGENTS - Arginine NO in bir taşıyıcısıdır. NO egzersizde metabolik kontrolü etkiler: Kas ve kalp kan akımını artırır Substrat, oksijen, hormon ulaşımı artar Kas hücresi içinde enerji depolanmasını sağlar: glikoz alımı artar/yıkımı azalır, mitokondri solunumu artar, PCr yıkımı artar Arginine NO in bir taşıyıcısıdır.

74 COLOSTRUM Ağız sütü (Memede ilk yapılan koyu kıvamlı ve sarımsı renkte süte kolostrum denir. Doğumdan sonra ilk üç gün salgılanır.) Kuvet, dayanıklılık ve sürati artırır (20-40g/gün) Yağsız kas kitlesini artırır Bağışıklık sistemini güçlendirir Toparlanmayı iyileştirir Yaralanmaların iyileşme süresini kısaltır Insulin-like growth factor-1 (IGF-1), epidermal growth factor (EGF), platelet-derived growth factor (PDGF), transforming growth factor beta (TGF-β)

75 GİNSENG Zihinsel performansı iyileştirici Aerobik performansı iyileştirici Hipertansiyon ve taşikardiye dikkat Kafeinle potensiyasyon etkisi 1-2 x 500 mg

76 GLUCOSAMINE-CHONDROITIN Kıkırdak yaralanmalarında (1x3) ve korunmasında (1x1) Riskli sporlarda semptomsuzken başlanabilir (aşırı eklem-cyclic hareketi olan sporlar öncelikli) Spora başlama yaşı küçüldüğünden, kullanımı daha fazla önem kazandı.

77 Dehidrasyonun Etkileri; BEDEN AĞIRLIĞI KAYBI OLUŞAN ETKİ (%) %1 Susama %2 Artan susama-iştah kaybı-huzursuzluk %3 Sabırsızlık-kan volümünde azalma %4 Bulantı-fiziksel iş performansında yavaşlama %5 Konsantrasyon güçlüğü-uyuşukluk-ekstremitelerde karıncalanma %6 Vücut sıcaklığı, solunum oranında artış-çarpıntı %7 Baş ağrısı-sarsılmak %8 Baş dönmesi-nefes almada zorluk %9 Cansızlık-halsizlik-mental konfüzyon %10 Kas spazmları-konuşamama %11 Böbrek bozuklukları-azalmış kan hacmine bağlı olarak dolaşımda zayıflama Fink H. H, Burgoon L. A, Mikesky A. E. Practical Applications in Sports Nutrition, Jones and Bartlett Publishers, p , USA, 2006.

78 Artan dehidrasyon ile iş kapasitesinin azalması Jeukendrup A, Gleeson M. Sport Nutrition-An Introduction to Energy Production and Performance, Human Kinetics, p , USA, 2004.

79 HİDRASYON DURUMU NASIL GÖZLENEBİLİR? İDRAR RENGİ: Birey gün içerisinde, egzersiz öncesi ve egzersiz sonrası idrarını izlemelidir. Açık Çok hafif sarı Açık sarı Parlak kanarya sarısı numaralar hidrasyon, diğerleri dehidrasyon göstergesi Kirli sarı-portakal rengi Taba rengi Koyu portakal rengi Çok koyu kahve Sport Nutrition-an introduction to energy production and performance-2004 Nutrition for Health and Fitness 2005

80 İDRAR HACMİ: Egzersiz yapılmadığı zamanlarda her 1-2 saatte bir idrar ihtiyacının olması gerekir ve günde normal şartlarda L idrar yapmalıdır. GÜNLÜK AĞIRLIK ÖLÇÜMÜ: Sezon öncesi dönemde ağırlığını sürekli takip etmelidir. Williams M.H. Nutrition for Health, Fitness and Sport, McGraw-Hill Education, p , Newyork, Jeukendrup A, Gleeson M. Sport Nutrition-An Introduction to Energy Production and Performance, Human Kinetics, p , USA, 2004.

81 EGZERSİZ ÖNCESİ VE SONRASI AĞIRLIĞIN ÖLÇÜMÜ: Birey ağırlık ölçümünde idrar kesesinin boş olmasına dikkat etmelidir. Egzersiz sonrası ağırlık ölçümünde havlu, terli kıyafetler üzerindeyken tartılmamalıdır. ÖRNEK: Egzersiz öncesi beden ağırlığı: 70.5 kg Egzersiz sonrası beden ağırlığı: 68.9 kg Beden ağırlığı -1.6 kg azalmış. Egzersiz süresince içtiği su miktarı: 300 ml Çıkardığı idrar hacmi: 100 ml Ter kaybı = = 1800 ml

82 SPORCUNUN ALDIĞI SIVININ DOLAŞIMA GİREN MİKTARI İKİ FAKTÖRE BAĞLIDIR Gastrik boşaltım İntestinal emilim Gastrik boşaltımı etkileyen faktörler Hacim Elektrolit ve enerji yoğunluğu Osmolalite İçeceğin derecesi Egzersiz şiddeti Uygulanan egzersiz yöntemi Dehidrasyon Bireysel farklılıklar

83 Yüksek osmolalite gastrik emilimi geciktirmektedir. Eklenen CHO ve elektrolitler osmolaliteyi arttırır. Glukoz polimerlerinin (maltodekstrin gibi), glukoza göre osmolaliteyi daha az etkilediği belirlenmiştir. Soğuk su (4.4-10C ) mideyi hızlıca terk eder ve vücut iç ısısının artmasını engeller Orta egzersiz şiddeti gastrik emilim kolaylaştırır, Max VO2 nin %70-75 inden fazla şiddette egzersiz gastrik boşalmayı engeller. Aşırı dehidrasyon gastrik boşalmayı engelleyebilir. %3 düzeyine kadar olan dehidrasyonun gastrik emilim etkilemediği rapor edilmiştir. Jeukendrup A, Gleeson M. Sport Nutrition-An Introduction to Energy Production and Performance, Human Kinetics, p , USA, 2004 Fink H. H, Burgoon L. A, Mikesky A. E. Practical Applications in Sports Nutrition, Jones and Bartlett Publishers, p , USA, 2006.

