Katı Yakıtlı Buhar Kazanında Yakma Fanının Bulanık Mantık Denetleyici ile Kontrolü

Transkript

1 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), KSU Jornal of Science and Engineering, 11(1), 2008 Katı Yakıtlı Bhar Kaanında Yakma Fanının Blanık Mantık Denetleyici ile Kontrolü Hasan Rıa ÖZÇALIK 1, Ali TÜRK 2, eyhn YILDIZ 1, Zafer KOA 3 1 KSÜ, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Kahramanmaraş 2 Maraş Tekstil Sanayi ve Ticaret A. Ş., Kahramanmaraş 3 Ü, Osmaniye Meslek Yüksek Okl, Elektrik Bölümü, Osmaniye Geliş Tarihi: Kabl Tarihi: ÖZET: B çalışmada, katı yakıtlı bhar kaanında, kömürün yanması için gerekli olan tae hava miktarının gelişmiş bir Programlanabilir Mantıksal Denetleyici (PL) ile blanık denetimi gerçekleştirilmiştir. B kontrolü gerçekleştirirken kllanılan PL, içerisine yerleştirilmiş bir blanık işlemci ihtiva etmektedir. Bhar kaanının ürettiği bhar işletme tarafından sürekli rasgele bir tarda tüketilmektedir. B sebeple bhar basıncı, kllanıldığı bölgede sürekli değişim halindedir. Böyle bir sistem yapısal olarak da lineer olmayan bir sistemdir. B nedenle kontrolörcülerin kllandığı en güvenilir yöntemlerden biri olan blanık mantık denetim algoritması tercih edilmiştir. Çünkü blanık mantık, endüstriyel süreç denetiminde, sistemin kararlılığını sağladığı gibi performansını da artırır. Yatırım ve işletme açısından da cdr. Ayrıca, Blanık Mantık Denetim Algoritması matematiksel modellemeye ihtiyaç dymamaktadır. Yapılan çalışmada, basınç değerleri, istenilen referans değerleri oldkça iyi bir şekilde yakalamıştır. Anahtar Kelimeler: Blanık mantık, PL, otomatik kontrol, bhar kaanı. Fy Based Pressre ontrol for A Steam Boiler Using Solid Fel ABSTRAT: In this stdy, a fy controller has been designed by the help of a Programmable Logic ontroller (PL) for a steam boiler. Main control device is Programmable Logic ontroller (PL) with a Fy Processor Unit inclding fy software in itself. This nit can be named as an embedded device as known mostly. The steam prodced by the steam boiler is being continosly consmed by the plant in a random way. For that reason, steam pressre which is needed changes continosly in the one. Therefore, Fy ontrol Techniqe has been preferred as an efficient controller. Fy control enhances the performance and stability of the indstrial process. On the other hand, fy control never needs an exact mathematical model of the plant. Ths, a perfect control process has been realied and pressre vales in the terminal have reached very good vales which are compatible with prescribed reference. Key words: Fy control, PL, atomatic control, steam boiler. GĐRĐŞ Blanık mantık yaklaşımı, makinelere insanların öel verilerini işleyebilme ve onların deneyimlerinden ve önseilerinden yararlanarak çalışabilme yeteneği verir (Galichet, Folloy, 1995). Ayrıca, b yeteneği kaandırırken sayısal ifadeler yerine sembolik ifadeler kllanır. Blanık mantık, klasik mantığın aksine iki seviyeli değil, çok seviyeli işlemleri kllanmaktadır. Blanık