KENDĐYÜRÜR PAMUK HASAT MAKĐNELERĐNDE GÜVENLĐK BÖLÜM 1

Transkript

1 KENDĐYÜRÜR PAMUK HASAT MAKĐNELERĐNDE GÜVENLĐK BÖLÜM 1

2 Bu eğitim modülü Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci Yenilik Transferi Projeleri kapsamında desteklenen, Kırsal Alanda Çalışanlar için Daha Güvenli Tarım - Safer Agriculture For Employees in Rural - SAFER projesi için üretilmiştir. Koordinatör: Ondokuz Mayıs Üniversitesi-OMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Ortaklar: Federacion Agroalimentaria de Comisiones Obreras-CCOO Đspanya Asesoria Declerq SL Estudios Europeos Đspanya Ente Nazionale per la Meccanizzazione Agricola-ENAMA Đtalya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezi Müdürlüğü-UTEM Türkiye Ankara Üniversitesi -AÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Türk Tarım Alet ve Makineleri Đmalatçıları Birliği-TARMAKBĐR Türkiye Türkiye Ziraat Odaları Birliği-TZOB Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü-TÜGEM Türkiye 2

3 Bu çalışmada; yerleştirme, çalıştırma, ayarlama, bakım, temizleme, onarım, taşıma işlerini yapan tarım makinesi kullanıcıları ve bu işlerin yapılması sırasında etkilenen diğer şahısların iş güvenliği ile ilgili karşılaşabilecekleri durumlarda yapılması gerekenler ile makinelerin güvenli imalatı ve kullanıcılara iletilmesi açısından uyulması gereken kurallar açıklanmaya çalışılmıştır. Tarım makinelerinde iş güvenliği ve kazalarla ilgili istenmeyen durumları sergileyen görsel bilgilerden hem olumsuz örneklerin edinilmesi ve içselleştirilmesindeki rolü hem de marka imajını zedelememek adına özellikle kaçınılmıştır. Bu eğitim modülündeki bilgiler ve bunlar esas alınarak üretilen bilgi kartları, video ve animasyonlara, adresinden ulaşılabilir. Bu projeye ait eğitim modül ve materyallerinin tamamı ya da bir kısmı proje yasal sahibi Ondokuz Mayıs Üniversitesi nin yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz, başka internet sitelerinde yayınlanamaz Proje materyallerini edinmek için; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Kurupelit-Samsun adresi ile temasa geçilebilir. 3

4 ĐÇĐNDEKĐLER 1. 1.Giriş 2. Pamuk Toplama Makinelerinin Parçaları Ve Çalışma Teknikleri Toplama Ünitesi Parçaları ve Çalışma Tekniği Đletim Ünitesi Depo (Sepet) 3. Pamuk Hasat Makinelerinde Kullanılan Göstergeler, Kumandalar, Semboller Göstergeler Kumanda Kolları Semboller Đletişimde Kullanılan El Đşaretleri Kaynakça 4

5 1.GĐRĐŞ Ülkemizde, çoğunluğu Ege ve Güneydoğu- Bölgesinde olmak üzere 500 adet kendi yürür, ton depo kapasiteleri olan makine bulunmaktadır. Kullanılan bu yüksek kapasiteli hasat makineleri sadece büyük üretim alanlarında ve uzun kullanım sürelerinde ekonomik olabilmektedir. Pamuğun mekanik olarak hasadı bitkinin faydalı bölümü olan kütlü pamuğun(lif+çekirdek) hasat makinesinin sistemleri ile bitki üzerinden alınması şeklinde gerçekleşmektedir. Pamuğun özellikleri mekanik hasatta toplanan materyaldeki yabancı madde oranını artırmaktadır. Mekanik pamuk hasadı pek çok aşamalardan geçerek bu gün için günümüzde yaygın olarak kullanılan iki yöntemle gerçekleştirilmektedir. Bunlar; Picker(toplayıcı) adı verilen makinelerle kütlülerin toplanması veya Stripper adı verilen makinelerle pamuğun kozalı olarak koparılması şeklinde uygulanmaktadır. Kütlülerin toplanması şeklindeki hasatta açık kozalardaki kütlünün, bitkiye ve henüz açılmamış kozalara zarar vermeden toplanması hedeflenir. Bu nedenle, hasat ekonomiklik durumuna göre iki ya da üç seferde yapılabilir. Kozaların sıyrılarak toplandığı hasat şeklinde ise; hasat tek seferde tamamlanmak durumundadır. Bu nedenle kozaların büyük bölümünün açması ve yaprakların donla beraber düşmesi beklenir. Bazı durumlarda hasadı erken yapabilmek için defoliant uygulaması da yapılmaktadır. Bu makinelerle hasatta liflerin kozadan ayrılması işi çırçırlama makinelerine bırakılır. Toplanan pamukta yabancı madde oranı fazla olduğundan çırçır öncesi de özel temizleme işlemleri gerekir. Pamuğu kozalı olarak toplayan stripper adı verilen makinelerle hasat günümüzde ABD hariç diğer ülkelerde hemen hemen kullanılmamakta olan bir hasat şeklidir. Ülkemizde de koşulları itibariyle kütlü toplayıcı makinelerle hasat yaygınlaşmakta olup bu modülde de kendiyürür kütlü toplayıcı pamuk hasat makineleri incelenecektir. Bu iki temel hasat makinesi tipinden ayrı olarak bir diğer toplama makineleri başaklayıcı tip hasat makineleri ile toplamadır. Bunlarla diğer tip makinelerle hasat sırasında, rüzgar, yağmur vb. etkisiyle yere dökülmüş pamuğun tekrar kazanılması sağlanır. Yere yakın bölgede çalışan çentikli kayışlar, kauçuk parmaklı tekerlekler, helissel kanallı bantlar, testere dişli silindirler, hava memeleri veya bunların kombinasyonu ile yerden alınan pamuk depoya iletilir. 5

