İZMİR İLİ VEKTÖR MÜCADELE ÇALIŞMALARI. Mad. Yük. Müh. Yıldız DEVRAN Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

Transkript

1 İZMİR İLİ VEKTÖR MÜCADELE ÇALIŞMALARI Mad. Yük. Müh. Yıldız DEVRAN Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

2 İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Nüfus: (2014) Yüzölçüm : km 2

3 Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı İzmir Büyükşehir Belediyesi Stratejik Plan Stratejik amacımız; doğayla bütünleşik sistemleri hayata geçirerek yaşam kalitesini geliştiren sürdürülebilir bir kent yaratmaktır. Stratejik hedefimiz; çevre sağlığını koruyarak daha temiz bir kent yaratılmasıdır. Stratejimiz; İzmir genelinde her türlü haşereye (sivrisinek, karasinek, hamamböceği, fare, kene, pire, yakarca vs.) karşı belirli bir program dahilinde 12 ay boyunca açık ve kapalı alanlarda uygun ürün ve yöntemler kullanılarak entegre şekilde ilaçlama yaparak etkin mücadele yürütmektir.

4 Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Haşere Mücadele Birimi Çalışmalarımız; İzmir genelinde (merkez ilçeler ve dış ilçeler dahil) Biyodisal Ürün Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik gereği vektör/haşere mücadele çalışmalarının tümünü kapsamaktadır.

5 İzmir Büyükşehir Belediyesi Vektör Mücadele Programı Amacımız; Vektörleri üreme kaynaklarında kontrol altına alarak halkımızın sağlığını korumak ve yaşam kalitesini yükseltmektir.

6 Vektörle Mücadelemizi BAŞARIYA taşıyan unsurlar: Güçlü bir altyapıya sahibiz, İyi planlanmış bir saha organizasyonu ile vektörlerle mücadele ediyoruz, Eğitimli ve tecrübeli bir ekip ile çalışıyoruz ve her yıl eğitimleri yeniliyoruz, Yenilikçi bakış açısıyla dünyadaki gelişmeleri takip ediyor ve uyguluyoruz, Her vektör türü için İzmir yerel koşullarına uygun doğru metodu ve doğru ürünleri belirleyerek doğru bir şekilde uyguluyoruz.

7 Organizasyon Şemamız ÇEVRE KORUMA ve KONTROL DAİRESİ BAŞKANI ÇEVRE KORUMA ve KONTROL ŞUBE MÜDÜRÜ BİRİM ŞEFİ İBB MESUL MÜDÜRÜ SANTRAL GÖREVLİLERİ TEKNİK SORUMLULAR ATÖLYE TEKNİSYENLERİ MESUL MÜDÜR EKİP SORUMLULARI UYGULAYICILAR

8 Haşere Mücadele Birimi 3 Uzman Personel 1 Mesul Müdür 10 Teknik Personel 265 Uygulayıcı 3 Santral Görevlisi 2 Atölye Teknisyeni 44 Şoför Toplam 328 personelden oluşan 23 ayrı ekip ile İzmir genelinde vektör kontrol çalışmalarımızı yürütmekteyiz.

9 Ekipman ve Araç Parkuru 29 adet Kamyonet 8 adet Minibüs 2 adet Kamyon 1 adet Traktör 2 adet Binek Araç 420 adet Omuz Pulverizatörü 42 adet Sırt ULV Makinesi 14 adet Araç Üstü ULV Makinesi 7 adet Çok Amaçlı İlaçlama Makinesi (Mist Blower) 5 adet Pulverizatör Makinesi

10 İzmir Büyükşehir Belediyesi Vektör Mücadele Programı Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik in 5. maddesi gereği tarihinde Biyosidal Ürün Uygulama İzin Belgesi ni aldık. Tüm uygulayıcı personelimiz, Yönetmelik in 10.maddesi gereği Bakanlık tarafından uygun görülen Ziraat Mühendisleri Odası nca düzenlenen eğitim programına katılmış ve sertifikalarını almışlardır.

11 Şantiyemiz

12 Eğitim Çalışmalarımız Her sezon başında ekiplere mücadele çalışmaları, uygulamalar, türler konusunda eğitimler verilmektedir.