84 Su ile Birlikte Elektrolitlerin Alınması ACSM ye göre bir saatten fazla süren egzersizler için, sporcu içecekleri g/L kadar sodyum içerir. Plazma sodyum Yalnızca su alınması konsantrasyonunda azalma Susuzluk duygusunun artmasıidrar çıkışının artması Plazma ozmolalitesinde azalma Rehidrasyon sürecinin gecikmesi The American College of Sports Medicine. Exercise and Fluid Replacement. Medicine & Science in Sports & Exercise, 39(2): , Feb Nina S. Stachenfeld, Sodium Ingestion, Thirst And Drinking During Endurance Exercise., Sports Science Exchange Vol. 27, No. 122, 1-5., 2014.

85 HİPONATREMİ Aşırı saf su tüketimi Terle birlikte aşırı sodyum kayıpları Nonsteroid antiinflamatuar ilaçların kullanımı Orta seviyede hiponatremi: Şişlikler-bulantı Şiddetli Seviye Başağrısı, kusma, el ve ayaklarda ödem, oryantasyon bozukluğu ve konfüzyon McArdle D. W, Katch I. F, Katch V.L. Exercise Physiology Energy, Nutrition & Human Performance, Lippincot Williams & Wilkins, p , USA, Williams M.H. Nutrition for Health, Fitness and Sport, McGraw-Hill Education, p , Newyork, 2005.

86 34C de yapılan, 3 saatten fazla süren orta şiddetli bir egzersizde, CHOelektrolit (CE) içeren bir sıvı ve sadece suyun (W) plazma sodyum konsantrasyonu üzerine etkisi Ganio M. S, Casa D. J, Armstrong L. E, Maresh C. M. Evidence-Based Approach to Lingering Hydration Questions. Clinics in Sports Medicine, 26:1-16, 2007.

87 SPORCU İÇEÇECEKLERİ Glikoz (%4-8) ve sodyum (30-50 mmol/l) Fruktoz.. Mide sıkıntısı Protein... yeni bir konu! Kafein İlaveli? düşünülebilir

88

89

90

91

92

93 EGZERSİZDEN SONRA SIVI ALIMI Sporcu tartılır İdrar rengi kontrol edilir Susama hissi sıvı kaybı için güvenilir bir gösterge değildir!

94 Ronald J Maughan, Phillip Watson, PhilipAA Cordery, Neil P Walsh, Samuel J Oliver, Alberto Dolci, Nidia Rodriguez- Sanchez, and Stuart DR Galloway Am J Clin Nutr 103: , 2016

95

96 Havemann L, West SJ, Goedecke JH, Macdonald IA, St Clair Gibson A, Noakes TD, Lambert EV. Fat adaptation followed by carbohydrate loading compromises high-intensity sprint performance. J Appl Physiol 2006, 100(1):

97

98 BAYAN SPORCULARIN BESLENMESİ Yeme bozuklukları Atletik amenore Adet öncesi sendrom Kalsiyum Demir Çinko

99 VEJETARYEN SPORCULARIN BESLENMESİ Bitkisel proteinler değerlidir, ancak hayvansal protein olmazsa olmazdır Bayan vejetaryenlerde demir eksikliği olabilir.. Kreatin desteğinden daha fazla yarar görürler Kilo kontrolü gereği, yeme bozukluğu görülebilir. Mineral desteği: kalsiyum, demir, çinko 6 küçük öğün, yüksek enerjili besinler

100 ENGELLİ SPORCULARIN BESLENMESİ Spinal kord yaralanması demir kalsiyum Serebral palsi C vitamini kalsiyum β-karoten demir tiamin niasin folik asit bakır

101 ENGELLİ SPORCULARIN BESLENMESİ Serebral palsi: kolay hipo/hipertermi Tekerlekli sandalye sporcuları: kalsiyum Kalp-damar sistemi hastalığı, obesite, osteoporoz, beslenme bozukluğu

102 ERGOJENİK YARDIMCILARIN TÜRKİYEDEKİ KULLANIMI ERGOJENİK YARDIMCILAR, DOPİNG VE SAĞLIK HAKKINDAKİ BİLGİ VE ALIŞKANLIKLARIN BELİRLENMESİ 300 BESYO öğrencisi (126 bayan 174 erkek) %23,6 milli, %28,3 elit ve %48 bölgesel düzeyde sporcu Ergojenik yardım kullanan % 14,7 (%9,3 vitamin, %1 protein, %0,6 kokain, %0,3 testesteron, %0,3 kreatin) %85.3 kullanmayan %56.8 antrenör, %31.8 doktor, %4.5 arkadaşlarından etkileniyor. %6.8 kendi kendine kullanıyor Ergojenik yardım sonrası performansları olumlu değişen % 95,4 olumsuz etkilenen ise % 4,5 (SPORMETRE, 2008, VI (3) )

103 ERGOJENİK YARDIMCILARIN TÜRKİYEDEKİ KULLANIMI FARKLI BİREYSEL BRANŞLARDAKİ ÜST DÜZEY TÜRK SPORCULARIN ERGOJENİK YARDIMCILARA YÖNELİK BİLGİ VE YARARLANMA DÜZEYLERİ 120 sporcu (45 bayan 75 erkek) % 24,2 atletizm, % 14,2 cimnastik, % 25,8 güreş % 25 halter, % 10,8 badminton % 42,5 antrenörler, % 27.5 okul eğitimleri, % 25.8 kitapdergi, radyo-televizyon, % 8,3 federasyon yetkilileri, % 25 ise arkadaş çevresi SPORMETRE, 2004, II (2) 41-47

