UĞURAL İNŞAAT TURİZM PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. II (a) GRUBU MADEN OCAĞI RUHSAT NUMARALI KALKER OCAĞI PROJESİ

Transkript

1 PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş RUHSAT NUMARALI ANKARA İLİ, MAMAK İLÇESİ, KIBRIS MAHALLESİ ARÜV ÇEVRE MÜH. MÜŞ. HİZ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ÇED RAPORU ANKARA-2013

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ UĞURAL İNŞ. TUR. PET. SAN. VE TİC. A.Ş. 1.Cad. Varan Turizm, Bakım Atölyesi Yanı, Atatürk Orman Çiftliği Arazisi, Beştepe/ANKARA TELEFON : FAKS : TL (YÜZ BİN TÜRK LİRASI) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ: (İLİ, İLÇESİ, BELDESİ, MEVKİİ) ADA, PARSEL Ankara ili, Mamak ilçesi, Kıbrıs Mahallesi PROJE ALANI KOORDİNATLARI Koordinat Sırası : Nokta Adı, Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 30 ZONE : S-36 Ölçek Fak. : 6 derecelik PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE UTM KOORDİNAT NOKTA SİSTEMİ NO Y X P P P P P P P Koordinat Sırası : Nokta Adı, Enlem, Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Ölçek Fak. : -- COĞRAFİ NOKTA KOORDİNAT SİSTEMİ NO ENLEM:BOYLAM P : P : P : P :

3 P : P : P : RUHSAT ALANI KOORDİNATLARI Koordinat Sırası : Nokta Adı, Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 30 ZONE : S-36 Ölçek Fak. : 6 derecelik UTM KOORDİNAT NOKTA NO SİSTEMİ Y X R R R R R R R Koordinat Sırası : Nokta Adı, Enlem, Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Ölçek Fak. : -- COĞRAFİ NOKTA NO KOORDİNAT SİSTEMİ ENLEM:BOYLAM R : R : R : R : R : R : R :

4 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) Proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Madde.7 / b) Seçme Eleme Kriterlerine tabi olup, Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir kararı verilen projelere hükmü kapsamında yer almaktadır. PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ARÜV ÇEVRE MÜH. MÜŞ. HİZ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAX NUMARALARI Çağlayan Mah Sok. No:44 Barınaklar/ANTALYA Tel : Faks : ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL)

5 İÇİNDEKİLER DİZİNİ 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu Tanımı Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu... 2 BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (***) Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje yer seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onaylı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Proje kapsamındaki ünitelerin konumu Kalker Ocağı Stok Alanı Bitkisel Toprak Depo Alanı Şantiye/İdari Bina Nakliye Güzergâhı Diğer Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Projenin Özellikleri Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, iş akım şeması, çalışacak personel sayısı a. Örtü Tabakası (Bitkisel Toprak) Dekapajı b. Üretim c. Yükleme d. Nakil Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım durumları, taşınmaları ve depolanmaları Proje kapsamındaki ulaştırma altyapısı planı (ulaştırma güzergahı, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, yapılması düşünülen tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.) BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI: Proje ve etki alanının mevcut ve planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler) Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı) Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar) İnsan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkânları, Nüfus Hareketleri Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri) Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları Projenin Fayda-Maliyet Analizi i

6 3.1.9.Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri Projenin ekonomik ömrü Zamanlama Tablosu Diğer Hususlar BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE PLANLANAN DURUM VERİLMELİDİR) Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu Tarım ve Hayvancılık a. Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü b. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları c. Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları Orman Alanları a. Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri b. Ocak Yerinin İşlendiği Mescere Haritası ve Yorumu c. Sahanın Yangın Görüp Görmediği Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi a. Proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve sayıları, orman yangınları ve alınacak önlemler b. Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti c. Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı d. Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu e. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Toprak Özellikleri Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması Yamaç Stabilitesi Erozyon Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında toprağa etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Jeolojik Özellikler Bölge Jeolojisi Proje Alanı Jeolojisi Cevherleşme Depremsellik Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında jeolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Hidrojeolojik Özellikler Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Hidrolojik Özellikler Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu ii

7 Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Meteorolojik ve iklimsel özellikler Flora-Fauna Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi kapsamında) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında Koruma Alanlarına etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Sınırlandırılmış Alanlar v.b.) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) BÖLÜM 5.PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İlgili Yönetmelikler Kapsamında ve Kümülatif Olarak Gerekli Değerlendirme Yapılacaktır.) Emisyon hesaplamaları (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) Su Kullanımı ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı ve Bertarafı) Su Kullanımı Bertarafı Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları, Bertarafı) Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri (Akustik Rapor) Sağlık Koruma Bandı Mesafesi Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı Risk Analizi Proje Alanı ve Proje Etki Alanı analizi Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Diğer Hususlar BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.) BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri başlığının 4. maddesinde yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program iii

8 BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI BÖLÜM 9: SONUÇLAR KAYNAKLAR: TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1: Ruhsatlı Alanda Planlanan Üretim Miktarları ve Alanı... 1 Tablo 2: Proje Alanı Koordinatları... 6 Tablo 3: Nolu Ruhsat Alanı Koordinatları... 8 Tablo 4: Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları... 8 Tablo 5: Numaralı Maden Ocağı Sahasına Ait Patlatma Dizaynı Parametreleri Tablo 6: Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi, Sayıları ve Kapasiteleri Tablo 7: Motorin in Özellikleri Tablo 8: ANFO nun Özellikleri Tablo 9: Ankara İli İlçelere Göre İlçe Merkezi Ve Belde/Köy Nüfusu Tablo 10: Mamak İlçesi nde Nüfusun Sayım Yıllarına Göre Dağılımı Tablo 11: Yatırım Maliyetleri Tablo 12: Yıllık Gider Tablosu Tablo 13: Ankara İli Büyük Toprak Grupları Tablo 14: Ankara İli Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı Tablo 15: Ankara İli Arazi Kullanım Sınıfları Tablo 16: Yer Altı Suyu Havzaları Yeri ve İşletme Rezervleri Tablo 17: Ankara İli nin Meteorolojik Resmi İstatistikleri Tablo 18: Ankara Meteoroloji İstasyonu Basınç Değerleri ( ) Tablo 19: Ankara Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Değerleri ( ) Tablo 20: Ankara Meteoroloji İstasyonu Yağış Miktarları Verileri Tablo 21: Ankara Meteoroloji İstasyonu Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Tablo 22: Ankara Meteoroloji İstasyonu Yönlere Göre Rüzgâr Hızı Değerleri ( ) Tablo 23: Ankara Meteoroloji İstasyonu Yönlere göre Rüzgarın Esma sayıları Toplamı Değerleri ( ) Tablo 24: Ankara Meteoroloji İstasyonu Ortalama Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Değerleri ( ) Tablo 25: Ankara Meteoroloji İstasyonu Nem Miktarları verileri Tablo 26: Ankara Meteoroloji İstasyonu Açık Yüzey Buharlaşması Tablo 27: Ankara Meteoroloji İstasyonu Sayılı Günler Verileri Tablo 28: Alanın Floral Verileri Tablo 29: Proje alanında ve Çevresinde yer alan endemik bitkiler ve IUCN tehlike kategorileri Tablo 30: Alanda Yer Alan Amfibi Türleri Tablo 31: Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Sürüngen Türleri Tablo 32: Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Kuş Türleri Tablo 33: Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Memeli Hayvan Türleri Tablo 34: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Tablo 35: Patlatmadan Kaynaklanacak Toz Emisyonu iv

