KAHRAMANMARAġ ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ GÖKSUN ORMAN ĠġLETME MÜDÜRLÜĞÜ. KAHRAMANMARAġ GÖKSUN ĠLÇESĠ ERĠCEK SEL KONTROL UYGULAMA PROJESĠ

Transkript

1 1 KAHRAMANMARAġ ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ GÖKSUN ORMAN ĠġLETME MÜDÜRLÜĞÜ KAHRAMANMARAġ GÖKSUN ĠLÇESĠ ERĠCEK SEL KONTROL UYGULAMA PROJESĠ

2 2 1.GENEL TANITIM PROJE SAHASININ GOOGLE EARTH ÜZERİNDE YERİ

3 Proje Sahasının Yeri: KURULUġ ADI Bölge Müdürlüğü Orman İşletme Müdürlüğü Orman İşletme/Ağaçl.ve Toprak Muh.Şefliği İli - İlçesi Proje Sahası İle İlgili Kasaba-Köy: Kahramanmaraş Göksun Göksun Kahramanmaraş/ Göksun Ericek ve Mahalleleri Ericek Sel Kontrol Uygulama Proje Adı Projesi Ana Havzanın Adı, No su: Alt Havza No: Mikro Havza No: Genel Alanı (Ha): 3.495,7 Proje Net Alanı(Ha) : 3.084,8 1.2.Proje Amacı ve Kapsamı: a) Yerleşim bölgelerindeki can ve mal kayıplarının ortadan kaldırılması veya en az düzeye indirilmesi, b) Sel ve taşkına maruz kalan tarım alanlarının ve meraların, karayollarının, köprülerin vb tesislerin erozyon, sel ve taşkından korunması, c) Yukarı havzalarda alınacak yamaç ıslahı tedbirleri ile havzaların mansap kısımlarında doğal olan veya inşa edilmiş bulunan su toplama tesislerinin işlevlerini tam olarak görmelerini sağlayarak su akışının düzenlenmesi,

4 2. PROJE ÖZETĠ: EXCEL. ÇĠZELGE : 1 4

5 5 3. PROJE ALANININ ÖZELLĠKLERĠ 3.1.Sel ve TaĢkın Durumu: Ericek Kasabası nda proje havzası içi ve kenarında yer alan mahallelerde 2009 yılında 7. ayda meydana gelen sel önemli zararlara yol açmıştır. Müdürler, Haytalar, Yoncalar ve Taşlıtarla Mahallelerinde tarım arazilerinin bir bölümü sular altında kalmış büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar sele kapılarak telef olmuştur. Genellikle dere kenarlarındaki elma bahçeleri kullanılamaz hale gelmiştir. Mahallelere ulaşım sağlayan ana yol uzun süre kapalı kalmış Taşlıtarla köprüsü selden dolayı yıkılmıştır. Her an sel tehdidi altında olan taşlıtarla Mahallesi Uzuncakoca denilen bir yere taşınmıştır. Saha içindeki sel dereleri ve kolları Esen Deresi ne bağlanarak Ericek Kasabasını da tehdit etmektedir. Çevre sakinlerinden alınan bilgiye göre aşağı yukarı her yıl sel hadisesi olmaktadır. Genellikle sel Haziran ve Temmuz aylarında görülmektedir. Son zamanlarda koruma altına alınan gevenler sayesinde selin kuvvetini kaybettiği ya da azaldığı ifade edilmektedir. Zaman zaman oluşan selden Ericek Kasabası ndaki dere yatağı kenarındaki elma bahçeleri de sel zararından nasibini almaktadır. 3.2.Topografik Yapı: Proje havzası 1450 metre ile 2900 metre arasında bir yüksekliğe sahip engebeli bir yapı arz eden dağlık arazidir. Havzanın denizden yüksekliği genel olarak 1500 metrenin üzerinde olduğundan yüksek dağlık arazi sınıfına girmektedir.( Tavşanoğlu 1974 ) Sahanın en yüksek yeri havzanın güney kesiminde olup Berit Dağı na dayanmaktadır. Burada denizden yükseklik 2900 metreye ulaşmaktadır. Ayrıca sahanın orta kesimlerinde de 2000 metrenin üzerinde yükseklikler görülmektedir. Havza içerisindeki önemli tepeler; kuzeyden güneye doğru ve batı - doğu istikametinde olmak üzere şöyle sıralanabilir metre rakımlı Yol açan Tepesi nirengi noktası, Kale Tepe, Livlik Tepe, 1934 metre rakımlı isimsiz tepe nirengi noktası, 2016 metre rakımlı Kırandere Tepesi nirengi noktası, 1702 metre rakımlı isimsiz tepe nirengi noktası, 2227 metre rakımlı Kaletaş Tepesi nirengi noktası, 2063 metre rakımlı isimsiz tepe, 1768 metre rakımlı Müdürler Tepesi nirengi noktası, 2303 metre rakımlı Taşdökümü Tepesi nirengi noktası, 2035 metre rakımlı isimsiz nirengi noktası, Buyduran Tepesi, 2694 metre rakımlı isimsiz tepe, Kapıkaya Tepesi, 2665 metre rakımlı Beritkuzeyi Tepesi nirengi noktası önemli tepelerdir. Havzanın güney kesimi büyük kayalıklardan müteşekkil kayalık ve taşlık bir yapıya sahiptir; Meşhur Berit Dağı na kadar uzanmaktadır. Havza içerisinde de kayalık ve taşlık alanlar bulunmaktadır; en önemlileri Büyükmağara ve Mağara sırtları altındaki kayalık ve taşlık alanlardır. Havza içinde Müdürler Mezrası nın güneyinde Kavak Deresi nin ve Müdürler Tepesi nin doğusundaki sel deresinin, taşıdığı çakıl ve taşlardan oluşan çakıl ve taş birikme alanları mevcuttur. Havzanın en düşük rakımlı yeri kuzeyde olup metre civarındadır. En yüksek yeri güneyde 2900 metre civarındadır. Ortalama denizden yükseklik 1700 ile 1800 metreler arasındadır. Çalışma yapılacak sahaya göre havzanın 62,2 hektarı % 0