104 ERGOJENİK YARDIMCILARIN KULLANIMI ÜZERİNE TUTUMLAR % 34.2 psikolojik yardım (hipnoz-motivasyon telkinleri), % 45 bazen, % 20.8 almıyor Kısa sürede sportif başarıya ulaştıran fakat yasal olmayan madde kullanır mısın? % 8,3 evet, % 91.7 kullanmam Antrenman ve müsabaka öncesi ergojenik yardımcıları kullananlar % 55,0 iken, kullanmayanlar ise % 45 % 34,2 vitamin % 12.7 amino asitler, % 12.5 proteinler, % 13,3 kreatin, % 10 karnitin, kafein % 14,2 polen, % 6.7 folik asit kullanıyor SPORMETRE, 2004, II (2) 41-47

105 ırat AKÇA Ergojenik Yardımlar: Plasebo Etkisi Antrenman periyodu Antrenman periyodu Max kaldırılan kilo (kg) Test süresi (hafta Max kaldırılan kilo (kg) Test süresi (hafta 7 hafta sonunda ağırlık antrenmanında %2 lik kuvvet artışı Ariel & Savill, MSSE, 1972 Aynı gruba DIANABOL aldıkları söylendiğinde kuvet artışında %10 luk artış dikkat çekicidir.

106 KONTAMİNASYON 2001 IOC uluslararası çalışma; 634 kullanımı yasal olan suplement incelenmiş; 15% steroid kontaminasyonu olduğu bulunmuş Amerika da 57 suplement incelenmiş; 25% steroid kontaminasyonu 11% uyarıcılarla kontaminasyon 2008 İngiltere de 152 suplement incelenmiş; 10% unun steroid veya uyarıcılarla kontamine olduğu bulunmuştur. Burke LM et al. BJSM reviews: A_Z of supplemtns, Part 1. Contamination issues. BJSM 2009;43:728. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi

107

108 Good Manufacturing Practice (GMP) Sertifikası GMP ürün kalitesi gerekli üretim belgeleri, yerinde süreçleri ve kontrolleri sahip olduğunu tasdik eder. GMP belgesi; yasaklanmış steroidler ve uyarıcı gibi maddelerin varlığı ya da yokluğunun garantisini kapsamaz. ABD'de birçok GMP sertifikalı tesislerin denetimlerinde yasaklanmış maddeler ile çapraz kontaminasyon sorunları gösterilmiştir.

109 Hangi Ürünlerin Kontamine olması olasıdır? 5,009 besin suplementi/içindeki maddeler test edilmiş. Kontaminasyonlarda belirli bilinçli bir eğilim YOK!! özellikle kapsül ve tablet şeklindeki besin suplementlerinde kontaminasyon biraz daha yüksek.

110 ırat AKÇA

111 2011 yılında yapılan FIFA U17 Dünya Kupası sırasında Meksika da sporcuların kaldığı oteldeki 47 et ve diğer yiyecek örneklerinde yapılan incelemede 14 ünde Clenbuterol bulundu. Futbolculardan alınan 208 idrar örneği farklı laboratuvarlarda incelendi ve 109 örnekte clenbuterol bulundu. Şampiyonaya katılan 24 takımdan sadece 5 indeki sporcularda clenbuterol saptanmadı. Bu takımların özellikle et yemedikleri anlaşıldı. Thevis M, Geyer L, Geyer H, Guddat J, Dvorak J, Butch A, Sterk S. S., Schänzer W. Adverse analytical findings with clenbuterol among U-17 soccer players attributed to food contamination issues. Drug Testing and Analysis, 2013; DOI: /dta.1471

2000 > %77 1/3 NFL

2000 > %77 1/3 NFL ERGOJENİKLER-LİTERATÜR ÇALIŞMALARI Kreatin; 2000 yılı satışı >300 milyon USD in USA, en popüler supplement, 1992 Barcelona olimpiyatları tüm sporcuların %77 si kullanıyor. 1/3 NFL oyuncusu, Amerikan kolej

Detaylı

Ergojenik Yardımcılar ve Suplementler

Ergojenik Yardımcılar ve Suplementler Ergojenik Yardımcılar ve Suplementler Ergojenik Yardımcılar Yunanca, ergon = iş, genon = üretmek anlamına gelen kelimeden türetilmiştir. Kişinin egzersiz performansını artırmak amacıyla dışarıdan aldığı

Detaylı

SPORCULAR için......sizin için

SPORCULAR için......sizin için SPORCULAR için......sizin için 1 NEDEN EGZERSİZ YAPARIZ? Kilo kontrolü İyi bir görünüm Fitness / Egzersiz Performans 2 2 ENERJİ KAYNAKLARI 3 MAKROBESİNLER 4 Gün içinde beslenmenizi çeşitlendirmek önemlidir...

Detaylı

SPORDA ERGOJENİK YARDIM. (Sporda Beslenme ve Ergojenik Yardım)

SPORDA ERGOJENİK YARDIM. (Sporda Beslenme ve Ergojenik Yardım) SPORDA ERGOJENİK YARDIM (Sporda Beslenme ve Ergojenik Yardım) Günlük Beslenme Oranları ERGOJENİK YARDIM NEDİR? Fiziksel performansı arttırmak için sporcular tarafından kullanılan değişik yöntem, araç ya

Detaylı

SPORCULAR için......sizin için

SPORCULAR için......sizin için SPORCULAR için......sizin için Herbalife24 serisi, egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında size yardımcı olabilecek sporcu beslenmesi ürünlerini içermektedir. Herbalife24 düzenli egzersiz yapan, vücut

Detaylı

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR FİZYOLOJİ İNSAN VÜCUDUNU OLUŞTURAN SİSTEMLER NASIL ÇALIŞIYOR? ANATOMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ BİYOFİZİK BİYOKİMYA EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ EGZERSİZ ESNASINDA SİSTEMLER NASIL

Detaylı

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS Aerobik Antrenmanlar Sonucu Kasta Oluşan Adaptasyonlar Miyoglobin Miktarında oluşan Değişiklikler Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar dayanıklılık antrenmanları

Detaylı

ERGOJENİK YARDIM. Yunancada Ergon = İŞ Genon = ÜRETMEK anlamına gelir.