9 Tablo 36: Üretim Bilgileri Tablosu Tablo 37: Kaynaklara Ait Toz Emisyonu Bilgileri Tablo 38: Kümülatif Değerlendirmeye Esas Komşu Taş Ocakların Toz Emisyonu Kütlesel Debileri Tablo 39: Genel Toz Emisyonu Kütlesel Debileri Tablo 40: Su Temini ve Kullanım Kaynakları Tablo 41: Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo 42: Gürültü Kaynakları ve Ses Gücü Seviyeleri Tablo 43: Lp Ekskavatör, Yükleyici ve Arazöz İçin Ses Basınç Düzeyleri Tablosu Tablo 44: Lp Kamyon İçin Ses Basınç Düzeyleri Tablosu Tablo 45: Lp Rock Drill İçin Ses Basınç Düzeyleri Tablosu Tablo 46: İnşaat Aşamasında Kullanılan İş Makinalarının Ses Düzeyleri Tablosu Tablo 47: Atmosferik Yutum Tablo 48: Gürültü Mesafe Dağılımı Tablo 49: Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri Tablo 50: Bina Temeli Titreşim Hızı(V0) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina Türleri Tablo 51: Patlatma Yapılan Kaya Türü Ve Bina Temeli Altındaki Kayaç Türüne Bağlı Olarak Değişim Gösteren K Katsayısı Asgari Ve Azami Değerleri (Armac Printing Company) Tablo 52: Ruhsat Nolu Kalker Ocakları İçin Hesaplanan Çevresel Etki Değerleri ve Sönümlenme Mesafeleri Tablo 53: Doğaya Yeniden Kazandırma Planı Uygulama Takvimi Tablo 54: Risk Analizinde Kullanılan Değerlendirme Verileri Tablo 55: Risk Derecelendirme Matrisi Tablo 56: Risk Matrisinin Kabul Edilebilirlik Değerleri v

10 GRAFİKLER DİZİNİ Grafik 1: Ankara İli İlçelere Göre İlçe Merkezi ve Belde/Köy Nüfusu Grafik 2: Mamak İlçesi Arazi Kullanım Sınıfları Grafik 3: Mamak İlçesi Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı Grafik 4: Ankara İli 43 Yıllık Rasat Süresi İle Oluşturulmuş Basınç Grafiği Grafik 5: Ankara İli 43 Yıllık Rasat Süresi İle Oluşturulmuş Sıcaklık Grafiği Grafik 6: Ankara Meteoroloji İstasyonu Verileri İle Oluşturulmuş Yağış Miktarları Grafiği Grafik 7: Ankara İli Yılları Meteoroloji Verilerine Göre Rüzgar Hızı Grafiği 69 Grafik 8: Ankara İli yılları meteoroloji verilerine göre Yıllık Yönlere göre Rüzgâr Hızı Grafiği Grafik 9: Ankara İli yılları meteoroloji verilerine göre Mevsimsel Yönlere göre Rüzgar Hızı Grafiği Grafik 10: Ankara İli yılları meteoroloji verilerine göre Yıllık Yönlere göre Rüzgarın Esme Sayıları Grafiği Grafik 11: Ankara İli yılları meteoroloji verilerine göre Mevsimsel Yönlere göre Rüzgarın Esme Sayıları Grafiği Grafik 12: Ankara İli Yılları Meteoroloji Verilerine Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Grafiği Grafik 13: Ankara İli yılları meteoroloji verilerine Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Grafiği Grafik 14: Ankara İli için Oluşturulmuş Nem Oranları Grafiği Grafik 15: Ankara İli için Oluşturulmuş Ortalama Buhar Basıncı Grafiği Grafik 16: Ankara İli için Oluşturulmuş Maksimum Açık Yüzey Buhar Buharlaşması Grafiği Grafik 17: Ankara İli için Oluşturulmuş Ortalama Açık Yüzey Buhar Buharlaşması Grafiği Grafik 18: Ankara Meteoroloji İstasyonu Verileri İle Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiği Grafik 19: Ankara Meteoroloji İstasyonu Verileri İle Ortalama Sisli Günler Sayısı Grafiği Grafik 20: Ankara Meteoroloji İstasyonu Verileri İle Ortalama Dolu Yağışlı Günler Sayısı Grafiği Grafik 21: Ankara Meteoroloji İstasyonu Verileri İle Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Grafiği Grafik 22: Ankara Meteoroloji İstasyonu Verileri İle Ortalama Orajlı Günler Sayısı Grafiği Grafik 23: Ankara Meteoroloji İstasyonu Verileri İle Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği.. 80 Grafik 24: Mesafeye Bağlı Gürültü Seviyesi Grafiği ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1: Genel İş Akım Şeması vi

11 RESİMLER DİZİNİ Resim 1: Proje Yeri... 4 Resim 2: Proje Yeri... 5 Resim 3: Ruhsat Numaralı Ocak Sahasından Görüntü... 7 Resim 4: İdari Bina... 9 Resim 5: Ocak İçi Kamyon Güzergâhı... 9 Resim 6: Proje Etki Alanı Resim 7: Uğural İnş. Tur. Pet. San. Ve Tic. A.Ş. ye Ait Ruhsatlı Alanların Gösterildiği Google Earth Görüntüsü Resim 8: Ocak ve Hazır Beton Tesislerinin Uydu Görüntüsü Resim 9: Kayaş Beton Tır Güzergâhı Resim 10: Gölbeton Tır Güzergâhı Resim 11: Kıbrıs Köyü Yolu Yerine Kullanılan Tır Yolu Resim 12: 2012 Yılı Trafik Hacim Haritası (Karayoları Genel Müdürlüğü) Resim 13: Projeden Etkilenen En Yakın Yerleşim Birim Resim 14: Projeye Ait Zamanlama Tablosu Resim 15: Ankara İli ve Çevresinin Genelleştirilmiş Kolon Kesiti Resim 16: Ankara İli Deprem Haritası Resim 17: Ankara Yeraltısuyu Potansiyeli Resim 18: Ankara İli Yeraltısuyu Akiferi Resim 19: Çalışma Alanının ve Proje Etki Alanının Sınırlarını Gösteren Uydu Görüntüsü Resim 20: Dianthus zonatus Fenzl var. aristatus (Boiss.) Reeve Resim 21: Ephedra major Host (Deniz Üzümü) Resim 22: Glaucium corniculatum (L.) Rudolph subsp. refractum (Nábelek) Cullen Resim 23: Pelophylax bedriagae (Levanten Ova Kurbağası, Levant Bataklık Kurbağası) Resim 24: Pelophylax ridibundus (Ova Kurbağası) Resim 25: Juncus inflexus L. (Sert Hasırotu) Resim 26: Halkın Katılımı Toplantısından Bir Görüntü Resim 27: Halkın Katılımı Toplantısından Bir Görüntü vii