mantık denetleyicinin temeli b tür sölü ifadeler ve bnlar arasındaki mantıksal ilişkiler üerine krlmştr. Blanık mantık denetleyici yglanırken sistemin matematiksel modellenmesi şart değildir. Blanık mantık yaklaşımı ilk defa Amerika Birleşik Devletlerinde düenlenen bir konferansta 1956 yılında ele alınmıştır. Ancak b kondaki ilk ciddi adım 1965 yılında Lotfi A. Zadeh tarafından yayınlanan bir makalede blanık mantık veya blanık küme kramı adı altında ortaya konlmştr. Zadeh b çalışmasında insan düşüncesinin büyük çoğnlğnn blanık oldğn, kesin olmadığını belirtmiştir. B yüden 0 ve 1 ile temsil edilen boolean mantık b düşünce işlemini yeterli bir şekilde ifade edememektedir. Đnsan mantığı, açık, kapalı, sıcak, soğk, 0 ve 1 gibi değişkenlerden olşan kesin ifadelerin yanı sıra, a açık, a kapalı, serin, ılık gibi ara değerleri de gö önüne almaktadır. Blanık mantık klasik mantığın aksine iki seviyeli değil, çok seviyeli işlemleri kllanmaktadır. Ayrıca Zadeh insanların denetim alanında, mevct makinelerden daha iyi oldğn ve kesin olmayan dilsel bilgilere bağlı olarak etkili kararlar alabildiklerini savnmştr. Klasik denetim yglamalarında karşılaşılan orlklar nedeniyle, Blanık Mantık denetimi alternatif yöntem olarak çok hılı gelişmiş, ve modern denetim alanında geniş, yglama alanı blmştr (Godjevac, 2000). Son yıllarda, blanık mantık ile yapay sinir ağlarının birlikte kllanıldığı çalışmalar da yaygınlaşmıştır (Jang, 1993; Öçalık, Uygr, 2003). Blanık mantığın ilk yglaması, Mamdani tarafından 1974 yılında bir bhar makinesinin denetiminin gerçekleştirilmesi olmştr. B tarihten sonra Blanık Mantık, s arıtmadan metro denetimine, elektronik paarından, otomotiv ürünlerine, kimyasal ve fiiksel süreç denetimlerine kadar bir çok alanda kllanılmıştır. B çalışmada da, katı yakıtlı bhar kaanının kontrolü için blanık mantık kllanılmıştır. Şekil 1 de sistemin genel yapısı verilmektedir. B sistem, bir tekstil fabrikasında boya-kasar işletmesinde gerekli olan bhar ihtiyacını karşılamaktadır. B sistemde kaandaki kömürün yanma şiddetini tae hava fanının hıı

2 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), KSU Jornal of Science and Engineering, 11(1), 2008 belirlemektedir. Şöyle ki kömürün yanması için oksijen gereklidir. Oksijen miktarı ne kadar fala ise kömür o kadar şiddetli yanacaktır. Kaanın içindeki oksijeni de tae hava fanı, dış ortamdan alıp kaan içine vererek sağlamaktadır. B sebeple fan ne kadar hılı dönerse kaanda o kadar oksijen var demektir. Oksijen falalığı da yanmayı artıracağından bhar basıncı yükselecektir. Bhar tüketimi ise işletmenin ihtiyacına bağlıdır. Đhtiyaç arttıkça tüketim artmakta, ihtiyaç aaldıkça tüketim aalmaktadır. Dolayısı ile bhar tüketimi arttığında bordaki bhar basıncı düşmeye başlayacak bna bağlı olarak yanmanın artması gerekecektir, yanmanın artması için oksijen miktarının artması gerekir, oksijen miktarını da fanın hıı belirlediği için fanın hılanması gerekmektedir. Đşte b projede fanın hıını kontrol altına alarak ihtiyaca göre bhar