6 6 20, 763,7 hektarı % 21 40, 1201,8 hektarı % eğimleri arasında ve 1057,1 hektarı eğimin % 60 ın üzerinde olduğu yerdedir. Sahanın Genel Bakısı Kuzey, Kuzeybatı, Kuzeydoğu, Güneydoğu ve Güney Batıdır. Havzada genellikle gölgeli bakılar hakimdir. 2129,0 hektar alanda ekskavatörle teras şeklinde toprak işlemesi yapılacaktır. Çürük ve akıcı bir yapıya sahip 20,8 hektar sahada örme çit tesis edilecektir. 628,9 hektar kayalık ve taşlık saha ile 289,1 hektar doğal vejetasyonu geliştirme alanı korumaya alınacaktır. 17,0 hektar sahada da yeni yol yapılacaktır. Havzadaki ana dereler sulu olup Güney, Güneybatı ve Güneydoğu istikametinden Kuzeye doğru uzanmakta burada Ericek Kasabasının içinden de geçen Esen Deresi ne bağlanmaktadırlar. Esen Deresi ne bağlanan sulu ve kuru dereler şunlardır. Kıran Deresi sulu olup birçok kuru dere şeklinde kolları vardır; Kuzeybatı-Kuzeydoğu istikametinde uzanmaktadır. Sulu Esen Dere ve susuz kolları Güneybatı Kuzeydoğu istikametinde uzanmaktadır. Önemli kolları Kavaklıçat, Yarımyurt, Taşıyarık, Koyunyatağı, Kavak ve Topaktaş kuru dereleridir. Karakengerlik Deresi suludur kolları Hümrüs ve Kavak kuru dereleridir. Topaktaş sulu deresi ve kolları isimsiz kuru dereler. Kenger Deresi ve isimsiz kuru dereler. Teber Deresi ve kolları kuru dereler. Boynuyurt Deresi ve kolları kuru dereler Jeolojik Yapısı: Ericek sel kontrol uygulama projesi sahasının jeolojisi, kayaç toplulukları ile fiziksel ve yapısal özellikleri aşağıdadır. Ericek sel kontrol uygulama projesi çalışma alanının jeoloji haritasında bölgenin kayaç toplulukları yer almaktadır. Proje sahasının Kuzey kesiminde; alüvyon, kumtaşıçamurtaşı-kireçtaşı, çakıltaşı_kumtaşı-çamurtaşı, gnays-mikaşist, Kuzeydoğusunda; Gnays-mikaşist, granit-granodiyorit-monzonit, mermer, Doğusunda; gnays-mikaşist, mermer, Güneydoğusunda; gnays-mikaşist, mermer, Güneyinde; gnays-mikaşist, kireçtaşı,melanj, Güneybatısında; gnays-mikaşist, granit-granodiyorit-monzonit, Batısında ve Kuzeybatısında; mermer,volkanit-çökelkaya, kireçtaşı, serpantinit-peridotit kayaç toplulukları yer almaktadır. Proje sahasında en geniş alanları gnays-mikaşist, granit-granodiyorit-monzonitler kaplamaktadır. Geçirimsiz özelliğindeki serpantinitler, yeşil, siyahımsı, yağsı parlaklıkta ve kaygan bir yapıdadır. Alüvyon ve kumtaşı, çakıltaşı birimleri gözenekli ve boşluklu yapılarından dolayı geçirimlidirler. Kireçtaşları masif görünümlü olup, sarı ve gri renklerde kırık ve çatlak yapılarına sahiptir. Bu yapılarından dolayı geçirimli özelliği vardır. Proje sahasında volkanitler yer yer kireçtaşı ve kumtaşı kayaçlarının arasında yüzeylemiştir. Gnays-mikaşistler parçalı, çatlak ve gözenekli bir yapıya sahip olduklarından geçirimli bir özelliğe sahiptir. Granit, granodiyorit ve monzonitler sert ve