12 EKLER DİZİNİ Ek.1: Nolu II.a Grubu İşletme Ruhsatı... Ek.2: Ankara Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nün ÇED Gereklidir kararı yazısı... Ek.3: Projeye Ait Zamanlama Tablosu... Ek.4: 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita... Ek.5: Yer Bulduru Krokisi... Ek.6: 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı... Ek.7: tarih ve 39 sayılı Mamak Belediye Başkanlığı yazısı... Ek.8: tarih ve 347 sayılı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yazısı... Ek.9: tarih ve 47 sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Görüşü... Ek.10: tarih ve 465 sayılı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yazısı... Ek.11: 1/ Ölçekli Öneri Vaziyet Planı... Ek.12: 1/ Ölçekli Duyarlı Yöreler Haritası... Ek.13: 1/1.000 Ölçekli Üretim Termin Planı... Ek.14: Şehir İçi Güzergah İzin Belgeleri... Ek.15: 1/5.000 Ölçekli Kadastral Harita... Ek.16: tarih ve 1638 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı görüşü... Ek.17: 1/ Ölçekli Jeolojik Harita ve Kesiti... Ek.18: Meteoroloji Verileri... Ek.19: tarih ve sayılı Orman su İşleri Bakanlığı, IX. Bölge Müdürlüğü- Ankara Şube Müdürlüğü görüşü... Ek.20: Toz Emisyonu Modelleme Raporu... Ek.21: tarih ve sayılı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yazısı... Ek.22: Mamak Belediye Başkanlığı Katı Atık Yazısı... Ek.23: Bitkisel Atık Yağ Sözleşmesi... Ek.24: Akustik Rapor... Ek.25: 1/ Ölçekli Sağlık Koruma Bandı İşaretli Vaziyet Planı... Ek.26: Doğayı Yeniden Kazandırma Planı... Ek.27: Risk Analizi... Ek.28: Acil Eylem Planı... Ek.29: Büro Tescil Belgesi... Ek.30: Yeterlik Belgesi (Belge No:63)... Ek.31: Raporu Hazırlayan Çalışma Grubu... viii

13 BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu Tanımı Proje konusu faaliyet Ankara ili, Mamak ilçesi, Kıbrıs Mahallesinde, 1/ ölçekli İ30 a4 paftasında yer alan Ruhsat no lu 31,44 hektarlık sahanın 22,91 hektarlık kısmında yapılacak Kalker Ocağı işletmeciliğidir. Projeye konu alanda yıllık ton kalker üretiminin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Proje alanında henüz üretime yönelik herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Dolayısıyla Ruhsat no lu alanda sahada açılmış bir ocak alanı bulunmamaktadır. Tablo 1: Ruhsatlı Alanda Planlanan Üretim Miktarları ve Alanı Ocakta Üretilmesi Planlanan Kalker Miktarı Proje Alanı Ruhsat Numarası (ton/yıl) (ha) ,91 Uğural İnş. Tur. Pet. San. ve Tic. A.Ş. adına, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tarihinde düzenlenmiş, Ruhsat no lu 31,44 hektarlık II-a Grubu işletme ruhsatı bulunmaktadır. (Ek-1) Faaliyet sahibi adına ruhsatlı sahada, Maden Kanununa ve ilgili yönetmeliklere uygun olarak çıkarılan yaklaşık ton/yıl kalkerin tamamı, yine faaliyet sahibi adına ruhsatlı olan, proje alanının kuzeyine tekabül eden mevcut No lu işletme ruhsatlı saha içerisinde yer alan mevcut kırma-eleme tesisine nakledilecek ve işlenecektir. Proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Madde.7 / b) Seçme Eleme Kriterlerine tabi olup, Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir kararı verilen projelere hükmü kapsamında yer almaktadır. Bu amaçla EK-III (Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı) formatında ÇED Başvuru Dosyası akabinde, alınan özel formata göre iş bu ÇED raporu hazırlanmıştır. (Ek-2) Proje alanında üretimin gerçekleştirileceği ocak alanında kireç taşınının kalınlığı, yer yer değişmekle birlikte ortalama 100 metre civarındadır. Sahadaki kalker cevherinin yayılımı ve ortalama kalınlığı göz önünde tutularak, çalışılması planlanan kısımlarda görünür rezerv miktarı yaklaşık olarak ton olarak belirlenmiştir. Sahada kalker üretimi açık işletme yöntemi ile basamaklarda delme-patlatma yapılarak gerçekleştirilecektir. Patlatma sırasında darbeye ve çevresel etkilere dayanıklı ANFO tipi patlayıcılar kullanılacaktır. Nonel teknolojisi kullanılarak yapılacak patlatmalarda yüzey gecikmeli kapsüller kullanılacaktır. Kapsüllerin gecikmeli olması sayesinde bütün delikler aynı anda değil belli bir gecikme aralığında patlayacaktır. Bu nedenle bir gecikme 1