6 Kütlü toplayıcı tip kendiyürür pamuk hasat makineleri ile hasatta iyi bir tarla hazırlığı, uygun makine seçimi ve doğru kullanım ile elle toplamaya yakın bir temizlikle kütlü elde edilebilmektedir. Bu tip makinelerin büyük çoğunluğu ABD imalatı olup, yaygınlaşmaktadır. Ülkemizde birkaç yerli firma da bu ve benzeri tipte pamuk toplama makinelerin imalatına başlamış durumdadır. Elektronik kontrollü, çepel temizlemeli, önemli fonksiyonları bilgisayar kontrolü ile destekli toplama makinelerinde iş başarısı tarlanın durumuna göre 1 saate da. olarak tespit edilmiştir. Normal koşullarda bir hasat makinesi 10 saat çalışma yapabilmeli ve nispi nem ve çiğ yoksa farlarla ışıklandırma altında 24 saat çalışabilmelidir. Toplama üniteleri, iğler, nemlendirme düzeni, alıcı kurslar, çepel temizleme, depoya sevk, depo boşaltma organları gibi komplike bir görevi yapması istenen pamuk toplama makinelerinin güçlü bir motoru ( HP-6 silindir-turbo şarjlı gibi) vardır. Kendiyürür pamuk hasat makineleri üzerinde onlarca tehlikeli parçası bulunan makinelerdir. Đş güvenliği kurallarına uygun kullanılmadığı taktirde ciddi yaralanmalı ve ölümlü kazalar yaşanması söz konusudur. Bu nedenle doğru kullanılmaları için ayar, bakım uygulamaların bilinmesi yanında iş güvenliği ile ilgili pek çok bilginin de son kullanıcılara aktarılması gerekir. Tüm diğer kendiyürür iş makinelerinde olduğu gibi ülkemizde maalesef bu konuda bir sistem oluşmuş değildir. Elinizdeki bu modül bir anlamda bu konudaki bir açığı giderme umuduyla hazırlanmıştır. 2. PAMUK TOPLAMA MAKĐNELERĐNĐN PARÇALARI VE ÇALIŞMA TEKNĐKLERĐ Bu makineler esas olarak üç kısımdan oluşur: -Pamuğu açık kozadan alan toplama ünitesi(tamburlar ve sap kaldırıcı) -Depoya taşıma ünitesi(nakil) -Depo(sepet) 6