ERGOJENİK YARDIM. Yunancada Ergon = İŞ Genon = ÜRETMEK anlamına gelir. ERGOJENİK YARDIM Yunancada Ergon = İŞ Genon = ÜRETMEK anlamına gelir. İş üretmeye yada iş yapmaya yardım eden maddeler yada yöntemler Sportif performansı arttırmak amacıyla yetenek ve antrenmanın dışında

Detaylı

SPORCULAR İÇİN TEMEL BESLENME İLKELERİ

SPORCULAR İÇİN TEMEL BESLENME İLKELERİ SPORCU BESLENMESİ SPORCULAR İÇİN TEMEL BESLENME İLKELERİ Yeterli ve dengeli beslenmenin bir sporcunun başarısını garanti etmediği, ancak yetersiz ve dengesiz beslenmenin bazı sağlık problemlerine ve performans

Detaylı

Futbolda Dar ( Küçük) Alan Oyunları Fizyolojisi ve Antrenmana Çıkarımlar. Yusuf Köklü

Futbolda Dar ( Küçük) Alan Oyunları Fizyolojisi ve Antrenmana Çıkarımlar. Yusuf Köklü Futbolda Dar ( Küçük) Alan Oyunları Fizyolojisi ve Antrenmana Çıkarımlar Yusuf Köklü Pamukkale Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu 5. Antrenman Bilimi Kongresi 2-4 Temmuz 2013 Beytepe/

Detaylı

ERGOJENİK DESTEKLERE YAKLAŞIM

ERGOJENİK DESTEKLERE YAKLAŞIM ERGOJENİK DESTEKLERE YAKLAŞIM Besinsel Ergojenik Yardım, sportif performansı arttırmak amacıyla kullanılan besin kaynaklı destek ürünleridir. Bu tür ürünler ancak hekim ve diyetisyen kontrolünde, ilgili

Detaylı

Vitaminlerin yararları nedendir?

Vitaminlerin yararları nedendir? Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin

Detaylı

4. BÖLÜM EGZERSİZ VE TOPARLANMA

4. BÖLÜM EGZERSİZ VE TOPARLANMA 4. BÖLÜM EGZERSİZ VE TOPARLANMA EGZERSİZ SONRASI TOPARLANMA Toparlanma, organizmanın egzersiz sonrasında istirahat seviyesine dönmesi olarak tanımlanabilir ve toparlanma süreci 4 ana başlık altında incelenir;

Detaylı

Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü

Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü 1 Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü Çocukların çoğu hareketi uzun süreli orta düzeyde aktivitelerden çok; kısa süreli patlayıcı aktiviteleri içermektedir

Detaylı

OKUL ÇAĞINDA BESLENME

OKUL ÇAĞINDA BESLENME OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME

Detaylı

ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ

ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ ENERJININ SÜREKLILIĞI Egzersizin özelliğine bağlıdır 100 m ATP-CP Maraton aerobik sistem 400-800 m laktik asit sistemi 1500 m ATP-CP, laktik asit sistem ve aerobik sistem

Detaylı

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite Düzenli fiziksel aktivite ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi artışı özellikle yaşlı nüfusta önemli görülmektedir. Bu kısımda yaşlılar için egzersiz programı oluşturulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği

Detaylı

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar.

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Vücutta küçük miktarda bakır varlığı olmaz ise demirin intestinal yolaktan emilimi ve kc de depolanması mümkün değildir. Bakır hemoglobin yapımı için de

Detaylı

VÜCUT KOMPOSİZYONU 1

VÜCUT KOMPOSİZYONU 1 1 VÜCUT KOMPOSİZYONU VÜCUT KOMPOSİZYONU Vücuttaki tüm doku, hücre, molekül ve atom bileşenlerinin miktarını ifade eder Tıp, beslenme, egzersiz bilimleri, büyüme ve gelişme, yaşlanma, fiziksel iş kapasitesi,

Detaylı

Sporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı

Sporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı Sporcu Beslenmesi Ve Makarna Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı BESLENME Genetik yapı PERFORMANS Fiziksel kondisyon Yaş Cinsiyet Yaş Enerji gereksinimi Vücut bileşimi

Detaylı

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.

Detaylı

gereksinimi kadar sağlamasıdır.

gereksinimi kadar sağlamasıdır. Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar

Detaylı

SPORCU BESLENMESİ. İBB Basketbol

SPORCU BESLENMESİ. İBB Basketbol SPORCU BESLENMESİ İBB Basketbol Sunum İçeriği Besinler ve Vücuttaki İşlevleri Supplement / Destek Besinler Hidrasyon ve Sıvı Alımı Vitamin ve Mineraller Kullanım Dozları Kan Testi Yeni Beslenme Dönemi

Detaylı

ANTRENMAN BİLGİSİ. Dayanıklılık ve Dayanıklılık Antrenmanı. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

ANTRENMAN BİLGİSİ. Dayanıklılık ve Dayanıklılık Antrenmanı. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ANTRENMAN BİLGİSİ Dayanıklılık ve Dayanıklılık Antrenmanı SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Dayanıklılığın Önemi Dayanıklılık; yoğun ve geniş kapsamlı antrenmanları yürütebilmesi için

Detaylı

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın

Detaylı

EGZERSİZ SONRASI TOPARLAMA

EGZERSİZ SONRASI TOPARLAMA EGZERSİZ SONRASI TOPARLAMA Normale dönüş-performans ilişkisi Ne kadar hızlı? Egzersiz sonu toparlanmanın amacı... Tüm vücudu ve kasları dinlendirmek, egzersiz öncesi şartları yeniden hazırlamaktır. Kısa

Detaylı

SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME. Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME. Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Ders İçeriği Enerji Sistemleri (2 saat) İş, güç, enerji tanımları ve ilişkileri Aerobik enerji yolu Anaerobik

Detaylı

Hazırlayan Hande Yücel Nuh Naci Yazgan Üniversitesi

Hazırlayan Hande Yücel Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Hazırlayan Hande Yücel Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Kasım 2017 Sunum Planı Fiziksel Aktivite, Ezgersiz,Spor Kavramları Nelerdir? Egzersiz Türleri Nelerdir? Egzersiz Türlerine Göre Hangi Tür Besin Grupları