13 Yenilikçi bakış açısıyla dünyadaki gelişmeleri takip ediyoruz ve uyguluyoruz Vektörlerle mücadele ederken, insanlar başta olmak üzere hedef dışı türler ve çevreyi riske atmadan başarıyı yakalamak bizim için önemlidir. Bu nedenle özellikle son 10 yılda çevre bilinci yüksek ve insan sağlığı ile dost entegre vektör mücadele programlarına ağırlık vermekteyiz.

14 Yenilikçi bakış açısıyla dünyadaki gelişmeleri takip ediyoruz ve uyguluyoruz Sivrisinek mücadelesinde üreme kaynaklarının tespiti ve kayıt altına alınmasına önem vererek ağırlıklı larva mücadelesi yürütmekteyiz. Yerleşim alanları içerisinde; sorun olsun olmasın, rutin olarak yürütülen ergin mücadelesi amaçlı ULV uygulamalarını 2000 li yılların başından itibaren kademeli olarak azaltmaktayız. Hedefimiz sorunlu noktalarda lokal uygulamalar dışındaki rutin uygulamaları tümüyle kaldırmaktır. Bu sayede, ergin mücadelesinde kimyasalların kullanımını azaltarak; insan sağlığının, hedef-dışı türlerin ve çevre sağlığının korunması yönünde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

15 Yenilikçi bakış açısıyla dünyadaki gelişmeleri takip ediyoruz ve uyguluyoruz Kimyasal Larvasitten Biyolojik Larvasitlere Geçiş Yıldan yıla artan bir şekilde yürütmekte olduğumuz larva mücadelesinde kimyasal larvasitleri terkederek biyolojik yöntemlere geçiş sağladık. Biyolojik larva mücadelesine geçiş; sorumluluk sahamızdaki sulak alanlarda yaşayan hedef-dışı türlerin, sulardan faydalanan diğer canlıların ve insanlar ile çevre sağlığının korunması adına önemli bir adım olmuştur.

16 Yenilikçi bakış açısıyla dünyadaki gelişmeleri takip ediyoruz ve uyguluyoruz Farklı Metodlar ve Yöntemlerle Mücadele Sivrisinek mücadelesinde her tip üreme kaynağı için spesifik çözümler üreterek kaynakta kontrole öncelik verdik. Ulaşılması çok güç olan sulak alanlarda kalıcı biyolojik ürünlerin havadan uygulanması ( yılları arasında ) ile sivrisinek larva popülasyonunda önemli düşüşler sağladık. Avrupada çalışmalarımızın başarısı örnek model olarak Avrupa Sivrisinek Kontrol Birliği Konferansında sunulmuştur.

17 Mevcut Durumda Uygulamalarımız Mücadelemiz kapsamında bu alanlarda uygulayıcı personel sayısını artırarak etkin ekipmanlarla biyolojik larvasit kullanarak çalışma yapmaktayız.

18 Yıllara Göre Personel Sayısı Artışı personel sayısı

19 Her vektör türü için İzmir koşullarına uygun doğru metodu ve ürünleri belirleyerek doğru bir şekilde uyguluyoruz Kullanacağımız ürünleri veya uygulama metodunu belirlemek için yerel şartlarda etkinlik ve performans değerlendirmeleri yapılmaktadır. Tercihlerimiz değerlendirme sonuçlarına göre yerel şartlarda başarılı olan ürünler ve metotlar yönünde olmaktadır. Değerlendirmelerimizde sonuç alamadığımız ürünlere kontrol programımızda yer vermiyoruz.