üretilmektedir. Ancak işletmenin hangi amanda ne kadar bhar ihtiyacı oldğ önceden bilinemediği için ve bn önceden ölçmek de mümkün olamayacağı için, işletmenin ortalama bir ihtiyacına göre kaandaki bhar basıncını sabit bir değerde ttmak daha ygn olmaktadır. B değere bhar basıncı set değeri adı verilmiştir. B set değeri operatör panelinden girilmektedir. Đstenildiğinde operatör tarafından değiştirilebilmektedir. Kaandaki bhar basıncını set değerinde ttmanın yol da yine ykarıda anlatıldığı üere fanın hıını kontrol altına almaktan geçer. Çünkü bhar tüketimi arttığında bhar basıncı set değerinin altına düşecek, bna bağlı olarak fanın hılanması gerekecek, aynı şekilde bhar tüketimi aaldığında bhar basıncı artarak set değerine yaklaşacak bna bağlı olarak fanın hıının düşmesi gerekecektir. Kllanılan PL esaslı blanık denetleyici ile bütün b gereksinimler sağlanmıştır. MATERYAL ve METOT Materyal B çalışmada, içerisinde blanık mantık denetleyici blnan bir programlanabilir mantıksal denetleyici (PL), bir operatör paneli, bir basınç dönüştürücü, kömür yakıtlı bhar kaanı, bir yüksek güçlü indüksiyon motor, bir havalandırma fanı ve sürme elemanı olarak bir frekans evirici (invertörü) kllanılmıştır. Metot PL ve operatör paneli kendine ögü öel programlar ile programlandı. PL içerisinde gömülü olan blanık mantık denetleyici modülü kllanılarak kontrol algoritması tasarlandı. B kontrol algoritmasına göre tae hava fanının hıı kontrol edildi. Blanık Mantık Denetleyici Blanık mantık denetleyici biriminin amacı ortamın basıncını istenilen(set) ayar değerine getirmek ve b set değerinde ttmaktır. B işlemi geleneksel denetim sistemlerinin sıkça kllandığı hata ve hata_değişim oranları adı verilen bilgilerin kllanılmasıyla gerçekleştirir. Denetimi yapılan fiiksel sistemin çıkışı hata sinyali tarafından ayarlanır. sinyali, istenen referans değeri ile sistemin ş andaki çıkışı arasındaki farka eşittir. Blanık Mantık Denetleyici için öncelikle giriş ve çıkış değişkenleri tanımlanır. Blanık alt kümelerin her bir değişkeni için belirli bir aralık tanımlanır ve her birine dilsel bir etiket atanır. Daha sonra her blanık alt küme için üyelik işlevi belirlenir. Giriş ve drm değişkenlerine ait blanık alt kümeleri ile çıkış değişkenine ait alt kümeleri arasında blanık ilişkiler krlr. Denetleyici tarafından girişler blanıklaştırılır. Blanık krallar kllanılarak blanık çıkarım yapılır (Kosko, 1997). Her kral tarafından işaret edilen blanık çıkışlardan tek bir blanık değer elde edilir. Drlama yapılır ve keskin çıkış değeri elde edilir (Mattavelli, Rossetia,, Spiai, Tenti, 1997). B çalışmada kllandığımı blanık mantık denetleyici genel olarak ş öelliklere sahiptir. 1) Kral tabanı değişme ve krallar arası etkileşim yoktr. Bütün krallar aynı derecede kesin ve sabittir. 2) Üyelik işlevleri sabittir. 3) Kralların sayısı giriş değişkenlerinin sayısı ile belirlenir. 4) Çıkışı drlama ve kralların sonçlarını hesaplama yöntemi sabittir. Şekil 1. Katı (kömür) yakıtlı bhar kaanı sisteminin genel yapısı.