7 7 daha sıkı bir yapıya sahip olmakla beraber çatlaklı olmasından dolayı az da olsa geçirimli özelliği vardır. Toprak haritası ile jeoloji haritası kıyaslandığında mermerin hakim olduğu kesimlerde topraklaşmış zonun cm olduğu ve proje sahasında hakim olan gnaysmikaşist ve granit-granodiyorit-monzonitlerin cm arasında topraklaşmış zona sahip olduğu görülmektedir. Buna göre toprak haritası ile jeoloji haritasının genel olarak uyumlu olduğu anlaşılmaktadır Toprak Yapısı: Havzada genel olarak mutlak toprak derinliği derin (>60 cm) olup bu grupta fizyoljik derinlik 120 cm. nin üzerindedir cm. ve cm mutlak toprak derinliğinde fizyolojik derinlik cm arasındadır. Taşlı, kayalık ve çakıl birikinti alanları ( lts ); Çizelge: 2 de 0-30 cm. mutlak toprak derinliğinde gösterilmiştir. Sahanın 2899,2 hektarı orta bünyeli, 185,6 hektarı ağır bünyeli toprağa sahiptir. Ağır bünyeli toraklarda ağır balçık ve kil toprakları, orta bünyeli topraklarda da kumlu balçık ve balçık toprak türleri hakimdir. Saha topraklarının 2145,9 hektarı çok taşlı, 938,9 hektarı orta taşlı taşlılık grubundadır. Proje sahasının 2239,5 hektarı esmer orman toprağı tipinde olup bunun 27,9 hektarı cm. mutlak toprak derinliğine geriye kalan 2211,6 hektarı da > 60 cm. mutlak toprak derinliğine aitdir. 216,4 hektarı da rendzina toprak tipindedir cm grubuna dahil topraklar litosolikdir. Geçirgenlik orta bünyeli toprak türlerinde iyi, ağır bünyeli toprak türlerinde yetersizdir. Yüzesel taşlılık % 20 in üzerindedir. Genel bakısı Kuzey, Kuzeybatı, Kuzeydoğu, Güneydoğu ve Güney Batıdır. Havzada genellikle gölgeli bakılar hakimdir. Jeolojik ve toprak yapısı ile ilgili Çizelge 2 düzenlenmiştir.

8 JEOLOJĠ VE TOPRAK DURUMU ÇĠZELGE: 2 8

9 9 3.5.Hidroloji Durumu: Proje havzası derelerin akar bakarına göre 18 adet mikro havzaya ayrılmıştır. 8 adet ana dere tespit edilmiştir; bunlardan 7 ana derenin bağlandığı ana dere 2 nolu Esen Deredir. 8 adet ana dere suludur. Her ana dereye bağlı yan dereler ve derecikler vardır. Topografya ve drenaj haritasında tüm derelere numara verilerek belirlenmiştir. Ana dereler, yan dereler ve dereciklerin toplam uzunluğu metredir.

10 HĠDROLOJĠ DURUMU - ÇĠZELGE : 3 10

11 HĠDROLOJĠ DURUMU - ÇĠZELGE : 3 11

12 HĠDROLOJĠ DURUMU - ÇĠZELGE : 3 12

13 HĠDROLOJĠ DURUMU - ÇĠZELGE : 3 13

14 HĠDROLOJĠ DURUMU - ÇĠZELGE : 3 14

15 HĠDROLOJĠ DURUMU - ÇĠZELGE : 3 15

16 Ġklim Durumu: Proje sahası genel konumu itibariyle Akdeniz Bölgesi nde yer almaktadır. Ancak Akdeniz ile İç Anadolu nun geçiş zonunda bulunmaktadır. Bu sebepten Akdeniz ikliminin tesiri görülmez. Akdeniz in yüksek yerlerine ait Akdeniz dağ ikliminden bahs edilebilir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Bölgeye ait meteorolojik veriler sahaya 45 km. uzaklıktaki 1344 metre rakımlı Göksun Meteoroloji İstasyonundan alınmıştır. Meteorolojik ölçümler sonucunda yıllık ortalama yağış miktarı 622,9 mm. dir. Yıllık ortalama sıcaklığı 8,8 Cº dir. En yüksek sıcaklık Temmuz ayında olup 21,2 Cº, en düşük sıcaklık Şubat ayında olup -33,5 Cº dir. Temmuz ve Ağustos ayları en sıcak aylardır. Havzaya en yakın meteoroloji istasyonu Göksun olup, aylık en düşük - en yüksek ve ortalama sıcaklıklar, aylık yağış, günlük ve saatlik maksimum yağış, nisbi nem, en erken ve en geç don tarihleri, ortalama ve en hızlı rüzgar yönü ve hızı (m/sn.), değerleri Meteorolojik Gözlemler Tablosu Çizelge-4 de verilmiştir. Bu değerler ülkemiz koşullarına en uygun iklim değerlendirme yöntemi olarak kabul edilen Prof.Dr. Sırrı ERİNÇ in Yağış Müessiriyeti Formülü ne uyarlanmıştır. Yağış Müessiriyeti bir yerdeki yağış miktarı ile tutulan su miktarı arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Im = P / Tom. Im : Yağış müessiriyeti indisi P : Yıllık yağış miktarı (mm.) Tom :Yıllık ortalama yüksek sıcaklık ( C) Proje sahasına uygulandığında; Im=622,9 / 15,7 = 39,68 Bu indise göre iklim tipi Yarı Nemli, vejetasyon örtüsü ise Park görünümlü kurak orman olmaktadır.

