TİD ÖĞRETİCİ VE TERCÜMAN EĞİTİMİ TERCÜMANLIĞI

Transkript

1 TİD ÖĞRETİCİ VE TERCÜMAN EĞİTİMİ TERCÜMANLIĞI

2 TÜRK İŞARET DİLİ ÖĞRETİCİ VE TERCÜMANLIK TİD KURALLARINA GÖRE ÇEVİRMENLİK Berhan L. BIYIKOĞLU

3 Berhan L. BIYIKOĞLU TİD ÖĞRETİCİ VE TERCÜMAN EĞİTİMİ

4 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

5 Berhan L. BIYIKOĞLU TİD KURALLARINA GÖRE ÇEVİRMENLİK

6

7 TİD KURALLARINA GÖRE ÇEVİRMENLİK - Tercümanlık - Sözel dili TİD e çevirme - Tercümanlıkta dikkat edilecek hususlar - Meslek Ahlakı - Konu İşleme

8 TİD KURALLARINA GÖRE ÇEVİRMENLİK - Varlıklar hakkında bilgi - Yorum yapma - TİD seviyesi - Terimler

9 TÜRK İŞARET DİLİ ÖĞRETİCİ VE TERCÜMANLIK ALIŞTIRMALAR VE OYUNLAR Berhan L. BIYIKOĞLU

10 TÜRK İŞARET DİLİ ÖĞRETİCİ VE TERCÜMANLIK ALIŞTIRMALAR VE OYUNLAR Berhan L. BIYIKOĞLU

11 TİD ÖĞRETİCİ VE TERCÜMAN EĞİTİMİ TERCÜMANLIĞI Pratik Çalışma

12 MESLEK ETİĞİ

13 TÜRK İŞARET DİLİ TERCÜMANI ETİK KURALLARI 1. İletişim mahremiyeti standardına bağlı kalmak. 2. Cinsiyet, din, yaş, engellilik yada diğer faktörlere bakmaksızın hizmet sağlamak. 3. Tarafların ihtiyaçlarını; çeviri öncesi ve çeviri esnasında aktaracaklarını değerlendirmek ve gerekli ayarlamaları yapmak.

14 TÜRK İŞARET DİLİ TERCÜMANI ETİK KURALLARI 4. Çevirisi yapılan mesajın içeriğini ve ruhunu işitme engellinin en iyi anladığı işaretleri kullanarak ve sağduyulu bir şekilde hataları düzelterek aktarmak. 5. Mesajı tam iletebilmek veya istisnai iletişim zorluklarına cevap bulmak için gerektiğinde destek aramak. 6. Tavsiye veya kişisel fikrini beyan etmekten uzak durmak.

15 TÜRK İŞARET DİLİ TERCÜMANI ETİK KURALLARI 7. Tarafların haklarını çiğnemeden, sağduyulu bir şekilde mevcut çeviriyi gerçekleştirmek, 8. Mesleği ilgilendiren yasalar, politikalar, kurallar ve düzenlemelerle yakından ilgilenmek. 9. Kendilerini özel çeviri durumlarına göre ayarlamak.

16 TÜRK İŞARET DİLİ TERCÜMANI ETİK KURALLARI 10. Taraflara saygı göstermek. 11. Meslektaşlarına saygı göstermek. 12. Profesyonel gelişmelerle ilgilenmek.

17 İŞARET DİLİ TERCÜMANI SEÇİMİ KONUSUNDA DİKKAT EDİLEN HUSUSLAR!! 1. İşaret dili tercümanı, insanlarla ilişki kurmaktan hoşlanan bir kişiliğe sahip olmalıdır. Yardım etmeyi seven ve bundan mutluluk duyan kişiler olmalıdır. 2. Türkçeyi doğru şekilde kullanabilmesi gerekir. Türkçe dil kurallarına hakim olmayan birisi, işaret dili tercümanı vazifesini doğru bir şekilde yerine getiremez.

18 İŞARET DİLİ TERCÜMANI SEÇİMİ KONUSUNDA DİKKAT EDİLEN HUSUSLAR!! 3. İşinde dikkatli ve titiz olmalıdır. Disiplinli çalışmayı seven bir işaret dili tercümanı, istenilen faydayı verecektir. 4. Beklenmedik durumlarda ani ve doğru kararlar alabilen bir yapıya sahip olmalıdır. Kendisini geliştiren ve gündemi takip eden özelliğe sahip olmalıdır.