7 1. Sap kaldırıcı 3. Kabin 5. Sepet 2. Toplama ünitesi(tambur) 4. Nakil oluğu 6. Sepet kapağı Toplayıcı tip pamuk hasat makinelerinde; yukarıdaki şekilde 1 numara ile gösterilen bitki kaldırıcıları tarafından düzeltilerek toplama bölgesine giren pamuk bitkisi üzerinde yer alan kozalarda açmış ve kabarmış durumdaki kütlü pamuk, 2 nolu toplama ünitesi üzerindeki döner iğlerle temas eder. Bu temas neticesinde kütlü pamuk toplama tamburu iğlerine sarılarak kozasından ayrılır. Đğlere sarılan kütlü, ters yönde dönen sıyırıcı elemanlar yardımıyla iğlerin üzerinden sıyrılır ve serbest kaldığına 4 nolu nakil oluğundaki pnömatik taşıma ünitesi yardımıyla makine üzerinde yer alan 5 numaralı sepet içerisine iletilir. Makinenin çalışması ile birlikte dolan kütlü deposu, hidrolik kumandalı bir sistem ile römork veya taşıma aracına boşaltılır Toplama Ünitesi Parçaları ve Çalışma Tekniği Toplama ünitesinde yer alan toplayıcılar uygulamada iki tipte yapılmaktadır. ABD yapımı makinelerde kullanılan toplayıcı iğleri yatay eksende dönen ankastre yapıda iğler; Rusya yapımı makinelerde kullanılan toplayıcı iğler ise düşey eksende dönen, iki ucundan yataklı çubuklara sarılı, çentikli sarmallardan oluşmaktadır. 7

8 ABD yapımı makinelerde toplayıcılar iğ formu ve iğneleri taşıyan kısımlar hareket düzenlerine göre zincirli ve tamburlu olmak üzere iki tiptedir. Zincirli tipler nispeten daha eski makinelerde bulunmakta olup tamburlu makineler daha yaygındır. Tamburlu makinelerde toplayıcının ana parçaları; kadar iğ düşey bir kirişe ankastre bağlanmış ve bu kirişlerden kadarı bir tambur çevresine dizilerek toplama tamburunu ve iki tamburun arka arkaya dizilmesi de toplama birimini oluşturmaktadır. Toplama ünitesinin hafif olması toplayıcıların hızlarını ve kam üzerindeki yükü azaltmakta ve böylece makinenin daha hızlı çalışması olmaktadır. Pamuk toplama makinelerinde sıra sayısı 2-6 arasında değişmektedir. Toplayıcı ünite üzerinde hidrolikli olarak çalışan algılayıcı pabuçlar bulunur. Bu pabuçlar tarlaların toprağı ile yapısını iyi bir şekilde takip eder ve böylece aletlerde koza bırakılmasını önler. Toplayıcı ünite hidrolik olarak belirli bir yüksekliğe kaldırılarak çamurlu tarlalarda ve tarla başı dönüşlerinde kullanmaya büyük bir kolaylık sağlar. Bunlardan iki noktadan yataklanmış dönen iğler açılmış olan kozadan pamuk liflerini yolarak alırlar. Buradan alınan lifler yukarı doğru kaldırırlar ve döner bir mekanizma ile lifler iğlerden genellikle hava akımı vasıtasıyla taşınırlar. Đğlere hareket veren mekanizmada bulunan kamın yapısı ve malzemesi toplayıcının kalitesi üzerinde önemli etki yapar. Toplayıcı ünitede sistemi taş vb yabancı maddelere karşı koruyan bir kavrama düzeni mevcuttur. Toplama işlevinin yerine getirilebilmesi, tamburların birbirinin tersi yönde dönmesi ile gerçekleşir. Dönüş hareketi pamuk hasat makinesinin ilerleme hızı ile de eşgüdümlü olmak durumundadır. Tambur çevresine yerleştirilmiş olan iğler hem tambur çevresinde hem de kendi eksenleri etrafında dönerler. 8