17 METEOROLOJĠK GÖZLEMLER ÇĠZELGE: 4 17

18 Bugünkü Arazi Kullanma Durumu: Proje sahasının genel alanı 3495,7 hektardır; bunun 410,9 hektarı tarım alanı 3084,8 hektarı çalışmaya konu edilen alandır. 3084,8 hektar sahanın 628,9 hektarı taşlık, kayalık ve çakıl birikintisi alanı olup korumaya alınacaktır. 2455,9 hektarı da net çalışma alanıdır. Verimli orman ve tescilli mer a sahası yoktur. Saha içindeki yerleşim alanları Ericek Kasabası nın mahalleleridir. Saha içinde 8 adet sulu dere ve bunlara bağlı yan dere ve derecikler vardır. Sahanın bir bölümünde 12,790 km. stabilize yol vardır; bu yol mahalleleri Ericek Kasabası na bağlar. Ericek ile Göksun İlçe Merkezi arasında 33,000 km asfalt yol vardır. Saha içi ve yakın çevresinde demir yolu, göl ve gölet yoktur.çizelge: 5 de ayrıntılı bilgi verilmiştir. Çalışılacak alanın dökümü aşağıda belirtilmiştir. BOZUK OT OT-T T KAYALIK ÇAKIL TOPLAM ORMAN BİRİKİNTİ (Ha.) (Ha.) (Ha.) (Ha.) (Ha.) (Ha.) (Ha.) 167,4 1073,4 1215,1 535,1 60,2 33,6 3084,8

19 BUGÜNKÜ ARAZĠ KULLANMA DURUMU ÇĠZELGE : 5 19

20 Sahanın Mülkiyet Durumu: Proje sahası Ericek Kasabası mülki hudutları içerisinde kalmaktadır. Orman kadastro çalışmaları yapılmıştır. Proje çalışma alanı içerisine orman alanı ve tarım alanı girmektedir. Mer a sahası bulunmamaktadır. 3.9.Havzadaki Bitki Örtüsü: Havzada diğer türlere nazaran Boz ardıç geniş yer kaplamaktadır; kısmen kapalılık teşkil etmekteyse de genellikle münferit haldedir. Dikenli ardıç münferit ve daha azdır. Havzanın Doğu kesiminde Kuzey e bakan yamaçlarda kapalılık teşkil eden bozuk göknar meşçereleri vardır. Yine Kuzey yamaçlarda bazen kapalılık teşkil etmiş çoğunlukla da fertler halinde Toros sedirine rastlanılmaktadır. Sahanın asli türleri göknar, sedir ve ardıçtır. Göknar m. Arasında, sedir 1785 ile 1958 m. Arasında, ardıçlar m. Arasındadır. Asli türlerin dışında münferit halde alıç, yabani erik, ahlat, kuşburnu ve meşe vardır. Dere içlerinde söğüt tabii olarak bulunmaktadır. Çevre sakinlerince dikilmiş cevizler 1800 metre yüksekliğe kadar çıkmaktadır. Sahanın genelinde gevenler geniş bir yer kaplamaktadır. Gevenin sık olduğu yerlerde yüzey ve oyuntu erozyonunun hafiflediği ya da olmadığı gözlemlenmiştir. Çizelge 6 da ek bilgi verilmiştir.

21 21 VEJETASYON ÇĠZELGE : Sosyal ve Ekonomik Durum:

22 22 Türkiye İstatistik Kurumu ( TÜİK ) verilerine göre 2010 yılı nüfusu erkek 1.643, kadın olmak üzere toplam dir. Kasabanın geçim kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Toplam tarım alanı dekar olup bunun dekarı sulu, dekarı susuz tarım alanıdır. Meyvecilik özellikle elma üretimi çok önemlidir; dekar saf elma bahçesi ve 350 dekar bağ arazisi vardır. Son yıllarda ceviz ve kiraz üretimine önem verilmeye başlanılmıştır. Hayvanlarının yem ihtiyaçlarını karşılamak üzere yonca ve fiğ yetiştirilmektedir. Yıllık üretimi 4000 ton olan elma yerinde tüccarlar tarafından alınmakta ve ihraç edilmektedir. Hayvancılık da önemli bir geçim kaynağıdır; Ericekte 2000, Müdürler Mezrasında 5000, Haytalarda 2000, Kıranderede 2000 ve Yoncalıda 250 kadar koyun bulunmaktadır. Proje içi ve çevresindeki mahallelerdeki hayvanlar proje sahasında otlatılmaktadır. Ericek Kasabası nda 345 adet çiftçi ailesi tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlamaktadır. Sulu arazilerin bir kısmı Ericek Göletinden bir kısmı da muhtelif yerlerden çıkan kaynak suları ile sulanmaktadır. Kasaba merkezinde lise ve ilköğretim okulu içme suyu ve kanalizasyon şebekesi ve sağlık ocağı vardır. 4.HAVZA VERĠLERĠNĠN SEL KONTROLU TEDBĠRLERĠ ĠLE ĠLGĠLĠ DEĞERLENDĠRMESĠ Proje yapımcısı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Etüt ve Proje Daire Başkanlığı teknik elamanları ile uygulayıcı durumda olan, Orman Genel Müdürlüğünü temsilen Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü, silvikültür Şube Müdürlüğü yetkilileri ve saha ile ilgili mahalle sakinlerinin ileri gelenleri bir araya gelmişlerdir. Havzada yaşanan problemler ortaya konulduktan sonra çözüm teklifleri üzerinde tartışılarak, yapılacak tesisler üzerinde fikir alışverişinde bulunulmuştur. Buna göre yamaçlarda teraslar halinde toprak işleme, dere ve dereciklerde ise kuru taş duvar, kafes tel eşik gibi tesisler yapılacaktır. 5. SEL KONTROLÜ FAALĠYETLERĠNĠN PLANLANMASI 5.1-Ġç Taksimat ġebekesi Yapımı Havzada tesis ve bakım çalışmaları için yol ağı yetersizdir. Ulaşımı sağlamak amacıyla yapılacak işler haritasında yerleri gösterilen güzergâhlarda yol yapımına ihtiyaç duyulmuştur; arazi yamaç meyilinin ve toprak şartlarının servis yolu yapılmasına imkan tanımaması yüzünden B Tipi orman yolu şeklinde yeni yol yapılmasına gerek görülmüştür. 5 m. genişliğinde, hendeği ve şevi olan toplam 34,000 km. uzunluğunda yeni yol tesis edilecektir.