20 Vektör Mücadele Programımız Kapsam: Şehirsel ve kırsal alanda sivrisinek mücadelesi Şehirsel alanda hamamböceği mücadelesi Şehirsel ve kırsal alanda karasinek mücadelesi Şehirsel alanda kemirgen mücadelesi Şehirsel alanda pire mücadelesi Şehirsel alanda kene mücadelesi Dezenfeksiyon çalışmaları

21 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı

22 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Vektör kontrolünde sivrisinekler taşıdıkları hastalıklar (sıtma, batı nil virüsü, darg humması vb.) ve halka verdikleri rahatsızlık nedeniyle bizim için birincil öncelikli vektördür. Ayrıca turizm açısından taşımış olduğu önem, İzmir ve çevresinde sivrisinek mücadelesinde başarılı kontrol programlarının yürütülmesini önemli hale getirmektedir. Yaratabilecekleri sıkıntılar ve riskler nedeniyle sivrisineklerle mücadele, mücadele programımızın ana konusudur.

23 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Sivrisinek kontrolünü bir çok farklı bileşeni olan, toplu bir mücadele olarak yürütmekteyiz. Her bileşen zamanında ve doğru bir şekilde yerine getirildiğinde etkin sonuçlar üretebilmekteyiz.

24 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Sivrisinek mücadele programımızın bileşenleri: Mevcut ve potansiyel tüm sivrisinek üreme kaynaklarının ve bu kaynaklardaki sivrisinek türlerinin tespiti ve kayıt altına alınması Fiziksel mücadele çalışmaları ile sivrisinek üreme kaynaklarının ortadan kaldırılması Halkın bilinçlendirilmesi ile programa dahil edilmesi Biyolojik larvasitlerle insan ve çevre sağlığına duyarlı bir program dahilinde sivrisinek üreme kaynaklarında yürütülen larva mücadelesi Üreme kaynaklarına ulaşılamadığı veya limitli kalındığı durumlarda mecburen yürütülen ergin mücadelesi Şikayet takip sistemi ile memnuniyet ölçümü ve şikayet dönüşlerinde ilave kaynak tespitlerinin yapılarak programa dahil edilmesi

25 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Sivrisinek üreme kaynakları Açık yağmursuyu mazgalları (114 km) Süs havuzları Foseptikler PTT menholleri Eski araba lastikleri,boş kovalar ve bidonlar vs.

26 Dereler (394 km) Sulama kanalları Sulak alanlar

27 Kanalizasyon Ağı km lik kanalizasyon sistemi kapsamında yaklaşık adet baca bulunmaktadır.

28 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı 1. Mevcut ve potansiyel tüm sivrisinek üreme kaynakları ile sivrisinek türlerinin tespiti ve kayıt altına alınması İzmir de yaygın olarak görülen ana sivrisinek türleri: Culex sp. Culiseta sp. Aedes sp. Anopheles sp.

29 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Tüm yıl boyunca kayıtlı sivrisinek kaynaklarının son durumunun ve yeni potansiyel sivrisinek üreme kaynaklarının belirlenmesi için saha inceleme çalışmalarına devam edilmektedir.

30 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı 2. Fiziksel mücadele çalışmaları: Potansiyel ve mevcut sivrisinek üreme kaynaklarından ortadan kaldırılabilecek olanları belirleyerek gerekli iyileştirme çalışmalarının yapılmasını sağlıyoruz.

31 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı 3. Halkın bilinçlendirilmesi ile programa dahil edilmesi: Yapılan sivrisinek mücadele çalışmalarında, halk katılımı çalışmaların başarısı için önem taşımaktadır. Bu nedenle, Kentlimizi Belediye olarak yapmış olduğumuz çalışmalar konusunda bilgilendirmek adına el broşürleri dağıtmaktayız. Ayrıca, çalışmalarımızı web sitemizde yayınlamaktayız.

32

33 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı 4. Larva mücadelesi: Şehirsel ve kırsal alanlarda yer alan ve fiziksel mücadele ile ortadan kaldıramadığımız tüm sivrisinek üreme kaynaklarında larva mücadelesi yürütmekteyiz. Amacımız, halkı sivrisineklerin taşıdıkları hastalıklardan ve rahatsızlıktan korurken aynı zamanda çevreye, insan sağlığına ve hedef dışı türlere zarar vermeyen uygulamalar gerçekleştirmektir. Çevre ve insan sağlığının korunmasına verdiğimiz büyük önem nedeniyle tercihimizi biyolojik larvasitler yönünde kullanıyoruz. Bu nedenle, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi larva mücadelesini ana mücadele şeklimiz haline getirebilmek için yıldan yıla uçkun uygulamalarımızı azaltmaya ve larva mücadelesini arttırmaya gayret etmekteyiz.