14 aralığında patlayacak patlayıcı madde miktarı ve dolayısıyla oluşturacağı vibrasyon azaltılmış olacaktır Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu Proje alanından yılda ton ( m 3 ) kalker üretiminin yapılması planlanmaktadır. Sahada endüstriyel hammadde kalınlığı dikkate alınarak belirlenen rezerv miktarı ton olduğundan, işletmenin ömrü yaklaşık olarak 51 yıldır. Ancak işletme ruhsat süresi 10 yıl olduğundan, projelendirme 10 yıl üzerinden değerlendirilmiştir. 10 yıl içerisinde kullanılacak malzeme miktarı yaklaşık olarak ton dur. Proje kapsamında ilk altı ayda gerekli hazırlıklar yapıldıktan sonra üretime başlanılması planlanmakta olup, projeye ait zamanlama tablosu Ek-3 de verilmiştir. Madenler, ülkelerin doğal kaynaklarından biri olup sanayinin giderek artan talebini karşılamak için işletilmeleri kaçınılmaz hale gelmektedir. Ülke ekonomilerinin temel sektörlerinden olan madencilik, ulusların sosyo-ekonomik kalkınmaları için gerekli sanayinin temel hammaddelerini ve enerjiyi sağlayan faaliyetleri kapsamaktadır. Ocakta üretilen malzeme; Asfaltta, Hazır beton üretiminde, Parke taşı döşemede ve kaba sıva harcında, Alt taban malzemesi olarak, Sıkıştırma ve esneklik gerektiren işlerde (boru döşeme, parke taşı döşeme v.s.). Dolguluk malzeme olarak, Taş duvar yapımı ve liman dolgularında kullanılabilir. Madenlerimizin üretim ve tüketiminde toplumsal faydanın önde tutulması bilimsel ve teknik bir zorunluluktur. Faydalanabilir rezerve sahip kalker sahasından çıkarılacak malzemenin çıkarıldığı yerde kırma eleme işlemine tabi tutularak, doğal kaynağın amacına uygun olarak en ekonomik şekilde değerlendirilmesi ve böylece hem bölge hem de ülke ekonomisine katkıda bulunulması sağlanmış olacaktır. Kireç taşı, çimento ve beton yapımında hammadde olarak kullanılmaya uygun özelliktedir. Beton agregası, beton yapımında çimento ve su karışımından oluşan bağlayıcı malzeme ile birlikte bir araya getirilen belli boyutlara kırılmış doğal malzemenin oluşturduğu bir yığın olup üretilen malzemenin büyük bir kısmı şirkete ait asfalt plent tesisinde ve yine şirkete ait Samsun yolu 24 km de otoban çıkışında bulunan hazır beton tesisinde kullanılacaktır. Üretimin kullanılmayan kısmı ise piyasaya satılmaktadır. Betonda agrega kullanılması, sertleşen betonun hacim değişikliğini önlemesi veya azaltması, sertleşmiş betonun aşınmaya karşı dayanımını arttırması, çevre etkilerine karşı dayanıklılığını arttırması ve kendi dayanım gücünün yüksekliği nedeniyle betonun taşımakta olduğu yüklere karşı dayanımını sağlar. Betonda kullanılan agreganın 2

15 dayanıklılığı, gözenekliliği, su geçirgenliği, mineral yapısı, tane şekli, gradasyonu, tanelerin yüzey pürüzlülüğü, en büyük tane boyutu, elastiklik modülü, termik genleşme katsayısı, agregada kil olup olmadığı ve agreganın temizliği gibi birçok özelik beton dayanıklılık türlerinin bir veya daha fazlasını etkilemektedir. Agrega kalitesini artırmak ve de çevre kirliliğini önleyebilmek için agrega üretirken ve taşınırken tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış tüm yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (***) (Proje yeri ve etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel özelliklerin belirtilmesi) Aşağıda, 2.1. ana başlığı altında proje yerinin mevcut ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel özellikleri, 2.2. ana başlığında ise proje etki alanın ve mevcut durumunun çevresel özellikleri belirtilmiştir Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje konusu faaliyet Ankara İli, Mamak İlçesi, Kıbrıs Mahallesi 1/ ölçekli İ30 a4 paftasında yer alan Ruhsat no lu 31,44 hektarlık sahanın 22,91 hektarlık kısmında yapılacak kalker ocağı işletmeciliğidir. Sahadaki kalkerin yayılımı ve ortalama kalınlığı göz önünde tutularak, çalışılması planlanan kısımlarda görünür rezerv miktarı yaklaşık olarak ton olarak belirlenmiştir. Ruhsatlı saha ve yakın civarı engebeli tepelik arazi yapısına sahiptir. Faaliyet alanının bulunduğu ruhsatlı saha ve tesislerin koordinatları ile birlikte saha üzerinde yerleşimini gösterir topoğrafik harita Ek-4 de verilmiştir. Kalker çıkarılan saha taşlık ve kayalık arazi olup faaliyet sahibi adına ruhsatlıdır. Arazinin 1.km. yarıçaplı yakın çevresinde taş ocağı işletmeciliği yapılmaktadır. Tarım yapılan alanlar sahaya yaklaşık 1-2 km uzaklıktadır. Faaliyet alanı, çıplak kaya ve moloz arazi yapısına sahiptir Proje yer seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onaylı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Proje konusu faaliyet, Ankara ili, Mamak ilçesi, Kıbrıs Köyü civarında, 1/ ölçekli İ30 a4 paftasında yer alan, faaliyet sahibine ait ruhsatlı sahalar içerisinde gerçekleştirilecektir. 3

16 Üretim faaliyetlerinin gerçekleştirileceği proje alanına, Ankara Çevre Yolundan ulaşmak mümkündür. Ankara Çevre Yolunun Kıbrıs Köyü sapağından çıkıldığında yaklaşık olarak 3,5 km asfalt yol takip edilir. Ardından yaklaşık 5 km toprak yol takip edilerek sahaya ulaşılır. Söz konusu yollar genelde yılın tamamında ulaşıma olanak vermektedir. Stabilize yolun gerektiğinde bakım ve onarımı firma tarafından yapılacaktır. Proje sahasının yerini gösterir Yer Bulduru Krokisi Ek-5 de sunulmuştur. Resim 1: Proje Yeri 4

17 Ankara ili için onaylı çevre düzeni planı ve proje sahasının bulunduğu bölgenin 1/5000 ve 1/1000 alt ölçekli planları bulunmamakta olup, 1/ ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım Planında alanın büyük bölümünün Doğal Sit Alanı olarak ayrıldığı bir kısmının ise Ağaçlandırılacak alan ve Doğal Karekteri Korunacak Alan olarak planlandığı gözükmektedir. (Ek-6) Ancak; söz konusu 1/ ölçekli imar planında gösterilmiş kullanım alanları şematik olup, yer belirleme ve uygulama yapılamaz hükmü getirildiği bu nedenle plan üzerinden ölçü alınarak parselin kullanım kararlarının belirlenmesinin uygun olmayacağı ile ilgili Mamak Belediye Başkanlığı, İmar ve Şehircilik Müdürlüğü nün tarih ve 39 sayılı yazısı Ek-7 de sunulmuştur. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nden Kıbrıs Vadisi 3.Derece Doğal Sit ve 1. Derece Arkeolojik Sit ilan edilen alanların sınırları talep edilmiş olup, ÇED proje alanı sit sınırları içerisinde kalmayacak şekilde belirlenmiştir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nün Sit Alanları Koordinatlarını bildirir tarih ve 347 sayılı yazısı Ek-8 de sunulmuştur. Proje alanının tamamı hazine arazisi üzerinde kalmaktadır. Resim 2: Proje Yeri 5