3 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), KSU Jornal of Science and Engineering, 11(1), 2008 Blanık mantık denetleyiciler, bilgi tabanı, blandırma, karar verme ve drlama birimleri olmak üere dört temel bileşenden olşmştr (Maer, 1995). Şekil 2 bir blanık mantık denetleyicinin temel yapısının blok diyagramıdır. Bilgi Tabanı nb n s p pb Blandırma Birimi Gerçek giriş E Kral tabanı Karar Verme Birimi Veri tabanı Drlama Birimi Gerçek Çıkış U Şekil 2. Blanık mantık denetleyicinin temel yapısı. Sistem değişkenleri, denetlenen sistemden ölçülen E giriş değişkeni ve sistem denetimi için blanık mantık denetleyici tarafından kllanılan U çıkış değişkeni olmak üere iki çeşittir. Blandırma birimi en son ölçülen verinin ygn dilsel değerlere dönüştürülmesini sağlar (Passino, 1997). Blanık bilgi tabanı bilginin iki ana tipini kapsar: veri tabanı, her bir sistem değişkeninin değerleri gibi kllanılan blanık kümelerin üyelik işlevlerini tanımlar, kral tabanı ise giriş blanık değerlerin, çıkış blanık değerlerine tam olarak eşlenmesini temsil eder. Karar verme birimi blanık mantık denetleyicinin öüdür ve ar edilen denetim stratejisine erişmek için, yaklaşık çıkarım sağlaması ile insan gibi karar verme yeteneğine sahiptir. Drlama birimi ise karar verme biriminden gelen blanık bilgileri, gerçek değerlere dönüştürerek, sistemin tanıyabileceği kontrol işareti haline gelmesini sağlar. Blandırma Birimi Blandırma, sistemden alınan denetim giriş bilgilerini dilsel niteleyiciler olan sembolik değerlere dönüştürme işlemidir. Üyelik fonksiyonlarından faydalanılarak giriş bilgilerinin ait oldğ blanık kümeleri ve üyelik derecesini tespit edip, girilen sayısal değere küçük, en küçük, gibi dilsel değişken değerler atar (Grael, Ldwig, 1999). Sistemin verimli çalışmasını sağlamak amacıyla değişik şekillerde(üçgen, yamk, çan eğrisi vs.) blanık kümeler seçilebilir. Şekil 3 te üyelik derecelerinin tespitinde kllanılan üçgen tipi üyelik fonksiyon verilmiştir. nb, n, s, p, pb ifadeleri sırasıyla dilsel ifadeler olan negatif büyük, negatif, sıfır, poitif, poitif büyüğü ifade etmektedir e Şekil 3. değeri için üyelik fonksiyonları ( üyelik derecesini, e hata değerini ifade etmektedir) Bilgi Tabanı Bilgi tabanı, karar verme biriminin kral tabanında kllandığı bilgileri aldığı veri tabanı (data base) ve denetim amaçlarına ygn dilsel denetim krallarının blndğ kral tabanı (rle base) olmak üere iki kısma ayrılabilir (Ross, 1995). Krallar kümesi denetim amaçlarını ve denetim stratejisini belirler. Denetimi yapılan sistemle ilgili, blandırma, blanık çıkarım, drlama işlemleri sırasında gerek dylan üyelik işlevi ve kral tablos bilgileri veri tabanından kllanıma snlmaktadır. Girişler ve çıkışlar arasındaki bağlantılar, kral tabanındaki krallar kllanılarak sağlanır. e ve de girişler, ise çıkış değişkeni olan bir sistem için, EĞER e=x ve de=y ise O HALDE =, Şeklindeki bir kral e ve de nin aldığı değerlere göre çıkışının blanık değeri Şekil 4 teki gibi bir kral tabanı kllanılarak belirlenmektedir. Şekil 4: Kral tabanı Karar Verme Birimi Karar verme birimi, çıkarım motor(fy Engine) olarak da adlandırılır. Blanık mantık denetiminin çekirdek kısmıdır. B kısım insanın karar verme ve çıkarım yapma yeteneğinin beneri bir yolla blanık kavramları işler ve çıkarım yaparak gerekli denetimi belirler. Brada birçok blanık gerçekleme yapılır. Yani insan beyninin bir benetimi yapılmaya çalışılmaktadır. Blanık mantık denetleyici içindeki b benetim blanık içerme, bileşke kral çıkarımları ve cümle bağlayıcıları ile ilgilidir. Genel olarak bir blanık denetim kralı bir blanık ilişkidir ve blanık içerme ile