34 Larvasit Uygulaması

35 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Şu an, programımızın %80 lik bölümünü biyolojik larvasit uygulamaları oluşturmaktadır.

36 Kullandığımız Ürünlerin Yıllara Göre Maliyeti

37 Yıllara Göre Toplam Maliyet MALİYET (TL)

38 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Menemen, Foça, Selçuk ve Çiğli ilçe sınırları içinde yer alan, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yağmur suyu artışı ile üreme alanı oluşturan geniş ovalar ve deltalar bulunmaktadır. Şehirleşmenin artması ile yaşam alanları bu üreme kaynaklarına yakınlaşmıştır. Bu alanlarda üreyen sivrisinek kentlimize rahatsızlık vermeye başlamıştır.

39 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Oluşan üreme alanlarında incele ve araştırma çalışmaları yaptık. Uygun yöntem ve ürün kullanabilmek için ışıklı CO2 tuzakları ile yakaladığımız türlerin tayinlerini yaptırdık.

40 Larvasit Uygulaması

41 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı 5. Ergin Mücadelesi: Çevre ve insan sağlığına uygun olmayan uçkun ilaçlaması (araç ile yapılan ULV ilaçlaması) zorunlu olmadıkça yapılmamaktadır. Yalnızca yaz aylarında popülasyonun artış gösterdiği bölgelerde gerekli görülmesi lokal uygulamalar şeklinde ULV cihazıyla ilaçlama yapılmaktadır. Sivrisinek mücadele programımızda ergin mücadelesi toplam mücadelenin sadece %15-%20 lik kısmını teşkil etmektedir.

42 Şehirsel ve Kırsal Alanda Sivrisinek Mücadele Programı Uygulama Performansının Değerlendirilmesi Şikayet Takip Sistemi Yapılan uygulamaların başarısı uygulamalardan sonra alanlarda yapılan incelemeler ve şikayet takip sistemi ile takip edilmektedir. Kurmuş olduğumuz şikayet takip sistemi ile İzmir deki sivrisinek mücadele programının başarısını takip etmekteyiz. Yıllara, aylara ve vektör türlerine göre şikayetler kategorilendirilerek uygulama başarısının belirlenmesinde kullanılmaktadır.

43 Son 5 Yılda Türlere Göre Gelen Şikayet Sayıları

44 Şehirsel Alanda Hamamböceği Mücadele Programı

45 Şehirsel Alanda Hamamböceği Mücadele Programı İzmir genelinde problem yaratan hamamböceği türü; Amerikan Hamamböceği

46 Şehirsel Alanda Hamamböceği Mücadele Programı Hamamböceği kontrolü amacıyla şehirsel alanda tüm kanalizasyon kapaklarında periyodik sıvı insektisit uygulaması yürütüyorduk. Sıvı insektisit uygulamaları ile hamamböceği popülasyonunu baskılıyorduk ancak kısa süre içerisinde popülasyon artışı nedeniyle hamamböceği şikayetleri devam ediyordu. Bu yüzden sıkça uygulama tekrarları yapıyorduk. Ayrıca uygulama yapılan alanlarda insektisitlerin kaçırıcı etkileri nedeniyle uygulamaların tüm bölgelerde eş zamanlı yapılmasını ve sık sık tekrarlanmasını zorunlu kılıyordu. Hamamböcekleri yer altı sistemlerinden dışarı çıkarak halk üzerinde rahatsızlığa sebep oluyordu.

47 Şehirsel Alanda Hamamböceği Mücadele Programı Uygulamalar sonrasında halktan gelen şikayetler, İnsektisit uygulamalarının sıklığı nedeniyle işgücü ve zaman kaybı nedenleriyle ; farklı yöntemler aramaya yöneldik yılı içinde seçilen bölgelerin yeraltı sistemlerinde ürün denemeleri gerçekleştirdik.