9 Toplayıcı mekanizmasının en önemli parçası iğlerdir, iğlerin yapısı derin yivli ve tırtırlı olup bu sayede liflerinin ayrılması çok zor olan pamuk çeşitlerini de toplayabilirler. Yapıldıkları malzeme gereği esneme özellikleri yoktur. Konik iğli tiplerde pamuğu açılmış kozalardan toplayan iğler, düşey eksen etrafında dönen tamburlara dizilmiştir. Her tamburun karşısında yay kuvveti ile bastırılmış ayarlanabilir bir baskı plakası toplama bölgesinde pamuk bitkisini iğlere doğru sıkıştırmaktadır. Toplama sırasında her bir döner iğ ızgara aralıklarından geçerek toplama bölgesindeki kozanın kütlüsünü çevresine sararak alır ve bitkinin diğer kısımlarına zarar vermeden geri çekilir Đletim Ünitesi Toplayıcı ünitelerden pamuğun alınıp depoya (sepet) aktarılması hasat edilen pamuğun kalitesi üzerine önemli bir etki yapar. Bu iletimde havanın kullanılması ve depoya gelinceye kadar iğin olabildiği ve yerle teması (sürtünmesi) istenir. Yandaki şekilde John Deere pamuk hasat makinesine ait hava ile iletişim sistemi görülmektedir. Burada motorun bulunduğu yerdeki bir fan (A), B hortumu yoluyla ılık havayı C memesine üfler. Hava pamuğu depoya aktaran konveyörün girişine geldiğinde D kısmında bir emiş yaratır. Bu da pamuğun alıcılarının bulunduğu alan ve konveyör kanalından (E) sepeti içine üflenir. Böylece tarlalardan çevreye pamuk sadece iğ ve alıcılardan temas eder. Bu şekilde lif içindeki tohumun (çiğit) yaralanması veya ezilmesi en az indirilmiş ve kalite korunmuş olur. 2.3 Depo (Sepet) Pamuk hasat makinesinin kapasitesini artırmada önemli rol oynayan kısımlarından biri de depolardır. Depo içerisinde yer alan belli başlı mekanizmalar; depo boşaltma, yayıcılar, ve sıkıştırıcı düzenlerdir. Depo boşaltma; şekilde görüldüğü gibi hidrolik devirmeli tipte olabileceği gibi deponun içerisinde yer alan zincirli konveyörlerle de sağlanabilir. Depo hacminin büyük olması yüksek çatılı tasarımlarda problem olabilir. 9

10 Đş güvenliği açısından depo hareketindeki önemli konular ise deponun boşaltılması, deponun üst kapağının kaldırılması- indirilmesidir. Deponun boşaltılması için depo içerisinde farklı hareket sistemleri bulunabilir. Bazı hasat makinelerinde sepet altında, sepetin bakım ya da gözlem amacı ile tam olarak kaldırıldığında aşağıya düşmemesi ve pozisyonunu koruması amacıyla güvenlik kilitleri kullanılır. Hasat edilen bitkinin özelliği pamuk toplayıcıların (Cotton Picker) çalışması üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Lifin kozadan koparılmasına farklı çeşitler farklı dirençler göstermektedir. Bu nedenle bu çeşitlerde oluşan kayıplarda birbirinden farklıdır. Hasat zamanı bitkideki yüksek nem oranı üründeki yabancı madde miktarını azaltmaktadır. Yine yüksek boylu bitkiler küçük boylu olanlara göre daha fazla yabancı madde miktarına yol açmaktadır. Ülkemizde Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsünde hasatta ürün kayıpları üzerine yapılan çalışmalarda makineli hasat kaybının % 14 e kadar çıktığı ve yabancı madde miktarının Sawginde çırçırlanan kütlü pamuklarda % 1,5, rollerginde çırçırlananlarda % 7-8 daha fazla olduğunu göstermiştir. Pamuk hasat makinelerinin iş kalitesine toplayıcı ünitenin ayar imkanları (sıralar arası, aşağı yukarı, sap kaldırıcı, iğler vb.) ve özellikle hasat edilen materyalin takip ettiği yol ile deponun yapısı ve boşaltma tertibatı da önemli bir rol oynamaktadır. 3. PAMUK HASAT MAKĐNELERĐNDE KULLANILAN GÖSTERGELER, KUMANDALAR, SEMBOLLER 3.1. Göstergeler Pamuk hasat makinelerindeki göstergeler, kumanda kolları ve uyarı düzeneklerinin tasarımında ergonomik kriterler yanında operatörlerin hasat esnasında pamuk hasat makinesinde olup biteni kolayca anlayabilmeleri ve kontrol edebilmeleri için birtakım kullanma ve uyarı sembolleri kullanılmaktadır 10

11 Pamuk hasat makinelerindeki bazı kullanma ve uyarı sembolleri 3.2. Kumanda Kolları Eski tip pamuk hasat makinelerinde ünitelerin kullanımı ve kontrolleri; mekanik, hidrolik ve elektrikli sistemlerle sağlanmakta idi. Son on yıl içerisinde ölçme tekniği, kontrol ve güç aktarımı alanlarında önemli gelişmeler olmuştur. Bu gelişmeler günümüz pamuk hasat makinelerine uyarlanarak yeni komuta kontrol sistemleri ve bunların kullanılmasını sağlayan yeni semboller oluşturulmuştur. 11