4 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), KSU Jornal of Science and Engineering, 11(1), 2008 açıklanır. Blanık mantık da blanık içermeyi tanımlamanın birçok yol vardır ve blanık mantık denetleyici içinde hangi tipin kllanılacağı daha çok segisel olarak belirlenir. Drlama Birimi Blanık çıkarımın sonc blanık bir kümedir. B soncn tekrar sisteme yglanması için giriş değeri gibi bir sayısal değere dönüştürülmesi gerekir (Sgeno, 1992). B işlem drlama olarak adlandırılır. Drlama birimi karar verme biriminden gelen blanık bir bilgiden blanık olmayan ve yglamada kllanılacak gerçek değerin elde edilmesini sağlar. Drlama işleminde değişik yöntemler esas alınmaktadır. Drlama yada blanık çıkarım işlemi blanık kümelerin kllanımından sonra 1970 li yıllarda gelişmeye başlamıştır. Blanık çıkarım yöntemlerine Mamdani ve Sgeno oldkça büyük katkılarda blnmşlardır. Blanık mantık, drlama işlemlerinin geliştirilmesiyle yaygın olarak kllanılmaya başlanmıştır. Önce her kral için üyelik derecelerini ifade eden değer ve sonç kral tespit edilir. Daha sonra en ygn yöntem seçilerek drlama yapılır en çok kllanılan yöntemler şnlardır: a)maksimm üyelik yöntemi: Yükseklik yöntemi olarak da adlandırılmaktadır. Çıkış değeri bütün üyelik dereceleri içinde en büyük olana eşit olp Şekil 5 teki cismin en yüksek noktasıdır ve aşağıdaki gibi ifade edilir; Z* Şekil 6. Ağırlık merkei yöntemi. c)ağırlık ortalaması yöntemi: B yöntem de girişlerden elde edilen bütün blanık değerler ile üyelik değeri kllanılarak drlama yapılmaktadır. Şekil 7 deki cisimlerin ağırlık merkelerinin ortalaması çıkış üyelik değerini verir. * = ( ). ( ) ( * ) ( ) Z * Şekil 5: Maksimm üyelik yöntemi b)ağırlık merkei yöntemi:ağırlık merkei veya alan merkei olarak da bilinen b yöntem en yaygın kllanılan drlama yöntemidir. Şekil 6 deki cismin ağılık merkeinin kestiği nokta çıkış üyelik derecesine eşittir ve ş formülle ifade edilir (Sgeno, 1985). Şekil 7. Ağırlık ortalaması yöntemi d)mean-max üyelik yöntemi: Maksimm üyelik işlevi yöntemiyle ilişkilidir. B işlev maksimm üyelik derecesi tek bir nokta olmayıp, dü olabilen sistemler içinde kllanılabilmektedir. Ş şekilde ifade edilir, a + = 2 * b * değerinin elde edilmesi Şekil 8 de görülmektedir. * = ( ). d ( ) d Şekil 8. Mean-Max üyelik yöntemi.

5 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), KSU Jornal of Science and Engineering, 11(1), 2008 Sistemin Çalışması Şekil 9 da kömür yakıtlı bhar kaanının ve denetleyicisinin blok diyagramı görülmektedir. Bradaki sensör (basınç dönüştürücü), kaanın hemen çıkışında ygn bir şekilde monte edilmiştir. dönüştürücü; olşan gerçek bhar basıncını 4-20 ma aralığında akım değerine çeviren devre elemanıdır. Basınca bağlı olarak çıkış akımını değiştirir. 