18 Söz konusu talep sahasının Orman Sayılmayan Alanda Kaldığı ile ilgili Orman ve Su İşleri Bakanlığının tarih ve 47 sayılı yazısı ise Ek-9 da sunulmuştur. Orman yangınlarına karşı her türlü tedbir alınacaktır. Projeye konu olan faaliyet sahasının koordinatları Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2: Proje Alanı Koordinatları UTM KOORDİNAT COĞRAFİ KOORDİNAT NOKTA SİSTEMİ SİSTEMİ NO Y X ENLEM:BOYLAM P : P : P : P : P : P : P : Faaliyet sahibine ait ruhsatlı saha üzerinde tarım alanı, orman alanı bulunmamaktadır. ÇED raporuna konu kalker ocak sahası genel olarak çıplak kayalık ve yer yer de bitkisel örtü tabakasının bulunduğu bozuk maki niteliğinde hazine arazisidir nolu ruhsat sahasının bir kısmı III. Derece doğal sit alanı içerisinde kalmakta ise de ocak sahasının yer aldığı rapora konu proje sahası sit alanına 20 m mesafede yer almaktadır. Sit alanı içinde kalan bölümde herhangi bir maden arama faaliyetinde bulunulmayacak ve alan içine atık dökülmeyecektir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nün, ÇED raporuna konu proje alanlarının Kıbrıs Vadisi III. Derece Doğal Sit Alanı sınırları içerisinde kalmadığı, proje alanında korunması gerekli tabiat varlığı bulunmadığı ve doğal sit özelliği taşımadığı ile ilgili yazısı Ek-10 de sunulmuştur Proje kapsamındaki ünitelerin konumu 1/ ölçekli ruhsat no lu sahayı ve proje alanını gösterir vaziyet planı Ek-11 de verilmiştir Kalker Ocağı Sahadaki kalkerin yayılımı ve ortalama kalınlığı göz önünde tutularak, çalışılması planlanan kısımlarda görünür rezerv miktarı yaklaşık olarak ton olarak belirlenmiştir. 6

19 Resim 2: Ruhsat Numaralı Ocak Sahasından Görüntü Resim 3: Ruhsat Numaralı Ocak Sahasından Görüntü 7

20 Tablo 3: Nolu Ruhsat Alanı Koordinatları UTM KOORDİNAT COĞRAFİ KOORDİNAT NOKTA SİSTEMİ SİSTEMİ NO Y X ENLEM:BOYLAM R : R : R : R : R : R : R : Stok Alanı Proje kapsamında stoklu çalışma yer almamaktadır. Üretilen malzeme tırlara yüklenerek müşteriye sevk edilmektedir Bitkisel Toprak Depo Alanı Ocak alanında yer yer bitkisel toprak tabakası (örtü tabakası) bulunmakta olup, üretim faaliyetleri öncesinde bu alanların dekapajı yapılacaktır. Örtü tabakası, No lu işletme ruhsatlı saha içerisinde bulunacak bitkisel toprak depo alanında depolanacaktır. Bitkisel toprak tabakası, daha sonraki dönemlerde endüstriyel hammadde üretimi tamamlanan alanlara dökülerek önceki üretim alanlarının yeniden düzenleme çalışmaları yapılacaktır. Diğer bir değişle depolanan bitkisel toprak tabakası üretim faaliyetlerinin sona erdiği alanlarda ocak alanı rekreasyon işlemlerinde kullanılacaktır. Tablo 4: Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları UTM KOORDİNAT COĞRAFİ KOORDİNAT NOKTA SİSTEMİ SİSTEMİ NO Y X ENLEM:BOYLAM B : B : B : B : B : Şantiye/İdari Bina Faaliyet sırasında çalışacak personelin ihtiyaçları proje alanında yer alan mevcut sosyal ve idari binadan karşılanacaktır. 8

21 Resim 4: İdari Bina Nakliye Güzergâhı ruhsat nolu ocaktan kırma-eleme tesisine gidiş için, ruhsat nolu ocaktan geçen mevcut yolun kullanılması planlanmaktadır. Ocak içi nakliye güzergâhı aşağıda gösterilmektedir. Resim 5: Ocak İçi Kamyon Güzergâhı 9

22 Diğer Bu başlık altında verilebilecek başka bir husus bulunmamaktadır Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Türkiye nin başkenti olan Ankara, ülkemizde nüfusu en fazla artan illerin başında gelmektedir Ruhsat Nolu Kalker Ocağı Projesi ile sanayinin giderek artan talebinin ve ulusların sosyo-ekonomik kalkınmaları için gerekli sanayinin temel ham maddelerinin emniyetli şekilde karşılanması hedeflenmektedir. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri, proje sahasına kuş uçumu m mesafedeki Kıbrıs Köyü dür. 1/ ölçekli duyarlı yöreleri haritası Ek-12 de verilmiştir Ruhsat Nolu Kalker Ocağı Proje sahası, I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ve Kıbrıs Vadisi III. Derece Doğal Sit alanı içerisinde kalmamakla birlikte proje etki yarıçapı bu alanları da içine alacak şekilde ve en yakın yerleşim alanı da dikkate alınarak 3 km olarak belirlenmiştir. 10

23 Etki Yarıçapı = 3 km Resim 6: Proje Etki Alanı 2.3. Projenin Özellikleri Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, iş akım şeması, çalışacak personel sayısı Sahada kalker üretimi açık işletme yöntemi ile basamaklarda delme-patlatma yapılarak gerçekleştirilecektir. Patlatma sırasında darbeye ve çevresel etkilere dayanıklı ANFO tipi patlayıcılar kullanılacaktır. Nonel teknolojisi kullanılarak yapılacak patlatmalarda yüzey gecikmeli kapsüller kullanılacaktır. Kapsüllerin gecikmeli olması sayesinde bütün delikler aynı anda değil belli bir gecikme aralığında patlayacaktır. Bu nedenle bir gecikme aralığında patlayacak patlayıcı madde miktarı ve dolayısıyla oluşturacağı vibrasyon azaltılmış olacaktır. Üretimde oluşan ürünün tamamı nihai olup yan ürün oluşmamaktadır. Çıkan ürün her geçen gün daha da gelişen inşaat sektöründe kullanılacaktır. 11