12 Yukarıda yeni bir pamuk hasat makinesine ait kumanda kolları görülmektedir. Genel olarak tüm yeni makinelerde bulunan hidrostatik kumanda ile sağ-sol ünitelerin ayrı ayrı ya da tümü kaldırılıp indirilmektedir. Ayrıca; yükseklik algılama ve sepet konveyörü hareketi de hidrolik kumanda sistemleri ile sağlanmaktadır. Aşağıda yeni tip pamuk toplama makinelerinde operatörün iş güvenliği açısından önem taşıyan bazı kumanda sistemleri ile ilgili kısa bilgiler verilmiştir: Tambur/Sepet Seçme Düğmesi Bu düğme ile çok fonksiyonlu kumanda levyesinin tamburları mı sepeti mi kontrol edeceği ayarlanır. Düğmenin üst tarafına basılırsa, tambur kontrolleri devreye girer ve sepet kontrolleri devreden çıkar. Düğmenin alt yarısına basılırsa sepet kontrolleri devreye girer ve tambur kontrolleri devreden çıkar. Hidrolik Kilitleme Düğmesi: Đki konumlu bu düğme şu şekilde çalışır. Düğmenin üst yarısına basarak tüm selenoid valflerine giden akımlar kesilir. Tamburlar ve sepet kontrolleri etkisiz hale gelir. Tamburlar kilitlenir ve kaldırılıp indirilemez. Düğmenin alt yarısına basıldığında ise tüm hidrolik sistem valfleri tekrar çalışır hale gelir. 8 hidrolik kilitleme düğmesi 12

13 Kabin içinde yer alan aşağıdaki kumandalarla ilgili ünitelerin harekete geçirilmesi operatörlerin işlerini kolaylaştırmaktadır. Bunlardan değişik makinelerde bulunan bazı kontrol sistemleri şunlardır; Tambur/sepet seçme düğmesi kontrolü Tambur kontrol kumandası Nemlendirme sistemi basıncı Otomatik yağlama Sepet kapağı kontrolü Sepet kaldırma/indirme Sepet boşaltma pozisyonu Sepet boşaltma taşıyıcısı kumandası Yine kabin içersinde hasatta meydana gelen sıkışma ve tıkanmaları ikaz eden göstergeler de yer almaktadır. Pamuk hasat makinelerinin güvenli kullanımı için makinelerin birçok yerinde güvenlik çıkartmaları mevcuttur. Bunların ne anlama geldiğini anlayıp işaret ettiği dikkat, uyarı ve tehlike mesajlarının gereği olarak neler yapılabileceği etraflıca düşünülmelidir. Eski pamuk hasat makinelerde kullanmayla birlikte kayıp olan çıkartmaları firmasından temin edilmelidir. Pamuk hasat makinesi operatörleri ve yardımcıları arasında iyi ve anlaşılır bir iletişim kazaların azalmasını sağlar. Emniyet sembolleri, uyarı levhaları, kullanma- bakım kitapları, açıklayıcı çıkartmalar ise emniyetle ilgili iletişimi desteklerler. 3.3 Semboller Pamuk hasat makineleri üzerinde yer alan güvenlikle ilgili semboller/piktogramlar yıllara bağlı olarak değişik standartlarda makineler üzerinde yer almaktadır. Eski makineler üzerindeki standartlar OSHA/ANSI Z standardına göre üretilmiş olup uluslar arası piyasada geçerliliğini yitirmiştir. Eski güvenlik sembollerinde aşağıda görüldüğü gibi Dikkat, Tehlike, Uyarı sözcükleri yukarıya, güvenlikle ilgili verilecek mesaj ise hemen altına yazılmıştır. Bazı güvenlik sembolleri ise makinenin kullanıldığı ülke dilinden bağımsız olması için ISO e göre üretilmiş olup sadece şekil ihtiva etmektedir. ANSI Z535.4 standardına göre güvenlik etiketleri minimum güvenli görüş mesafesine konmalıdır. Bu ifadeden kişinin etiketi okuduğunda tehlikeden kaçınmak için hala zamanının olacağı bir uzaklık anlaşılmaktadır. 13