0 bar basınçta 4 ma çıkış verir, maksimm basınç da (ki b 10 bardır) 20 ma çıkış verir. dönüştürücü vasıtasıyla ölçülen basınç değeri AIM (Analog Giriş Modülü) ne taşınır. AIM, basınç dönüştürücüden gelen analog sinyali alır, dijital sinyale çevirerek PU modülüne iletir. PU modülü, AIM den gelen bilgiyi ve operatör panelinden girilen set değerini, kendi içerisinde gömülü olan blanıkmantık denetleyiciye gönderir. Blanık mantık denetleyici; AIM den gelen gerçek basınç bilgisi ile operatör panelinden girilen set değerini karşılaştırır ve bna göre bir hata değeri hesaplar. B hata değeri ile bir önceki hata değerini karşılaştırarak hatadaki değişimi hesaplar. Hesaplanan b değerlere göre kontrol mekanimasını çalıştırır ve çıkarım tablosn kllanarak bir dijital çıkış sinyali üretir. B sinyali AOM (Analog Çıkış Modülü) ne iletir. AOM, blanık mantık denetleyicinin ürettiği dijital sinyali, analog sinyale çevirir (Anonim, 2005). AOM den alınan b analog sinyali inverterin referans cna iletilir. Frekans inverteri gelen b referans sinyaline göre frekansını değiştirerek sürmüş oldğ fan motornn hıını belirler. Operatör Paneli RS232 PL Grb PU 4-20 ma AIM AOM 0-10 V Frekans Đnverteri gerçek basınç değerinin amana bağlı değişiminin ilendi (Tablo 1,2,3). Şekil 10 ve 11 deki sonçlar gölenmiştir. Tablo 1. set değeri 7.2, 6.7 ve 7.7 bar iken olşan her bir dakikadaki gerçek basınç değerleri. Set : 7.2 bar Set : 6.7 bar Set : 7.5 bar Dönüştürücü Kömür Yakıtlı Bhar Kaanı Fan - Grafiği Şekil 9. Kömür yakıtlı bhar kaanı ve denetleyicisinin blok diyagramı. BULGULAR ve TARTIŞMA Sitemin giriş ve çıkışlarını gölemlemek için gerçek kllanım aralığına ygn olarak değişik set değerleri verilmesi gerekir. Bna göre, fabrika şartlarında kllanılan 6-8 Bar aralığındaki set değerleri tercih edilmiştir. Đlk olarak basınç set değeri operatör panelinden 7.2 bar olarak girildi ve gerçek basınç değerinin amana bağlı olarak değişimi 30 dakika boynca ilendi. 31. dakikada set basınç değeri operatör panelinden 6.7 bar olarak değiştirildi ve gerçek basınç değerinin amanla değişimi yine 30 dakika boynca ilendi. 61. dakikada set basınç değeri 7.5 Bar olarak tekrar değiştirildi ve gerçek basınç set basınç Şekil 10. Gerçek ve set basınç değerlerinin aman göre değişimi.

6 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), KSU Jornal of Science and Engineering, 11(1), 2008 Tablo 2. set değeri 6.5, 7 ve 7.7 bar iken olşan her bir dakikadaki gerçek basınç değerleri. Set : 6.5 bar Set : 7 bar Set : 7.7 bar Đkinci deneyde basınç set değeri 6.5x10 5 pascal (6.5 bar) olarak girildi ve gerçek basınç değerinin amana bağlı olarak değişimi 30 dakika boynca ilendi. 31. dakikada set basınç değeri operatör panelinden 7x10 5 pascal (7 bar) olarak değiştirildi ve gerçek basınç değerinin amanla değişimi yine 30 dakika boynca ilendi. 61. dakikada set basınç değeri 7.7x10 5 pascal (7.7 bar) olarak tekrar değiştirildi ve gerçek basınç değerinin amana bağlı değişiminin ilenilmesine devam edildi. B ilenen set ve gerçek basınç değerlerinin grafiği Şekil 12 de, hatanın grafiği ise Şekil 13 te verilmiştir. Tablo 3. set değeri 7.2, 6.7 ve 7.7 bar iken olşan her bir dakikadaki gerçek basınç değerleri. Set : 7.1 bar Set : 6.6 bar Set : 7.4 bar Üçüncü deneyde basınç set değeri 7.1x10 5 pascal (7.1 bar) olarak girildi ve gerçek basınç değerinin amana bağlı olarak değişimi 30 dakika boynca ilendi. 31. dakikada set basınç değeri operatör panelinden 6.6x10 5 pascal (6.6 bar) olarak değiştirildi ve gerçek basınç değerinin amanla değişimi yine 30 dakika boynca ilendi. 61. dakikada set basınç değeri 7.4x10 5 pascal (7.4 bar) olarak tekrar değiştirildi ve gerçek basınç değerinin amana bağlı değişiminin ilenilmesine devam edildi. B ilenen set ve gerçek basınç değerlerinin grafiği Şekil 14 de, hatanın grafiği ise Şekil 15 de verilmiştir. - Grafiği - Grafiği Şekil 11. değerinin amanla değişimi. gerçek basınç set basınç Şekil 12. Gerçek ve set basınç değerinin amanla değişimi