23 YENĠ YOL METRAJ VE KEġFĠ 23

24 HAVZADA YAPILACAK ĠġLER YAMAÇ ISLAHI FAALĠYETLERĠ Toprak ĠĢleme Havazada toprak ve topoğrafik şartların uygun olduğu yerlerde gradoni tipi teraslar halinde toprak işleme yapılacaktır. Toprak işleme makine gücü (ekskavatör) ile yapılacaktır. Ekskavatörle toprak işleme iki türlü yapılacaktır. 1- Fidan dikimi yapılacak yerlerde teras genişliği 1,00 metre olacaktır. 2- Rakımın yüksekliği nedeniyle fidan dikilemeyecek yerlerde teras genişliği 1,50 metre olacaktır. Teras yapımına başlanılmadan evvel Ekskavatörle yapılacak toprak işleme yerleri arazide kazıklar çakılarak belirlenerek aplikasyon yapılacaktır. Ekskavatörle Teraslar Halinde Toprak ĠĢleme: Ekskavatör ile toprak işlemede; iki çeşit toprak işleme yöntemi uygulanacaktır. 1- Teras genişliği 1,00 metre olan toprak işleme: Toprağın ve topoğrafyanın fidan dikimine elverişli olduğu yerlerde yapılacaktır. Dar teras yapma kabiliyetinde olan en az 34 HP gücündeki Ekskavatörle teraslar halinde toprak işlemesi yapılacaktır. Genelde 308 nolu poz kullanılacak, meyilin fazla ve toprağın erozyona hassas olduğu yerlerde de 310 nolu poz kullanılacaktır. Bu toprak işleme yönteminde önce, toprak cm. genişliğinde, cm. derinliğinde şeritler halinde yan kazı şeklinde işlenir. Sonra şeridin üst sınırından yukarı kısmındaki toprağa kırıntı bünye verilerek kazı yapılmış şerit üzerine toprak çekilerek cm. derinlik, cm. genişlikte içeriye doğru % eğim verilerek teras yapılır. 1312,8 hektar alanda 2.599,344 km uzunluğunda Ekskavatörle teras yapılacaktır. Bu yöntemde teraslar arası yatay mesafe Rasyonel formüle göre 5,05 metre olacaktır. 2- Teras genişliği 1,50 metre olan toprak işleme: Toprağın ve topoğrafyanın erozyona daha az hassas olduğu yerlerde toprak koruma amaçlı olarak yapılacaktır. En az 24 HP gücünde, aks genişliği azami 170 cm. olan ekskavatörle toprak işlemesi yapılacaktır. 307 nolu poz kullanılacaktır. Uygulanacak bu yöntemde cm. genişliğinde, cm. derinliğinde şeritler halinde yan kazı şeklinde alt toprak işlemesi yapılır. Şeridin üst sınırından yukarı kısmındaki toprağa kırıntı bünye verilerek kazı yapılmış şerit üzerine toprak çekilirek cm. derinlik, cm. genişlikte içeriye doğru % eğim verilecek şekilde toprak işlenerek teras formu verilir. Projede aks genişliği 1,70 metre olan ekskavatör kullanılarak cm. derinlik ve 1,50 metre genişlikte teraslar yapılacaktır. 811,5 hektar alanda 725,481 km uzunluğunda Ekskavatörle teras yapılacaktır. Bu yöntemde teraslar arası yatay mesafe Rasyonel formüle göre 11,18 metre olacaktır.

25 25 Toprak işleme yapılırken teras boyunca karşılaşılan bitki örtüsü atlanılacaktır. Çevirme Hendeği: Taşlık kayalık yerlerde oluşabilecek sel sularının aşağıdaki terasları yırtmaması için, gerek görülen yerlerde çevirme hendeklerinin tesisine yer verilmiştir. Çevirme hendekleri %1 eğimli akıntılı olarak dere ve derecikler arasında yapılacaktır. Tesis edilecek olan çevirme hendeğinin genişliği 2,00 metre, derinliği 0,80 1,00 metre arasında inşa edilecektir. Hesaplamalarda derinlik 0,90 metre alınmıştır. Poz olarak DSİ nin /1 (Yumuşak ve sert topraklarda geniş derin kazı yapılması) pozu kullanılmıştır yılı birim fiyatı: 19,93 TL./m3 dür. Havza no Çevirme hendeği metraj ve keşfi aşağıda cetvel halinde gösterilmiştir. Uzunluk (m.) GeniĢlik (m.) Derinlik (m.) Hacım (m3) Birim Fiyatı (TL.) Tutarı (TL.) ,00 0, ,600 19, , ,00 0, ,000 19, , ,00 0,90 819,000 19, , ,00 0, ,000 19, , ,00 0,90 981,000 19, , ,00 0,90 504,000 19, , ,00 0, ,000 19, , ,00 0, ,600 19, ,35 Toplam ,800 19, , Örme Çitler Havza içerisinde arazi yamaç eğiminin fazla, toprağın akmaya meyilli olduğu çürük yamaçlar tespit edilmiş olup, bu yerlerde örme çit tesisi edilecektir. Yatay aralık Rasyonel formüle göre 3,16 metre olacaktır. Örme çit için; Çapları 4-6 cm. ve cm. boyunda kazıklar 2/3 oranında cm arayla çakılırlar, kazık araları, o mıntıkada yetişen türler, tercihen meşe ve diğer yapraklı ağaç türlerinin dalları ile örülerek arkasına teras yapılmak sureti ile tesis tamamlanmış olur. Kazıkların çakılma yönü şekildeki gibi olacaktır. Sahada 20,8 ha.lık sahada 65,832 km.lik örme çit tesisi planlanmıştır.