19 İŞARET DİLİ TERCÜMANI SEÇİMİ KONUSUNDA DİKKAT EDİLEN HUSUSLAR!! 5. Sözel iletişim yeteneğinin gelişmiş olması gerekir. Okuduğunu anlama ve hafızası güçlü kişiler işaret dili tercümanı olarak daha faydalı olabilirler. 6. Meslek ilkelerine uyan, çalışkan ve iletişim becerileri gelişmiş işaret dili tercümanları işitme engelli bireylerin hukuki süreçlerinde bulunma, sağlık ve iş konuları öncelikli olmak üzere tüm problemlerinin çözümünde tercih edilirler.

20 İŞARET DİLİ TERCÜMANI KİMDİR? İşaret dili tercümanı tanımına geçmeden önce, Ülkemizde yaşayan işitme engelli kişilerin en büyük problemlerinden birisi iletişim konusunda yaşadığını bilmemiz gerekmektedir. Gittikleri mahkeme, noter, okul, hastane ve benzeri kamu kurum ve kuruluşlarında veya diğer kamuya açık yerlerde kendilerini ifade etmekte ve anlatmakta güçlük çekmektedirler.

21 İŞARET DİLİ TERCÜMANI KİMDİR? Bu güçlüklerin bir nebzede olsa ortadan kaldırılması aşamasında, işaret dili tercümanı olarak kendisini yetiştirmiş kişiler, işitme engelli vatandaşların iletişim sorununu çözmektedir. Böylece işitme engelli vatandaşların iş, sağlık, eğitim, çalışma hukuku kapsamında yaşadıkları problemler aşılmaktadır.

22 İŞARET DİLİ TERCÜMANI KİMDİR? İşaret dili tercümanı olarak eğitim görmüş ve işitme engelli kişilerle iletişim kurmasında fiziki veya ruhsal bir engeli olmayan kişiler, işitme engelli bireylerle kurulacak iletişimin daha sağlıklı şekilde meydana gelmesini sağlarlar. Bunu yaparken, işaret dili ve beden dili arasındaki ilişkiyi başarılı şekilde yerine getirirler.

23 İŞARET DİLİ TERCÜMANI KİMDİR? İşaret dili tercümanı, işitme engelli kişinin hukuki haklarının neler olduğunu bilmelidir; bilmiyorsa öğrenmelidir. Bu bağlamda işitme engelli kişilere yönelik tüm bilgilere ulaşmak için eğitimler almalı, seminer ve toplantılara katılmalı, televizyonlarda canlı yayınları izlemeli, işitme engelliler için çekilmiş filmleri takip etmelidir. Bunların yapılması işaret dili tercümanına işitme engellilerle doğru bir iletişim kurabilmesini sağlar.

24 TERCÜME ÇEŞİTLERİ - Hukuki Tercüme - Medikal Tercüme - Teknik Tercüme - Akademik Tercüme - Ardıl Tercüme - Simültane Tercüme - Apostil Tercüme - Diğer.

25 REDAKSİYON Kaleme alma- Yazı yazma - Çeviride gramer, terminoloji ve imla düzetmeleri yapılır, yapana redaktör yapılan işleme redaksiyon denir.

26 SAFİYE AYLA Sen ey serv-i revân ruhsâr-ı gülgûn N'olur etsen beni bir demde memnûn Olup aşkınla ahvâlim digergûn Gam-ı aşkınla Leylâ oldu Mecnûn Enîsim mûnisim gül yüzlü yârim Gülistânım gülüm bağım bahârım Yetiş imdâdıma ey şivekârım Gam-ı aşkınla Leylâ oldu

27 SİMÜLTANE İŞARET DİLİ TERCÜMESİ Simültane İşaret Dili Tercümanlığı nedir? Konuşmacının söylediklerinin eş zamanlı olarak, bir işaret dili tercümanı tarafından, işitme engelli hedef kitleye teknik donanım kullanılarak veya kullanılmadan, sağlanan görsel ortamda aktarılması hizmetidir.

28 SİMÜLTANE İŞARET DİLİ TERCÜMANI Simültane işaret dili tercüman olabilmek için öncelikle işaret dilini öğrenmek için üniversitelerdeki gerekli bölümlerini bitirmek gerekmektedir. Günümüzde İşaret Dili Öğretici ve Tercümanlık Eğitimi alınması bu konuda yeterli olabilmektedir. Bununla beraber Simültane İşaret Dili Tercümanı, sırf okulunu okuyarak sahip olabileceğiniz bir meslek değildir.

29 SİMÜLTANE İŞARET DİLİ TERCÜMANI Simültane işaret dili tercümanı olarak başarılı olabilmek için sözel dil ile ilgili bol bol kitap okumak, terimleri atasözleri bilmek, genel kültürünüzü artıracak çaba içinde olmak ve hatta imkanınız oldukça işitme engellilerle yakın olarak yaşamak gerekmektedir. Eğitiminizi tamamladığınızda işaret dilini kullandıkça tecrübeniz artacaktır. Unutulmamalıdır ki; aktif olmak sizi ileriye taşıyacaktır.