24 Üretime yönelik iş akım şeması Şekil 1 de verilmiştir. DEKAPAJ (Örtü Tabakasının Dekapajı) ÜRETİM (Basamaklarda Delme- Patlatma Yönetimi İle Üretim) YÜKLEME (Kepçe İle Kamyonlara Yükleme) NAKİL (Kırma Eleme Tesisi ne Nakil) DOĞRUDAN SATIŞ Şekil 1: Genel İş Akım Şeması a. Örtü Tabakası (Bitkisel Toprak) Dekapajı Faaliyet yapılması planlanan ocak alanında yer yer bitkisel toprak tabakası bulunmaktadır. Üretim faaliyetleri öncesinde alanda örtü tabakası dekapajı yapılacak, alanlardan alınacak bitkisel toprak tabakası, No lu işletme ruhsatlı saha içerisinde bulunacak bitkisel toprak depo alanında depolanacaktır nolu ruhsat alanında yer alan konkasör tesisleri ise uzun yıllar açık ocak olarak işletilen ve toprak yapısı bozulmuş olan saha üzerinde kuruludur. Dolayısı ile Kırma-eleme tesisi mevcut olduğu için ayrıca bir dekapaj işlemi ya da inşaat aşaması söz konusu değildir. 12

25 Depolanan malzeme üretimin tamamlandığı alanlarda ocak rehabilitasyonunda kullanılacaktır. Bitkisel toprağın depolanması sırasında gerekli güvenlik önlemleri alınacak, yüksek malzeme yığınları oluşturulmayacaktır. Malzemenin çok olması durumunda basamaklandırma yapılacaktır b. Üretim Örtü tabakasının alınmasından sonra üretim faaliyetlerine geçilecektir. Kalker sert bir yapı arz ettiğinden, kireçtaşı üretimi proje alanında basamaklarda delme patlatma yapılarak ve iş makinaları kullanılarak gerçekleştirilecektir. Çalışma topografik yapıya uygun olarak yapılacaktır. Üretimi yapılacak olan kireç taşınıninin kalınlığı yer yer değişmekle birlikte ortalama 100 m civarındadır. Proje sahası içerisinde endüstriyel hammadde kalınlığı fazla olduğundan, hammadde basamaklar halinde ocaktan alınacaktır. Ocak aynası yola bakmayacaktır. Patlatma Tekniği: Patlatmalar yetkili firmalarla anlaşılarak ehil kişiler tarafından ve gerekli tüm önlemler alınarak ilgili yasa ve yönetmeliklere uygun olarak yapılacaktır. Patlatma işlemlerinde dikkat edilecek unsurlar; Faaliyet alanı çevresindeki atımlardan etkilenebilecek yakın çevredeki köylere patlatmaların yapılacağı tarih ve saat bildirilecektir. Ateşleme sahasına yetkililerden başkası kesinlikle girmeyecektir. Patlamayan delikler içindeki patlayıcı madde gerekli emniyet tedbirleri alındıktan sonra etkisiz hale getirilecektir. Patlayıcı malzemelerin ateşleme yerine getirilmesinde bu iş için yetişmiş yetenekli personel görevlendirilecektir. Patlatma işlemi ateşleme ehliyetine sahip kişilerce yapılacak. Dinamit ve kapsüllerin ayrı ayrı taşınmasına itina gösterilecektir. Ateşleme yapıldıktan sonra bölgenin sorumlu nezaretçisi gerekli kontrolü yapacak ve iş makinelerini tehlikeye sokacak bloklar, basamak şevinde askıda kalmış ise önlemi alınacaktır. Basamak Parametreleri Şev açısı : 75⁰ - 80⁰ Basamak Yüksekliği : 14 m Basamak Genişliği : ~20-25 m Üretimde öncelikle delici ile (Rock Drill) patlayıcıların yerleştirileceği delikler açılacaktır. Açılan deliklere patlayıcılar yerleştirilerek gerekli önlemler alındıktan sonra patlatma yapılacaktır. 13

26 Gevşetilerek kazıya uygun duruma gelen kalker, kazıcı-yükleyici ekskavatörlerle kamyonlara yüklenecektir. Patlatmanın Detayları Resim 6: Patlatma Detayı Sahada yapılacak açık işletme çalışmalarında kullanılacak delme patlatma prensibinin şeması yukarıda basitçe oluşturulmuştur. Kayacı genel karakteristik özelliklerine bağlı olarak delik çapı ve patlayıcı madde şarj miktarı değişecektir. Genel kaide olarak delik boyunun 2/3 kadar patlayıcı madde konulması, kalan kısmının sıkılama maddesi ile doldurulması planlanmaktadır. Patlatma için delinecek deliklerin, delik boylarının basamak boyuna uydurulması planlanmaktadır. Ayrıca taban oluşmaması için 1,2 metre uzunluğunda ek delik delinmesi planlanmaktadır. Delik çapı kayacın genel karakteristik özelliklerine göre ilerleyen aşamalarda belirlenecektir. Ancak hesaplamalarda 89 mm alınmıştır. Delik aralıklarının 3 m olarak seçilmesi uygun bulunmuştur. Delik Sayısının Hesaplanması Planlanan Yıllık Üretim : ton Çalışma Günü Sayısı : 200 gün Günlük Üretim : /200 = ton Ortalama Yoğunluk : 2,5 ton/m 3 Günlük Üretilen Hacim : m 3 Patlatma Sayısı : Haftada 3 kez M = Çıkarılmak İstenen Malzemenin Yerinde Hacmi= m 3 a = Delikler Arasındaki Mesafe = 3,4 m z = Delik Sayısı h = Basamak Yüksekliği = 14 m Vm = Ortalama Dilim Kalınlığı = 2,75 m 14

27 1 Patlatma Döneminde Delinecek Delik Sayısı M= Vm x a x z x h Z = M / (a x Vm x h) Z = / (2,75 x 3,4 x 14) Z = / 130 Z = 38 deliktir Delikler şeşbeş olarak delinecektir. Elektriksiz Gecikmeli kapsüllerle ateşleme yapılacaktır. Sahada patlayıcı madde olarak 34,5 PPAN hazır ANFO kullanılacaktır. Yemleme olarak emülsiyon dinamit kullanılacak, dinamitin ateşlenmesi ise kendinden gecikmeli elektriksiz kapsüller yardımı ile yapılacaktır. Deliklerin birbiri ile bağlantısı ise 42 ms gecikmeli yüzey bağlantı elemanları ile sağlanacaktır. Sahada patlatma işlemlerinden önce gerekli güvenlik önlemleri alınacak ve ateşleme ve patlayıcı ile ilgili işlerle sadece yetki belgesi olan ATEŞÇİ ilgilenecektir. Patlatma Tasarım Hesabı Aşağıda belirtilen veriler optimum patlatma ve parça boyutuna etkiyen faktörler göz önüne alınarak ortalama değerler alınmıştır. Patlatma verimi patlatma esnasında ortaya çıkacak ve bu değerlerde oynama yapılarak en uygun sistem kabullenilecektir. D = Delik Çapı = 89 mm K = Basamak Yüksekliği = 14 m Α = Basamak Eğim Açısı = 80⁰ Gα= Genel Şev Eğim Açısı = 60⁰ BG= Basamak Genişliği = 25 Basamak Patlatma Hesap Yöntemi (Langefors) A. Delik-Ayna Uzaklığı (V: Yük Aralığı, m) V max = D x 45 x (0,4/C) 1/2 x (P x S/ 1,25) 1/2 x (1/f) 1/2 / 1000 V max = Delik ayna uzaklığı, metre D= Delik çapı, mm = 89 mm 0,4= İsveç Graniti Katsayısı C= Yeni kaya katsayısı = 0,37 ( Sert Kalker ) P = Yeni patlayıcının delik içindeki yoğunluğu = 0,85 S= Yeni Patlayıcının Dynamex M 'e gore kuvveti. = 0,96 V max = 89 x 45 x (0,4/0,37) 1/2 x (0,85 x 0,96/ 1,25) 1/2 x (1/1,02) 1/2 / 1000 = 4,005 x 1,03975 x 0,8079 x 0,9901 = 3,28 m 15