Detaylı

SPKD-UKSCA AKREDİTE KUVVET KONDİSYON UZMANLIĞI SINAVI ÖRNEK SORULARI

SPKD-UKSCA AKREDİTE KUVVET KONDİSYON UZMANLIĞI SINAVI ÖRNEK SORULARI SPKD-UKSCA AKREDİTE KUVVET KONDİSYON UZMANLIĞI SINAVI ÖRNEK SORULARI SCAT-SCS 1. Liseli bayan bir futbol orta saha oyuncusuna antrenman durumunu tespit etmek için bir test bataryası uygulanıyor. Sonuçlar

Detaylı

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki

Detaylı

DRIVE SPOR İÇECEĞİ. Ürün Sunumu

DRIVE SPOR İÇECEĞİ. Ürün Sunumu DRIVE SPOR İÇECEĞİ Ürün Sunumu 1 Yeni Spor İçeceği CR7 DRIVE, Dünyaca Ünlü Futbol Yıldızı Cristiano Ronaldo ile birlikte geliştirildi. 2 CRISTIANO RONALDO Bütün hayatım boyunca en iyisi olmak için uğraştım.

Detaylı

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ İstanbul Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ Dr. Dyt. Cemile İdiz Ne yemeliyim? DİYABET Tatlı meyve yeme!! Limon şekeri düşürür

Detaylı

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst. Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin

Detaylı

Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları. Süreyya ÖZCAN

Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları. Süreyya ÖZCAN Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin

Detaylı

KADIN VE EGZERSİZ PROF. DR. ERDAL ZORBA

KADIN VE EGZERSİZ PROF. DR. ERDAL ZORBA KADIN VE EGZERSİZ PROF. DR. ERDAL ZORBA MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ Ergenliğe kadar boy, ağırlık ve kuvvet bir cinsiyet farkı göstermezken, ergenlikten sonra cinsiyetler arasındaki bazı değişiklikler belirginleşir.

Detaylı

FİZİKSEL ETKİNLİĞİN OLUŞTURDUĞU KISA VE UZUN SONUCU VÜCUTTA ORTAYA ÇIKAN YANITLARI İNCELER.

FİZİKSEL ETKİNLİĞİN OLUŞTURDUĞU KISA VE UZUN SONUCU VÜCUTTA ORTAYA ÇIKAN YANITLARI İNCELER. EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER FİZYOLOJİ BİLİM DALI NIN BİR ALT DİSİPLİNİDİR. FİZİKSEL ETKİNLİĞİN OLUŞTURDUĞU KISA VE UZUN (ANTRENMAN) DÖNEMDEKİ STRES SONUCU VÜCUTTA ORTAYA ÇIKAN YANITLARI

Detaylı

Günde kaç saat, haftada kaç gün egzersiz yapılmalı?

Günde kaç saat, haftada kaç gün egzersiz yapılmalı? Başarılı bir kilo verme ve daha da önemlisi bu kiloyu korumada en önemli anahtar egzersizdir. Kilo verdikten sonra egzersiz yapmayı bırakanlar yeniden kilo alırken, egzersize devam edenlerde bu ihtimal

Detaylı

EGZERSİZ VE TOPARLANMA SÜRECİ

EGZERSİZ VE TOPARLANMA SÜRECİ EGZERSİZ VE TOPARLANMA SÜRECİ 1 Oksijen Borçlanması (Egzersiz Sonrası Fazla Oksijen Tüketimi) Toparlanma sırasındaki enerji ihtiyacı, egzersiz sırasındaki enerji ihtiyacından daha azdır Toparlanma sırasında

Detaylı

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için

Detaylı

Çocuk ve adolesanlarla çalışma

Çocuk ve adolesanlarla çalışma Çocuk ve adolesanlarla çalışma Çocuklarda çalışma(antrenman) çocuğun kuvvetini, anaerobik ve aerobik kapasitesini iyileştirebilir. Ancak çocuklar yetişkinlerin küçük birer kopyası (minyatürü) değildir.

Detaylı

Kas Yapıcı Amino Asit Preparatları. Muscle Builder Amino Ascids. Op. Dr. Mustafa Akgün www.drmustafaakgun.com info@drmustafaakgun.

Kas Yapıcı Amino Asit Preparatları. Muscle Builder Amino Ascids. Op. Dr. Mustafa Akgün www.drmustafaakgun.com info@drmustafaakgun. Kas Yapıcı Amino Asit Preparatları Muscle Builder Amino Ascids Op. Dr. Mustafa Akgün www.drmustafaakgun.com info@drmustafaakgun.com Super Amino Liquid Tek Fiyat 109,00 TL KDV, kargo dahil Ürün Analizi

Detaylı

Dayanıklılık ve antrenman

Dayanıklılık ve antrenman Dayanıklılık ve antrenman Çocukların büyüme ile fonksiyonel ve anatomik özelliklerinki gelişme; kalp akciğer, kan ve iskelet kası kapasite ve büyüklükleri de artar. Bu da mak. oksijen kapasitesi artmasında

Detaylı

Yaş Gruplarında Kuvvet. Dr. Alper AŞÇI Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi

Yaş Gruplarında Kuvvet. Dr. Alper AŞÇI Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Yaş Gruplarında Kuvvet Dr. Alper AŞÇI Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi TEKNİK-TAKTİK KONDİSYON Kuvvet, Sürat, Dayanıklılık, Koordinasyon GENÇ FUTBOLCU PSİKOLOJİK VE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ Algılama,

Detaylı

MAKSİMUM PERFORMANS BESLENMESİ

MAKSİMUM PERFORMANS BESLENMESİ MAKSİMUM PERFORMANS BESLENMESİ Prof.Dr.Aysel PEHLİVAN FİZİKSEL PERFORMANS KAPASİTESİ 1. Enerji Sağlama Yolları Anaerobik Kapasite Maksimal Oksijen Tüketimi 2. Neuromuscular Fonksiyon Kas Gücü Koordinasyon

Detaylı

Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin

Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin 1 Giriş Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin tamamlayacağı yazılı, sözlü ve uygulamalı görevler beslenme,