14 Eski güvenlik işaretleri ve anlamları: Emniyet uyarı sembollerini çoğu tarım makinelerinin üzerinde ve kullanma bakım kitabında görebilirsiniz. Bunlar; Dikkat! Tehlikeye karşı uyanık olun! Emniyetinizle ilgili gibi anlamlar taşırlar. Bunlardan kırmızı zemin üzerinde olanı makinelerin üzerinde, siyah zemin üzerinde olanı ise kullanma bakım kitabında yer alır. Semboller genellikle sinyal sözcükleriyle beraber kullanılır. Bunların anlamları aşağıda açıklanmıştır: TEHLĐKE, Çok ciddi, potansiyel bir tehlikenin varlığını gösterir. Eğer gerekli emniyet tedbirleri alınmazsa, bu tür bir tehlikeye maruz kalma büyük bir olasılıkla ölüme veya şiddetli yaralanmaya yol açar. Bazı ithal veya ikinci el pamuk hasat makinelerinde bu ifadelerin genellikle Đngilizcelerine de rastlanılabilir. Bu anlamda DANGER kelimesi TEHLĐKE anlamına gelmektedir. Bu kelimenin görüldüğü yerlerde uyulmadığı taktirde ciddi tehlikeler meydan gelebilecek yasak bir uygulamanın belirtildiğini aklınızdan çıkarmayınız. UYARI, Tehlike sözcüğüne göre daha az risk, yaralanma veya ölüm tehlikesi riskini belirtir. Bazı ithal veya ikinci el pamuk hasat makinesilerde bu ifadelerin genellikle Đngilizcelerine de rastlanılabilir. Bu anlamda WARNING kelimesi UYARI anlamına gelmektedir. Bu kelimenin görüldüğü yerlerde ağır yaralanmaya neden olabilecek potansiyel ya da görünür-görünmez bir tehlikenin olduğu bilinmelidir. DĐKKAT, Operatöre emniyetle ilgili takip edilmesi gereken yolu anlatmak için genellikle daha az tehlikeli durumlarda kullanılır. Dikkat! işareti potansiyel bir riske işaret eder. Eğer durum göz ardı edilirse, küçük veya orta dereceli bir yaralanma ile sonuçlanabilir. Bazı ithal veya ikinci el pamuk hasat makinesilerde bu ifadelerin genellikle Đngilizcelerine de rastlanılabilir. Bu anlamda CAUTION kelimesi DĐKKAT anlamına gelmektedir. Bu kelimenin görüldüğü yerlerde pamuk hasat makinesi kullanma bakım talimatlarına ve geçerli güvenlik kurallarına uygun davranılması olası küçük veya orta dereceli yaralanmaları önleyecektir. 14

15 Kırmızı zemin üzerinde beyaz ünlem şeklindeki tehlike işareti üçgen şeklinde olup, pamuk hasat makinelerinde meydana gelebilecek tehlikelere karşı operatörü uyarmak üzere diğer bilgi işaretleri ile birlikte kullanılmaktadır. Bunların yerleri kullanma bakım kitabında da belirtilmektedir. Pamuk hasat makinesinin üzerinde yer alan ek uyarı ifadesi ÖNEMLĐ- IMPORTANT ise pamuk hasat makinesinin güvenliği için olup bu uyarıyı özel talimatlar takip eder. ÖNEMLĐ olarak belirtilen bu uyarı ile ilgili istenilen uygulamalara aynen uyulmalıdır. Bu talimatlara uyulmadığı taktirde pamuk hasat makinesinde istenmeyen durumlarhasar meydana gelebilir. Bu uyarı ile pamuk hasat makinesi hareketli veya hareketsiz sistemlerinde, oluşabilecek her türlü hasara karşı operatör-pamuk hasat makinesini çalıştıran- tamir-bakımını yapanlar uyarılmaktadır. Yeni makinelerde Uluslararası Standartlar Enstitüsü ISO tarafından yapılan iki panelli resimli semboller kullanılmaktadır. Bunlarda birinci levha zararın doğasını, ikinci levha ise zarardan kaçınılması gerektiğini ifade eder. Levhaların arka planı sarıdır. Kırmızı olan yasaklama sembolleri ise şu şekildedir: 3.4. Đletişimde Kullanılan El Đşaretleri Pamuk hasat makinelerini çalıştırırken gürültüden dolayı sözlü talimatların anlaşılması güçtür.. Bu nedenle operatör ve yardımcılarının kolay anlaşılabilmeleri 15

16 için standart el işaretleri geliştirilmiştir. Bunları öğrenmek emniyetli bir çalışma açısından gereklidir. Bu işaretleri öğreniniz ve etrafınızda sizlerle birlikte çalışan operatör yardımcısı ve hatta hasadı yaptığınız tarladaki diğer kişilere(tarla sahibi, traktör sürücüsü vb.) öğretiniz ve işaretlere yüklenen anlamlar konusunda hem fikir olunuz. Motoru çalıştır Motoru stop et Bana doğru hareket et Beni takip et Hareket et Hızlan Yavaşla Ekipmanı indir 16