28 B. Alt Delme (U) U(metre) = 0,3 V max = 0,3 x 3,28 = 0,98 m C. Delik Boyu, (m) H = ( K + U ) x k K = Basamak Yüksekliği(Metre) = 14 m U = Alt Delme(Metre) = 1 m K = Trigonometrik Katsayı = 1,02 ( 80 için ) H = ( ,98 ) x 1,02 = 14,98 x 1,02 = 15,28 m D. Delgi Hatası (m) Delme esnasında birtakım hatalar yapılabilir. (Delik yanlış noktadan delinmeye başlanabilir) Bu nedenle delgi hatası D/1000 kadar, delikte meydana gelen sapma da 3% olarak kabul edilmiştir. F = D / (0,03 x H ) D = Delik Çapı (mm) H = Delik Boyu (m) = 89 mm = 14 m F = 89 / ( 0,03 x 15,28 ) = 0, ,4584 = 0,55 m E. Gerçek Yük Mesafesi (m) Yukarıda belirttiğimiz nedenlerden ötürü delikte meydana gelebilecek sapmalar yük mesafesinin de değişmesine neden olacaktır. V (Gerçek Yük) = Vmax F = 3,28 0,55 = 2,73 m F. Delikler Arası Uzaklık (E) E = 1,25 x V = 1,25 x 2,73 = 3,41 E = Delikler arası uzaklık (m) 16

29 G. Dip Şarj ve Kolon Şarj Hesabı L Dip = 1,3 x V = 1,3 x 2,73 = 3,55 m Q Dip = Ldip x A x ρ Dip L Dip = Dip Şarj Uzunluğu, dm = 35,5 dm = 35,5 x 0,6221 x 0,85 A = Delik Kesiti, dm 2 = 0,6221 dm 2 = 18,77 kg ρ Dip = Patlayıcı Yoğunluğu, kg/dm 3 = 0,85 kg/dm 3 H. Kolon Şarj Hesabı L Kol = H L Dip S S = Sıkılama Boyu, dm = V = 2,73 m = 15,28 3,55 2,73 L Dip = Dip Şarj Boyu, dm = 3,55 m = 9,00 m H = Delik Boyu, dm = 15,28 m Q Kolon = L Kolon x A x ρ Kolon L Kolon = Kolon Şarj Uzunluğu, dm = 90,0 dm = 90,0 x 0,6221 x 0,85 A = Delik Kesiti, dm 2 = 0,6221 dm 2 = 47,59 kg ρ Kolon = Patlayıcı Yoğunluğu, kg/dm 3 = 0,85 kg/dm 3 İ. Sıkılama Boyu (m) Kabul gören sıkılama mesafesi ve yük mesafesi arasındaki oran; S = V kadardır. S = 2,73 m Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sıkılama malzemesi gevşek yapıda olduğu için şok dalgasını sert bir kayaca oranla daha geç iletir. Dolayısıyla hareketli şok dalgası yatay eksende daha çabuk serbest yüzeye ulaşırken, düşey eksende daha geç ulaşır. Verimli bir sıkılamanın amacı da budur. 17

30 J. Özgül Delik ve Özgül Şarj I (m / m 3 ) = H / ( E x V x K ) H = Delik Boyu, m = 15,28m = 15,28 / ( 3,41 x 2,73 x 14,0 ) E = Delikler Arası, m = 3,41 m = 15,28 / 130,33 V = Delik Ayna Uzaklığı, m = 2,73 m = 0,1172 m K = Basamak Yüksekliği, m = 14,0 m I = Özgül Delik, m/m 3 q (kg/m 3 ) = Q top / ( E x V x K ) q = Toplam Şarj (Q Dip +Q Kolon ), Kg = 66,36 / (3,41 x 2,73 x 14,0 ) E = Delikler Arası, m = 3,41 m = 66,36 / 130,33 V = Delik Ayna Uzaklığı, m = 2,73 m = 0,51 kg K = Basamak Yüksekliği, m = 14,0 m Ankara İli, Mamak İlçesi, Kıbrıs Köyü Hudutları dahilindeki ruhsat numaralı II (a) grubu maden ocağı sahasına ait patlatma dizaynı parametreleri aşağıda tablo halinde verilmiştir. Tablo 5: Numaralı Maden Ocağı Sahasına Ait Patlatma Dizaynı Parametreleri PARAMETRELER Birim Formasyon : Kalker Kayaç Yoğunluğu : kg/m 3 Yıllık Çalışma Süreleri : 200 gün/yıl Yıllık Üretim Miktarı : ton/yıl Aylık Üretim Miktarı : ton/ay Aylık Üretim Miktarı : m³/ay Günlük Üretim Miktarı : ton/gün Günlük Üretim Miktarı : m³/gün Kaç günde bir patlatma yapacağı : 2 gün Aylık Patlatma Sayısı : 12 adet Yıllık Patlatma Sayısı : 96 adet Her Patlatmadaki Üretim Miktarı : 4.952,50 m³/atım Delik Paterni : Delik Çapı : 89 mm Delik Eğimi : 80 Basamak Boyu : 14 m Dip Delgi : 0,98 m Delik Boyu : 15,28 m Sıkılama Boyu : 2,73 m o 18