26 ÖRME ÇĠT NCZ. 26

27 ÇĠZELGE 7 SEL KONTROL FAALĠYETLERĠ 27

28 ÇĠZELGE 8 YAMAÇ ISLAHI FAaliyetleri 28

29 AKIM KATSAYISI SEÇİMİ 29

30 30 TERAS YATAY ARALIKLARININ HESABI Teras yatay mesafelerinin hesaplanabilmesi için Q = CIA Rasyonel formülündeki Q nün hesaplanması gerekir. Q : 1 m. Uzunluktaki terasta iki teras arasına yağan yağışın toplanma miktarıdır; birimi m3 dür. C : Akım katsayısı değeridir. I: Yağış havzasının 10 yıl tekerrürlü 2 saatlik maksimum yağış miktarı ( mm.) A : İki teras arasındaki yatay alandır. (m2.) Ericek sel kontrol projesi havzasının değerleri : C : 0,80 (Dalgalı çıplak satıhlar) I : 25,7 mm. = 0,0257 m. ( Kahramanmaraş-Göksun ) Q nün hesaplanmasında Ekskavatörle yapılacak teraslar ve örme çit için; Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü nün WEB sayfasındaki değerler kullanılmıştır. ÖRME ÇİT Teras eni 0,80 metredir. S = 0,065 m2 Q= 0,065 m2x1,00 m.=0,065 m3 olarak bulunur. Bulunan Q değerini Rasyonel formülde uygularsak : Q = CIA 0,065 = 0,80 x 0,0257 x A dan A = 3,16 m2 olarak bulunur. Teras uzunluğu olan 1 m ye bölündüğünde; iki teras arasındaki yatay aralık 3,16 m. Olur. Yapılan hesaba göre iki teras arasına düşen yağışın teraslarda tutulabilmesi için iki teras arasındaki yatay mesafenin 3,16 m. Olması gerekmektedir. EKSKAVATÖRLE TERAS (Teras genişliği: 1,00 m.) Toprak ve topoğrafyanın fidan dikimine uygun olduğu yerlerde uygulanacaktır. Teras eni 1,00 metredir. S = 0,104 m2

31 31 Q= 0,104 m2x1,00 m.=0,104 m3 olarak bulunur. Bulunan Q değerini Rasyonel formülde uygularsak : Q = CIA 0,104 = 0,80 x 0,0257 x A dan A = 5,05 m2 olarak bulunur. Teras uzunluğu olan 1 m ye bölündüğünde; iki teras arasındaki yatay aralık 5,05 m. Olur. Yapılan hesaba göre iki teras arasına düşen yağışın teraslarda tutulabilmesi için iki teras arasındaki yatay mesafenin 5,05 m. Olması gerekmektedir. EKSKAVATÖRLE TERAS (Teras genişliği: 1,50 m.) Fidan dikilmeyecek toprak koruma amaçlı yerlerde uygulanacaktır. Teras eni 1,50 metredir. S = 0,230 m2 Q= 0,230 m2 x 1,00 m.=0,230 m3 olarak bulunur. Bulunan Q değerini Rasyonel formülde uygularsak : Q = CIA 0,230 = 0,80 x 0,0257 x A dan A = 11,18 m2 olarak bulunur. Teras uzunluğu olan 1 m ye bölündüğünde; iki teras arasındaki yatay aralık 11,18 m. Olur. Yapılan hesaba göre iki teras arasına düşen yağışın teraslarda tutulabilmesi için iki teras arasındaki yatay mesafenin 11,18 m. Olması gerekmektedir.