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı. EGZERSİZ Fizyolojisi. Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı. EGZERSİZ Fizyolojisi. Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı EGZERSİZ Fizyolojisi Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com Kaslarda güç, kuvvet ve dayanıklılık Maksimum kasılma kuvveti 3-4 kg/cm2 kesit alanı

Detaylı

Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi

Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi 1 Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi Anaerobik Güç Maksimal bir egzersiz sırasında birim zamanda oluşturulabilen maksimal enerji

Detaylı

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir

Detaylı

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK Uzun süreli immobilizasyon sonucu: - Nitrojen ve protein dengesi bozulur. - İskelet kasının kitlesi, kasılma kuvveti ve etkinliği azalır. - İskelet kaslarında

Detaylı

Besin Öğeleri. 1.Proteinler. 2.Yağlar. 3.Karbonhidratlar. 4.Mineraller. 5.Vitaminler. 6.Su

Besin Öğeleri. 1.Proteinler. 2.Yağlar. 3.Karbonhidratlar. 4.Mineraller. 5.Vitaminler. 6.Su Besin Öğeleri 1.Proteinler 2.Yağlar 3.Karbonhidratlar 4.Mineraller 5.Vitaminler 6.Su PROTEİNLER BESİN ÖGELERİ Proteinler vücudun yapıtaşlarıdır Büyüme ve gelişme için en önemli besin öğesidir. Bağışıklık

Detaylı

MÜSABAKA VEYA ANTRENMAN ÖNCESİ, SIRASI VE SONRASINDA SPORCU BESLENMESİ

MÜSABAKA VEYA ANTRENMAN ÖNCESİ, SIRASI VE SONRASINDA SPORCU BESLENMESİ MÜSABAKA VEYA ANTRENMAN ÖNCESİ, SIRASI VE SONRASINDA SPORCU BESLENMESİ Sporcuların performansını etkileyen faktörlerden genetik yapı, uygun antrenmanın yanında beslenmeleri de son derece önem taşımaktadır.

Detaylı

BESLENME. Doç. Dr. Ferda Gürsel

BESLENME. Doç. Dr. Ferda Gürsel BESLENME Doç. Dr. Ferda Gürsel Genel Beslenme Kavramları Beslenmenin etkisi Sağlık Görünüş Davranış Ruh hali Diyette Besinlerin önemi Büyüme ve gelişme Enerji sağlar Metabolizmayı düzenler Sağlık ve Temel

Detaylı

MÜSABAKA ÖNCESİ,SIRASI ve SONRASI DÖNEMDE BESLENME. Doç. Dr.Funda Elmacıoğlu O.M.Ü Tıp Fakültesi Beslenme ve Diyet Uzmanı

MÜSABAKA ÖNCESİ,SIRASI ve SONRASI DÖNEMDE BESLENME. Doç. Dr.Funda Elmacıoğlu O.M.Ü Tıp Fakültesi Beslenme ve Diyet Uzmanı MÜSABAKA ÖNCESİ,SIRASI ve SONRASI DÖNEMDE BESLENME Doç. Dr.Funda Elmacıoğlu O.M.Ü Tıp Fakültesi Beslenme ve Diyet Uzmanı SPORCULARIN MÜSABAKALARDAKĠ BAġARISI ÇEġĠTLĠ FAKTÖRLER BAĞLIDIR. Antrenman süresi

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER)

11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER) 11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER) BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZ) Her bir böbreğin üst kısmında bulunan endokrin bezdir. Böbrekler ile doğrudan bir bağlantısı

Detaylı

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>

Detaylı

Birim Antrenman. Dr. Alper AŞÇI. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi

Birim Antrenman. Dr. Alper AŞÇI. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Birim Antrenman Dr. Alper AŞÇI Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Performans Çevre koşulları ve bireysel özelliklerden kaynaklanan motor boyuttaki gözlenebilir ve kalıcı davranış değişikliği

Detaylı

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>

Detaylı

VÜCUT KOMPOSİZYONU VE EGZERSİZ PROGRAMLAMA

VÜCUT KOMPOSİZYONU VE EGZERSİZ PROGRAMLAMA 1 VÜCUT KOMPOSİZYONU VE EGZERSİZ PROGRAMLAMA 2 VÜCUT KOMPOSİZYONU Vücuttaki tüm doku, hücre, molekül ve atom bileşenlerinin miktarını ifade eder Tıp, beslenme, egzersiz bilimleri, büyüme ve gelişme, yaşlanma,

Detaylı

Strese Adaptasyon Modeli Kuvvet ve Güç Gelişimi Antrenmanlarının Fizyolojik Temelleri. Progresif Yüklenme. Kuvvet (F) Kassal Güç (P)

Strese Adaptasyon Modeli Kuvvet ve Güç Gelişimi Antrenmanlarının Fizyolojik Temelleri. Progresif Yüklenme. Kuvvet (F) Kassal Güç (P) Kuvvet ve Güç Gelişimi Antrenmanlarının Fizyolojik Temelleri Progresif Yüklenme Performans gelişimi için daha adapte olunmuş (alışık) yükten biraz fazla bir yük uygulanmalı Bu yeni yüke adaptasyon gelişince

Detaylı

ÇOCUKLARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA

ÇOCUKLARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA ÇOCUKLARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA Vücut Kompozisyonu Çocukluk ve gençlik dönemi boyunca beden kompozisyonu sürekli değişkenlik göstermektedir. Bu değişimler; kemik

Detaylı

Protein molekülü yapı bloklarını oluşturan aminoasitlerini içerirler.

Protein molekülü yapı bloklarını oluşturan aminoasitlerini içerirler. Proteinler de CHO ve yağlar gibi; karbon, hidrojen ve oksijen atomu içerir. Proteinler ayrıca %16 Nitrojenle birlikte sülfür, fosfor ve demir içerir. Protein molekülü yapı bloklarını oluşturan aminoasitlerini

Detaylı

PROF. DR. ERDAL ZORBA

PROF. DR. ERDAL ZORBA PROF. DR. ERDAL ZORBA Vücut Kompozisyonu Çocukluk ve gençlik dönemi boyunca beden kompozisyonu sürekli değişkenlik göstermektedir. Bu değişimler, kemik mineral yoğunluğundaki artış, beden suyundaki değişimler,

Detaylı

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.