31 Yük Mesafesi : 2,73 m Delikler Arası Mesafe : 3,41 m Bir Delikteki yüzey/delik içi gecikme : 42 / 500 ms süreleri Sıralar Arası gecikme Süresi : ms Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 130,33 m 3 Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 325,83 ton Kullanılacak ateşleme sistemi Şeşbeş düzeni Başlatıcı ateşleme sistemi Elektrikli Kapsül Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları Ana Şarj (ANFO) miktarı : 65 kg Yemleyici (Dinamit) Miktarı : 1 kg Elektriksiz Kapsül Miktarı : 2 adet Bir delikteki toplam patlayıcı madde : 66 kg miktarı Birim Tüketimler ANFO : 0, kg/m 3 Yemleyici (Dinamit) : 0, kg/m 3 Elektriksiz Kapsül : 0, ad/m 3 Elektrikli Kapsül : 0, ad/m 3 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 0, ad/m 3 Fitil( sadece Ön kesme uygulamaları : - m/m 3 için) Delgi : 0, m/m 3 Bir Atımdaki Tüketimler Bir atımdaki üretim : 4.952,50 m³/atım ANFO : kg/atım Dinamit 38 kg/atım Elektriksiz Kapsül : 76 adet/atım Elektrikli Kapsül : 2 adet/atım Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 38 adet/atım Fitil( sadece Ön kesme uygulamaları : - m/atım için Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı Delik Sayısı : 38 adet/atım Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları ANFO : kg/yıl 19

32 Dinamit : kg/yıl Elektriksiz Kapsül : adet/yıl Elektrikli Kapsül : 192 adet/yıl Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : adet/yıl Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için : - m/yıl Proje kapsamında toplam ton/yıl ( m 3 ) kalker üretiminin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Üretim sonucu oluşturulan basamakların kullanıma açılması durumunda ilgili yönetmelik kriterleri sağlanacak ve basamaklarda gerekli düzenlemeler yapılacaktır ruhsat no lu sahaların 1/1.000 ölçekli Üretim Planı ve Kesiti Ek-13 da sunulmuştur. Sahada Maden Kanununa ve ilgili yönetmeliklere uygun olarak üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. Ateşleme Sisteminin Açıklanması: Her patlatmada 38 delik patlatılacak olup, delikler önde 19, arkada 19 delik olacak şekilde 2 sıra halinde şeşbeş düzende delinecektir. 3 m 3 m Deliklerde delik boyunun uzun olması, formasyonun sert olması ve su gelirinin fazla olması nedeni ile hem dipten, hem de ortadan yemleme yapılacak olup, 2 adet 500ms gecikmeli elektriksiz nonel kapsül kullanılacaktır. Sıradaki delikleri birbirine bağlamak ve deliklerin aynı anda patlamasını önlemek amacı ile her deliğe 42 ms lik yüzey gecikmeli bağlantı elemanı kullanılacaktır. Ön ve arka sıralar baş ve sonundan 1 er adet yüzey gecikmeli bağlantı elemanı ile bağlanacaktır. Patlamanın sağlanması için kullanılacak elektrikli kapsül ön sıraya bağlanacak olup, ateşleme sonrasında öncelikle delik içi nonel kapsüllerin ve yüzey bağlantıları sağladığı gecikmeye bağlı olarak sıralı şekilde ön delikler patlayacak, daha sonra gecikmeli bağlantı elemanları ile sağlanan gecikmeye bağlı olarak arka delikler patlayacaktır. 20

33 2.3.1.c. Yükleme Kalker patlatma ve kazı işlemleri yapıldıktan sonra iş makinesi ile kamyonlara yüklenecektir d. Nakil Kalker ocağından çıkarılan malzeme, proje alanının kuzeyinde No lu işletme ruhsatlı saha içerisinde yer alan kırma-eleme tesisine nakledilecek ve işlenecektir. Kırma Eleme Tesisinde boyutlandırılan cevher piyasaya sunulacaktır. Kırma-eleme tesisi mevcut olduğu için herhangi bir dekapaj işlemi ya da inşaat aşaması söz konusu değildir. Resim 7: Uğural İnş. Tur. Pet. San. Ve Tic. A.Ş. ye Ait Ruhsatlı Alanların Gösterildiği Google Earth Görüntüsü Diğer ruhsatlı alanlarda beraber çalışan toplam 77 kişilik Uğural İnş. Tur. Pet. San. ve Tic. A.Ş. personelinden 10 kişinin, nolu Kalker Ocağı Projesi özelinde çalıştırılması öngörülmektedir. Bu sahaya özel istihdam yapılmayacaktır Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri Üretim sırasında 200 hp gücünde 1 adet ekskavatör, 225 hp gücünde 1 adet lastikli yükleyici, 150 hp gücünde 3 adet kamyon, 150 hp gücünde 1 adet Rockdrill delici ve 1 adet arazöz kullanılacaktır. 21

34 Tablo 6: Proje Kapsamında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi, Sayıları ve Kapasiteleri Kullanılacak Makine Ekipman Sayıları Kapasiteleri Lastik Tekerlekli Yükleyici HP Arazöz HP Kamyon HP Ekskavatör HP Rock Drill HP Kireç taşının yerinden kopartılması işlemi patlayıcı madde kullanılarak yapılacaktır. Kullanılacak patlayıcı miktarı, üretim durumu, delici makinelerin özellikleri ve oluşturulan basamak düzenine göre belirlenecektir. Patlatma işlemleri ehil kişiler tarafından ve gerekli tüm önlemler alınarak ilgili yasa ve yönetmeliklere uygun olarak yapılacaktır. Kalker ocağından çıkarılan malzeme, proje alanının kuzeyinde No lu işletme ruhsatlı saha içerisinde yer alan ve mevcut kapasitesi 250 ton/sa olan kırma eleme-3 tesisine nakledilecek ve işlenecektir Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım durumları, taşınmaları ve depolanmaları İşletme aşamasında tehlikeli, toksik madde kullanımı olmayacaktır. Faaliyetler sırasında araçların yakıtları için motorin kullanılacaktır. Motorinin fiziksel ve kimyasal özellikleri aşağıda verilmiştir. Tablo 7: Motorin in Özellikleri Görünüş Beyaz prill tanecikler halinde Toplam Nitrojen Oranı (% min) 34,5 NH4NO3 (% min) 98,5 Suda çözünmeyen maddeler (Fisher metoduna göre) 1,0 Ph (15 0 C) % >0,2 Antikeyt madde Organik Kaplama Mineral Fuel-Oil Emme kapasitesi (%) 8,0-12,0 Tesis içerisinde motorin depolanmamaktadır. Farklı jeolojik yapılardan kaynaklanan farklı kayaç yapıları için her kayacın özelliğine göre patlayıcı madde kullanmak gerekmektedir. Nitelikli bir patlatma, en uygun tane boyutundaki malzemeyi, yer sarsıntısı, fırlayan kaya ve titreşim gibi çevre sorunları olmadan elde etmeyi sağlar. Patlatmayı başarılı kılan en önemli iki faktör; her deliğe konulan optimum patlayıcı madde miktarı ve istenen parçalanma derecesini oluşturmak için seçilecek uygun delik düzenidir. Sahada patlayıcı madde olarak 34,5 PPAN hazır ANFO kullanılacaktır. Yemleme olarak emülsiyon dinamit kullanılacak, dinamitin ateşlenmesi ise kendinden gecikmeli 22