32 EXCEL TERASLAR ARASI YATAY MESAFE 32

33 Dikim Tüplü ve çıplak köklü yapraklı fidanların dikimlerinde Adi Çukur Dikimi metodu uygulanacaktır. Adi çukur dikiminde; Çukurdan çıkan üst ve alt toprak ayrı ayrı yığınlanır. İstenilen derinlik ve genişlikte çukur açıldıktan sonra çukurun taban kısmı birkaç bel kürek vuruşu ile gevşetilir, fidan çukurun ortasına dikim derinliğinde yerleştirilir. Humusla karışık üst toprak fidan köklerine doğru serpilir ve kökler toprakla iyice beslenerek fidanın dik durması sağlanır. Çukurdan çıkan toprakla çukur iyice doldurulur, el veya ayakla bastırılarak sıkıştırılır. Toprak düzeltilir ve suyun tutulması için fidan çevresine sığ bir çanak şekli verilerek dikim tamamlanır. Dikim esnasında toprak tavda olmalıdır. Toprağın dikim derinliği olan cm. lik kısmı, rutubetli ve tavda olacaktır. Fidanlıktan fidanın sökülmesi ile sahada fidanların dikilmesi arasındaki zaman çok kısa olmalıdır. Aşırı güneşli, rüzgârlı ve donlu günlerde dikim yapılmamalı, rüzgârsız bulutlu günler seçilmelidir. Dikimler sırtlardan aşağı doğru yapılmalıdır. Proje sahasında dikilecek türler; mevcut doğal türlerin azami deniz seviyesinden olan yükseklikleri ve ekolojik şartlar dikkate alınarak belirlenmiştir. Fidanların dikileceği yerler sadece deniz seviyesinden olan yüksekliğe göre değil gölgeli ve güneşli bakılar da göz önünde bulundurularak seçilmiştir. Sedir fidanları gölgeli bakılarda 1950 metre yüksekliğe kadar, karaçam fidanları güneşli bakılarda 1800 metreye kadar, ardıç fidanları güneşli ve gölgeli bakılarda 2000 metreye kadar, mahlep, kuşburnu, ahlat fidanları 1800 metreye kadar ve ceviz fidanları sulu derelerin yamaçlarında 1800 metre yüksekliğe kadar olan yerlerde dikilecektir. Sedir, karaçam ve ardıç fidanları dikim şartlarının zorluğu ve dikim mevsiminin kısa olması sebebiyle tüplü olarak, diğer yapraklı türler çıplak köklü olarak dikilecektir. Proje sahasında toplam 1596,0 hektar alanda adet fidan dikilecektir. Dikilmesi önerilen fidanların dökümü tamamlama dikimi de dikkate alınarak aşağıda belirtilmiştir. Dikilecek tür Alanı (Ha.) Tesis (Adet) Tamamlama (Adet) Toplam (Adet) Ardıç 316, Ceviz 4, Karaçam 309, Mahlep 219, Toros sediri 430, Kuşburnu 35, Ahlat 14, Toplam 1329,

34 DĠKĠM ÇĠZELGE 9 34

35 DĠKĠM ÇĠZELGE 9 35

36 DĠKĠM ÇĠZELGE 9 36

37 NCZ. ADĠ ÇUKUR DĠKĠMĠ 37

38 OYUNTU ISLAHI FAALĠYETLERĠ Enine Yapılar : Havzada oyuntu ıslahı için,, kuru duvar eşik ve kafes tel eşik tesis edilecektir. Bu tesislerin sayısının hesabında; h1-h2 n= formülü kullanılacaktır. h Burada: n : enine tesis sayısını h1: Derenin kot farkını h2: Oluşturulacak denge meyli kot farkını h: enine tesis yüksekliğini ifade etmektedir. h = 1 m. Alınmıştır. Denge meyli = % 8 olarak alınmıştır. Bu formüle göre tesis edilecek tesislere ait bilgiler çizelge 10 da verilmiştir. Kuru duvar eşik yapımından önce en az 0,50 m. derinlikte temel açılacaktır. Duvar yüksekliğine göre, üst genişliği ve alt genişlikleri ile örnek temel kazısı aşağıda verilmiştir. Eşik Yüksekliği (metre) Taban Genişliği (metre) Üst Genişlik (metre) Eğim % Ön

39 39 Kuru duvar eşik yapılması Kuruduvar eģiklerin yapılmasında dikkat edilecek hususlar Eşik yapılmasında kazıdan çıkan iri ve düzgün taşlar, eşiğin en üstünün yapılmasında kullanılmalıdır. Savak kısmına taşlar uzunluğuna gelecek şekilde yerleştirilmelidir. - Kullanılacak taşlar köşeli olmalıdır. - Eşiğin temeli sağlam bir zemine dayandırılmalıdır ve zeminden çıkan toprak eşiğim üst tarafına atılmalıdır. - Eşikler derenin en dar yerine inşa edilmelidir. - Eşiklerin diplerinin oyulmaması için tesisin yüksekliği dikkate alınarak iki eşik arasındaki mesafe o şekilde ayarlanmalıdır ki sistematik olarak yapılan tesisler birbirlerini korumalıdır. - Eşikler dere eksenine dik olarak yerleştirilmelidir. - Eşiklerin yapılmasına havzanın yukarı kısmından yani tali derelerden başlanılmalı fakat, inşaat tali derenin aşağısından yukarıya doğru olmalıdır. - Savak şekli yamuk olmalı, boyutlandırılması, savaktan akacak maksimum debiye %20 oranında hava payı eklendikten sonra yapılmalıdır. - Kanat üst kenarları yamaç şevlerine doğru %10-15 eğimli olarak inşa edilmelidir. - Eşiğin inşa edileceği yer, oyuntu yatağında enine olarak 0,5 m. den az olmamak üzere kazılmalıdır. Kanat duvarları şevlere 1 m. kadar sokulmalıdır. Kuru duvar eşil ile ilgili plan ve metraj ekte verilmiştir.