30 İŞARETLENDİRİLMİŞ TÜRKÇE İşaretlendirilmiş Türkçe: Türkçe gramer yapısı kullanılarak oluşturulmuş bir cümlenin kelime kelime işaretlendirilmesidir. Bu durum Türk işaret dilinden tamamen farklıdır. İşaretlendirilmiş Türkçe ile ifade edilmek istenilen duygu ve düşüncenin İşitme Engelli bir bireye aktarılması mümkün değildir. Burada kullanılan işaretler Türk İşaret Dili işaretleri ile aynı olsa da oluşturulan cümle aynı ve doğru anlamı taşımaz.

31 İŞİTME ENGELLİLERLE İLETİŞİM YÖNTEMLERİ Aşağıdaki kurallar genellikle tüm işitme engelliler için geçerli olsa da, önemli bir kısmı işitme yetisini tamamıyla kaybetmemiş olanlar karşısında daha yararlıdır. Cihaz kullanan bir işitme kayıplının, cihazı taktığında işitmesinin normal duyan birisi gibi tam olmayacağını lütfen unutmayın.. Hiçbir işitme cihazı normal duyan bir kulak yerine geçmez..

32 Konuştuğunuz kişinin yüzüne bakın. Yüzünüzü rahat bir şekilde görmesini sağlayın. Bilin ki çoğu işitme engelliler dudak okuyabilmektedirler. Tane tane, basit kelimeler ve kısa cümlelerle konuşmaya çalışın. Konunun genel özetini söylemek gibi. Konuşurken bir şeyler yemeyin, sakız çiğnemeyin, ve pipo/sigara gibi şeyleri içmeyin. Bu tarz şeyler, işitme engellinin dudak okumasını zorlaştırır.

33 İŞİTME ENGELLİLERLE İLETİŞİM YÖNTEMLERİ İdeal bir şekilde aydınlatılmış bir mekanda konuşmaya çalışın. Sesiniz normal tonda olmasına özen gösterin, bağırarak konuşmak hiç bir işe yaramayacaktır. Ortam gürültülü ise, oradan uzaklaşın veya gürültüyü azaltmayı çalışın. (işitme cihazı kullananlar için çok önemlidir) İşitme engelliler işitme dereceleri ne olursa olsun sizi seslendiğinizde duymayabilir. O yüzden, elinizle omzuna hafifçe dokunmak gibi yöntemleri kullanabilirsiniz.

34 İŞİTME ENGELLİLERLE İLETİŞİM YÖNTEMLERİ İşitme engellilerin önemli bir kısmı telefonla konuşamaz. Görüntülü arama, kısa mesaj, e-posta gibi alternatif yolları deneyebilirsiniz. İşitme engelliler, grup halindeki sohbetlere ve toplantılara katılmakta zorlanırlar. Bu nedenle, bu tarz bir durumda işitme engellinin oturacağı yeri iyi seçin ve mümkünse diğer katılımcıları önceden bilgilendirin.

35 İŞİTME ENGELLİLERLE İLETİŞİM YÖNTEMLERİ İşitme engelliyi konuşulacak konu hakkında önceden haberdar edin, bu işini çok kolaylaştırır. Kullandığınız kelimeyi birkaç defa anlamadıysa, eşanlamlısını kullanmayı deneyin (çabuk ol yerine hızlı ol demek gibi). Her şeyden önemlisi, işitme engelli arkadaşınıza bir şey söylediğinizde anlamadıysa, ona "OF" gibi tepkiler göstermeyin. Son çare olarak kağıt - kalemden yararlanabilirsiniz

36 YEMİNLİ İŞARET DİLİ TERCÜMANI Yeminli İşaret Dili Tercümanı için en temel açıklama şudur: İşaret dili ile yaptığı tercümenin altına imzasını atan ve yaptığı tercümeden doğacak problemlerin sorumluluğunu hakim huzurunda attığı imza ile üzerine alan tercümandır. Genellikle resmi işlerde, mahkemelerde, karakollarda, tapu dairesinde, bankalarda, elçilik - konsolosluklar işlemlerinde, noterlerde vb. yerlerdeki işitme engellilerle iletişimde yeminli işaret dili tercümanının olması istenir.

37 ADLİ TERCÜME

38 İSTİKLAL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak. O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celal? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal!

39 Berhan L. BIYIKOĞLU TİD ÖĞRETİCİ VE TERCÜMAN EĞİTİMİ Ders : Sınav Konu: TİD Öğretici ve Tercüman Eğitimi Süre : 8 saat Amaç: TİD Öğreticisi ve Tercümanı sertifikasını kazanmak ve meslek sahibi olmak.