7 KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), KSU Jornal of Science and Engineering, 11(1), Grafiği Şekil 13. hata değerinin amanla değişimi Grafiği gerçek basınç set basınç Şekil 14. Gerçek ve set basınç değerinin amanla değişimi Grafiği Şekil 15. değerinin amanla değişimi. SONUÇLAR Sonç olarak, gerçekleştirilen kontrol sistemi, kaan çıkışında sabit bir bhar basıncı elde edebilmek için, o noktadaki gerçek bhar basıncını ölçer, set değeri ile b değerleri karşılaştırır ve bna göre tae hava fanının çalışma hıını belirler. Şekillerde de görüldüğü gibi blanık mantık denetleyicinin çok iyi çalıştığı, istenilen set değerlerinin oldkça kısa süreler içinde yakalanmasından anlaşılmıştır. Set değerlerine laşıldıktan sonra basınç değerlerindeki değişim %1 sınırının altında kalmaktadır. Çalışma esnasında istenilen basınç değeri değiştirilebilmektedir. Bir barlık bir değişimde yeni set değerine 5-6 dakikada laşabilmektedir. Bda bir kömür kaanı için oldkça kısa bir süredir. Yeni set değerinde basınç kararlı hale geldikten sonra boc etki olarak işletmeden ani bhar tüketimi sağlanmıştır. Blanık mantık denetleyicinin etkisiyle basınç değeri çok kısa sürede tekrar kararlı hale gelmiştir. Tae hava fanı aç-kapa tarında çalışmadığından ihtiyaç miktarı kadar çalışmakta böylece hem enerji tasarrf olmakta hem de daha a hatalı sonç elde edilmektedir. Sistem modeline ihtiyaç dymadan sadece man bilgilerini esas alan blanık mantık denetleyici gerçek bir katı yakıtlı bhar kaanı sisteminde iyi neticelere laşmıştır. Ayrıca, insansı bir karar verme yeteneğine sahip b denetleyici ile klasik denetim organlarına göre daha iyi neticeler elde edilmiştir. KAYNAKLAR Anonim Manel Kllanım Kılav, Taoyan Plant. Delta Electronics. Galichet, S., Folloy, I Fy con trailers: synthesis and eqivalencies, IEEE Transactions on Fy Systems, Vol. 3,No:2, May, s Godjevac, J omparison between PID and Fy ontrol, Ecole Ploytecliniqe, Internal Report, Lasenna. Grael, A., Ldwig, L onstrction of Different able Membership Fnctions, Fy Sets and Systems, 101 (2): Jang, J.S.R Adaptive-Network Based Fy Inference Systems, IEEE Trans. On Systems, Man and ybernetics, Vol. 23, No:3, Kosko, B Fy Engineering, Prentice Flail Inc., New Jersey, USA. Mattavelli, P., Rossetia, L., Spiai, G., Tenti, P General-prpose fy controller for D-D converters, IEEE Transactions on Power Electronics, Vol. 12, No: l, Maer, G.F A fy logic controller tor an ABS braking system, IEEE Transactions on Fy Systems, 3, Öçalık, H.R., Uygr, A.F Dinamik Sistemlerin Uyml Sinirsel-Blanık Ağ Yapısına Dayalı Etkin Modellenmesi, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi Sayı. 6, No:1, Ross, T.J Fy Logic with Engineering Applications, McGraw-Hill Inc., America. Sgeno, M., 1992, Indstrial Applications of Fy ontrol North Holland,Amsterdam. Takagi, T., Sgeno, M Fy Identification oi Systems and Its Applications to Modeling and ontrol, IEEE Trans. Syst. Man ybernet.,