40 ENĠNE TESĠS ÇĠZELGESĠ ÇĠZELGE : 10 40

41 ENĠNE TESĠS ÇĠZELGESĠ ÇĠZELGE : 10 41

42 ENĠNE TESĠS ÇĠZELGESĠ ÇĠZELGE : 10 42

43 ENĠNE TESĠS ÇĠZELGESĠ ÇĠZELGE : 10 43

44 ENĠNE TESĠS ÇĠZELGESĠ ÇĠZELGE : 10 44

45 NCZ. KURU DUVAR EġĠK 45

46 NCZ. KAFES TEL EġĠK 46

47 Bakım faaliyetleri Tamamlama Dikim yapılan sahalarda; dikimi takip eden 1. yılda; her türlü toplu kurumalarla, %15 oranını aşan dağınık kurumalarda aynı nitelikteki fidanlarla tamamlama dikimi yapılacaktır. İkinci kez yapılan tamamlamalar başarısız olduğu için, projede tamamlama oranı 1 defaya mahsus olmak üzere %15 olarak öngörülmüştür. Tamamlama çok itinalı yapılacak ve aynı sahaya tamamlama için tekrar girmeye ihtiyaç duyulmayacaktır Ot Alma, Çapa ve Teras Onarım Fidanlar etrafındaki bakım çalışmaları dikimi takip eden en son ilkbahar yağışlarından sonra ve vejetasyon dönemi başında ot tohumlarının dökülmeden hemen önce yapılacaktır. İlk yılda fidan etrafında dışardan içeriye doğru ve fidan köklerini zedelemeden yapılan çapa, ikinci ve üçüncü yılda içeriden dışarıya doğru yapılacaktır. Sahada makineli toprak işleme yapılan alanlarda fidan çevresinde bakım yapılacaktır. Ot alma-çapa; fidan etrafında ve bakım çapası ile yapılacaktır. Bakımlar (Ot alma-çapalama) ve 3. yıllarda yapılacaktır. Tüm sahada bakım işçi gücü ile yapılacaktır. Bakım Çalışmaları için düzenlenen çizelgede ek bilgi verilmiştir.

48 ÇĠZELGE BAKIM 48

49 ÇĠZELGE BAKIM 49

50 Tesislerin Bakımı Tesis edilecek olan yeni yollar yamaçların ve oyuntuların stabil hale gelmesine kadar greyderle bakımları yapılacak ve ulaşıma açık bulundurulacaktır. Her yıl 1 defa olmak üzere 3 defa yolların bakımı yapılacaktır. 6-FĠZĠBĠLĠTE «Sel ve Taşkın Durumu» bölümünde de bahs edildiği üzere projenin uygulamaya geçirilmesi ile sel ve taşkın olayları önlenecek veya en az seviyeye getirilerek can ve mal kayıplarının önüne geçilmiş olacaktır. Ayrıca yapılacak ağaçlandırmalarla ayrı bir katma değer kazanılacaktır. Projenin hayata geçirilmesi için yapılacak harcamanın yerini bulacağı sonucuna varılmıştır. 7- PROJE YATIRIM GĠDERLERĠ Projenin tahakkuku için ,08 TL. harcanacaktır.

51 ÇĠZELGE :11 YATIRIM GĠDERLERĠ 51

52 ÇĠZELGE :11 YATIRIM GĠDERLERĠ 52

53 ÇĠZELGE :11 YATIRIM GĠDERLERĠ 53

54 ÇĠZELGE :11 YATIRIM GĠDERLERĠ 54

55 55 8- DEĞERLENDĠRME VE SONUÇ Proje sahası; hali hazırda üzerindeki bozuk vasıflı Göknar, Toros sediri, meşe, ardıç ve diğer türleriyle hiçbir ekonomik değeri olmayan bir durum arz etmektedir. Projede planlanan ve önerilen hususların hayata geçirilmesi ile kendisinden beklenen maddi ve manevi faydalar yerine getirilecektir. Uygulama projesinin başarılı olması için aşağıda belirtilen hususlara riayet edilmelidir. - Çalışma sahasının içi ve kenarında yaşayanlara arıcılık, halıcılık, ahır havyancılığı v.b. gibi kalkınma kredileri verilerek dikimi yapılan sahalardaki fidanlar büyüyünceye kadar, sahanın zarar görmemesi için yöre halkının geçimine ekonomik katkıda bulunulmalıdır. - Dikimde kullanılacak fidanların yetiştirilmesinde, Tohum orijininde dikkatli davranılmalıdır. - Dikimlerin zamanında yapılabilmesi için, dikilecek fidanlar dikimden önce ilgili fidanlığında hazır hale getirilmelidir. - Bakım çalışmalarında başarıyı artırmak için geç kalınmayarak zamanında yapılmalıdır. - Koruma yönünden, saha idarece kontrol edilerek, koruma hususunda gereken tedbirler alınmalıdır. - Projede önerilenler doğrultusunda faaliyette bulunulması ile başarı kaçınılmaz olacak ve saha katma değer üreten bir konuma kavuşmuş olacaktır.

56 PROJE EKLERĠ 1-Topografya ve drenaj haritası 2-Jeoloji Haritası 3-Yükseklik Haritası 4- Vejetasyon haritası 5-Eğim Haritası 6-Bakı Haritası 7-Toprak Haritası 8-Bugünkü Arazi Kullanım Durumu Haritası 9-)Yapılacak ĠĢler Haritası 10-)Yapılan ĠĢler Haritası 11-)Dikim Haritası 11-a Yandere Alan Fotoğrafları - b Saha Fotoğrafları 12.Toprak Profili Fotoğrafları

57 9- ONAY SAYFASI 57