48 Şehirsel Alanda Hamamböceği Mücadele Programı Uygulama tekrar sayısının az olması, Daha fazla sayıda hamamböceğine ulaşılabilmesi, Uygulamalarda ortam ve çalışan maruziyeti açısından daha risksiz olması, Uygulama sonrası halkta rahatsızlık oluşturmaması, Popülasyonda etkin bir düşüş gözlenmesi gibi hususlar jel yöntemine geçiş kararı almamızda etkili olmuştur.

49 Yenilikçi bakış açısıyla dünyadaki gelişmeleri takip ediyoruz ve uyguluyoruz Jel Yöntemi ile şehirsel alanda hamamböceği mücadelesine geçiş Hamamböceğinde tüm şehirsel alanda jel yöntemine geçiş yaparak klasik yöntemlerdeki riskleri ve rahatsızlıkları ortadan kaldırdık. Özellikle son 2 yıldır yürüttüğümüz çalışma ile Türkiye nin en kapsamlı ve sistematik Şehirsel Alanda Hamamböceği Mücadelesi ni gerçekleştirmiş olduk.

50 Şehirsel ve Kırsal Alanda Karasinek Mücadele Programı

51 Şehirsel ve Kırsal Alanda Karasinek Mücadele Programı Karasinek ile mücadelemizde; Larvasit uygulamaları Rezidüel uygulamalar Karasinek yemi uygulamaları ULV uygulamaları entegre olarak kullanmaktayız.

52 Larvasit Uygulaması: Şehirsel ve Kırsal Alanda Karasinek Mücadele Programı Çöp konteynırları, çöplükler, hayvan barınakları gibi karasinek üreme kaynaklarında larvasit uygulanmaktadır. Rezidüel Uygulamalar: Karasineklerin konmayı ve dinlenmeyi tercih ettikleri alanlarda rezidüel ürünler ile uygulamalar yapılmaktadır.

53 Şehirsel ve Kırsal Alanda Karasinek Mücadele Programı Karasinek Yemi Uygulaması: Karasineklerin konmayı ve dinlenmeyi tercih ettikleri alanlarda belli periyotlarda çekici etkisinden dolayı yem uygulanmaktadır. ULV Uygulamaları: Diğer uygulamaları desteklemek için ulaşamadığımız ve limitli kaldığımız alanlarda (atık depolama sahaları, hayvan damları vs.) ULV makinesi ile uygulama yapılmaktadır.

54 Hayvan dışkılarına toz kireç uygulaması

55 Şehirsel Alanda Kemirgen Mücadele Programı

56 Şehirsel Alanda Kemirgen Mücadele Programı İzmir de yaygın görülen türler; Ev faresi Lağım faresi Siyah sıçan

57 Şehirsel Alanda Kemirgen Mücadele Programı Kemirgen mücadelesi kapsamında yürütülen çalışmalar; Yuvalarda, yaşam alanlarında ve yürüme yollarında yapılan uygulamalar Yer altı sistemlerinde yapılan uygulamalar

58 Şehirsel Alanda Kemirgen Mücadele Programı Kemirgen mücadelesi kapsamında, İki farklı formülasyonda rodentisit kullanmaktayız; Pasta formülasyonu ( yeşil alan, çöplükler, harabe yapılar vs.) Mum formülasyon (yağmursuyu ızgaraları, kanalizasyonlar vs.)

59 Şehirsel Alanda Kemirgen Mücadele Programı Kemirgen mücadelesi kapsamında 2.nesil antikoagülan rodentisitler kullanılmaktadır. Rodentisitlerin hedef dışı canlılar tarafından tüketilmesini engellemek amacıyla bitreks içeren ürünler tercih edilmektedir.

60 Dezenfeksiyon Çalışmaları İnsan sağlığı için tehlike oluşturan her türlü bakteri, virüs, mantar gibi mikroorganizmalara karşı toplu kullanım alanlarında, araçlarda ve tüm okullarda eğitim öğretim yılı başlangıcı öncesinde ve yarı yıl tatil dönemlerinde dezenfeksiyon çalışmaları yapmaktayız.

61 TEŞEKKÜR EDERİM