Detaylı

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans.

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans. Spor Bilimleli Dergisi Hacettepe f. ofsport SCİences 2000, 11 (1-2-3-4), 56-63 KREATiN YÜKLEMENiN DÜZ VE SLALOM KOŞULARıNDA, SPRiNT PERFORMANSı ÜZERiNE ETKiSi Asaf ÖZKARA *, Rüştü GÜNER**Burak KUNDURACIOGlU*

Detaylı

SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ

SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ Prof. Dr. Metin ATAMER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Aralık 2006 ANKARA Sütün Tanımı ve Genel Nitelikleri Süt; dişi memeli hayvanların, doğumundan

Detaylı

«uzun süreli spor çalışmaları sırasında organizmanın yorgunluğa karşı gösterdiği yüksek direnç yeteneği»

«uzun süreli spor çalışmaları sırasında organizmanın yorgunluğa karşı gösterdiği yüksek direnç yeteneği» 1 «uzun süreli spor çalışmaları sırasında organizmanın yorgunluğa karşı gösterdiği yüksek direnç yeteneği» «sporcunun psiko-fiziki yorgunluğa karşı direnç yeteneği» 2 Dayanıklılık antrenmanlarının temel

Detaylı

EGZERSİZ VE TERMAL STRES. Prof.Dr.Fadıl ÖZYENER

EGZERSİZ VE TERMAL STRES. Prof.Dr.Fadıl ÖZYENER EGZERSİZ VE TERMAL STRES Prof.Dr.Fadıl ÖZYENER TERMAL DENGE ısı üretimi BMH Kas etkinliği Hormonlar Besinlerin termik etkisi Postur Çevre ısısı Vücut ısısı (37 o C±1) ısı kaybı konveksiyon, radyasyon,

Detaylı

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,

Detaylı

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX! Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Detaylı

GENEL ANTRENMAN BİLGİSİ

GENEL ANTRENMAN BİLGİSİ HİTİT ÜNİVERİSTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEK OKULU ANTRENÖRLÜK BÖLÜMÜ GENEL ANTRENMAN BİLGİSİ ANTRENMAN DURUMLARI ANTRENMAN DURUMLARI I-FORM(PEAKING) Sporcunun bir sezon içerisinde yakaladığı en iyi

Detaylı

İNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ

İNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ İNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ BELGİN BEKTAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Diyabet Eğitim Merkezi Diyabet Hemşireliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi EGZERSİZ NEDİR? İskelet kaslarını

Detaylı

FUTBOLDA DAYANIKLILIK. Atilla YÜCE

FUTBOLDA DAYANIKLILIK. Atilla YÜCE FUTBOLDA DAYANIKLILIK Atilla YÜCE DAYANIKLILIK DAYANIKLILIK, GENELDE, SPORCUNUN FİZİKİ VE FİZYOLOJİK YORGUNLUĞA DAYANMA GÜCÜ OLARAK TANIMLANABİLİR. BİR BAŞKA TANIMDA İSE, TÜM ORGANİZMANIN, UZUN SÜRE DEVAM

Detaylı

Orta-Uzun Mesafe Koşularında VO2 Maks/Koşu Ekonomisi/Laktat Ölçümleri ve Antrenman Çıkarımlar

Orta-Uzun Mesafe Koşularında VO2 Maks/Koşu Ekonomisi/Laktat Ölçümleri ve Antrenman Çıkarımlar Orta-Uzun Mesafe Koşularında VO2 Maks/Koşu Ekonomisi/Laktat Ölçümleri ve Antrenman Çıkarımlar Prof. Dr. Muzaffer Çolakoğlu Ege Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Yrd. Doç. Dr. Tahir Hazır

Detaylı

Performans Arttırıcılar. Multipower Hazırlayan Op. Dr. Mustafa Akgün Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı www.drmustafaakgun.com info@drmustafaakgun.

Performans Arttırıcılar. Multipower Hazırlayan Op. Dr. Mustafa Akgün Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı www.drmustafaakgun.com info@drmustafaakgun. Performans Arttırıcılar Multipower Hazırlayan Op. Dr. Mustafa Akgün Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı www.drmustafaakgun.com info@drmustafaakgun.com Creatine En yoğun talepler için kreatin Creapure kalitesiyle

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3

ADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3 ADIM ADIM YGS LYS 184. Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3 2) Geri Emilim (Reabsorpsiyon) Bowman kapsülüne gelen süzüntü geri emilim olmadan dışarı atılsaydı zararlı maddelerle birlikte yararlı maddelerde kaybedilirdi.

Detaylı

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar

Detaylı

AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ

AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ 1 Aerobik Egzersiz Programlarının Düzenlenmesi Aerobik uygunluk düzeyi belirlendikten sonra aerobik uygunluğu geliştirmek ve korumak için egzersiz programları

Detaylı

Egzersiz ve Hormonlar: Yanlış kullanım ve Doping

Egzersiz ve Hormonlar: Yanlış kullanım ve Doping Egzersiz ve Hormonlar: Yanlış kullanım ve Doping Prof. Dr. Oğuz Karamızrak EÜTF Spor Hekimliği AD Kapsam Besinsel destekler (suplement, ergojenik yardımcılar) Spor ve performansla ilişkili besinsel girişimler

Detaylı

ORMANCILIK İŞ BİLGİSİ. Hazırlayan Doç. Dr. Habip EROĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi

ORMANCILIK İŞ BİLGİSİ. Hazırlayan Doç. Dr. Habip EROĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi ORMANCILIK İŞ BİLGİSİ Hazırlayan Doç. Dr. Habip EROĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi 1 Verim Arzının Zaman İçinde Değişimi Verim Arzının dış görünümü olan iş verimi işin tekrarlanması

Detaylı

EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT

EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT Prof.Dr.Fadıl Özyener Fizyoloji Anabilim Dalı Sempatik Sistem Adrenal Medulla Kas kan dolaşımı Kan basıncı Solunum sıklık ve derinliği Kalp kasılma gücü Kalp atım

Detaylı

SPORCU SAĞLIĞI DOÇ.DR.AYDIN ŞENTÜRK KORKMAZ ATALAY

SPORCU SAĞLIĞI DOÇ.DR.AYDIN ŞENTÜRK KORKMAZ ATALAY SPORCU SAĞLIĞI DOÇ.DR.AYDIN ŞENTÜRK KORKMAZ ATALAY SPOR Genel anlamıyla spor; bireysel ve kolektif oyunlar şeklinde yapılan, genellikle yarışmaya yönelik olarak bazı kurallarla uygulanan ve geç dönemde

Detaylı

Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir.

Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir. Beslenme Planı Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir. Bu plan günlük 2000 kalorilik enerji gereksinimi karşılayacak şekilde gıda gruplarından tüketilmesi gereken

Detaylı

Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI DÜZENLEMEK İÇİN PRONEL

Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI DÜZENLEMEK İÇİN PRONEL Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ Protein Değerlendirilmesi Enerji Kullanımı Süt Kalitesi Karaciğer Fonksiyonları Döl Verimi Karlılık BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI

Detaylı

ORTAK SEÇMELİ BESLENME VE EGZERSİZ

ORTAK SEÇMELİ BESLENME VE EGZERSİZ ORTAK SEÇMELİ BESLENME VE EGZERSİZ BESLENME VE EGZERSİZ Beslenme, fiziksel ve zihinsel performansı etkileyen önemli bir etkendir. Yeterli ve dengeli beslenen bir kişi, düzenli egzersizle pek çok sağlık

Detaylı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı Fiziksel Aktivite ve Sağlık Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı 1 Fiziksel İnaktivite Nedir? Haftanın en az 5 günü 30 dakika ve üzerinde orta şiddetli veya haftanın en az 3 günü 20 dakika

Detaylı

EGZERSİZDE VE SONRASINDA ATP - CP

EGZERSİZDE VE SONRASINDA ATP - CP EGZERSİZDE VE SONRASINDA ATP - CP Tüm vücut hücrelerinde enerji oluşumu adenozin trifosfat (ATP) molekülü vasıtasıyla gerçekleşir. Hücre içinde ATP depo halde bulunur ve sınırlı miktardadır. Ancak, yapılan

Detaylı

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

Performans Testleri. Antrenör Nihan DÖNMEZ

Performans Testleri. Antrenör Nihan DÖNMEZ Performans Testleri Antrenör Nihan DÖNMEZ Yetenek seçimi Vücut yapısı Reaksiyon zamanı Güç ve kuvvet testi Anaerobik kapasite Dayanıklılık Sağlık testleri gibi konu başlıkları altında farklı birçok testi

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

Beslenme Dersi sunusu

Beslenme Dersi sunusu Beslenme Dersi sunusu Beslenme ile ilgili kavramlar Besin (lat.aliment): Yenebilen bitki ve hayvan dokularıdır. Su, organik ve inorganik ögelerden oluşur. Hayvansal ve bitkisel olarak iki kaynaktan elde

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE

SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel

Detaylı

AMİNOASİTÜRİ. İdrarda Aminoasit; İdrarda Aminoasit için normal değerler:

AMİNOASİTÜRİ. İdrarda Aminoasit; İdrarda Aminoasit için normal değerler: AMİNOASİTÜRİ İdrarda Aminoasit; İdrarda anormal miktarda aminoasit bulunmasıdır. Aminoasitler proteinlerin yapı taşlarıdır. Birçok aminoasit çeşidi vardır. İdrarda anormal miktarda aminoasit bulunması

Detaylı

TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ )

TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ ) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ ) Amaç MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, kilo verme amacıyla enerjisi

Detaylı

B grubunda olan bir vitamin olarak kabul edilir. Yumurta akında bulunan avidin isimli madde biotini etkisiz hale getirir. Yumurta akında bulunan

B grubunda olan bir vitamin olarak kabul edilir. Yumurta akında bulunan avidin isimli madde biotini etkisiz hale getirir. Yumurta akında bulunan BİOTİN - H VİTAMİNİ B grubunda olan bir vitamin olarak kabul edilir. Yumurta akında bulunan avidin isimli madde biotini etkisiz hale getirir. Yumurta akında bulunan avidin maddesi yumurta çiğ iken etkili

Detaylı

ARJiNiN ve EGZERSiz. Lefkoşe KKT.C.

ARJiNiN ve EGZERSiz. Lefkoşe KKT.C. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2006,17 (3),143-157 DavetI; Derleme ARJiNiN ve EGZERSiz Hasan Ulaş YAVUZ Yakın Doğu Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Lefkoşe KKT.C. ÖZET

Detaylı

Vitamin D Prof. Dr. Gülçin Saltan İşcan AÜEF Farmakognozi ABD

Vitamin D Prof. Dr. Gülçin Saltan İşcan AÜEF Farmakognozi ABD Vitamin D3 400 Genel Bilgi Bir sterol türevi olan D vitamini diyetle alınabilir veya endojen olarak sentezlenebilir. Diyetle, bitkilerde bulunan D2 vitamini (ergokalsiferol) ve hayvan dokularında bulunan

Detaylı

Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Genel Bilgiler Hasta Adı: Cinsiyet: B.Y. Kadın Yaş: 40 Eğitim: Meslek: Lise

Detaylı

Kuvvet Antrenmanları. Prof. Dr. Muzaffer. ÇOLAKOĞLU

Kuvvet Antrenmanları. Prof. Dr. Muzaffer. ÇOLAKOĞLU Kuvvet Antrenmanları Prof. Dr. Muzaffer. ÇOLAKOĞLU Progresif yüklenme Performans gelişimi için daha önce adapte olunmuş (alışık) yükten biraz fazla bir yük uygulanmalı Bu yeni yüke adaptasyon gelişince

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)

Detaylı